Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

HOOFDSTUK 17. PSA BIJ NIER- EN LEVERBIOPSIEËN BIJKINDEREN51015202530354017.1 Hoe kan op een maximaal veilige en effectieve manier PSA worden gegeven bijnier- en leverbiopsieën ?InleidingLever- en nierbiopsieën bij kinderen worden in Nederland meestal in de gespecialiseerdeuniversitaire centra uitgevoerd. Vaak zal dit onder algehele anesthesie gebeuren, maar hetis voorstelbaar dat gezien de frequentie waarmee de ingreep in die centra plaatsvindt en devaak moeilijk beschikbare anesthesiologische ondersteuning er voor een vorm van PSAgekozen wordt. De vraag die in dit hoofdstuk zal worden beantwoord is:Hoe kan op een maximaal veilige en effectieve manier PSA worden gegeven bij nier- enleverbiopsieën ? Met als deelvragen: Welke medicijnen zijn er voor PSA bij nierenleverbiopsieën? En welke niet-farmacologische technieken en/of omstandigheden zijnaangewezen?Zoektermen literatuurLiver biopsy, renal biopsy, sedation, analgesia.Samenvatting van de literatuur17.1.1. PSA voor nierbiopsieën: welke medicijnen?Combinatie van een benzodiazepine met ketamineIn een beschrijvende prospectieve studie van 60 nierbiopsieën bij 49 kinderen (9mnd-16jaar) werd racemische ketamine (IV, 1 mg/kg, zo nodig 1 of 2 keer herhaald) in combinatiemet ofwel diazepam IV 0,15 mg/kg (in de eerste helft van de serie) of midazolam IV 0,1mg/kg gebruikt. Vooraf werd atropine gegeven (0.01 mg/kg). Alle kinderen < 5 jaar hadden 2doseringen ketamine nodig. Bij de 60 biopsieën werd in 19 keer twee doses ketaminegegeven en in 3 procedures 3 doses. Milde desaturatie kwam bij 5 en matige desaturatie bijéén patiënt voor. De PSA werd uitgevoerd door een arts die getraind was in luchtwegmanagement. De kwaliteit van sedatie werd beoordeeld door de nefroloog, de ouders eneventueel de patiënt. De effectiviteit werd als optimaal beschouwd in 53 van de 60procedures en als “acceptabel” in de overige 7. (Riavis 1998).Combinatie van pethidine met midazolam (en ketamine).Hussain maakte een vergelijking tussen wel of geen dagbehandeling in een serie van 251nierbiopsieën bij 169 patiënten (leeftijd 0.1-19.2 jaar, 27 kinderen < 5 jaar). In 217 van de251 nierbiopsieën werd de procedure verricht onder een vorm van PSA: pethidine 1mg/kg,max 50 mg + diazepam 0.2-0.4 mg/kg, max 20 mg, en bij onvoldoend effect aanvullendracemische ketamine 0.5-2 mg/kg. Tevens werd lokaal lidocaÏne geïnfiltreerd. Aanvullendeketamine was in 13 % der gevallen nodig. De precieze maat van effectiviteit van detoegepaste sedatie is echter niet goed af te leiden uit dit artikel. Een kortdurende saturatiedaling werd in 5 gevallen als enige complicatie gezien. De sedatie werd door een APLSRichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 307