Rondom bestand van 1989 6 1 - Atlantis

More documents

Recommendations

Info

Van de redactieHet is ons een genoegen in deze aflevering van ons tijdschrift een bijdrage tekunnen publiceren van Prof. Dr. F.L Meijler, die tijdens de Tweede Wereldoorlogondergedoken was bij de familie Weerts in Kloosterhaar. Dit opstel sluit aan bijandere verhalen over zijn avonturen als onderduiker bij boer Weerts, die te vindenzijn in zijn boek: 81 „Kun jij een aardappel maken?"Van InekeWormgoor mochten we een interessante en gedegen studieontvangenover het kasteel van Hardenberg, terwijl Louis Bruins wetenswaardige dingenschrijft over huwelijkse voorwaarden in de achttiende eeuw.Voor de samenstellers van het dialectnummer wil de redactie nogmaals haarwaardering uitspreken. Wij hebben de indruk dat het bij onze lezers in de smaak isgevallen.Onze vraag is aan de lezers: heeft u zelf vroeger in de oorlog of anderszins ietsmeegemaakt of kent u iemand die over een gebeurtenis uit het verleden boeiendweet te schrijven? De redactie ziet gaarne uw reacties tegemoet.BarghoesspulF.L MeijlerDe schuilplaatsEen deel van het terrein waar nu de kalkzandsteenfabriek in Kloosterhaar staat,grenst aan het land van de boerderij waar eertijds Albertus Weerts, en zijn gezin,woonde en werkte. Het werd Barghoesspul genoemd, naar een boerderij die erheel vroeger gestaan moet hebben. Het was heidegrond en licht heuvelachtig. Hetgebied was niet zo groot, maar toch groot genoeg om in de oorlog het door hetverzet buitgemaakte bevolkingsregister van Hellendoorn te verbergen. Maardaarnaast, en dat weet en wist vrijwel niemand, was in de heide een hol gemaaktdat tijdelijk en incidenteel heeft dienst gedaan als nachtelijke schuilplaats voor deonderduikers van boer Weerts. Oorspronkelijk was dit een diepe kuil in de grond,die met balken werd overspannen en die dan met heideplaggen werden bedekt.De schuilplaats was waterdicht en je kon er over lopen zonder te merken dat erzich een ruimte onder bevond.De boerderijDe boerderij van Weerts lag vlak aan de Duitse grens in een gebied, behorend totde Gemeente Hardenberg, dat Balderhaar wordt genoemd, ongeveer middentussen Kloosterhaar en Bruchterveld. Na de oorlog is de oude boerderij doorhooibroei verbrand, maar de oude houten schuur staat nog dicht bij de weg vanKloosterhaar naar Bruchterveld. Daar dwars op loopt langs de de boerderij eenklinkerweg tot vlak aan de grens. Deze weg werd tegen het einde van de oorlogaangelegd door de „Organisation Todt", waarbij gebruik werd gemaakt vandwangarbeiders uit bijna alle landen van Europa*. Achteraf bezien is het een wegvan niks, die niet eens tot in Duitsland doorloopt maar vlak voor de grens eindigt.In die laatste oorlogswinter leek het echter een hele onderneming. De Nederlandsedwangarbeiders noemden deze verbinding met Duitsland het Hazenpad,maar als zodanig is het nooit gebruikt. Vlak aan dit Hazenpad ligt ook nog het oude* F.L. Meijler. „Kun jij een aardappel maken?" Uitgeverij Bunge, Utrecht 1987.551
F.L Meijler op 18-jarige leeftijd metWeerts en zijn vrouw (1943).Foto uit „Kun jij een aardappelmaken?"Bakhuus, waar in de oorlog depaarden stonden en er was eenvarkenskot, en ik heb er welkonijnen gehouden. De contourenvan het erf zijn dus nog welzichtbaar, maar de boerderij zelf isherbouwd en dat geeft me eenverdrietig gevoel.Alles verdwijntOndanks de moeilijke oorlogsjaren die ik op de boerderij van Weerts hebgewoond, mis ik het oude huis toch, maar vooral zijn bewoners, natuurlijk. Eenpaar keer per jaar minstens ga ik kijken, niemand kent of herkent me. Een oudereheer, tamelijk gezet, in een auto van een merk dat men in Kloosterhaar maarzelden ziet.Ook dit voorjaar ben ik er weer geweest. Eerst heb ik de graven bezocht vanWeerts en zijn vrouw Zwaantje op het kerkhof in Sibculo. Door omstandighedenben ik bij geen van beiden hun begrafenis geweest, en dat knaagt aan me. Recentis Tante Jeanette overleden, de vrouw van veldwachter De Jong uit Bergentheim.Ook ten tijde van haar begrafenis was ik afwezig en ik heb dus geen afscheid vanhaar kunnen nemen. Gelukkig had ik haar deze zomer nog bezocht in het ClaraFeyoena Heem in Heemse. Ze is ouder dan 90 jaar geworden en ze was de laatstelevende die mijn ouders nog heeft gekend. Zo verdwijnt alles en iedereen, en heeftook Barghoesspul plaats moeten maken voor de afgravingen van hetkalkhou-dende zand. Maar arbeidsplaatsen zijn belangrijker dan natuurschoon.Alhoewel, natuurschoon was het niet voor ons in die laatste donkere oorlogsmaanden.Weerts was een optimist, maar vooral ook een realist, en met debevrijding in zicht en het geallieerde geschut in de verte hoorbaar, wilde hij zijnonderduikers geen onnodig risico laten lopen.552
Page 1: 1989 6/1 RONDOM DEN HERDENBERGHTijd
Page 5 and 6: er wel eens een hond. Gelukkig werd
Page 7 and 8: fiekan, vazen voor op de kast, schi
Page 9 and 10: estand is tegen het zware werk: hij
Page 11 and 12: Ambt-Hardenberg bezat reeds in 1909
Page 13: Het kasteel van Hardenberg: Romeins
Page 16 and 17: isschop Jan van Arkel het stadje Ha
Page 18 and 19: Oudedagsvoorziening in vroeger jare
Page 20 and 21: OnteigeningenEr is in 1900 al een c
Page 22 and 23: voldaan. Maar de NOLS houdt vol dat
Page 24 and 25: de NOLS en de aannemer van de onder
Page 26: Het bestuur van uw vereniging verhe

Rondom bestand van 1989 6 1 - Atlantis

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?