Risicoanalyse - Inspectie SZW

Binnen het domein van gezond en veilig werken (arbeidsomstandigheden) beschikt de inspectie overeen systematische cijfermatige onderbouwing van de risicopopulatie. Voor alle risico’s is bekend hoeveelwerknemers blootgesteld worden aan bepaalde risico’s. Voor de andere domeinen is de risicopopulatielastiger te bepalen. Wat is namelijk bij illegale tewerkstelling de risicopopulatie? Zijn dat alle werknemersin Nederland die mogelijk verdrongen worden door illegaal tewerkgestelden? Of gaat het bijvoorbeeld omhet aantal werkgevers dat illegalen tewerkstelt?Binnen het sociale zekerheidsdomein doet de inspectie onderzoek naar het doelbereik van het systeem vanWerk en Inkomen. Dus bereiken de uitvoeringsinstanties UWV, SVB en gemeenten (gezamenlijk) de gesteldedoelen? Het toezicht van de Inspectie SZW heeft uiteindelijk als doel dat het uitkeringsvolume daalt en datuitkeringsverstrekking doelmatig verloopt. Daarom heeft de Inspectie SZW in dit domein de risicopopulatievertaald naar het aantal uitkeringsgerechtigden op wie het risico (mogelijk) betrekking heeft.B. Effect: schade aan maatschappelijk belangHet schadelijk effect is gemeten in verschillende soorten belangen. Deze belangen corresponderen metdoelen van het ministerie van SZW: veiligheid c.q. gezondheid van werknemers, functioneren van dearbeidsmarkt, toeleiding naar arbeidsmarkt, inkomensbescherming, en functioneren van stelsels.Hier is ook gekozen voor een 7-puntsschaal, waarbij 1 staat voor een gering effect en 7 voor een ernstigeffect. Gebruik vaneen 7-puntsschaal zorgt voor voldoende variatie tussen de risico’s. Immers, hoekleiner de schaal is, des te groter de kans dat veel risico’s dezelfde score krijgen. Dan wordt het lastig omdifferentiatie aan te brengen.Het belang van veiligheid en gezondheid van werknemers heeft voor iedere categorie een afzonderlijk label.Voor de overige belangen zijn deze labels veel lastiger te bepalen. Concrete waarden toekennen aan eencategorie verdient absoluut de voorkeur maar suggereert ook een exactheid waarover de inspectie op ditmoment niet beschikt. Daarom is gekozen om bij deze belangen alleen de hoogste en de laagste schaal tebenoemen. De overige waarden vallen daar ergens tussenin.Door de effecten naast elkaar te zetten, zijn de risico’s van de verschillende domeinen vergelijkbaar. Tabel2 maakt geen onderscheid in belang tussen de verschillende categorieën van effect. Deze zijn onderlingechter wel af te wegen door aan de ene categorie (bijvoorbeeld functioneren arbeidsmarkt) meer en aan deandere categorie (bijvoorbeeld financiële schade) minder waarde toe te kennen. Deze mogelijkheid is in dittraject vooralsnog buiten beschouwing gelaten.Een risico kan op één of meerdere domeinen effecten scoren. Zo scoort bijvoorbeeld arbeidsuitbuitingzowel bij gezond en veilig werken als bij functioneren van de arbeidsmarkt. Voor ieder risico is gekeken ófeen effect van toepassing is, en zo ja, welke score dat dan zou krijgen. Sommige risico’s scoren maar op ééneffect en sommige op drie.Tabel 2 geeft een beschrijving van beleidsdoelen van het ministerie van SZW, een vertaling naar doelen vande Inspectie SZW en de schade in verschillende domeinen als een risico optreedt.Binnen het domein van gezond en veilig werken (arbeidsomstandigheden) beschikt de inspectie overeen systematische cijfermatige onderbouwing van het schadelijke effect dat werknemers ondervindenals zij feitelijk last hebben van het risico. Dit is gemeten in weken arbeidsuitval. Voor de anderedomeinen is het schadelijke effect lastiger te bepalen. Hoe meet je wat de mate van verdringing isdoor illegale tewerkstelling of onderbetaling? En in hoeverre wordt de burger geschaad doordat deuitkeringsverstrekking niet optimaal verloopt? Voor het bepalen van schade binnen deze domeinenhebben inhoudelijk deskundigen binnen de inspectie een inschatting gemaakt.14 | Risicoanalyse Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Inspectie SZW