ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - NVOS-Orthobanda
ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - NVOS-Orthobanda ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - NVOS-Orthobanda
TEKST Fred HoltkampONDERWIJS IN DE ORTHOPEDISCHE (SCHOEN) TECHNOLOGIE:FROM FORM TO FUNCTIONMAATSCHAPPELIJKE CONTEXT Voor het vakgebied van de orthopedische technologie is de BacheloropleidingOrthopedische Technologie (B-OT) van de Fontys Paramedische Hogeschool in Eindoven een belangrijk opleidingsprogrammavoor studenten die in de orthopedische techniek willen gaan werken. Een opleiding op het snijvlaktussen medische zorg en techniek als antwoord op de vraag vanuit de branche en beroepsverenigingen. Vanuitde behoefte om het beroep van, wat tot nu toe de orthopedisch schoentechnicus en instrumentmaker was, te professionaliserenis de opleiding vormgegeven. Voorheen bekwaamde de als vakman opgeleide orthopedisch instrumentmakerzich verder in de dagelijkse praktijk. Nu is daar de B-OT bijgekomen die studenten zodanig opleidt datzij technische-, gezondheidszorg- en maatschappelijke ontwikkelingen kunnen vertalen naar het orthopedisch-technischevakgebied op vlak van pro-, orthesiologie en schoentechnologie. Het onderzoek: “Onderwijs in de orthopedische(schoen)technologie: van vorm naar functie” vindt plaats op de afdeling revalidatiegeneeskunde van het het VUmc inAmsterdam en wordt uitgevoerd door Fred Holtkamp.Probleemstelling en onderzoeksvraagOntwikkelingen in de medische wetenschap,in de technologie, de dubbele vergrijzing(er komen steeds meer ouderen enminder jongeren), veranderingen rondomde zorgverzekering, individuele wensenmet betrekking tot gezondheid en de wensvoor snellere inzetbaarheid van nieuwe medewerkersna de afgeronde B-OT opleiding,hebben twee consequenties. De eerste consequentieis dat innovaties nodig zijn in degevolgde werkwijzen in aanmeet- ontwerpenfabricagemethoden van orthopedischehulpmiddelen. De tweede consequentie isdat innovatie nodig is in het onderwijs tenaanzien van gebruikte onderwijsmethodiekenen -middelen, mede vanwege de steedshogere eisen die gesteld worden aan afgestudeerden(fi g.1).Tot aan de dag van vandaag wordenproducten veelal naar hun vorm gekarakteriseerd.In het aanmeet, ontwerp en vervaardigingprocesvan orthopedische hulpmiddelenwordt hierbij veel gebruik gemaaktvan kennis en ervaring die de experts in deloop van de jaren zich “eigen” hebben gemaakt.Het onderwijs is derhalve voor eendeel op deze manier van werken ingericht.Het werken vanuit o.a. de InternationalClassifi cation of Functioning, Disability andHealth (ICF) vraagt een andere benaderingvan het ontwerp en vervaardigingvraagstukvoor orthopedische hulpmiddelen. Centraalin het ICF staat de activiteiten- en functionaliteitsvraag[1] gesteld door cliënt en voorschrijveren de procesbeschrijving hulpmiddelenzorg[2]. Een belangrijk aspecthierbij is dat de “ervaringskennis”, ook welimpliciete kennis of “tacit knowledge”genoemd, geëxpliciteerd moet worden.Immers de in vele jaren opgedane ervaringskenniszit in de hoofden van de expertsen staat niet of nauwelijks op papier.Daardoor is deze kennis lastig overdraagbaarop nieuwe studenten en dus ook opmedewerkers. Een paradigmaverschuivingin het denk- en werkproces is hierbij noodzakelijk.Met andere woorden, het denkenen werken vanuit een functionaliteitvraagen van daaruit komen naar het ontwerp vanhet orthopedisch hulpmiddel.Het onderzoek “Onderwijs in de orthopedische(schoen) technologie: van vorm naarfunctie” heeft tot doel te komen met eenantwoord op de vraag hoe in de inrichtingvan B-OT onderwijs een omslag kan wor-Innovatie is nodig in hetonderwijs ten aanzien vangebruikte onderwijsmethodiekenen -middelenMedischeontwikkelingen.Hogere eisen aanrendement vanproducten endiensten.Technologischeontwikkelingen.Versnelde innovatievan orthopedischehulpmiddelen.Innoveren vanleerprocessen:indicatie, aanmeten,ontwerp,implementatie,evaluatie,nazorg.Figuur 1. Schematische weergave van actoren die moetenleiden tot innovatie van het leerproces in het onderwijs.Individuele wensen;gezondheid,professie.Vergrijzing.24
Impliciete (tacit) kennis Subjectieve en empirischekennis. Niet uitgedrukt inwoorden, zinnen, getallen offormules (context specifiek)• Technische vaardighedenvakmanschapweten hoe (know how)• Cognitieve vaardighedenOvertuigingenBeeldenPerspectievenMentale modellenTwee soorten Kennis Dynamische interactieAnaloog-‐Digitaal interactieFiguur 2. Twee soorten kennis en de wisselwerkingden gemaakt, zodat de student vaardigwordt te denken vanuit de beoogde functionaliteiten productspecifi caties van de voorte schrijven orthopedische voorzieningen.De kennistheorieTwee factoren zijn bij het bewerkstelligenvan de beoogde omslag van belang. Teneerste, het verkrijgen van inzicht in hetdenk-, redenatie- en werkproces van de expert.Ten tweede, het implementeren vandeze kennis in combinatie met de genoemdeontwikkelingen in het onderwijs.Vanuit de kennismanagement theorieënkunnen twee soorten kennis onderscheidenworden, impliciete en expliciete kennis(fi g 2) [4]. Naar aanleiding van Polanyi's [2]onderzoek kenmerkt impliciete kennis (tacitknowledge) zich door het feit dat hetpersoonlijk is, context specifi ek en dusmoeilijk te formaliseren en communiceren.Expliciete kennis, aan de andere kant, isoverdraagbaar door middel van een systematischetaal. Binnen de orthopedischetechnologie wordt veel van impliciete kennisgebruik gemaakt.Expliciete kennis Objectieve en rationelekennis. Beschreven inwoorden, zinnen, getallen offormules (contextloos)- Theoretische benadering- Probleem oplossend- Handleidingen, protocollen- DatabaseNonaka en Takeuchi [5,6] hebben een dynamischmodel gedefi nieerd, het kennis conversieproces,in de veronderstelling dat menselijkekennis wordt gecreëerd en uitgebreiddoor middel van sociale interactie tussenimpliciete en expliciete kennis. Effectiefkennismanagement vergt een continue kennisconversieproces. Volgens Nonaka enTakeuchi, door Stefanelli [7] in de contextgeplaatst van het medisch veld, vertegenwoordigthet een sociaal proces tussenmensen en niet alleen binnen een individu.Vier verschillende vormen van kennisconversieworden verondersteld (fi g 3.).• Expliciteren (stilzwijgend naar expliciet)is het proces van omzetting van stilzwijgendekennis in expliciete kennis, bijvoorbeeldde vertaling van de resultatenuit een klinische proef in een aanbevelingvoor klinische praktijk.Figuur 3. Het proces van kennisconversie volgens Nonaka en Takeuchi.• Combinatie (expliciete naar expliciete) ishet proces van het verrijken van de beschikbareuitdrukkelijke kennis om nieuwelichamen van kennis te produceren,bijvoorbeeld het combineren van medischeen organisatorische kennis in eenbeslissingsondersteunend systeem.• Eigen maken (expliciet naar stilzwijgend)is het proces van individueel lerendoor het herhaaldelijk uitvoeren van eenactiviteit.• Gebruiken / overdragen (stilzwijgendeom stilzwijgende) is het proces van lerendoor het delen van ervaringen.MethodeAan de hand van desk-research, veldonderzoeken observationeel onderzoek wordthet aanmeet-, ontwerp-, vervaardigings- enevaluatieproces van orthopedische hulpmiddelen,in het bijzonder de enkel voetorthese (EVO) in kaart gebracht. Het aldusverkregen kennis- en vaardighedenpaletgeeft inzicht in de kennisbasis die door deexpert gebruikt wordt. Procesdelen wordengemarkeerd waar sprake is van impliciet enexpliciet kennisgebruik. Vragen overwanneer en op welke gronden een experteen beslissing neemt, die van invloed is ophet ontwerp van een orthopedisch hulpmiddel,is belangrijk om inzicht te krijgen indit werk- en denkproces van de expert. Metdit verkregen inzicht kunnen ontwerpalgoritmenontwikkeld worden. Want naastproductonderzoek zoals stijfheidsmetingenvan EVO’s en het gangbeeldonderzoek is >>Referenties:1. World Health Organization. Towards a common language for functioning, disability and health: ICF The International Classifi cation ofFunctioning, Disability and Health. Geneva: WHO; 2002.2. Process description medical devices, 2009, Nictiz, Den Haag.3. Sanders F, Michael Polanyi's post-critical epistemology : a reconstruction of some aspects of 'tacit knowing', 1988, Rodopi, Amsterdam.4. Asian productivity organisation: www.apo-tokyo.org: 21-06-2011.5. Nonaka I, Krogh G. Tacit Knowledge and Knowledge Conversion: controversy. Organization Science 2009; 30(3): 635-652.6. Nonaka I, Takeuchi H. The Knowledge creating company. Japan: John Wiley & Sons; 2004.7. Stefanelli M, 2002, Knowledge Management to Support Performance-based Medicine, Methods inf.med, 41:31-43.25ONDERZOEKSPECIAL ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - september 2011
- Page 4 and 5: Penders Voetzorg is met haar 11 ves
- Page 6 and 7: TEKST John LavrijsenCAD/CAM BIJ LIV
- Page 8: TEKST Sicco Bus en Hermann Wessendo
- Page 11 and 12: HAAGSE ONGEMAKKENDe voorbije weken
- Page 13 and 14: Stichting High 5In 2003 heeft Marie
- Page 15 and 16: Het onderbeen wordt verstoord en de
- Page 17 and 18: INLEIDING ONDERZOEKSSPECIAL door pr
- Page 19 and 20: Tabel 1: Classificatie groepenDiver
- Page 21 and 22: Wat is belangrijk voor de individue
- Page 23: de voormalige ulcus locatie boven 2
- Page 29 and 30: Fig. 3 Contralaterale grondreactiek
- Page 31 and 32: Gerard JansenMRC AardenburgScholing
- Page 33 and 34: 12Werkwijze;Stap 1: de voet in de j
- Page 35 and 36: TEKST Jeffrey ZoetPatientinfoQuesti
- Page 37 and 38: digitaal worden aangepast in de ver
- Page 39 and 40: zien dat de eigen bijdrage voor dez
- Page 41 and 42: 2 nieuwe collega's voor deorthopedi
- Page 43: ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - september
TEKST Fred HoltkampONDERWIJS IN DE <strong>ORTHOPEDISCHE</strong> (SCHOEN) TECHNOLOGIE:FROM FORM TO FUNCTIONMAATSCHAPPELIJKE CONTEXT Voor het vakgebied van de orthopedische technologie is de BacheloropleidingOrthopedische Technologie (B-OT) van de Fontys Paramedische Hogeschool in Eindoven een belangrijk opleidingsprogrammavoor studenten die in de orthopedische techniek willen gaan werken. Een opleiding op het snijvlaktussen medische zorg en techniek als antwoord op de vraag vanuit de branche en beroepsverenigingen. Vanuitde behoefte om het beroep van, wat tot nu toe de orthopedisch schoentechnicus en instrumentmaker was, te professionaliserenis de opleiding vormgegeven. Voorheen bekwaamde de als vakman opgeleide orthopedisch instrumentmakerzich verder in de dagelijkse praktijk. Nu is daar de B-OT bijgekomen die studenten zodanig opleidt datzij technische-, gezondheidszorg- en maatschappelijke ontwikkelingen kunnen vertalen naar het orthopedisch-technischevakgebied op vlak van pro-, orthesiologie en schoentechnologie. Het onderzoek: “Onderwijs in de orthopedische(schoen)technologie: van vorm naar functie” vindt plaats op de afdeling revalidatiegeneeskunde van het het VUmc inAmsterdam en wordt uitgevoerd door Fred Holtkamp.Probleemstelling en onderzoeksvraagOntwikkelingen in de medische wetenschap,in de technologie, de dubbele vergrijzing(er komen steeds meer ouderen enminder jongeren), veranderingen rondomde zorgverzekering, individuele wensenmet betrekking tot gezondheid en de wensvoor snellere inzetbaarheid van nieuwe medewerkersna de afgeronde B-OT opleiding,hebben twee consequenties. De eerste consequentieis dat innovaties nodig zijn in degevolgde werkwijzen in aanmeet- ontwerpenfabricagemethoden van orthopedischehulpmiddelen. De tweede consequentie isdat innovatie nodig is in het onderwijs tenaanzien van gebruikte onderwijsmethodiekenen -middelen, mede vanwege de steedshogere eisen die gesteld worden aan afgestudeerden(fi g.1).Tot aan de dag van vandaag wordenproducten veelal naar hun vorm gekarakteriseerd.In het aanmeet, ontwerp en vervaardigingprocesvan orthopedische hulpmiddelenwordt hierbij veel gebruik gemaaktvan kennis en ervaring die de experts in deloop van de jaren zich “eigen” hebben gemaakt.Het onderwijs is derhalve voor eendeel op deze manier van werken ingericht.Het werken vanuit o.a. de InternationalClassifi cation of Functioning, Disability andHealth (ICF) vraagt een andere benaderingvan het ontwerp en vervaardigingvraagstukvoor orthopedische hulpmiddelen. Centraalin het ICF staat de activiteiten- en functionaliteitsvraag[1] gesteld door cliënt en voorschrijveren de procesbeschrijving hulpmiddelenzorg[2]. Een belangrijk aspecthierbij is dat de “ervaringskennis”, ook welimpliciete kennis of “tacit knowledge”genoemd, geëxpliciteerd moet worden.Immers de in vele jaren opgedane ervaringskenniszit in de hoofden van de expertsen staat niet of nauwelijks op papier.Daardoor is deze kennis lastig overdraagbaarop nieuwe studenten en dus ook opmedewerkers. Een paradigmaverschuivingin het denk- en werkproces is hierbij noodzakelijk.Met andere woorden, het denkenen werken vanuit een functionaliteitvraagen van daaruit komen naar het ontwerp vanhet orthopedisch hulpmiddel.Het onderzoek “Onderwijs in de orthopedische(schoen) technologie: van vorm naarfunctie” heeft tot doel te komen met eenantwoord op de vraag hoe in de inrichtingvan B-OT onderwijs een omslag kan wor-Innovatie is nodig in hetonderwijs ten aanzien vangebruikte onderwijsmethodiekenen -middelenMedischeontwikkelingen.Hogere eisen aanrendement vanproducten endiensten.Technologischeontwikkelingen.Versnelde innovatievan orthopedischehulpmiddelen.Innoveren vanleerprocessen:indicatie, aanmeten,ontwerp,implementatie,evaluatie,nazorg.Figuur 1. Schematische weergave van actoren die moetenleiden tot innovatie van het leerproces in het onderwijs.Individuele wensen;gezondheid,professie.Vergrijzing.24
Change language