Exclusieve vlinders op Madeira - Vlindernet
Exclusieve vlinders op Madeira - Vlindernet
Exclusieve vlinders op Madeira - Vlindernet
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Exclusieve</strong> <strong>vlinders</strong> <strong>op</strong><strong>Madeira</strong>Tekst:Sergio Teixeira<strong>Madeira</strong> ligt zo’n 550 kilometer van de kust van Marokkoen 1000 kilometer van het Eur<strong>op</strong>ese vasteland. De helearchipel bestaat uit vier eilanden, waarvan de tweegrootste (<strong>Madeira</strong> zelf – 740 km 2 - en Porto Santo– 42 km 2 ) bewoond zijn. Samen met de Azoren, deKaapverdische en de Canarische eilanden vormen ze deMacronesische biogeografische regio. Het zijn prachtigeeilanden met mooie landschappen en bijzonderesoorten. Darwin zelf noemt in zijn ‘On the Origin ofSpecies’ <strong>Madeira</strong> vaker dan de Galapagoseilanden.Boven: madeira kleine vuurvlinder (Lycaena phlaeas phlaeoides) enonder: madeira bont zandoogje (Pararge xiphia).A.M. Franquinho A.M. FranquinhoTypisch voor afgelegen eilanden is dat ze mindersoorten hebben dan vergelijkbare gebieden <strong>op</strong> hetcontinent, maar ook dat ze juist meer exclusieve(endemische) soorten hebben. Bij de <strong>vlinders</strong> is dathet duidelijkst bij de micro<strong>vlinders</strong>: van het geslachtBlastobasis (familie Blastobasidae) komen 26 soortenvoor <strong>op</strong> <strong>Madeira</strong>, waarvan er 23 endemisch zijn voorhet eiland (die komen dus nergens anders ter wereldvoor), één is een endeem van de macronesische regioen slechts twee soorten zijn wijder verbreid.Een ander karakteristiek verschijnsel van dit soorteilanden is de kwetsbaarheid van kleine p<strong>op</strong>ulaties.Een duidelijk voorbeeld hiervan was de snelle achteruitgangvan het endemische madeira groot koolwitjePieris xallast, een van de vier meest bedreigde soortenvan Eur<strong>op</strong>a.Dag<strong>vlinders</strong>De dagvlinderfauna van de <strong>Madeira</strong>-archipel bestaatuit 331 soorten en ondersoorten in 38 families, waarvaner 81 (74 soorten en 7 ondersoorten) endemischzijn en dus nergens anders ter wereld gevondenkunnen worden. Op het grootste eiland <strong>Madeira</strong> zelfkomen 315 hiervan voor. Er zijn 14 inheemse dag<strong>vlinders</strong>,waarvan de madeira kleine vuurvlinder (Lycaenaphlaeas phlaeoides), de madeiraheivlinder (Hipparchiamaderensis), de madeiracle<strong>op</strong>atra (Gonepteryx maderensis)en het madeira bont zandoogje (Pararge xiphia)alleen maar voorkomen <strong>op</strong> <strong>Madeira</strong>. Het madeirakoolwitje(Pieris wollastoni) is al 25 jaar niet meer gezienen geldt als ernstig bedreigd. De canarische atalanta(Vanessa vulcania) komt ook nog <strong>op</strong> de Canarischeeilanden voor. Het madeira bont zandoogje en demadeiracle<strong>op</strong>atra zijn bedreigd volgens de Eur<strong>op</strong>eserode lijst.De andere dag<strong>vlinders</strong> zijn oranje luzernevlinder, atalanta,distelvlinder, tijgerblauwtje, klein tijgerblauwtje,bont zandoogje, klein koolwitje en de spectaculairemonarch. Met Afrika om de hoek arriveren er soms ookWikipedia22 Vlinders 3 2012
migranten van dat continent, zoals de valse monarchvlinder(Hypolimnas misippus), de gele trekvlinder(Catapsilia florella) en onze eigen kleine parelmoervlinder.Nacht<strong>vlinders</strong>Op de <strong>Madeira</strong>-archipel zijn 314 soorten nacht<strong>vlinders</strong>– waarvan 75 endemische - bekend, verdeeldover 35 families. De meeste endemische nacht<strong>vlinders</strong>komen alleen <strong>op</strong> het eiland <strong>Madeira</strong> voor. Defamilies Acrolepidae, Autostichidae, Blastobasidae,Carposinidae, Elachistidae, Geometridae enGlyphipterigidae bestaan geheel of voornamelijk uitendemische soorten. Het merendeel van deze familiesis goed vertegenwoordigd <strong>op</strong> de <strong>Madeira</strong>-eilandenen het aandeel endemische <strong>vlinders</strong> hierin wijst er<strong>op</strong>dat ze waarschijnlijk de oudste van de archipel zijn. Delaatste jaren is er meer onderzoek gedaan, waardoorveel eerder onbekende soorten zijn ontdekt. Geziende geologie van het eiland en de verscheidenheid inmicrohabitats moeten er nog meer nieuwe soorten tevinden zijn, vooral in dunbevolkte en minder toegankelijkestreken.BeschermingHet ontbreken van een monitoringsysteem en duseen gebrek aan gegevens maakt bescherming van de<strong>vlinders</strong> in de archipel lastig. Daarom is <strong>Madeira</strong> Flora &Fauna begonnen met vlindermonitoring, vergelijkbaarmet die in Nederland. De verzamelde gegevens zullenworden <strong>op</strong>genomen in BIOBASE, de biodiversiteitsdatabankvan <strong>Madeira</strong> en zo bijdragen aan de kennisover en de bescherming van de <strong>vlinders</strong> en hun p<strong>op</strong>ulaties.Sergio TeixeiraVlindervakantie <strong>op</strong> <strong>Madeira</strong>De Vlinderstichting en <strong>Madeira</strong> Fauna & Flora bieden samen een uniekereis aan naar <strong>Madeira</strong>. Van de <strong>op</strong>brengst gaat 10% naar vlinderbeschermingin Nederland en <strong>Madeira</strong>. Zie verder de advertentie <strong>op</strong> deze pagina.Carlos ViveiroPrachtbeer (Utetheisa pulchella).Vlinders 3 2012 23
Change language