Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

51015202530354045aanwezigheid van een anesthesioloog, maar naarmate de ervaring toenam met eenanesthesioloog op afstand, maar wel direct beschikbaar. Er werd gewerkt volgens dekwaliteitsrichtlijnen van de CBO consensus sedatie en/of analgesie (PSA) door nietanesthesiologenvan 1998.Medio 2007 hadden alle vier de trainees ruim 100 sedaties verricht, voornamelijk bij ASA 1en 2, maar in een aantal gevallen na overleg met de anesthesioloog ook bij ASA 3 patiënten.De tevredenheid bij patiënten en operateurs was groot. Er deden zich enkele incidenten voordie allen door de PSA-praktijkspecialist i.o. persoonlijk konden worden opgevangen. Deincidenten waren: 1 x staken wegens defecte scoop, 1 x O2 saturatie 94 % bij hoesten postsedatie,1x post-sedatie hypotensie > 30 %, herstelde spontaan, 1x onrust in samenhangmet sedatieniveau 4, 1 x ademobstructie bij Bechterew, waarvoor oplossing met Larynxmasker1x afgebroken procedure in verband met luchtwegobstructie.Concluderend lijken bij sedatietraining zowel de beschreven bottom-up benadering, zoalsdie in algemene ziekenhuizen, zelfstandige behandelcentra en vergelijkbare instellingenplaatsvindt, als de meer topdown benadering, zoals die via anesthesieafdelingen inacademische ziekenhuizen is gestart, succes te hebben. Daarmee is niet gezegd dat ookandere, meer informele opleidingen tot goede resultaten kunnen leiden, mits men daarbij degenoemde ‘key educational elements’ in het oog houdt.10.1.5. Belangrijkste competenties10.1.5.1. Basiscompetenties en vaardighedenZoals uit het definitiehoofdstuk blijkt moeten diegenen die bekwaam moeten worden geachtom matige tot diepe PSA te gaan uitvoeren daartoe in het algemeen een basisopleidinghebben gevolgd waarin belangrijke algemene competenties worden aangeleerd. Daarnaastzullen zij veelal hetzij een aanvullende opleiding moeten volgen voor het specifieke terreinwaarop zij PSA gaan toepassen, hetzij aanvullende ervaring moeten opdoen in datspecifieke segment. Voor bepaalde vormen van PSA kan een monotherapie toegepast moetworden en voor andere vormen van PSA is een combinatie van analgetica en sedativanoodzakelijk. In die laatste situatie, die veelal leidt tot een dieper sedatieniveau, wordenhogere eisen gesteld aan de vaardigheden van de PSA-praktijkspecialist en de bijbehorenderandvoorwaarden.De belangrijkste vaardigheid die vereist is om ernstige incidenten bij PSA te voorkomen isdat de PSA-praktijkspecialist volgens een gestructureerd proces een risico-inschatting kanmaken. Een sedatiechecklist (zie Key Educational Element nr 4 hierboven) vormt daarbij hetbelangrijkste instrument. Uit het voorbeeld van een dergelijke procedurele checklist in bijlage8 bij deze richtlijn blijkt voor welk onderdeel van de PSA welke professional (arts ofverpleegkundige) verantwoordelijk is en tekent.Het kunnen monitoren van de patiënt en airwaymanagement tijdens de ingreep zijneveneens belangrijk. Bij relatief lastiger PSA’s, bijvoorbeeld pijnlijke procedures waarbij nietalleen een intraveneus hypnoticum/sedativum wordt toegediend, maar ook aan intraveneuzeopioïden niet valt te ontkomen, moet de PSA-praktijkspecialist niet alleen de saturatiekunnen monitoren, maar ook hypoventilatie kunnen signaleren, bij voorkeur door middel vancapnografie, zoals besproken in het hoofdstuk over monitoring. Complicaties moetenherkend en adequaat behandeld kunnen worden. Daarom zou ten minste één van deprofessionals de voor die betreffende setting belangrijke Advanced (Pediatric) Life SupportConceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)190 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009