Pieter Lamoré en Anneke Vermeulen Cochleaire ... - Fenac

PIETER LAMORE EN ANNEKE VERMEULENhet meest benut bij vroege implantatie.Teneinde meer inzicht te krijgen in deoorzaak van de grote spreiding in deontwikkeling van gesproken taal binnende TC groep, hebben we de kinderenuit deze groep nauwkeurigeringedeeld. Uit ander onderzoek blijktvaak de aandacht voor gesproken taalvan onderscheidend belang. Op basishiervan hebben we twee subgroepengevormd. Subgroep 1 wordt gekenmerktdoor een opvoedings- enonderwijssituatie waarin een grotewaarde wordt gehecht aan gesprokenNederlands. Binnen subgroep 2 is ditduidelijk minder het geval. We vondendat het effect van Cl op de ontwikkelingvan gesproken taal ingroep 1 het grootst was. Groep 2 bleefvrijwel op het oorspronkelijke (preimplantatie)niveau. Verder vondenwij in groep 1 geen correlatie tussenhet niveau van de gesproken taal ende mate waarin er gebruik werdgemaakt van NmG.De vraag is of demogelijkheden van deNGT-ontwikkeling en denieuwe mogelijkheden dieeen Cl biedt voor deontwikkeling ^ar\ gesprokentaal zodanig gecombineerdkunnen worden dat beideoptimaal tot hun rechtkomen.Niet de gebruikte modaliteit als zodanig,maar de praktische invulling vanhet aanbod, het belang dat toegekendword aan de hoorfunctie en hetgebruik van gesproken taal zijn vanbeslissend belang voor de ontwikkelingvan de mogelijkheden van Cl.De conclusie is dat er geen conflictbehoeft te bestaan tussen Cl en NmG.Wij verwachten dat dit ook geldt voorde combinatie CI en NGT in een striktescheiding (zuivere tweetaligheid).Hoe moeten taalkeuze en keuze voorCl echter worden afgestemd?6. Afstemming van de Taal- en CldiscussieCl biedt het dove kind (nieuwe)mogelijkheden in meer of minderemate gesproken taal te ontwikkelen.Het voorafgaande heeft duidelijkgemaakt dat Cl in principe niet inconflict is met enige vorm van tweetaligheid.Voor een optimaal profijt van Cl bijde ontwikkeling van gesproken taalin een tweetalig kader - wanneer deouders daarvoor kiezen - gelden inhet algemeen de volgende voorwaarden:1. Implantatie op jonge leeftijd c.q. zosnel mogelijk na het doof worden.2. Dagelijks aanbod van gesprokentaal in zinvolle situaties, zowel thuisals op school en over langere tijd.3. Een onderwijs en/of begeleidingsprogrammawaarin de ontwikkelingvan NGT en de ontwikkeling van hethoren hun eigen en op elkaar afgestemdeplaats hebben; voor een kindmet een Cl geldt dus niet "NGT ofNmG en Cl", maar "NGT (of NmG)en horen c.q. gesproken taal".Bovenstaande betekent dat parallelletweetaligheid de meest zinvolle vormvan tweetaligheid is bij kinderen metCl. Een keuze voor parallelle tweetaligheiden Cl impliceert dat er eenintegrale beslissing wordt genomen,zowel voor de ontwikkeling van NGTals van de hoorfunctie en de gesprokentaal. Zo wordt vermeden dat ertwee afzonderlijke en onafhankelijkebeslissingen worden genomen, dievoor taaimodaliteit en die voor Cl.In de Nederlandse situatie staan Clen NGT nog teveel tegenover elkaar.Integratie - in enige praktische vorm- van hoorontwikkeling en NGT is deenige mogelijkheid deze tegenstellingde wereld uit te helpen. In dat gevalhebben dove kinderen de mogelijkheidzowel in de wereld van dedoven als die van de horenden tefunctioneren.7. Welke begeleiding en welkevorm van onderwijs?Tweetaligheid is een waardevolle verworvenheidomdat het de neerslagvormt van een aantal wezenlijke enweloverwogen veranderingen in hetprogramma voor de taalontwikkelingvan het dove kind. Cl is een andereverworvenheid die in principe grotemogelijkheden biedt. Juist met Cl kanbinnen een tweetalig beleid degesproken taalontwikkeling nieuweimpulsen krijgen. Na het formulerenvan de voorwaarden voor een optimaalprofijt van Cl voor de gesprokentaal in een tweetalige onderwijs- ofbegeleidingsomgeving bespreken wewaar en in welke vorm dit het bestegerealiseerd kan worden.De auteurs pleiten voor het samenstellenvan praktisch toepasbarerichtlijnen voor een geïntegreerdetaalontwikkeling van NGT en gesprokentaal, zonder te veel aandacht voorde Cl als apparaat. Dit kan er toe leidendat de ontwikkeling van hethoren en van de gesproken taal - alstweede taal - voldoende vorm krijgt.In het verleden is deze plaats vaakbeperkt en geïsoleerd geweest, uiteraardomdat de ontwikkeling vanNGT in eerste instantie veel aandachtvroeg. De auteurs hopen dat daarverandering in komt.Wanneer dit niet gerealiseerd wordtzal de controverse Cl en taal blijvenbestaan. In dat geval zullen ouderssteeds vaker genegen zijn hun kindna implantatie aan te melden bijonderwijs voor slechthorende of normaalhorenden kinderen.Onze voorkeur heeft ook consequentiesvoor het beleid van de Centravoor Gezinsbegeleiding. Daarheenworden kind en ouders verwezenzodra op basis van adequaat onderzoekis vastgesteld dat het kind zeerernstig slechthorend is. Het momentvan binnenkomst daar is het meestcruciale voor de toekomst van hetkind omdat dan bewust of onbewustde keuzes worden gemaakt. DezeCentra hebben niet alleen als taak inde beginsituatie allerlei vormen vanbegeleiding te geven, maar ook om decommunicatie tussen kind en oudersop gang te brengen en de ouders in telichten over de mogelijkheden van deontwikkeling van NGT en gesprokentaal. Het is van het grootste belangdat de hulpverleners gericht zijn opbeide aspecten en dat, afhankelijk vande mogelijkheden van het kind en dewens van de ouders, een gezamenlijkekeuze gemaakt wordt. Het zouniet goed zijn wanneer de begeleidersal op voorhand een keuze hebbengemaakt. De scholen zouden eenonderwijs programma moeten biedenwaarin doorgegaan wordt op de eerderingeslagen weg. Scholen moetenduidelijk aangeven wat zij kunnen enwillen bieden voor kinderen met eenimplantaat.Alleen zo ook kunnen, terugkomendVHZ . jaargang 41 nummer 4 . december 2000