Herstel (1940) nr. 5 - Vakbeweging in de oorlog

HERSTEL: ALGEMEEN KATHOLIEK WEEKBLADWS HUISHOUDENUIENUien worden in het algemeen veel teweinig gegeten. Dat is wel is waar metalle groenten het geval, maar met uientoch in het bijzonder. In de eerste plaatsis de ui zelf voedzaam, maar ze is vooralgezond. Ze is rijk aan vitaminen, speciaalaan vitamine B. Bovendien bevat ze veelzwavel, een element waar ons lichaamniet buiten kan, wil het gezond zijn en inonze dagelijkse behoefte daaraan kunneneen weinig uien al voorzien. Daarom ishet dus wijs om iedere dag wat uien tegebruiken. Niet verstandig zou het echterzijn om met dat doel dag in "dag uit eenportie gestoofde uien te nemen, ofschoon3it een heel smakelijke manier van bereidingis. Want niets verveelt bij devoeding zo snel als eentonigheid en watcnéér gewicht in de schaal legt, bovendienis eentonigheid zo verkeerd, omdat iederesoort levensmiddelen haar eigen samenstellingheeft, met rijkdom aan de éne,maar tevens vaak met gemis aan eenandere stof, die ons lichaam evenminontberen kan.Daarom geven we wel iedere dag uien,maar iedere dag op een andere maniertoebereid. En daarvoor zijn nu juist uienzo buitengewoon geschikt. Want ze lateniiCh met de meest uiteenlopende spijzensombineren tot een smakelijk en dantevens gezond gerecht.Nog sterker, er zijn verscheidene spijzendie weinig smaak hebben en die pas goedtot hun recht komen als er wat uien methun levendige smaak aan toegevoegdworden. Dit nu is niet alleen van belangom van het eten een soort genot te maken,maar tegelijkertijd, en eigenlijk in hoofdzaak,om meer nut van ons voedsel tehebben. Want de krachtige geur van onzetuinkruiden, waartoe ook de uien, sjalottenen knoflook te rekenen zijn, prikkelende klieren in de maag en de darm totafscheiding van de sappen, die het voedselmoeten verteren. Hoe meer en beter dieverteringssappen met het voedsel vermengdworden, hoe beter dit wordt opgelostom, door en met het bloed, als bouwstofnaar de lichaamscellen gevoerd teworden.Gebakken uien leveren meer smaak engeur dan gekookte of gestoofde. Uienbakken is echter niet ieders werk. Velehuisvrouwen maken het bakvet veel teheet, zodat de uien aan de buitenkantdirect hard en taai, van binnen niet gaarworden, met het dubbele nadeel, dat degeurstoffen niet tot hun recht komen, ter.wijl de uien zelf bijna onverteerbaarworden. We moeten dus de nodige tijdnemen, zodat de uien zacht, lichtbruin enverteerbaar blijven.In allerlei spijzen kan men op deze wijzegebakken uien gebruiken; in de eersteplaats in de meeste stamppotten engroenten. Verder ook bij allerlei gebraden,gekookt en gestoofd vlees, ook zelfs kippenvleesen bü schapenvlees zijn uien bepaaldonmisbaar; vooral van vlees- en visrestenmaakt men - met licht gebakkenuien een heel nieuw en heerlijk gerecht(stokvis!) Omdat vlees braden aanvankelijkop een fel vuur moet geschieden, voegtmen de schijven uien dan pas aan hetbraadvet toe, wanneer de bruine korstjesaan het vlees gevormd zijn en het op eenzachter vuur ligt gaar te braden.Om, in plaats van de vette, glibberigemassa zonder geur of smaak, zoals velehuisvrouwen ze leveren, een werkelijksmakelijke jus te bereiden die het helemaal lekker maakt kan men het gebakkenuitje eenvoudig niet missen en zo is hetniet de meeste sausen.Met soepen is het al weinig anders gesteld;in bruine en witte bonensoep, toma.tensoep enz. gebruikt men meestal gebakkenuitjes, die men onder andere terwille van de verteerbaarheid desgewenstlater door een zeef kan wrijven; maarmen kan ook de uien gewoon meekoken,zoals dat in erwtensoep gebeurt. Erwtensoepzonder prei of uien is een smakeloosgerecht.Ook rauw kan men uien met goed resultaataanwenden. Men hakt ze dan heelfijn of, wat nog beter is, men raspt ze opeen groenterasp. Op die wijze gebruiktmen ze in allerlei saladen, zoals in dewintertijd in aardappelsla, bietensla, veldslaof een mengsel van dit alles, waarbijdan ook nog restanten van gesteriliseerdegroenten of koude vleesresten gevoegdkunnen worden.Ook bij het maken van gehaktballenworden gehakte of geraspte uien gebruikt,die de smaak van het gehakt inhoge mate verbeteren; ze worden dan„Sind auoh drauss der Madele viel,Lieber Schatz ich bleib dir treu."(Duits volksliedje)Heeft u ook het ontstellend berichtgelezen, dat Miss Kay Stammers, deberoemde tennisspeelster, nu de barrewintertijd aanhoudt, in een perzikkleurigbruidstoilet zal dienen te trouwen? Op het plaatje, dat er bij stond,lag „hij" geknield, geknield! aan haarvoeten. Dat is eventjes wat! Mijnkrant vertelde, dat Kay ook liever in't wit getrouwd was, maar „wit doetthans temidden van de sneeuw welbijzonder koud aan en wat een indrukmaakt een de kou terdege voelendebruid in een wit loiletje"! Ik had eenander commentaar van mijn krantfijner gevonden. In deze geest bijvoorbeeld:„De japon zal Kay ongetwijfeldgoed staan; perzikkleur immers kanzeer flatteus zijn. 't Was echter zinrijkergeweest, beste mensen, als Kaytoch maar wit gekozen had. Eventueelkon ze er toch wel een warmjumpertje onder aantrekken. Wij zouden't in elk geval w^l genomen hebben,niet waar? Wij hadden in 't witde 10 graden onder nul straal genegeerd.Toen we gedoopt werden, heeft depriester gezegd: „Ontvang het wittekleed (de heiligmakende genade) endraag het onbesmet tot voor de rechterstoelvan Onzen Heer Jezus Christus.„Het witte doopkleed was symbool.Op haar hoogtijdag draagt debruid weer dat witte gewaad. Eenszal het haar doodskleed zijn. Daarom:Draag het onbesmet "Maar ja, een krant kan toch nietaltijd „opvoeden"! Voor mij deed zein zover goed werk, dat mijn gedachtenvia de perzikkleur van Kay Stammersgingen naar een brief, die allang ligt te wachten. Een brief vaneen trouwen Herstel-lezer. Een vande jonge garde. Die vroeg: „Schrijfu eens over de verloving; hoe 't allemaalhoort en zo "Nu, kort geleden hebben uit onzekennissenkring Anna en Dorus zichverloofd. Op de kaartjes, die ze rondstuurden,heette zij Puck en hij Thé.Ze hielden receptie temidden van eenontzaglijke bloemenweelde en zij deederg dik-an met haar a.s. schoonvader:paps voor en paps na!tegelijk met het gehakt gaar en van degeur en smaak gaat niets verloren.Fijner van smaak en van vezel — endaardoor gemakkelijker verteerbaar —zijn de sjalotten. Door vroeg in het voorjaareen bedj'e te poten kan men zich voorde volgende wintertijd er van voorzien.Ook knoflook wordt in de keuken — in deNederlandse althans —• veel te weiniggebruikt. De smaak ervan is veel sterkerdan van uien, zodat men ze nooit in grotehoeveelheden gebruikt. Eén of een paarteentjes, fijngesnipperd met de uitjes meegebakken,of gekookt, helpen ze echter desmaak van vele spijzen verbeteren. Bovendienis knoflook zeer gezond, het heetonder andere nuttig te zijn voor hen diete hoge bloeddruk hebben.Uien vertragen min of meer de ledigingvan de maag, wat, voor sommige mensenhinderlijk is. Een eenvoudig en onschuldigmiddel daartegen is, na het eten een kopjelauw water te drinken, iets wat ook in demeeste gevallen afdoende is, voor menigeen,die nu na het eten een portie zuiveringszoutof een ander niet geheel onschuldigmedicament slikt. En ten slottebegint de vertering al in de mond, methet kauwen en het daarbij afgescheidenspeeksel.WILNA MÜNCH.ONS LOODJE IS, WATZOO'N LOODJE MOETZIJN: EEN WAARMERKVOOR KWALITEITHoort het zo? Misschien. Mij lijkthet nogal overdreven. Zou ook hiereenvoud niet het kenmerk van hetware zijn?Bij de verloving wordt plotselingeen ernstige zaak, dat wat voordienslechts een heel plezierig iets was;zo idyllisch begonnen: in een zonniglaantje, bij de dagelijkse gang naarhet werk, aan de deur waar zij diendeen hij de buitenboel verfde, op deijsbaan, tijdens een wandeling na hetZondagavondlof, op een feest. Toenis er een prettige tijd gevolgd; menwas verliefd. Verliefdheid is 'n prachtigetoestand, waarin veel goede ensterke krachten in den mens losgeslagenworden en edele gevoelens zichbaanbreken. Enfin nu is 't erdoor; ze zijn officieel verloofd; deringen werden gewisseld. Niet metde bedoeling om ze in de toekomstbij iedere kibbelpartij naar eikaarshoofd te gooien: „Ik maak het af!"Ook de verlovingsring — rond, zondereind — is symbool van de trouwen het is niet zonder zin, dat hij van„edel" metaal gemaakt is! Hij wordtgedragen aan de vierde vinger derlinkerhand, aan de kant van het hart.Het verdient aanbeveling de ringte laten wijden. Mocht de jongemangeld óver hebben, dan zou hij zijnliefste meisje bij gelegenheid der verlovingeen kruisje kunnen geven aaneen hangertje. Dat kan trouwens bijiedere feestelijke gelegenheid alsnoggebeuren. Wacht hij tot de huwelijksdag,dan is misschien haar moederhem vóór. Menige moeder stelt ernamelijk een eer in om juist dat geschenkaan haar dochter mee tenhuwelijk te geven. Wat is dat allemaalmooi!Men waarschuwt — en terecht —voor de gevaren der verkering, dochvergeet er wel eens bij te zeggen, dathet ook een heel mooie tijd kan zijn.Mooi; niet makkelijk.De moeilijkheden zijn talrijk. Detwee gelieven moeten zich aanpassenaan elkaar — daar gaan nog heelwat huwelijksjaren óók mee heen —en aan de wederzijdse families. Datgebeurt veelal niet zonder tranen,zonder ruzietjes, die wel weer overgaan,maar toch een mooie verhoudingte dikwijls vertroebelen, 't Isgebruikelijk, evenwel niet rechtvaardig,om alle schuld op de lastigeschoonmoeder en de bemoeiziekeschoonzussen te schuiven. Sommigeverliefde/verloofde jongelui kunnenhoogst onuitstaanbaar doen door b.v.ineens vreselijk weg te lopen metde nieuwe familie, waar ze in verzeildzijn geraakt en tegelijkertijd in heteigen gezin een houding aan te nemenvan volslagen onafhankelijkheid, terwijlze nog helemaal niets gepresteerdhebben, ja soms, om zo te zeggen, hetzout in de pap nog niet verdienen.Mooi is de verlovingstijd, gezien alsvoorbereidingstijd voor het huwelijk,gelijk het noviciaat dat is voor hetkloosterleven. Terwijl echter bij hetnoviciaat alles er toe meewerkt deharten omhoog te stuwen, is er tijdensde verloving heel veel, wat naarde aarde trekt. Het is daarom toe tejuichen, dat er cursussen gegevenworden als dit voor het-Volle leven;'t is goed, dat de jeugdverenigingenhun deuren wagenwijd openzetten ookvoor de verloofden; 't is heilzaam, datde jonge mensen bijgebracht wordt,dat je ook samen gelukkig kunt zijn,al ga je niet iedere Zondagavond dansen.Wat ernst is gewenst! Er is tochwel een en ander te bespreken buitenSTEGEMANheerscht weakzaamheidij da contohijnielen directde kwestie, of je twisted matten opde vloer zult nemen dan wel zeil? Jekunt je samen bezinnen op het echtkatholieke gezinsleven en afsprekenelk, wat dat betreft, het beste van.thuis mee te brengen, of, waar degoede gebruiken verwaarloosd mochtenzijn, die weer in ere te herstellen.Een goede handleiding hierbij is hetuiterst practisch boekje van PastoorPoels: In 't heiligdom van uw huis. 1 )Kies een wapenspreuk voor je toekomstiggezin (ook het huwelijks^leven is een strijd!) en probeer er dansamen het allerbeste van te maken,hulp zoekende, waar die te vinden is:in de biechtstoel en aan de communie*bank.'t Is geen kunst om de ideale toestandte. schetsen: zij 23, hij 25, kennismakingin de familiekring, spoedigeverloving, goede verdiensten, naeen jaar trouwen zonder schuldenen vervolgens leefden zij langejaren in vrede en eendracht. Hetleven is eindeloos gevarieerd en dewerkelijkheid dwingt somwijlen totlangere verkering dan wel wenselijkis. Maar toch moet de bruid op haarhoogtijdag het witte kleed kunnendragen als zinnebeeld van het ongereptelicht, van reine blijheid; En tochmag de omgang geen sleur worden.Het is een grote zegen als én vrijerén vrijster veel om handen hebben.Het meisje kan zoveel leren op gebiedvan koken, naaien, babyverzorging.Beiden kunnen hun godsdienstkennisverdiepen, eens wat lezen over degrote levensvragen, waarmee ze doorhun huwelijk te maken krijgen.Mooi kan de verlovingstijd zijn vantwee eerlijke mensen, die vol goedewil elkaar trachten te helpen, terwijlop de achtergrond van hun denken endoen blijft branden de vraag:„Wat deed ik voor haar (voor zijn) ;ziel?" 2 )*) In 't heiligdom van uw huis. PastoorPoels. Wordt verkocht ten bate van debouw der H. Familiekerk te Roermond.Kost ƒ l,—.2 ) Uit: Verantwoording. Dichteres onbekend.C. BOUDENS-VAN HEEL.CorrespondentieVoor de moeder van 10 kinderen, dieover haar 12-jarig dochtertje schreef,ligt het antwoord klaar. Door een abuisis haar adres zoek geraakt. Misschien wilzij dit even opgeven, dan wordt de briefper kerende post verzonden.Aan M. v. d. L. te H. en anderen, dieongeduldig zullen worden wegens hetuitblijven van een antwoord, wordt nogeens gewezen op onze zeer beperkte ruimte.Dit geldt ook voor N. van St. A. te A.,die een bijdrage instuurde over een wandeling,zoals indertijd verzocht werd.C. B. v. H.DE ROOKWORST MET DE FIJNE. ZACHTE ROOKSMAAK