in dit nummer: de weeksluiting - Nederlandse Jenaplanvereniging

Kees BothZo’n twintig jaar geleden waren we inJenaplankring druk bezig met het thema“vrijheid”. We lazen onder andere“Leren in vrijheid” van Carl Rogers,“Freedom and Beyond” van John Holten “Een school is geen gebouw” vanGeorge Dennison. Er werd onderscheidgemaakt tussen “vrijheid van..” en“vrijheid tot...” en we probeerden derelatie tussen vrijheid en verantwoordelijkheidte verhelderen. Deze discussiesgaven aanleiding tot het analyseren vanhet werk in de blokperiode en van hetsamen-leven in de stamgroep. In deopleidingen was het boek “Lof deronaangepastheid” van Milikowski populair,geheel in overeenstemming metde tijdgeest.Het thema “vrijheid” heeft naar mijngevoel niets van zijn actualiteit verloren,zeker niet na de val van de Muur ende ontwikkelingen in Oost- en MiddenEuropa. Maar ook bij ons in het Westenblijft het actueel. Lea Dasberg steldebegin maart in haar lezing op de NOThet thema weer aan de orde in een anderkader, n.l. dat van “Meelopers enDwarsliggers” (gepubliceerd in het kartern“Letter en Geest” van Trouw, 6maart 1993). Aan de hand van eenbeschouwing over de opvoeding vanmensen uit het verzet in de TweedeWereldoorlog vraagt zij zich af hoe inonze tijd pedagogisch gezien de relatieligt tussen de erkenning van gezag enverzet. De meeste verzetsmensen kwamenuit gezinnen waarin strenge waardenen principes golden, met stricteeisen van gehoorzaamheid, i.c. gereformeerdeen communistische gezinnen.En toch kwamen ze in de oorlog in verzet,vanuit de gehoorzaamheid aanhogere principes. Morele opvoeding indeze tijd kan niet zonder dergelijkehogere principes of deugden, die in deloop van de geschiedenis ontleend werdenaan God, de natuur of de menselijkerede. Over al deze bronnen vallengoede en lelijke dingen te zeggen, maartoch....De morele keuze tussen goed en kwaadmoet overgelaten worden aan de individueleverantwoordelijkheid, maar demoraal zelf, die bepaalt wat goed enkwaad is, is absoluut en overstijgt(transcendeert) mijn individuele oordelenen keuzen. In dit blad (maart 1989,blz. 9) hebben we een dergelijke visieook al eens van Vaclav Havel kunnenvernemen. De hoogste innerlijke vrijheid,die tot verzet kan leiden, hangtmede samen met een gebondenheid engehoor-zaamheid aan een hoger gezag,van welke aard dan ook. Zouden we alsJenaplanscholen die dimensie van zingeving/levensbeschouwingniet sterkerin het centrum kunnen plaatsen dan wetot nu toe (althans gemeenschappelijk)doen? Over de rede van Lea Dasbergvalt nog veel meer te zeggen, we komener nog op terug.In dit nummer komen, in tegenstellingtot het vorige, veel verschillende thema’saan de orde. Deze hebben vooreen deel hun oorsprong in de Jenaplancursus:de artikelen over de weeksluitingen over Engels in de stamgroep.Ron Benjamenins schreef een artikeldat een vervolg is op het artikel over“Basisverhalen en zingeving” in hetnummer van september 1992 en Tomde Boer maakt een start met een nieuwereeks artikelen over rekenen/wiskundein Jenaplanscholen. Magdaleen Kingmansbrengt intercultureel onderwijsonder onze aandacht. Verder een tamelijkgroot aantal recensies. De recensieover kookboeken gaf aanleiding tot eenartikel over de mogelijke plaats vankoken in het leerplan van een Jenaplanschool.Tenslotte wordt aandacht gegevenaan de opening van de Suus Freudenthal-Lutterbibliotheeken is TOMweer present met zijn column.Een lenteruiker, met een rijke verscheidenheidaan artikelen. Lees ze!!When I dream aloneit is only a dream.When we dream togetherIt’s the beginning of reality.Dom Helder CamaraMENSEN-KINDEREN/JANUARI 19933