Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...
Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ... Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...
51015202530354045Bij contra-indicaties voor ketamine kan worden gekozen voor:- 2e keus: propofol i.v. in combinatie met fentanyl i.v. heeft als nadeel het meerfrequente voorkomen van respiratoire complicaties en de neiging tot het snel optredenvan ongewenste algehele anesthesie.- 3e keus: midazolam in combinatie met fentanyl i.v. heeft evenals propofol als nadeelhet meer frequente optreden van respiratoire complicaties.VingerverwondingenVingerwonden zijn een van de meest voorkomende wonden bij kinderen die behalve pijnveel stress en paniek bij ouders en kind opleveren. Goede behandeling is daardoor somsmoeizaam.Indien de wond en patiënt het toelaat dient in eerste instantie te worden gekozen voor lokaleverdoving. Deze dient bij voorkeur plaats te vinden door Oberst anesthesie. Omdat Oberstanesthesie op zich ook pijnlijk is, dienen de volgende voorzorgsmaatregelen in acht teworden genomen.- gebruik van een kleine dunne injectienaald- trage injectie van lidocaïne- bufferen van lidocaïne met bicarbonaat- verwarmen van lidocaïne tot lichaamstemperatuurIndien de wond niet onder lokale Oberst anesthesie kan worden uitgevoerd kan wordengekozen voor PSA.Indien PSA noodzakelijk, is het advies ten aanzien van wondbehandeling:- 1e keus: ketamine i.v. is uitgebreid onderzocht en een bewezen effectief sedativumvoor wondbehandeling. Voornaamst nadeel is het relatief frequente voorkomen vanbraken.Bij contra-indicaties voor ketamine kan worden gekozen voor:- 2e keus: propofol i.v. in combinatie met fentanyl i.v. heeft als nadeel het meerfrequente voorkomen van respiratoire complicaties en de neiging tot het snel optredenvan ongewenste algehele anesthesie.- 3e keus: midazolam in combinatie met fentanyl i.v. heeft evenals propofol als nadeelhet meer frequente optreden van respiratoire complicaties.15.1.7.4. Thoraxdrain plaatsing (zie het aparte hoofdstuk 20 “PSA voor thoraxdrainage bijkinderen”)Een zeldzame maar stressvolle en zeer pijnlijke procedure waarbij algehele anesthesie sterkwordt aangeraden.15.1.7.5. Abces drainageHet draineren van oppervlakkige abcessen kan zeer pijnlijk zijn vanwege de beperktemogelijkheden om een abces lokaal te verdoven. Daarom heeft diepe sedatie de voorkeurboven lokale anesthesie.Het advies ten aanzien van PSA voor abcesdrainage is:- 1e keus: ketamine i.v. is uitgebreid onderzocht en een bewezen effectief sedativumvoor abces drainage. Voornaamst nadeel is het relatief frequente voorkomen vanbraken.Conceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)288 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009
51015202530Bij contra-indicaties voor ketamine kan worden gekozen voor:- 2e keus: propofol i.v. in combinatie met fentanyl i.v. heeft als nadeel het meerfrequente voorkomen van respiratoire complicaties en de neiging tot het snel optredenvan ongewenste algehele anesthesie. Omdat propofol niet analgetisch werkt, maar welsterke sedatie geeft zijn pijnlijke procedures mogelijk zonder toevoeging vananalgetica, mits deze pijnlijke procedures van korte duur zijn.- 3e keus: midazolam in combinatie met fentanyl i.v. heeft evenals propofol als nadeelhet meer frequente optreden van respiratoire complicaties.PSA dient gepaard te gaan met de nodige niet-farmacologische ondersteuning als uitleg,afleiden, geruststellen, het creëren van een rustige omgeving en de aanwezigheid van eenrustige ouder.15.1.7.6. Bloedafname, arteriepunctie, injecties en intraveneuze toegangDe meest uitgevoerde pijnlijke verrichtingen bij kinderen op de SEH zijn de afname vanbloed en het verkrijgen van een intraveneuze toegang. Arteriepunctie komt minder vaak voormaar kan pijnlijk zijn.De pijn van het inbrengen van een infuus, injecties of bloedafname bij kinderen op de SEHkan worden verminderd door het vooraf aanbrengen van Emla®. Hierbij dient rekening teworden gehouden met de inwerktijd van Emla®. Bij een normale dosering van 1 tot 2,5 gramwerkt Emla® na applicatie op de huid na ongeveer 60 minuten. Bij kinderen met een deelskapotte huid (onder andere eczeem) werkt het al na 30-45 minuten.Dit betekent dat reeds bij binnenkomst op de SEH of tijdens triage Emla® of een gelijkaardigproduct (bijvoorbeeld Rapydan®) dient te worden aangebracht.Zie ook CBO Richtlijn Pijnmeting en Behandeling van pijn bij kinderen uit 2008 (CBO, 2008).Bij neonaten kan orale sucrose effectief en veilig, mits maximaal een keer per dagtoegediend, worden gegeven. Het in de eerste week herhaald toedienen van orale sucroseaan premature neonaten < 31 weken wordt afgeraden. Gebruik van orale sucrose na 4weken is nog beperkt onderzocht.Zie ook CBO Richtlijn Pijnmeting en Behandeling van pijn bij kinderen uit 2008 (CBO, 2008).15.1.7.7. Moeilijke intraveneuze toegang (zie subdeel II, hoofdstuk 19 “PSA voor perifereintraveneuze toegangsprocedures en overige kleine pijnlijke of stresserende procedures”)35404515.1.7.8. Blaascatheterisatie en plaatsen maagsonde (zie subdeel II hoofdstuk 19 “PSA voorperifere intraveneuze toegangsprocedures en overige kleine pijnlijke of stresserendeprocedures”)15.1.7.9. Urgent radiologisch onderzoek (zie subdeel II hoofdstuk 13 “PSA voorradiologische procedures bij kinderen”)Overige overwegingTijdens het schrijven van deze richtlijn kwam in Nederland Rapydan® op de markt. Dit is eenpleister waarin een combinatie zit van 70 mg lidocaïne en 70 mg tertracaïne. Rapydan® kaneen alternatief zijn voor de in deze richtlijn vermelde EMLA®. Rapydan® zou sneller werkenRichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 289
- Page 248 and 249: espiratoire complicaties geven dan
- Page 250 and 251: 510152025303540bestemde thiopental
- Page 252 and 253: 5monitoring en een derde persoon (v
- Page 254 and 255: 510152012. McCarver-May DG, Jun Kan
- Page 256 and 257: 1. Kinderen die als gevolg van hun
- Page 258 and 259: 510Literatuur1. de Amorim e Silva C
- Page 260 and 261: 51015202530354045VEPVEP en/of ERG-o
- Page 262 and 263: Niveau 3Er zijn aanwijzingen dat wa
- Page 264 and 265: midazolam (sedatief hypnoticum)fent
- Page 266 and 267: 5101520Ten slotte publiceerden Malv
- Page 268 and 269: 51015202530354045Literatuur1. Ameri
- Page 270 and 271: 510152025303540klasse bekend: 51% d
- Page 272 and 273: 510worden genomen dat de werkingsdu
- Page 274 and 275: 51015202530354045InleidingKetamine,
- Page 276 and 277: 51015202530354045In een studie van
- Page 278 and 279: ConclusiesNiveau 1Toevoegen van mid
- Page 280 and 281: 5101520253035luchtwegreflexen in st
- Page 282 and 283: 510152025303540Literatuur1. Dachs R
- Page 284 and 285: 51015202530354045verbeterde na repo
- Page 286 and 287: Niveau 3Er zijn aanwijzingen dat pr
- Page 288 and 289: 51015202530354045Duits, Frans of Ne
- Page 290 and 291: 510Younge et al beschreven in 2001
- Page 292 and 293: 510152025Propofol versus midazolamD
- Page 294 and 295: 510152025305. Parlak M, Parlak I, E
- Page 296 and 297: 51015202530354015.1.7. Middel per i
- Page 300 and 301: dan EMLA® en tot lokale vasodilata
- Page 302 and 303: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 304 and 305: 51015202530lachgas (CBO 1986 en 199
- Page 306 and 307: 510keuze is in dit geval inhalaties
- Page 308 and 309: noodzakelijk zijn om de luchtweg vr
- Page 310 and 311: D Scottish Office Department of Hea
- Page 312 and 313: 5het kind kan praten (indien adequa
- Page 314 and 315: 510152025303540455012. Coté C.J.,
- Page 316 and 317: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 318 and 319: 51015202530354045getrainde arts uit
- Page 320 and 321: 51015202530en procedures op de Spoe
- Page 322 and 323: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 324 and 325: 51015202530354045was geïntroduceer
- Page 326 and 327: 51015202530354045Prospectief werd h
- Page 328 and 329: 510152025videospel aangeboden, naas
- Page 330 and 331: 51015202530- Met uitzondering van d
- Page 332 and 333: 510152013. Ratcliff SL, Brown A, Ro
- Page 334 and 335: 510onderzocht. Er werden 1727 pijnl
- Page 336 and 337: Overige conclusies, afkomstig uit
- Page 338 and 339: worden voorgewend voor het niet toe
- Page 340 and 341: Conceptrichtlijn Sedatie en/of anal
- Page 342: meestal een onderliggend respiratoi
51015202530Bij contra-indicaties voor ketamine kan word<strong>en</strong> gekoz<strong>en</strong> voor:- 2e keus: prop<strong>of</strong>ol i.v. in combinatie met f<strong>en</strong>tanyl i.v. heeft als nadeel het meerfrequ<strong>en</strong>te voorkom<strong>en</strong> van respiratoire complicaties <strong>en</strong> de neiging tot het snel optred<strong>en</strong>van ongew<strong>en</strong>ste algehele anesthesie. Omdat prop<strong>of</strong>ol niet analgetisch werkt, maar welsterke sedatie geeft zijn pijnlijke procedures mogelijk zonder toevoeging vananalgetica, mits deze pijnlijke procedures van korte duur zijn.- 3e keus: midazolam in combinatie met f<strong>en</strong>tanyl i.v. heeft ev<strong>en</strong>als prop<strong>of</strong>ol als nadeelhet meer frequ<strong>en</strong>te optred<strong>en</strong> van respiratoire complicaties.<strong>PSA</strong> di<strong>en</strong>t gepaard te gaan met de nodige niet-farmacologische ondersteuning als uitleg,afleid<strong>en</strong>, geruststell<strong>en</strong>, het creër<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> rustige omgeving <strong>en</strong> de aanwezigheid van e<strong>en</strong>rustige ouder.15.1.7.6. Bloedafname, arteriepunctie, injecties <strong>en</strong> intrav<strong>en</strong>euze toegangDe meest uitgevoerde pijnlijke verrichting<strong>en</strong> <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op de SEH zijn de afname vanbloed <strong>en</strong> het verkrijg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> intrav<strong>en</strong>euze toegang. Arteriepunctie komt minder vaak voormaar kan pijnlijk zijn.De pijn van het inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> infuus, injecties <strong>of</strong> bloedafname <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op de SEHkan word<strong>en</strong> verminderd door het vooraf aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van Emla®. Hier<strong>bij</strong> di<strong>en</strong>t rek<strong>en</strong>ing teword<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> met de inwerktijd van Emla®. Bij e<strong>en</strong> normale dosering van 1 tot 2,5 gramwerkt Emla® na applicatie op de huid na ongeveer 60 minut<strong>en</strong>. Bij kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> deelskapotte huid (onder andere eczeem) werkt het al na 30-45 minut<strong>en</strong>.Dit betek<strong>en</strong>t dat reeds <strong>bij</strong> binn<strong>en</strong>komst op de SEH <strong>of</strong> tijd<strong>en</strong>s triage Emla® <strong>of</strong> e<strong>en</strong> gelijkaardigproduct (<strong>bij</strong>voorbeeld Rapydan®) di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> aangebracht.Zie ook CBO Richtlijn Pijnmeting <strong>en</strong> Behandeling van pijn <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> uit 2008 (CBO, 2008).Bij neonat<strong>en</strong> kan orale sucrose effectief <strong>en</strong> veilig, mits maximaal e<strong>en</strong> keer per dagtoegedi<strong>en</strong>d, word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>. Het in de eerste week herhaald toedi<strong>en</strong><strong>en</strong> van orale sucroseaan premature neonat<strong>en</strong> < 31 wek<strong>en</strong> wordt afgerad<strong>en</strong>. Gebruik van orale sucrose na 4wek<strong>en</strong> is nog beperkt onderzocht.Zie ook CBO Richtlijn Pijnmeting <strong>en</strong> Behandeling van pijn <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> uit 2008 (CBO, 2008).15.1.7.7. Moeilijke intrav<strong>en</strong>euze toegang (zie subdeel II, ho<strong>of</strong>dstuk 19 “<strong>PSA</strong> voor perifereintrav<strong>en</strong>euze toegangsprocedures <strong>en</strong> overige kleine pijnlijke <strong>of</strong> stresser<strong>en</strong>de procedures”)35404515.1.7.8. Blaascatheterisatie <strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> maagsonde (zie subdeel II ho<strong>of</strong>dstuk 19 “<strong>PSA</strong> voorperifere intrav<strong>en</strong>euze toegangsprocedures <strong>en</strong> overige kleine pijnlijke <strong>of</strong> stresser<strong>en</strong>deprocedures”)15.1.7.9. Urg<strong>en</strong>t radiologisch onderzoek (zie subdeel II ho<strong>of</strong>dstuk 13 “<strong>PSA</strong> voorradiologische procedures <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong>”)Overige overwegingTijd<strong>en</strong>s het schrijv<strong>en</strong> van deze richtlijn kwam in Nederland Rapydan® op de markt. Dit is e<strong>en</strong>pleister waarin e<strong>en</strong> combinatie zit van 70 mg lidocaïne <strong>en</strong> 70 mg tertracaïne. Rapydan® kane<strong>en</strong> alternatief zijn voor de in deze richtlijn vermelde EMLA®. Rapydan® zou sneller werk<strong>en</strong>Richtlijn <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong>/<strong>of</strong> <strong>analgesie</strong> (<strong>PSA</strong>)<strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op locaties buit<strong>en</strong> de OK, 2010 289