Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ... Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

anesthesiologie.nl
from anesthesiologie.nl More from this publisher
12.07.2015 Views

dan de standaardcriteria. Het duurde wel veel langer vóór deze objectieve criteria werdenbereikt: 75 minuten ( 76) in plaats van 16 minuten ( 13). (Malviya 2004)51015202530354045- Vergelijkend onderzoek tussen de situatie vóór en na het invoeren van specifiekerichtlijnen ten aanzien van randvoorwaarden en competenties.Zoals reeds elders in deze richtlijn beschreven is onderzoek voor handen dat aantoontdat het aantal complicaties van PSA significant afnam na het invoeren en toepassen vaneen specifieke richtlijn ten aanzien van randvoorwaarden en competenties. Dezerichtlijnen waren gebaseerd op de American Society of Anesthesiology guideline 2002.(Hoffman 2002, Pitetti 2006). Uit dit onderzoek valt niet op te maken wat hetrespectievelijke aandeel is van het onderdeel randvoorwaarden en het onderdeelcompetenties.2.2.2. Competenties noodzakelijk om maximale effectiviteit te garanderenEr werd in de literatuur geen onderzoek gevonden waarbij de noodzakelijke competenties,skills en voorwaarden waaraan een professional moet voldoen voor een effectieve PSA vankinderen op een gecontroleerde, vergelijkende, systematische of prospectieve manierwerden bestudeerd.De hierboven aangehaalde recente internationale richtlijnen benadrukken vooral deveiligheid van PSA en hebben het minder expliciet over effectiviteit. Toch vallen een aantalbelangrijke statements op:- Competenties en skills om diepe sedatie te kunnen realiseren. In vergelijking metvolwassenen hebben jonge kinderen (< 6 jaar) omwille van hun ontwikkelings-,communicatie- en coöperatieniveau meer behoefte aan diepe sedatie die een PSApraktijkspecialistmoet kunnen anticiperen en desgewenst realiseren. (AmericanAcademy of Pediatrics 2006)- Angst en pijn moeten ook op kinderleeftijd maximaal worden voorkomen,herkend en behandeld. Het miskennen of onderschatten van (herhaalde) pijn opkinderleeftijd kan leiden tot belangrijke morbiditeit op lange termijn zoals posttraumatisch stress disorder, angst, hypersensitizatie en angst voor minimaal pijnlijkeprocedures en vermijdingsgedrag ten opzichte van gezondheidszorg (RoyalAustralasian College of Physicians guideline 2006)- Kennis over en ervaring met het effectief toepassen van de medicijnen: Deprofessional die in het kader van een procedure sedatie of analgesie voorschrijft entoedient moet specifiek getraind en opgeleid zijn in het gebruik van die middelen. Dithoudt kennis hebben van de eigenschappen, dosis, toediening, de specifiekeindicaties en mogelijke bijwerkingen en complicaties. Wat dit laatste betreft moet deprofessional in staat zijn het medicijn te kunnen kiezen dat voor die procedure hetmeest geschikt is. Bij pijnlijke procedures moet de eventuele PSA op z’n minst ookprocedurele analgesie bevatten. (American Academy of Pediatrics guideline 2006,Scottish Intercollegiate Guideline Network 2004).- Competenties en skills in een kindgerichte voorbereiding, het gebruik vanafleidende technieken en het organiseren en toepassen van kindgerichteomstandigheden. PSA van kinderen beperkt zich niet tot het toedienen vanConceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)76 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009

51015202530354045medicijnen maar moet standaard worden aangevuld met psychosociale techniekenzoals rustige kindgerichte omstandigheden, voorbereiding door informatie of simulatie,afleiding, speltherapie, aanwezigheid van de ouders, kindgerichte begeleiding. Op diemanier wordt de PSA effectiever, de kans op slagen van de procedure hoger, dehoeveelheid medicatie lager en de angst voor toekomstige procedures minder.(Scottish Intercollegiate Guidelines Network 2004, American Academy of Pediatrics2006, Royal Australasian College of Physicians guideline 2006)Effectiviteit wordt wel als uitkomstmaat genoemd in de meeste van de vele tientallen studiesdie in de afgelopen decennia werden gepubliceerd over uiteenlopende protocollen metdiverse medicijnen voor diverse dieptes van sedatie en diverse soorten procedures bijkinderen. Deze artikelen worden elders in deze richtlijn (zie subdeel II: procedurespecifiekePSA) meer in detail beschreven. Onderlinge vergelijking of middelend samenvatten isonmogelijk omdat de definitie van effectiviteit per procedure zeer wisselend is of onduidelijkwordt omschreven. Effectiviteit kan namelijk betrekking hebben op de mate van slagen vande bedoelde procedure (bijvoorbeeld een MRI scan kon plaatsvinden), op de mate vankwaliteit van de procedure (bijvoorbeeld de gemaakte MRI opname vertoont dankzij eeneffectieve PSA geen bewegingsartefacten), op de mate van comfort voor de patiënt tijdensde procedure (bijvoorbeeld bij pijnlijke of stresserende procedures), op de mate vanbewustzijnsdaling (onbedoeld te diep of oppervlakkig gesedeerd;noodzaak tot extra fixatie of“restraint”), op de mate van amnesie voor de doorgemaakte procedure.Met name voor wat betreft (1) de zeer pijnlijke procedures (bijvoorbeeld oncologischeprocedures, procedures op een SEH), (2) (langdurig) stresserende procedures (bijvoorbeeldendoscopieën) en (3) procedures waarvoor langdurig stilliggen is vereist (bijvoorbeeldbeeldvorming en radiotherapie) is voor wat betreft effectiviteit goed vergelijkend onderzoekvoor handen dat de effectiviteit heeft bestudeerd tussen enerzijds PSA met titreerbaremedicijnen of medicijnen met een goed voorspelbare effectiviteit (propofol of ketamine oflachgas) en anderzijds PSA met minder titreerbare medicijnen of medicijnen met een mindervoorspelbare effectiviteit (midazolam, een barbituraat, chloralhydraat of midazolam+eenopiaat). Het bereiken van een adequaat en effectief sedatieniveau is meer gegarandeerdmet de eerste groep medicijnen. Het hebben van de competenties en skills om met dit soortmedicijnen veilig te kunnen werken lijkt dus belangrijk om een optimale effectiviteit teverkrijgen (Radiologie: Dalal 2006, Radiotherapie: Seiler 2001; Oncologie: Marx 1997,Iannalfi 2005, Holdsworth 2003; Endoscopie: Kohshoo 2003; SEH geneeskunde:Migita2006). Deze artikelen worden elders in deze richtlijn [Subdeel 2: procedure specifiekerichtlijnen] meer in detail beschreven.Enkele onderzoeken bestudeerden het effect van het introduceren van een op richtlijnengebaseerde gestandaardiseerde wijze van PSA op de effectiviteit ervan. Invoering van dezewerkwijze (die gebaseerd was op de American Society of Anesthesiology guideline 2002 ofop een gelijkaardige eerdere richtlijn) leidde tot een significante toename van de effectiviteit,met name door een afname van het faalpercentage. (Hoffman 2002, Ruess 2002, Sury1999). Hoewel uit dit onderzoek niet valt op te maken wat het respectievelijke aandeel is vanhet onderdeel randvoorwaarden en het onderdeel competenties, lijkt de effectiviteit toe tenemen wanneer PSA verloopt volgens de internationale richtlijnen.Richtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 77

51015202530354045medicijn<strong>en</strong> maar moet standaard word<strong>en</strong> aangevuld met psychosociale techniek<strong>en</strong>zoals rustige kindgerichte omstandighed<strong>en</strong>, voorbereiding door informatie <strong>of</strong> simulatie,afleiding, speltherapie, aanwezigheid van de ouders, kindgerichte begeleiding. Op diemanier wordt de <strong>PSA</strong> effectiever, de kans op slag<strong>en</strong> van de procedure hoger, dehoeveelheid medicatie lager <strong>en</strong> de angst voor toekomstige procedures minder.(Scottish Intercollegiate Guidelines Network 2004, American Academy <strong>of</strong> Pediatrics2006, Royal Australasian College <strong>of</strong> Physicians guideline 2006)Effectiviteit wordt wel als uitkomstmaat g<strong>en</strong>oemd in de meeste van de vele ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> studiesdie in de afgelop<strong>en</strong> dec<strong>en</strong>nia werd<strong>en</strong> gepubliceerd over uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de protocoll<strong>en</strong> metdiverse medicijn<strong>en</strong> voor diverse dieptes van sedatie <strong>en</strong> diverse soort<strong>en</strong> procedures <strong>bij</strong>kinder<strong>en</strong>. Deze artikel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> elders in deze richtlijn (zie subdeel II: procedurespecifieke<strong>PSA</strong>) meer in detail beschrev<strong>en</strong>. Onderlinge vergelijking <strong>of</strong> middel<strong>en</strong>d sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong> isonmogelijk omdat de definitie van effectiviteit per procedure zeer wissel<strong>en</strong>d is <strong>of</strong> onduidelijkwordt omschrev<strong>en</strong>. Effectiviteit kan namelijk betrekking hebb<strong>en</strong> op de mate van slag<strong>en</strong> vande bedoelde procedure (<strong>bij</strong>voorbeeld e<strong>en</strong> MRI scan kon plaatsvind<strong>en</strong>), op de mate vankwaliteit van de procedure (<strong>bij</strong>voorbeeld de gemaakte MRI opname vertoont dankzij e<strong>en</strong>effectieve <strong>PSA</strong> ge<strong>en</strong> bewegingsartefact<strong>en</strong>), op de mate van comfort voor de patiënt tijd<strong>en</strong>sde procedure (<strong>bij</strong>voorbeeld <strong>bij</strong> pijnlijke <strong>of</strong> stresser<strong>en</strong>de procedures), op de mate vanbewustzijnsdaling (onbedoeld te diep <strong>of</strong> oppervlakkig gesedeerd;noodzaak tot extra fixatie <strong>of</strong>“restraint”), op de mate van amnesie voor de doorgemaakte procedure.Met name voor wat betreft (1) de zeer pijnlijke procedures (<strong>bij</strong>voorbeeld oncologischeprocedures, procedures op e<strong>en</strong> SEH), (2) (langdurig) stresser<strong>en</strong>de procedures (<strong>bij</strong>voorbeeld<strong>en</strong>doscopieën) <strong>en</strong> (3) procedures waarvoor langdurig stilligg<strong>en</strong> is vereist (<strong>bij</strong>voorbeeldbeeldvorming <strong>en</strong> radiotherapie) is voor wat betreft effectiviteit goed vergelijk<strong>en</strong>d onderzoekvoor hand<strong>en</strong> dat de effectiviteit heeft bestudeerd tuss<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds <strong>PSA</strong> met titreerbaremedicijn<strong>en</strong> <strong>of</strong> medicijn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> goed voorspelbare effectiviteit (prop<strong>of</strong>ol <strong>of</strong> ketamine <strong>of</strong>lachgas) <strong>en</strong> anderzijds <strong>PSA</strong> met minder titreerbare medicijn<strong>en</strong> <strong>of</strong> medicijn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> mindervoorspelbare effectiviteit (midazolam, e<strong>en</strong> barbituraat, chloralhydraat <strong>of</strong> midazolam+e<strong>en</strong>opiaat). Het bereik<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> adequaat <strong>en</strong> effectief sedati<strong>en</strong>iveau is meer gegarandeerdmet de eerste groep medicijn<strong>en</strong>. Het hebb<strong>en</strong> van de compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> skills om met dit soortmedicijn<strong>en</strong> veilig te kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> lijkt dus belangrijk om e<strong>en</strong> optimale effectiviteit teverkrijg<strong>en</strong> (Radiologie: Dalal 2006, Radiotherapie: Seiler 2001; Oncologie: Marx 1997,Iannalfi 2005, Holdsworth 2003; Endoscopie: Kohshoo 2003; SEH g<strong>en</strong>eeskunde:Migita2006). Deze artikel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> elders in deze richtlijn [Subdeel 2: procedure specifiekerichtlijn<strong>en</strong>] meer in detail beschrev<strong>en</strong>.Enkele onderzoek<strong>en</strong> bestudeerd<strong>en</strong> het effect van het introducer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> op richtlijn<strong>en</strong>gebaseerde gestandaardiseerde wijze van <strong>PSA</strong> op de effectiviteit ervan. Invoering van dezewerkwijze (die gebaseerd was op de American Society <strong>of</strong> Anesthesiology guideline 2002 <strong>of</strong>op e<strong>en</strong> gelijkaardige eerdere richtlijn) leidde tot e<strong>en</strong> significante to<strong>en</strong>ame van de effectiviteit,met name door e<strong>en</strong> afname van het faalperc<strong>en</strong>tage. (H<strong>of</strong>fman 2002, Ruess 2002, Sury1999). Hoewel uit dit onderzoek niet valt op te mak<strong>en</strong> wat het respectievelijke aandeel is vanhet onderdeel randvoorwaard<strong>en</strong> <strong>en</strong> het onderdeel compet<strong>en</strong>ties, lijkt de effectiviteit toe t<strong>en</strong>em<strong>en</strong> wanneer <strong>PSA</strong> verloopt volg<strong>en</strong>s de internationale richtlijn<strong>en</strong>.Richtlijn <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong>/<strong>of</strong> <strong>analgesie</strong> (<strong>PSA</strong>)<strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op locaties buit<strong>en</strong> de OK, 2010 77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!