Van tinten en tonen groep 5 t/m 7 Lees- en verteltekst

Voor de leerkrachtMuseumlesbeschrijvingDe stemming in eenschilderij hangt voor eendeel af van de tinten die zijngebruikt - de verschillendekleurschakeringen van lichtnaar donker. De grijstintenvan de Haagse Schoolgeven soms een watzwaarmoedige sfeer, terwijlde Luministen met hunwirwar van felgekleurdepuntjes de vrolijkheid vaneen zomerdag oproepen.Deze verschillen ervaren dekinderen op zaal tussen deschilderijen, waar zegerichte kijk- endoeopdrachten krijgen.Muzikanten halen destemming in een muziekstukdeels uit de klankkleur vanhun instrument en uit deverschillende tonen - vanhoog naar laag. Daarin lijkenschilders en muzikanten eenbeetje op elkaar. De tintenin de schilderkunst en de tonen in de muziek worden in dezemuseumles met elkaar verbonden. De kinderen krijgenstroken in een bepaalde kleur met vlakjes in verschillendetinten - van licht naar donker. In kleine groepjes brengen dekinderen een scala aan muziekinstrumenten tot klinken,waaronder replica van oude strijkinstrumenten. Hoe klinkt hetinstrument en bij welke kleur past het goed? Is dit hettypische geluid voor geel, lila, rood of juist voor groen?Kan het instrument ook hoge en lage tonen voortbrengen?De kinderen proberen het uit en bepalen zelf welk deel vankleurenstrook hier het best bij past. Het middenregister ofjuist de lichte of de donkere tinten? In het Museumatelierwordt het een echt muziekstuk wanneer de groepjes naelkaar hun tonen laten klinken en op elkaar reageren.Grote gekleurde vlakken die de kinderen in de lucht houdenen aanlichten geven hier een extra dimensie aan. Dat maaktde stemming compleet. Alle mensen hebben een intuïtiefgevoel voor de sfeer van kleuren en klanken en vooral bijkinderen is er niet veel voor nodig om dit op te roepen.

Voor de leerlingenPaul Citroen, Groszstadt, ca. 1920Stil of nietGeluiden zijn er overal en altijd. Probeer maar eens eenhele minuut stil te zijn. Niet alleen is dat best moeilijk,want al snel moet je kuchen, giechelen of verschuif je jestoel. Maar vooral zul je merken dat ‘echt stil’ nietbestaat. Waar je ook bent, er zijn altijd geluiden uit deomgeving. In de stad kunnen dat zijn: de sirene van eenambulance, het piepen van remmen, of het geklingel vaneen tram. Buiten de stad kunnen dat zijn: het omslaan vande golven in de branding, het loeien van een koe of hettjirpen van een krekel. Er zijn harde en zachte geluiden,hoge en lage; en natuurlijk er tussenin.OmteverzinnenBedenk welke kleur hetbest past bij de geluidendie je net hebtbedacht.OmtebedenkenNoem eens een heel hooggeluid dat je wel eens hoort.Verzin ook eens een heellaag geluid.

GeluidEén ding is zeker: je hebt goed werkende oren nodigom te kunnen horen. Maar wat is geluid eigenlijk?Geluiden zijn luchttrillingen die door oren kunnen wordenwaargenomen. Daarom hebben we oorschelpen dieeen beetje afstaan van ons hoofd. Hiermee kunnen wegeluiden opvangen. Een luchttrilling begint altijd opeen bepaalde plaats, bijvoorbeeld de regen tikt tegenhet dakraam. De trilling die ontstaat verplaatst zichrazendsnel door de lucht. En wordt daarna opgevangendoor de oorschelp en ‘ketst’ vervolgens tegen hettrommelvlies binnenin het oor. Onze hersenen ‘bedenken’dat het een geluid is. Met een beetje levenservaring weetje daarna dat het de regen op het dakraam is!Omte tekenenProbeer je het geluid vanregendruppels die tikken tegenhet raam voor te stellen. Klinkthet tikken hoog of laag? Hoe zoujij dat geluid tekenen als lijn?Welke kleur past het bestbij dat geluid?Jean Tinguely, Le Golem (De Golem), 1990