Over de drempels met taal en rekenen - Taalunieversum

genoemd, maar is in het schema achterwege gebleven, dit zoumoeten worden toegevoegd. Als het de bedoeling is de lat hogerte leggen dan zou ook B4 en S5 zichtbaar moeten zijn in hetschema. De voorkeur is uitgesproken om het schema iets verderdoor te trekken. Anderzijds is opgemerkt dat men blij mag zijnals iedereen het basisniveau haalt.De vraag is of het ‘overlappen’ van niveaus, hetzelfde is als‘omvatten’. Voor rekenen is opgemerkt dat overlappen niet gelijkis aan omvatten. Dat kan anders zijn voor taal, maar dat moetwel worden aangegeven.Op het punt of taal concentrisch is en rekenen cumulatief, is detekst van het concept-eindrapport nog niet consistent. Ditverdient nadere aandacht.Geadviseerd wordt om flankerend onderzoek naar haalbaarheiduit te voeren bij invoering van deze referentieniveaus. Er zijnzeker voor de niveaus B3 en B4 weinig empirische gegevensbeschikbaar. Geadviseerd wordt om nog een keer goed naar depercentages te kijken omdat die per domein kunnen verschillen.TaalEen theoretisch kader van waaruit is gewerkt, wordt door deKlankbordgroep bij taal node gemist.Taalbeleid op scholen is nodig, zeker als het gaat om onderhouden toepassing van de referentieniveaus.Er zou met name bij de hogere niveaus onderzoek moeten komennaar de haalbaarheid.Grammatica komt onvoldoende naar voren in het concepteindrapport.Dat geldt ook voor taalbeschouwing. Taalverwervingontbreekt, terwijl dit als een essentieel aspect wordt beschouwd.Bij schrijven wordt creatief schrijven gemist.De domeinen van taal zijn ongelijksoortig uitgewerkt. Zo springthet detailleringsniveau van fictie en literatuur in het oog. Hetverdient aanbeveling hier consistentie in aan te brengen. Ookmoet nog consistentie worden aangebracht tussen beschrijvenvan wat leerlingen wel kennen en kunnen en wat zij niet kennenen kunnen. Waarbij het de voorkeur verdient om uit te gaan vanwat leerlingen wel moeten kennen en kunnen.Op basis van deze referentieniveaus blijft het lastig te bepalenwelke taken je op welk niveau moet aanbieden. Het verdientaanbeveling dat de Expertgroep ook uitspraken doet overoperationalisering van de referentieniveaus.RekenenDe Klankbordgroep stelt vast dat het inmiddels nog uitsluitendom rekenen gaat (niet meer om rekenen én wiskunde) enonderschrijft die keuze.De Klankbordgroep beschouwt de voor rekenen gekozendomeinen als de vier domeinen waar het om gaat. De uitwerkingvan de referentieniveaus is praktisch en hanteerbaar. Voor depraktische bruikbaarheid is het wel nodig dat er gezorgd wordtvoor een adequate lay-out.Ook over de indeling in ‘weten dat’ en ‘weten hoe’ wordt positiefgedacht.De diverse onderzoeken op het terrein van rekenenwaaraan in de tekst gerefereerd wordt, geven een eenzijdig beeld.LerarenopleidingenDe Klankbordgroep merkt op dat kennis van leraren op alleniveaus een punt van aandacht is.Autonomie van de opleiding versus een gemeenschappelijkaanbod is eveneens een punt van aandacht; bepaalde eisenmoeten standaard aan elke opleiding gesteld kunnen worden.In het concept-eindrapport staat dat er in de tweedegraadslerarenopleiding initiatieven zijn voor verankering van eigentaalvaardigheid van studenten in het curriculum. DeKlankbordgroep stelt dat deze verankering van eigentaalvaardigheid ook zou moeten gelden voor de eerstegraadsopleiding.De verwijzingen naar documenten acht de Klankbordgroep hieren daar gedateerd. Dit verdient actualisering.De aanbevelingen zouden op alle lerarenopleidingen betrekkingmoeten hebben.Aanbeveling 1 in het hoofdstuk over de lerarenopleidingen in hetconcept-eindrapport ‘Voor pabo’s en tweedegraadslerarenopleidingen wordt als instroomeis voor taal en rekenenwiskundehet basisniveau van het derde referentieniveau (B3, mbo4/havo) gesteld,’ wordt ondersteund door de Klankbordgroep, maaropgemerkt wordt dat de consequentie hiervan is dat er eenprobleem kan ontstaan met het aantal instromers (er zou eentekort kunnen ontstaan). Kwaliteit is geen kwestie van vraag enaanbod. De ervaring leert dat als echt kwaliteit geëist wordt, hetook goed komt met het imago en daarmee met de kwantiteit!Naar aanleiding van aanbeveling 2 ‘Pabo’s en tweedegraadslerarenopleidingen ontwikkelen in samenwerking met hetonderwijsveld en deskundigen een gemeenschappelijk eindniveauvoor taal en rekenen-wiskunde’ is opgemerkt dat het op de paboeveneens gaat om onderhoud (dat wil zeggen dat taal- enrekenvaardigheden niet alleen bij instap op niveau moeten zijnof gebracht moeten worden, maar ook gedurende de opleidingregelmatig aandacht moeten krijgen; het peil moet in de gatengehouden worden), maar daarnaast ook nog om uitbreiding entoepassing van het geleerde.Aanbeveling 4 ‘Pabo’s en tweedegraads lerarenopleidingenhanteren civiel erkende specialisaties, waarbij de bredebevoegdheidsverklaring blijft bestaan, maar de activering van eenomschreven bevoegdheidsgebied wordt gekoppeld aan een specifiekcertificaat. De mogelijkheid dat docenten zich door aanvullendescholing certificeren voor de andere specialisaties binnen hunbevoegdheid wordt ondergebracht in een geaccrediteerd stelsel vannascholing. Het mastertraject kan ook ingezet worden als vorm vangecertificeerde nascholing, waarmee een (startbekwame) docentzich verder kwalificeert,’ is als een slimme oplossinggeclassificeerd.ImplementatieDe Klankbordgroep laat weten dat bij de implementatie deExpertgroep zich niet alleen moet richten op het onderwijs. DeExpertgroep zal ook aanbevelingen moeten geven gericht op eenbreed maatschappelijk draagvlak. Daarvoor is het nodig dat ercommunicatie op gang komt gericht op een brede doelgroep(buiten het onderwijs).Het is nodig om bij de implementatie wel te zeggen dat er ietsverandert voor taal en rekenen, tenminste als je wilt dat in depraktijk daadwerkelijk iets gebeurt. Ook wordt geadviseerd omeen verbond met de GEU te sluiten zodat methoden in degewenste richting veranderen; wacht daarmee niet totdat een enander in wet en regelgeving is vastgelegd.Aanbevolen wordt ook om te signaleren waar potentiële hiatenzitten bij docenten om de referentieniveaus succesvol in tevoeren.100 101