Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

51015202530- Met uitzondering van de acute fase en de intensive care fase hebben patiënten waarbijregelmatige wondzorg en/of verbandwissel noodzakelijk is meestal geen intraveneuzetoegang. Daarom werd in de literatuur ook gezocht naar niet-intraveneuze vormen vanPSA.- De beschikbare studies beschrijven ofwel 1 medicijn of maken slechts een beperktevergelijking tussen verschillende alternatieven. Met name wat betreft de orale entransmucosale vormen van PSA laat de literatuur niet toe om een vergelijking te makenvoor wat betreft effectiviteit en veiligheid tussen orale morfine, orale fentanyl,intranasale fentanyl, orale ketamine en rectale ketamine. Er zijn ook geen studiesbeschikbaar die parenterale en enterale vormen van PSA met elkaar hebbenvergeleken.- Over het gebruik van lachgas, propofol en remifentanyl in het kader van PSA bijkinderen met brandwonden, werd geen literatuur gevonden. De ketamine waarvanhierboven sprake is – tenzij anders vermeld – racemische ketamine. In Nederland isracemische Ketamine niet meer verkrijgbaar, maar wordt de meer potente isomeer S-ketaminehydrochloride (ook wel Ketamine-S, merknaam Ketanest®) gebruikt. Hoewelniet volledig bewezen, wordt bij gebruik van S-ketaminehydrochloride de helft van dedosering van de racemische Ketamine aangehouden.- De kans op het ontstaan van een posttraumatische stress syndroom is bij een zoingrijpend trauma als brandwonden groot en zal alleen door middel van adequate PSAen goede begeleiding kunnen worden voorkomen. In een review artikel over ditonderwerp schrijft Henry dat de volgende factoren van belang zijn voor een succesvolbeleid bij kinderen met (uitgebreide) brandwonden (Henry 2000):1. een multidisciplinair behandelteam met ervaring en deskundigheid niet alleen in debrandwondenbehandeling zelf maar ook in pijnstilling en sedatie en het toepassenvan niet-farmacologische technieken bij kinderen.2. alle leden van het team moeten er naar steven dat het kind zo min mogelijk pijn enstress ervaart, ook al kost dit tijd en kan dit aanleiding geven tot organisatorischeproblemen.3. de pijn behandeling moet geïntegreerd zijn in de totale behandeling.Aanbevelingen1. Bij kinderen met brandwonden zijn pijnstilling en minimaliseren van stress endiscomfort in alle fasen van de behandeling essentieel. Daarom moet een adequatePSA een essentieel onderdeel van de totale brandwondenbehandeling zijn.2. De PSA in verband met de wondverzorging in de acute fase bij uitgebreidebrandwonden dient vanwege de potentieel kritische conditie van de patiënt over teworden gelaten aan een anesthesioloog of intensivist met bekwaamheid in de diepesedatie van ernstig zieke kinderen.3. Ketamine intraveneus (IV) en fentanyl IV kunnen als effectieve vormen van PSAworden toegepast in de niet-acute fase of bij slechts beperkte brandwonden en zolanghet kind nog een intraveneuze toegang heeft. Ketamine heeft de voorkeur bovenfentanyl vanwege grotere effectiviteit en minder kans op respiratoire complicaties.4. In de niet-acute fase of bij slechts beperkte brandwonden waarbij het kind geenintraveneuze toegang nodig heeft, kunnen orale morfine, orale fentanyl, intranasalefentanyl, orale ketamine en rectale ketamine als effectieve vormen van PSA wordenConceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)320 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009