Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ... Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

anesthesiologie.nl
from anesthesiologie.nl More from this publisher
12.07.2015 Views

510152025303540453. Het begrip ‘diepe sedatie’ is een gecontesteerde term omdat het onderscheid metanesthesie vaag wordt. Theoretisch houdt diep sedatie in dat de reactie van eenpatiënt op een herhaalde luidruchtige verbale of pijnlijke prikkel adequaat en gericht is(bijvoorbeeld: gericht afweren) en dus meer is dan alleen maar (reflexmatig)terugtrekken. Indien dit niet het geval is, dan moet men over anesthesie spreken.Recent wordt – als onderscheid met diepe anesthesie tijdens een operatie, waarbij deademhaling wordt onderdukt – ook wel gesproken over lichte of milde anesthesie.(Sury and Smith 2008) Een typisch voorbeeld is de diepe sedatie, dan wel lichteanesthesie, die met Propofol wordt veroorzaakt en waarbij het in geoefende handenmogelijk is een spontane ademhaling en open luchtweg te behouden. De kans opademhalingsdepressie verhoudt zich hierbij min of meer lineair met de dosis en desedatiediepte.4. Disscociatieve sedatie, ook wel trance-achtige cataleptische sedatie genaamd, istypisch het gevolg van sedatie met Ketamine. Wat betreft sedatiediepte, analgesie enwekbaarheid veroorzaakt Ketamine een toestand die in feite meestal neerkomt opanesthesie. Echter, in tegenstelling tot anesthesie blijven de luchtwegreflexen,ademhaling en hemodynamiek doorgaans intact, zelfs bij relatief hoge dosissen.Daardoor is Ketamine een aantrekkelijk medicijn voor PSA, met name bij pijnlijkeprocedures.5. Bovenstaande definities zijn van toepassing bij kinderen met een ASA I en IIclassificatie die ouder zijn dan 1 jaar. Voor andere categorieën patiënten (patiëntenmet een verstandelijke handicap, patiënten met co-morbiditeit leidend tot ASA III andASA IV, patiënten met een abnormale luchtweg en patiënten < 1 jaar) kunnen anderecriteria gelden.6. Bovenstaande definities mogen niet de indruk wekken dat de sedatieniveaustrapsgewijs onderscheidbaar zijn, of dat ze individueel exact voorspelbaar zijn. Alleenvoor lichte sedatie/anxiolyse (1 gift midazolam (0,1 mg/kg intraveneus of 0,2-0.5 mg/kgtransmucosaal) of lachgas tot 50%) en voor dissociatieve sedatie met Ketamine geldteen redelijke voorspelbaarheid van het te verwachten sedatieniveau. In alle anderegevallen is veeleer sprake van een sedatie continuüm waarbij de patiënt eenonbedoeld dieper sedatieniveau kan bereiken. Bijvoorbeeld als men streeft naarmatige sedatie kan de patiënt soms in het niveau van diepe sedatie of zelfs vananesthesie terechtkomen. De professional die verantwoordelijk is voor de sedatie moetdit beseffen en tevens de competenties hebben om een dergelijke verschuiving vansedatiediepte te herkennen en adequaat op te vangen.B. Koppeling sedatieniveaus en noodzakelijke competenties: Er wordt in deze richtlijn eenduidelijke koppeling gemaakt tussen de mate van sedatie en de vereiste professionelecompetenties en randvoorwaarden. Voor anxiolyse en lichte sedatie zijn anderecompetenties en randvoorwaarden nodig dan voor matige en diepe sedatie. Voor wat betreftPSA bij kinderen blijkt uit de literatuur dat matige en diepe sedatie wat betreftvoorspelbaarheid en controleerbaarheid niet goed van elkaar te onderscheiden zijn (ziesubdeel I, hoofdstuk 2). Bovendien bestaat bij kinderen een grote kans dat een bedoeldematige sedatie onvoldoende is en de PSA daarom moet worden ‘opgeschaald’ naar diepesedatie. Daarom wordt in deze richtlijn gesteld dat voor matige en diepe sedatie bij kinderendezelfde competenties en randvoorwaarden noodzakelijk zijn.Conceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)20 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009

51015202530354045C. Definiëren van het ideale sedatieniveau: In het ideale geval wordt bij een PSA opvoorhand bepaald welk niveau van sedatiediepte wordt nagestreefd. In subdeel II van dezerichtlijn (procedurespecifieke PSA) worden voor de meest voorkomende proceduresaanbevelingen gedaan betreffende de gewenste sedatiediepte. Daarnaast moet eenprofessional de individuele sedatiebehoefte inschatten, ook ongeacht de aard van deprocedure. Recent wordt steeds meer aangenomen dat jonge kinderen (< 6 jaar) voor veleprocedures meestal een vorm van diepe sedatie nodig hebben. (Cote 2008; Green andKrauss 2008) Dat kan ook gelden voor zogenaamde banale procedures zoals bijvoorbeeldhet hechten van een wond. Kinderen met een vertraagde neuromotore ontwikkeling kunneneen bijzondere eigen sedatiebehoefte hebben die meestal de expertise van eenkinderanesthesioloog vereist.D. Deze richtlijn behandelt het sedatie continuüm van lichte sedatie tot en met diepe sedatie.Algehele anesthesie valt buiten deze richtlijn.6.4. Definitie van een adequate PSA totaalserviceDeze richtlijn formuleert aanbevelingen voor veilige en effectieve PSA. Het is belangrijk tebedenken dat deze aanbevelingen slechts een onderdeel zijn van een groter geheel, metname van een totaal beleid tav veilige en comfortabele procedures bij kinderen. Deze totaleservice bestaat uit 6 hoekstenen:1. Continue preventie van procedurele pijn en stress, bijvoorbeeld:- Is de voorziene procedure noodzakelijk?- Wordt de procedure verricht door de meest ervarene?- Kan het vroegtijdig plaatsen van een centraal veneuze lijn onder anesthesiemultipele venapuncties voorkomen (bijvoorbeeld bij langdurige behandeling metIV antibiotica).- Kunnen verschillende pijnlijke en/of stresserende procedures wordengecombineerd tijdens één PSA moment?2. Een actief beleid ten aanzien van preventie van gedwongen fixatie en restraint.(zie subdeel I, hoofdstuk 7)3. Optimaal gebruik van lokale/topicale anesthesie, bijvoorbeeld:- Uitstel van niet-levensreddende procedures tot een topicaal anestheticumvoldoende heeft kunnen inwerken (voor EMLA® bijvoorbeeld is dat tenminste 60minuten)- Wordt de topicale anesthesie correct aangebracht en op de correcte locatie?- Implementatie van nieuwe topicale anesthesietechnieken (Zempsky 2008).- Bufferen van lidocaïne met bicarbonaat en gebruik van de kleinst mogelijke naald4. Het systematisch toepassen van niet-farmacologische technieken, inclusief hetstandaard incorporeren van hypnose technieken bij het verrichten van procedures (ziesubdeel I, hoofdstuk 6 in deze richtlijn).5. Het toepassen van de meest adequate PSA techniek, individueel getitreerd enverricht door een getraind professional (zie het overgrote deel van deze richtlijn).6. Een lokaal beleid ten aaanzien van het snel ter beschikking staan van zogenaamde‘Rescue anesthesie’ indien een PSA-techniek niet adequaat blijkt of indien verwachtRichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 21

51015202530354045C. Definiër<strong>en</strong> van het ideale sedati<strong>en</strong>iveau: In het ideale geval wordt <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> <strong>PSA</strong> opvoorhand bepaald welk niveau van sedatiediepte wordt nagestreefd. In subdeel II van dezerichtlijn (procedurespecifieke <strong>PSA</strong>) word<strong>en</strong> voor de meest voorkom<strong>en</strong>de proceduresaanbeveling<strong>en</strong> gedaan betreff<strong>en</strong>de de gew<strong>en</strong>ste sedatiediepte. Daarnaast moet e<strong>en</strong>pr<strong>of</strong>essional de individuele sedatiebehoefte inschatt<strong>en</strong>, ook ongeacht de aard van deprocedure. Rec<strong>en</strong>t wordt steeds meer aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dat jonge kinder<strong>en</strong> (< 6 jaar) voor veleprocedures meestal e<strong>en</strong> vorm van diepe sedatie nodig hebb<strong>en</strong>. (Cote 2008; Gre<strong>en</strong> andKrauss 2008) Dat kan ook geld<strong>en</strong> voor zog<strong>en</strong>aamde banale procedures zoals <strong>bij</strong>voorbeeldhet hecht<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> wond. Kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vertraagde neuromotore ontwikkeling kunn<strong>en</strong>e<strong>en</strong> <strong>bij</strong>zondere eig<strong>en</strong> sedatiebehoefte hebb<strong>en</strong> die meestal de expertise van e<strong>en</strong>kinderanesthesioloog vereist.D. Deze richtlijn behandelt het sedatie continuüm van lichte sedatie tot <strong>en</strong> met diepe sedatie.Algehele anesthesie valt buit<strong>en</strong> deze richtlijn.6.4. Definitie van e<strong>en</strong> adequate <strong>PSA</strong> totaalserviceDeze richtlijn formuleert aanbeveling<strong>en</strong> voor veilige <strong>en</strong> effectieve <strong>PSA</strong>. Het is belangrijk tebed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat deze aanbeveling<strong>en</strong> slechts e<strong>en</strong> onderdeel zijn van e<strong>en</strong> groter geheel, metname van e<strong>en</strong> totaal beleid tav veilige <strong>en</strong> comfortabele procedures <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong>. Deze totaleservice bestaat uit 6 hoekst<strong>en</strong><strong>en</strong>:1. Continue prev<strong>en</strong>tie van procedurele pijn <strong>en</strong> stress, <strong>bij</strong>voorbeeld:- Is de voorzi<strong>en</strong>e procedure noodzakelijk?- Wordt de procedure verricht door de meest ervar<strong>en</strong>e?- Kan het vroegtijdig plaats<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal v<strong>en</strong>euze lijn onder anesthesiemultipele v<strong>en</strong>apuncties voorkom<strong>en</strong> (<strong>bij</strong>voorbeeld <strong>bij</strong> langdurige behandeling metIV antibiotica).- Kunn<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de pijnlijke <strong>en</strong>/<strong>of</strong> stresser<strong>en</strong>de procedures word<strong>en</strong>gecombineerd tijd<strong>en</strong>s één <strong>PSA</strong> mom<strong>en</strong>t?2. E<strong>en</strong> actief beleid t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van prev<strong>en</strong>tie van gedwong<strong>en</strong> fixatie <strong>en</strong> restraint.(zie subdeel I, ho<strong>of</strong>dstuk 7)3. Optimaal gebruik van lokale/topicale anesthesie, <strong>bij</strong>voorbeeld:- Uitstel van niet-lev<strong>en</strong>sredd<strong>en</strong>de procedures tot e<strong>en</strong> topicaal anestheticumvoldo<strong>en</strong>de heeft kunn<strong>en</strong> inwerk<strong>en</strong> (voor EMLA® <strong>bij</strong>voorbeeld is dat t<strong>en</strong>minste 60minut<strong>en</strong>)- Wordt de topicale anesthesie correct aangebracht <strong>en</strong> op de correcte locatie?- Implem<strong>en</strong>tatie van nieuwe topicale anesthesietechniek<strong>en</strong> (Zempsky 2008).- Buffer<strong>en</strong> van lidocaïne met bicarbonaat <strong>en</strong> gebruik van de kleinst mogelijke naald4. Het systematisch toepass<strong>en</strong> van niet-farmacologische techniek<strong>en</strong>, inclusief hetstandaard incorporer<strong>en</strong> van hypnose techniek<strong>en</strong> <strong>bij</strong> het verricht<strong>en</strong> van procedures (ziesubdeel I, ho<strong>of</strong>dstuk 6 in deze richtlijn).5. Het toepass<strong>en</strong> van de meest adequate <strong>PSA</strong> techniek, individueel getitreerd <strong>en</strong>verricht door e<strong>en</strong> getraind pr<strong>of</strong>essional (zie het overgrote deel van deze richtlijn).6. E<strong>en</strong> lokaal beleid t<strong>en</strong> aaanzi<strong>en</strong> van het snel ter beschikking staan van zog<strong>en</strong>aamde‘Rescue anesthesie’ indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>PSA</strong>-techniek niet adequaat blijkt <strong>of</strong> indi<strong>en</strong> verwachtRichtlijn <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong>/<strong>of</strong> <strong>analgesie</strong> (<strong>PSA</strong>)<strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op locaties buit<strong>en</strong> de OK, 2010 21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!