in dit nummer: de weeksluiting - Nederlandse Jenaplanvereniging

More documents

Recommendations

Info

goed voorbeeld van een productieproces,waarin grondstoffen, werktuigen,energie, handelingsvoorschriften(recepten), specifieke handelingen,afval een rol spelen. Andere werkplekkenen productieprocessen kunnenbestudeerd worden naar analogie vaneen gezins-(en school) huishouding.Binnen “Comsumptie” gaat het onderandere om inkomen, behoeften,arm/rijk, letten op de samenstelling vanprodukten en warenkennis, kritischconsument zijn.Binnen “Duurzaam duurt het langst”gaat het onder andere om de natuur alsbron en als put, om hergebruik en kringloop,beter omgaan met water, energieen materiaal, afwegen en keuzesmaken.Belangrijke leerervaringen van kinderenin de onderbouw zijn onder andere:een eenvoudig productieproces daadwerkelijkreconstrueren, zoals eenbrood bakken, koken, daarop reflecteren;complexe taken met behulp vanhandelingsvoorschriften uitvoeren,inkopen doen, bereiden van voedselvan in de natuur verzameld materiaal.In de middenbouw wordt een complexerproductieproces daadwerkelijkgereconstrueerd, wordt aandacht gegevenaan mannen- en vrouwenwerkthuis en op school, worden bij inkopenprijzen en kwaliteit vergeleken, komen“exotische” groenten en fruit onder deaandacht en wordt opnieuw voedselbereid uit in de natuur verzameld materiaal.In de bovenbouw komen bestedingspatronenaan bod, wordt de herkomst vanprodukten getraceerd, worden concreteprodukten bekeken en vergeleken,wordt onderzoek gedaan (ook door zelfuitproberen) naar verschillende voedingspatronen(bijvoorbeeld vegetarisme)en motieven daarvoor.Experimenten die je kunt opetenOm deze activiteiten heen kunnen allerleionderzoekjes gegaan worden, dieliggen op het terrein van natuuronderwijs.Vergelijkend warenonderzoekbijvoorbeeld, naar verschillende broodsoorten,de prijs per gewicht, de smaakvan mensen. Ik heb een paar boekjesstaan met de titel “Science experimentsyou can eat” en daarin staan eennvoudigeexperimenten beschreven met wittekeukenpoedertjes, met gist, rodekoolsapals zuur-indicator en veleandere. De lezer die dat eens wil uitproberenkan ze lenen, op voorwaarde dateen verslag van de uitkomsten weervoor anderen ter beschikking komt.ContinuïteitKoken biedt vele aanknopingspuntenvoor goed onderwijs. Het raamwerkvan sleutelbegrippen, vaardigheden enhoudingen/waarden dat hier globaalgeschetst werd biedt mogelijkhedenom tot een opbouw doorde school heen tekomen. Het is ook interessantom eens een ontwikkelingslijntebeschrijven voor receptenvan onder- totbovenbouw. In de mapvoor “Maken en gebruiken”zullen we zo’n lijnopnemen. Mochten erlezers zijn die daarvooreen bijdrage kunnenleveren of tevens in hunschoolwerkplan kokenhebben uitgewerkt, danzijn die gegevens zeerwelkom! Dat geldt ookvoor de praktischeoplossingen die mensen in de scholenhebben bedacht voor praktische problemen,bijvoorbeeld het gebrek aan kookpittenof ovens. Een grote en goed ingerichtekeuken is natuurlijk wel handig,maar sommigen gaan ook met mobieleoventjes en Campinggasstellen aan degang. Er is hier ook een lijn naar hetvoortgezet onderwijs, naar het vak“verzorging” in de Basisvorming, maarook naar natuuroriëntatie en andereinhoudelijke gebieden.Het gaat misschien te ver om te zeggen“koken moet!” Maar er valt veel voor tezeggen!LITERATUUR*In De Grabbelton, uitgegeven door de SLO, zijnenkele bijdragen over koken verschenen, onderandere:-Natuuronderwijs in de keuken (p. 4-49, e.v.)-Van graan tot brood (p.4-149, e.v. en p. 4-171,e.v.)-Wat kinderen van koken kunnen leren (p. 5-59,e.v.).*In het blad “Die Grundschule” verscheen, incombinatie met “Praxis Grundschule” een reeksvan vier artikelen over “Kochen und Essen in derGrundschule”. Deze zijn gebundeld en opgenomenin de Suus Freudenthal-Lutter Bibliotheek ophet CPS en daar te leen.*Hoven,T. van (1986), Keukelen: een werkvorm,Het Jonge kind, jrg. 1986, no.3.*Vicki Cobb, Science Experiments you can eat,Penguin Education, Harmondsworth, 1974Vicki Cobb, More science experiments you caneat, Lippincott, New York, 1979.Beide opgenomen in de Suus Freudenthal-LutterBibliotheek (p/a CPS).NAAR EEN MULTICULTU-RELE MAALTIJD OPSCHOOLWelke nationaliteiten zijn opschool vertegenwoordigd enin de schoolomgeving te vinden?Er wordt een maaltijdvoorbereid door de kinderenen zoveel mogelijk door henzelfverzorgd.Groepsleid(st)ers makensamen met de kinderen eentijdsplanning op het prikbord:in welke week moet watdoor wie gebeuren? Hieronderstaan de belangrijkstestappen:-verzameling van recepten opeen prikbord;-een avond voor en met ouders ter ondersteuningvan de activiteiten van de kinderen;-keuze van recepten (zo nodig vertalen ervan),omzetten in voorstellen voor uitwerking doorgroepjes kinderen;-definitief samenstellen van het menu voor degezamenlijke maaltijd;-planning voor het bereiden: wie, wat, waar, wanneer?-de dag zelf: koken en eten!22MENSEN-KINDEREN/JANUARI 1993
TOMKarbonkel- Dag Roel, goeie morgen!- Dag meester, hoe is ‘t?- Nou, eigenlijk niet zobest......- Hoezo dan meester?- Ik ben mijn karbonkelkwijt.- Oei......!Daar is Roel even stil van. Dit is serieuzepech. Hoe nu?- Je vindt hem wel weer meester. Ik benhem al drie keer kwijt geweest. Maar ikheb hem nog. Kijk!Hij haalt hem tevoorschijn. ‘t Is eenmooie; dof lichtgroen en elegant vanvorm. Als een wonderlijke parel ligt hijdaar in de groezelige handholte. Hij isvooral mooi vanwege het verhaal dateraan vastzit. In feite is een karbonkeleen gekristalliseerd verhaal. Vooraldeze.Ik zal het vertellen.Het speelde, bijna twee jaar geleden nu,in de middenbouw. Roel was toen tien.Als ik eraan terugdenk beleef ik nog hetgevoel dat ik had als ik in de buurt vanhet lokaal kwam. Er was iets niet inorde. Op de gang hoorde je een schrilsoort rumoer. En dan:- Stil, daar komt-ie!!Vervelender kun je de klas niet binnenkomen.- Wat is er aan de hand?!- O, niks!Maar er was natuurlijk wel iets. Op dederde dag zag ik het. Het had met Roelte maken. In de kring was er ruimte tussenzijn stoel en, aan beide kanten, derest. Terwijl de kinderen die naast hemzaten, met de rug half naar hem toegekeerd,de neus dichtknepen en gezichtenzaten te trekken. Vanuit mijn ooghoekenobserveerde ik hoe anderendaarop reageerden. Sommigen leken erplezier in te hebben. Anderen geneerdenzich een beetje. Een paar (zoals bijvoorbeeldMarcel) hadden niets door.Roel hield zich groot en onverschillig,maar was klein en verslagen.Natuurlijk! Veel werd plotseling duidelijk.Pesterijtjes. Ruzies op het plein.Niet bij Roel in het groepje willen zitten.Zinspelingen op alles wat met stinkente maken had. Roel wasinderdaad niet altijd evenfris. Hij had niet veel contacten.Maar ook aan derand van een gemeenschapkun je er nog wel volwaardigdeel van uitmaken. Nuwas er een proces gaandedat Roel over de rand dreigdete werken. Zijn eenzelvigheid werdtot eenzaamheid.Ik wist genoeg om tot actie over te kunnengaan. Demonstratief zette ik mijnstoel buiten de kring:- Dit is geen kring voor mij! Dit is eenleugenkring, die kring van jullie! Jedoet net alsof je de dag samen wiltbeginnen en ondertussen zit je er eentjeuit te pesten......Sprekendeweg verhief ik mijn stem. Ikwerd kwaad. Echt kwaad. Ik heb ze dehuid volgescholden. Woorden en beeldendienden zich als vanzelf aan. Ervaringenvan vroeger, racisme, schijnheiligheid,en wat niet al. Als een oudtestamentischeprofeet heb ik staan oreren.Toen met veel misbaar weggelopen,de deur achter me dichtgemept(het glas rammelde gevaarlijk) en vervolgensop de gang geluisterd naar heteffect. Een vreemde mengeling vanperformance en authenticiteit.Daar stond ik. (Een kind uit de onderbouwkwam langs: - Ha, die meester,eruitgestuurd? Grapje...) Wat nu? Hoeweer binnenkomen? Eerst maar eenspraten, we zitten toch in de kring? Ikdeed liever iets anders, dat gesprek konlater nog wel, maar wat? Plotselingwist ik het.In de koffiekamer stond een bakje metkleine stukjes gepolijste halfedelsteen.Ik had ze eens meegenomen om te latenzien, samen met een aantal grotere kristallen.Allerlei soorten en kleurenkwarts, agaat, amethist, tijgeroog endergelijke. Prachtig om te zien, te voelenen te horen als je ze door je vingerslaat glijden.Met dit bakje kwam ik weer binnen.Weer was het stil. Er werd nauwelijksgeademd. Vijfentwintig paar ogenwaren op mij gericht. Wat gaat-ie doen,wat heeft-ie nou weer verzonnen? Ikhou van drama, ik genóót..- Beste jongelui, sprak ik opgewekt,kijk nu eens goed wat er in dit bakje zit!Ik keerde het om en daar rolden degladde steentjes in een feest van glinsteringen kleuren over de vloer. Hetwaren er minstens vijftig. Er ging eenzucht van bewondering door de groep:- Gôh.....!Marcel vroeg:- Wat zijn dat, meester?- Edelstenen, loog ik, edelstenen vanonschatbare waarde. Ik zou je niet kunnenvertellen voor hoeveel duizendenguldens hier ligt. En ik moet je meteenmaar vragen het aan niemand te vertellenwat je hier hebt gezien. Kan ik daaropvertrouwen? Marcel, belooft gijdat?!- Wat?- Dat je het geheim van de karbonkelsbewaart!- Karbonkels...?- Ja, karbonkels. Zelfs die naam magniet eens luidop worden genoemd. Ditzijn karbonkels. Er is er één voor elkvan jullie. Hij ligt daartussen. Marcel,zoek jij die van jouw er eens tussenuit.- Ja maar, hoe weet ik nou welke vanmij is?- Zoek hem maar je merkt het vanzelf.Er is er één die op jou ligt te wachten.En Marcel zocht een karbonkel ertussenuit.Ieder kreeg er één. Ik ook. Derest verdween weer in het bakje.Het werd een samenzwering, een bondgenootschap,een geheim van ons alsgroep. Als we elkaar waar en wanneerdan ook tegenkwamen dan was er dekarbonkelceremonie: Mag ik je karbonkeleven zien? Een groot amethistkristalmet veel facetten werd in de klasgezet als symbool van onze eenheid. (-En als er iemand van ons ziek is, meester,dan mag die hem een tijdje thuishebben...)- Zoek eens iemand die een karbonkelheeft met ongeveer dezelfde kleur alsdie van jou. Vandaag trek je de heledag met hem op....... Langzamerhandwerd ook Roel weer opgenomen in hetgezamenlijke spel. Het gesprek werdpas een half jaar later gevoerd, toen ervoldoende afstand was.Het karbonkelverhaal had vele vervolgen.Roel was de eerste die hem kwijtwas, verdikkeme de volgende dag al.Wat doen we met dat gegeven?- Hij doet niet meer mee! Hij vond hetMENSEN-KINDEREN/JANUARI 199323
Page 1: jaargang 8nummer 4maart 1993IN DIT
Page 4 and 5: Rinus Korteweg/Henk Overeem Schoolw
Page 6 and 7: Tom de Boer Schoolwerkplan 4.2.7WIS
Page 8 and 9: van het denken weer de plaats die h
Page 10 and 11: Peter van Heereveld Schoolwerkplan
Page 12 and 13: de kleuters geen bezwaar was. Het v
Page 14 and 15: Laatstgenoemde roept om hulp, maarJ
Page 17 and 18: Schoolwerkplan 4.1./4.2.16Ron Benja
Page 19 and 20: het verhaal zelf. Daarmee maakt Gil
Page 24 and 25: toch al flauwekul...- Nee, da’s n
Page 26 and 27: Er zijn ongeveer vijftig receptenop
Page 28 and 29: de goede dingen in het hier en nu.
Page 30 and 31: Tjitse Bouwmeester Schoolwerkplan 3
Page 32 and 33: Een vergelijkbare constatering doet
Page 34 and 35: Kees BothSUUS FREUDENTHAL,de graal

in dit nummer: de weeksluiting - Nederlandse Jenaplanvereniging

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?