ety in sthesia d # 37 - Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie

P R O G R A M M A1 4 - 1 5 m e i 2 0 0 9Maastrichts Expositie & CongresscentrumMECC Maastricht

Algemene InformatieDATUM donderdag 14 en vrijdag 15 mei 2009LOCATIEMECC MaastrichtForum 1006229 GV Maastrichttel 043 383 83 83www.mecc.nlINSCHRIJVINGInschrijving voor de Anesthesiologendagen vindt elektronisch plaats via het openbare gedeelte vande website van de NVA (www.anesthesiologie.nl). In het uitzonderlijke geval dat u hier geen gebruikvan kunt of wilt maken, kunt het congressecretariaat verzoeken u een deelnameformulier toe tezenden. Deelname aan het congres is pas definitief na registratie en ontvangst van het verschuldigdeinschrijfgeld. Plaatsing voor de problem based learning discussion sessies geschiedt op volgordevan binnenkomst. Een bevestiging met toegangsbadge wordt na ontvangst van uw betalingtoegezonden. Na 12 mei 2009 kunt u zich uitsluitend aan de registratiebalie inschrijven. Indien u zichter plaatse inschrijft wordt € 50 aan administratiekosten extra in rekening gebracht. Om de wachttijdenbij de registratiebalie te voorkomen, adviseren wij u om tijdig in te schrijven via de website.REGISTRATIEKOSTENdo 14 mei 2009 vrij 15 mei 2009 gehele congresLeden € 140 € 140 € 220Assistent leden € 75 € 75 € 120Oud leden € 75 € 75 € 120(Incl. programmaboek, abstractboek, koffie, thee, frisdrank, lunches en aperitief)Voorinschrijving problem based learning discussion sessiesU kunt zich voor maximaal twee problem based learning discussion sessies (pbld) inschrijven.Inschrijven is mogelijk vanaf begin april 2009. Neemt u a.u.b. kennis van de sessies die parallellopen aan de pbld van uw keuze, u kunt niet ter plaatse uw keuze wijzingen. Indien u inschrijft voordeze sessies, wordt een actieve participatie van u verwacht. Via het openbare gedeelte van dewebsite van de NVA (www.anesthesiologie.nl) kunt u de desbetreffende casus medio april 2009downloaden.Vacaturebank donderdag 13.00-13.30 uur in zaal 0.5Nieuw dit jaar is de vacaturebank op donderdag tijdens de lunch. Hier wordt u in de gelegenheidgesteld uzelf, uw maatschap, vakgroep of ziekenhuis te presenteren als u een nieuwe collegazoekt. Maar ook als u een nieuwe werkkring zoekt of net de opleiding heeft beëindigd kunt u zichpromoten. Tot slot bestaat de mogelijkheid als onderzoeker in contact te komen met medeonderzoekers of nieuwe anesthesiologen te werven voor uw onderzoek of samenwerkings-3

verbanden aan te gaan. Als u hierin geïnteresserd bent kunt u zich aanmelden viaanesthesiologendagen@congresservice.nl tijdens de sessie krijgt u de gelegeheid uzelf in 3minuten met 2 powerpoint dia’s te presenteren. Hiervoor dient u zich vóór 6 mei aan te melden ende dia’s aan te leveren.Diner en feestavondVoor het Anesthesiologendagendiner inclusief feest in Fort Sint Pieter in Maastricht kunt u zichaanmelden via de website. De bijdrage in de kosten is € 35 per persoon. Het diner en feest zijnalleen toegankelijk voor onze leden (geen partners). Tijdens de feestavond is er een band en eenDJ, maar er is ook gelegenheid elkaar in een rustiger omgeving te spreken. Er wordt voorpendelbussen gezorgd van het MECC Maastricht en de verschillende hotels naar de feestlocatie.Ook voor het vervoer terug naar de diverse hotels wordt gezorgd. Tijden van vertrek staan vermeldin de huishoudelijke mededelingen die een week voorafgaande aan het congres worden verstuurd.De fileborrel als informele afsluiting op vrijdagmiddag, vindt plaats in het MECC café.OVERNACHTINGENOvernachtingen kunt u reserveren via het openbare gedeelte van de website www.anesthesiologie.nl,klik op de regel hotelreserveringen on-line. Bij uw inschrijving kunt u uw wensen kenbaar maken.Tijdig reserveren is gewenst. Aanmeldingen worden in volgorde van binnenkomst behandeld.Indien u, eventueel met partner, na afloop van de Anesthesiologendagen nog een nacht in Maastrichtwilt blijven kunt u tegen een gereduceerd tarief een extra hotelovernachting boeken. Voor deze extraovernachting dient u dan per e-mail contact op te nemen Maastricht Booking Services,e-mail: mbs@mecc.nl.FIETSTOCHTHet Limburgse heuvelland heeft heel wat fraais te bieden en nodigt uit om na twee dagen zitten enslenteren weer eens lekker te bewegen. Daarom willen wij, net als afgelopen jaren, een fietstocht(met eigen fiets) organiseren op de dag na de Anesthesiologendagen. U kunt zich inschrijven via dewebsite. De kosten bedragen € 15.AssistentenborrelInmiddels een goede gewoonte: praat en drink bij met je collega-aios uit het land op de avondvoorafgaand aan de Anesthesiologendagen. Drinks & bites als vanzelfsprekend verzorgd. Kortom,de CAGA-borrel is je perfecte congres kick-off! CAGA-borrel 2009, woensdag 13 mei 2009 vanaf21.00 in Brasserie Bonhomme, Maaspromenade 68 te Maastricht.BETALINGIncasso vindt plaats d.m.v. het afgeven van een éénmalige machtiging. De betaling wordt geboektop bankrekening 19.82.43.154 CMSH inzake Anesthesiologendagen onder vermelding van uwregistratienummer.ANNULERINGAnnuleren kan uitsluitend schriftelijk. Bij annulering na 11 april 2009 zijn de kosten van de4

aangegeven opties volledig verschuldigd. Wel kan eventueel een vervanger worden aangemeld.PARKERENMECC Maastricht beschikt over een parkeergarage (P5) met een capaciteit voor 915 auto’s. Tevenszijn er 7 parkeerterreinen met een capaciteit van 1300 parkeerplaatsen.OPENBAAR VERVOERNS Station Maastricht-Randwijck ligt op 4 minuten lopen van MECC Maastricht. Op vertoon van uwbadge van de Anesthesiologendagen kunt u op donderdag 14 en vrijdag 15 mei gratis gebruikmaken van de stadsbussen in Maastricht.BAGAGEU kunt uw bagage afgeven bij de bewaakte garderobe van MECC Maastricht.NAAMBADGEU wordt verzocht gedurende het hele congres uw naambadge te dragen aangezien dit uwtoegangsbewijs is tot de sessies en de Expofoyer. Een week tevoren wordt de badge utoegezonden, mits u het registratiegeld heeft betaald. Bij binnenkomst in MECC Maastricht ontvangtu het badgekoord en hoeft u zich niet meer te melden bij de registratiebalie.POSTERSDe posters staan opgesteld in het Expofoyer. Op beide dagen zal er tijdens de lunch, van 13.00 -13.30 uur, een walk around postersessie zijn. De auteurs van de poster zullen bij de poster staanen een korte toelichting geven. Indien het abstract is geaccepteerd voor een posterpresentatie zalde auteur ook een korte presentatie geven in de zaal, onder leiding van een voorzitter. Er wordt eenprijs voor de beste poster toegekend, beoordeling geschiedt door een onafhankelijke commissie.PRESENTATIESSprekers worden verzocht hun presentatie uiterlijk 8 mei 2009 te mailen naaranesthesiologendagen@congresservice.nl, zodat alles van tevoren in de juiste volgorde op cd-romkan worden gezet. Tijdens het congres is een previewkamer tot uw beschikking.ZALENPlenaire sessies: Auditorium 1 (ingang op level 1 en level 2)Parallelsessies: Auditorium 2, 0.2/0.3, 0.4, 0.5 (level 0)2.1 (level 2)Problem based learning discussion sessies: 0.8, 0.9 (level 0)Previewruimte 1.3 (level 1)Congressecretariaatskamer 1.2 (level 1)INTERNETEr zijn computers met internetverbinding beschikbaar in MECC Maastricht.5

MEDEDELINGENBij de congresbalie en bij de ingang van de Expofoyer staan eventuele berichten voor deelnemersvermeld op een flip-over.EXPOSITIEDe expositie vindt plaats in de Expofoyer. In deze foyer bevinden zich vier terrassen metcateringpunten.Uw bezoek aan de stands wordt zeer op prijs gesteld. De openingstijden zijn:donderdag 14 mei: 09.00 - 19.00 uurvrijdag 15 mei: 08.30 - 17.00 uurNaast de expositieruimte vindt u ook een informatiestand van het bureau van de NVA.KOFFIE/THEE/FRISDRANKEN/LUNCHESOp beide dagen staan verschillende koffie/theebuffetten opgesteld in de Expofoyer.ROOKBELEIDOp veler verzoek zijn de Anesthesiologendagen rookvrij. Wij verzoeken u hier rekening mee tehouden. De ruimte van MECC Maastricht waar wel kan worden gerookt, is buiten naast Auditorium 2.EVALUATIEFORMULIERBij de organisatie van de Anesthesiologendagen 2009 is dankbaar gebruik gemaakt van desuggesties uit de evaluatieformulieren 2008. Uw medewerking aan het invullen van dezeformulieren wordt wederom zeer op prijs gesteld.PRIJSUITREIKINGENVoorafgaand aan de huishoudelijke vergadering op donderdag 14 mei, wordt de prijs uitgereikt voorde beste voordracht gehouden door een aios (arts in opleiding tot specialist) tijdens dewetenschappelijke vergaderingen van de NVA in 2008, wordt de Young Investigator Grant 2009toegekend, en worden de beste presentatie van de Anesthesiologendagen 2009 en de NVA-AbbottPublicatie Award 2009 bekend gemaakt.ACCREDITATIEDe Anesthesiologendagen zijn geaccrediteerd voor 9 uur per dag. Een bewijs van deelname wordtalleen voor aios op voorhand afgedrukt. Voor leden worden de punten verwerkt via GAIA. Opverzoek kunnen leden ook een formulier ontvangen.VOLGENDE ANESTHESIOLOGENDAGENDonderdag 21 en vrijdag 22 mei 2010Donderdag 19 en vrijdag 20 mei 2011Donderdag 10 en vrijdag 11 mei 2012Donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2013Donderdag 22 en vrijdag 23 mei 20146

Plattegrond MECC7

Overzicht programma - donderdag 14 mei 200909.00 - 10.00 Inschrijving en koffie Trajectum / Expofoyer10.00 - 10.05 Opening Auditorium 110.05 - 10.35 Plenaire sessie:Professor Vermeulen-Cranch Lezing Auditorium 110.45 - 11.35 Parallelsessies:Invited speaker lecturesAuditorium 1 enAuditorium 2Sectie Kinderanesthesiologie Zaal 2.1Concilium Anaesthesiologicum Zaal 0.4Ingezonden presentaties Zaal 0.5Problem based learning discussion sessies Zalen 0.8 en 0.911.35 - 11.55 Koffiepauze Expofoyer11.55 - 12.45 Parallelsessies:Invited speaker lecture Auditorium 1Sectie Obstetrische Anesthesiologie Auditorium 2Werkgroep Simulatieonderwijs Zaal 0.5Ingezonden presentaties ‘ de beste 5’ Zaal 2.1Problem based learning discussion sessies Zalen 0.8 en 0.912.45 - 13.45 Lunch Expofoyer12.45 - 13.45 Lunch seminar Industrie Zaal 0.413.00 - 13.30 Parallelsessies:Posterpresentaties ‘walk around’ExpofoyerVraag en aanbod: vacaturebank Zaal 0.513.45 - 14.35 Parallelsessies:Invited speaker lecture Auditorium 1PRO-CON sessie Auditorium 2Commissie Wetenschap Zaal 2.1Ingezonden presentaties Zalen 0.5 en 0.2/0.314.35 - 14.55 Theepauze Expofoyer8

Overzicht programma - donderdag 14 mei 200914.55 - 15.45 Parallelsessies:Actualiteit Auditorium 1Refresher course lecture Auditorium 2Sectie Ned. Gezelschap voor Neuroanesthesiologie Zaal 2.1Sectie Urgentiegeneeskunde Zaal 0.4Ingezonden presentaties Zaal 0.515.45 - 17.00 Uitreiking prijs beste voordacht aios in 2008Toekenning Young Investigators Grant 2009Uitreiking prijs beste artikel in Nederlands Tijdschriftvoor Anesthesiologie in 2008NVA - Abbott Proefschrift Award 2009Huishoudelijke vergadering Auditorium 117.00 - 18.00 Seminar industrie Auditorium 217.00 Afsluitende borrel Expofoyer19.00 Vertrek bussen vanaf het MECC en de diverse hotels naar Fort Sint Pieter19.30 Diner in Fort Sint Pieter9

Overzicht programma - vrijdag 15 mei 200908.30 - 09.30 Inschrijving en koffie Trajectum / Expofoyer09.30 - 10.15 Plenaire sessie:State of the Art Lecture Auditorium 110.15 - 10.35 Koffiepauze Expofoyer10.35 - 11.25 Parallelsessies:Invited speaker lecture Auditorium 1PRO-CON sessie Auditorium 2Commissie Geschiedenis van de Anesthesiologie Zaal 2.1Ingezonden presentaties Zaal 0.5Problem based learning discussion sessies Zalen 0.8 en 0.911.25 - 11.45 Koffiepauze Expofoyer11.45 - 12.35 Parallelsessies:Invited speaker lecture Auditorium 1Actualiteit Auditorium 2Sectie Cardioanesthesiologie Zaal 2.1Ingezonden presentaties Zalen 0.4 en 0.512.35 - 13.35 Lunch Expofoyer13.00 - 13.30 Parallelsessie:Posterpresentaties ‘walk around’Expofoyer13.35 - 14.25 Parallelsessies:Actualiteit Auditorium 1Refresher course lecture Auditorium 2BBC Zaal 2.1Ingezonden presentaties Zaal 0.5Problem based learning discussion sessies Zalen 0.8 en 0.914.25 - 14.55 Theepauze Expofoyer10

Overzicht programma - vrijdag 15 mei 200914.55 - 15.45 Parallelsessies:Refresher course lecture Auditorium 1Sectie Intensive Care Auditorium 2Commissie juridische zaken en CKAP Zaal 2.1Ingezonden presentaties Zaal 0.5CAGA Zaal 0.415.45 - 16.35 Parallelsessies:Refresher course lecture Auditorium 1Sectie Pijnbestrijding Auditorium 216.35 Fileborrel MECC Café11

Programma donderdag 14 mei 200909.00 - 10.00 Inschrijving en koffieTrajectum /Expofoyer10.00 - 10.05 Opening:Auditorium 1 H.P.A. van Dongen, voorzitter Concilium Anaesthesiologicum10.05 - 10.35 Plenaire sessie I: Professor Vermeulen-Cranch LezingAuditorium 1 voorzitter: H.P.A. van DongenIk@nva.nlH.H.M. Korsten10.45 - 11.35 Parallelsessie 1: invited speaker lectureAuditorium 1 voorzitter: M.M.J. SnoeckBewustzijn beter begrijpenProf.dr. V.A.F. Lamme, hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap; Universiteitvan Amsterdam10.45 - 11.35 Parallelsessie 2: invited speaker lectureAuditorium 2 voorzitter: M. GrapengeterSafety-Critical communicationDr. S. Prineas BSc(Med) MBBS FRCA FANZCA, specialist ConsultantAnaesthetist, department of Anaesthesia and Intensive Care, Bathurst BaseHospital, New South Wales, Australia10.45 - 11.35 Parallelsessie 3: sectie Kinderanesthesiologiezaal 2.1voorzitter: mw. P.M. VermeulenVitaal bedreigd kind van 1 jaar op de SEH van een algemeen ziekenhuisJ. VisscherKind met brandwond? Overplaatsen!!B.M. Gerritse en E. Koomen12

Programma donderdag 14 mei 200910.45 - 11.35 Parallelsessie 4: Concilium Anaesthesiologicumzaal 0.4voorzitter: H.P.A. van DongenBeoordeling klinische vaardighedenK. KuizengaInterviewmodel voor een objectieve selectie bij sollicitatieproceduresJ.T.A. Knape10.45 - 11.35 Parallelsessie 5: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitters: mw. A.W.M.M. Koopman-van Gemert en J.F.H. UbbenSevere HELLP syndrome with active bleeding Liver Rupture; PP 1no need for prompt deliveryG.J.C.T. AmbaumUMC Utrecht, UtrechtHyponatriëmie na SAB meestal niet cerebral salt wasting PP 2R. Minkhorst, R.G. Hoff, S. Dorhout Mees, C.J. KalkmanUMC Utrecht, UtrechtVeroorzaakt een living-donor levertransplantatie (LDLT) minder PP 3oxidatieve stress dan een levertransplantatie (OLT) van eenhersendode donor (DDLT)?S.I. Kessner, H. Gerlach, S. GoesslinUMC Groningen, GroningenPostoperative care for elective neurosurgical patients: PP 4Is PACU/NMC recovery a safe alternative for postoperativeICU monitoring?C.J. Vossen, H.M.S. Theunissen, A.J.R. Balthasar, J.T.A. Dings,M.A.E. MarcusMUMC+, MaastrichtIs het mogelijk met behulp van Transcraniële-Dopplersonografie PP 5(TCD) veranderingen in de Cerebrovasculaire Weerstand (CVR)weer te geven?F. Grüne, G.H. Visser, A. WeylandErasmus MC, Rotterdam13

Programma donderdag 14 mei 200910.45 - 11.35 Parallelsessie 6: problem based learning discussion sessiezaal 0.8moderator: mw. E.Y. Sarton(voorinschrijving) Rock around the block10.45 - 11.35 Parallelsessie 7: problem based learning discussion sessiezaal 0.9moderatoren: A.L. Liem en E. Scholten(voorinschrijving) Kopzorgen na een spinaal11.35 - 11.55 KoffiepauzeExpofoyer11.55 - 12.45 Parallelsessie 8: invited speaker lectureAuditorium 1 voorzitter: A. DahanAnesthesie en bewustzijnM.M.R.F. Struys11.55 - 12.45 Parallelsessie 9: sectie Obstetrische AnesthesiologieAuditorium 2 voorzitters: M.A.E. Marcus en mw. X. Schyns-van den BergFever and epidural analgesia: a real problem?Priv.Doz.Dr.Med. W. Gogarten, Associate Professor, Department ofAnaesthesiology and Intensive Care, Westfälische Wilhelms-Universität,Münster, DuitslandSepsis therapy for the new-born: when and where?Prof.dr. L. Zimmerman, hoofd vakgroep Kindergeneeskunde/Neonatologie,MUMC+, Maastricht11.55 - 12.45 Parallelsessie 10 werkgroep Simulatieonderwijszaal 0.5voorzitter: P.A.J. Borg en T. WerlePresentatie van een landelijk curriculum simulatieonderwijs in deanesthesiologieP.A.J. Borg en T. WerleHet simulatiecentrum als eventueel toetsinstrument voor opleiding enherregistratieSpreker van de IGZ14

Programma donderdag 14 mei 200911.55 - 12.45 Parallelsessie 11: ingezonden presentaties ‘de beste 5’Zaal 2.1voorzitters: S.A. Loer en mw. C. EickhoffPulse pressure variation measurements in healthy volunteers using a PP 6continuous blood pressure measurement deviceK. Ariese-Beldman, K. Treskes, L.M. Sipkens, D.P. Veerman,S.A. Loer, C. BoerVU Medisch Centrum, AmsterdamMisselijkheid in de recovery-fase na ambulante chirurgie prognostisch PP 7van betekenisT.H. Ottens, M. Klimek, H.J. Duivenvoorden, F. GrüneErasmus MC, RotterdamOverdracht van operatiekamer naar recovery: discrepantie tussen PP 8zelfrapportage en video-observatieP.E.M.M. Bökkerink, M.O. Mensink, C. Berens, K. Tates,S.C. Numan, E.L.J. van Rensen, C.J. KalkmanUMC Utrecht, UtrechtContribution of S(+)-norketamine to S(+)-ketamine-induced PP 9antinociception and side effectsO.B.H.A.M. van Haagen, I.M. Noppers, A. Morariu, E.Y. Sarton, A. DahanLUMC, LeidenPreoperative warming reduces the incidence of hypothermia in PP 10total hip- and knee replacement surgery under spinal anesthesiaM. van der Horst, E.L.V.V.M. Wiewel, C.W.P. van der Hoeven,S.A. Loer, C. BoerVU Medisch Centrum, Amsterdam11.55 - 12.45 Parallelsessie 12: problem based learning discussion sessiezaal 0.8moderator: Ch. Keijzer(voorinschrijving) Sleutelen aan de waterleiding11.55 - 12.45 Parallelsessie 13: problem based learning discussion sessiezaal 0.9moderatoren: J.K.G. Wietasch en mw. M.H. Yntema(voorinschrijving) Een mooie zondagmiddag met gevolgen15

Programma donderdag 14 mei 200912.45 - 13.45 LunchExpofoyer12.45 - 13.45 Lunchsymposium Bayer Schering Pharma; Tromboseprofylaxe in detraumatologie en orthopedieZaal 0.4Voorzitter: Dr. Harmen Ettema, orthopedisch chirurg, Isala Klinieken, ZwolleBloedingsrisico bij tromboseprofylaxeDr. Jan-Paul Frölke, chirurg, UMC St. Radboud te NijmegenTromboseprofylaxe: het perspectief van een anesthesioloogDr. Jan Pinckaers, anesthesioloog, Orbis Medisch en Zorgconcern, Sittard-GeleenTromboseprofylaxe bij heup- en knievervangende chirurgie: Het RECORDstudieprogrammaDr. Harmen Ettema, orthopedisch chirurg, Isala Klinieken, Zwolle13.00 - 13.30 Parallelsessie 14: vraag en aanbod: vacaturebankzaal 0.5Moderatoren: J.E.G.C. van Haandel en C.J. Kalkman13.00 - 13.30 Parallelsessie 15: posterpresentaties ‘walk around’Expofoyer13.45 - 14.35 Parallelsessie 16: invited speaker lectureAuditorium 1 voorzitter: K.S.A.E. LiemModern bijblijvenDr. F. Bosch, internist-intensivist, Ziekenhuis Rijnstate, Arnhem13.45 - 14.35 Parallelsessie 17: PRO-CON sessieAuditorium 2 voorzitter: J.T.A. KnapePRO: Epiduraalanesthesie perioperatief. Waar is de evidence?H. van AkenCON: Epiduraalanesthesie perioperatief. Waar is de evidence?M.H. Hollmann16

Programma donderdag 14 mei 200913.45 - 14.35 Parallelsessie 18: commissie Wetenschapzaal 2.1voorzitter: S.A. LoerCarbon monoxide protects time-dependently from loss of hypoxic pulmonaryvasoconstriction in septic micemw. N. Jahn13.45 - 14.35 Parallelsessie 19: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: F. Wille en T.H. KappenPain epidemiology and health related quality of life in chronic PP 11nonmalignant pain patients referred to a Dutch academicmultidisciplinary pain centerK. Elangovan, M.G.W. Dijkgraaf, M.H. van der Vegt, M.R. Kruis,M. de Klerk, S.A. Renshof, J.T. Wegener, J.H. VrankenAcademisch Medisch Centrum, AmsterdamDiagnostic validity of criteria for sacroiliac joint pain – PP 12a systematic reviewK.M. Szadek, P. van der Wurff, M.W. van Tulder, W.W.A. Zuurmond,R.S.G.M. PerezVU Medisch Centrum, AmsterdamThe impact of neuropathic pain on quality of life in patients with PP 13chronic nonmalignant painH.H. Scholten, M.H. van der Vegt, D.V. Miedema, R. van Beek,M.W. Hollmann, J.H. VrankenAcademisch Medisch Centrum, AmsterdamThe most functionally disabled patients at first presentation in a PP 14tertiary out-patient pain clinicE.R. van Slobbe-Bijlsma, J.H. Vranken, J.T. Wegener,M.H. van der Vegt, M.R. Kruis, M.W. Hollmann, R.J. de Haan,M.G.W. DijkgraafAcademisch Medisch Centrum, AmsterdamKetamine produces effective and long-term pain relief in Complex PP 15Regional Pain Syndrome Type 1 (CRPS1)M.J. Sigtermans, A. DahanLUMC, Leiden17

Programma donderdag 14 mei 200913.45 - 14.35 Parallelsessie 20: ingezonden presentatieszaal 0.2/0.3 voorzitter: J. van Klarenbosch, en een aios14.35 - 14.55 TheepauzeExpofoyerMeta-analysis of thoracic epidural anesthesia versus general PP 16anesthesia for cardiac surgeryM.P. Passier, V. Svircevic, D. van Dijk, A.P. Nierich, C.J. Kalkman,G.J.M.G. van der HeijdenUMC Utrecht, UtrechtPrevention of temperature ‘after drop’ after CABG surgery with PP 17normothermic cardiopulmonary bypass by using an underbodyforced warm-air blanketJ.H. Heijmans, J.E. Teodorczyk, W.N.K.A. van Mook,D.C.J.J. Bergmans, P.M.H.J. RoekaertsMUMC+, MaastrichtDiastolic left ventricular dysfunction as risk factor for myocardial PP 18ischemia during major vascular surgeryJ.R. Leemreis, C. Boer, O. Kamp, J.G.F. Bronzwaer, W. WisselinkVU Medisch Centrum, AmsterdamEffects of hyperglycemia during trigger- and mediator-phase and PP 19early reperfusion on cardioprotection by ischemic preconditioningJ.I. Görgens, J. Zoller, B. Preckel, N.C. Hauck, D. EbelSlingeland Ziekenhuis, DoetinchemThe effects of intravenous nitroglycerine and noradrenaline on PP 20gastric microvascular perfusion in an experimental model ofgastric tube reconstructionM.P. Buise, D. Gommers, J. de Jonge, M. van Genderen, J. Bakker,J. van BommelCatharina-ziekenhuis, Eindhoven14.55 - 15.45 Parallelsessie 21: actualiteitAuditorium 1 voorzitter: G.J. SchefferHet imago van de anesthesioloog in Nederlandmw. F. Haak-van der Lely18

Programma donderdag 14 mei 200914.55 - 15.45 Parallelsessie: 22: refresher course lectureAuditorium 2 voorzitter: A.D. van der MeerPerioperatief beleid bij pacemakers en ICD’sL.J. Bras14.55 - 15.45 Parallelsessie 23: Ned. Gezelschap voor Neuroanesthesiologiezaal 2.1Moderatoren: C.J. Kalkman en M. KlimekInteractieve neuroanesthesiologische casuistiekenTussen klappen en clippen - een lastig aneurysma...SHT met longproblemen - waar liggen de prioriteiten?!14.55 - 15.45 Parallelsessie 24: sectie Urgentiegeneeskundezaal 0.4voorzitter: M.G.M. ScotCRM en simulatie in de urgentiegeneeskundeR. KrageVan fouten kan je wel lerenK. van Veen, piloot, KLM14.55 - 15.45 Parallelsessie 25: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: A. Dahan en C.H. MartiniHeeft het circadiane ritme een effect op de analgetische werking PP 21van fentanyl?J.M. Grefkens, E.L.A. van Dorp, E.Y. Sarton, A. DahanLUMC, LeidenHitte versus warmtepijnmodellen in studies naar opioid-, placebo- PP 22en ketamine-analgesie/hyperalgesieR.G. Houtkamp, E. van Dorp, A. Dahan, E. SartonLUMC, LeidenStudy of the effect of an enriched housing on the recovery from PP 23inflammatory pain: physical versus social aspect of the environmentA.F. Gabriel, E.A.J. Joosten, W.H.H. Honig, G. Paoletti, M. Farabolini,G. Carli, M.A.E. MarcusMUMC+, Maastricht19

Programma donderdag 14 mei 2009Astroglial GFAP protein is higher in the substantia gelatinosa PP 24of neuropathic rats having a lower degree of chronicmechanical allodyniaR.J.P.J. Jaken, L. Knaepen, I. van der Meulen, M.A.E. Marcus,E.A. Joosten, R. DeumensMUMC+, Maastricht15.45 - 17.00 Uitreiking prijs beste voordacht aios in 2008Auditorium 1 Toekenning Young Investigators Grant 2009Uitreiking prijs beste artikel in Nederlands Tijdschrift voorAnesthesiologie in 2008NVA - Abbott Proefschrift Award 2009Huishoudelijke vergadering17.00 - 18.00 Satellietsymposium Medical Technology TransferAuditorium 2 Hemodynamic Optimisation Evidence based medicine or a balancing act17.00 - 18.00 Afsluitende borrelExpofoyerFluid management in major surgery: when is enough enoughProf.dr. G.J. SchefferReview: Evidence based medicine in hemodynamic managementProf. M. SingerFast Track & Targeted Volume Management, TVM with ODM: a sure trackDr. H. Wakeling19.00 Vertrek bussen voor deelnemers diner naar Fort Sint Pieter ende diverse hotels19.30 Diner in Fort Sint Pieter20

Programma vrijdag 15 mei 200908.30 - 09.30 Inschrijving en koffieTrajectum /Expofoyer09.30 - 10.15 Plenaire sessie II: State of the Art LectureAuditorium 1 voorzitter: H.P.A. van Dongen10.15 - 10.35 KoffiepauzeExpofoyerCommunicatie en informatietechnologie: ramp of redding?P.L. Houweling10.35 - 11.25 Parallelsessie 26: invited speaker lectureAuditorium 1 voorzitter: M. KlimekReligious and cultural aspects in end-of-life-decisionsProf.dr. M. Abdulatif, Professor of Anesthesia & Surgical ICU, Cairo University,Egypte10.35 - 11.25 Parallelsessie 27: PRO-CON sessieAuditorium 2 voorzitter: W.A. VisserMuziek in de OKE. de Groot en T.J.A. Tamsma10.35 - 11.25 Parallelsessie 28: commissie Geschiedenis van de Anesthesiologiezaal 2.1voorzitter: M. van WijheProf. Maarten Mauve, anesthesist voor en na de oorlog (uit deserie gefilmde portretten van pioniers van de anesthesiologie)J.S. PöllDe opkomst van het moderne ziekenhuis en de ontwikkeling van deanesthesieProf.dr. M.J. van Lieburg, hoogleraar geschiedenis der geneeskundeRotterdam en Groningen, Erasmus MC, Rotterdam21

Programma vrijdag 15 mei 200910.35 - 11.25 Parallelsessie 29: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: L. van den Broek en mw. J.T. PinckaersZelfontbrandende zuurstofcilinder PP 25I.M. Maissan, R.J. Stolker, M. KlimekImplementatie van de CBO richtlijn Bloedtransfusie in het PP 26UMC UtrechtM.W.B. Horsting, J.T.A. KnapeUMC Utrecht, UtrechtMedication discontinuity in the perioperative period PP 27J.A.R. van Waes, J.C. de Graaff, W.A. van KleiUMC Utrecht, UtrechtReferral to a general physician for preoperative blood pressure PP 28regulation does not prevent intraoperative blood pressure fluctuationsA.M. den Dulk, T.H. Kappen, L. van Wolfswinkel, W.A. van KleiUMC Utrecht, UtrechtNVA Complicatieregistratie in de praktijk; categorisatie niet PP 29altijd consistentG.J.C.T. Ambaum, K. Soufidi, T.H. Kappen, L. van Wolfswinkel,C.J. Kalkman, A.N.J. SchoutenUMC Utrecht, Utrecht10.35 - 11.25 Parallelsessie 30: problem based learning discussion sessiezaal 0.8moderator: mw. E.Y. Sarton(voorinschrijving) Rock around the block10.35 - 11.25 Parallelsessie 31: problem based learning discussion sessiezaal 0.9moderatoren: A.L. Liem en E. Scholten(voorinschrijving) Kopzorgen na een spinaal11.25 - 11.45 KoffiepauzeExpofoyer22

Programma vrijdag 15 mei 200911.45 - 12.35 Parallelsessie 32: invited speaker lectureAuditorium 1 voorzitter: J.S. PöllCommunicatie in de OKM. Grapengeter11.45 - 12.35 Parallelsessie 33: actualiteitAuditorium 2 voorzitter: C.J. KalkmanPerioperatieve veiligheid: op weg naar de TOPA.P. Wolff11.45 - 12.35 Parallelsessie 34: sectie Cardioanesthesiologiezaal 2.1voorzitter: J. van KlarenboschPro-con debat: Echocardiografie bij niet-cardiale chirurgie: wat heb ik er aan?M.D. Lancé, P.M.J. Rosseel en J.M.A.A. van der Maaten11.45 - 12.35 Parallelsessie 35: ingezonden presentatieszaal 0.4voorzitter: M.A.E. Marcus en mw. C.J. VossenQualitative Pain Assessment for Shoulder Allodynia (QPASA) PP 30E.J. Mijzen, S. Schiere, J.K.G. Wietasch, M. van WijheUMC Groningen, GroningenSpinal cord stimulation induces c-Fos expression in the dorsal horn PP 31in rats with neuropathic pain after partial sciatic nerve injuryH. Smits, M. van Kleef, W. Honig, J. Gerver, P. Gobrecht, E.A.J. JoostenMUMC+, MaastrichtDuloxetine in patients with central neuropathic pain: A randomized, PP 32double-blind, placebo-controlled trial of a flexible-dose regimenR. van Beek, M.G.W. Dijkgraaf, M.H. van der Vegt, M.R. Kruis,M.W. Hollmann, A.J. Pijl, J.H. VrankenAcademisch Medisch Centrum, AmsterdamHoge prevalentie van persisterende pijnklachten na PP 33gewrichtsvervangende heupchirurgieE.M.H. Peusens, M.A.H. Steegers, F. Stoelinga, J. van Egmond,B.W. Schreurs, O.H. Wilder-SmithUMC St Radboud, Nijmegen23

Programma vrijdag 15 mei 2009Prevalentie van persisterende pijnklachten na PP 34gewrichtsvervangende kniechirurgieM.B. Scheuer, M.A.H. Steegers, F. Stoelinga, J. Egmond,M.C. de Waal Malefijt, O.H. Wilder-SmithUMC St Radboud, Nijmegen11.45 - 12.35 Parallelsessie 36: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: K. Kuizenga en mw. A. van Leeuwen12.35 - 13.35 LunchExpofoyerMedical complaints and incidents in anesthesiology in the light of PP 35CanMEDS rolesE. Koetsier, C. Boer, S.A. LoerVU Medisch Centrum, AmsterdamStructurering van feedback na een OK-dag PP 36E.M.W. Craenen, R.M. van Bockel, Th.C. van GelderMedisch Centrum Leeuwarden, LeeuwardenErnstige Anaphylaxis op Gelofusine®, bewezen met een nieuwe PP 37radioallergosorbent test (RAST)voor Gelofusine®M. Ronday, S.O. Stapel, C. KeijzerNKI-AVL, AmsterdamSpinal anesthesia and patient satisfaction: which factors influence it? PP 38R.C. Tromp Meesters, J.S. Breel, M. van der Kwast,M.J.M.M. GiezemanDiakonessenhuis Utrecht/Zeist, UtrechtInnovative blood vessel imaging system for efficient and child PP 39friendly puncture, an observational studyN.J. Cuper, R.M. Verdaasdonk, C.J. Kalkman, I. Malagon,R. de Roode, E. SepterUMC Utrecht, Utrecht13.00 - 13.30 Parallelsessie 37: posterpresentaties ‘walk around’Expofoyer24

Programma vrijdag 15 mei 200913.35 - 14.25 Parallelsessie 38: actualiteitAuditorium 1 voorzitter: J.B.M. HarbersPropofolincidentJ. Klein13.35 - 14.25 Parallelsessie 39: refresher course lectureAuditorium 2 voorzitter: R.J. StolkerAnafylactische en anafylactoïde reacties tijdens anesthesieG. Poortmans13.35 - 14.25 Parallelsessie 40: BBCzaal 2.1voorzitter: J.W. KallewaardDBC: Goede tijden, slechte tijdenR.B. Sie13.35 - 14.25 Parallelsessie 41: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: C. van Velzen en B. BergmansEffect of chronic beta-blocker use on perioperative stroke in PP 40non-cardiac surgeryF. van Lier, O. Schouten, R.T. van Domburg, P.J. van der Geest,D. PoldermansErasmus MC, RotterdamAdult airway dimensions in the 21st century PP 41M. Erwteman, S.A. Loer, J.P. Hering, C. BoerVU Medisch Centrum, AmsterdamRisicofactoren en prognose van atriumfibrilleren bij PP 42vaatchirurgische patiëntenP.T. van Noord, T.A. Winkel, O. Schouten, S.E. Hoeks, W.J. Flu,D. Goei, H.J.M. Verhagen, D. PoldermansErasmus MC, Rotterdam25

Programma vrijdag 15 mei 2009Using a modified ejector pump to achieve adequate ventilation PP 43through a 2 mm transtracheal catheter in a simulated upper airwayobstructionA.E.W. Hamaekers, T. Götz, P.A.J. Borg, D. EnkMUMC+, MaastrichtUse of the Airway Scope in difficult-to-manage airways: case series PP 44of 19 patientsA.E.W. Hamaekers, J. JansenMUMC+, Maastricht13.35 - 14.25 Parallelsessie 42: problem based learning discussion sessiezaal 0.8moderator: W.J. Schlack(voorinschrijving) Sleutelen aan de waterleiding13.35 - 14.25 Parallelsessie 43: problem based learning discussion sessiezaal 0.9moderatoren: J.K.G. Wietasch en mw. M.H. Yntema(voorinschrijving) Een mooie zondagmiddag met gevolgen14.25 - 14.55 TheepauzeExpofoyer14.55 - 15.45 Parallelsessie 44: refresher course lectureAuditorium 1 voorzitter: J.K.G. WietaschHygiëne in de perioperatieve faseM.J.L. Bucx14.55 - 15.45 Parallelsessie 45: sectie Intensive CareAuditorium 2 voorzitter: P. RoekaertsKwaliteitsindicatoren op de Intensive CareA.A. CorstenLandelijke compllicatieregistratie Intensive Caremw. M.S. Arbous26

Programma vrijdag 15 mei 200914.55 - 15.45 Parallelsessie 46: commissie juridische zaken en CKAPzaal 2.1voorzitter: R.M.J. Wesselink en Th.C. van GelderInleidingR.M.J. Wesselink en Th.C. van GelderJuridische aspecten van taakherschikkingmw. mr. G.P.M. Raas, Jurist, Raad voor de Volksgezondheid en zorg,Den HaagPROD.G. SnijdelaarCONH.H.A.J.M. Spoormans14.55 - 15.45 Parallelsessie 47: ingezonden presentatieszaal 0.5voorzitter: A.A.J. van Zundert en B.M.A. PietersContinuous fascia iliaca block provides effective pain relief and PP 45little sedation after acetabuloplasty in childrenC.M. Wolffensperger, S. Lako, M. Steegers, J. van Egmond,J. Gardeniers, G.J. van GeffenUMC St Radboud, NijmegenIs 4 mg hyperbare bupivacaïne intrathecaal voldoende voor een PP 46unilateraal blokkade voor een arthroscopie van de knie?A.L.M.J. van Dortmont, B.M.F. van der Leeuw, A.A. Maris,A.J.W. Teunissen, R.J. StolkerErasmus MC, RotterdamLess pain after spine surgery with epiduralanalgesia - PP 47a prospective randomized trailM.B. Godfried, P. Oedayrajsingh Varma, G. Lub, G.A. Bouwma,S.A. Loer, M. ElsenVU Medisch Centrum, AmsterdamEchogeleide vs zenuw stimulatie geleide blokkade van de PP 48distale n. ischiadicus in de popliteale fossaE. van den Broek, G.J. van GeffenUMC St Radboud, Nijmegen27

Programma vrijdag 15 mei 2009Headache after a laparotomy. A chronic subdural hematoma after PP 49epidural anesthesiaA.E. Heeman, A.C. Reidinga, R.J.M. Groen, J.M.K.H. Wierda,S. SchiereUMC Groningen, Groningen14.55 - 15.45 Parallelsessie 48: CAGAzaal 0.4voorzitter: mw. A. Kanninga en B.J. KosteringVerdieping tijdens de opleidingOver de geschiedenis, de toekomst en het nut van de verdiepingsmodules15.45 - 16.35 Parallelsessie 49 : refresher course lectureAuditorium 1 voorzitter: M.J.M. GielenEchogeleide regionale anesthesie; waar staan we?G.J. van Geffen15.45 - 16.35 Parallelsessie 50: sectie PijnbestrijdingAuditorium 2 voorzitter: mw. G.P.G. Filippini-de Moor en mw. M. Staatsen16.35 FileborrelMECC CaféVóórkomen en preventie van pijnlijke communicatie in de (pijn)kliniekCommunicatie na een incident: een nieuwe complicatie?P.J. BorgdorffCommunicatie vanuit juridisch perspectief (de informatieplicht in de WGBO)mw. M. Christe, jurist en arts, KSB Advocaten, UtrechtOpenheid met beleidJ. Stappers, directeur Medirisk, Utrecht28

Uitgenodigde sprekers, niet-anesthesiologen / niet-leden NVAProf.dr. M. Abdulatif MDProfessor of Anesthesia & Surgical ICUDepartment of AnesthesiaCairo UniversityCairo, EgypteDr. F.H. BoschInternist-intensivistRijnstate ZiekenhuisPostbus 95556800 TA ArnhemMw. M. ChristeAdvocaat, artsKBS advocatenPostbus 130863507 LB UtrechtPriv.Doz.Dr.Med. W. GogartenAssociate ProfessorWestfälische Wilhelms-UniversitätMünster, Duitsland2101 AM HeemstedeProf.dr. V.A.F. LammeHoogleraar Cognitieve NeurowetenschapUniversiteit AmsterdamRoeterstraat 151018 WB AmsterdamProf.dr. M.J. van LieburgHoogleraar geschiedenis der geneeskundeRotterdam en GroningenErasmus MCPostbus 20403000 CA RotterdamDr. S. Prineas BSc(Med) MBBS FRCA FANZCASpecialist Consultant AnaesthetistDepartment of Anaesthesia and Intensive CareBathurst Base HospitalNew South Wales, AustraliaMw. mr. G.P.M. RaasSenioradviseurRaad voor de Volksgezondheid en zorgPostbus 194042500 CK Den HaagJ. StappersDirecteurMediRiskPostbus 84093503 RK UtrechtK. van VeenPilootKLMOverboslaan 122101 AM HeemstedeProf.dr. L. ZimmermanHoofd vakgroep Kindergeneeskunde/NeonatologieMUMC+Postbus 58006202 AZ Maastricht29

Routekaartje31

Sponsoren en exposantenDe Anesthesiologendagen 2009 worden mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning van:FirmanaamstandnummerAbbott BV 59Adquipment Medical BV 64Ambu BV 2AnaesthetIQ 33APC Cardiovascular 46Aspect Medical Systems 23Astra Tech 8AstraZeneca 7Azimed BV 13B.Braun Medical BV 54Baxter BV 17Bayer Schering Pharma 57BD (Becton Dickinson B.V.) 56Boehringer Ingelheim 26ChipSoft 22CoMedical 45Covidien 41Dräger Medical Netherlands BV 62Edwards Lifesciences BV 40Emdamed BV 32Equip Medikey BV 1Eurocept Pharmaceuticals 42Fresenius Kabi 24GE Healthecare 36Geneeskundeboek/Prelum UItgevers 58GlaxoSmithKline BV 34Grunenthal BV 69Haemonetics BV 53Heinen + Löwenstein 51Itemedical BV 27KP Medical 65Masimo Europe 16Medeco BV 67Medica Europe 50FirmanaamstandnummerMedical Technology Transfer BV 70Medina Anesthesia Consultants 37Medrad 5Medtronic Trading 25MedWeb 9Merck Sharp & Dohme 48Mundipharma Pharmaceuticals BV 60NeuroTherm 29Novo Nordisk Farma BV 47NVA 68Nycomed 44Ortho Biotech/Janssen Cilag BV 63OSG-VVAA 4Schering-Plough Nederland 35Pentapharm 55Pfizer BV 39Philips Medical Systems 14Pie Medical 61Plastimed Benelux BV 30Prostrakan 31Pulsion Benelux nv/sa 28Selexyz Scheltema 15Sermos 19Smith Medical Nederland BV 21Sono View Nederland BV 3Sorin Group 6St. Jude Medical Nederland 20Stöpler Instrumenten en Apparaten 12Teleflex Medical BV 66Terumo-Europe NV 10The Surgical Company 52Therabel Pharma Nederland 11Verathon Medical Europe 49Vygon Nederland BV 38Wyeth Pharmaceuticals 4332

33Plattegrond expositie AnesthesiologendagenEntree59Terras+BuffetTerras+BuffetTerras+Buffet68NVAT4T1T2T3Terras+Buffet7054515253575655584038646766 65484749 50332816146935 343739604 3111109876364226612725236220153 1263434445 46244129303251721221312N.U.N.U.BBN.U.BBN.U.BN.U.N.U.N.U.BGOEDERENTOEVOERLIFTLN.U.B19N.U.

Plattegrond level 0 (kelder)0.110.130.12 0.14loading spaceto hotel0.10.80.90.20.70.6cloakroom0.3intoexpo foyer0.50.4to exhibitionhalls34

Plattegrond level 1 (begane grond)auditorium 21 . 31 . 2expo foyerto hotelauditorium 1entranceconferenceentranceicenterpassagerestaurant'Le Jardin'to conferencecentertoexhibitionhallsMAIN ENTRANCEPlattegrond level 2 (eerste verdieping)2.102.92.82.72.11 2.12 2.13 2.14auditorium 1 auditorium 12.6 2.5 2.4 2.3 2.135

NIEUWin de palliatieve zorgDoorbraak bijopioïd-geïnduceerdeobstipatieopioïdenµ-receptorbloed-hersenbarrièreµ-receptorRelistoropioïdRelistor ® is de eerste perifereμ-receptor antagonist• pakt de oorzaak van opioïd-geïnduceerdeobstipatie aan 1• geeft directe verlichting 2• laat de pijnstilling intact 1,2• na onvoldoende respons op laxantia• wordt volledig vergoed (GVS)Zie voor meer productinformatie elders in dit blad. 09.rlr.806.6/feb2009Directe verlichting

Xarelto biedt superieureeffectiviteit t.o.v. enoxaparinemet vergelijkbaar laagbloedingsrisico:Significante reducties t.o.v. enoxaparinevoor totale VTE* en ernstige VTE** 1,2bij electieve heup- en knievervangendechirurgie 1,2Vergelijkbare incidentie van bloedingent.o.v. enoxaparine 1,2,3... in combinatie met het gemak vaneen vaste, eenmaal daagse, orale doseringzonder noodzaak tot monitoring 4* Totale VTE = DVT, niet-fatale PE en mortaliteit** Ernstige VTE = proximale DVT, niet-fatale PE enVTE-gerelateerde mortaliteitDe eerste in orale, directe Factor Xa inhibitieEenvoud in stolselpreventieU-1740-NL 02.2009Voor referenties en verkorte productinformatie zie elders in dit blad

We’re talking,Breathing, thinking,dreaming, leadingsafety inanesthesiaatstand # 37Why don’t you join us?One Standard. The Highest.