BUITENLANDSE TIJDSCHRIFTENHarry Knoors, lid van de redactieDeafness & Education International,vol.2, 3, 2000In dit tijdschrift is e<strong>en</strong> bijdrage vanAlec Webster opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> met alstitel 'An international review ofliteracy interv<strong>en</strong>tion strategies forchildr<strong>en</strong> with severe to profounddeafness'. Bedoeling van Webster'sbijdrage is om goede praktijk<strong>en</strong>,uitgaande van onderzoeksgegev<strong>en</strong>s,te beschrijv<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>deleesonderwijs aan slechthor<strong>en</strong>de <strong>en</strong>dove kinder<strong>en</strong>. Echter, er blijktslechts zeer weinig onderzoekgedaan te zijn met als doel verschill<strong>en</strong>devorm<strong>en</strong> van leesinstructie bijdove kinder<strong>en</strong> te vergelijk<strong>en</strong> ophun effectiviteit.Webster heeft voor zijn bijdragegezocht in Amerikaanse, Europese<strong>en</strong> Austra-lische databases. Viertyp<strong>en</strong> artikel<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> geïd<strong>en</strong>tificeerd(1) beschrijving<strong>en</strong> van huidigeleesinstructie, (2) experim<strong>en</strong>teelonderzoek waarop verschill<strong>en</strong>dewijz<strong>en</strong> van leesinstructie gebaseerdzijn, (3) polemiek<strong>en</strong> over verschill<strong>en</strong>deb<strong>en</strong>adering<strong>en</strong> <strong>en</strong> (4) experim<strong>en</strong>teelvergelijk<strong>en</strong>d onderzoek.Webster concludeert uit zijn literatuuronderzoekdat de huidigestand van wet<strong>en</strong>schap aanleidinggeeft tot multi-dim<strong>en</strong>sionele b<strong>en</strong>adering<strong>en</strong>van leesinstructie voordove kinder<strong>en</strong>. Sommige kinder<strong>en</strong>kunn<strong>en</strong> leesprogramma's volg<strong>en</strong>die voor hor<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong> ontworp<strong>en</strong>zijn. Andere kinder<strong>en</strong> moet<strong>en</strong>alternatieve programma's volg<strong>en</strong>.Hierbij spel<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de factor<strong>en</strong>e<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong>de rol: (1) het kunn<strong>en</strong>onderwijz<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>deaspect<strong>en</strong> van geletterdheid aandove kinder<strong>en</strong>, (2) de toegang totauditieve informatie <strong>en</strong> (3) de kwaliteitvan de leergesprekk<strong>en</strong> rondomhet ler<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>.American Annals for the Deaf,vo.145, 3,2000In dit tijdschrift staan twee bijdragesdie e<strong>en</strong> het ler<strong>en</strong> van dove kinder<strong>en</strong>vergelijk<strong>en</strong> als ze les krijg<strong>en</strong>van dove leerkracht<strong>en</strong> dan wel vanhor<strong>en</strong>de leerkracht<strong>en</strong>.Het eerste artikel is van de handvan Harry Knoors <strong>en</strong> Berti<strong>en</strong>R<strong>en</strong>ting. Het is getiteld 'Measuringthe quality of education: the involvem<strong>en</strong>tof bilingually educateddeaf childr<strong>en</strong>'. Gedur<strong>en</strong>de drieonderwijstak<strong>en</strong> werd het niveauvan betrokk<strong>en</strong>heid van zes dovekleuters geobserveerd. Het niveauvan betrokk<strong>en</strong>heid wordt gezi<strong>en</strong>als e<strong>en</strong> indicator van de instructiekwaliteit.De kinder<strong>en</strong> war<strong>en</strong> all<strong>en</strong> betrok<strong>en</strong>bij het Rotterdamse Tweetaligheidsproject.Het onderzoek richttezich specifiek op het mogelijke verbandtuss<strong>en</strong> instructietaal, typetaak, leerkrachtstijl <strong>en</strong> mate vanbetrokk<strong>en</strong>heid. Het algehele niveauvan betrokk<strong>en</strong>heid, gemet<strong>en</strong> met deLeuv<strong>en</strong>se Betrokk<strong>en</strong>heidsschal<strong>en</strong>,was hoog te noem<strong>en</strong>.Betrokk<strong>en</strong>heid werd beïnvloeddoor het type onderwijstaak, maarook door de leerkracht <strong>en</strong> deinstructietaal. Betrokk<strong>en</strong>heid bleekhet hoogst bij activiteit<strong>en</strong> in deNederlandse Gebar<strong>en</strong>taal, geleiddoor de dove leerkracht. Gegev<strong>en</strong>de schaal van het onderzoek konniet vastgesteld word<strong>en</strong> of dit aande toegankelijke taal lag of dat deleerkracht e<strong>en</strong> adequatere instructiestijlgebruikte. Daarvoor is naderonderzoek nodig. Wel kon word<strong>en</strong>vastgesteld dat het met<strong>en</strong> vanbetrokk<strong>en</strong>heid e<strong>en</strong> goede manier isom de kwaliteit van instructie bijdove kleuters in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>,niet alle<strong>en</strong> in de context van wet<strong>en</strong>schappelijkonderzoek, maar ookt<strong>en</strong> behoeve van de onderwijsbegeleidingpraktijkHet tweede artikel is geschrev<strong>en</strong>door J. L<strong>en</strong> Roberson <strong>en</strong> ThomasSerwatka (Universiteit van NorthFlorida).In dit onderzoek werd aan slechthor<strong>en</strong>de<strong>en</strong> dove leerling<strong>en</strong> in hetvoortgezet onderwijs gevraagd ofzij e<strong>en</strong> voorkeur hadd<strong>en</strong> voor dovedan wel hor<strong>en</strong>de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ookwerd<strong>en</strong> de onderwijsprestaties vande leerling<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> al naargelang de less<strong>en</strong> verzorgd war<strong>en</strong>door e<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>de of dove doc<strong>en</strong>t.Het onderzoek bevat ge<strong>en</strong> informatieover de taal waarin de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>onderwijs gav<strong>en</strong>.Slechthor<strong>en</strong>de <strong>en</strong> dove leerling<strong>en</strong>blek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> voorkeur te hebb<strong>en</strong> voordove doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Deze voorkeur washet grootst onder de dove leerling<strong>en</strong>.Echter, de voorkeur bleek nietsam<strong>en</strong> te hang<strong>en</strong> met onderwijsprestaties.De leerling<strong>en</strong> presteerd<strong>en</strong> in less<strong>en</strong>van dove doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> niet beter danbij hor<strong>en</strong>de leerkracht<strong>en</strong>.Tot slot aandacht voor e<strong>en</strong> derdeinteressant artikel in de AmericanAnnals, geschrev<strong>en</strong> door DavidPassig <strong>en</strong> Sigal Ed<strong>en</strong> (Bar-IlanUniversiteit, Ramat Gan, Israel).Het artikel heeft als titel 'Improvingflexible thinking in deaf andhard of hearing childr<strong>en</strong> with virtualreality technology'.In het onderzoek werd bestudeerdof het roter<strong>en</strong> van drie dim<strong>en</strong>sionele(3-D) object<strong>en</strong>, waarbij van virtualreality (VR) gebruik werdgemaakt, het flexibel d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> vandove <strong>en</strong> slechthor<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong>beïnvloedt Dove <strong>en</strong> slechthor<strong>en</strong>dekinder<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> verdeeld over e<strong>en</strong>experim<strong>en</strong>tele <strong>en</strong> e<strong>en</strong> controlegroep.De experim<strong>en</strong>tele groepspeelde 3-D Tetris individueel: 15minut<strong>en</strong> wekelijks gedur<strong>en</strong>de 3maand<strong>en</strong>. De controlegroep speeldeev<strong>en</strong> lang <strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>t conv<strong>en</strong>tioneel(twee dim<strong>en</strong>sioneel) Tetris.Hor<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong> fungeerd<strong>en</strong> alse<strong>en</strong> tweede controlegroep om teonderzoek<strong>en</strong> of dove <strong>en</strong> slechthor<strong>en</strong>dekinder<strong>en</strong> minder vaardig zijnin flexibele d<strong>en</strong>ktak<strong>en</strong>. Pre- <strong>en</strong> postteststoond<strong>en</strong> aan dat in de experim<strong>en</strong>telegroep het niveau van flexibeld<strong>en</strong>k<strong>en</strong> sterk to<strong>en</strong>am, terwijl datin de controlegroep van dove kinder<strong>en</strong>niet het geval was. Ook blek<strong>en</strong>dove <strong>en</strong> slechthor<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong>voorafgaand aan het experim<strong>en</strong>tlager te scor<strong>en</strong> op toets<strong>en</strong>voor flexibel d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dan hor<strong>en</strong>dekinder<strong>en</strong>. De kloof met deze hor<strong>en</strong>dekinder<strong>en</strong> werd bij de experim<strong>en</strong>telegroep veel kleiner gedur<strong>en</strong>dehet experim<strong>en</strong>t. Conclusie: het spel<strong>en</strong>van de 3-D versie van Tetris stimuleerthet flexibel d<strong>en</strong>kvermog<strong>en</strong>van slechthor<strong>en</strong>de <strong>en</strong> dove kinder<strong>en</strong>aanzi<strong>en</strong>lijk.VHZ . jaargang 41 nummer 4 . december 2000
NIEUWSMARKTDe VeBOSS-werkgroep Ouder/Gezinsbegeleiding houdt op vrijdag 2 februari 2001 e<strong>en</strong> studiedagdie als thema 'NLP (NeuroLinguïstischProgrammer<strong>en</strong>) <strong>en</strong> ouders' draagt. De inleider\ VcDvdOop deze studiedag is Marga Jans<strong>en</strong>s. Ouders, gezinsbegeleiders <strong>en</strong> overige belangstell<strong>en</strong>d<strong>en</strong>krijg<strong>en</strong> begin januari e<strong>en</strong> uitnodiging toegezond<strong>en</strong>. Voor informatie kunn<strong>en</strong> belangstell<strong>en</strong>d<strong>en</strong>contact opnem<strong>en</strong> met Marieke de Vries - Hofman, p/a ACC-Di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing, Hoofdstraat7 8 . 3972 LB Drieberg<strong>en</strong>, telefoon 0343 - 513320 of per e-mail: mrp.devries@12move.nl.instituutvoordov<strong>en</strong>Sint-Michielsg*d°e <strong>Cochleaire</strong> impiantatieteams Utrecht/Effatha <strong>en</strong> Nijmeg<strong>en</strong>/lvD Sint-Michielsgestelhoud<strong>en</strong> op vrijdag 16 februari2001 e<strong>en</strong> nascholingscursus-van-e<strong>en</strong>dag.Titel van de cursus is <strong>Cochleaire</strong>'mplantatie bij kinder<strong>en</strong> - auditieveaspect<strong>en</strong> - indicaties, de praktijk <strong>en</strong> detoekomst. Het hoofdthema van de cursusbetreft de auditieve aspect<strong>en</strong> van cochleaireimplantaties bij kinder<strong>en</strong>.'Auditief' betek<strong>en</strong>t hier zowel de meettechnischeals de functionele aspect<strong>en</strong>van het hor<strong>en</strong>. Cursist<strong>en</strong> pog<strong>en</strong> aan tegev<strong>en</strong> in welke mate het gehoor 'meeweegt'bij de selectie. Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s ondertek<strong>en</strong>de cursist<strong>en</strong> op welke wijze deMogelijkhed<strong>en</strong> optimaal zijn te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>.Verder houd<strong>en</strong> de deelnemers zich bezig"iet de bevinding<strong>en</strong> die reeds geïmplanteerd<strong>en</strong>hebb<strong>en</strong> opgedaan. Als tweededeel van de cursus kom<strong>en</strong> de toekomstigeontwikkeling<strong>en</strong> op het gebied vancochleaire implantatie bij kinder<strong>en</strong> aande orde. Voor meer informatie kunn<strong>en</strong>belangstell<strong>en</strong>d<strong>en</strong> zich w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tot:mevrouw D. Planck<strong>en</strong> - KroonUMC Utrecht, werkgroep Cl, D 05.244Postbus 85500, 3508 GA Utrechttelefoon 030 - 250 8360f ax 030 - 254 1922e-mail D.Panck<strong>en</strong>Kroon@kmb.azu.nl.effathaOP WOENSDAG 15 NOVEMBER NAM LOGOPEDISTE RIA VAN HEDEL - VAN GRINSVEN AFSCHEID VAN HETINSTITUUT VOOR DOVEN IN SINT-MICHIELSGESTEL. BIJNA VEERTIG JAAR LANG WERKTE DE LOGOPEDISTE VOORAL MET D00FBLINDE KINDEREN VAN HET INSTITUUT. TIJDENS EEN DRUKBEZOCHTEAFSCHEIDSBIJEENKOMST KREEG DE LOGOPEDISTE HET DOOR HAARZELF GESCHREVEN BOEK 'KUNNENDOOFBLINDE KINDEREN LEREN SPREKEN?' OVERHANDIGD. HET BOEK GEEFT EEN HISTORISCHE ENPRAKTIJKGERICHTE TERUGBLIK OP METHODEN EN TECHNIEKEN DIE IN GEBRUIK ZIJN BIJ HET ONDERWIJS AAN DOOFBLINDEKINDEREN. MET HET VERTREK VAN RlA VAN HEDEL KOMT EEN EINDE AAN EENIMPOSANTE STAAT VAN DIENST. HET WERK IN DE SPREEKKAMER MOEST ZIJ WEGENS GEZONDHEIDSPROBLEMEN AL TIEN JAAR GELEDEN STOPZETTEN. DE HAARENSE PUBLICEERDE EEN GROOT AANTALARTIKELEN VOOR BINNEN- EN BUITENLANDSE TIJDSCHRIFTEN. TOT EEN VAN DE BELANGRIJKSTE WERKEN HOREN VAN HEDEL'S BIJDRAGEN AAN HET CURRICULUM HOORTRAINING. VOOR VAN HORENZEGGEN BESCHREEF DE LOGOPEDISTE HET GEBRUIK VAN DE VIDEORECORDER BIJ HET SPREKEN LERENVANDOVE DYSFATISCHE KINDEREN EN OVER DE LOGOPEDISCHE PROBLEMEN VAN DOVE DYSFATISCHEKINDEREN. RLA VAN HEDEL DOCEERDE VELE JAREN LANG AAN DE KATHOLIEKE LEERGANGEN.Bij de FODOK is versch<strong>en</strong><strong>en</strong>:(Nederlandse Federatie van Organisaties van Ouders van Dove Kinder<strong>en</strong>)"<strong>Cochleaire</strong> Implantatie" met als ondertitel "Kiez<strong>en</strong> voor je kind".Uitgave: FODOK, Postbus 754, 3500 AT Utrecht.(Tekst)telefoon: 030-290 03 60 ISBN: 90-70662-38-8In deze brochure wordt voor ouders alles over hethoe <strong>en</strong> waarom van cochleaire implantatie op e<strong>en</strong>rijtje gezet. Duidelijk wordt dat kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Cle<strong>en</strong> lange <strong>en</strong> ingrijp<strong>en</strong>de weg hebb<strong>en</strong> te gaan <strong>en</strong> dat,zelfs met e<strong>en</strong> Cl, de doofheid e<strong>en</strong> belangrijke rolblijft spel<strong>en</strong>. Er wordt aandacht besteed aan detechniek van Cl, de voorwaard<strong>en</strong>, procedure <strong>en</strong> deuiteindelijk te mak<strong>en</strong> keuze. Van bijzondere betek<strong>en</strong>isin deze brochure zijn - naast de informatie overCl <strong>en</strong> alles wat daarbij komt kijk<strong>en</strong> - de drie eerlijkeverhal<strong>en</strong> van ouders van dove kinder<strong>en</strong>, zowel metals zonder Cl. Het zijn ge<strong>en</strong> wonderbaarlijke succesverhal<strong>en</strong>;ze gev<strong>en</strong> niet weer hoeveel strijd, verdriet,geduld, aanvaarding <strong>en</strong> vooral kracht het kan kost<strong>en</strong>om e<strong>en</strong> doof kind op te voed<strong>en</strong>. Ze gev<strong>en</strong> weerdat het er - in welke lev<strong>en</strong>sfase dan ook - om gaatgelukkig te zijn met je kind, met of zonder Cl.Aan de brochure is meegewerkt door Stuart Blume,Jero<strong>en</strong> Briaire, Jef Claass<strong>en</strong>, Johan Frijns, Marry vander Heide, Jan de Laat, <strong>Anneke</strong> Vermeul<strong>en</strong> <strong>en</strong>Geertruid van Wass<strong>en</strong>aer.CO C H*-EAI R EKiez<strong>en</strong>voorje kindl M F i A N T AT l EVHZ . jaargang 41 nummer 4 . december 2000
Change language