Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

HOOFDSTUK 10. OPLEIDING5101520253035404510.1 Is er bewijs voor de noodzaak van opleiding in procedurele sedatie en/ofanalgesie (PSA) en zo ja: hoe kan de opleiding en nascholing voor PSApraktijkspecialist,behandelaars, personele ondersteuning, het beste wordenvorm gegeven?Van uit de praktijk is er een grote vraag naar veilige, comfortabele, effectieve en efficiënteprocedurele sedatie en analgesie (PSA). Medisch specialisten kunnen alleen aan deze grotevraag niet voldoen. Aan deze toenemende behoefte zou voldaan kunnen worden dooroverdracht van taken met een lager opleidingsniveau (verticale taaksubstitutie). Deervaringen die hiermee zijn opgedaan worden beschreven. Substitutie blijkt een adequateoplossing te kunnen zijn, mits de opleiding tot ‘PSA-praktijkspecialist’ voor artsen nietanesthesiologenen niet-artsen (physician assistants) goed wordt vormgegeven.10.1.1. InleidingDe CBO consensus richtlijn ‘Sedatie en/of analgesie (PSA) door niet-anesthesiologen’ uit1998 adviseerde dat PSA veilig kan geschieden mits aan een aantal voorwaarden is voldaan(CBO 1998). Niet-anesthesiologen hebben meestal niet de knowhow om ernstigecomplicaties van PSA op te vangen. Om bekwaam te zijn moeten de arts enverpleegkundige of assisterende hulpkrachten die PSA toepassen daarin worden opgeleid.Inmiddels is ervaring opgedaan in Nederland, bijvoorbeeld bij de endoscopieën waar vanaf2001 een aangepaste richtlijn in werking is getreden. Behalve de positieve ervaringen diedoor de MDL-artsen worden opgemerkt (betere bewaking, minder incidenten, zelden totnooit puur PSA-gerelateerde sterfte) worden ook de gebreken gesignaleerd. Met name hetontbreken van formele training en nascholing voor medewerkers en endoscopisten horendaar bij.De werkgroep heeft in de literatuur gezocht naar de (basis)competenties die aanwezigmoeten zijn of moeten worden verkregen, gekeken naar bestaande opleidingen in eigen landen doet op grond daarvan aanbevelingen over vorm en inhoud van het curriculum.10.1.2. ZoekstrategieMedline werd doorzocht op literatuur gepubliceerd betreffende opleiding en nascholingrondom PSA. Gezocht werd op het titelwoord “sedation” en op de woorden “training” of“education” in de titel of het abstract.Dit leverde op 31 juli 2007 143 resultaten op. Na exclusie van de artikelen tot 1998 bleven er89 over. Na doorlezen van de titels en abstracts bleken er 18 een relatie te hebben met debovengenoemde uitgangsvraag (opleiding). Vijf artikelen hadden betrekking op PSA bijkinderen, vier op PSA in de tandheelkunde, vijf op PSA bij gastro-intestinale endoscopie,twee op spoedeisende hulp en twee artikelen op de opleiding van verpleegkundigen.10.1.3. Samenvatting van de literatuurDe internationale literatuur over opleidingen voor niet-anesthesiologen is beperkt. Debelangrijkste artikelen worden hier samengevat.Richtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 185