Arbeid (1942) nr. 10 - Vakbeweging in de oorlog

KRONIEK VAN DE ARBEIDNietalleen bij de redactie van„Arbeid", maar ook bij andere instellingenvan het N.V.V. bestaat eengroot deel van de dagelijkse post uitbrieven met klachten of verzoekenom inlichtingen over de ziekenfondsregelingen de toepassing van deZiektewet. Het is verklaarbaar, dateen nieuwe, zo diep ingrijpende regelingmaanden lang nodig heeft omin te burgeren; — fondsen, werkgevers,doktoren en patiëntenweten nog steeds niet precies, wat zijwel en wat zij niet kunnen, mogen ofmoeten doen, al begint er langzamerhandorde in de practische toepassingder bepalingen te komen. HetN.V.V. doet daarbij, wat het kan, omzowei, ieder afzonderlijk geval als degehele uitvoering van de regeling opeen voldoening-gevende wijze te regelen.Dat brengt een geweldige hoeveelheidwerk met zich, maar erwordt dan ook iets verricht, dat vooralle arbeiders waarde heeft.Zo bereiken uit alle delen van hetland klachten van verzekerden deN.V.V.-kantoren over het feit, dat zijbij ziekte hun ziekengelduitkeringvan de betrokken bedrijfsverenigingniet ontvangen op de gewone loonbetaaldag,die ligt in de eerstvolgendeweek na de week van ziekmelding.Soms zelfs ontvangen zij hun ziekengeldvele weken te laat.Daar de verzekerde arbeiders zijnaangewezen op deze uitkeringen omin hun onderhoud te kunnen, voorzien,is spoediger uitbetaling voor henvan veel belang.Het is het N.V.V. gebleken, dat bijaandrang om spoed te betrachten metde uitbetaling, de directies en administrateursvan de bedrijfsverenigingenaltijd gaarne bereid zijn al hetmogelijke te doen om bespoediging tebewerkstelligen. Niettemin wijzen wijde arbeiders erop, dat zij zich in gevalvan vertraging kunnen, wendentot de Dienst voor Rechtsbeschermingvan het N.V.V. of rechtstreeks tot debetrokken bedrijfsvereniging.Het verdien» dringend aanbevelingom in de brieven hierover steeds ookde naam van den patroon te vermelden.Hierdoor wordt onnodige vertragingvoorkomen.Op verzoek van het N.V.V. heeft deadministrateur van een groot aantalbedrijfsverenigingen, de directie vanCentraal Beheer, zich bereid- verklaardin al die gevallen,' waarin hettegenwoordige stelsel van voorschietenvan het ziekengeld door de werkgevers'ernstige gebreken vertoont,over te gaan tot rechtstreekse uitbetalingvan ziekengeld aan de patiënten.In de kringen van het overheidspersoneelis een belangrijke vereenvoudigingvan de centrale vertegenwoordigingin de overlegsinstanties totstand gekomen. Het A.C.O.P. en hetC.N.O.P. zijn samengesmolten tot eennieuw „Comité van Overheidspersoneel"onder het beproefde voorzjtterschapvan L. J. Bakker. De Persdienstvan het N.V.V. schrijft hierover:De per l October 1940 voltrokkensamensmelting van N.V.V. én NederlandseVakcentrale (N.V.C.) leidde tothet voeren van besprekingen tussende verschillende bij het Comité terbehartiging van de 'algemene belangenvan Overheidspersoneel (A.C,O.P.)en de Centrale van Nederlands Overheidspersoneel(C.N.O.P.) aangeslotenbonden, welke tot resultaat hadden:1. met ingang van l October 1940samensmelting van twee bonden vanwerklieden in overheidsdienst tot deNederlandse Bond van Personeel - inOverheidsdienst:2. in de loop van Januari 1941 fusiesvan acht ambtenaarsbonden tot déAmbtenaarsbond;3. met ingang van l Februari 1941samensmelting van drie bonden vanspoor- en tramwegpersoneel tot deNederlandse Hereniging van SpoorenTramwegpersoneeLIn verband met deze gebeurtenissenel! de toetreding per l April 1941 vande Nederlandse Vereniging van SpoorenTramwegpersoneel tot het A.C.O.P.Werd een viertal vertegenwoordigersuit de kring van het C.N.O.K in hetbestuur van het A.C.O.P. opgenomen.Dit betekende dus practisch een' gedeeltelijkefusie tussen A.C.O.P. enC.N.O.P.Tussen de besturen van A.C.O.P. enC.N.O.P. is thans overeenstemmingbereikt over volledige samensmeltingvan beide combinaties met ingang vanl Maart 1942. Het nieuwe comité zalworden genoemd: Comité van Overheidspersoneel.Hierbij zijn dus voortaanaangesloten de Ambtenaarsbond,de Nederlandse Vereniging van SpooreflTramwegpersoneel, de NederlandseBond van Personeel in Overheidsdiensten de Bond van NederlandseOnderwijzers. Als vertegenwoordigersin de rijks-centrale-commissie vanoverleg blijven aangewezen de herenL. J. Bakker, W. Luberti,en H. M. Roos, terwijl de delegatie Inhet' centraal overleg der samenwerkendegemeenden zal bestaan uit deheren L. J. Bakker, W. Luberti, H. Oltmansen J.. J. Staal.Het bureau van het comitévormt 'een onderdeel van de' sociaal-economische afdelingvan het N.V.V., waardoor dearbeid van het comité in hetalgemeen sociaal-economischwerk van het N.V.V. is ingeschakeld.». eBij een vakorganisatie, die weinig uihet oog valt, maar die toch een zeergegronde reden van bestaan heeft, isdezer dagen.een belangrijk succes bereikt.Het College van Rijksbemidde-•laar» heeft namelijk op 16 Februarizijn goedkeuring gehecht aan eennieuwe C.A.O. tussen de NederlandseBond van Piano- en Orgelhandelarenen Fabrikanten enerzijds en de»Nationale Vakbond van Muziekinstrumentmakersen Stemmers anderzijds,welke arbeidsovereenkomst bovendienterugwerkende kracht kreeg ^>t l Octobervan het vorige jaar.De lonen waren in dit bedrijf, datzeer hoge eisen stelt aan de bekwaamheidder werknemers, lang nietin overeenstemming mét het peil vanontwikkeling der betrokken arbeiders.Thans komt er echter een zeer belangrijkeverbetering in de socialewelstand van deze mensen.Het minimumloon, dat de werk->nemers in deze branches gegarandeerdwordt, bedraagt op 30-jarigeleeftijd ƒ 33,50. Lagen weliswaar delonen in de grote steden van ons landin de meeste bedrijven reeds bovendit minimum, in de provinciestedendaarentegen kwamen ' nog zeer veellonen tussen de ƒ 25.— en ƒ 30,— perwe,ek voor.Ook wat betreft de vacantie is er nuvoor alle werknemers een behoorlijkeregeling geschapen. De C.A.O. biedtacht dagen vacantie, terwijl tevensaan alle werknemers een extra weeksalaris zal worden uitgekeerd.Met de totstankoming van dezeC.A.O. kunnen de zeer lage lonen toteen behoorlijk peil worden opgevoerd.Is hiermede voor de piano- en orgelbedrijvende grondslag gelegd voor deverdere opbouw van goede socialeverhoudingen, van het kerkorgelbedrijfin ons land moet helaas getuigdworden, dat daar de lonen nog zeerver beneden een behoorlijk peil liggen.In de zeer nabije toekomst zalhet dan ook de taak- zijn van hethoofdbestuur van de werknemersbondcontact' te zoeken ook met de werkgeversbondenuit het kerkorgelbedrijf,teneinde eveneens voor dat bedrijf tekomen tot behoorlijker regelingen inzakelonen en arbeidsvoorwaarden.Volkstoneel en volksgevoelC en enkele maal krijgt men eens*- de gelegenheid om de gevoelensvan een deel v.an het volk te controleren.We bedoelen niet de politiekeovertuiging of zo iets, dach het zuiverevolksgevoel, dat met tijdsomstandighedengeen ander verbandhoudt, dan dat men in sombere dageneen vrolijke schouwburgvoorstellingals een ware verademing begroet.Daarop biedt het toneel een groterkans dan de film, want bij een filmzitten de mensen zwijgend op elkaargepakt en zijn zij zich de onwerkelijkheidvan de figuren op het doekte goed bewust om veel meeleven ofemotie te betonen. Totaal andersworden echter de reacties van detoeschouwers, wanneer zij op de•planken de echte spelers zien levenen bewegen. Ook wanneer de handelingop .zichzelf hoegenaamd geenverband houdt met het werkelijkeleven, wordt men er toch door meegesleepten het publiek leeft dan eenpaar uur in een tastbaar gemaaktedroomwereld Tijdens die enkele urenworden de zorgen van dé dag vergetenen ieder vindt in het spel, hoeomvaarschijnlijk de gebeurtenissenook zijn, toch een uiting van dezelfdegevoelens, die hem persoonlijk beroeren.Dit alles kwam sterk tot uitdrukkingbij de eerste opvoering van devrolijke opera „De Mascotta'' in hg.tAmsterdamse volkstheater Carré j.l.Zondag. Daar hadden we in de zaalgeen publiek, dat op zijn kunstzinnigheidprat ging en geen bloedarmoedigeintellectuele decadentie, dochVermeld mag ook worden, dat hetCollege" van Rijksbemiddelaars zijngoe'dkeuring heeft gehecht aan eencollectieve arbeidsovereenkomst, welkeafgesloten is tussen de NederlandseVereniging van Pelterijfabrikanten ende Bond van Bontbedrijven enerzijdsen de Bond van Arbeiders in de Textiel-en Kledingindustrie anderzijds.Het contract geldt zowel voor de atelier-als huisarbeiders. Voor de eerstegroep is een garantie vastgesteld van2340 uren' per jaar werk, dat is gemiddeld45 uur per week. Voor de.huisarbeiders wordt 1560 uur per jaargegarandeerd, dit in verband met hetfeit, dat voor huisarbeiders in normaleomstandigheden nooit meer danacht maanden werk is. Er is voortseen regeling van de betaling van hetloon bij overwerk, de feestdagen wordenbetaald, er is een regeling voorverzuim, volgens welke bij bezoek aaneen dokter anderhalf uur wordt vergoed.De ziekengelduitkering loopt vande eerste dag af als de ziekte zesdagen of langer duurt. Er is eenzomer- en een wintervacantie, de eersteduurt een week, de tweede tweedagen in aansluiting op de Kerstdagen.Eventueel kunnen deze ook naPasen gegeven worden.Er is verder een loon- en leerlingregeling.De lonen der leerlingen zijnvastgesteld, verdeeld over acht halvejaren. Ze bedragen van ' ƒ 3,— totƒ 15,—. Voor halfwassen is het loonvastgesteld over drie halve jaren vanƒ 17.50 tot ƒ 22,50. Volslagen arbeidersverdienen van ƒ 27,50 tot / 35,—,éérste-bontwerkers ƒ 37,— en hoger,chef-bontwerkers ƒ 50,— en Hoger.Voor stoffeersters en stiksters, wierleeftijd over zes halve jaren is verdeeld,bedraagt het loon van ƒ 3.—tot ƒ 10,—. Halfwa'ssen verdienen van/ 12,5t) en hoger, volslagen arbeidstersƒ 22,50 en hoger. Er zijn twee gemeenteklassen,overgenomen uit hetnoodcontract voor het maatkledingbedrijf.De lonen in de tweede klasseliggen vijf procent lager.het volk zoals het leeft en streeft,hartelijk in zijn meeleven en gemakkelijktrefbaar op zijn kwetsbaarsteplaatst sijn hart. De mascottegaf alles wat geëist werd; zete een kalkoenenhoedstertje van wiede roep uitgaat, dat ze iedereen inwiens huis zij. verkeert, geluk aanbrengt.Daarom noemt men haar„Mascotta".In samenwerking met het N.V.V.Zoals dat in een opera past en vooral heeft de Arbefderspers één nieuwein het luchtige werk van een „opera uitgave op sociaal-economisch gebiedcomique" vliegen we van een armoedigeboerderij naar het hof van een haar soort is. Het is een sociaal-eco-aan de. markt gebracht, die enig invorst en worden schaapherders, officierenen vorsten reizende muzikanbijop losse blaadjes papier, die in eennomisch documentatle-archief, waarten.Dat gaat natuurlijk alles gepaardmet een kostelijke stroom van belangrijke feiten op sociaalr-econo-beugelmap worden opgeborgen, alleavonturen, overwinningen, nederlagen,intriges en verrassende ontknodelinggeschiedt in tien hoofdgroepenmisch gebied worden vermeld. De inpingen.Maar de draad, die door het en is zeer eenvoudig en logisch, zodathele stuk heenloopt zijn de gelukbrengendeeigenschappen van de ministratief gebied de berichten feil-ook een volslagen onbekende op ad-mascotte Bettina. Kan er een aantrekkelijkerillusie in deze tijd zijn? den. Alle belangrijke" berichten op'loos kan opbergen en weer terugvin-Muziek, aankleding en spelers dragen,ieder een gedeelte van dit stuk maatregelen en sociaal-economischehet gebied van wetten, verordeningen,en daar deze drie in Carré volkomen gebeurtenissen worden in de S.E.D.tot hun recht kwamen was het publiekdankbaar en gelukkig. Derge-terwijl de abonnementsprijs voor deopgenomen. De beugelmap k,ost ƒ 1.90,lijke stukken zijn niet zwaarwichtig. documentatie ƒ 20,— per jaar bedraagt.Sinds l Januari verschijnenZij stellen geen problemen en makenzich niet druk over de vraag wat de documentatieblaadjes reeds enkunst met e^n grote JP is en wat niet. binnenkort zal de verzamelband ookMaar ze zijn er, ze pakken het pu- • gereed zijn. Nieuwe abonné's ontvan^genook alle re,eds' verschenenbliek, slepen ons even uit het dagelijksleven en laten een gelukkige blaadjes.herinnering aan pittige meisjes, vrolijkewijsjes en luchtige dansjes zijn: 1. vakbeweging; 2. organisatieDe tien hoofdgroepen van de inhoudachter. /van de arbeid; ,3. sociale verzekering;Het blijkt dat het volk^ deze dinkenmeer waardeert dan de futloze '6. .arbeidsbemiddeling en beroeps-4. werklozenzorg; 5. werkverruiming;kwasi-werkelijkheld, die op zoveel' keuze; 7. loon- en arbeidsvoorwaar-..planken naar voren wordt gesleept den; 8. arbeidsrecht en arbeidswetgeving;9. economische vraagstukken;ondanks de kennelijke tegenzin vanhet publiek. Ligt hierin geen aanwijzingdat de toneelontwikkëling De samenstelling van' het materiaal10. instellingen, verordeningen enz.voor de toekomst moet trachten beteraan te knopen bij de simpelste Afdeling van het N.V.V., een lichaam,geschiedt door de Sociaal-economischegevoelens van het volk, dan onze dat een belangrijke plaats in hettoneelwereld in het algemeen doei? openbare leven inneemt en waarvanHoe dan ook, in Carré weet men wat de faam van deskundigheid ook buitenhet N.V.V. gevestigd is. We mogenhet volk is en wat het vraagt. En datis belangrijk genoeg om het te betreuren,dat eigenlijk alleen Amstergaveeen voortreffelijke handleidingdus verwachten, dat-deze nieuwe uitdameen volksschouwburg in de ware zal zijn in de doolhof der gebeurtenissenop sociaal-economisch zin van het woord- bezit.gebied.