12.07.2015 Views

Herstel (1940) nr. 5 - Vakbeweging in de oorlog

Herstel (1940) nr. 5 - Vakbeweging in de oorlog

Herstel (1940) nr. 5 - Vakbeweging in de oorlog

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

SCHAAKRUBRIEKCorrespon<strong>de</strong>ntie-adres: drs. Th. C. L. Kok,Assen<strong>de</strong>lftstraat 17, Den Haag.Ter oploss<strong>in</strong>g 1 probleem no. 218. Inzendtermentot 15 Februari.No. 318C. PROMISLO,Boston Transcript, 1919a b c d e f g ha b d e i: g bMat <strong>in</strong> 2 zetten.Een har<strong>de</strong> noot.No. 219 is geen gemakkelijk probleem.Zwart kan alleen met pion f7 spelen,maar schijnbaar kan wit ook niet veeldoen. Men zou wel pion g4 kunnen slaanen dan op g8 een dame kunnen halen,maar dan komt men er niet <strong>in</strong> 7 zetten.'t Blijft dus een raadsel hoe <strong>de</strong> <strong>in</strong>gemetsel<strong>de</strong>kon<strong>in</strong>g mat gezet moet wor<strong>de</strong>n;1. Lf5, f6. 2. e5, fe5:. 3. Ld3, e4. 4. Lfl!,e3. 5. Kd7, e2. 6. Te2:. Nu heeft zwartgeen an<strong>de</strong>re zet dan 6 Kb5: en volgt7. Te5 mat.De loper is naar fl gebracht xnet hetdoel door Te2 die loper af te sluiten endaardoor zwart <strong>de</strong> gelegenheid tot Kb5:te geven.No. 219H. FISCHER, Bamberg.a b c d e t g hMat <strong>in</strong> 7 zetten.Oploss<strong>in</strong>g probleem no. 214 (Artamowski)Wit: Ka4, Db5, Te6 en h4, Lg5, Pd5 enel, pion b4.Zwart: Kd4, Dh7, Td8, Leo, Pc2,pionnen a7, b2, c5, d2, f3 en f4.1. PdSXf*. Een fraaie sleutelzet;zwart krijgt twee extra vluchtveJ<strong>de</strong>n,namelijk c3 en e3. Er dreigt 2. Pe2 metdubbelsehaak en mat. Op 1.,.., Ke4 volgt2. Ph5 ! mat. Na Ke4 is namelijk Le5gepend (door Te6) en kan dus niet meernaar f4 gespeeld wor<strong>de</strong>n om het schaakte beantwoor<strong>de</strong>n. Door het paard naarh5 te spelen wordt tevens Dh4 verh<strong>in</strong><strong>de</strong>rd.Ook na l Ke3 is Le5 gepend en nuvolgt 2. Ph3 mat (op h3 <strong>de</strong>kt het paardveld f2). Een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> penn<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> loperhebben wij na l , Lf4: 2. Lf6 mat.(Te6 <strong>de</strong>kt nu <strong>de</strong> vel<strong>de</strong>n e3 en e4). Ver<strong>de</strong>revarianten: l , Kc3; 2. Dc5:;l c4 (verschaft <strong>de</strong>n kon<strong>in</strong>g heteventuele vluchtveld d3, doch blokkeertc4); 2. De5:; le4); 2. Dc5:.Een mooi uitgewerkt probleem.TimlnluDe4 (blokkeertHERSTEL: ALGEMEEN KATHOLIE-K WEEKBLADJanef Admudda, <strong>de</strong> wolverver, was<strong>in</strong> zijn jongel<strong>in</strong>gsjaren al befaamd omzijn kundigheid en vakmanschap; vooralals wolverver had hij een grote reputatie;geen zijner vakbroe<strong>de</strong>rs wistuit het lauwe schapenbloed zulk eenprachtig vermiljoen te toveren alshij. In het kle<strong>in</strong>e huisje aan <strong>de</strong>snelvlieten<strong>de</strong> bergbeek had zijn va<strong>de</strong>rhem <strong>de</strong> kundighe<strong>de</strong>n van het moeilijkeambacht geleerd en toen <strong>de</strong>ze stierfwaren <strong>de</strong> geheimen op Janef overgegaan.In hetzelf<strong>de</strong> huisje leid<strong>de</strong> hij Osmara,zijn schone donkerogigeAfghaanse bruid, b<strong>in</strong>nen als zijn vrouwwaar zij <strong>de</strong> wol, die hij won en verf<strong>de</strong>,tot dra<strong>de</strong>n spon op het ou<strong>de</strong> wiel vanJanef s moe<strong>de</strong>r; daarna weef<strong>de</strong>n enknoopten haar dunne vlugge v<strong>in</strong>gers<strong>de</strong> kostelijke tapijtjes, waarvoor rijkeliefhebbers uit Europa en Amerikaschatten geld neertel<strong>de</strong>n.Janef en Osmara waren kunstenaars<strong>in</strong> hun vak, door hun hart en bloedstuw<strong>de</strong> <strong>de</strong> drift van het schoonheidsverlangen<strong>in</strong> ongerepte zuiverheid, hunkunst, die verfijnd en vervolmaakt wasdoor vele eeuwen, was hun rijke erf<strong>de</strong>elvoor dit leven. Al het an<strong>de</strong>re dat<strong>de</strong> wereld biedt was hun vreemd, zijwisten noch vernamen, dat het werkhunner han<strong>de</strong>n, waarvoor zij .enkelegul<strong>de</strong>ns ontv<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>nmet goud betaald werd. Het <strong>de</strong>er<strong>de</strong>hen ook niet al zou<strong>de</strong>n zij het weten,want zij waren gelukkig met elkaar enmet hun werk. Zij had<strong>de</strong>n melk enschapenvlees en gerst <strong>in</strong> overvloedigehoeveelheid en zij had<strong>de</strong>n geluk envre<strong>de</strong>, want rondom hen was het grasvoor hun schapen fris en mals; bovenhen span<strong>de</strong> een smarag<strong>de</strong>n hemel dagaan dag; het kou<strong>de</strong> zuivere water <strong>de</strong>rdartele bergbeek stroom<strong>de</strong> hen voorbijals een onuitputtelijke bron van Godsgena<strong>de</strong>.Janef en Osmara ken<strong>de</strong>n elkaar reedsvanaf hun k<strong>in</strong><strong>de</strong>rjaren; al waren zjjgeen landgenoten, <strong>de</strong> grens, die hetzui<strong>de</strong>lijkste <strong>de</strong>el van Rusland scheid<strong>de</strong>van het Afghaanse bergland, weerhieldhen nooit tot elkaar te gaan over <strong>de</strong>smalle bergweggetjes, die voer<strong>de</strong>n vanhuis tot huis. Geen was er dan ook diezich verbaas<strong>de</strong>, toen Janef Osmara totzijn bruid koos. Hun hart en hun lief<strong>de</strong>ken<strong>de</strong>n geen grens, zij waren k<strong>in</strong><strong>de</strong>renvan hetzelf<strong>de</strong> bergland.Er g<strong>in</strong>gen jaren voorbij zon<strong>de</strong>r datramp of ongeluk hun overkwam ofdreig<strong>de</strong>. Wel werd hun zonnig geluknog groter, want Osmara schonk haarman twee k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren, een jongen en eenmeisje. In <strong>de</strong> ogen van Osmara drong<strong>de</strong> glans <strong>de</strong>r jeugd terug voor <strong>de</strong> warmemil<strong>de</strong> blik <strong>de</strong>r moe<strong>de</strong>rlief<strong>de</strong>; <strong>in</strong><strong>de</strong> ogen van Janef fonkel<strong>de</strong>n trots eneerzucht; <strong>de</strong>n knaap wil<strong>de</strong> hij on<strong>de</strong>rzijn leid<strong>in</strong>g opkweken tot <strong>de</strong>n knapstenwolverver, het meisje tot <strong>de</strong> kundigsteen kunstz<strong>in</strong>nigste tapijtknoöpstervan heel het land. Zo beleef<strong>de</strong> Osmarahaar dromen van lief<strong>de</strong> en vreugd, Janefvan trotse verwacht<strong>in</strong>g en bei<strong>de</strong>nwisten het van elkaar, al bespraken zijdit niet.Maar één sombere dag wierp al <strong>de</strong>plannen • van Janef omver, zijn trotsedroom verg<strong>in</strong>g <strong>in</strong> smart en bekommernis.Het was op een stralen<strong>de</strong> morgen<strong>in</strong> <strong>de</strong> vroege herfst, toen mannen tepaard voor' zijn huisje verschenen, diehem op barse toon gelastten zich <strong>in</strong> <strong>de</strong>dichtstbij zijn<strong>de</strong> stad te mel<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong>nmilitairen commandant. Want het landOploss<strong>in</strong>g 1 probleem no. 215 (W. Nann<strong>in</strong>g)1. Ld3—a6! Dit is een tempoprobleem.Waarom <strong>de</strong> loper zo buitenspel gezetmoet wor<strong>de</strong>n zien wij <strong>in</strong> <strong>de</strong> variant.l , d4 2. Db5. De loper heeft duslangs diagonaal fl—a6 plaats moetenmaken voor <strong>de</strong> dame, die hierdoor veldb5 kan bereiken. Dit noemt men „lij<strong>nr</strong>uim<strong>in</strong>g".Ver<strong>de</strong>r volgt op l e3 2.De3: en op zetten van het zwarte paard2. Dh2.Een eenvoudig tweezetje, dat dient omhet lij<strong>nr</strong>uim<strong>in</strong>gsthema te illustreren.Goe<strong>de</strong> oploss<strong>in</strong>gen van bei<strong>de</strong> problemenzon<strong>de</strong>n: R. Bosma, Sneek; H. v. Diemen,Ltisse; L. Fijn, Nijmegen; J. J. v. Hoek,Amsterdam; J. Kleynernbreugel, Goirle;<strong>de</strong> ut&titewexwas <strong>in</strong> gevaar, <strong>de</strong> vijand, die vervloektebourgeois, had het gewaagd hunheerlijk land te bedreigen. Alle weerbaremannen moesten zich mel<strong>de</strong>n omte zamen <strong>de</strong> ellendige kapitalisten tevernietigen, die hun hofste<strong>de</strong>n, vrouwenen k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren belaag<strong>de</strong>n.Janef had geen vijan<strong>de</strong>n, hij ken<strong>de</strong>geen bourgeois en wist niet wat kapitalistenwaren, maar hij g<strong>in</strong>g omdathij moest en meer nog omdat <strong>in</strong> zijnhart <strong>de</strong> begeerte hoog span<strong>de</strong>, hof,vrouw en k<strong>in</strong>d te ver<strong>de</strong>digen. Janefmoest vele dagen door het bergland lopenvooraleer hij <strong>de</strong> stad bereikte waarhij zich mel<strong>de</strong>n kon. Er waren velendaar te zamen gekomen, her<strong>de</strong>rs, ververs,kooplie<strong>de</strong>n en an<strong>de</strong>r volk uit zijnstreek;. sommigen ken<strong>de</strong> hij en hijsprak met hen, maar geen die wistwaarheen zij zou<strong>de</strong>n gaan, noch welkenvijand zij moesten gaan bevechten. Zijwer<strong>de</strong>n gewapend met dolken en gewerenen gekleed <strong>in</strong> uniformen van hetslechtste katoenen goed, kleur- en levenloos;<strong>de</strong> schoenen, die hun wer<strong>de</strong>ntoegeworpen, van grof slecht leer <strong>de</strong>danpijn bij ie<strong>de</strong>re stap die zij <strong>de</strong><strong>de</strong>n.In veewagens wer<strong>de</strong>n ze samengepakten dan v<strong>in</strong>g <strong>de</strong> reis aan door onbeken<strong>de</strong>streken, dagenlang.Nu stond Janef bij het kampvuurmet nog vele an<strong>de</strong>ren, <strong>in</strong> het verrekou<strong>de</strong> land waar <strong>de</strong> sneeuwstormenonophou<strong>de</strong>lijk raas<strong>de</strong>n. Gevloekt engeschol<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> officieren, die met<strong>de</strong> revolver <strong>in</strong> <strong>de</strong> vuist achter hen aang<strong>in</strong>gen,waren ze opgejaagd door onafzienbarebossen; over bevroren merenhad<strong>de</strong>n ze moeten kruipen, diep verne<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n koud tot <strong>in</strong> hun ruggemerg.Hun maag krampte van honger, alseen keukenwagen kwam aangere<strong>de</strong>nvielen ze er op aan als wolven om eenschotel warm voedsel te bemachtigen;maar er g<strong>in</strong>gen dagen voorbij dat erniets was dan hard brood en water.Maar dit leed was van geen betekenisbij dat an<strong>de</strong>re verschrikkelijk lij<strong>de</strong>n:<strong>de</strong> witte do<strong>de</strong>rs. Krachtige jongemannen, die goed gevoed en gekleed <strong>in</strong>lange witte jassen voortsnel<strong>de</strong>n op hunvlugge ski's. Altijd op het onverwachtdoken zij op, vooraleer Janef en zijnlotgenoten er op bedacht waren ratel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> snelvuurgeweren, hen wégmaaiendmet tientallen. Janef ken<strong>de</strong><strong>de</strong>ze do<strong>de</strong>rs niet, nimmer had hij vanhen gehoord, hij hoor<strong>de</strong> wel mompelen,dat het goe<strong>de</strong> mannen waren, hel<strong>de</strong>n,die met ware doodsveracht<strong>in</strong>g hun huisen hof ver<strong>de</strong>dig<strong>de</strong>n. Janef wist het niet,zom<strong>in</strong> begreep hij iets van <strong>de</strong>ze vreselijkemensenworstel<strong>in</strong>g. In zijn hart enhoofd was geen haat of vechtlust, maaralleen een heel groot verlangen naarzijn land, zijn huis, naar Osmara en <strong>de</strong>k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Maar straks zou hij weerkeren,aan dit lij<strong>de</strong>n zou immers spoedigeen e<strong>in</strong><strong>de</strong> komen.Een officier trad na<strong>de</strong>r en schopteeen <strong>de</strong>r slapen<strong>de</strong> mannen wakker.„Houd <strong>de</strong> wacht en zorg dat het vuurniet dooft!" beval hij en met een handbeweg<strong>in</strong>gbeduid<strong>de</strong> hij dat Janef kongaan slapen. Janef kroop dicht bij hetvuur, daar was het goed, nu kon hijslapen gaan met het beeld van Osmaravoor <strong>de</strong> geest. Maar <strong>de</strong> nieuwe wakerviel oververmoeid <strong>in</strong> slaap, met hemsliepen Janef en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren hun doodslaap.Toen <strong>de</strong> morgen kwam, lagenhun bevroren lichamen on<strong>de</strong>r eendikke sneeuwlaag.WALTER.J. en W. Luyten, Swalmen; L. Mors, Alkmaar;C. van Trijp, Utrecht en A. <strong>de</strong> Wit,Swalmen.Correspon<strong>de</strong>ntie: R. B. te S. Vermoe<strong>de</strong>lijkheeft u mij <strong>de</strong> stand van uw probleemKd2—Kf5 niet goed opgegeven.Ik zie althans niet, wat er na <strong>de</strong> sleutelzetdreigt (veld f4 is onge<strong>de</strong>kt).J. K. te G. In<strong>de</strong>rdaad jammer dat udie variant wegliet. Maar 't was juist <strong>de</strong>variant waar <strong>de</strong> zaak om draai<strong>de</strong>.N. G. te H. Op 1. Lf4: volgt niet Lf4:,doch beter Dh4:, waarna wit niet mat kanzetten. Laat u zich door <strong>de</strong>ze mislukk<strong>in</strong>gniet afschrikken; volgen<strong>de</strong> keer gaat hetmisschien beter.L. M. te A. U behoeft <strong>de</strong> stan<strong>de</strong>n <strong>de</strong>rproblemen niet bij <strong>de</strong> oploss<strong>in</strong>gen te vermel<strong>de</strong>n.Gebruikt thansMaggi's SoepenZij bevatten het bestewat Holland's bo<strong>de</strong>mbiedt.JulienneRijst-JulienneGroenteTapioca-JulienneBloemkoolAsperge21 soortenMAGGI* SOEPENAn<strong>de</strong>re, zeer aan tbevelen soorten:W<strong>in</strong>dsorKon<strong>in</strong>g<strong>in</strong>neOssenstaartPouletVermicelli6 en 8 cent voor 2-3 bor<strong>de</strong>nTT at <strong>in</strong>oefen onzemeisjes! wor<strong>de</strong>n vAls <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van school gaan, is hetaltijd voor ou<strong>de</strong>rs, die aan <strong>de</strong> opvoed<strong>in</strong>ghunner k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren grote zorg beste<strong>de</strong>n, 'nmoeilijke vraag: „Wat nu?"Door het feit dat 'n meisje vrij spoedigwerk v<strong>in</strong>dt, wordt die vraag bij <strong>de</strong> meis 1 -jes gemakkelijk opzij geschoven, als warie opgelost.Niets is echter m<strong>in</strong><strong>de</strong>r waar.Door uw k<strong>in</strong>d naar <strong>de</strong> fabriek te sturen,<strong>in</strong> een of an<strong>de</strong>r dagd<strong>de</strong>nstje te doen, misschien<strong>in</strong> 'n w<strong>in</strong>kel of op 'n kantoor teplaatsen, is <strong>de</strong> voltooi<strong>in</strong>g van haar opvoed<strong>in</strong>gniet verzekerd!Ie<strong>de</strong>r meisje, van welke stand ook, moetwor<strong>de</strong>n klaargemaakt voor haar toekomstigetaak als moe<strong>de</strong>r van een gez<strong>in</strong>. Hiervooris nodig een vorm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gehelepersoonlijkheid, en vooral 'n huishou<strong>de</strong>lijkevorm<strong>in</strong>g.Hiermee zult gij, ou<strong>de</strong>rs, het zeiker eenszijn, ge zoudt niets liever willen, maaihoe?Heel eenvoudig! Stuurt uw meisje naar<strong>de</strong> dienstbo<strong>de</strong>nopleid<strong>in</strong>g „Bouvigne" teG<strong>in</strong>neken. Daar leert ze alles wat ze noodzakelijkzou moeten leren!Ja maar <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n?Ongelofelijk!De gehele opleid<strong>in</strong>g is gratis; zelfs <strong>de</strong>reiskosten wor<strong>de</strong>n vergoed.Er komen geen onkosten bij!'Uniform, boeken en wat meer nodig is,kunnen <strong>de</strong> meisjes betalen van 't zakgeld,dat hun bovendien verstrekt wordt!Wel is er <strong>de</strong> morele verplicht<strong>in</strong>g aanverbon<strong>de</strong>n, dat het meisje gaat dienen,maar va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r mogen zelf beslissenbij wie en waar.'t Spreekt vanzelf dat alleen meisjesuit goe<strong>de</strong> <strong>de</strong>gelijke arbei<strong>de</strong>rsgez<strong>in</strong>nen, met'n gezond verstand en 'n goe<strong>de</strong> gezondheidkunnen wor<strong>de</strong>n aangenomen.Va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r, bespreekt het eenssamen, of dit niet iets is voor én van uwmeisjes.Hebt ge vragen?Stuurt ze naar 't secretariaat <strong>de</strong>r K. A.afd. Kampwerk, Boschstraat 35, Breda,en we zullen ze gaarne <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> weekbeantwoor<strong>de</strong>n, en dan tevens meer uitgebrei<strong>de</strong><strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen geven.Er zij alvast meege<strong>de</strong>eld, dat <strong>de</strong> eerstvolgen<strong>de</strong>opleid<strong>in</strong>g aanvangtl April aanstaan<strong>de</strong>Opgaven zo spoedig mogelijk te richtentot directie Bouvigne, afd. Dienstbo<strong>de</strong>»-opleid<strong>in</strong>g, Giimeken.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!