META 2012/6 - VVBAD

KronieKVVBAD – Studiereis ZwedenVerslag 13 juni 2012Na de vlucht, een korte busrit naar het hotel en een lichtelunch aldaar was het meteen tijd voor ons eerste bezoek:de Koninklijke Bibliotheek. Gunilla Herdenberg, hoofd vandeze instelling was helaas ziek en afdelingshoofd AgnetaHolmenmark nam de rol van gastvrouw over. Zij gaf eenoverzicht van de historiek en de huidige opdrachten van deKoninklijke Bibliotheek [http://www.kb.se]. In de KB werkenongeveer 370 mensen en de instelling beheert en ontsluit ca.20 miljoen items, waaronder belangrijke historische collectiesen audiovisuele materialen. (+ 8 miljoen uren). De KB fungeertook als onderzoeksbibliotheek voor de humane en socialewetenschappen, levert infrastructuur voor de Zweedse onderzoeksgemeenschapen speelt een belangrijke rol in de promotievan samenwerking tussen bibliotheken. In haar presentatieging Agneta dieper in op de huidige prioriteiten voor de KB.Het wettelijk depot — met historische wortels tot in de 17eeeuw — dekt sinds 2012 ook elektronische publicaties. Hetopzetten van een technische infrastructuur voor ontsluitingen digitale duurzame bewaring vormt een zeer grote uitdaging.Verder wil de KB sterk inzetten op digitaliseringsprojecten(kranten, overheidsinformatie en handschriften). Zijcoördineert in samenwerking met wetenschappelijke bibliothekeneen aantal belangrijke initiatieven zoals consortiumafspraken voor elektronische informatie en Open Access.Zij is gangmaker van de LIBRIS collectieve catalogus diedoor integratie van het bezit van openbare bibliotheken zalFoto: Lars Odemark.uitgroeien tot een echte nationale catalogus. Tot slot werkt deKB ook aan een herinrichting van haar ruimten. Dat kondenwe meteen ook merken tijdens de rondleiding die CatharinaMelldahl ons nadien gaf. Naast de oorspronkelijke leeszaalbeschikt de bibliotheek ook over aparte vrij kleine leeszalenvoor tijdschriften, audiovisuele materialen, microfilms en preciosa.Alhoewel ons bezoek op zich wel leerrijk was, blevende meesten van ons toch wat op hun honger. De presentatiemiste wat diepgang en de KB heeft een kans laten liggen omuit te pakken met haar meest innovatieve projecten.Na de rondleiding volgde een tweede presentatie. IngaLundén, voorzitster van de Swedish Library Association (SLA)(http://www.biblioteksforeningen.org) en tevens hoofd vande openbare bibliotheek van Stockholm stelde haar verenigingvoor. SLA is in 2000 ontstaan na fusie van twee oudereverenigingen. Zij telt 3500 leden en vertegenwoordigt ca.300 openbare bibliotheken, 80 wetenschappelijke en specialebibliotheken en ongeveer 3000 schoolbibliotheken. Ledenkunnen deelnemen aan diverse lang- of kortlopende initiatievenrond diverse thema’s en de vereniging heeft ook regionaleafdelingen. De SLA wil focussen op ontwikkeling enonderzoek binnen het vakgebied en wil met campagnes zoalsLibrary Lovers (http://www.librarylovers.se) pleitbezorger zijnvoor een nationaal bibliotheekbeleid. Zij wil ook snel kunneninspelen op erg actuele thema’s zoals het model voor vrijetoegang tot e-boeken dat vandaag in Zweden ter discussiestaat en waar de SLA namens de gehele sector met deuitgevers onderhandelingen aanknoopt. Inga Lundén is eenbegeesterende dame. Haar quote dat een bibliotheek tegelijkertijdeen heiligdom (sanctuary, een plaats bij uitstek omals individu te groeien) en een genootschap (fellowship, eenplaats bij uitstek om met anderen in dialoog te gaan) kan zijn,vond ik wel origineel.Daarmee zat de interessante namiddag erop en was er nogruim de tijd om te genieten van de late en lange zonsondergangboven de stad.Jan Corthouts(Het vervolg van deze studiereis naar Zweden leest u in devolgende META. Bekijk de foto’s op http://www.flickr.com/photos/vvbad)dat de uitgeverswereld zich wel degelijkvolop aan het voorbereiden is op het kantelmomentwaarop tien percent van deomzet afkomstig zal zijn van de verkoopvan e-content. Na een stand van zakenvan de markt voor e-books in de VS. enVlaanderen in 2011, blikte Hanegreefsvooruit naar de toekomstige uitdagingenvoor de sector. Zo zal de toekomstvan het e-book in Vlaanderen afhankelijkzijn van de mate waarin het geïllustreerdeboek succesvol gedigitaliseerd kan worden.Daarom experimenteren uitgeverijenmet nieuwe formaten als HTML 5en ePub 3. Daarnaast wordt er ook nagedachtover nieuwe businessmodellenzoals streaming, time reading, printingon demand, offline verkoop van e-booksen e-lending. Wat e-lending betreft, riepHanegreefs de bibliothecarissen in hetpubliek nog op om te lobbyen voor eenwettelijke regeling om te vermijden datdigitaal lenen door een commerciële spelerà la Amazon of Apple wordt gecommercialiseerden bibliotheken hun raisond’être verliezen.Johan PoukensMETA 2012 | 6 | 47