Zorghulp dc 8 Ergonomie - Profi-leren

Thema8Ergonomie1 InleidingDit thema gaat over ergonomie. Het woord is je misschien niet bekend, maar ergonomischwerken doe je als het goed is wel. Als zorghulp probeer je zo te werken dat je je lichaam engeest zo gezond mogelijk houdt. In dit thema geven we aanwijzingen hoe je dit kunt doen.De inhoud van dit thema:2 Wat is ergonomisch werken?3 Zorg voor je lichaam4 Geestelijke belasting voorkomen5 Praktijkoefeningen1Zorghulp DC 8 Ergonomie1

2 Wat is ergonomisch werken?Als zorghulp doe je vaak zwaar lichamelijk werk. Je tilt, je bukt, je werkt voorover. Jegebruikt bij je werk allerlei schoonmaakmiddelen, die je niet altijd zelf hebt uitgezocht.Sommige daarvan zijn niet goed voor je gezondheid. Ook is je werk geestelijk niet altijdeven makkelijk. Je komt bij mensen die hun hart soms willen luchten en je van alles vertellenwaarover jij dan weer gaat nadenken. Om te voorkomen dat je allerlei klachten krijgt,moet je ergonomisch werken.Ergonomie:het aanpassen van de werkomgeving aan de mens2Ergonomisch werken wil zeggen dat je zorgt dat je geen lichamelijke en geestelijke klachtenoploopt door je werk. Je probeert zo gezond en veilig mogelijk te werken. Daarvoor zijnallerlei regels en richtlijnen gemaakt, waaraan jij en je werkgever zich moeten houden.Jouw werkgever moet zorgen voor een goede werkomgeving. Dat is een omgeving die goedverlicht is, waar een goede ventilatie is en waar rustig en prettig gewerkt kan worden. Vindje dat je werkomgeving zo is, dat je niet goed kunt werken, dan kun je dit bespreken met jewerkgever.2Zorghulp Digitale Content

Maar jij moet ook zelf zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. Dat kan bijvoorbeelddoor:• goede werkschoenen aan te trekken,• handschoenen te gebruiken bij je schoonmaakwerk;• goede werkmaterialen te gebruiken. Bijvoorbeeld, als je ramen zeemt ga je op een trapjestaan en niet op een wiebelig krukje;• veilig om te gaan met schoonmaakmiddelen. Bijvoorbeeld, als je met chloor werkt, leesje eerst de gebruiksaanwijzing;• een goede werkplanning te maken;• op tijd even te pauzeren.Dit zijn maar een paar voorbeelden van wat je zelf kunt doen. In de volgende paragrafengaan we in op het voorkomen van lichamelijke en geestelijke klachten.Zorghulp DC 8 Ergonomie3

3 Zorg voor je lichaamWe noemden het in de vorige paragraaf al: als zorghulp doe je vaak zwaar lichamelijkwerk. Daarnaast kom je in aanraking met allerlei stoffen en middelen, die je op een veiligemanier moet gebruiken. Ergonomisch werken betekent dat je gezond werkt en zorgt dat jelichaam niet onnodig belast wordt. Hoe doe je dat?3.1 Lichamelijke belasting voorkomenOm te voorkomen dat je je lichaam onnodig belast, moet je letten op een goede werkhouding.Ook moet je letten op signalen die je lichaam je geven. Wees alert op klachten, zoalspijn in hand, pols, arm, nek of schouders. Let niet alleen op pijn, denk ook aan tintelingen,kramp, krachtverlies of een stijf gevoel in de ledematen.Een goede werkhouding kun je aannemen door de volgende zaken in de gaten te houden.• Wissel staan en zitten af. Strijken kun je bijvoorbeeld ook zittend doen.• Zorg dat je niet met een gebogen rug werkt. Zorg voor een werkblad op de juistehoogte, dat is ellebooghoogte, of voor een verstelbaar bed.• Werk je laag, zak dan door de knieën.• Werk niet langer dan één minuut achter elkaar met een gedraaide romp. Wissel daneven van houding. Let ook bij stofzuigen goed op, dat je je romp niet steeds draait.• Duwen en trekken kunnen zware inspanningen zijn. Gebruik je lichaamsgewicht hierbij.Houd je lichaam voorover als je duwt en achterover als je trekt.• Vraag hulp als je een zware last moet verplaatsen.• Zwaarder werk kun je beter ’s morgens doen en afwisselen met licht werk.• Loop zo min mogelijk. Denk na wat je nodig hebt, maak een lijstje. Dat voorkomt datje heen en weer rent.• Als je zware boodschappen tilt, draag je de tas in je armen, dicht bij je lijf. Of je verdeeltde boodschappen over twee tassen die ongeveer even zwaar zijn. Draag de tassenzo dicht mogelijk bij je lichaam.• Til zo weinig mogelijk, soms kun je ook schuiven. Als je verkeerd tilt, forceer je je rug.Hoe moet je tillen?4Zorghulp Digitale Content

Tillen• Neem een stabiele houding aan, bijvoorbeeld de voeten iets uit elkaar;• Zak door de knieën, buig niet voorover;• Breng het voorwerp zo dicht mogelijk bij je lichaam;• Houd je rug recht en draai je wervelkolom niet;• Til vanuit je benen, kom langzaam omhoog;• Zorg voor een goede stabiliteit, draag goed schoeisel.Doe het zo:en niet zo:Zorghulp DC 8 Ergonomie5

3.2 Veilig en gezond werkenLichamelijke klachten kunnen voorkomen worden door veilig te werken met schoonmaakmiddelenen gevaarlijke stoffen.Als zorghulp kun je op het werk met allerlei gevaarlijke chemische stoffen in aanrakingkomen. Denk maar aan schoonmaakmiddelen en ontsmettingsmiddelen. Sommige stoffenkunnen allergische reacties teweegbrengen. Door bijvoorbeeld zepen, ontsmettingsmiddelenen oplosmiddelen kunnen huidaandoeningen en contacteczeem ontstaan. In beschermendehandschoenen zit latex, sommige mensen hebben een latexallergie. Als je weet datje allergisch bent voor iets, geef dat dan door aan je leidinggevende en je cliënten.Tips voor het omgaan met gevaarlijke stoffen en besmettingsgevaar:• Werk hygiënisch: gebruik beschermende huidcrèmes, handschoenen en was regelmatigje handen.• Gebruik handschoenen die weinig latexeiwitten afgeven. Gebruik zoveel mogelijkhandschoenen die poedervrij zijn. Gebruik latex handschoenen alleen bij infectiegevaar.• Lees de gebruiksaanwijzingen en productinformatie goed. Houd je aan de richtlijnendie daarin staan. Let op of je een symbool voor gevaar op het etiket ziet staan. Hieronderzie je de symbolen en betekenissen.6Zorghulp Digitale Content

Zorghulp DC 8 Ergonomie7

4 Geestelijke belasting voorkomenAls zorghulp werk je met allerlei mensen. Je werkt bij mensen thuis, in een verzorgings- ofverpleeghuis. Je werkt met ouderen, met kinderen, met mensen met een beperking. Diemensen hebben vaak ook zin in een praatje en ze vertellen je misschien over hun problemen,over hun eenzaamheid, over hun verdriet. Cliënten waarbij je werkt kunnen overlijdenof ernstig ziek worden. Als je klaar bent met je werk, denk je er misschien nog over na.Misschien slaap je er wel eens slecht van.Het is belangrijk dat jij als zorghulp met collega’s kunt praten over wat je mee maakt in jewerk. Het is ook belangrijk om af en toe een rustpauze in je werk te hebben en met collega’skoffie of thee te drinken en te praten over wat je bezighoudt. Als je in de thuiszorgwerkt, moet je hier ook goed op letten. Maak regelmatig een afspraak met je leidinggevendeom over je cliënten en wat jou bezighoudt te praten. Ook dit valt onder ergonomischwerken.Eline werkt in de thuiszorg bij Ans. Ze zorgt ervoor dat Ans in een prettige en schone omgevingleeft. Ook drinkt ze altijd even koffie met Ans. Ans is 25 jaar en heeft een spierziekte. Ze vertelterover aan Eline. Eline vindt het behoorlijk heftig wat Ans allemaal mee maakt. Telkens als ze bijAns vandaan gaat, denkt ze er nog een poos over na. Gelukkig polst Diana, de leidinggevendevan Eline, regelmatig of Eline het niet te zwaar vindt om bij Ans te werken. Ook laat ze Eline enNina af en toe samen bij haar op kantoor komen om te praten. Nina werkt ook bij een jongevrouw met een ziekte. Samen kunnen ze er goed over praten.8Zorghulp Digitale Content

5 PraktijkoefeningenHieronder staan oefeningen in tillen, dragen, bukken, enzovoort. Laat zien dat je weet hoe jeergonomisch werkt. Lees alle tips uit dit thema, oefen de situaties en laat een klasgenoot kijkenof jij het goed doet.1 Een wasmand dragenHoe til je een zware wasmand op en hoe draag je hem naar de wasmachine?2 De wasmachine vullenHoe doe je dit? Welke houding neem je aan bij het vullen van de wasmachine?3 Een bank verschuiven en terugzettenHoe houd je je lichaam?4 Een kind optillenLaat zien hoe je goed tilt.5 Een vol dienblad van het aanrecht naar de tafel brengenHoe pak je het op, hoe draag je het blad en hoe zet je het neer?6 StofzuigenHoe houd je je lichaam tijdens het stofzuigen?7 De vloer dweilenKies de juiste materialen om je rug te ontlasten. Hoe doe je het?8 Stof opvegen met een stoffer en blikLaat zien hoe jij dit ergonomisch doet.Zorghulp DC 8 Ergonomie9