Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten - Trimbos-instituut
Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten - Trimbos-instituut Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten - Trimbos-instituut
indicatoren zijn van verminderde schoolprestatie, spijbelen en drop-out. Middelengebruikis vaak onderdeel van een breder leefpatroon met ook andere risicofactoren die in relatiestaan tot problemen op school.1.4 VraagstellingDeze eerste deelstudie heeft als onderwerp de relatie tussen middelengebruik enproblemen op school. In de dataset die voor de analyse van dat probleem ter beschikkingstond, de Health Behaviour in School-aged Children uit 2005-06 (Van Dorsselaer, Zeijl,Van den Eeckhout, Ter Bogt & Vollebergh 2007), was geen maat aanwezig voorschooluitval. Dat laat zich vanzelfsprekend verklaren uit de aard van deze dataset: HBSCis een scholierenstudie, dat wil zeggen onder jongeren die wel naar school gaan. Toch isanalyse van HBSC relevant. Het betreft relatief jonge mensen, 12-17 jarigen, die naarschool gaan, en waarvan sommigen een groter risico lopen op latere uitval dan anderen.Uit de wetenschappelijke literatuur komt naar voren dat de drie zeer belangrijke enproximale voorspellers van latere schooluitval zijn: spijbelen, slechte schoolprestaties eneen gebrekkige schoolmotivatie (zie pagina 8). Juist op die punten bevat HBSC relevantematen. Als er inderdaad een verband is tussen middelengebruik en spijbelen,schoolprestaties, -motivatie dan mag aangenomen worden dat middelengebruik zoal nietdirect, dan toch in ieder geval indirect een risicofactor is voor schooluitval.Bovendien bevat HBSC maten voor andere factoren die al gerelateerd zijn aanschooluitval: gezinssituatie, sociaaleconomische status, kwaliteit van de relatie metouders, omgang met peers en middelengebruik van peers. In de analyses wordtgecontroleerd voor de invloed van deze confounders om na te gaan in hoeverre hetverband tussen middelengebruik, spijbelen, schoolprestaties en schoolmotivatie uniek is.De eerste twee onderzoeksvragen in dit hoofdstuk zijn daarmee:VRAAG 1. Zijn alcohol- en cannabisgebruik gerelateerd aan spijbelen,schoolprestaties en schoolmotivatie?VRAAG 2. In hoeverre zijn alcohol- en cannabisgebruik van voorspellendewaarde voor spijbelen, schoolprestaties en schoolmotivatie wanneergecontroleerd wordt voor de invloed van andere sociale context ofleefstijlfactoren die ook gerelateerd zijn aan spijbelen, schoolprestaties enschoolmotivatie?20
Jongens en meisjes vertonen verschillend Respondenten waren tussen de 12 en 17 jaaroud, met een gemiddelde leeftijd van 14.35 jaar (SD = 1.30). De steekproef bestondvoor 50.3% uit jongens. 82.0% van de respondenten had een Nederlandse of Westersenationaliteit, 5.2% was Marokkaans, 4.0% was van Turkse afkomst, 4.1% wasSurinaams of middelengebruik en doen het ook verschillend op school; verder zijn ernaar leeftijd en opleidingsniveau verschillen in schoolvariabelen en middelengebruik (TerBogt, HBSC 2005). Dit leidt tot de volgende derde onderzoeksvraag:VRAAG 3. Wordt het verband tussen enerzijds alcohol- en cannabisgebruik enanderzijds spijbelen, schoolprestaties en schoolmotivatie, gemodereerd doorsekse, leeftijd en opleidingsniveau?1.5 Methode1.5.1 Steekproef en procedureData voor deze deelstudie komen uit de HBSC 2005 studie (Van Dorsselaer et al., 2007).Deze studie bevatte een steekproef van 5.514 jongeren afkomstig van 64 scholen vanhet Voortgezet Onderwijs in verschillende gemeenten in Nederland. Antilliaans en 4.3%was van overige niet-Westerse afkomst. Ruim de helft (57.1%) van de steekproef volgdeeen vmbo opleiding (praktijk, theoretisch of gemengd), de overige 42.9% volgde eenhavo opleiding of hoger. 78.8% van de respondenten groeide op binnen een intact gezin.De 64 scholen werden bezocht door medewerkers van het Trimbos-instituut. Devragenlijsten werden klassikaal ingevuld en de medewerkers konden vragenbeantwoorden wanneer de leerlingen op onduidelijkheden stuitten. Details omtrentsteekproeftrekking en procedure zijn te vinden in Van Dorselaer et al. (2007).1.5.2 MeetinstrumentenAchtergrondNaast sekse, leeftijd, etniciteit, opleidingsniveau (vmbo versus hoger) engezinssamenstelling (volledig oorspronkelijk gezin versus onvolledig oorspronkelijk gezin)werden de volgende achtergrondfactoren in de analyse opgenomen.Stedelijkheidsgraad van de woonplaats van de respondenten werd bepaald aan de handvan de postcode van de respondenten en CBS-gegevens over het stedelijkheidsniveauvan gemeenten in Nederland. Stedelijkheidsgraad varieerde van zeer weinig stedelijk(dorp) tot zeer sterk stedelijk (zeer grote stad).Sociaaleconomische status. Adolescenten werd gevraagd in hoeverre zij een eigen kamerhadden, hoeveel computers er in huis aanwezig waren, of de familie beschikte over een21
- Page 1: Middelengebruik en voortijdig schoo
- Page 6 and 7: In deze dubbelstudie wordt beargume
- Page 9: mogelijke verband tussen middelenge
- Page 14 and 15: Het zal niet verbazen dat ook jeugd
- Page 16 and 17: dan 10 keer per maand, onder meisje
- Page 18 and 19: worden naar mensen dan moet de conc
- Page 20 and 21: dat adolescente exemplaren die bloo
- Page 22 and 23: ehaalde eindniveau zijn lager. Datz
- Page 26 and 27: auto en op vakantie ging. Daarnaast
- Page 28 and 29: Het schoolklimaat met betrekking to
- Page 30 and 31: deelstudie. Multilevel-analyses lie
- Page 32 and 33: Tabel 8. Correlaties tussen alcohol
- Page 34 and 35: frequentere dronkenschap geassociee
- Page 36 and 37: Tabel 10Multipele hiërarchische re
- Page 38 and 39: De toevoeging van overige achtergro
- Page 40 and 41: daarmee ten dele andere resultaten
- Page 42 and 43: vonden bijvoorbeeld dat middelengeb
- Page 44 and 45: cannabisgebruik onder hoger opgelei
- Page 46 and 47: enkele schooldirectie huiver te bes
- Page 48 and 49: (verslavingszorg) gevraagd een klei
- Page 50 and 51: uitval te voorkomen. In Utrecht heb
- Page 52 and 53: - Zadkine heeft een pilot waarin ee
- Page 54 and 55: d. Samenwerking met andere voorzien
- Page 56 and 57: SamenvattingInleidingDeze samenvatt
- Page 58 and 59: per leeftijd en voor jongens en mei
- Page 60 and 61: LiteratuurAlexander, K., Entwisle,
- Page 62 and 63: school-dropout rate at the age of 1
Jong<strong>en</strong>s <strong>en</strong> meisjes verton<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d Respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> war<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de 12 <strong>en</strong> 17 jaaroud, met e<strong>en</strong> gemiddelde leeftijd van 14.35 jaar (SD = 1.30). De steekproef bestondvoor 50.3% uit jong<strong>en</strong>s. 82.0% van de respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> had e<strong>en</strong> Nederlandse of Westers<strong>en</strong>ationaliteit, 5.2% was Marokkaans, 4.0% was van Turkse afkomst, 4.1% wasSurinaams of middel<strong>en</strong>gebruik <strong>en</strong> do<strong>en</strong> het ook verschill<strong>en</strong>d op school; verder zijn ernaar leeftijd <strong>en</strong> opleidingsniveau verschill<strong>en</strong> in schoolvariabel<strong>en</strong> <strong>en</strong> middel<strong>en</strong>gebruik (TerBogt, HBSC 2005). Dit leidt tot de volg<strong>en</strong>de derde onderzoeksvraag:VRAAG 3. Wordt het verband tuss<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds alcohol- <strong>en</strong> cannabisgebruik <strong>en</strong>anderzijds spijbel<strong>en</strong>, schoolprestaties <strong>en</strong> schoolmotivatie, gemodereerd doorsekse, leeftijd <strong>en</strong> opleidingsniveau?1.5 Methode1.5.1 Steekproef <strong>en</strong> procedureData voor deze deelstudie kom<strong>en</strong> uit de HBSC 2005 studie (Van Dorsselaer et al., 2007).Deze studie bevatte e<strong>en</strong> steekproef van 5.514 jonger<strong>en</strong> afkomstig van 64 schol<strong>en</strong> vanhet Voortgezet Onderwijs in verschill<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in Nederland. Antilliaans <strong>en</strong> 4.3%was van overige niet-Westerse afkomst. Ruim de helft (57.1%) van de steekproef volgdee<strong>en</strong> vmbo opleiding (praktijk, theoretisch of gem<strong>en</strong>gd), de overige 42.9% volgde e<strong>en</strong>havo opleiding of hoger. 78.8% van de respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> groeide op binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> intact gezin.De 64 schol<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> bezocht door medewerkers van het <strong>Trimbos</strong>-<strong>instituut</strong>. Devrag<strong>en</strong>lijst<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> klassikaal ingevuld <strong>en</strong> de medewerkers kond<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>beantwoord<strong>en</strong> wanneer de leerling<strong>en</strong> op onduidelijkhed<strong>en</strong> stuitt<strong>en</strong>. Details omtr<strong>en</strong>tsteekproeftrekking <strong>en</strong> procedure zijn te vind<strong>en</strong> in Van Dorselaer et al. (2007).1.5.2 Meetinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>AchtergrondNaast sekse, leeftijd, etniciteit, opleidingsniveau (vmbo versus hoger) <strong>en</strong>gezinssam<strong>en</strong>stelling (volledig oorspronkelijk gezin versus onvolledig oorspronkelijk gezin)werd<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de achtergrondfactor<strong>en</strong> in de analyse opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.Stedelijkheidsgraad van de woonplaats van de respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd bepaald aan de handvan de postcode van de respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> CBS-gegev<strong>en</strong>s over het stedelijkheidsniveauvan geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in Nederland. Stedelijkheidsgraad varieerde van zeer weinig stedelijk(dorp) tot zeer sterk stedelijk (zeer grote stad).Sociaaleconomische status. Adolesc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd gevraagd in hoeverre zij e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> kamerhadd<strong>en</strong>, hoeveel computers er in huis aanwezig war<strong>en</strong>, of de familie beschikte over e<strong>en</strong>21
Change language