Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...
Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ... Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...
51015202515. Pitetti R, Davis PJ, Redlinger R, White J, Wiener E, Calhoun KH. Effect on hospital-widesedation practices after implementation of the 2001 JCAHO procedural sedation and analgesiaguidelines. Arch pediatr adolesc med 2006;160:211-216.16. Hoffman FM, Nowakowski R, Troshynski TJ, Berens RJ, Weisman SJ. Risk reduction inpediatric procedural sedation by application of an american academy of pediatrics/americansociety of anesthesiologists process model. Pediatrics 2002;109:236-243.17. Barbi E, Petaros P, Badina L, Pahor T. et al. Deep Sedation with Propofol for Upper Gastro-Intestinal Endoscopy in Children, Administered by Specially Trained Pediatricians: aProspective Case Series with Emphasis on Side Effects. Endoscopy 2006;38:368-375.18. Gall O, Annequin D, Benoit G, Tourniaire B, Koscielny S, Clément A. Adverse events ofpremixed nitrous oxide and oxygen for procedural sedation in children. Lancet2001;358(9292):1514-1515.19. Iannalfi A, Bernini G, Caprilli S, Lippi A, Tucci F, Messeri A. Painful procedures in children withcancer: comparison of moderate sedation and general anesthesia for lumbar puncture andbone marrow aspiration. Pediatr Blood Cancer 2005;45:933-93820. Frampton A, Browne G, Lam L, Cooper M, Lane L. Nurse administered relative analgesia usinghigh concentration nitrous oxide to facilitate minor procedures in children in an emergencydepartment. Emerg Med J. 2003;20:410-413.21. Kanagasundaram S, Lane J, Cavalletto B, Keneally J, Cooper M. Efficacy and safety of nitrousoxide in alleviating pain and anxiety during painful procedures. Arch Dis Child 2001;84:492-495.22. Burnweit C, Diana-Zerpa J, Nahmad M, Lankau C, Weinberge M, Malvezzi L, Smith L, ShapiroT, Thayer K. Nitrous oxide analgesia for minor pediatric surgical procedures:an effectivealternative to conscious sedation ? J Pediatr Surg 2004;39:495-499.2.2. Aan welke voorwaarden, competenties en skills moet een professional voldoenom op een veilige en effectieve manier een PSA bij een kind te kunnen verrichten?30354045InleidingOmwille van hun opleiding en daarbij inherente competenties ligt het voor de hand omanesthesiologen te beschouwen als dé experts voor PSA. Verschillende studies tonen aandat anesthesie of diepe sedatie uitgevoerd door een anesthesioloog effectiever en veiliger isdan het gebruik van minder controleerbare vormen van sedatie (zoals orale, rectale of matigstuurbare IV of IM medicijnen) in handen van niet getrainde professionals. In eenprospectieve studie bij kinderen werden 911 radiologische procedures (CT of MRI) diewerden uitgevoerd onder sedatie vergeleken met 140 gelijkaardige onderzoeken die onderalgehele anesthesie werden verricht. Zowel de kans op falen als de kans op complicatieswaren significant hoger in de sedatiegroep. De ziekste kinderen hadden de hoogste kans opcomplicaties terwijl de kans op slagen significant correleerde met een hogere leeftijd en meteen ernstiger mate van ziek zijn (Malviya 2000). Onderzoeken met gelijkaardige resultatenwerden gepubliceerd over kinderen die radiotherapeutische procedures (Seiler 2001) enendoscopische procedures (Kohshoo 2003) ondergingen.In het vorige hoofdstuk werd evenwel duidelijk dat er voldoende evidence te vinden is in deliteratuur om te kunnen concluderen dat zowel lichte, matige als diepe PSA bij kinderen doorniet-anesthesiologen veilig en effectief kan worden verricht mits voldaan is aan een aantalstrikte voorwaarden.Conceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)66 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009
51015202530354045Daarnaast is het zeer aannemelijk dat er onvoldoende anesthesiologen beschikbaar zijn omaan alle vragen tot PSA te voldoen (Coté 2004)PSA door niet-anesthesiologen is dus een onontkoombaar feit. Bijgevolg ligt het voor dehand om na de vraag “moet PSA door een anesthesioloog of niet-anesthesioloog gebeuren?” vooral de vraag te stellen “aan welke competenties, skills en voorwaarden moet iemand(verder genaamd: “de PSA-praktijkspecialist”) voldoen om op een veilige en effectievemanier PSA te kunnen verrichten ?”.Vanuit deze vraag werd de literatuur onderzocht. De conclusies en aanbevelingen diedaarop worden gebaseerd kunnen de basis vormen voor de implementatie van deze richtlijn,met name1. voor de beslissing per ziekenhuis wie verantwoordelijk kan en moet zijn voor PSA2. voor de vraag of veiliger en effectievere PSA het best gerealiseerd wordt door inbrengvan meer anesthesiologen of eerder door het opleiden van niet-anesthesiologischeprofessionals (SEH artsen, kinderartsen, nurse practitioners,…) tot gespecialiseerdePSA-praktijkspecialisten3. voor het uitwerken van eventuele specifieke opleiding- en trainingsprogramma’s vanPSA-praktijkspecialisten.Samenvatting van de literatuurOmwille van de overzichtelijkheid worden de resultaten van het literatuuronderzoekopgedeeld in twee aparte items: A. maximale veiligheid en B. maximale effectiviteit.2.2.1. Competenties, skills en voorwaarden noodzakelijk om maximale veiligheid tegaranderenEr werd in de literatuur geen onderzoek gevonden waarbij de noodzakelijke competenties,skills en voorwaarden waaraan een PSA-praktijkspecialist moet voldoen voor een veiligePSA van kinderen op een gecontroleerde, vergelijkende, systematische of prospectievemanier werden bestudeerd.Er zijn sinds 1998 wel 4 richtlijnen over dit onderwerp gepubliceerd. Twee daarvan zijneveneens evidence based richtlijnen die tot stand kwamen dmv een methodiek die lijkt opmaar niet helemaal overeenkomt met de methodiek van deze CBO richtlijn. (ScottishIntercollegiate Guideline Network 2004,). De overige twee zijn consensusrichtlijnen van tweegrote wetenschappelijke verenigingen, respectievelijk de American Society ofAnesthesiology en de American Academy of Pediatrics (American Society of Anesthesiologyguideline 2002, American Academy of Pediatrics guideline 2006). Alle vier benoemenzonder grote onderlinge verschillen op een gedetailleerde manier een aantal noodzakelijkecompetenties, skills en voorwaarden waaraan een professional die verantwoordelijk is vooreen PSA moet voldoen:1. Een aparte verantwoordelijke voor PSA: In geval van matige en diepe sedatie magde procedure verrichtende professional niet in staat worden geacht ook nog de patiëntvoldoende te kunnen bewaken. Bijgevolg moet een aparte professionalverantwoordelijk zijn voor de bewaking van het bewustzijn en de vitale parameters(bewaken en garanderen van een open luchtweg, adequate ademhaling en adequatecirculatie). In geval van diepe sedatie of sedatie die naar diep zou kunnen evolueren isdie richtlijn absoluut. (Scottish Intercollegiate Guideline Network 2004, AmericanRichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 67
- Page 26 and 27: 510152025303.b. Er is een probleem
- Page 28 and 29: 51015202530354045grote verschillen
- Page 30 and 31: 510152025303540453. Het begrip ‘d
- Page 32 and 33: kan worden dat bij een individuele
- Page 34 and 35: 5101520252. Endoscopische procedure
- Page 36 and 37: 51015Figuur 1 vat de patiëntensele
- Page 38 and 39: Figuur 2b: start bij kader 'procedu
- Page 40 and 41: Literatuur510152025303540- (2002).
- Page 42 and 43: 3 Kind met een ernstige systemische
- Page 44 and 45: 51015202530354045Scottish Intercoll
- Page 46 and 47: Kinderen < 6 jaar hebben meestal bi
- Page 48 and 49: 510152025Overige overwegingen- Alle
- Page 50 and 51: niet optimaal comfortabel voor de p
- Page 52 and 53: - Bloedafname (art.erieel/veneus/ca
- Page 54 and 55: 1.3. Moet een patiënt nuchter zijn
- Page 56 and 57: 5101520Een aantal kleinere studies
- Page 58 and 59: Indien een procedure een vorm van d
- Page 60 and 61: Een ouder die niet het gezag heeft
- Page 62 and 63: Conclusies op basis van wetenschapp
- Page 64 and 65: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 66 and 67: 5tegenwoordig de overtuiging dat ki
- Page 68 and 69: 51015202530354045afgerond kon worde
- Page 70 and 71: 51015202530354045tijdelijke desatur
- Page 72 and 73: B Ruess 2002C Malviya 2000, Cravero
- Page 74 and 75: 5101520onderzoeken of behandelingen
- Page 78 and 79: 51015202530354045Society of Anesthe
- Page 80 and 81: 51015202530354045toegevoegd, moeten
- Page 82 and 83: 51015202530354045Een prospectieve i
- Page 84 and 85: praktijkspecialisten werd niet verm
- Page 86 and 87: dan de standaardcriteria. Het duurd
- Page 88 and 89: 510In het hoofdstuk over niet-farma
- Page 90 and 91: Niveau 4Bij gebruik van lachgas zij
- Page 92 and 93: sedatieniveau. Een effectief sedati
- Page 94 and 95: 510152025303540457. Dial S, Silver
- Page 96 and 97: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 98 and 99: gevolg voor de juridische bevoegdhe
- Page 100 and 101: 51015202530354045zijn dat de opdrac
- Page 102 and 103: 51015202530354045Het is derhalve no
- Page 104 and 105: Post-procedurele faseD Mening van d
- Page 106 and 107: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 108 and 109: toedienen van het sedativum tot op
- Page 110 and 111: Niveau 2Met pulse-oximetrie wordt e
- Page 112 and 113: 5standaardbewaking het bewaken van
- Page 114 and 115: Niveau 4Experts zijn van mening dat
- Page 116 and 117: Niveau 4Experts zijn van mening dat
- Page 118 and 119: 51015en of dit plaatsvindt, is last
- Page 120 and 121: methodes om de terugkeer naar een n
- Page 122 and 123: 3. de noodzakelijke observatietijd
- Page 124 and 125: AanbevelingDe werkgroep is van meni
51015202515. Pitetti R, Davis PJ, Redlinger R, White J, Wi<strong>en</strong>er E, Calhoun KH. Effect on hospital-widesedation practices after implem<strong>en</strong>tation <strong>of</strong> the 2001 JCAHO procedural sedation and analgesiaguidelines. Arch pediatr adolesc med 2006;160:211-216.16. H<strong>of</strong>fman FM, Nowakowski R, Troshynski TJ, Ber<strong>en</strong>s RJ, Weisman SJ. Risk reduction inpediatric procedural sedation by application <strong>of</strong> an american academy <strong>of</strong> pediatrics/americansociety <strong>of</strong> anesthesiologists process model. Pediatrics 2002;109:236-243.17. Barbi E, Petaros P, Badina L, Pahor T. et al. Deep Sedation with Prop<strong>of</strong>ol for Upper Gastro-Intestinal Endoscopy in Childr<strong>en</strong>, Administered by Specially Trained Pediatricians: aProspective Case Series with Emphasis on Side Effects. Endoscopy 2006;38:368-375.18. Gall O, Annequin D, B<strong>en</strong>oit G, Tourniaire B, Koscielny S, Clém<strong>en</strong>t A. Adverse ev<strong>en</strong>ts <strong>of</strong>premixed nitrous oxide and oxyg<strong>en</strong> for procedural sedation in childr<strong>en</strong>. Lancet2001;358(9292):1514-1515.19. Iannalfi A, Bernini G, Caprilli S, Lippi A, Tucci F, Messeri A. Painful procedures in childr<strong>en</strong> withcancer: comparison <strong>of</strong> moderate sedation and g<strong>en</strong>eral anesthesia for lumbar puncture andbone marrow aspiration. Pediatr Blood Cancer 2005;45:933-93820. Frampton A, Browne G, Lam L, Cooper M, Lane L. Nurse administered relative analgesia usinghigh conc<strong>en</strong>tration nitrous oxide to facilitate minor procedures in childr<strong>en</strong> in an emerg<strong>en</strong>cydepartm<strong>en</strong>t. Emerg Med J. 2003;20:410-413.21. Kanagasundaram S, Lane J, Cavalletto B, K<strong>en</strong>eally J, Cooper M. Efficacy and safety <strong>of</strong> nitrousoxide in alleviating pain and anxiety during painful procedures. Arch Dis Child 2001;84:492-495.22. Burnweit C, Diana-Zerpa J, Nahmad M, Lankau C, Weinberge M, Malvezzi L, Smith L, ShapiroT, Thayer K. Nitrous oxide analgesia for minor pediatric surgical procedures:an effectivealternative to conscious sedation ? J Pediatr Surg 2004;39:495-499.2.2. Aan welke voorwaard<strong>en</strong>, compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> skills moet e<strong>en</strong> pr<strong>of</strong>essional voldo<strong>en</strong>om op e<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> effectieve manier e<strong>en</strong> <strong>PSA</strong> <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> kind te kunn<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong>?30354045InleidingOmwille van hun opleiding <strong>en</strong> daar<strong>bij</strong> inher<strong>en</strong>te compet<strong>en</strong>ties ligt het voor de hand omanesthesiolog<strong>en</strong> te beschouw<strong>en</strong> als dé experts voor <strong>PSA</strong>. Verschill<strong>en</strong>de studies ton<strong>en</strong> aandat anesthesie <strong>of</strong> diepe sedatie uitgevoerd door e<strong>en</strong> anesthesioloog effectiever <strong>en</strong> veiliger isdan het gebruik van minder controleerbare vorm<strong>en</strong> van sedatie (zoals orale, rectale <strong>of</strong> matigstuurbare IV <strong>of</strong> IM medicijn<strong>en</strong>) in hand<strong>en</strong> van niet getrainde pr<strong>of</strong>essionals. In e<strong>en</strong>prospectieve studie <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> 911 radiologische procedures (CT <strong>of</strong> MRI) diewerd<strong>en</strong> uitgevoerd onder sedatie vergelek<strong>en</strong> met 140 gelijkaardige onderzoek<strong>en</strong> die onderalgehele anesthesie werd<strong>en</strong> verricht. Zowel de kans op fal<strong>en</strong> als de kans op complicatieswar<strong>en</strong> significant hoger in de sedatiegroep. De ziekste kinder<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> de hoogste kans opcomplicaties terwijl de kans op slag<strong>en</strong> significant correleerde met e<strong>en</strong> hogere leeftijd <strong>en</strong> mete<strong>en</strong> ernstiger mate van ziek zijn (Malviya 2000). Onderzoek<strong>en</strong> met gelijkaardige resultat<strong>en</strong>werd<strong>en</strong> gepubliceerd over kinder<strong>en</strong> die radiotherapeutische procedures (Seiler 2001) <strong>en</strong><strong>en</strong>doscopische procedures (Kohshoo 2003) onderging<strong>en</strong>.In het vorige ho<strong>of</strong>dstuk werd ev<strong>en</strong>wel duidelijk dat er voldo<strong>en</strong>de evid<strong>en</strong>ce te vind<strong>en</strong> is in deliteratuur om te kunn<strong>en</strong> concluder<strong>en</strong> dat zowel lichte, matige als diepe <strong>PSA</strong> <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> doorniet-anesthesiolog<strong>en</strong> veilig <strong>en</strong> effectief kan word<strong>en</strong> verricht mits voldaan is aan e<strong>en</strong> aantalstrikte voorwaard<strong>en</strong>.Conceptrichtlijn <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong>/<strong>of</strong> <strong>analgesie</strong> (<strong>PSA</strong>)66 <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op locaties buit<strong>en</strong> de OK, 2009