Arbeid (1942) nr. 23 - Vakbeweging in de oorlog

VRIJDAG 5 JUNI 1942 TWEEDE JAARGANG NUMMER 23OWI EKBLAD VAN HETNEDERLANDSCHE ARBEIDSFRONTWORDT GRATIS TOEGEZONDEN AAN ALLE LEDEN VAN HET N.A.F.Abonnementsprijs voor niet-leden: ƒ 1.25 per, half jaar.Losse nummers 7j cent. Advertentieprijzen op aanvraag.REDACTIE: PERSWEZEN N.A.F., HOOFD DRS. W. . GOEDHUYS.Adres van redactie en administratie: Hekelveld 15, Amsterdam-C.,Telef. 38811, Giro 21876.Voor de levensbelangen van de Nederlandsche werkersDe politiek blijve buiten hetNederlandsch ArbeidsfrontHet Nederlandsch Arbeidsfront is geen politiekeorganisatie.Het heeft met de directe politiek niets van doen.Het staat, zooals de commissaris Van het N.V.V:verklaarde, toen hij de oprichting van het N.A.F,aankondigde en zooals ook ieder objectief beoordeelaarkan constateeren, «eheel los-van de eenige politiekepartij, die Nederland nog telt, de N.S.B.Natuurlijk, kan het niet anders, of ook het N.A.F, isonderworpen, zooals alle Nederlanders en alle uitNederlanders bestaande organisaties, aan de staatkundigeregelen, die door de bezettingsautoriteitenzijn uitgevaardigd. Niemand kan zich daar nu eenmaalaan onttrekken. Dat is echter iets geheelanders, dan zich daadwerkelijk met de wijze van bestuurvan den Staat bemoeien. Zoo goed als verrewegde meeste Nederlanders zich daar nooit toe geroepenhebben gevoeld, zoo goed houdt ook het N.A.F, zichdaar geheel buiten. Het richt zich slechts tot denStaat, als het er om gaat, de materieele en geestelijkebelangen der Nederlandsche werkers op eenigerleiwijze te dienen ( Dat, en dat alléén, is zijn doel.Het N.A.F, weet, dat het belang der afzonderlijkewerkers van Nederland alleen gediend kan wordendoor de levensomstandigheden van het geheele Neöerlandschevolk zoo "gunstig mogelijk te maken. Ditis niet .anders mogelijk dan door doelmatig georganiseerdenarbeid in het »lgemeene volksbelang. Daaromdoet ook het N.A.F. alles om te trachten, dearbeidsopbrengst zoo groot mogelijk te doen zijn,om deze dan volgens regelen van sociale rechtvaardigheidonder de volksgenooten te doen verdeelen.Ieder nuchter denkend mensch zal moeten con-" stateeren, dat zulk een doelstelling onder letterlijkalle omstandigheden geldend blijft! Of Nederlandstaat onder een eigen regeering dan wel bezet gebiedis; _of het geregeerd wordt volgens kapitalistischedan wel socialistische beginselen; of zijn staatsvormdemocratisch, absolutistisch, totalitair of hóe danook is, leven moeten wij toch te allen tijde! Daartoemoet ónze arbeid op de juiste wijze worden georganiseerden dient de werker — wil zijn arbeidskrachthet grootst mogelijke rendement voor de volksgemeenschapafwerpen — op sociaal gerechtvaardigdewijze te, worden verzorgd.Ieder- binnen de Nederlandsche grenzen le.vendmensch. die werkelijk leven wil, zal dan ook allemaatregelen, die hiertoe genomen worden, en voorzekerin de eerste plaats het Nederlandsch Arbeidsfront,ondersteunen. Doet hij dit niét, dan berokkenthij de volksgemeenschap, dus óók zichzelf engezin, onberekenbare schade.Wie buiten de Nederlandsche grenzen leeft, kan ergemakkelijk anders over denken! Die is bij 'delevensmogelijkheden van het volk niet betrokken.Die heeft er geen belang bij, deze zoo gunstig mogelijkte maken. Die is zelfs in staat, het levensbelangvan het volk op te offeren aan eigen, bijzonderedoelstellingen.Zoo is het bijvoorbeeld met onze geëmigreerde, zichthans in Engeland bevindende, vroeger"ê regeering.Heeft het Nederlandsch Arbeidsfront ten doel, bui-'ten iedere politiek om, het levensbelang van het nueenmaal binnen onze grenzen levende volk en van dewerkers -afzonderlijk te dienen, onze voormaligeregeering beoogt iets geheel anders. Zij beoogt eentbij uitstek politiek doel! Zij wil weer op het kussenkomen. Zij is daartoe" in bondgenootschap getredenmet de Engelsch-Amerikaansche oorlogspartij. Hetbelang van deze nu eischt, dat het Nederlandschevolk tijdens dezen oorloj? niét zoo welvarend mogelijk*zal zijn, maar nood lijdt. De voormalige Nederlandscheregeering verleent 'daarbij haar medewerking. •Daarom b.v. hecht zij haar goedkeuring aan de blokkadevan het eigen volk! Daarom wekt zij door middelvan de Engelsche radio de Nederlanders op, ookde in hun eigen belang genomen maatregelen tegente werken. Daarom ook poogt zij het NederlandscheArbeidsfront en zijn streven in een verkeerd daglichtte stellen.Aldus brengt zij de levensbelangen van ons volkschromelijk ten offer aan de eigen, beperkte politiekedoeleinden, welke parallel loopen met die der Engelsch-Amerikaansche plutocratie.Wij weigeren evenwel - van zulk een bekrompenpolitiek het slachtoffer te worden!Daarom doen wij hier niet het zwijgen toe!. xHet reglement van het Nederlandsch Arbeidsfront,dat de vorige week met andere officieele stukkenals bijlage van „Arbeid" aan ajle leden is toegezonden,bevat, na een opsomming van de rechten welkede leden genieten, een artikel waarin wordt vastgesteld,dat het lidmaatschap van het NederlandschArbeidsfront niet slechjs gepaard gaat met het genotvan rechten, doch ook met den eisch de plichten tevervullen, welke het afzonderlijke lid moeten wordenopgelegd, opdat de doeleinden van het NederlandschArbeidsfront kunnen worden bereikt.Dat is een vanzelfsprekendheid, vooral bij eenorganisatie, die een arbeidsgémeenschap wil zijn!Geen objectief denkend mensch zal aan dit artikeleen anderen uitleg geven, d#n wat in het DienstvoorschriftII (eveneens aan alle leden toegezonden)wordt gezegd, n.l. dat de leden alle verplichtingen,welke voortvloeien uit de bepalingen en stelregelsvan het N.A.F., naar hun beste weten behooren nate komen. „In het bijzonder zijn zij .verplicht" —zegt dit artikel -- „de in het Bijdrage-reglementvastgestelde bijdragen regelmatig te voldoen en devoorwaarden van het lidmaatschap in acht tenemen." „Want", aldus gaat het verder in dit artikel,„den ledeii : die hun plichten volgens déze bepalingenen de in aansluiting hierop uitgevaardigdeaanwijsingen nakomen, staan dé in het statuut vanhet N.A.F, genoemde instellingen ten d:'enste."Uit een en ander blijkt zoo duidelijk als^maar mogelijkis, dat het hier alleen gaat om louter organisatorischeverplichtingen, welker nakoming noodig isom in het genot ook der organisatorische rechten tekunnen komen.De lieden aan de overzijde van het Kanaal zienechter de kans schoon, ook hier weer politieke muntuit te slaan!Aha!, coepen zij uit. Nederlandsche arbeiders, wee'stop je hoede! Wordt geen lid van het N.A.F.! Wantals je dat wel wordt, ga je verplichtingen aan! Enéén van deze verplichtingen — zoo fantaseeren zij —is, in Duitschland te gaan werken, als de leidervan het N.A.F, je daartoe oproept! Blijft dus buitenhet N.A.F, en geeft getroost 'al je verkregen rechtenen alle andere voordeelen op!• In ons hoofdartikel van de vorige week verklaardenwij reeds, dat deze kwaadaardige propagandalouter onzin is. Al of niet werken in Duitschland, dcugaat geheel buiten het N.A.F, om! Het N.A.F, heeftechter ten. doel, in alle omstandigheden de levensbelangenvan de Nederlandsche werkers te dienen.Worden zij, door wie of wat dan ook, .genoodzaaktbuiten de grenzen te gaan werken, dan zal het N.A.F.alles doen, -om door sociale en cultureele zorg voorhenzelf en hun gezinnen hun deze moeilijke plichtzooveel mogelijk te verlichten en dragelijk te maken.Juist dat^echter komt niet in de kraam te pas vande heeren aan de overzijde!De belangen der Nederlandsche werkers?!Wat hebben zij daarmee van doen?!Voor hen geldt niets dan hun eigen, partijpolitiekebelang. Deswegen he'bben zij zich zonder eenig gewetensbezwaartot een werktuig in de handen derEngelsch-Amerikaansche oorlogskliek gemaakt/ Endaaraan zouden zij het sociale en cultureele belangvan de Nederlandsche werkers, van de Nederlandschevrouwen en kinderen, maar al te gaarne ten offerbrengen. Voor hen zijn deze geen arbeidende, levendamenschen meer' die verzorgd moeten warden, maarniets dan werktuigen ter bereiking van hun politiekedoel, pionnen op hun politieke schaakbord.Zullen de Nederlandsche arbeiders zich hierdoorlaten misleiden?!Dat moeten zij tenslotte zélf weten!Willen zij zich aldus tot werktuigen laten makenin de handen van de. vroegere Nederlandsche partijpolitiekeparlementariërs en hun bondgenooten, dekapitalisten van City en Wallstreet, dan blijven zijbuiten het N.A.F., hinderen den arbeid daarvan zooveelmogelijk en probeeren, de levensbelangen vanhet werkende volk binnen de Nederlandsphe landsgrenzen;waar het maar- kan, te schaden.Laten zij er dan echter niet over morren, dat demoeiten ^n zorgen van hun dagelij ksch leven, welkein het bijzonder door de Engelsche blokkade tochalreeds zooveel grooter zijn dan ook tijdens den oorlognoodig wezen zou, nóg ernstiger worden!Wie het Nederlandsch Arbeidsfront saboteert, saboteertdaarmee bewust, terwille van buitenlandschebelangen, zijn eigen leven en dat van zijn gezin envan zijn volk.Wil hij dat, laat hij dan ook de gevolgen daarvanvoor zijn rekening nemen!^Het Nederlandsche Arbeidsfront evenwel zal nooitaflaten, diegenen der Nederlandsche werkers, diezich nog altijd onwetend laten misleiden en misbrui- "ken, de oogen te openen.Zijn doel is het, het materieele en cultureele welzijnvan ons volk als geheel en van iederen werkerin het bijzonder, te bevorderen.Dit doel is universeel. Het staat buiten iedere politiek;het staat buiten de omstandigheden van hetoogenblik, omdat het is van alle tijden!Het Nederlandsche volk moet leven'.Wie dit beseft, laat zich niet maken tot een wapenin de hedendaagsche oorlogspolitiek, maar let in deeerste plaats op -het levensonderhoud van zich en dezijnen. Die werkt actief mede in het• NEDERLANDSCHE ARBEIDSFRONT!,

SOCIALE KRONIEK J3e. Tandheelkundige behandeling over dezelfdeperiode (uitgezonderd de verstrekking vanNogmaals de ziekenfondsverzekeringkunstgebitten, kronen, stifttanden e.d.)4e. Oogheelkundige behandeling gedurende 26at de huisgenooten van arbeiders, die in weken. ,D Duitscliland werken, verzekerd zijn op een 5e. Geneesmiddelen gedurende 26 .weken.wijze,- die veel overeenkomst vertoont met de 6e. Verloskundige hulp door een vroedvrouw.verplichte ziekenfondsverzekering^is nog steeds 7e. Ziekenhuisverpleging 3e klasse gedurendeniet voldoende bekend.13 weken, geheel ten laste van de Krarïkenkassen.Nog steeds ontvangen wij brieven van lezersen lezeressen, waar dat onomstooteljjke uit 8e.* Levering van verbandmiddelen als ban-"blijkt. Het gevolg hiervan is, dat door velen dages en dergelijke.volkomen overbodig premie aan ziekenfondsen 9e. Een overlijdensuitkeering groot ƒ40 bijwordt betaald. Dit is op zichzelf reeds te betreuren.Op het oogenblik brengt iedere overbodige van ƒ20 bij overlijden van een kind.overlijden van de echtgenoote. Een uitkeeringuitgave in het arbeidersgezin mee flat noodzakelijkeaanschaffingen achterwege moeten strekkingen onmiddellijk aanspraak gemaaktKan nu op de hierboven opgesomde ver-blijveri.worden?Geheel afgezien hiervan beteekent het echter In het algemeen wel. Zoodra' dus een arbeiderOOK dat onbekendheid met de rechten, die men in Duitschland gaat werken, heeft hij de zekerheiddat zijn gezin verzekerd is.heeft, nadeel oplevert in tijd van ziekte, bijbevalling en overlijden.Weliswaar bestaat er een beperkende ^bepalingvoor verloskundige hulp en opname, in eenWij willen daarom in het kort nog eens nagaanwie van de in Nederland vertoevende huisgenooten,van in Duifschland werkende arbeitijdvan 10, respectievelijk 3 maanden.'ziekenhuis. Deze verlangen namelijk een wachtdersaanspraak kan maken op hulp van de" Ingeval echter gedurende de twee jaar, voorafgaandeaan het moment waarop de opnameKrankenkassen en waar die hulp uit bestaat.=. Rechthebbenden zijn dan:in een ziekenhuis, of de verloskundige hulpIe. de echtggnoote van den arbeider die in noodig.is, door den arbeider, die in DuitschlandDuitschland werkt.werkt, hetzij loondienst is verricht, hetzij steun2e. de zuster van den" arbeider, voorzoover zij getrokken werd, of. in een werkverruimingsobjectwerd gewerkt, wordt deze wachttijd ge-wegens overlijden, scheiding van tafel en bedof opname in een sanatorium en dergelijke de acht vervuld te zijn. In de meeste gevallen beteekentdit dus,-dat ook op de ziekenhuisver-^plaats van de echtgenoote inneemt.3e. De ouders en grootouders, die in hetzelfde pleging en de verloskundige hulp onmiddellijkgezinsverband leven en grootendeels door den aanspraak kan worden gemaakt.arbeider worden onderhouden.•i Doordat de wijze van aanvrage van geneeskundigebehariüeling eenigszins afwijkt van de4e. kinderen jonger 'dan 16 jaar, tenzij, watfh de practijk wel niet voor zal komen, hun anders, voor fondspatiënten gebruikelijke, willenloon hoog genoeg is om in het levensonderhoud we hier nog even de aandacht op vestigen.te voorzien.Voorschrift is, dat een ziekenbriefje (Krankenschein)wordt aangevraagd bij de gemeente-Kinderen zijn: wettige en gewettigde kinderenen pleegkinderen. Verder buitenechtelijke, secretarie waar men woont, of althans verblijfdoor de in Duitschland werkende arbeiders houdt. Dit briefje wordt tegen betaling vanerkende kinderen* buitenechtelijke kinderen ƒ.0.15 uitgereikt en met -dit briefje 'kan devan een in Duitschland werkende_ arbeidster, en patiënt daarna naar den dokter gaan. De keuze,tenslotte stief- en kleinkinderen', die vóór de welken dokter men wenscht, -is daarbij geheelverzekering een aanvang nam (dus vóór het vrij gelaten, behoudens dat deze moet zijn aangeslotenbij de Nederlandsche Maatschappij totvertrek naar Duitschland) grootendeels ,ten lastevan de betreffende arbeiders kwamen. Bevordering der Geneeskunst of door deze maatschappijmoet zijn toegelaten tot deelname aanWaarop kan nu door bovenbedoelde groep vanverzekerden aanspraak gemaakt worden? de tusschen deze maatschappij en de KassenarztlicheVereinigung Deutschland geslotenIe. Geneeskundige behandeling gedurende 26.weken.overeenkomst.2e. Specialistische behandeling, eveneens gedurende26 weken.en het terrein dat zij bestrijken,' bezien,Wanneer wij de door ons opgesomde rechtendanblijkt daaruit wel dat wie in Duitschland werkt,dit kan doen met de zekerheid, dat zijn gezin -en dat in de ruimste beteekenis van hetwoord — ingeval van ziekte ten volle verzorgdachterblijft"In een volgend artikel zullen wij nog nader opdeze regeling terugkomen.Persberichten N A.F.Het N.A.F. groeitDe Centrale Persdienst van het N.A.F- meldt:Naast de talrijke individueele aanmeldingenbij • het Nederlandsche Arbeidsfront, hebbendezer dagen de werkers van eenige bedrijvenin ons land zich collectief bij het N.A.F, gemeld.Het omvangrijke aantal werkers van de N.V.Haarden- en Kachelfabriek De Etna te Bredaheeft zich gezamenlijk opgegeven als lid vanhet Nederlandsche Arbeidsfront.Evenzeer zijn bedrijfsleiders en alle anderearbeiders van twee belangrijke aannemersfirma'sin Drente gezamenlijk toegetreden tothet N.A.F.Op voorstel van het Nederlandsche Arbeidsfrontheeft de Secretaris-Generaal voor het Staatstoezichtop de Ziekenfondsen, de volgende regelinggetroffen:Bij gebrek aan plaatsruimte in een sanatoriumkunnen verplicht-verzekerden ingevolge het Ziekenfondsenbesluit,tot het oogenblik, dat opnamemogelijk is. voorloopig ter verpleging worden opge- -nomen in door de Geneeskundige Inspectie van deVolksgezondheid voor de verpleging van tuberculoselijdersgoedgekeurde- ziekenhuizen.Door deze regeling wordt voorkomen, dat, in afwachtingvan de gelegenheid tot opname* in eensanatorium, de termijn van 26 weken verstrijkt, gedurendewelke ziekengeld wordt genoten en aanspraakop geneeskundige behandeling voor rekeningvan het ziekenfonds kan worden gemaakt.Daar dus thans in de meeste gevallen opname..binnen 26 weken na het ontstaan van de ziektemogelijk is geworden, wordt hierdoor voorkomen,dat deze opname voor rekening van den verzekerdezelf zal geschieden, wat niet in overeenstemmingzou zijn met de bedoelingen van het Ziekenfondsenbesluit.' -CORRESPONDENTIEEen tuinbouwarbeiderWij kunnen op brieven van personen, die hun naamniet. noemen, niet ingaan. Overigens is het N.A.F, geenSinterklaas, die, goede gaven uitdeelend, door het landrijdt! Het is'een organisatie van werkers, die met elkaar,voor elkaar iets trachten te bereiken. Wie ongeorganiseerdblijft, moet zich niet beklagen over onvêldoendearbeidsvoorwaarden! 'D9999'itmaal zou onze bijdrage beter kunnenheeten: „Waar onrecht onrecht bleef:"'Wanthet is een brokje uit het leven van een Amster-/damschen werklooze. Het speelde zich af in het'jaar 1939 en het recht, dat gesproken werd doorde heeren van den „Steun" was bitter onrecht.Luistert u maar:•Henk" Zadel trof het lot, -dïlt in die jaren zooveleduizenden, zoovele tienduizenden trof. Hijwas werkloos -geworden en ontving als ongeorganiseerdearbeider zijn uitkeering van MaatschappelijkSteun, 's Morgens of 's middagsmoest hij stempelen, 's Zaterdags kaart ruilenen 's Woensdags ontving hij dan de somma vanƒ 14.45, waar hjj, z'n vrouw en z'n twee kindertjes,nadat de huisbaas ƒ 3.80 huur ontvangenhad, de week mee rond moesten zien te komen.Te veel om te sterven, te weinig- om te leven.Doch de hooge heeren in Den Haag zagen het enzij zeiden, dat het goed wasTotdat het den ambtenaar opviel, dat Zadeliedere week een rijksdaalder verdiensten opgaf,waarvan hij boven zijn steunbedrag nog eensdrie en tachtig centen ontving. Tja, hoe zat hetdaar eigenlijk mee? Ltn. onderzoek werd inge-2steld, een informator - - in de- wandeling „bezoeker"genaamd - - ging- eens bij hem inïormeerenen toen bleek, dat hij iederen dag eenigeuren in het fietsenstallinkje van zijn ouders hielpen daarvoor ƒ2.50 beurde, die hij eerlijk opgaf.Of daar soms iets op tegen was, wilde Jan welweten toen de „Steun" zich plotseling- zoo belangstellendtoonde. Maar daar moest MaatschappelijkSteun eens ernstig over nadenken...Het onderzoek werd voortgezet en men kwamterecht brj 'de ouders, die natuurlijk bevestigden.,dat een en ander zoo was als hun zoon hadopgegeven. Of daar iets op tegen was, wildenook zij wel weten. Maar daar moest MaatschappelijkSteun eens ernstig over nadenkenHet onderzoek werd weer voortgezet en toenbleek, dat Jan's ouders, «ienschen op leef tijd, metdat onnoozele fietsenstallinkje hun hoofd bovenwater moesten houden. Want een centje voor-,den ouden dag hadden zij nooit opzij kunnenleggen en met zoo'n paar gulden ouderdomsrenteOch de heeren van den Steun zouden^toch begrijpen, dat het daar niet van ging. Enomdat het stallinkje niet alleen 's morgens vroeg,maar ook 's avonds laat open moest zijn en hetvader wat- zwaar viel, zoo'n heelen f}ag in touwte zijn, had Jan, die toch niets te doen had, aangebodenwat mee te heiden en d«'f>r saven ^ehem dan dien rijksdaalder voo^. Voor dat geldkonden ze geen jongen krijgen en een knechtkon er heusch niet op overschieten.Toen wist Maatschappelijk Steun genoeg. Hetresultaat? Dé steun- van Jan Zadel werd onmiddellijk-stopgezet.Hij had zijn verdiensten 'weleerlijk opgegeven, maar gebleken was, dat hijzeker vier uren per dag „werkzaam was in eenrijwielstalling" dus niet werkloos wasdus niet voor werkloozenuitkeering in aanmerkingkwam. En daarmee basta!De klacht waarmade Jan's ouders zich tot de'nSteun wendden had geen resultaat. „Indien",zoo werd den' ouden man verteld, „dat zaakjevan u niet voldoende oplevert om er een knechtop na te houden en u bent zelf niet • meer instaat om het werk te doen, dan moet u het maaropheffen en bij ons steun aanvragen. En danzullen we wel eens verder zienNa eenige weken, toen Jan Zadel huurschuldhad, in het krijt stond bij den bakker, den melkboeren den groe'man, toen dé honger slechtsmet behulp van medelijdende buren buiten dë~deur gehouden werd, kreeg Jan weer steun. Deheeren lieten dan maar „genade voor recht gelden".Maar het werd hem verboden ooit weerin het stallinkje van zijn vader te komen, laatstaan er te werkenZiedaar het rerVit van den werKioo^e in diengoeuen oud.en trjul

i ' Een heilzaam, initiatiet "" ' |van den1i!Nederlandschen Voiksdienst* *„Hoe heet jij? Nellie? Mooi zoo, Nellie, ga hiermaar eens zitten. En nu mondje open. Neen,wijd open! Prachtig. Nu, dat gaat nogal. M lgaaf, M2 gaaf, hoektand'carieus, één in doorbraak."Gebogen over het kleine figuurtje in den hoogenstoel, mét het kleine spiegeltje aan den nikkelenstaaf ;n het mondje manipuleerend, gaatde tandarts van den Nederlandschen Voiksdienstvoort met zijn onderzoek. Ieder tandjewordt nagezien. Zijn assistente noteert den toestandervan op de voor ieder kind aangelegdekaart. Aldus wordt een nauwkeurig overzichtverkregen over den toestand der gebitten vanvoorloopig nog slechts een deel onzer schoolgaandejeugd.Best is deze niet!W^l kan Nederland bogen op het laagste sterftecijfervan Europa, maar niettemin laat devolksgezondheid nog veel te wenschen over.Vooral met de gebitten der Nederlanders is hetover het algemeen .droef gesteld. De caries oftandwolf is een volksziekte geworden, waartegen,hslaas, van overheidswege niets werd gedaan.Hier en daar zijn, enkele plaatselijkeinitiatieven genomen; de bezuiniging van enkelejaren geleden 'leeft deze echter weer grootendeelsden kop ingedrukt. Gave guldens warenblijkbaar belangrijker dan gave tanden! Zooverdween ook de in een enkele plaats tot standgekomen schooltandverzorging weer van hettooneel.En dit, terwijl toch het slagwoord: „Slechtetanden een gevaar voor de volksgezondheid" zoobij uitstek waar is!De Nederlandsche Voiksdienst heeft daaromhet initiatief genomen, om tot centraal .georganiseerde,. landelijke Schooltandverzorging tekomen.Waarom juist op de scholen?In d'e eerste plaats zijn daar de kinderen bijeenen .dus gemakkelijk allemaal te .bereiken.Zij behoeven geen specialen gang naar den tandartste maken. In de tweede plaats echter verschijnenin het zevende levensjaar de eerste,blijvende kiezen, zoodat men, bij de eerste klasbeginnend, regelmatige controle op het blijvendgebit kan uitoefenen. Hoe noodig het ook wezenzou, ook aan het melkgebit de noodige zorg tebesteden, daar is men nog niet aan toe!De als proef nog op bescheiden schaal begonnenschooltandverzorging door den Nederl.Voiksdienst, begint daarom met de eerste klas.De rest is reeds te sterk aangetast en zou teveel tijd kosten. Het tweede jaar echter neemtmen bij het eerste leerjaar ook de reeds eenjaar eerder behandelde kinderen, het derde jaarkomt er weer-een groep bij, zoodat na zes j aaideheele school onder regelmatige controle staaten alle kinderen de school met een goed gebitverlaten.In voorloopig zeven verschillende plaatsen, inverschillende deelen des lands, heeft de N.V.D.een eigen tandarts in de scholen aan 't .werkgezet.Bang zijn de .kinderen niet voor hem. Waaromook zouden ze dat zijn? Ze weten niet, dat hijze wel eens pijn zou kunnen doen. En hij doétze ook geen pijn, wanneer hij er vroeg genoegaan te pas-komt. Pas wanneer het rottingsprocesté ver is voortgeschreden, brengt een behandelingmogelijkerwijs pijn met zich mee.En zoo -komt in de kamer, die den , tandartsin de school ter beschikking is gesteld, en waarwij rustige toeschouwers zijn, de eene kleuterna den anderen binnen, beklimt den hoogenstoel en laat zonder vrees door den vriendelij kenman in zijn witte jas in zijn mondje kijken.Zonder vrees?Maar daar klinkt luid gesnik buiten de deur!„Ik wil naar huis!", klinkt het droevig.„Wat is dat hou!" vraagt de tandarts, diezijn werk een oogenblik staakt om te luisteren..Het kind in den stoel begint te lachen. „O, datis mijn vriendinnetje", snapt ze. En een beetjeminachtend: „die is zoo bang als wat!"De deur gaat open en de bangebrpek komtbinnen, snikkend van wat ben je me. „Ik durfniet, ik durf niet!" klinkt het klagend.Juf moet erbij komen. Ja, er is Tiet meisjevroeger eens een kies getrokken en dat heefthaar toen nogal wat pijn gedaan. „Daar heb jehet!'" zei de arts tot ons. En toen loodste hij dehuilend^ kleutei* met een zoet lijntje in zijnstoel.(Foto's: A.P.—Breyer).„Doet u me niks!"„Weineen, ik doe je niks, hoor! Ik wil alleeneven in je mondje kijken. Mag ik dat?"„Niet met dat ding, niet met dat ding", huildehet kind, duidend op h,et spiegeltje.„Dat is alleen maar ,een spiegeltje. Kijkmaar. Zie je wel?"„Ja", zucht het kind.„Kom dan, even je mondje open. Nóg meer!Wat drommel, er moet een heelen hooiwagendoor kunnen!" *Een lachje breekt door de'tranen heen. Dekalmte is weergekeerd. Vlug verricht de artszijn werk en even later gaat het kind weerheen, honderd pond lichter.Zoo wordt het gebit van ieder kind zorgvuldiggecontroleerd. Een volgenden keer volgt de behandeling.Enkele kinderen krijgen reeds nu eenvulling, wanneer het al zeer noodig blijkt. Wantreeds op dezen jeugdigen leeftijd komt het voor,dat van de enkele blijvende kiezen er reeds eenis aangetast.Zonder zorg voor de ouders, zonder kosten,zonder narigheid voor de kinderen, geschiedt ditalles.Het valt te hopen, dat de N.V.D. spoedig instaat zal zijn, eventueel met hulp der 'gemeenten,dit prachtige werk in het belang der Nederlandschevolksgezondheid over heel het land uitte breiden.De Voiksdienst zorgt voor tcmdbehandelingop de scholen. Ditwerk is reeds in verschillendeprovincies ter hand genomen.

Alle natuurvrienden zijn er al sinds weken opuit om den eersten nachtegaal te hooren. de eersteZwaluwen te zien, de eerste speenkruidbloempjes teontdekken tusschen het dorre .blad op den boschgrond.Dat is ieder jaar weer een vreedzame jachtop „eerstelingen", en velen hebben de alleszins loffelijkegewoonte, om die eerste waarnemingsdata op teteekenen in een boekje. En juist na een winter als wethans gehad hebben, bewijst zulk een aanteekëningenboekjezijn bestaansrecht. Wij konden daaropal eerder wijzen en ook thans, nu we het over dekikkers willen hebben, beginnen we weer met onseigen aanteekenboekje: Dat bewijst alweer, dat denatuur dit voorjaar flink wat later ontwaakt is danria normale winters. De kikkers hoorden we in 1937voor het eerst kwaken op 29 Maart, het jaar daaropwas het 4 April, toen een keer 2 April. En dit jaar?Op den tienden April hoorden we voor het eerst eenverliefd* groen j as kwaken!Maar nu is dan toch overal de nachtzang derverliefde kikvorschen begonnen. Duizenden van dezeamphibieën zitten van zonsondergang tot zonsopgangaan den oever van de plassen en slooten, rivieïenen moerassen en laten hun individueel zoo verschillende,rollende kwaakgeluiden heel den nacht^door over de weilanden daverenBit betrekkelijk on welluidende' geratel heeft inhet volksgeloof heel wat beteekenis. Trouwens, dekikkers hebben over het algeme§n een belangrijkerol in het volksgeloof gespeeld en dat is geen wonder,want het heeft heel lang geduurd eer de mensclTenden. ontwikkelingsgang van deze slootbewonersgoed konden verklaren en zoo lang de menschvan vroeger eeuwen geen plausibele verklaring voor*een natuurverschijnsel wist te vinden, zoch,t hijeen verklaring die iets te maken had met wonderen,met bovennatuurlijke verschijnselen.De menschen hebben ook altijd op de kikkersgelet. En de keuterboer van de Veluwe, die bij zijnarbeid de kikkers hoort kwaken, -hoort daarin alseen soort bespotting: ,,'k" Waark, 'k Waark!" Enheeft die boer, die op die zandgronden hard genoegmoet ploeteren om de eindjes aan elkaar te knoo-Pen, dan geen reden om min of meer korzelig teantwoorden: 'k Waark/ök, 'oud oe moei!" Let ermaar eens op, het is de eerste reactie van de Veluweboerenals zij de kikkers hooren kwaken.We kennen allen wel het oude rijmpje:Als de kikker kwaakt,vast regen naakt."Of dat waar is, weten we niet, maar wanneer hetheel laftg droog is geweest, zijn er toch nog altijdboerenjongens, die een kikker' vangen en hem netzoolang bewerken tot het dier van narigheid begintte kwaken..Bepaald prettig is dat kwaken van de kikkersniet, wanneer men dat een heelen nacht vlak in zijn- nabijheid moet hebben en in oude verordeningenkunnen we dari ook menigmaal bepalingen met betrekkingtot het kikkergekwaak tegenkomen. Zoowaren de hoorigen van de prinsen van Soubise,edellieden die hun kasteel in Noord-Frankrijk hadden,vijf eeuwen geleden verplicht om in den huwe--lijksnacht van hun Heer aan een stuk door metstokken in de slotgrachten en de omringende wa£e -ren te slaan om de boerennachtegalen het zwijgenop te-leggen. Tot in het begin van de zestiendeeeuw heeft die bepaling bestaan. De historie vermeldtniet, of de hoorigen met hun stokken nog nietmeer lawaai maakten dan de groenjassen' in hetwater.Ook in de oude geneeskunde speelden de kikkerseen rol van belang. .Oude boeken vertellen ons daar•het een en ander van. Wilt u eens een uitstekendbloedstelpend middel uit vroeger eeuwen leerenkennen? Dat werd als volgt samengesteld: in Meimoest men een grooten groenen kikker vangen, eenzoo groot mogelij ken, en dien laten uitdrogen. Diegedroogde kikker moest dan tot poeder worden gestampten- vermengd worden met rooden wijn. eenscheut menschenbloed "en de schillen van granaatappelen.Een ander uitstekend middel tegen bloedingenwas ook kikkerdril. dat gewoon ingenomenmoest worden, maar die. merkwaardige substantiekon nog voor tientallen anderec, kwalen worden gebruikt,-van huidziekten tot en met moedervlekken.Nog vele andere onderdeelen van des kikkers lijfwaren van waarde voor de geneeskunde onzer verrevoorvaderen. Kikkeroogen, die -men in een zakje 1naaide en op de borst droeg, op het bloote lijf wantandershielp het niet, waren een probaat middel- tegen allerlei oogziekten • en beschermden den dragertegen blindheid. Vooral vanwege die laatsteeigenschap werden ze vrij vaak door soldaten gedragen.Het is mogelijk, dat dit laatste gebruik eenuitvloeisel is van de , signatuurleer der Ouden, deleer die aan de longvormige bladeren van het Longkruideen geneeskrachtige werking toeschreef voorde longen der menschen. die de zwaardvormige bladerenvan^de lis beschouwde als een probaat middeltegen wonden, toegebracht met het mes of hetzwaard, omdat alles in de natuur immers zijn bestemmingmoest hebben? -^Tegen hoofdpijn had men ook een probaat kikkermiddel.Meri ving een kwaker, liefst eentje diezoo groot mogelijk was en bond dien op den buikvan den door hoofdpijn gekwelde Binnen het uurwas de pijn dan verdwenen want die was overgegaanop den kikker. Voor vele veeziekten was ergeen beter middel dan kikvorschen. Had een koelastvan verstopping, dan was net voldoende, haardrie levende kikkers te laten slikken. Die woelden,n.l. 'de verstopping los!Zooals gezegd, heeft de mensch in twijfel verkeerdover den ontwikkelingsgang van de kikkers. Nog inde twaalfde eeuw was de meening van Sinte Hildegarde,een Duitse abdes. dat de kikkers aan deboomen groeiden en daêir op zwoele voorjaarsnachtenuitregenden.. Toen had nier; dus het verbandtusschen kikkerdril, donderkoppen en verliefdekwakers nog heelemaal niet in de gaten En tegenwoordigkan iedere jongen van de lagere school udien samenhang verklaren.Dat kwaken doen de kikkermannetjes, om de uitverkorenehuns harten te lokken en waarschijnlijkook. om anderen kwakers te beduiden, dat eengrondgebied rondom zo'n ratelenden „boerennachtegaal"al bezet isEn wie er goed op let, in deze nachten, zal algauw bemerken, dat er geen twee mannetjeskikkersdezelfde stem hebben. De groote, oude knapen latenhun rateltoon diep en vol over de weilandenklinken, de jongelieden hebben nog. maar hooge,dunne stemmen en daartusscheri zitten allerlei over- .gangen. Het is ook heel goed te hooren. dat de kikkersaan bepaalde domeinen gebonden zijn. Eenigejaren lang hebben we in de omgeving van -onzewoning een bijzonder zwaren roller gehoord, die afkomstigwas van een heel grooten kikker. En iedervoorjaar was hij weer op zijn post! Die was trouwenszoo oppermachtig dat hij in zijn slootje geenandere kikkers duldde.

Hef decreet van den.RijkscómniLSsarisDe bouwvergunning ie verleend: voor mij ligthet decreet van den Rijkscommissaris, dd. ï Mei1942, over de oprichting van het „NederlandscheArbeidsfront" (N.A.F.).„Leer het uit het hoofd kennen" werd mij gisterengeadviseerd. Ongetwijfeld is deze raad goedbe'doeld. Slechts had daaraan kunnen wordentoegevoegd:Lees het 's morgens, in alle vroegte, als alleende vogels nog maar" in de weer zijn; lees het's avonds,. als alles slaapt; lees het vooral, methet hart, zoo .goed als me,t het verstand!Want: alléén aldus leeren wij. het begrijpen)verstaan, dit decreet van den Rijkscommissaris,uitgevaardigd in dit, hem vreemde land, voorhem veelal vreemde, ja, goeddeels vijandig gezindemede-menschen; uitgevaardigd in een tijd,waarin zijn eigen volk op de slagvelden van deIJszee tot den Evenaar uit duizend wondenbloedt in een strijd op léven en dood .-..En als wij dan daaraan even denken, dan gevoelenwij na lezing van het decreet inzake deoprichting van het N.A.F., dat daarin vooral totuiting komt, dat daarin vooral tot ons spreekt:de geest van het waarachtig socialisme; de geestvan genegenheid, van liefde van den Führer enden üijkscommissaris voor ons Nederlandsche,aan het rhinne stamverwante broedervolk, metname voor de Nederlandsche werkers, wien zijde rechten geven, waarnaar meer dan een halveeeuw reeds onze beste sociale voorvechters:Domela Nieuwenhuis, Troelstra, Dr. Kuyper envele anderen vergeefs streefden, waarvoor velenonzer beste leiders streden en leden.Is het zoo niet? Is het iets anders soms dangenegenheid en achting, dan liefde in den bestenzin van het woord, vrij van sentimenteel gedoeen van theatrale bombast, wat daar tot onsspreekt in de simpele omschrijving van de taakvan het N.A.F, in dit oprichtingsdecreet vanl Mei 1942? Neen, iets anders kan het niet zijn!Oordeel zelf.Het N.A.F, heeft tot taak:1. de in het bedrijfsleven staande Nederlandschemenschen samen te bundelen (dus: deverdeeldheid uitbannen, de eenheid vanwillen bevorderen!);2. hun belangen te behartigen;"3. hen op te voeden tot wederzijdsch begriphun economische belangen en voor hunsociale en cultureele behoeften;4. mede te werken aan de bevrediging van dezebehoeften.En- verder:Het N.A.F, heeft vooral tot taak:5. mede te werken bij het tot stand brengenvan rechtvaardige toestanden op het gebiedvan de sociale politiek in het algemeen envan de loon- en arbeidsvoorwaarden in hetbijzonder;6. mede te werken bij den opbouw van hetwerk. der sociale verzekeringen en de bepalingenop de bescherming van den arbeid;7. den arbeidsvrede te verzekeren door de Nederlandschewerkers op te voeden in den zinvan de bedrij f sgemeenschap;.8. de uitbreiding van de beroepsbekwaamheidder Nederlandsche werkers;9. de .oprichting en instandhouding van instellingenvoor eigen hulp;10. den Nederlandschen werkers advies te gevenin alle aangelegenheden van arbeidsrechten sociale verzekeringen en conflicten enhen te vertegenwoordigen voor het gerecht,enz. enz.Hi twee paragrafen, in enkele sobere zinnen,wordt aldus werkelijkheid al datgene, en veelmeer nog, waarnaar de beste sociale voorvechtersin NederlarnJ in de laatste 50 jaren hebbengestreefd:Sociale rechtvaardigheid, sociale vrede, wettiggewaarborgd.' ~"Kijk, als je in dien goeden, ouden tijd vanvoor 10 Mei 1940, waarin het volgens Jan deKankeraar zoo goed te leven was, het voorrechthebt genoten van ce behooren tot het leger vaneen half millioen Nederlandsche werkloozen; alsje" daarna anderhalf jaar als distributie-ambtenaarhebt mogen werken onder superieuren, dievan de Nieuwe orde niets moesten hebben enwien het onverschillig was of je van je salariskon rondkomen of niet en die er geen been in 'zagen, je onnoodig een paar maanden te latenwachten op een - reeds toegekende wélnoodige extra-uitkeering, dan wrijf je tochr"evenje oogen uit, als je dit decreet leest, dat hetN.A.F. o.m. tot taak heeft de Nederlanders opte voeden tot wederzijdsch begrip voor eikaarssociale behoeften en mede te werken aan c".ebevrediging van deze behoeften.Dan weet je opeens, wat den Nederlandschenwerker ontbrak: door de wet gewaarborgdesociale gerechtigheid, d.w.z.: a],les, wat noodig isom in den arbeid — naast eigen bevrediging —geluk te .vinden óók voor zijn gezin.En dat alles nu is het, dat wij, Nederlandschewerkers uit de lagere regionen, dooj dit decreet,door de oprichting van het N.A.F., ons nu kunnériverwerven, ondanks, nee, dank zij den verlorenoorlog, dien wij ,aldus niet hebben verloren,doch gewonnen!Zie: dit is onze „onafzienbare oorlogsbuit":Het N.A.F.!Klinkt het vreemd? Wilt dan even bedenken,dat wij, met al onze betreurde vrijheden enrechten, eertijds toch vaak slechts waren: uitgetrokkenof dubbel-uitgetrpkken, d.w.z. uitgetrapteof dubbel-uitgetrapte „rechthebbendenop steun" en ,als wij 65 jaren werden, op ƒ3.—of ƒ 5.— ouderdomsrente ....Werkers! Arm en berooid gingen honderdduizendenvan ons den oorlog in; rijk komen wij eruit te voorschijn: DE BEPALINGEN VAN DITDECREET HEBBEN KRACHT VAN WET!!Allemachtig, hoe is 't mogelijk!Hoe is 't mogelijk ook, dat nog één Nederlandschenarbeider moet worden gevraagd: „Kerel,heb je nu nog je vragenlijst niet ingeleverd?"De bouwvergunning is verleend. Nederlandschewerkers: nu kunnen wij gaan bouwen! Aan denslag! Het gebouw van het N.A.F, zal voor u alleneen goede, gezonde woning zijn, waarin het goedleven is! Hij, die déze bouwvergunning verleendeen zij, die het bouwwerk projecteerden, zij wetenstellig, dat men van zwarte steenen geen withuis kan bouwen. Zij hebben ons, Nederlandschewerkers, waardige bouwers gekeurd; zulks integenstelling tot hen, die ons 2onder gewetenswroeging,als — vaak minderwaardige — koopwaarbeschouwen.Laat ons daarvoor dankbaar zijnen het N.A.F,met waarachtige blijdschap ontvangen, in onseigen belang en aldus in het belang van ons volken vaderland!Op voor het Nederlandfiche Arbeidsfront!. ' » K. Oosting.DER DE LOUPEModerne jeugdDe conducteur op het achterbalcon geeft een rukaan het lijntje boven zijn hoofd en schokkend ,steltde tram zich in beweging.„Verhip!" zegt de eene dame tot de andere, „da'sook net an." Dan vallen ze hijgend terug pp de bank.Ze gaan maar een bescheiden rolletje spelen in ditblijspel, ze zijn bijna figuranten.Want de hoofdpersoon zwijgt nog, omdat ie moeilijkdit genot van met-de-tram-te-mogen-rijden ineenskan verwerken. Het is een ras-joch. Een bulletje,dat je graag eens even een kneep in zijn beenenzou willen geven.„Jofel" zegt ie tenslotte.Maar zelfs dat allemaal is niet het leuke van ditknaapje.'t Leuke -•- voor ons dan — is, dat ie snipver^souwenis. Hij trompettert tenminste als een olifant inhongersnood, en 't is alsof dat neusje van hem eenklachteiisymphonie" brouwt, vol verontwaardigingover de wisselvalligheid van het weer in de Bloeimaa-nd./Het jochie laat zijn neus zijn neus. Dat wil zeggendat hij niét de minste aandacht schenkt aan de'kou,die vloeibaar via zijn neus uit zijn, door de lente geteisterde,lichaam komt. Daardoor gaat zijn neussteeds meer op een plaatje uit het aardrijkskundeboeklijken: Gezicht op de druipsteengrotten vanHan.„Faan raassie, wat?" zegt de moeder, de eene dame,„Maurd!" trompettert ons vriendje.Het gehuil van de neu^ van het joch houdt nuiedereen van zijn tram'oezigheid. De,een incasseerthet gepiep grinnekend, weer een ander trekt een gezichtof ie languit in een beerput gevallen was.„Lastig verkoudheid, vindt u niet?" begint eenstatige dame te trachten de aandacht van de moederop tiet verstopte neusje van haar spruit te vestigen.En dit nu is werkelijk een dame, angstig nauwkeurigverzorgd van top tot teen. Een hoog op hetwater liggend, verouderd linieschip. Ze heeft hetdrietal al van het begin af aan zitten bekijken, alswaren Jiet vreemdsoortige beesten. Waarschijnlijkheeft ze er over zitten denken waarom" de tram ookniet in klassen verdeeld is. Een akelige tante, die nogakeliger voornaam doet en die er zichtbaar op uit isom dit van leven bonkelende drietal een figuur telaten slaan.„Lastig ^daome ... geen gehaur faur een futsoendelijkmensch. Om je dood te sjeneire ..."„Ja, hij heeft het flink te pakken", houdt de dameaan, tot ergernis van alle opvarenden, die pret in hetgeval' hebben.„'t Lekkere dier mos en zou voetballe. Ze schoolmos een belangraake mets spele ... Menei kon nietgemist worden... Nou hadde ze de bovemeistermaor in -de kool gezet... Of ik 1 den geen eirgevoelhad... Ken je begraape... Is in z'n napkendelichaom gaon voetballe ... Aleen een trikootje an ..."Pietje snoof Lily Marleen. ^„Om een longeontseking op se hals te hoale. Wazeggu?"Pietje ging snerpend over op Carmen. Zoo, dat z'nneus er blauw van tianliep. Dat deed de maat overloopen.Figuurlijk dan.Het linieschip zei ijskoud, heel uit de hoogte:,;Maar -jochie, heb je geen zakdoek?"Pietje keek haar even aan, schudde zijn hoofd danover zooveel lef, en zei dan: - ,„Wadaggu? Tuurlijk hep ik een zakdoek, maor uitleênean een vreemde? Dat doe ik niet!"En Pietje snoof, nee, Pietje piepte: „Snap je datnou juffrouw Snap?"En wij, en dat was nu niet bepaald paedagogisch,maar 't was zóó'n akelige tante, wij gierdenPETER VAN SANDEVOERDE.Jam eit deDe Têrschellingers of de Skylgers, zooals zij zichzelfnoemen, waren vroeger geduchte strandjuttersGevaarlijk en onbetrouwbaar was de kust voor heteiland, het lag er vol zandbanken en menig schipis daar vergaan, als de stormen bulderden over degrauwe Noordzee. In zulke stormnachten kwamende'Skylgers niet uit de kleeren: zij sjouwden langshet water, op zoek naar den buit, die dé" brullendegolven aan-land droegen.Eenmaal verging er voor Skylge een bark, beladenmet tonnen vol bessen. Die kwamen van New Foundlandbij Canada en waren bestemd voor een jamfabriek.Cranberries heetten die bessen.Maar Tiet schip sloeg uit elkaar op de zandbankenvoor Terschelling en vaten vol bessen spoelden aanland. De jutters werkten wat ze konden om alles 'binnen te krijgen, maar een paar vaten, die kapotwaren, lieten zij in de duinen liggen. Na verloop vantijd gingen de bessen gisten, .de duigen van de tonnenbarstten uit elkaar en de Cranberries rolden inhet zlnd.Het bleek, dat Terschelling's binnenduinen, diewat veenachtig, moerassig en flink vochtig zijn, eenuitstekenden voedingsbodem vormden voor die bessen.Honderden struiken schoten uit de aangespoeldebessen op en een paar jaar na de stranding van hetschip met bessen bemerkten de Skylgers, dat deachtergelaten tonnen hun een zeer waardevol geschenkhadden gebracht. Want ook op het eilandhad men gauw in de gaten, welk een heerlijke jamer te maken Is van die roode bessen en al gauw kreegde jam van Terschelling bekendheid óók buiten heteiland.- „Lepeltjesheide", zo noemen de Skylgers hunbessenplanten, die door storm en golven uit NewFoundland naar de duinen van het Noordzee-eilandwerden gebracht. En nog heden wordt op het eilanddie jam gemaakt en naar alle delen-van het landgezonden.7w verband met de noodzakelijke papierbezuinigingen de daarmee gepaard gaande verkleining vanden omvang van ons blad kunnen de medischevragen als regel daarin niet meer worden beantwoord.Vragenstellers ontvangen het antwoord voortaanper brief, waarvoor zij postzegel voor antwoordgelieven in te sluiten.

Een van de allereerwaardigste voorzomergebruiken, welke de Twentsche boer van*geslacht op geslacht heeft geëerbiedigd, is wet de ontroerende brooduitdeeling opden „Boaken" in cfen Ageler ésch. Ieder jaar op Maandag beloken Pinksteren, dus•dit jaar op Maandag l Juni, komen omstreeks twee uur de eigengeërfde boerenbijeen op de oude gewijde en nimmer bebouwde plek temidden van de wuivendekorenvelden, die in hun bloeiende arenweelde de belofte schenken, dat de eschweer brood aan den mensch zal geven.Op weg naar den BoakenMet de 13 boeren der volgewaarde erven van Groote n Klein Agelo is er een drom van arme menschen,meestal moeders met veel kroost, van Ootmarsumlangs den „Boarnschen Diek", naar dit driehoekigePlekje grond getrokken om er de'-jaarlijksche gavein roggebrood te ontvangen. Immers iedere boerdraagt aan een zwaren knuppel of koeze een roggeöiikvan gemiddeld 22 pond, zoodat er ieder jaarr uim 260 pond onder de aanwezigen kan wordenVerüeeld. Let wel! onder de aanwezigen! Zeerstreng toch wordt de eisch gehandhaafd, dat menPersoonlijk het bedeelingsbrood midden in hetkorenveld op den Boaken in ontvangst moet nemen,gaat er de sprake, dat men eens een vrouwtje,jarenlang haar Pinksterbrood had gehaald,tenslotte niet meer in staat was den langenï af te leggen, onverbiddelijk dit liefdadigheidsfcroodonthield. Deze traditïóneele gestrengheid inhet stipt nakomen van „'t old gebroek" wijst er reeds°P, dat wij in deze plechtige met gebed geopendeen gesloten ceremonie een in wezen godsdienstigePlechtigheid hebben te zien, waarvan de leiding berustbij den oudsten boer.Hef gebed voor den oogstWanneer allen aanwezig zijn en de 13 zware'fferbrooden in een soort pyram.ide zijn opgestapeld,spreekt de leider de woorden uit: „eerst bidden".Alle aanwezigen knielen neer tusschen de bloeiende-kruiden van de ruige Boaken en met hun gezichtenftaar de aarde diep gebogen klinkt er het gemurmel' van: „Onze Vader, Die in den hemelen zijt — Geef°ns heden ons dagelij ksch brood". Daarna wordendoor een der boeren de aanwezige armen geteld endan wordt pondsgewijze de broodvoorraad verdeeld.Wanneer er een brood ontbreekt wordt een „breefrt. a^gegeven - waarop de bedeelde zijn aandeel bij'akker in ontvangst kan nemen. Maar dat is eeruitzondering! Zelfs in het jaar 1941 hebben deboeren deze ongeschreven liefdadigheidswetnog trouw betracht en weken achtereen spaarden; rogge op pm het Boaken-brood te kunnenbakken. En ik heb goed vertrouwen, dat men ook ditJaar deze devote brooduitdeeling in eere zal houden.Want zoo ooit, dan is er thans' reden om den zegenvan den Allerhoogste af te smeeken over het te veldestaande gewas. En wanneer de brooden ook dit jaar^e, r verdee l d zijn, zal er d~e manende stem klinken•Ev'n lig'n loat'n" om in een gezamenlijk plechtigankgebed van bezittendèn en bedeelden in eenUiting van oprechte volksgemeenschap op denBoaken te bidden voor den oogst, die er nog verborgenligt in den groenen korengaard, waarover dePinksterwijding gespreid ligt van de - wonderekracht, die er groeit in de wijde roggelanden vanAgeler esch.Historische oorsprong?Locale geschiedschrijvers hebben den oorsprongdit gebruik teruggeleid tot den 21sten Juni 1738en wel op grond van een aanteekening in de Markeboekenvan Groot- en Lutke Agelo. Daarin wordt onsmedegedeeld, dat er „omtrent vijf uur uit Zuitwesteen donderschoer is opgekomen en is overgekomente half zes, waaruit zoo een schrikkelijke regen isgevallen met zware donderslagen en lügttingen, dat"de huizen beefden, en daar is hagel gevallen zoogroot als een eendenij, waarvan de glazen met dewind veel bind (zijn) ingeslagen en veele roggeveldenen andere vrugten .ronde de stad vernield enverwoest zijn, zoodat het naar was om aan te zien.En is het schoer naar te Noorden, omgetrokken. Enom zoo een straf af te weren, beriepen de boerigterseenen Hölting, om te beraden, wat aan de zaak tedoen was en men kwam hierin

•muur••!!! (in %jj^yvrm fcrg É»v^NMPffJHntötëReizen en vacantieVan 3 — 8 en van 24 — 29 Augustus6-daagsche reis naar Valkenburg. Deel- 'iiemersprijs: ƒ35. — p. p., alles inbegrepen.Opgave: Molenstraat 46. Enschede.T roelstra-Oordenl-.snmni] aan Zee: voor oiibepaaldentijd gesloten. •Beekbergen: van 4 t/m 25 Juli geheelbesproken.(ielHinw „Morgenrood" te Oisternïjk,Logieskosten gelijk aan die der Troelstra-. Oorden. (Voor de maand Juni en deweek van 4 — 11 Juli reeds volgeboekt.Logiesaanvragen aani Vaeaiitiehuis„Morgenrood" te Oisterwijk (Noord-Brabantl.NatuurvriendenhuizenTof, 28 Juni a.s. niet beschikbaar.Aanvragen voor logies voor de maandenJuli en Augustus te zenden aan de inhet vorige nummer van „Arbeid" .vermeldeadressen."Boottocht Vanuit RotterdamZondag 14 Juni a.s.: boottocht naai;Gorinchem, met bezoek aan het SlotLoevestein. Vertrek om 9 uur v. m. vanOosterkade (b. h. Maasstation). , eind 3lij n 4). "Prijs per volwassene / 1.25. perKind t/m 13 jaar ƒ0.75 (indien metbegeleider). Muziek en divei'se attractiesaan boord; bezichtiging onder deskundigeleiding van Oud-Gorinche,m enomgeving met het Slot Loevestein. Ledenuit nabijgelegen plaatsen kunnen onderwegopstappen^Kaarten in voorverkoop bij ds bekendeadressen, Heemra,adssmgel 163 en's morgens aan de boot,.'Kwartier van den ArbeidZaterdag 6 Juni a.s. van 18.15 — 18.3Ouur over Hilversum I (415.5 m.) Onderwerp:..Een gesprekje in den schafuijdtusschen een boekhouder en fabrieksarbeider../"DVolksontwikkelingExcursies vanuit ArnhemZondag 21 Jimi: excursie naar hetOpenluchtmuseum.Zondag • 5 Juli: wandeling doorWarnsborn en Mafiëndal. Nadere inlichtingenen aanmeldingen : Jansbuitensiugel17..ONTWIKKELINGAfzwemmen te, AmsterdamDonderdag 11 Juni: 7.15 uur n.m.in het Zuiderbad afzwemav,ond. Deelnemerskunnen zich nog opgeven. Naafloop familiezwemmen tot 10 uur.Nadere inlichtingen bij_V. & A. Leidschepleinen Prins Hendrikkade 49.Natuur bad, te EmmenDe leden van het N.A.F, hebben reductieop de toegangs- 'en abonnementsprijzenvoor dit bad. Aanmelding bijhet plaatselijk N.A.P.-kantoor te Emmeii.Kerkhoflaan 7.ZwemmenIn een groot aantal plaatsen van aasland worden wekelijks gpedkoope zwemfivondengeorganiseerd voor de leüeu vanhet Nederlandsche Arbeidslront en hunlutisijenodten. In alle baden is een zwetninstructeuraanwezig voor het geven vangratis zwemonderricht aan diegenen, diede zwenikunst nog niet of niet geheelmachtig zijn.Een ieder dient in het bezit te zijnvan een speciale zwemkaart, welke opvertoon van liclmaatschnpsbewijs bij deplaatselijke N.A.F.-teuitoren verkrijgbaaris.Nadere inlichtingen bij de plaatselijkekantoren van het N.A.F.Oproep!De afdeeling Reizen en Vacantievan ,,Vreugde en Arbeid", die zichin het bijzonder bezighoudt methet organiseeren van bedrijfsuitstapjesen grootere reizen in bedrijfsverband,zou gaai^ie eenopgave ontvangen van die bedrij-ven,die over een eigen- vacantie-oordbeschikken.Aangezien vele andere bedrijveneveneens over een dergelijk oordzouden willen beschikken, dochin verband met de huidige omstandighedenhierin niet kunnenslagen, is het wellicht mogelijkeen van de ^bestaande bedrijfsvacantie-oordengebruik te latenmaken op tijdstippen, waarop hetdesbetreffende bedrijf / er geengebruik van jnaakt.Een ieder, die hierover inlichtingenkan verstrekken wordt verzocht,zich in vevbinding te stellenniet het- Centraal Bureau vanVreugde en Arbeid,. Amstèl 224 teAmsterdam.Voor de zwemregeling te Alkmaar;Amsterdam; Apeldoorn; Dordrecht;Eindhoven; ~Gouda; Den Haag; Groningen;Haarlem; Rotterdam; Schiedam;Utrecht; -Umuid'er.-Oost en Zaandamverwijzen wij naar het voorgaande nummervan het weekblad „Arbeid".De regeling in dn navolgende plaatsenluidt als volgt:Arnhem: Sportlondsenbad: lederenZaterdagavond van 6—7 uur. Toegangsprijsresp. 12; en "17 J cent en 15 en 20.cent voor introducé's. Zwemkaarteuverkrijgbaar bij Jaiisbuitensingel 17, van9—12. en van 1.30—5.30 uur.Drift: Sportlondsenbad: lederen Dinsdagavondvan 7'—8 uur. Toegangsprijsresp. 12^ en 17i cent per persoon.I.reuvvanli'n: Overdekte.Bad- en Zwem-Inrichting: lederen Woensdagavond van5.30—6.3O uur kinderen van 6—10 jaar;van 6.30—7.30 uur kinderen van 10—13jaar; .van 7.30—8.30 kinderen van 13—16 jaar en van 8.30—^9.3.0 uur personenvan 16 jaar en ouder. Toegangsprijsresp. 12J en 17i cent.De zwemregeling te Leiden en Venlozal In het volgend -nummer van „Arbeid"wórden bekend gemaakt.Jiu-jiisu 4»Rotterdam: Hier wordt een nieuwe 4-maandelijksche cursus jiu-jitsu opgericht,welke opleidt tot VaardigheidsdlplomaC en waaraan 12 personen kunneiideelnemen. Cursusgeld' bedraagtƒ 6.50 per persoon voor den geheelencursus. Nadere inlichtingen: Heemraadsslngel163.Groningen: In verband met de grootebelangstelling wordt een tweede jiu-JHsu-cursus opgericht. Aanmelding:Provinciaal Bureau, Turfsingél 75.Renbaan -Mereveld te UtrechtDe leden van hei Nederlandsch Arbeidsfronthebben, tegen verminderdeprijzen toegang tot deze renbaan. Detoegangsprijs tweede rang, welke ƒ 1.—bedraagt, is voor N.A.P.-leden op 50cent gesteld. Deze kunnen dan tevensgebruikmaken van~den Totalisator.Belangstellenden dienen van tevorenbij het Provinciaal Bureau van het N.A.F., Maliebaan 14 te Utrecht, een bewijste halen, waarop zij aan-4e kassa' de bovengenoemde reductie op de toegangsprijzenverkrijgen.Deze re^uctietarieven zijn o.a. geldigvoor den wedstrijd op 20 Juni, 12 en 25Juli, 6 en 19 September. 11 October en8 en 29 November.Alle nadere inlichtingen, worden opMaliebaan 14 te Utrecht verstrekt.Cultureele films te HilversumHiervoor is een beperkt aantal vrijkaartenvoor ^ de leden van het NederlandscheArbeidsfront beschikbaar, aande 'cassa's der bioscopen verkrijgbaar opvertoon van lidmnatscbapsbewijs van hetNederlandsche Arbeidsfront.Smeed. /het ijzerals het heet is. Wacht niet te lang,dan is het 'moeilijk te hanteeren.Niet alleen in de werkplaats maarook in het gezin is dit van toepassing.Wacht daarom niet langer.Voorkom mogelijke moeilijkhedenvoor Uw gezin, zorg voor eenrustigen levensavond, -smeed hetijzer als het heet is en sluit NUeen levensverzekering bij „De Centrale".Bespreek eens de velemogelijkheden met onzen agent.SolideENTRALFCoulantVERZEKERT WERKEND NEDERLANDDE CENTRALE ARBEIDERS-LEVENSVERZEKERING RIJNSTRAAT 28 DEN HAAG -

VOOR DE VROUWHebben vrouwen gebrek aan doorzettingsvermogenof is inderdaad de wispelturigheid,d.ie men'ons toedicht, een van onze karaktereigenschappen?Veelal beginnen de vrouwen jnet veel ijver aane en handwerkje. Zoolang alles naar wenschfïaat-en vlot, blijven zij-ijverig. Nauwelijks loopthaar echter iets tegen of de animo verflauwt enlaten zij alles zooals het fsi tot zij opnieuw een«bevlieging" krijgen om dan het eenmaal begonnenwerk — soms na jaren — verder af temaken..Hoeveel onaf gewerkte handwerken zouden inomloop zijn, of liever: in,een of ander hoekjeWeggestopt, zijn vergeten? Hardloopers zijn dikwijls...doodloopers.Informeer eens naar het aardige handwerkje,Waar de vrouw des huizes een poosje geleden zooVol animo aan bezig was, dan zal zeker in 80v an de 100 gevallen deze huisvrouw antwoorden: x»o, dat? ... Ja, daar was ik toen wel aan bezig,maar ik heb er na dien tijd niets meer aan gedaan.Het verveelde me zóó, dat ik het eerstWeer een poosje moet laten rusten. Ik zal, hetWel weer eens te voorschijn halen" ...Ook op ander gebied blijkt de vrouw over hetalgemeen weinig doorzettingsvermogen te bezitten.In-het vereenigingsleven doet deze karaktereigenschapvan de vr.ouw zich zelfs in heelst erke mate gelden. Slechts weinigen van haarblijven daar op haar post.Hetzelfde verschijnsel doet zich voor bij cursussen-,die voor de vrouw worden gegeven, zooalslessen in koken, naaien, verstellen enz. In hetbegin kan men op een groot aantal deelneemstersrekenen, maar naarmate de cursus vordertneemt de belangstelling zienderoogen af. Deöames hebben er al weer genoeg van.• We mogen niet veronderstellen, dat de leerstofv an dergelijke eenvoudige cursussen boven hetbevattingsvermogen der vrouwen ligt. Er moetenandere oorzaken voor "die verminderde belangstellingaanwezig zijn!Een van die oorzaken is inderdaad het gebrekan doorzettingsvermogen, maar dikwijls spelenvooral voor de arbeidersvrouw ook de omstandighedenwaaronder zij moet leven een groote rol.We kunnen ons levendig voorstellen, dat eenvrouw, voor verschillende vraagstukken op denuuur minder interesse heeft, wanneer zij doorzorgen voor de huishouding of door moeilijkhedenmet de kinderen in beslag wordt genomen.Het zou dus erg onbillijk zijn, deze vrou-Wen van wispelturigheid te betichten. Wel isVaak in zulke gevallen het gebrek aan doorzettingsvermogeneen der oorzaken, waardoor deVrouw zich steeds meer in het enge gezinskrin-'| e tje opsluit. Het eigenaardige is echter, dat men,"°or dit te doen, de omstandigheden en de zorgenniet minder maakt, maar deze wel zwaardervoelt.Door meer belangstelling te toonen voor dingen,die niet in de eerste plaats het huishouden .'etreffen, zullen deze vrouwen een beteren kijk^rijgen op de maatschappelijke verhoudingen,Welke haar moeilijkheden veroorzaken. Zij zullen^anspoedig leeren begrijpen, dat die omstandighedendringend moeten worden verbeterd —9tèt de hulp ook van de vrouwen.En hier zijn we weer genaderd bij ons uitgangspunt:het .doorzettingsvermogen.De wil tot doorzetten iS voorwaarde om ons -«oei, verbetering van de maatschappij, te bereiken.Wat tot dusver veor de arbeidersbeweging totstand werd gebracht is —. gelukkig — ook tejanken geweest aan vrouwen, die ondankstegenspoed en teleurstelling, zich met. hart enl van haar taak hebben gekweten en... bewonderenswaardigdoorzettingsvermogen hebbenetoond. Meer nog dan vroeger hebben wij inüeze ernstige tijden de medewerking noodrg vanvrouwen, die door haar bezielend, en vastberadenPtreden den weg naar een betere toekomst«unnen effenen.WAT DE POT SCHAFTNog een paar rabarbermogelijkhedenLaat ik u nog een paar gerechten leren kennen,die van rabarber te maken zijn.In een tijd, dat we nog op de echte vruchtenwachten, komt de hulp van iets, wat zoo aan vruchtendoet denken ons goed te pas — vooral nu wehet middeltje hebben geleerd om bij het gebruikvan rabarber den suikerpot te sparen!Aan het toevoegen van zuiver gemalen krijt bentu nu zeker al gewend? Twee theelepels krijt perpon'd rataarstelen... en we kunnen gemakkelijk met2 afgestreken eetlepels suiker toekomen.Ook werkt het bezuinigend op' ons suikerrantspen,als we rabarbermoes niet als een nagerechtop zichzelf gebruiken, maar het mengen door de, een of andere meelspijs. Op die manier snijdt hetmes trouwens aan twee kanten:"ten eerste behoeftu geeti groote portie rabarber klaar te maken enten tweede kunt u langer toe met uw rantsoen gort,gortmout. grutten of meel, omdat uw nagerecht nietenkel uit gort of uit pap bestaat.Omslachtig wordt de bereiding daardoor niet. Iswater de vloeistof, waarmee we de gort of ,het meelgaar 'koken, dan kan de rabarber in dezelfde panworden meegekookt. Kiezen we een pap met melk,da'n zou het zuur uit de rabarber de melk tijdenshet .koken doen schiften; we koken dan de papafzonderlijk en roeren er op 't allerlaatst het rabarbermoesdoor, liefst een restje, dat we met opzetvan een vorigen maaltijd hebben bewaard.Laat ik u van beide gevallen een paar voorbeeldengeven.Gortmout met rabarber {$ personen).100 g. (l ons) gortmout. } 1. water. 500 f*, (l pond)rabarber, 2 theelepels zuiver gemalen krijt, 2 a 3afgestreken eetlepels suiker.Breng het water aan de kook, strooi er roerendede gortmout- in en laat die op een zacht vuur 10minuten _koken. af en toe roerende: .Snipper intusschende gewasschen, ongeschilde rabarberstelen,voeg ze bij de kokende gortmout en laat ze nog 10minuten samen zachtjes doorkeken. Roer alles flinkdoor elkaar met het krijt en voeg er dan ook desuiker bij.Watergruwel met rabarber (4 personen).100 g. (l ons) parelgort, H 1. water, 500 g. (l pond)^rabarber (liefst roode!), 2 theelepels zuiver gemalenkrijt, 3 afgestreken eetlepels suiker. Laat de parelgort24 uur in de voorgeschreven hoeveelheid waterweeken, breng ze met hetzelfde water aan de .kooken laat ze op een zacht vuur IJ uur doorkeken.Voeg er dan de gewasschen, in kleine stukjes gesnedenrabarber bij en laat die mee gaar worden(een kwartiertje); roer er het krijt door en tenslotte de suiker.Volg voor drt gerecht, dat de dikte moet hebbenyan een flink gebonden soep en, dat daarvoor eenvrij langen kooktijd vraagt, gedeeltelijk de hooikist- - ,of de krantenmethode. Laat in dat geval de parelgortin het weekwater slechts i'uur koken en pakdan de pan in; breng na 3 of 4 uur de gort opnieuwaan de kook, voeg er de rabarber bij en laatdie nog'een kwartiertje meekoken., Tarwemeelpap met rabarber (4 personen).l 1. taptemelk. 70 gr. (één rantsoen) grof (ongebuild)tarwemeel, 500 gr, rabarber. 2 theelepels zuivergemalen krijt, 2 a 3 afgestreken eetfepels suiker.Breng de taptemelk aan de kook, nu en dan roerende,strooi er roerende het ongebuilde meel inen blijf even roeren, tot de pap weer kookt: laatin de'gesloten pan op een zacht vuur de pap gaaren gebonden worden (ongeveer 20 minuten), af entoe roerende.Kook de rabarber op de bekende wijze tot eenstevig moes en.roer er het krijt en de suiker door;of wel, gebruik een restje rabarbermoes van denvorigen dag.Roer het moes door de pap en-maak het gerechtop smaak af met de suiker (als een restje rabarberwordt gebruikt, zullen 2 eetlepels suiker wel voldoendezijn).Even goed als van grof ianoemeel kan de papbereid worden van grof roggemeel; beide soortenzijn op de meelkaart verkrijgbaar, maar de meestehuisvrouwen gebruiken ze helaas nooit. Ze zijn véélvoedzamer dan de bloem, het aardappelgries, demaïzena of de verschillende custardpoeders, éiemen wél gewend is voor pap te gebruiken. Probeertu de ongebuilde soorten eens: heeft de kruidenierze niet, dan kunt u bij den bakker terecht!En nu nog een heel ander gebruik, dat we va»de rabarberstelen kunnen maken.Bessensap is moeilijk te krijgen en u wilt voorden Zondag toch graag eens' een pudding gevenmet een saus. Welnu, de rabarber is daarvoor bijzondergeschikt, als w? ze op de volgende wijze berhandelendRabarbersaus (bij een witte pudding).250 gr. (J pond) rabarberstelen, l theelepel zuivergemalen krijt, IJ afgestreken eetlepel suiker, 2 afgestrekeneetlepels aardappelmeel of maizena.Wasch de stelen en snijo! ze in dobbelateentjes;zet ze op met i 1. kokend water en laat ze op eenzacht vuur gaar k,oken, zonder ze echter stuk telaten gaan (5 a 10 minuten). Schep met een schuimspaande stftkjes voorzichtig in een schaaltje, roerhet krijt door het overgebleven kooknat en binddit vervolgens met de aangemengde maizena. Maakten slotte de saus af -met de suiker, giet ,ze Qverde uitgeschepte rabarberstukjes en laat ze koudworden.Vooral roode rabarberstelen leenen zich uitstekendvoor d-eze saus, die dan een aardige rose kleurzal hebben.Warm smaakt de saus ook heel lekker bij "warmein water' gekookte gort. 'WIJ M AKEN s een fooléro en een vestDeze week geven -wij de uitgewerkte patronenvan een bolero en een vest. Beide kunnenzonder, maar ook met lange mouwen wordengedragen. In het eerste geval hebben wij maar.heel weinig stof noodig. Een couponnetje of eenovergehouden lapje is da?i al voldoende.De bolero is heel geschikt om als afioerkingop een japon te voorden gedragen. Men kan daneen contrasteerende kleur nemen. Met een eeneenvoudig -geborduurd randje, dat heel gauioklaar is, bereikt men een nuttig effect. Hebbenwe van oude pantoffels of van een hoed kleinestukjes vilt over, dan kunnen we de bolero metverschillende figuurtje garneeren.Ook het vestje is zomers een gewild kleedingstuk.'Met frissche dagen en koele avonden hebbenwe behoefte aan een dergelijk'kleedingstuk.Bovendien kunnen we dit vestje "heel goed vanoude stof maken. Het practische van zoo'n vestis ook, dat we eronder zoo heerlijk een oudejapon, waarvan het bovenstuk eigenlijk niettoonbaar meer is, of waarvan de mouwen zijnversleten, kunnen afdragen.Beschikken we over wat meer stof, dan kunnener lange mouwen in worden gezet. Het modelleent zich er echter ook uitstekend voor omzonder mouwen te worden gedragen.De patronen zijn op maat 44 uitgeioerkt.Figuur l van de bolero is het voorpand; fig.J!het achterpand.Van het vest stelt fig. ~1 het voorpand vóorjfig. 2 ,de bovenmouw; fig. 3 ondermouw; fig. 4achterpand.' •Patronen kunnen bij de redactie van „Arbeid",postbus 100, Amster-C., loorden besteld.', Debolero zonder mouwen tegen f O'.30 — met-mouwenf 0-40.Het vestje zonder mouwen ƒ 0.35 — met mouwenf 0.40. Beide patronen (zonder mouwen)samen voor f 0.55 en met mouwen samen voorƒ 0.60 aan postzegels. Deze postzegels moetenworden geplakt op de adreszijde van een brief-"kaart (zooveel mogelijk in den linker bovenhoek).Voor de bolero patroon 63 en voor hetvestje patroon 64 vermelden.vN

BEIIBEHANDENLED l GE URE,LINOLEUMSNEDE(Vervolg]Het zal u duidelijk zijn, dat elkeafdruk van een linoleumsnede hetspiegelbeeld vertoont van de gesnedenplaat. We dienen hiermede in hetbijzonder rekening te houden, als weletters in ons ontwerp willen toepassen,zooals bij een boekenmerk of Ex-Libris, een Kerstkaart, een Nieuwjaarskaartetc. We moeten de lettersIn spiegelschrift in het linoleum snijden;ze komen dan weer in den goedenstand op onzen afdruk.Dat snijden in spiegelschrift is in.het begjn wel eens lastig, wat „onwennig",maar.jna een paar keer snijdenlevert het toch ook geen bijzonderemoeilijkheden,meer op.De beste methode om een goedelinoleumsnedéte maken, is de volgende:het ontwerp wordt in „zwarten wit" (dus b.v. met Oostindischeninkt) geteekend op papier. Op dezeteekening leggen we. een velletje dundoorschijnend papier, z.g. transparant-papier;ook boterhammenpapiere.d. kunnen we er voor bezigen. Decontouren worden op "dit papier nagetrokken.We draaien nu dit velletjeom, leggen het met de beteekendeftjde op het linoleum en prikken heteven vast met een paar punaises omverschuiven te voorkomen. De contourenworden nu opnieuw met een.10scherp gepunt en niet te zacht potloodovergetrokken. Als we het papierverwijderen, is de teekening op hetlinoleum in spiegelbeeld te zien. Duidelijkerwordt de .teekening, als wehet linoleum eerst even instrijken metwitte waterverf.De overgetrokken lijnen teekenenzich dan duidelijk af. Daarna kan metuitsnijden worden begonnen. WatAls we een afdruk van een linoleumsnede'hebbenvervaardigd, wordt dezeaan de vier hoeken, of alleen met denbovenrand vastgeplakt op stevig witpapier of dun wit karton. We snijdenvan hetzelfde karton bovendien nogeen passe-partout, waardoor we eenmooie afsluiting van onzen afdrukkrijgen. Men zal begrijpen, dat juistdie onderwerpen, die zich bij uitstekleenen voor een „zwart-wit" teekening,met veel succes kunnen wordenaangewend voor de linoleumsnede, b.v.dierfiguren als kievit, kraai, 'ekster,tijger, visschen e.d.; bloemen als wazwartmoet worden, blijft staan, watwit moet, worden, gaan we uitdiepen.Dat we ons ontwerp op twee manieren"kunnen snijden, toont fig. 1. Opde linkerhelft is de kip uitgediept ende entourage is — eenigszins ornamentaalverwerkt —r blijven staan; ópde rechterhelft is de kip blijven staanen de omgeving grootendeels weggestoken.Men verkrijgt nu twee geheelverschillende effecten van hetzelfdeontwerp. Bij het uitdiepen' van grootestukken^.wii" kunnen we „opzettelijk"eenigszins nonchalant te werk gaanen hier en daar eens wat „welbewustvergeten"! Men krijgt dan bij het afdrukkenvan die verrassende tpevalligheidjes:lijntjes en vlekjes, die typischkenmerkend zijn voor de linoleumsnede.We hebben tot nu toe steeds gesprokenover zwarten druk op een witfond. Het spreekt vanzelf, dat we inalle gewe'nschte kleuren kunnen drukkenen eveneens op gekleurd papier. Gekunt ook met méér kleuren drukken,mits ge voor elke kleur een apartcliché snijdt. Het afdrukken wordt danveel moeilijker en het is practisch nietmeer mogelijk zonder pers. De cliché'smoeten uiterst nauwkeurig op elkaarpassen of „sluiten", zóoa'ls men datnoemt. Men drukt de lichtste kleurenhet eerst af, de donkere kleuren, b.v.zwart, het laatst.-terlelie, kerstroos, hulst etc. sneeuwlandschappen,-molens, gebouwen ofdetails ervan etc.Dat we ook geheel andere motievenin linoleumsnede kunnen uitvoeren,laat fig. 2 zien, -„narcissen". Dezeplaat, die van een geheel ander karakteris dan de overige afbeeldingen, kanbijna geheel gestoken worden met dedriekante guts. De zwarte achtergrondwerkt hier zeer decoratief. Waag uevenwel niet te spoedig aan zulk werk.Men- moet dan de techniek van hetsnijden volkomen onder de knie hebben,doch... is men eenmaal zoover,dan kan ook de amateur bijzondermooie platen maken, die een sieraadzullen zijn voor iedere huiskamer. Hetbehoeft geen betoog, dat bij zulk werkde plaat zeer schraal met inkt moetworden ingerold, daar anders de kansbestaat, dat vele details met inktdichtloopen. Is dit het geval, dan moetde linoleumplaat met benzine geheelschoongemaakt worden.De linoleumsnede kan'als „gebruiksgrafiek"voor verschillende doeleindenworden toegepast. We noemen o.m.:a. het monograrrf; d.i. een samenstellingvan enkele letters cjp een dusdanigemanier, dat een decoratief geheelontstaat. Een monogram bestaandeuit iemands naamletters kanop dun papier worden afgedrukt engeplakt worden op brieven, briefpapier,enveloppen, eigendommen etc'.&. de sluitzegel voor brieven.We geven in fig. 3 een voorbeeld vanMeneer of Mejuffrouw K. v. A., die inAmsterdam woont; hetgeen blijkt uitliet Amsterdamsche stadswapen, datals sierend element werd gebruikt.c. het naamkaartje, dat we voorons zelf of voor familieleden maken endat we een z'eer persoonlijk cachetkunnen geven.d. de bladwijëer; de linoleumsnedekunnen we afdrukken op papier, oplint, zijde, etc. " ,e. het boekenmerk of Ex-Libris, d.t.het eigendomsmerk, dat op het schutbladvan iemands boeken wordt geplakt.Het moet bevatten den naam van,deCn^eigenaarCes) en een uitbeelding,voorstelling, spreuk of i.d., waardooriets typerends voor de (n) bezitter(ster) wordt aangegeven. De voorstellingkan betrekking hebben op hetberoep, den naam, de woonplaats, etc.In fig. 4 geven we een voorbeeld.f. Kerst-, Niemujaars- en Paaschkaarten(zie fig. 5).g. V er loving s-,kaarten, etc.trouw-,geboorte-Ge ziet, Huisvlijtbeoefenaars, dat erzeer vele mogelijkheden zijn. Speciaalden teekenaars en schilderliefhebbersonder onze leden zouden we met klemwillen aanraden dit werk eens terhand te nemen.Het zal u ongetwijfeld véél genoegenen véél voldoening schenken!

van Oom N lekM'n beste neven en nichten!Er is 'een spreekwoord, dat zegt:zo de ouden zongen, piepen tie -jongenen er is een ander spreekwoord,dat verklaart, dat de geschiedeniszich wel eens herhaalt. Aan dezetwee spreekwoorden moest ik denken,toen -Reg en Ron met een heel verwardverhaal thuiskwamen. We kon-^dën- er eerst, met elkaar, geen touwaan vast knopen. „Ronnie heeft gehuilden ik niet", zo begon Reg. degeschiedenis. „En er was een smeris". ..„Wafc zeg je?"„Mag-ie niet smélus zeggen, hèmam?" wist Ron.O ja, zo iets herinnerde Reg zichook en vlot herhaalde hij, dat er eenpolitie was. en dat Ron had gehuilden hij niet. ;„Politie wou ons meenemen, hèReg?" vroeg Ron.„Ik ben er bang voor, dat ze in heteen of andere tuintje een* poginghebben gedaan, de bloembollen te•rooien", veronderstelde tante met eerizucht.„Ze hadden toch geen bloemen bijzich, wel?" informeerde ik.«„Nee, daarom juist. Die moesten zenatuurlijk afgeven ...... ik zal ze tochno.g eens goed aan het verstand proberente praten, dat ze niet aanbloemen mogen komen, die in tuintjesstaan."_ „Of aan de kant van een weg", zeiik plagend.Tante Cor wist dadelijk wat ik bedoelde,maar omdat jullie toen nietmee zijn geweest — het gebeurde opeen tochtje, dat we lang geleden meteen autobus maakten - - mag ik erwel wat méér van vertellen. -We waren dan uit: in een autobusmet, een groot, ^vrolijk gezelschap.Waar dat voor nodig was, weet ikniet meer, maar plotseling moesten• •'we stoppen. Het zal wei zijn geweest,dat de bus bandenpech of zo iets had.In elk geval stonden we een heeltijdje aan de kant. Toen ontdektetante Cor, dat er prachtige bloemenlangs die grote autoweg .stonden. Ze. ging de bus uit om er een paar te\^3A5678910u£sBE1DA£1 L.L.TSHR\NENOOES/**OEFDLJN~Z.IXENDEUF'OAAREN*HAL.STUOSEL.plukken en toen duurde het niet langof het hele gezelschap was aan hetbloemetjes plukken. Zo geleidelijkaan waren tante Cor en ik een eindjebij de bus vandaan gewandeld en wewaren er beiden verbaasd over, datdie bus al.zo'n eind weg stond. Langzaamliepen we terug, toen we plotselingmerkten, dat er iets niet inorde was. Een meneer in z'n hemdsmouwenstond tegen een der buspassagiersgeweldig op te spelen -- zóhard en zó luidruchtig, dat we duidelijkkonden verstaan wat hijschreeuwde, ofschoon we nog^ eenheel eind ver waren.„Mooie boel, om hier maar bloemente stelen!"„Hoor je dat?" vroeg ik aan tanteCorDie knikte. „Ik heb er geen 'erg ingehad ik dacht, dat die 7 bloemenhier in het. wild stonden. Maar hetzijn lupinen, geloof ik en als je goedkijkt, dan merk je, dat .het gekweektebloemen zijn. Geen wonder, datdie baas ,uit z'n humeur is ."„Gooi die bloemen neer — dat kosteen bekeuring."„Dan heeft niemand er meer wataan — ik neem ze mee", antwoorddetante Cor, die toch wel zo verstandigwas, die bloemen-buit op de' rug tehouderf. Zo .kwamen wij heel onschuldigaanwandelen.De meneer in zijn hemdsmouwenhad het zó druk — we hoordenlater, dat hij de veldwachter in burgerwas, dat hij er geen erg in had,dat tante Cor met x de bloemen langshem'heen ging en dat zij die doocjgewoonOp.haar plaats in de autobusneerlegde. Daarna kwam tante Corweer kalmpjes terug om er van getuigete zijn, hoe de anderen werdengeverbaliseerd *"„Weet je nog van die autobus,toen?" vroeg ik. „De jongens hebbendat bloemetjes-plukken varuniemand"vreemd"Laten we aan de raadsels gaan!Onze nieuwe prijsraadsels_ hebben weer wat met aardrijkskundete maken. Wij maken — of liever —wij vormen plaatsnamen.Eerst xgeef ik hier zelf een serie.Let op: Parijs, Rome, Oslo, Boedapest,Berlijn, Brussel, Londen, Sofiaen Madrid. Van elke plaats nemen• we één letter om er een bekendestad van Nederland mee te maken.De tweede Nederlandse plaats -bekend om de koek — vinden we opde kruisjes van boven naar beneden,als we' de goede woorden hebben ingevuld.{Ingezonden door Tanny vanLeerzem te Koudekerke).XXXxxxXXtegenovergestelde van natzwemvogelslim dierboombewoner van Afrikaeen drankroemdeel van een mast.Voor ons derde raadsel gaan wen'aar Zeeland.Jan Jacob Helleman te AmsterdajnOoSt stuurde het in..Zet onder elkaar: een plaats in.Limburg UO letters); een boom (3);een lidwoord (27; een boom, bij 'tkerstfeest gebruikt (3); een jongensnaam(5>; een meisjes of jongensnaam(4); een boom (4); een stadin Utrecht (7); niet werken (6);meisjesnaam (5).Oplossingen zo spoedig mogelijk —in elk geval vóór 18 Juni — aan OomNiek, Postbus 100, Amsterdam C.Van mijn examen-opgaveVan m'n examen-opgave heb ik'plezier beleefd. De meeste neven ennichten zouden voor dit examengedeelteeen goede beurt hebben gemaakt.Hier volgen de zinnetjes zoalsze moesten-worden ingevuld:Uw cijfer voor het schriftelijk werkwordt ook beïnvloed door de meerdereof mindere netheid. De loopjongenv

ALLE?Dam-ru.bn.ekDe oplossingen van de vraagstukken,In de maand April geplaatst, zijn:Klasse A.No. 1. De stand is als volgt. Zwart:12 sch. op 7. 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 18,19, 20 en 23 Wit: 13 sch. op 16, 21, 24,26, 27, 29, 30, 32, 33, 34, 38, 41 en 43.No. 2. Wit 35—30, zwart 20—24,'(meenende nu steeds een stuk te winnen).En nu verder: wit 37—31, 39—34, 45—40, 43—39, 38x18, 28—23, 31x2•D 2 x 15.No. 3-38—33, 33—29, 32—28, 45—40,46—41, 40—34, 49—43.No. 4. 25—20, 34—29, 42—37, 47—41,48—42, 37—32, 39x10, 40—34, 44x4No. 5. 24—20, 23—19, 18—12, 42—37,43—38, 47—41, 50—45, 34x5. 40x20,5x32.No. 6. De stand is als volgt. Zwart:7 sch. op 5, 10, 13, 19, 23, 33 en 38.Wit: 7 sch. op 20, 24, 25, 30, 44, 45en 47.No. 7. 28—23, 32—28, 49—43, 39—33,37—32, 28—22, 47—41, 41x1.No. 8. 43—38, 25—20, 38—33, 32x43,20—15, 15x2, 2x48 (zw. 6—11), 47—42.No. 9. 31—27, 21—17, 33—28, 44—39,32—28, 42—38, 29x40, 34x5.No. 10. 48—42, 47—41, 24—19, 16—11,11X2, 2x40, 50—44, 45x34, 25x34.Klasse B. sNo. 1. De.stand is als volgt. Zwart:Z sch. op 30 en 45. Dam op 33.Wit: 3 sch. op 43, 48 en 49. Dam op 1.Hier werd gespeeld: wit 43—39,waarna zwart 33 x 50 moet slaaji, want33x44 verliest eerder. Uit de notatie33x50 konden de lezers opmaken, dat.het stuk op 33 een dam moest zijn.No. 2., 28—23, 35—30, 43—39, 33x2,2x49.No. 3. 28—23, 21—16, 16x20, 40—34enz.No. 4. 21—17, 45—40, 38x9, 9—4, 4x26 (over de sch. 10, 20, 19 en 21),26x5.No. 5. 48—43, 50—45, 45x43, 25x5.Het eindspel is nu: zwart 23—29, wit5x37, zwart 29—34 (A), wit 37—42,twart 33—39, wit 42—48, zwart 39—44,Wit 43—39 met winst.Het prachtige damboek „1IKÏ EINUSrKL",13OO einclspelen op cliagr. J. P. Moser,Stationsplein 6, Bussum.A. Op zw. 33—38, w. 43x32, zw.29—34 (op 29—33 w. 32—28J, w. 37—48,zw. 34—40, w. 48—39. Door dit klassiekeeindspelletje is dit een zeer aantrekkelijkvraagstuk.No. 6. De stand is als volgt: Zwart:14 sch. op 9 t/m 14, 16, 18, 20, 22, 23,25, 27 en 28. Wit: 13 sch, op 26. 29, 30,34, 37 t/m 41, 45. 46, 47 en 48.No. 7. 42—37, 34—30, 28—22, 40—34,39—33, 36x18.No. 8. 24—20, 28—22. 32 x 23, 33—28.34x23, 40x7.No. 9. 15—40, 35—30. 32—27, 30—24.25x1, zwart 45—50, wit 1—6, zwart50x28, wit 47—41, zwart 28x46, wit6x5. Wederom een zeer aantrekkelijkvraagstuk van den heer NieropNo. 10. 49—44, 38—32, 44—39. 42x2,(44—49) 2x16 (49—40) 50—44 en41—37.Klasse A.No. 9.G. Abfibat, Parijs.ZwartWitZwart: 11 sch. op 2, 7, 8, 9, 13. 14, 16,19, 21f 26 en 30.Wit: 11 sch. op 25, 27, 28, 29, 34, 36,39, 41, 42, 44 en 46.No. 10.R. Grandmougin, Parijs.ZwartWitZwart: 9 sch. op 4, 10, 11, 15, 17, 19,25, 26 en. 30. Dammen op 14 en 35.Onze puzzle*hoek"Welk beroep kebben zij?Van onderstaande tien personenIs door omwisseling van de -lettersvan naam en adres het beroepte vinden, dat ?ij uitoefenen.1. W. Keember, Kaalte.2. U. A. Santee, Gorsel3. L. E. Vierleer, Best (N.B.).4. Henk Meirweick, Baarn.5 S. L. Herletier. Wijlre.6. U. M. Maler. Beek.7. Rienus Kedebid, Dieren.8. Arie "Crassart, Geleen.9 C. Z. Slegis, Helder.10. Toon Ruir. Edam.Met potlood en liniaalBovenstaande figuur oestaat uittwee saamgevoegde vierkanten. Deoppervlakken van deze vierkantenWit: 12 sch. op 18, 22, 23, 28, 29, 31,33, 40, 42, 43, 44 en 47.Klasse B.No. 9.'J. Stodel, Amsterdam.^ ZwartWitZwart: 8 sch. op 9, 10, 17. 21. 25, 31,37. en 40.Wit: 9 sch. pp 19, 23, 35, 38, 39, 43,44, 47 en 50.verhouden zich als l/ 4. Gevraagdwordt nu deze figuur door middelvantwee rechte lijnen zoodanig te verdeelen,dat de stukken weer tot eenvierkant zijn samen te voegen.K iint u goed rekenen?Twee broers zijri samen 42 jaaroud. De oudste zei tegen zijnjongeren^ broeder: Ik ben tweemaalzoo oud als jij was, toen ik zoo oudwas. als jij nu bent. Heb ik gelijk ofniet. De jongste d-acht even na enmoest daarmede instemmen. Hoe oudwaren zij?Inzendingen moeten voor 19 Juni inons bezit zijn. Op de enveloppe duidelijkvermelden: „Puzzle-rubriek"Onder de goede oplossers wordenenkele boeken verloot, naar keuze:„Elfstedentocht'' door Je} Last. „InLonden en Parijs" door CharlesDickens. „Kruistocht om hei Eiland"door Age Schetter. „Schiphol uitstappen"door Hilda Bongertman. „Erfenisvan Eeuwen" door Cruijs Voor-Jbergh. „Safari", Film-jacht op grootwild m Midden-Afrika door MartinJohnson. „Congorilla" avonturen metPigmeeën en Gorilla's in Afrika. „Ennu... Amsterdam in!" door Ton Koot.„Met Hagenbeck in Jiet Oerwoud"door Wilhelm- Munnecke".No. 10 .H. Boersma. Opende.ZwartWitZwart: 11 sch. op 2, 6, 8, 9, 12, 15, 16,18, 19, 23 en 30.Wit: 11 sch. op 21, 25 27, 28 32, 33,34, 37, 38, 43 en 50.Voor alle vraagstukken geldt: „Witbegint- en wint".De oplossingen der in de maand Meigepubliceerde problemen no. l tot enmet 10 kunnen tegelijK worden ingezondentot uiterlijk 15 Juni.[swijzeo enDe ooren tuiten.Er heeft door alle eeuwen heen voor tal vanmenscherr een zekere bekoring gelegen in het geloofaan geheimzinnige, niet nader te definieeren machten,die haar invloed op een voor den mensen onverklaarbarewijze konden laten gelden. Zoo werd danook van oudsher als vaststaand aangenomen, datiemand, over wien in zijn afwezigheid druk werdgesproken, daarmede op de een of andere geheimzinnigewijze in kennis zou worden gesteld. Ditvolksgeloof is van heel ouden datum, want Plinius,de oude Romeinsche schrijver, had reeds in zijn„Natuurgeschiedenis" geschreven:" „Quin et absentesiinnitu aurium praesentire sermones de se receptumest." (Ook de afwezigen kunnen, door het tuiten derporeH, de gesprekken opvangen.)In de 16de eeuw was dit geloof ook algemeen bekend,getuige hetgeen Boëthius (eveneens eenRomeins wijsgeer en gunsteling van. Frederik denGroote) schreef: „Het ' heten Salvatores, die alseinighe leden wee doen of zeer, daeran wat toecommensvoorweten willen, als an 'jeuken of tuten van12den oren wat niemaren." Vertaald in ons tegenwoordigNederlands, wilde 'dit dus zeggen, dat eruitverkorenen zouden bestaan, die aan het jeuken- of tuiten der ooren of het pijn doen van anderelichaamsdeelen, bepaalde voorspellingen zoudenkunnen doen.Willink zei in zijn Amsterdamsche Arkadia: „W-Uhebben onder ons nog een bijgeloovigheit, al* de* ooren tuiten; wanneer- men bij het tuiten, ook welsuizen geheeten, van het regier oor zegt, dat totonzen lof gesproken wordt, gelijk in het tegendeel,bij het tuiten van het linker oor, dat tot ons nadeelwordt gesproken." Soms werd hieraan nog toegevoegd,dat, wanneer men bij het tuiten van het linkeroor, op zijn tong beet, de kwaadspreker genoodzaaktzou worden, dit op hetzelfde oogenblik eveneenste doen, waardoor hij genoodzaakt zou wordente zwijgen.Zooals de lezer uit het bovenstaande bemerkt, werddus door de bijgeloovigen eertijds aangenomen, datbij het tuiten van het rechter oor er goed, maar bijhetzelfde verschijnsel bij het linker oor, kwaad vanbetrokkene gesproken zou worden. In lijnrechtetegenspraak hiermede is het ook ten onzent beleendevolksrijmpje,- dat eveneens betrekking heeft op hettuiten der ooren: „Hoe rechter hoe slechter; hoelinker hoe flinker."Afzwemfeest van V. en A.Donderdagavond 11 Juni, om kwart over zeven,worden in het Zuiderbad de proeven voor het zwemdiplomavan „Vreugde en Arbeid" afgelegd. Deeischen voor het diploma zijn als volgt:sprong van den bassinwand, gevolgd door 50 meterrugzwemmen met de handen op de heupen;sprong van de l- of 3-meterplank, 50 meter borstzwemmen,gevolgd door l minuut watertrappen.De vooroefeningeh voor dit examen worden eikenDinsdagavond van kwart voor acht tot half negengehouden op vertoon van een leskaart, afgegevendoor den zwemleeraar. Zij, die aan dit examen nogwillen deelnemen, gelieven zich zoo spoedig mogelijKop te geven op de bekende zwemuren in het Zuiderbadbij den heer Cabri. Na het zwemfeest is er ge'zamenlijk zwemmen voor belangstellenden, tegenhet gebruikelijke tarief vari tien cent voor kinderentot en met 13 jaar en 15 cent voor ouderen.