Arbeid (1942) nr. 23 - Vakbeweging in de oorlog

Een van de allereerwaardigste voorzomergebruiken, welke de Twentsche boer van*geslacht op geslacht heeft geëerbiedigd, is wet de ontroerende brooduitdeeling opden „Boaken" in cfen Ageler ésch. Ieder jaar op Maandag beloken Pinksteren, dus•dit jaar op Maandag l Juni, komen omstreeks twee uur de eigengeërfde boerenbijeen op de oude gewijde en nimmer bebouwde plek temidden van de wuivendekorenvelden, die in hun bloeiende arenweelde de belofte schenken, dat de eschweer brood aan den mensch zal geven.Op weg naar den BoakenMet de 13 boeren der volgewaarde erven van Groote n Klein Agelo is er een drom van arme menschen,meestal moeders met veel kroost, van Ootmarsumlangs den „Boarnschen Diek", naar dit driehoekigePlekje grond getrokken om er de'-jaarlijksche gavein roggebrood te ontvangen. Immers iedere boerdraagt aan een zwaren knuppel of koeze een roggeöiikvan gemiddeld 22 pond, zoodat er ieder jaarr uim 260 pond onder de aanwezigen kan wordenVerüeeld. Let wel! onder de aanwezigen! Zeerstreng toch wordt de eisch gehandhaafd, dat menPersoonlijk het bedeelingsbrood midden in hetkorenveld op den Boaken in ontvangst moet nemen,gaat er de sprake, dat men eens een vrouwtje,jarenlang haar Pinksterbrood had gehaald,tenslotte niet meer in staat was den langenï af te leggen, onverbiddelijk dit liefdadigheidsfcroodonthield. Deze traditïóneele gestrengheid inhet stipt nakomen van „'t old gebroek" wijst er reeds°P, dat wij in deze plechtige met gebed geopendeen gesloten ceremonie een in wezen godsdienstigePlechtigheid hebben te zien, waarvan de leiding berustbij den oudsten boer.Hef gebed voor den oogstWanneer allen aanwezig zijn en de 13 zware'fferbrooden in een soort pyram.ide zijn opgestapeld,spreekt de leider de woorden uit: „eerst bidden".Alle aanwezigen knielen neer tusschen de bloeiende-kruiden van de ruige Boaken en met hun gezichtenftaar de aarde diep gebogen klinkt er het gemurmel' van: „Onze Vader, Die in den hemelen zijt — Geef°ns heden ons dagelij ksch brood". Daarna wordendoor een der boeren de aanwezige armen geteld endan wordt pondsgewijze de broodvoorraad verdeeld.Wanneer er een brood ontbreekt wordt een „breefrt. a^gegeven - waarop de bedeelde zijn aandeel bij'akker in ontvangst kan nemen. Maar dat is eeruitzondering! Zelfs in het jaar 1941 hebben deboeren deze ongeschreven liefdadigheidswetnog trouw betracht en weken achtereen spaarden; rogge op pm het Boaken-brood te kunnenbakken. En ik heb goed vertrouwen, dat men ook ditJaar deze devote brooduitdeeling in eere zal houden.Want zoo ooit, dan is er thans' reden om den zegenvan den Allerhoogste af te smeeken over het te veldestaande gewas. En wanneer de brooden ook dit jaar^e, r verdee l d zijn, zal er d~e manende stem klinken•Ev'n lig'n loat'n" om in een gezamenlijk plechtigankgebed van bezittendèn en bedeelden in eenUiting van oprechte volksgemeenschap op denBoaken te bidden voor den oogst, die er nog verborgenligt in den groenen korengaard, waarover dePinksterwijding gespreid ligt van de - wonderekracht, die er groeit in de wijde roggelanden vanAgeler esch.Historische oorsprong?Locale geschiedschrijvers hebben den oorsprongdit gebruik teruggeleid tot den 21sten Juni 1738en wel op grond van een aanteekening in de Markeboekenvan Groot- en Lutke Agelo. Daarin wordt onsmedegedeeld, dat er „omtrent vijf uur uit Zuitwesteen donderschoer is opgekomen en is overgekomente half zes, waaruit zoo een schrikkelijke regen isgevallen met zware donderslagen en lügttingen, dat"de huizen beefden, en daar is hagel gevallen zoogroot als een eendenij, waarvan de glazen met dewind veel bind (zijn) ingeslagen en veele roggeveldenen andere vrugten .ronde de stad vernield enverwoest zijn, zoodat het naar was om aan te zien.En is het schoer naar te Noorden, omgetrokken. Enom zoo een straf af te weren, beriepen de boerigterseenen Hölting, om te beraden, wat aan de zaak tedoen was en men kwam hierin