Augustus - Historische Kring Haaksbergen

19e jaargang no. 3 - augustus 1986 - Verschijnt 4 x per jaarORGAAN VAN DEHISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN

Aold HoksebargeREDAKTIE:W. E. ten AsbroekF. G. M. Gebbink-BroekhuisJ. G. L. OverbeekeADMINISTRATIE:Mej. H. M. G. Brummelhuis, Dr. Ariënsstraat 8, 7481 JL HaaksbergenPostgirorekening nr. 2547699Bankrekening Alg. Bank Nederland nr. 59.11.23.584beide t.n.v. Penningmeester Historische Kring Haaksbergen„Aold Hoksebarge" wordt vier keer per jaar toegezonden aan de leden van de „HistorischeKring Haaksbergen". Zij betalen voor lidmaatschap en abonnement ƒ 17,50 per jaar.Publikatie of overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is alleen toegestaan met toestemmingvan de auteur(s) en bronvermelding.Bestuur van de Historische Kring HaaksbergenD. Jordaan J.G.Hzn.J. B. A. LeusinkJ. G. L. OverbeekeW. E. ten AsbroekF. A. M. BrummelhuisH. J. J. ten HagenB. E. AsbreukMej. H. M. G. BrummelhuisF. G. M. Gebbink-BroekhuisJ. F. OverbeekMorsinkhofweg 341e VoorzitterNachtegaalstraat 132e VoorzitterFazantstraat 131 e Secretarisv. Heemskerkstraat 112e SecretarisStiegert 681e PenningmeesterMozartlaan 462e PenningmeesterBenteloseweg 23Dr. Ariënsstraat 8Kolenbranderweg 53Bevertstraat 147481 TT Haaksbergen tel. 112487481 AT Haaksbergen tel. 120237481 BG Haaksbergen tel. 116347482 BS Haaksbergen tel. 147997482 GE Haaksbergen tel. 145167482 VD Haaksbergen tel. 135097482 PN Haaksbergen tel. 05405-2147481 JL Haaksbergen tel. 135947482 SE Haaksbergen tel. 125597481 CX Haaksbergen tel. 11564

1213VERENIGINGSNIEUWSDe zomerexcursie 1986 bracht op zaterdagmiddag 14 juni j.l. 49 leden vanonze kring naar Laag Keppel, waar de heer G. M. Rabeling van het Staring Instituutzich bij het gezelschap voegde om onze deskundige gids te zijn. Eerstwerd een bezoek gebracht aan de oude N.H. kerk te Drcmpt met zijn fraaiecollectie wandtapijten. Door het bijzonder mooie weer aangetrokken werdbesloten een korte rondrit door de prachtige natuur van In-1 oude IJssel gebiedin te lassen, wat door alle deelnemers toegejuicht werd. Na een kopjekoffie met gebak in het bekende hotel de Gouden Leeuw in Laag Keppelwandelde men naar het in de nabijheid gelegen kasteel Keppel. Dit schilderachtigeslot werd in 1582 verwoest en in de jaren 1593-1615 herbouwd. Hetis één van de mooiste kastelen van Oost Gelderland, dat vooral opvalt doorzijn architectonische vormgeving en zijn ligging in de natuur. Voldaan keerdemen weer naar huis en zo was ook deze excursie opnieuw zeer geslaagd.CURSUS TWENTSBegin oktober begint de Kreenk vuur de Twentse Sproak weer met cursussenTwents, die bij voldoende belangstelling gehouden worden in Enschede,Haaksbergen, Hengelo, Denekamp en Weerselo.In 12 lessen van elk 2 uur (om de 14 dagen) wordt aan de hand van een lesboekinzicht gegeven in de grammatica, spelling en woordenschat van hetTwents, terwijl daarnaast ook andere onderwerpen op het gebied van destreekcultuur aan de orde komen.Inlichtingen zijn te verkrijgen bij:F. G. M. Gebbink-Broekhuis (tel. 05427-12559) voor Enschede en HaaksbergenM. A. J. Nijkamp Ik-rmelink (tel. 074-663006) voor HengeloH. Engelbertink (tel. 05411-503) voor Denekamp en WeerseloDE TAAL VAN HAAKSBERGEN (LXIX)BERNARD TE LINTELO (26)lej begriept noo ah, dat ze zik vrooger biej n'n boer neet veveelden in delange winteroavende.Mer doar was nog wah meer woar ze zik mangs wille merre maakten.'t Was al neet vroo meer. 't Etten was op en 't oavendgebed was ok gebuerd.In plaasse dat 't jonge volk noo noar berre gink, tradden d'r 'n stuk of wat

1214d'n neenduere oet. Eene d'r van harre ne henne onder d'n arm. Doar gingenze merre op Stoermeijer an, dat was ne kleine boerderieje, dee neet zoo wiedvod was.Doar learen ze allemoale al lang in 't berre, too ze doar kwammen.Zachjes gink d'r eene noa d'n neenduere en stok de heane met de kop door 'thoondergat. De henne begon te schreeuwen en as 't neet hard genog gink,wodden ze wah luk ekneppen, dan piepten ze van zelfs wah harder.Doar kwam leaven in de bedstea.Truu wodden wakker en stok d'n kop tussgen de gedienen duer um betterte können losteren.„Jans! Jans!"Mer Jans, dee d'n godgaanselukken dag in 't losse laand harre loopen roggezeaien, sleep as n'n ossen en beurden niks.„Jans! Jans! wodt dan toch es wakker! Heur iej dee henne dan neetschreeuwen?"Jans leet 'n gebrom heuren net as 'n varken, dai met d'n klomp in 't gatstooft. Mer Truu heel neet op en begon nog harder te schreeuwen:„Jans! Jans! stoat toch es op! De leuve, dat d'r ne henne onder de beestezit! Huert toch es an, ze zölt um nog dood trean! Missgien is 't dat jongehenneken wah, dat pas is beginnen te leggen! En de eier zunt zoo duur!Stoat toch es op!" en met eene porren ze um in de ribben.Jans grauwt met ne sloaperige stemme: ,,Loat miej toch liggen!"Mer Truu leet um neet met roste.„Stoat dan toch es op, aans zal ik d'r nog oet motten!"en doar kreegehe al weer n'n stoot in de zied.Jans, dee noo luk wakker wodden, gink es oaver eande zitten.De hennen schreeuwden mer deur. En Truu? Dee foeterden hoe langerhoo harder.Jans, dee wah wos, dat doar vuereers nog gen eande an zol kommen, stoneandeluk op, stok de löchte an en sloften de delle op, de bloote veute inde klompe; 't heimp flodderden um um de beene.Noo was de henne stille, mer dee boeten stonnen heelen zik d'n boek vastevan 't lachen, zonne wille harrden ze d'r an.Hee löchten es tussgen de beeste, mer zag niks bezönders. De hoonderzatten op 't rekke te sloapen, doarumme maakten Jans gauw, datte weerin 't berre kwam.„Doar was niks te zeen! De hoonder zatten wah op 't rekke," zeare en meteene begonnen ah weer te snorken.Truu heel zik ok stille en begon weer te sloapen.Boeten wochten ze nog 'n zetjen en .... too begon de henne ah weer teschreeuwen en 't doerden neet lange of Truu zat weer oaver eande.„Jans! Jans! Noo heurt toch es an, wat schreeuwt de henne weer. Iejhebt vaste neet good ekekken. 'k Werre dat d'r eene onder ne koo zit.Stoat dan es op en goat es better kieken! Hei onder de vuerste beeste walekekken? Stoat dan toch es op!" Met eene kreegehe n'n por in de ribben,datte in ees wakker worden.„Ik hebbe d'r net toch noar ezeene! Loat miej toch liggen!" grauwden

1215Jans, mer Truu leet um gen roste, ze heel neet op met zanikken, hee mosd'r oet!Doar sloften Jans weer hen met de löchte in de haand de delle op. lej konnenheuren, datte in zik zelven an 't brommen was.De henne heurden iej van zelf neet meer.Hee keek onder en achter alle beeste, mer hee vonde gen henne en noomaaktene zik nog volle heiliger: „Dat verH.... lelluke wief jach miei doarvuer niks tot twee keer too 't berrf oet!" koi um heuren mopperen, tooteweerumme gink.„Ik hebbe onder alle beeste kekken, mer doar zat genne henne onder. Deezatten op 't rekke! En as d'r noo nog weer eene schreeuwt, dan moi zelven't gat mer oet 't nus trekken, ik verd.... 't, ik doo 't neet, dat kaank oew wahzeggen!" en hee kroop d'r deepe onder en gooiden 't wief 't gat too.„No loawe mer noar 't hoes goan!" zear d'r eene boeten, too ze effen opheelenmet lachen.„Boh nee, woch nog es effen, Truu moch d'r nog es oet kommen!"Ze wochten nog 'n heelen zet en too zear Mans: „Doot miej noo dehenne es!" Den heel ze biej de peute vast en stak ze deur 't hoondergat. Dehenne begon noo te schreeuwen en te flodderen met de vleugel. Dat koiokgood heuren.doar kwam wer leaven in de bedstea. Truu worden weer wakker en reep ah:„Jans! Jans! Stoat toch es op! Noo zit d'r vaste ne henne onder de beeste!Ik heure ze schreeuwen mer ik kan ze ok heuren flodderen!" en meteenekreeg Jans n'n stoot in de rugge.„Loat miej toch liggen! Ik bun d'r al twee keer vuer niks oet ewas, ik stoavuer de daarde keer neet op, dat dook neet! Dat hek oew zoo te met ok alezeg! Stoat zelf op, luiwammes!" en hee lear zik weer op zied.„Dan zak d'r zelf wal oet motten!" zegt Truu noo. „Dee maansleu, dat zuntok zukke sloapoelen, ze hebt niks meer veur oew oaver!" en onder dee bedrievenwas ze 't berre oet ekroppen. Ze stak de löchte an en tradde eandeluksde delle op. Ze ston ok met de bloote beene in 't heimp, dat eur um 'tgat weaiden.De henne heel zik stille.Mer boeten harre ze zonne wille dasse zik hoaste gen road wösten. Ze harrenTruu ok nog oet 't berre ekregen! En dan dat foeteren dasse dear op de keals,dat was ok mooi um an te heuren. Ze maakten ze oet vuer al wat lelluk was.Truu löchten tusgen de beeste, d'r onder en d'r achter, mer ze kon de henneneet vinden. Too gekekken of ze op 't rekke zatten en doar zatten ze allemoalein mekaar edokken op d'n stok.Boeten koi ze heuren lachen.Noo wodden .t d'r nog neet better op. Ze begreep dasse d'r vuer d'n kuddemanheelen en wat ze d'r too oetgoeiden, was zoo arg, dak 't neet noa dörfte vetellen, 't Doerden wal ach dage eer dat Truu weer in d'r oole doon was.Jans harre 't slech in dee tied, hard warken en hoaste gen good woord vande vrouwe.F. G. M. Gebbink-Broekhuis

1216WONINGEN ROND DE WEEME (2)HUIS NR. 54 (vervolg)Na het overlijden van hem in1887 werd het huis verworven door de in 1842 geboren dochter Johanna GesineLeppen, die op 23 oktober 1878 gehuwd was met Antonius Gerhardusten Asbroek alias Hoodenmakers Graads, een kleinzoon van de hiervoor vermeldeChristiaan. Deze vestigde in het pand een café, dat hij de naam „Koffiehuisde Zwaan" gaf. Hun in 1880 geboren dochter Hildebranda Berendinaten Asbroek huwde op 6 augustus 1902 met Hendrikus Jozephus Meijerink.Deze was van beroep huisschilder. Op 27 april 1911 verkocht het echtpaarMeijerink-ten Asbroek hun koffiehuis voor f 6200,- aan de RK kerk vanHaaksbergen. Deze verhuurde het pand aan de familie Ten Vaarwerk. Hetpand werd in 1966 afgebroken, waarbij een niendeurboog te voorschijnkwam met het opschrift: „Gorius posuit. Cui Deus auxilio est nemo nocerepotest. Anna 1652 in Julio."HUIS NR. 55In 1875 werd vóór de toen bestaande de huidige NH pastorie aan de Marktgebouwd. De bouwkosten waren f 10000,-. De tot 1875 in gebruik zijndepastorie, huis nr. 55, lag op perceel I 645 zoals op de kaart getekend. Op dezeplaats stond hij reeds veel vroeger, zeker in 1650 en 1658, in welke jarensprake is van een huis van Jan Broekhuis (nr. 56), dat gelegen was tussen deWheeme of pastorie en de grond van Jan Helmichs (pand 60/61) en langs de„straete". De hier bedoelde straat is de oorspronkelijke Molenstraat, nu o.a.een gedeelte van de Dr. Prinsstraat. Vóór 1400 kan de pastorie niet op dezeplaats gestaan hebben vanwege de loop van de oude beek door het dorp.Wanneer hij hier gebouwd werd, is onbekend. De oudst bekende Haaksbergsepastoor is de in 1329 vermelde Johannes. Voor opvolgers wordt verwezennaar het boek Historie der Kerken van Haaksbergen. De laatst bekende voorde Hervorming is Christoffel Broekhuizen, in 1611 reeds als pastoor vanHaaksbergen vermeld. Van 1626 tot 1652 deed de gereformeerde Classis Deventerhardnekkige pogingen om „de paap van Haexbergen C. Broekhuizen"te vervangen door een gereformeerde dominee, die tenslotte in 1645 benoemdwerd in de persoon van Lambertus van Rijswijk. Op 27 april 1652werd naar aanleiding van een visitatie nog geschreven, dat Broekhuizen verwijderdmoest worden, omdat hij mensen uit de (gereformeerde) kerk hield,Roomse boeken voorlas enz. Op 19 april 1653 werd bericht, dat de gehelezaak was afgedaan. Broekhuizen was namelijk kort daarvoor overleden. Hetverhaal dat pastoor Broekhuizen behalve laatste pastoor van Haaksbergenook eerste dominee van Haaksbergen zou zijn geweest, is daarom beslist onjuist.Hij zal dus ook wel nooit gespookt hebben in het „Niekuskölkske"waarbij men bovendien toch moet aannemen, dat dit voor een ontwikkeldman als Ds. Berghege, nooit reden geweest kan zijn om in 1875 de pastorie telaten verplaatsen. Overigens is het waarschijnlijk dat de naam „Niekuskölks-

1217ke" een verbastering is van „Niekerkskölkske" naar de oudst bekende bewonersvan deze omgeving, de Nyekerckes. Voor de verdere bewoning na 1653wordt weer verwezen naar het hiervoor genoemde boek. Ter aanvulling nogdit: Hoewel bekend is, dat de pastorie nog omstreeks 1700 gerestaureerdwerd, was deze in 1741 zo bouwvallig geworden, dat besloten werd hem afte breken en opnieuw op te bouwen. Dit geschiedde overigens pas in 1747.De kosten bedroegen f 1290,-. Ook deze pastorie werd vanwege bouwvalligheidvernieuwd, maar daarmee zijn we de beschrijving begonnen.HUIS NR. 56Zoals in de serie „Woningen Oostenstraat" gezien werd huis nr. 53 (De Dom)o.a. bewoond door Engelbert Nijekercke, die sinds 1568 richter van Haaksbergenwas. Zijn vrouw Aaltje Weesels werd in 1599 als weduwe vermeld. Zijoverleed in 1602. Het echtpaar had behalve de onder nr. 53 en 54 genoemdennog minstens drie dochters. De eerste was getrouwd met Jan ten Hagen,ouders van Aaltje ten Hagen, die voor 1600 huwde met Weimer Meijerink.De tweede was gehuwd met een Van Eyl, vermoedelijk te Borculo, oudersvan Wolter van Eyl en Aaltje van Eyl, die met een Hasebroek huwde. De derdedochter trouwde in 1609 te Deventer met Derk Nijekercke, zoon van luitenantPhilips Nijekercke en op zijn beurt vader van een Philips Nijekercke.Jan ten Hagen en Weimer Meijerink werden vermeld in de verpondingsregistersvan 1600 en 1602. Zij woonden in huis nr. 56. Op 24 maart 1645 blijktdat Aaltje ten Hagen overleden was zonder kinderen na te laten. Haar neefen nicht Wolter van Eyl en Aaltje van Eyl weduwe Hasebroek maken aanspraakop de erfenis en verzoeken Aaltje ten Hagens man Weimer Meijerinkom een copie van het testament. Op 28 april verschijnt Philips Nijekercke uitOldenzaal in het Haaksbergse gericht, omdat hij gehoord had, dat enkeleBorculose familieleden zich de nalatenschap van zijn nicht Aaltje ten Hagenwilden toeëigenen. Tenslotte verschijnt op 24 januari 1648 een neef van TenHagens kant, Jan Hendrikszoon ten Hagen uit Amsterdam, en ook dezemaakt aanspraak op de erfenis. Inmiddels was Weimer Meijerink voor 10 juli1646 overleden en was ook zijn erfdeel open gevallen. Zijn erfdeel werd op11 april 1650 gekocht door het echtpaar Jan Broekhuizen en Mette Man ten,waarvoor zij f 300,- leenden. Op 26 juli 1658 verkocht Wolter van Eyl aanhetzelfde echtpaar huis en hof tussen de weeme en de grond van Jan Helmichs(zie nrs. 60 en 61) langs de straat als geërfd van Aaltje ten Hagenen door Wolter gekocht van haar mede-erfgenamen.Daarmee was Jan Broekhuizen, die een zoon was van de Haaksbergse pastoorChristoffel Broekhuizen, volledig eigenaar van de woning. Jan waschirurgijn. Op 5 maart 1660 verklaarde hij, dat zijn vrouw Mette Manteneerst getrouwd was geweest met Engelbert Michorius. Hanr dochter MariaMichorius, gehuwd met Herman Bargerink, was op 15 januari j.l. kinderloosoverleden, waardoor Mette erfgenaam geworden was. ti waren ook tweekinderen Broekhuis. De verdere historie van deze familie is in Haaksbergenniet te vinden. De vuurstedenregisters van 1675 en 1682 en het hoofdgeldregistervan 1723 vermelden geen bewoners var, huis nr. 56, mogelijk was

1218het afgebroken. In 1731 werd Jan Leferink als huurder vermeld. Op 3 april1744 verklaarde de eigenaar Valentijn Cost uit Amsterdam, dat hij het pandop 10 maart 1744 voor f 300,- verkocht had aan genoemde Jan Leferink.Deze was een zoon van de hoedemaker Steven Leferink op de Brink en hijwas op 5 april 1737 gehuwd met Stijntje Jaasink, eveneens uit het dorp.Reeds op 8 december 1758 verkocht dit echtpaar hun huis voor f 400,-aan Jacob Roerink Bzn. Deze was op 11 februari 1747 getrouwd met AnnaChristina, dochter van de wolkammer Wessel van Ned. Op 22 augustus 1756werd hun zoon Hendrik gedoopt. Deze huwde drie keer: in 1792 met Dinavan Lochem Gerritsdochter, in 1794 met Maria van Arck Willemsdochter enin 1809 met Hendrika Bouwmeester Jansdochter. Uit het laatste huwelijkwerd op 15 juni 1812 Johanna (Her)mina Roerink geboren. Deze huwde in1836 met de Amsterdammer Jan Hendrik Hannivoort, die na het overlijdenvan schoonvader Hendrik Roerink in 1838 eigenaar van huis nr, 56 werd.Naar hem werd het pand sindsdien Hannivoort genoemd. In 1841 werd hetoude pand afgebroken om plaats te maken voor een drietal huizen te nummeren56 (het dichtst bij de pastorietuin op de plaats van het oude huis)56 a en 56 b. Er werd toen een gevelsteen ingemetseld met de tekst JHHV -JMR - 1841o Deze steen is herplaatst in de huidige vier woningen, die er in1939 ter vervanging van de drie uit 1841 gebouwd werden.Jan Hendrik Hannivoort overleed op 12 september 1857 en liet zijn vrouwen vier kinderen na. Opvolger in huis nr. 56 werd eerst zijn dochter JohannaGeertruida Hannivoort, die in 1841 geboren was. Zij huwde 13 maart 1853met Christianus Megtildis van Engelen uit Kamerijk (Utrecht). Zij gingen in1885 naar huis nr. 56 b(zie aldaar) toen hun broer en zwager Hendrik JanHannivoort huwde met Johanna Geertruida Grijsen uit Eibergen en deze hetvaderlijk huis ging bewonen. Hendrik Jan Hannivoort overleed op 26 juli1905 en zijn weduwe op 29 april 1935. Inwonend waren haar dochter JohannaMaria Hannivoort en haar man Hendrik Jan Leppink, die in 1939 naarde Eibergsestraat verhuisden.W. E. ten Asbroek - J. B. A. Leusink - J. G. L. OverbeekeDE MOLENVELDERVEN OP DE HONES (3)VRIEJERAan de op de Jaösker geboren zoon Hendrik werd omstreeks 1640 een stukjevan het ouderlijk erf afgestaan, waar hij een nieuwe boerderij stichtte, die denaam Vriejer of in het Nederlands Vrijer kreeg. Hendrik heette sindsdienVriejer Hendrik. Hij was de eerste van de volgende stamreeks:A. HENDRIK JAASINK, overleden in 1680, gehuwd ca 1640 met JENNE-KE ROESSINKDochter: EEFSE JAASINK, zie BGerichtsprotocollen Haaksbergen:1657 1/6 Hendrik Jaasink Vrijer en vrouw Jenneke zijn 13 gulden en 10

1219stuiver schuldig aan Jan Gerritsen ten Raa. Onderpand een stuk rogge op deWeijenborch.1658 15/4 Dezelfden zijn 50 gulden schuldig aan Godes armen (diaconie).Onderpand hun huis, huisstede en hofje.1660 27/2 Hendrik op het Mollenvelt genaamd Vrijer Hendrik en vrouwJenneke Roessink verkopen aan de kinderen van wijlen Herent Jaasink inBuurse het vierde part van het Mollenvelt bij het Morsinkhof en Jan Roessink'slanderijen met huis, hof en land en de marsakker. Het goed is allodiaalmet uitzondering van het veckenstukke en het veldstukke met de marsakker,die tiendbaar zijn. De marsakker wordt doorverkocht aan JoannesMichorius.1665 18/7 Berent ter Steenborch en Herman Jaasink verkopen gewas vande Vrijer op de markslag, het veldstukke, de stobbenhoek en het veckenstukkewegens pachtschuld.1671 30/10 Berndt ter Steenborch en vrouw Gertken verkopen aan EefseWolterink, weduwe Tonnis Cuipers, hun part van het Mollenvelt waar VrijerHendrik woont.1679 14/7 Huurnen Tonnis arresteert gewas van Vrijer Hendrik voor wiehij borg is.1680 10/5 Huurnen Tonnis arresteert Hendrik Jaasink's nalatenschap.1680 5/7 Huurnen Tonnis bespreekt Harmen Meijerink op de Vrijerij,nu bezitter van het erfhuis van wijlen Hendrik Jaasink, Diens weduwe leeftnog.Vuurstedenregisters: 1675 Vrijer Hendrik pauper, 1682 en 1751 Vrijer.B. EEFSE JAASINK, NH lidmaat 1675, gehuwd 1672 8/4 met HARMENMEIJERINK, zoon van Hendrik. Na haar overlijden hertrouwt hij 16914/7 met GRIETJE DEESEN, dochter van Peter uit Rekken, 1701 12/2met HENDRIKJE BOUWMEESTERS, dochter van Harmen, en 17109/11 met Harmken ter Horst, weduwe van Harmen Roerink.In 1672 en 1675 woonde het echtpaar Meyerink-Jaasink nog te Buurse.Kinderen uit het eerste huwelijk:1. Jan Meijerink, NH lidmaat 1697, met attestatie naar Holland.2. HENDRIK MEIJERINK, zie C3. Geertje Meijerink, gehuwd 1710 17/8 met Jan Harmen, zoon vanHarmen Berendsen uit Buurse.Kinderen uit het tweede huwelijke:4. Gerrit Meijerink, gedoopt Rekken 1692 28/8.5. Eefse Meijerink, gehuwd 1719 met Lambert Nabers, zoon van Harmen.G. HENDRIK MEIJERINK, gehuwd 1705 16/8 met PELLE WISSINK,dochter van Thijs, en hertrouwd 17148/4 met TRINE ROERINK, dochtervan Wichert bij het Laakmors.Dochter: FENNE MEIJERINK, zie DHoofdgeld 1723: Hendrik Meijerink, 2 personenHet echtpaar werd in 1723 en 1748 vermeld als wonend op de Hones.

1220D. FENNE MEIJERINK, gehuwd Neede 1735 20/2 met ENGBERT NIJ-HUISKinderen:1. Hendrik Nijhuis, gedoopt 1735 8/42. HENDRIK NIJHUIS, zie E3. Jan Nijhuis, gedoopt 1741 25/6, gehuwd 1767 15/3 met GeertruiHorstink van de Hones.4. Eva Nijhuis, gedoopt 1743 28/75. Berend Nijhuis, gedoopt 1746 17/76. Hendrika Nijhuis, gedoopt 1749 14/97. Jannes Nijhuis, gedoopt 1750 23/9, gehuwd 1782 9/6 met HendrikaBloemena.Hoofdgeld 1764: Engbert Nijhuis, 2 personenRegister op de 500e penning 1750: Vrijer Engbert f 700,-Uit deze aanslag moet men concluderen, dat Engbert vóór 1750 weer eigenaargeworden was van zijn boerderij. Dit blijkt ook uit de protocollen vande gerichtszitting van 13 mei 1756, toen Engbert en vrouw Fenne Meijerinkbekenden f 328,- schuldig te zijn aan Willem Bos, waarvoor zij hun huisje,het Vrijershuisken genaamd, in onderpand gaven samen met een stuk landde Pagemaat, dat gekocht was van Hermannus Veehof.E. HENDRIK NIJHUIS, gedoopt 1736 23/12, gehuwd Neede 1766 6/2 metHENDRIKJE KLEIN MARKERINK, dochter van Egbert onder Neede,overleden 1806 10/5 als Hendrikje Bennink op de Hones, weduwe vanHendrik Nijhuis de Vrijer.Kinderen:1. HENDRIK NIJHUIS, zie F2. Berendina Nijhuis, gedoopt 1771 29/123. Jan Nijhuis, gedoopt 1774 30/104. Hendrica Nijhuis, gedoopt 1777 11/55. Engele Nijhuis, gedoopt 1779 26/96. Eva Nijhuis, gedoopt 1783 7/97. Jan Nijhuis, gedoopt 1786 21/58. Engbert Nijhuis, gedoopt 1791 9/10, overleden 1810 12/11, ongehuwd.Bij de volkstelling van 1795 werden als bewoners van de Vriejer opgegevende weduwe Engbert Nijhuis, daghuurster, totaal 5 personen. De weduwe, diereeds in 1735 getrouwd was, moet wel stokoud geweest zijn. Uit het geringeaantal personen volgt, dat verschillende van haar kleinkinderen jong gestorvenzijn, al kunnen er van de oudsten natuurlijk ook elders in dienstbetrekkinggeweest zijn.F. HENDRIK NIJHUIS, gedoopt 1768 4/4, overleden 1808 14/4, gehuwd1796 1/5 met AALTJE VOOGD, gedoopt 1768 12/5, dochter van Gerriten Hendrikje Westendorp.Kinderen:1. HENDRIK NIJHUIS, zie G

12212. Hermina Nijhuis, geboren 1798 13/123. Toone Nijhuis, geboren 1801 26/2, overleden 1852 21/114. Hendrik Jan Nijhuis, geboren 1804 2/125. Hendrikus Nijhuis, geboren 1807 9/7Archief notaris J.H. Jordaan:1839 4/1 Aaltje Voogd, weduwe van Hendrik Nijhuis testeert. Erfgenaamzoon Hendrik Nijhuis. Legaten aan drie zoons Antoni, Hendrik Jan en Hendrikus.1841 9/7 Aaltje Voogd, weduwe van Hendrik Nijhuis en zoon HendrikNijhuis, tapper, zijn f 600,- schuldig aan Gerrit Jan Hungering op Harperinkte Neede.G. HENDRIK NIJHUIS, tapper, geboren 1797 9/2, overleden 1877 17/8,gehuwd 1822 2/11 met JENNEKE STOKKERS, geboren 1791, overleden1857 24/3, dochter van Hendrik en Derkje Tobbers te Neede.Kinderen:1. Hendrik Jan Nijhuis, geboren 1823 13/9, ongehuwd overleden 18822/62. HENDRIKA NIJHUIS, zie H3. Gerrit Jan Nijhuis, geboren 1830 15/2, overleden 1835 6/5H. HENDRIKA NIJHUIS, tapster, geboren 1826 26/10, overleden 190813/10, gehuwd 1853 11/11 met EGBERT LEPPINK, geboren 181226/9, overleden 1880 11/8, zoon van Hermannus en Dina Morssinkhofop de Telgen.Kinderen:1. Hendrik Leppink, geboren 1854 20/5, overleden 1923 15/8 in hetdorp, gehuwd met Frederika Metta Augusta Textor.2. Hermannus Leppink, geboren 1855 10/10, overleden 1880 15/13. AREND JAN LEPPINK, zie J4. Jenneke Leppink, geboren 1860 29/10, overleden 1861 5/85. Jan Willem Leppink, geboren 1862 21/1, overleden 1933 4/12 op deVriejer.6. Gerrit Jan Leppink, geboren 1865 15/2, overleden 1902 13/2, gehuwdjanuari 1891 met Hendrika Oosterholt, geboren 1867 15/6,overleden 1957 15/6. Gerrit Jan woonde aanvankelijk in de Oostenstraaten later in de Molenweg.7. Engel Diena Leppink, geboren 1867 21/2, overleden 1919 2/1J. AREND JAN LEPPINK, geboren 1858 3/1, overleden 1931 18/4, gehuwdmet JOHANNA DENNEBOOM, geboren 1865 3/11Omdat dit echtpaar geen kinderen had, werd hun oomzegger Gerrit JanLeppink, zoon van Gerrit Jan en Hendrika Oosterholt, erfopvolger. Zie K.K. GERRIT JAN LEPPINK, geboren 1902 21/6 (postuum), gehuwd 19269/1 met JOHANNA TE BIESEBEEKE, geboren 1907 8/5Dit echtpaar kreeg vier zoons en vier dochters. Erfopvolger werd hun zoon

1222Jan Leppink, wiens weduwe Johanna Floors, na het overlijden van Jan in1974 hertrouwde met Frederik Boswinkel, de huidige bewoner van deVriejer.W. E. ten Asbroek - J. G. L. OverbeekeEEN BRUIDSCHAT IN 1859Op 5 augustus 1859 werd door notaris Jan Dinant Jordaan te Haaksbergencontractueel vastgelegd, wat Johanna Bos, dochter van Jan Bos en JohannaScholten te Buurse, van thuis mee zou brengen, toen zij op het punt vantrouwen stond met Jacobus Bos, zoon van Jan Harmen Hos en ChristinaErnstink te Buurse. Dit was wel een uitzet van een gegoede boerendochter,niet ieder meisje kreeg zo veel mee. Interessant zijn ook de vermelde prijzen,die ons in de huidige tijd onvoorstelbaar laag voorkomen.1. Een bruin kabinet van wagenschottenhout met drie laden f 52,002. Een bombazijden over- en onderbed met vier kussens en peluw f 50,003. Een groen saaien bedgordijn met dito vallen f 7,004. Zes stoelen en een armstoel f 9,005. Twee zwart lakens jakken f 11,006. Drie blauw lakens jakken f 11,007. Twee bruin stoffen jakken f 5,008. Een blauw zijden jak f 4,009. Een rood gestreept woldoeken jak f 4,0010. Twee groen sergen jakken f 5,0011. Twee zwart everlasten jakken f 8,0012. Een bruin merinossen jak f 3,0013. Een blauw jak f 3,0014. Twee bruin stoffen rokken f 10,0015. Een blauw zijden rok f 6,0016. Een blauw damasten rok f 6,0017. Drie zwart kalminken rokken f 8,0018. Een blauw kalminken rok f 4,0019. Een bruin merinossen rok f 4,0020. Een zwart merinossen rok f 4,0021. Een zwart lakense rok f 10,0022. Een rood «eMreepte woldoeken rok f 5,0023. Een groen gestreepte rok f 5,0024. Vijf blauw gestreepte woldoeken rokken f 20,0025. Drie zwart woldoeken rokken f 12,0026. Een blauw woldoeken rok f 4,0027. Drie wit gestreepte baaien rokken f 6,0028. Een rood baaien rok f 5,0029. Twintig linnen hemden f 30,00

122330. Een bruin en een blauw wollen boezelaar f 5,5031. Een zwart luster boezelaar f 3,0032. Twee zwart merinossen boezelaars f 5,0033. Vijf rood wollen boezelaars f 5,0034. Drie wit bonten boezelaars f 4,0035. Vijf blauw linnen boezelaars f 6,0036. Twee blauw geruite linnen boezelaars f 2,0037. Een paar kousen f 6,0038. Een mantel f 10,0039. Twee stro hoeden f 9,0040. Tien mutsen f 30,0041. Een zwart zijden halsdoek f 10,0042. Een bont wollen halsdoek f 4,0043. Een zwart luster halsdoek f 4,0044. Vier wollen halsdoeken f 8,0045. Twee baaien borstrokken f 4,0046. Twee gouden halssloten f 20,0047. Vier gouden vingerringen f 20,0048. Een paar zilveren schoengespen f 14,0049. Vier paar zilveren haken f 4,00Van het goud- en zilverwerk kan het gewicht en de keurniet worden opgegeven.50. Honderd el linnen f 50,0051. Een pellen tafellaken en twaalf dito servetten f 6,0052. Twaalf kussenslopen, waarvan vier met kant f 6,0053. Zes linnen bedlakens f 8,0054. Een paar schoenen f 2,0055. Een koe f80,0056. Een spinnewiel f 3,0057. Een braak f 1,80Tenslotte haar aandeel in de nalatenschap van haar moeder Johanna Scholten,waarvan haar vader Jan Bos het vruchtgebruik heeft.Voor de niet zo deskundigen op textielgebied nog dit:Bombazijn — grof katoenen weefselBaai — geruwd katoenen weefselDamast — weefsel met ruit- of streepmotiefLuster — katoenen weefsel met gom glanzend geappretteerdKalamink — éénzijdig glanzende wollen japonstofLaken — wollen éénzijdig geruwd kaardgarenweefsel met viltuiterlijkPellen - schaakbordachtig ruitweefselEverlast lichte wollen stofMerinos - fijne wollen kaïngaren japonstofSaai — wollen damastweefsel voor gordijnenSerge — zijden of katoenen kamgarenweefselJ. G. L. Overbeeke

1224DE EIJSINKS IN HAAKSBERGENOm met de deur in huis te vallen: Er zijn in Haaksbergen drie soorten Eijsinks,die voor zo ver valt na te gaan, geen gemeenschappelijk stamvader hebbenen dus geen familie van elkaar zijnRechtstreekse nazaten van het erve Eijsink in Eppenzolder zijn in de mannelijkelijn de Eijsinks in Haaksbergen, die naar een voormoeder Waanders debijnaam „Steven" hebben en de Eisinks, die van Muilvis en Duisman in Brammelostammen, en in de vrouwelijke lijn de Ter Braaks, die nu op Eijsink wonen,de Eijsinks van de Haar in de Veldmaat en de Eisings op het erve Sonderte St. Isidorushoeve.De hotelhouders- en smedenfamilie Eijsink zijn nakomelingen van een GerritEijsink uit Ammeloe onder Vreden, die zich rond 1700 te Haaksbergen vestigde.Een derde familietak Eijsink zijn de bewoners van o.a. het erve Hannink teSt. Isidorushoeve en het erve Knoef in Bentelo. Hun oorspronkelijke naam isWijlens en zij stammen van Engbert Wijlens af, die in 1747 boer werd op eendeel van het erve Eijsink, dat naar hem later Es Engbert alias Es Eimbert genoemdwerd. Zijn kinderen zijn gedeeltelijk als Eijsink de wereld ingegaan.Achtereenvolgens zullen de verschillende Eijsinks in hun opeenvolgende generatiesbelicht worden, te beginnen met die van het erve Eijsink alias boerEijsink.BOER EIJSINKDe oudste vermelding van deze boerderij vindt men in het bekende goederenregisteruit 1188, waar hij vermeld werd als „Domus Eysing" in de parochieHockesberghe, een feodaal goed van Hendrik van Dalen en Diepenheim, dieer ook tienden uit genoot. Bij de verkoop van Diepenheim in 1331 werdEijsink eigendom van het bisdom Utrecht. Uit bisschoppelijke leenregistersblijkt dat in 1381/83 Herman van Twiclo met „Eysinc" beleend was en Arndvan Enschede met „den tiende over Eysinghen", beiden „to den Zutphenschenponde", wat betekent, dat voor erfwinning één Zutphens pond betaaldmoest worden. In 1433 en 1455 was Wilhelmus de Eppensolde beleendmet het erve en Johannes de Eppensolde met de smalle tien eruit. Verdervindt men over beleningen van de tiend niets meer tot de pachters van detienden der Grote Kerk te Deventer op 15 juni 1795 Jan Eijsink aanmanenom een tiend van 6 schepel rogge en 6 schepel gerst af te dragen. Als leenmannenvan het erve werden nog vermeld in 1457 Evert Bake, in 1469 HendrikGhyging, in 1497 Henrick Gyging en in 1500 Gheert Gyging na de doodvan zijn oom Henrick.In het schattingsregister van 1475 werd „Eysing" vermeld als een kate. Vol-

1225gens het verpondingsregister van 1600 was „Eissinck" een halfgewaard ervemet 2 1/2 mud bouwland. In 1602 had „Evsynck" :il weer 6 mud bouw- en

12263 voer hooiland.Afgezien van een in 1493 in de Rentmeestersrekening vermeld Henric Eysking,die waarschijnlijk boer op Eijsink was, is de oudst bekende bewonervan het erve een andere Hendrik Eijsink, die op de vergadering van de markeHolthuizen en Eppenzolder op 19 september 1620 namens Eijsink aanwezigwas. Met hem wordt de stamreeks op Boer Eijsink begonnen. Eerst echternog aandacht voor bijgaand kaartje, gemaakt naar de oudste kadasterkaartuit ca. 1825, waarop drie Eijsink-erven getekend zijn: Eijsink, Eijsink woneren Es Eimbert.Hermannus Eijsink op Eijsink was toen eigenaar van de percelen B 1065 t/m1070. 1191 t/m 1193, 1196, 1218, 1262, 1267 en 1271 t/m 1278.Engbert Wijlens op Es Eimbert bezat de nrs. B 1197, 1199, 1200, 1265,1266 en 1268.Bartus Smit op de Dul was eigenaar van B 1194 en 1195.Wichert Hassink op Lansink had B 1198.Arnoldus Florentinus Roelvink, eigenaar van Hassink, had B 1201 en 1261.Arend Hassink op de Bree B 1213, 1214 en 1216.Jannes Leferink op de Heuker B 1215.Jan Hendrik Morsink op Scholte Morsink B 1263, 1264 en 1269.De erven Geert Brink te Alstatte, eigenaren van Klein Morsink, B 1270 en demarke Holthuizen en Eppenzolder was eigenaar van B 1217, 1279 t/m 1281en 1284.Bekend zijn de volgende veldnamen: 1065 Elsmors, 1066-1068-1069 Pas,1067 Kempken, 1192 Havermors, 1193 Eijsink Es, gedeelten heten Reute,Kolkenstukke, Geere en Weststukke, 1194 Pas, 1196 Akkerbos, 1198 LansinkHeetpas, 1213 t/m 1216 Bree, 1218 Braok of Eijsinkbraok, 1261 Eijsinkbraokgedeeltelijk Dwarsgaorden, 1261 Akkerbos, ook Bos en Bosmaot,1263 Binnenveld, 1269 Maot, 1270 Telgenhof, 1272 Stiere, 1273 Hofweide,1275 Appelweide, 1279 en 1284 Veld en 1280 Veldweide.A. HENDRIK EIJSINK, gehuwd ca 1600 met WEBBEKE NNKinderen:1. JAN EIJSINK, zie B2. Roelof Eijsink, gehuwd ca 1640 met NN. Zie Eijsinks onder Delden.3. Geert Eijsink, gehuwd ca. 1650 met NN. Zie Eijsink Lijftocht aliasEijsink Woner.4. Trijne Eijsink, gehuwd ca 1650 met Arend Wolferink. die 1674 7/11hetrouwde met Anneke ten Raa Hermansdochter. Anneke hertrouwde1679 21/9 met Jan Berends Beernink uit het kerspel Eibergen.Eefse Wolferink Arendsdochter trouwde pasen 1671 met GoekenVolmerink en hertrouwde 1679 21/4 met Lambert Bruins.Gerichtsprotocollen van Haaksbergen:1630 10/5 Henrick Eysink en vrouw Webbeken kopen de Hueberskamp in

1227Holthuizen.1678 21/10 Jan Eijsink is borg voor de betaling van de bruidschat aan de weduwe,die tegenwoordig op Volmerink is, zijnde een dochter van wijlenArent Wolferink en Trijne.1680 9/3 Lambert Volmerink gehuwd met de weduwe van Goeken Volmerinken wettelijk successor bespreekt Jan Wolferink en vrouw Anna Wolferinkvoor een bruidschat van f 300,-- overeenkomstig huwelijksvoorwaardenvan 1671. De geciteerde Jan Eijsink is borg. Jan bouwman op Wolferinkkan de schulden van zijn voorganger Arent niet betalen.1680 7/9 De huisvrouw van Jan Eijsink contra Lambert Volmerink.B. JAN EIJSINK, gehuwd ca 1640 met ANNA HARMOLLEKinderen:1. HENDRIK EIJSINK, zie C2. Jan Eijsink, vermeld 16653. Berendje Eijsink, gehuwd 1666 9/12 met Wichert Leferink Janszoon.Landbouwer in de Wiechersmaat in Eppenzolder.4. Hermken Eijsink, gehuwd 1666 9/12 met Harmen Leferink, weduwnaarvan Jenneke Buursink. Hermken hertrouwde ca 1673 met LubbertNN. Beide mannen waren landbouwer op Leferink I in Eppenzolder.5. Harmina Eijsink, zie Es Eimbert.Gerichtsprotocollen van Haaksbergen:1633 23/9 Jan Eijsink was getuige bij het maken van huwelijksvoorwaardenWissink op 17 oktober 1632. Hij tekende met zijn huismerk ^fx1646 6/6 Jan Eijsink en anderen borg voor Jacob Lansink in een beledigingszaakvan richter Swier Grubbe.1647 11/1 Jan Eijsink en vrouw zullen tegen vastenavond a.s. schulden betalenaan Jan Willink.1651 5/5 Jan Werners bespreekt Jan Eijsink1651 2/6 Jan Werners doet opboedinge aan de Eijsker.1654 8/1 Berndt Lansink heeft rogge op de Bree bij Eijsink.1658 20/9 Jan Eijsink de rato caverende voor zijn vrouw Anna Harmölleheeft 510 gulden te vorderen van burgemeester Hendrik Loesinks goed hetHaverkate.1665 24/4 Derk te Lintelo bespreekt de oude en de jonge Jan Eijsink.1677 15/1 Claas Ronneboom bespreekt Berendje Eijsink op Leferink.Vuurstedenregister:1675 Jan Eijsink, l vuurstede.C. HENDRIK EIJSINK, gehuwd 1689 31/8 met HERMKEN ROESINKFrederiksdochter, NH-lidmaat 1689 als vrouw op Eijsink, en hertrouwd1703 S/3 met EEFSE TEN HOOPEN, Gerrits dochter.Kind uit het eerste huwelijk:

12281. Jenneke Eijsink, gehuwd 1711 13/9 met Arend ten Asbroek Hendrikszoon,landbouwer op Hobbenschot in Eppenzolder.Kinderen uit het tweede huwelijk:2. Hendrik Eijsink, ondertrouwd 1725 29/4 met Hermina Kuiper uitBuurse, maar voor het huwelijk overleden.3. Dochter Eijsink, in 1726 verloofd met Jan Harmölle op Kuiper teBuurse, maar voor het huwelijk overleden. Door deze drama's werderfop volgster:4. HERMINA EIJSINK, zie D5. Jan Eijsink, gehuwd te Delden 1729 31/7 met Arendina KemerinkJansdochter. Zie Eijsink Lijftocht alias Eijsink Woner.6. Geertje Eijsink, gehuwd juli 1731 met Jan Homölle op Bos Hendrikszoonin Eppenzolder. Zie Eijsink Lijftocht alias Eijsink Woner.7. Hendrik Eijsink, gehuwd 1735 23/2 met Janna ten Thije uit Holthuizenen hertrouwd 1748 2/6 met Fenne Huntfelt uit Alstatte, ZieBoershuis.8. Gerrit Eijsink, gehuwd 1738 27/7 met Janna Heetpas uit Eppenzolder.Zie Deel Ensink.Gerichtsprotocollen van Haaksbergen:1699 14/11 Hendrik Eijsink bouwman en Hendrik Eijsink lijftuchtenaar zijnkeurnoten van het Haaksbergse gericht.1725 25/5 Hendrik Eijsink, krank, testeert. Legaat van f 450,- aan zijn ondertrouwdebruid Harmina Kuiper te Buurse.1728 1/8 Hendrik Eijsink, krank, gehuwd met Eefse ten Hoopen testeert.Hun kinderen Jan en Hermina Eijsink erven het onroerend goed met tweehuizen en een schoppe. Hun kinderen Geertje, Gerrit en Hendrik krijgen elkf 300,-. Testators voordochter Jenneke gehuwd met Arend Hobbenschotkrijgt f 100,-. Jan en Hermina zullen hun ouders ad vitam onderhouden. Erfopvolginggeschiedt met consent van de leenheer.1732 10/5 Arent Hobbenschot en vrouw Jenneke Eijsink kopen half GrootHobbenschot van de familie van der Wyck.1749 19/5 Testament van Eefse ten Hoopen, weduwe van Hendrik Eijsink.Erfgenamen zijn haar vier kinderen Gerrit, Hendrik, Jan en Hermina en dekinderen van wijlen Jan Bos in moeders plaats, elk één vijfde deel. Haardochter de weduwe van Jan Bos wordt uitgesloten.1751 24/2 Jan Eijsink koopt voor f 295,- land de Bree van Berend Morsink1761 30/3 Arend ten Hobbenschot en vrouw Janna Eijsink, de laatste ziek,testeren op het langst leven. Zoon Hendrikus krijgt half Hobbenschot voorf 2700,- en zoon Jan krijgt f 400,- De rest te verdelen onder alle kinderen.(wordt vervolgd)W. E. ten Asbroek - J. G. L. Overbeeke