Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ... Sedatie en/of analgesie (PSA) bij kinderen - Nederlandse ...

anesthesiologie.nl
from anesthesiologie.nl More from this publisher
12.07.2015 Views

toedienen van het sedativum tot op het moment dat het volledig is uitgewerkt en de patiëntweer volledig wakker is.510152025303540454.1.1. Pulse-oximetriePulse-oximetrie is een toepassing van de Wet van Lambert-Beer en berust op spectrometrie.Licht van een bepaalde kwaliteit wordt door een capillair vaatbed gestuurd en naargelang deconcentratie van zuurstof verzadigd hemoglobine in min of meerdere mate geabsorbeerd.Uit het verschil tussen emissie en absorptie berekent een computer een transcutanezuurstofsaturatie. Een pulse-oximetrie bewaakt dus met name de mate van oxygenatie vanhet bloed. In de meeste omstandigheden is er een uitstekende correlatie tussen detranscutaan gemeten O2-saturatie en de via oximetrie gemeten O2-saturatie van arterieelbloed. Dit signaal is echter gevoelig voor verstoring door beweging van de sensor(bijvoorbeeld bij onrust van de patiënt), afknellen van de circulatie (bijvoorbeeld door eenbloeddrukmeting), omgevingslicht, geknepen circulatie of circulatoire insufficiëntie. Ook bijzuurstofsaturaties < 80% wordt het signaal onbetrouwbaar.Samenvatting van de literatuurEr is geen vergelijkend onderzoek voorhanden waarbij op een prospectieve manier het aldan niet gebruik van de transcutane O 2 -saturatie (SatO 2 ) werd bestudeerd bij PSA. Er isevenmin een bewijs in de literatuur te vinden dat het meten van de zuurstofsaturatie eenimpact heeft op de outcome van de patiënt. Alle recente richtlijnen formuleren wel despecifieke aanbeveling om bij een PSA-standaard een pulse-oximetrie te verrichten.(American Society of Anesthesiology SA guideline 2002, Scottish Intercollegiate GuidelineNetwork guideline 2004, American Academy of Pediatrics guideline 2006). Ook hier vormthet onderzoek van Coté (2000) naar complicaties ten gevolge van sedatieprocedures in enbuiten het ziekenhuis bij kinderen een belangrijke inspiratie. Bij de meeste incidenten was ersprake van ademhalingsdepressie, ademstilstand of een daling van de arteriëlezuurstofspanning en een inadequate manier van bewaking van ademhaling en oxygenatie.Uit de eerder gemaakte literatuursamenvatting over mogelijk ongewenste neveneffecten encomplicaties van PSA wordt duidelijk dat met name respiratoire problemen (ademdepressieen luchtwegobstructie) bij matige en diepe sedatie met een kleine kans kunnen voorkomen(verwezen wordt naar subdeel 1 hoofdstuk 2: competenties). Veel vaker worden in dezestudies transiënte desaturaties beschreven, die zonder behandeling spontaan verdwijnen enwellicht het gevolg zijn van en kortstondige hypoventilatie. In die zin lijken ze op desaturatiesdie zich in het begin van een narcose kunnen voordoen en die ook bij normale slaap zijnbeschreven. De precieze klinische relevantie wat betreft kans op negatieve outcome is nietbekend (Godwin 2005).In een evidence based richtlijn van de American College of Emergency Physicians wordtgeadviseerd om tijdens een PSA een pulse-oximetrie te verrichten wanneer sprake is vandiepe sedatie of wanneer sprake is van een onderliggende aandoening. Bij minimale sedatie(ook wel anxiolyse genaamd) waarbij continu verbaal contact met de patiënt wordt gehoudenis een pulse-oximetrie niet noodzakelijk (Godwin 2005). Een PSA met exclusief lachgas toteen maximale concentratie van 50% is een voorbeeld van een dergelijke minimale sedatie.Pulse-oximetrie is in principe een monitoring van de oxygenatie (i.e. O 2 -saturatie vanhemoglobine), maar wordt meestal beschouwd als een monitoring van de ademhalingsfunctie.Nochtans bestaat twijfel over de betrouwbaarheid waarmee een pulse-Conceptrichtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)98 bij kinderen op locaties buiten de OK, 2009

5101520oximetrie ook de ventilatie (i.e. CO 2 uitwisseling) bewaakt. Dit is in theorie belangrijkaangezien de belangrijkste ongewenste bijwerking van PSA het deprimeren van deademhaling is, leidend tot hypoventilatie.Met name wanneer de patiënt met zuurstof verrijkte lucht inademt en zich dus op alveolairniveau lucht met een hoge concentratie zuurstof bevindt, zal in geval van hypoventilatie pasna een aanzienlijke tijd sprake zijn van desatureren. Pulse-oximetrie meting in combinatiemet zuurstoftoediening is bijgevolg niet betrouwbaar voor het tijdig ontdekken van eeneventuele hypoventilatie (Scottish Intercollegiate Guidelines Network guidelines 2004).Maar ook zonder extra zuurstof blijkt de pulse-oximetrie niet goed te correleren met de matevan hypoventilatie. In twee randomised controlled trials werd aangetoond dat in vergelijkingmet capnografie (i.e. het registreren van de expiratie van CO2 tijdens de uitademing, ookwel End Tidal CO2-meting genaamd) de zuurstofsaturatie gemeten door middel van eenpulse-oximetrie significant later een ademdepressie detecteert. Deze twee studies wordenverder meer in detail besproken (Lightdale 2006 en Yildizdas 2004).Twite et al. (2005) concluderen in hun review-artikel dat pulse-oximetrie niet mag wordengezien als instrument voor het meten van kwaliteit van de ventilatie.Pulse-oximetrie met een standaard saturatieprobe kan tijdens een MRI-scan brandwondenveroorzaken. Er wordt daarom aangeraden MRI-proof materiaal te gebruiken (AmericanAcademy of Pediatrics 2006).ConclusiesNiveau 3In bijna alle gevallen van ernstige of fatale complicaties bij PSA blijkt sprakete zijn geweest van: (1) een ademdepressie, ademstilstand,luchtwegobstructie, desaturatie of een combinatie hiervan en (2) eeninadequate monitoring om die tijdig te ontdekken.C Cote 2000Experts zijn van mening dat tijdens een PSA altijd de zuurstofsaturatiemiddels pulse-oximetrie moet worden bewaakt.Niveau 4D American Society of Anesthesiology SA guideline 2002,ScottishIntercollegiate Guideline Network guideline 2004, American Academy ofPediatrics guideline 2006Niveau 4Experts zijn van mening dat bij kinderen met een verhoogd risico op hetontstaan van een ademdepressie (diepe sedatie en/ of onderliggendepathologie) de zuurstofsaturatie middels de pulse-oximetrie altijd moetworden gemeten.25DGodwin 2005 (Evidence Based Guideline American College ofEmergency Physicians)Richtlijn Sedatie en/of analgesie (PSA)bij kinderen op locaties buiten de OK, 2010 99

5101520oximetrie ook de v<strong>en</strong>tilatie (i.e. CO 2 uitwisseling) bewaakt. Dit is in theorie belangrijkaangezi<strong>en</strong> de belangrijkste ongew<strong>en</strong>ste <strong>bij</strong>werking van <strong>PSA</strong> het deprimer<strong>en</strong> van deademhaling is, leid<strong>en</strong>d tot hypov<strong>en</strong>tilatie.Met name wanneer de patiënt met zuurst<strong>of</strong> verrijkte lucht inademt <strong>en</strong> zich dus op alveolairniveau lucht met e<strong>en</strong> hoge conc<strong>en</strong>tratie zuurst<strong>of</strong> bevindt, zal in geval van hypov<strong>en</strong>tilatie pasna e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke tijd sprake zijn van desaturer<strong>en</strong>. Pulse-oximetrie meting in combinatiemet zuurst<strong>of</strong>toedi<strong>en</strong>ing is <strong>bij</strong>gevolg niet betrouwbaar voor het tijdig ontdekk<strong>en</strong> van e<strong>en</strong>ev<strong>en</strong>tuele hypov<strong>en</strong>tilatie (Scottish Intercollegiate Guidelines Network guidelines 2004).Maar ook zonder extra zuurst<strong>of</strong> blijkt de pulse-oximetrie niet goed te correler<strong>en</strong> met de matevan hypov<strong>en</strong>tilatie. In twee randomised controlled trials werd aangetoond dat in vergelijkingmet capnografie (i.e. het registrer<strong>en</strong> van de expiratie van CO2 tijd<strong>en</strong>s de uitademing, ookwel End Tidal CO2-meting g<strong>en</strong>aamd) de zuurst<strong>of</strong>saturatie gemet<strong>en</strong> door middel van e<strong>en</strong>pulse-oximetrie significant later e<strong>en</strong> ademdepressie detecteert. Deze twee studies word<strong>en</strong>verder meer in detail besprok<strong>en</strong> (Lightdale 2006 <strong>en</strong> Yildizdas 2004).Twite et al. (2005) concluder<strong>en</strong> in hun review-artikel dat pulse-oximetrie niet mag word<strong>en</strong>gezi<strong>en</strong> als instrum<strong>en</strong>t voor het met<strong>en</strong> van kwaliteit van de v<strong>en</strong>tilatie.Pulse-oximetrie met e<strong>en</strong> standaard saturatieprobe kan tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> MRI-scan brandwond<strong>en</strong>veroorzak<strong>en</strong>. Er wordt daarom aangerad<strong>en</strong> MRI-pro<strong>of</strong> materiaal te gebruik<strong>en</strong> (AmericanAcademy <strong>of</strong> Pediatrics 2006).ConclusiesNiveau 3In <strong>bij</strong>na alle gevall<strong>en</strong> van ernstige <strong>of</strong> fatale complicaties <strong>bij</strong> <strong>PSA</strong> blijkt sprakete zijn geweest van: (1) e<strong>en</strong> ademdepressie, ademstilstand,luchtwegobstructie, desaturatie <strong>of</strong> e<strong>en</strong> combinatie hiervan <strong>en</strong> (2) e<strong>en</strong>inadequate monitoring om die tijdig te ontdekk<strong>en</strong>.C Cote 2000Experts zijn van m<strong>en</strong>ing dat tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>PSA</strong> altijd de zuurst<strong>of</strong>saturatiemiddels pulse-oximetrie moet word<strong>en</strong> bewaakt.Niveau 4D American Society <strong>of</strong> Anesthesiology SA guideline 2002,ScottishIntercollegiate Guideline Network guideline 2004, American Academy <strong>of</strong>Pediatrics guideline 2006Niveau 4Experts zijn van m<strong>en</strong>ing dat <strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verhoogd risico op hetontstaan van e<strong>en</strong> ademdepressie (diepe sedatie <strong>en</strong>/ <strong>of</strong> onderligg<strong>en</strong>depathologie) de zuurst<strong>of</strong>saturatie middels de pulse-oximetrie altijd moetword<strong>en</strong> gemet<strong>en</strong>.25DGodwin 2005 (Evid<strong>en</strong>ce Based Guideline American College <strong>of</strong>Emerg<strong>en</strong>cy Physicians)Richtlijn <strong>Sedatie</strong> <strong>en</strong>/<strong>of</strong> <strong>analgesie</strong> (<strong>PSA</strong>)<strong>bij</strong> kinder<strong>en</strong> op locaties buit<strong>en</strong> de OK, 2010 99

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!