Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

510152025303540452. Hoe vanzelfsprekend is het om een kind met kracht te dwingen een electieve, nietacutemaar medisch noodzakelijke procedure te ondergaan als in theorie beterealternatieven zoals PSA of narcose bestaan?3. Het succes van immobilisatie en fixatie bij kinderen wordt in belangrijke mate bepaalddoor het feit dat de professional sterker en groter is dan het kind en daardoor het kindals het ware kan “overmeesteren”. Bij een incompetente en/of niet coöperatieveadolescent of volwassene zal dat veel lastiger of zelfs onmogelijk zijn waardoor veelsneller naar een vorm van PSA of narcose zal worden overgegaan. Deze paradox ismoeilijk te aanvaarden.4. Een kind dat (nog) niet in staat is om betekenis en doel van een bepaalde behandelingte begrijpen, kan in principe die behandeling niet weigeren of accepteren. Maar wat tedoen met een kind dat op basis van de herinnering aan een voorafgaande pijnlijke ofangstaanjagende procedure zich verzet bij een volgende procedure? Zo’n kind lijkt zichbewust van het gevaar dat dreigt en vertoont verzet dat gebaseerd is op een vorm vanbegrip. Dergelijk gedrag duidt erop dat het kind niet instemt met de procedure.5. Het feit dat ondanks toedienen van een analgeticum en/of sedativum voor eenonmiskenbaar pijnlijke of stressvolle procedure het kind toch nog gefixeerd en/ofgeïmmobiliseerd moet worden, suggereert dat sprake is van een ineffectieve PSA.Er bestaan verschillende vormen van fixatie en immobilisatie. Internationaal aanvaardedefinities bestaan evenwel niet en de termen restraint, clinical holding, immobilization enholding worden in de literatuur vaak door elkaar gebruikt. Dit leidt tot verwarring. Op basisvan de “gemiddelde” terminologie gebruikt in de hierna samengevatte literatuur, kunnen wede volgende indeling maken (Brenner 2007):Ten eerste is er het inbakeren (Engelse term “Swaddling”). Hoewel uitsluitend bestudeerd inhet kader van tot rust brengen van huilbaby’s wordt deze techniek ook gebruikt voorbepaalde procedures bij jonge zuigelingen wanneer en langdurige immobilsatie gewenst is(bijvoorbeeld MRI scan). Inbakeren heeft als doel comfort, ontspanning en slaap teinduceren zonder dat er sprake is van een fixerende kracht.Ten tweede is er het immobiliseren ofwel vasthouden: hierbij helpt een professional (of eenouder) een kind stil te liggen of een lidmaat zo bewegingsloos mogelijk te houden zonder datdaarbij (grote) kracht wordt gebruik. Wanneer dit gebeurt met toestemming van de oudersen de (kennelijke) instemming van het kind betekent dat dat er sprake is van een informedconsent en de overtuiging bij alle betrokkenen (inclusief kind en ouders) dat dezeimmobiliteit noodzakelijk is om de procedure te laten slagen.Ten slotte is er het stevig fixeren/vasthouden (“restraint”of “clinical holding”): hierbij wordende wil en het verzet van het kind met kracht doorbroken. Het kind wordt zonder zijn/haarinstemming (tot 12 jaar) of toestemming (vanaf 12 jaar) gedwongen een procedure teondergaan. Soms wordt nog een onderscheid gemaakt tussen passief en actief fixeren. Bijhet passief fixeren wordt het kind in bedwang gehouden door een harnas- ofdwangbuisachtig device, laken of fixatielinten. Een voorbeeld is het zogenaamde Papooseboard dat in de Verenigde Staten gebruikt wordt bij tandheelkundige interventies. Ook bijradiologische onderzoeken zijn gelijksoortige technieken in gebruik. Actief fixeren duidt ophet manueel in bedwang houden door een professional of ouder/verzorger van het kind.Conceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)140 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009