Het astraal gebied, 1899 - Theosofische Vereniging in Nederland

t_I /j{!.~ ~v;'THEOSOFISCHE HANDBOEKJES No. 5HET ASTRAALGEBIEDZIJN TOONEEL, BEWONERS EN VER­S C H IJ N S E LEN])OOKc. w. LEADBEA TER.Vertaald nit het Engclsch door]OHAN VAN MANEN, L. T. V.J"t ..1899UlTGA VE VAN DE THEOSOFISCHE UITGEVERS­MAATSCHAl'l'IJ .-\JvISTELDIJK 76 .\lVlSTERDAM

VOOR TVOORD,Weimg woordm wordm vereiscltt bij Itet inde wereld zmdm 7!an dt't boekje, Hd is ltd vijjdevan eme raks lia71dboekjes die bestemd zij'll tevoldoell amt de vraag vall Itel publiek Jlaa?' aileeellvoudige uitccllzdting van Tlteosofise/tc !ceringell,lVIell Itel!t er over gcklaaKd dot 07l/ifC lelterk7t1Zdezoowcl . te diepzill71ig als te bijzoJlder en tekostbaar is voor dell g ewollell le:;er 01 wij ltopelldot deze reeks er ill slagcll zal te voorzit'n ill watem zeer werkclij"l.:e beltot!te is, De Tlteosojie z's?lid aileen voor gcleerde71) zi/ is voor allol, WE:Ifielttzullell e1' onder ItClt die in deze boekjcs ltuneerstC1l blik slaa" op Itarc leeringen cnkelm zi/Ildie dam-door gC1lo0pt word£'7l tot dieper doordrillg£'7lin ltare wij"sbegarte, ltarc wctmse/tap C1l ltaargodsdi£'7lst i die met den ij'ver van dm ollderzoekerm hd llU7tr vall dell nieuy.vcling ltd Iwojd biedmaan hare mar duistere vraagstukkell, l/ilaar dezeI-falldboekjes ::;ij'1/ nict gese/wcvcn VOO?" dCll vurigmo71derzocker wiell geen moeilij'kltedm in Itct begillkmmcn aj;e/trikkcll i zij' zij'/t gese/trcVell VON- dcbcdrij'vige mannell cn vrOllWC1Z vim de den ganse/tClldag wcrkmde wercld m traelttol cnkcle der grootewaa1"!tcdcn duidclij"l.: te makell die ltd levm gemakkclij'kcrdom dragt'll m dm dood gemakkL fiy"oudcr de oogclt doni /ifiell, Gescltrevelt dour dtu /ll dvmt de J}Jeestcrs ,lie de Ondere Brocdas ,.:ij/tvall OJIS ras klill1lCll · /iffj gem ander docl lteb&e71dan onz(,' mede-mcltsellf!ll te diciti'll,

('/HET ASTRAALGEBIED.e~Door Theosofische schrijvers IS dikwijls verwezennaar het astraalgebied of Kamaloka zooalshet in het Sanskrit genoemd wordt en vrij wat inlichtingover dit gebied der natuur kan hier endaar in onze boeken verspreid worden gevondenmaar voor zoover ik weet is er geen enkel afzonderlijkwerk waartoe men zich wenden kan voor eenvolledige opsomming der feiten die ons tegenwoordigbekend zijn omtrent die belangwekkende streek.Ret oogmerk van dit handboekje is om deze verspreideinlichting te verzamelen en een poging tedoen haar te rangschikken en ook haar lichtelijkaan te vullen m gevallen waar nieuwe feitente onzer kennis zijn gekomen. rvIen begrijpedat aL zulke toevoegsels slechts de uitkomst zijnvan de onderzoekingen van enkele onderzoekersen daarom op geenerlei wijze als gezaghebbendmoeten worden opgenomen maar eenvoudig gegevenworden voor wat zij waard zijn. Aan den anderenkant is clke voorzorg die in ons vermogen lag genomenom nauwkeurigheid te verzekeren en geenfeit, hetzij oud of nieuw, IS in dit handboekje opge-1

2nomen tenzij het cloor de getuigcnis van tcnminstctwee onafbankelijke geoefende onc1erzoekers uit onsmidden is bevestigd en eveneens juist is verklaarcl dooroudere onderzoekers wier kennis 01' cleze puntennoodzakclijkerwijze veel grooter dan de onze is.Het is daarom te hopen dat deze bcschrijving van hetastraalgebiecl of schoon zij niet als gebecl vollecligbeschouwd kan worden toch voor zoover zij gaatvertrouwbaar moge worden bevonden.Het .eerste punt dat noodig is duidelijk tcm:;].ken bij het beschrij yen van dit astraalgebied 15zijn volstrekte werkelijkltez'd. Natuurlijk spreek ikwanneer ik dat woord gebruik niet V:lI1 dat bo\'ennatuurkundigstandpunt waarvan alles hebalve het EeneOngeopenbaarde onwerkelijk is omdat het vergankelijkis; ik gebruik het woord in zijn eenvoudigen,alledaagschen zin en ik bedocl er mee dat dc voorwerpenen bewoners van het astraalgebied op juistdezelfde wijze werkelijk zijn als ODZe eigen licbamen,onze meubels, onze lmizen en gedenkteekens werkelijkzijn - zoo werkelijk als Charing Cross, om eenw~lsprekeTlde opmerking uit een der vroegste Theosofischewerken aan te balen 1). Zij wllen niet in meerderemate eeuwig blijven bestaan dan voorwerpen 01' hetstoffelijk gebied maar zij zijn ni ettemin werkelijkhedenvan ons gezichtspunt zoolang zij duren, werkelijkhedendie \Vij maar niet mogen voorbijgaan enkel enaileen omdat de meerderheid van het menschdom nogonbewust of slechts vaag bewust is van hun bestaan.E r schijnt een aanmerkelijk misverstancl te zijn,1) Een Am:=;tcl'ILlIn'ner ZOll kllllllcn zcg~en: Zoo wCl'kclijk!lIs het Leidschc Pleit:. (Vert.)~ ~J3zelfs onder 1>estndeerders der Theosofie, over deze vmagvan de werkelijkheid der verschillende gebieden vanhet heela\. Dit kan wellicht gedeeltelijk te wijtenzijn aan het feit dat het woord "gebied" nu en danzeer losweg in onze letterkllnde is gebrllikt, schrijversdie 01' vage ,vijze spreken van het verstandelijkgebied, het zedelijk gebied, enzoovoorts; en dezevaagheid heeft velen er toe gebracht te veronderstellen dat de inlichting over het onderwerp die inTheosofische boeken kan gevonden worden onnauwkeurigen bespiegelend is, lonter stelling waarvoor geenbeslist bewijs kan worden gegeven. Niell1and kan eenduidelijk begrip van de leeringen der Wijsheidsgodsdienstkrijgen totdat hij tenll1inste een verstandelijk besef heeilvan het feit dat er in ons zonnestelsel volmaakt bepaaldegebieden bestaan, elk met zijn eigen stof van ver·schillende graden van dichtheid en dat enkele dezergebieden kunnen worden bezocht en waargenoll1endoor personen die zich voor dat werk hebben bekwaall1d,jnist evcnals een vreemd land zou kunn.enworden bezocht en waargenomen, en dat er doorvergelijking van de waarnemingen van degenen dievoortdurend op deze gebieden werkcn getuigenis vanhun bestaan en aard kan worden verkregen dieminstens even bevredigend is als die welke demeesten onzer bezitten voor het bestaan van Groenlandof Spitsbergen. De namen die gewoonlijkaan deze gebieden gegeven worden, zijn als wij 7,enemen in hun orde van stoffelijkheid en opklimmen .van de grovere tot de ijlere, de stof-, astraal-, · de- ~.J e.­vachan-, sushupti- en nirvana-gebieden. Hooger dan (j ~t~ ~dit laatste ~n er twee ~'tndere maar zij zijn zoover -:::.-.

4hoven ons tegenwoordig hegripsvermogen dat zij YO orhet oogenblik buiten beschouwing gelaten mogenworden. Nu moet men begrijpcn dat de stofvan elk dezer gebieden verschilt van die van dat eronder op de zelfde wijze als, of schoon in een veelgrootere mate dan, stoom verschilt van vaste stof;inderdaad zijn de toestanden van stof die wij vast,vloeibaar en gasvormig noemen slechts de drielaagste onderverdeelingen van de sto[ die tot diteene stoffelijke gebied behoort.De astrale streek die ik trachten zal te beschrijvenis het tweede van deze groote natuurgebieden,het eerstvolgende boven (of Linnen) diestoffelijke wereld waarmede wij aHen vertrouwd zijn.Zij is dikwijls het gebied van begoocheling genoemd,niet dat zij zelf in eenige opzicht begoochelender isdan de stoffelijke wereld, maar wegens de uitersteonvertrouwbaarheid der indrukken die er door denongeoefenden ziener van terug worden gebracht.Dit kan hoofdzakelijk verklaard worden door tweemerkwaardige eigenaardigheden der astraalwereld:ten eerste dat velen harer bewoners een verwonderlijkvermogen bezitten om hunne gedaante metProtelsche snelheid te veranderen en ook om eenfeitelijk onbeperkte zinsbegoocheling te werpen overdegenen met wie zij verkiezen te dartelen, en tentweede dat zien op dat gebied eeo zeer verschillendvermogen is van, en veel uitgebreider dan, stoffelijkzien. Een voorwerp wordt als het ware te gelijkertijdvan aUe zijden gezien, en het binnenste vaneen massief voorwerp ligt even duidelijk voor hetgezicht open als de buitenkant; het i ~ daarOlnI-'5duidelijk dat een onervaren bezoeker van dezenieuwe wereld weI een aanmerkelijke moeite zalvincI en om te Legrijpeo wat hij werkelijk ziet, conog meer om zijn gezicht over te brengen in dezeer onvoldoende uitdrukkingen van gewone taal. Eengoed voorbeeld van de soort vergissingen die gemakkelijkkunnen plaats vinden is de veelvuldige omkeeringvan elk getal dat de ziener moet lezen nithet astrale licht, zoodat hij geneigd zou zijn bijvoorbeeld139 als 931 over te brengen, enzoovoorts. Inhet geval van een beoefenaar van het okknltisme diedoor een kundig Meester geoefend was zou zulk eenvergissing onmogelijk zijn behalve door groote overhaastingen onnauwkeurigheid, daar zulk een leerlingeen langen en verscheiden leergang moet doormakenin deze knnst van juist zien doordat deMeester, of wellicht de een of andere meer gevorderdeleerling, hem telkens en telkens weer aHemogelijke vormen van begoocheling voorlegt en vraagt"Wat ziet gij ?". Elke · fout in zijn antwoordenwordt dan verLeterd en haar reden verklaard, totdatde nieu weling trapsgewijze een zekerheid envertrouwclheicl vcrwerfl in het omgaan met de verschijnselenvan het astraalgebied die verreweg alles teLoven gaan dat mogelijk is in het stoffelijke leven.:Maar hij moet niet slecbts leeren juist te zien, maarook de herinnering van wat hij heefl gezien nauwkeurigover te brengen van het eene gebied naar hetandere, en om hem hierin te helpen wordt hij geoefendzijn LeWllstzijn zonder gaping van bet stof- ,gebied naar het astraal- of deva~'lngebiedbrcngen en weer terug, want totdat dit kan wordenJ.IIIIover te ,;;::.:;:::t.

6r7gedaan is er altijd een mogelijkheid dat zijn herinneringengedeeltelijk kunnen verloren of verwrongenworden gedllrende den leegen tusschentijd die zijntijdperken van bewustzijn op de verschillende gebiedenscheidt. Wanneer het vermogcn om hetbewl1stzijn over te brengen volmaakt verworven iszal de leerling het voordeel hebben van het gebrl1ikvan alle astraalvermogens, niet aHeen terwijl hij uitzijn lichaam is geclurende sJaap o[ trance, maar ookterwijl hij gehee1 en a1 wakker is in het gewonestoffe1ijke leven.Ret is de gewoonte van sommige Theosofen"eweest om met minachting van het astraalgebiedtlte spreken en het te behanclelen als gehecl en a1de aandacht onwaardig, maar dat schijnt mij eenietwat verkeerde beschouwing toe. Zeer zeker isdat waarnaar wij trachten 1110eten het wiver geeste­Iijke gebied, en het zouallernoodlottigst zijn voorwe1kcn I)eoefenaar ook om die hoogere ontwikkelingte verwaarloozen ell bevrecligd te ulijven met hetvcrkrijgen van astraa1uewustzijn. Er zijn enkelenwier Karma zoodanig isclat het hen illstaat ~tcltom de zlliver geestelijke vermogens het eerst vanalles te ontwikkelen: om het astraalgebied voor hetoogcnulik als !let ware over te springen; en wanneerzij er later kellnis nlede maken hebben zij, indienhun geestelijke ontwikkeling volmaakt is geweest,het geweldige voorclee1 om er van IJoven in tedl1ikell met de hulp van een geesteJijk inzicht datniet kan worden bedrogen en een geestelijke krachtwaaraan niets kan weerst,md bieden. Het is cvenwel eenfout om te yeronderstellell, zooals enkele schrijvershebben gedaan, dat dit de eenige of zel[s gewonewijze van handelen is, die door de Meesters van Wijsheidmet hunne leerlingen wordt gevolgd.Waar het mogelijk is spaart het veel . moeite uit,maar voor de meesten onzer is zulk een vooruitgangmet snelle sprongen verboden door onzeeigen gebreken o[ dwaasheden in het veri eden : alwat wij kunnen hopen is om onzen weg langzaamstap voor stap te winnen, en daar het astraalgebiedhet naast bij onze wereld van dichtere stof liot isb,het gewoonlijk in verband hiermede dat onze eerstebovenstoffelijke ervaringen plaats vinden. Bet isdaarom geenszins zonder belang VOor degenenonder ons die slechts beginnelingen zijn in deze studien,en een duidelijk begrip van zijn geheimenissenkan dikwijls van het grootste gewicht voor OllS zijn,niet aileen c100r ons in staat te stellen vele derverschijnselell van den scancekamer, van spook­Illlizen, enzoovoorts, te begrijpen, die anders onverklaarbaarzouden zijn, maar ook om onszelven enanderen VOor mogelijke gevaren te behoeden.De eerste inlciding tot c1eze lllerkwaardige streckkomt op verschillendc wijzen tot de menschen. Enkelenworden slechts ecns in hun gansche leven onder den eenof anderen ongeWOl1t:ll invloec\ gevoelig genoeg omti c tegenwoordigheid van een harer illlYOllerS tebemerken, enkomen er wellicht, omdat de ondervindin crbzich niet heril aalt, Illettertijd toe te gelooven, clat zijbij die gclegenheid de slachtoffers van zinsbeaoochebling mocten zijn gell"eest; ~lIlderen uemerken dat zijmet toeneillende herhaling iets zien en hoorenwa!1.rVOOr tlcgenCIl die Olll hell zijJl, blind en doof

8zijn; anderen weer - en dit is wellicht de allergewoonsteondervinding - beginnen zich met grooter engrooter duidelijkheid te herinneren wat zij hebben gezienof gehoord op dat andere gebied gedurende den slaap.Onder hen die een stu die maken van deze onderwerpentrachten sommigen het astraalgezicht te ontwikkelendoor kristalstaren of andere middelen, terwijlzij die het onschatbaar voordeel hebben van cleonmiddellijke leiding van een bevoegd leeraarwaarschijnlijk voor de eerste maal op dat gebicdzuIlen worden geplaatst onder zijn bijzondere bescherming,die zal ' worden voortgezet totdat hijzich door het aanwenden van verschillcnde proevenheeft overtuigd dat de leerling bestand is tegen elkgevaar of elke verschrikking die deze waarschijnlijkzal ontmoeten. Maar hoe bet ook moge plaats vinden,het eerste feitelijke besef dat wij ons steeds te middenvan een groote werelcl vol werkdadig leven bevinden,waarvan de meesten onzer niettemin geheel en alonbewust zijn, kan niet anders dan een tot op zekerehoogle gedenkwaardig oogenblik inienoancls bestaan zijn.Dit leven van het astraalgebied is zoo overvloedigen veelvulclig dat het eerst volstrekt verbijsterendis voor den nieu weling, en zelfs voor den meer geoefendenonderzoeker is het geen gemakkelijke taakte trachten het te rangschikken en in te c1eelen. 1nclienden onclerzoeker van het een of anclere onbekendetropische woud werd gevraagd om niet alleeneen volledig verslag te geven van het land clat hijdoorgetrokken was, met nauwkeurige bijzonclerheclenvan zijn plantaarclige en delfstoffelijke voortbrengselen,maar ook om hct geslacht en de soort van elk der-duizencltallen insekten, vogels, loopende en kruipendeclleren die hij gezien had aan te geven, zon hij weI verschnktterug mogen deinzen VOOr cle grootbeid van betondernemen i en toch biedt dit nog geen vergelijking metde verlegenheid van den zielknndigen onderzoeker'. " ,want III ZIJn geval worden de clingen nog samengestelder,ten eerste door de 1110eilijkheid om de herinneringvan wat hij gezien heeft jllist over te brengenvan dat naar dit gebied, en ten tweede door devolslagen onvoldoendheid van gewone taal om veelnit te drnkken van wat hij te berichten hceft.Evenwel zal het, evenals de onderzoeker op hets.~offe\ijk gebied zijn verslag van een lancl waarschijnhJklOU beginnen met de een of andere 800rt beschrijvI.ngvan zijn tooneel en eigenaardigheden, ook goedzlJn om deze eenvondige schets van het astraalgebied telJeginnen met de poging om eenig denklJeeJcI tegevcn van bet tooneel clat de achtergrond vormtvan zijn wonderbaarlijke en immer wisseJende . wer-. kingen. Maar hier hij den aanvang hiedt een bijnaonoverkomelijke moeilijkheid ons het hoofd, door deUltcrste samcngesteldheid van cle stof. Allen die vollccligzien op clat gebied stemmen overcen clat hettrachten om dengenen wier oogen tot nn toe no"ongeopencl zijn, een levenclig heeld van dit astral~tooneel voor den geest tc rocpen, gelijk staat lllet hetspreken tot een blincleman over cle prachtige kleurschakeeringenin een zonsondergangshemel: hoe omstandi"in bijzonderheden en uitgewerkt de heschrijving ook zij~moge, bestaat er geen zekerheicl dat het denkbeelddat aan het verstano van den hoorcler wordt voorgestelcleen Lehoorlijke voorsteliillg zal zijn van de waarheid.92.

11TOONEEL.Het eerst van alles moet men dan begrijpen dathet astraalgebied zeven onderafdeelingen heell waarvanelke haar overeenkomstigen graad van stoffelijkheiden haar overeenkomstigen toestand van stof bezit.\Vanneer wij deze nu nummeren van de hoogs teen minst stoffelijke af naar onderen toe vinden wij dat zijnatuurlijkerwijze in drie Klassen vallen ; afdeelingen1, 2 en 3 vormen een zulk een klasse en 4, 5 en6 cen andere, terwijl de zevende en allerlaagste aIleenstaat. Het verschil tusschen de stof van een dezerKlassen en de volgende zou te vergelijkcn zijn metthtt~\sschcn vaste stof en vloeistof, terwijl het verschiltusschen de stof van de onderafdeeli'1gen vanecn klassc meer zan gelijken op dat tusschen tweesoortcn van vaste stof woals bijvoorbeeld staal enzanel. Wanncer wij voor het oogenblik de zevendelcr zijde steIlcn kunnen wij zeggen dat afdeeJingen+, 5 en 6 van het astraalgebied tot aehtergrondhebben de stoffelijke werdd waarin wij leven met alhaar bekende bijkomstighed~n. Ret lcven in dezesde afdeeling is eenvoudig ons gewone leven opaarde zonder het stoffelijk licbaam ~n zijn benoodigdheden,terwijl het, naarmate het opklimt door de vijfdeen vierde afdeelingl'o. minder en minder stoffelijk wordten meer en meer wordt teruggetrokken van onzelagere wereld eLOl hare belangen.Ret tooneel dan van deze lagere afueelingen isdat van de aarde woals wij haar kennen maar" het. 'IS ook zeer veel meer, want wanneer zij wordenbezien van dit verschillende standpunt met behulpder astrale zintuigen, doen zelfs zui ver stoffelijkevoorwerpen zieh zeer verschillend voor. Zooals reedsvermeld is worden zij door iemand wiens oogengehecl en a~ geopend zijn niet als gewoonlijk gezien,mt een gezlcbtspunt, maar van aUe zijden te gelijk,een denkbeeld dat op zich zelf verwarrend O"enoeO". EbbIS. n wanneer wij hier aan toevoegen dat elkdeeltje in het binnenste van een vast licbaam evenvolledig en duideIijk zichtbaar is als die aan den buitenkant,zal men begrijpen dat onder zulke omstandiO"­heden zelfs de meest bekende voorwerpen in h:tet;rst geheel en al onherkenbaar kunnen zijn. Tochzal een oogenblik nadenken aantoonen dut zulkeen gezicht een juiste waarneming vee 1 dichter benadertdan het stoffelijke gezicht. Op het astraalgebiedbekeken bijvoorbeeld, zouden de zijden van eeng.l.azen k~.bus ~lle gelijk schijnen woals ze werkelijkzlJn terwIJl Wlj op het stoifelijk gebied het verstevla~ in perspektief zien, dat wil zeggen het sebijntklemer .. dan het dichter bij zijnde vIak, hetgeennatuurhJk . louter begooehelino0 is '. ' Deze eigen aar d' 19-held van het astraalgezicbt is bet die er toe geleidheeit dat er soms van gesproken is als zien in devierde afmeting, een zeer suggestievezeggende uitdrukking. Maar behalvegclijkc bronncn vU.n dwuling wordenen veeldezemodezaken10

i2nog samengestelder door het feit dat het astraalaezichtvormen van stof waarneemt die, hoewel zuiverbstoffelijk niettemin onzichtbaar zijn onder gewoncomstand~gheden. Zulke zijn bijvoorbeeld de deeltjesdie den dampkring samenstellcn, alle verschillendeuitstmlingen die steeds uitgezonden worden dooral\cs wat leven heefl, en ook vier graden van eennog fijnere soort stoilelijke stof die bij gebrek aanmeer onclerscheiclende namen alle al5 ethensch moetenworden beschrcven. Deze laatste vormen cen soortstelsel op zich zelf en doordringen vrijelijk aileandere stoffelijke stof en de naspeuring van hunnetrillil1'fen en de wijze waarop verscheidene hoogerekra c h~en ~l~ 'hen inwerken zou op zich zelf cen uitgcstrektveld van zeer belangwekkende studie vormenvoor elken man van de wetenschap die het verei5chtegezicht voor het onderzoek ervan uezat.Zel[s wanneer onze verbeelding alles wat begrepenis in wat reeds is gezegd geheel en al gevathecft begrijpen wij nog niet half de samengesteldhc1dvan hct vraagstuk want behalve al deze nieuwe yormenvan stoffelijke stof hebuen wij te doen met denog talrijker en verwarrender onderafdeelingen vanastralc stoL Wij moe ten ~ rst opmerken dat elk stoffelijkvoorwerp, elk deeltje zelfs, zijn astralen tegenhangerheeft. En deze tegenhanger is zelf geen enkelvoudigli chaan~ , maar is gemeenlijk uitermate samengesteld,claar hij nit verschillende soorten astrale stof tezamengevonnd is. Hierbij komt nog dat elk levendschepscl omringd wordt door een dalllpkring vanzi c hzelf die gemeenlijk zijn aura wordt genoemd, enllij lllcnschelijke wezens vormt deze aura op zich13zelf een zeer verlokkende tak van stuclie. Men ziethaar als een ovale hoeveelheid lichtende nevel vanhoogelijk samengestelden bonw en zij is naar harenvorm 50ms het aurisch ei genoemd. Theosoflschelezers zullen met genoegen hooren, dat de leerling zelfsop den eersten trap van zijn ontwikkeling waarophij dit astraalgezicht begint · te verkrijgen, 111staat 1S zichzelf door onmiddellijke waarnemingte overtuigen van de nauwkenrigheid der leering died66r onze groote stichtster, Mevrouw Blavatsky;aangaande het onderwerp van enkele ten minste clerzeven beginselen van den mensch gegeven is. Wanneerhij zijnen medemensch beschouwt ziet hij nietl~nger alleen zijn uiterlijke verschijning. In omvangnallwkellrig gelijk aan dat stof[elijk lichaam, onderscheidthij duidelijk het etherisch dubbel dat inTheosofische letterkunde gemeenlijk de Linga Sharirais genoemcl, terwijl de Jiva ook zeer in het '-- ,~oog ' springt, zooals zij opgenomen wordt en tot• Pri0a verbijzonderd, zooals zij in roze licht door het/ (.gan ~che lichaam omloopt, woals zij daarna van dengezonden persoon in haar veranderden vorm uitstraalt.De schitterendste en misschien het gemakkelijkstvan aile zichtbare of schoon zij tot een geheel anderesoort stof behoort - de astrale - is de kamischeaura die door haar levendige en immerwisselende -kleurflikkeringen de verschillende begeerten uitdruktdie van oogenblik tot oogenblik door's menschendenken schieten. Dit is het ware astraallichaam.Daarachter en bestaand uit een fijneren graad vanstof - die van de rupa-vlakten van Devachan -- .""ligt het devachanlichaam of de aura van den lageren

14Manas, welks kleuren, · die sIechts 111 langzame mateveranderen naarmate de mensch zij n leven leeft, deneiging en den aard van de persoonlijkheid toonen,terwijl nog hooger en oneindig schooner waar zijook maar eenigszins duidel~k ontwikkeld is, het levendlicht is van de Karana S!arira, de aura of het voertuigvan den hoogeren (/Manas, die den trap vanontwikkeling van het werkelijke Ik in zijn overgangvan geboorte tot geboorte aangeeft. Maar om dezete zien moet de leerling iets meer hebben ontwikkelddan louter astraalzien.Ret zal dengeen die deze dingen bestudeertveel moeite sparen wanneer hij deze aura's onmiddellijkleert beschouwen, niet als louter uitstralingenmaar als de feitelijke open baring van het Ik ophaar onderscheidene gebieden, indien hij begrijpt dathet het auriseh ei is dat de werkelijke mensch is,niet het stoffelijk liehaam dat er op dit gebied inhet midden van kristalliseert. Zoo lang het reinkarneerendIk op het gebied blijft dat zijn waar thuisis op de arupa-vlakten van Deirachan, is het lichaamdat het bewoond de Karana Sharira, maar wanneerhet nederdaalt in de rllpa-vlakten moet het zieh, omin staat te zijn daarop werkzaam te wezen, in haarstof kJeeden, en df stof die het aldus tot zieh aantrekt,levert zijn devaehan- of verstandslichaam. En evenzoovonnt het, wanneer het tot het astraalgebied afdaalt, zijnastraal of kamiseh lichaam nit de stof daarvan, of schoonhet natuurlijk alle andere lichamen behoudt i en bijzijn nog verdere afdaling naar dit allerlaagste gebiedwordt het stoffelijk liehaam gevormd in het middenvan het auriseh ei, dat zoo den gansehen mensch15bevat. Vollediger beschrijvingen van deze aura'szal men vinden in Transaction No. 18 van de LondonLodge en in een o~h artikcl van mij inThe Theosopltist l ), maar hier is genoeg gezegd om tedoen zien dat, daar zij alle dezelfde ruimte innemen(die zij tusschen twee haakjes ook met de stoffelijkegezondheidsaura deelen), en de iijnere de groveregeheel en al doordringen, zorgvuldige studie en veeloefening noodig is om den nieuweling in staat testell en om met een oogopslag de eene duidelijk vande andere te onderscheiden. Niettemin is de menschelijkeaura, of gemeenlij~ aIleen het een of anderegedeelte ervan, niet zelden een van de eerste zuiverastrale voorwerpen die door de ongeoefenden wordengezien of schoon in zulk een geval haar aanwijzingennatuurlijkerwijzevermoedelijkmisverstaanzullen worden.Of schoon de kamische aura door de schitteringvan haar fiikkeringen dikwijls zichtbaarder kanzijn; zijn de zenuwether en het etherisch dub bel inwerkelijkheid van een veel dichtere soort stof daarzij 5trikt gesproken binnen de grenzen van het stoffe·lijk gebied zijn, ofsehoon onzichtbaar voor het gewonegezicht. Ret is in Theosofische Ietterkunde gewoontegeweest om de Linga_Sharira als een astralen tegen- ~~,•• c\f1!11I.'. t).,.....hanger van het menscheIijk Iichaam te beschrijvendaar het woord "astraal" gemeenlijk toegepast werdop alles ~ t buiten de waarneming van onze stoffelijkezintuigen Iigt. Daar nauwkeuriger onderzoekons in staat stelt juister te zijn in het gebruik vanonze benamingen vinden wij ons even weI gel)In het Nencrlandsch vertaald in het MaandbLvl "Theo­~ophia"? 7~ .Jaar~an~, No.8, biz. 141. (Vert.)

16dwongen om veel van deze onzichtbare stof :lIszui,ver stoffelijk te erkennen en om daarom de Linga:Warira niet Janger te bepaJen als het astraal maarals het etherisch dubbe!. Dit schijnt er eengeeigende naam voor daar het bestaat nit verschillendegraden van die stof die natllurkundigen"ether" noemen, of schoon deze bij beschouwing blijktgeen afwnderlijke zelfstandigheid te zijn lOoals overhet algemeen verondersteld is maar een toe stand vanijlere verdeeling dan de gasvormige waartoe elkesoort stoffelijke stof herJeid kan worden door detoepassing van de geeigende krachten. De naam"etherisch dubbel" zal daarom voortaan in Theosolischewerken worden gebruikt inplaats van "LingaSharira" en deze verandering zaI' ons niet aileen hetvoordeel geven van een Hollandschen naam dieduidelijk den aard van het lichaam waaro]) het wordttoegepast aanduidt, maar zal ons ook ontheffen van.,. veelvuldigt misverstandca dte/ontstaan iij11 doorhet feit dat in aile Oostersche boeken een geheelverschillende beteekenis gehecht wordt aan den naamdien wij tot nog toe hebben gebruikt. Men moeteven weI niet veronderstellen dat wij door het makenvan deze verandering in de benaming eenigerwijzeeen nieuw be~ip voorleggen. \vij veranderen eenvoudigterwille van grootere nauwkeurigheid de 'vroeger aan zekere natuurfeiten gehechte etiketten.Indien wij met psychisch vermogen het lichaam vaneen pasgeboren kind beschou wen zullen wij dat nietalleen doordrongen vinden door astrale stor van elkengraad van dichtheid maar ook door verscheidene gradenvan etherische stof, en indien \Vij de moeite nemen dezeI)r17innerlijke lichamen tot hunnen oorsprong tcrug nate speuren vinden wij, dat het van de laatstgenoemdeIS dat het etherisch dubbel - de modelvormwaarnaar het stoffelijk lichaam wordt opgebollwd ­gev.ormd wordt door de middelaars van de HEEREN vanKarma, terwijl de astrale stof bijeengegaard is doorhet neerdalend Ik - natuurlijk niet bewust maarwerktuigelijk - naarmate het door het astraalgebiedtrekt. (Zie Handboekje No. IV, bIz. 42, -+3.)Van de samenstelling van het etherisch dubbelmoet iets van alle verschillende grad en van etherischestof deel uitmaken maar de verhoudingen kunnenin hooge mate verschillen en worden bepaald doorverscheidene oorzaken, zooals het ras, onderras engrondbeeld van iemand, zoowel als door zijn afzonderlijkKarma. \Vanneer men zich herinnert dat dezevier onderafdeelingen van stof samengesteld wordenuit talrijke vel-bindingen die op hun beurt verb indipgenvormen die deel uitmaken van de samenstellingvan het "atoom" van het zoogenaamde "element"van den scheikundige, zal 1~1Cn zien dat dit tweedebeginsel van den mensch hoogelijk ingewikkeld is enhet aantal van zijn mogeJijke verscheidenhcclen feitelijkoneindig, zoodat, hoe samengesteld en ongewoonlcman . d sarma K00k"- ZIJn moge, de LIPIKA/&\I-'1'-...wlIlstaat.ZIJn..een moeIe1vorm te gevcn waarnaar-een ka-~ 'lichaam kan worden gevormd dat er jllist bij past.Nog een punt behoort te worden ycrmeld inverband met het voorkomen van stoffeiijke stofwanneer zij bckeken wordt van nit bet astraalgebied,en dat is dat het astraalgezicht het vermogen bezitom naar willekcllr het kleinste stoffelijke deeltje te

20deeld door de wehens die zich daar openbaren.Maar dit kan gemakkelijk vcrkbard worden. Wcinigongeoefende personen, hetzij lcvcnd of cluod, zienop dat gebied tot na zeer lange ervaring de dingenwoals ze wcrkelijk zijn. Zelfs zij die volledig zienzijn dikwijls te verbijstcrd en verward om te begrijpenof tc herinneren, cn onder de zeer kleine minderheiddie wowel zien als herinneren zijn er bijnageen die de herinnering oj) ons lager gebiedin ta::11 kunnen ovcrzetten. Veel ongeoefcnde psychiekenbescbouwcn wat zij zien in bet geheel nooitwetenschappelijk. Zij verkrijgcn enkel een indruk diegebceJ en al juist kan zijn, maar die ook half verkeerdkan wezen, of zelfs geheel en al bedrieg~lijk.Des te waarschijnlijker wordt laatstgenoemde veronderstellingwannecr wij de vele poetsen in aanmerkinanemen die door dartele bewoners van debandere wereld gespeeld worden en waartegen deongeoefende gemeenlijk volstrekt weerloos is. Menmoet zich ook berinneren dat de regeJmatige bewonervan het astraalgebied, hetzij hij menschelijk ofelementaal zij, onder gewonc omstandigheden slechtsbewllst is van de voorwerpen van dat gebied, en destoffelijke stor voor hem evenzeer geheel en alonzichtbaar is, als cle astralc stOl voor de meerder-) eicl cler menschen. Da:tr, zooals tevoren is opgemerkt,elk stoffelijk voorlVerp zijn astralen tegenhangerheeft die wei zichtbaar voor hem zou zijn, kan mendenken dat de onderscheiding onbeduidend is entoch is zij een wezenlijk cleel van het evenmatigbegrip van het onderwerp. Indien evenwel een astralewezenheid voortdurend door een medium werkt kunnen2ideze iljnere astrale zinnen langzamerhand zoo verstomptworden dat zij ongevoelig worden voor dehoogere graden van stof op hun eigen gebied, enin plaats daarvan de stoffelijke wereld, woals wijhaar zien, in hun gezichtsveld omvatten. Maaraileen de geoefende bezoeker van uit dit leven, dievolledig bewllst is op beide gebieden, kan er opvertrouwen beide duidelijk en gelijktijdig te zien. Menbegrijpe dus dat de samengesteldheid bestaat, en datmen alleen wanneer men haar volJedig waarneemten wctcnschappelijk ontwart volmaakte zekerheidheeft tegen bedrog of vergissing.Ook voor de zevende of laagste onderafdeeling vanhet astraalgebied, kan men zeggen, is dezeonze stoffelijke wereld de achtergrond, of schoonwat men ziet er slechts een verwrongen en gedeeltclijkeaanblik van is, daar alles wat licht en goeden schoon is ollzichtbaar schijnt. Zij werd vier duihndjaar geleden in hct Egyptische papyrus van denSchrijver Ani als voIgt beschreven: "Wat soort vanplaats is deze waarin ik hell gekomen? Zij heeft geenwater, zij hecft geen lucht; zij is diep, onpeilbaaor; zijis zwart als de zwartste nacht en hlllpeloos dwalende menschen er in rond; men kan er niet in leven inrlIst des harten." Voor de ongell1kkige wezenheidop die vlakte is het inderclaad waar dat "alle aardevol duisternis en wreede woning is", maar het isdllisternis die uitstraalt van binnen haarzelve en veroorzaaktdat haar bestaan moet worden cloorgebrachtin een bestendige nacht van kwaad en verschrikking _een zeer werkelijke hel, of schoon evenals aile anderehellen geheel en al "an des menschen eigen schepping.

22IDe meeste onderzoekers vinden het onderzoek vandeze afdeeling een uiterst onpleizierige taak, wanter schijnt een gevoel van dichtheid cn grove stoffclijkheidomheen te hangen dat onbeschrijfelijkwalgelijk voor de bevrijde astrale zie! is en dat haareen gevoel geeft van hare n weg te dringen door deeen of andere zwarte, kleverige vloeistof, tenvijI debewoners en invIoeden die men daar ontl11oet ookgemeenIijk uiterst ongewenscht zij n.De eerste, tweede en c1ercle ondera[deelingenschijnen veel verde;: venvijderd te zijn van deze sto[­[elijke wereld en dienovereenkomstig minder sto[[elijk.IVezenheden die deze vlakten bewonen, verliezen deaarde en haar toebehooren uit het gezicht. Zij zijngemeenIijk in hooge mate in zichzelf verdiept enscheppen tot op groote hoogte haar eigen omgeving, 0[­schoon deze niet zuiver subjektie[ is lOoals in Devachan,maar in tegendeel objektief genoeg om zichtbaar tezijn voor andere wezenheden en oak voor het helderzienclgezicht. Deze streek is buiten twijfel het"zomerhnd" waarvan wij zoovcel hoorcn op spiritualistische.!l'c:tuces, en de wczenheden clie er van nitueerclalen en het beschrijven spreken waarschijnlijkdikwijls cle waarheicl voor lOover hun ke nnis zichuitstrekt. Op deze gebieclen roepen "geesten" hunhuizell , scholen en steden in tijdelijk aanzijn, wantdeze yoorwerpen zijn dikwijls voor het oogcnblikwerkelijk genoeg, o[schoon zij soms voor een duidelijkergezicht erbannclijk verschillcnd kunnen wezenvan wat hun verrukte scheppers vcronoerstellen dat zijzijn. Niettemin zijl1 vcle van de ycrbeeldingcn diedaar vorm nemen, va,n werkclijke, of schoon tijdelijkc,(schoonheid, en een bezoeker die van niets hoogerswist zou daar tevreden genoeg kunnen dwalen tusschende wouden en bergen, liefelijke meren en bekoorlijkebloemtuinen, of zou zelfs znlk eene omgeving kunnensamenstellen om zijn eigen luimen te bevredigen.In het yoorbijgaan kan worden gezegd dat ophet astraalgebied mededeeling evenals hier door dekennis van de wezenheid wordt beperkt. Terwijliemand die instaat is om vrijelijk werkzaam te zijnop dat gebied, geinakkelijker en sneller in gemeer:.­schap treden kan met elk der menschelijke wezenhedendie daar :.tanwezig zijn dan op aarde, doormiddel van ~erstanclelijke indrukken, schijnen de bewonerszehren gewoonlijk niet in staat te zijn dit vern-.ogenuit te oefenen, maar schijnen gebonden te zijncloor overeenkomstige, of schoon weHi cht minder strenge,beperkingen aan die welke op aarde bestaan. Retgeyolg hiervan is dat men ze zich daar evenals hier zietvereenigen in groepen die bijeengetrokken worclendoor gemeenschappelijke voorlicfden, geloof en taa1.Een verslag van het tooneel van het astraalgebiedzou onyolledig zijn zonder vennelding vanwat gewoonlijk de Gedenkschriften van het Astraallichtworclen genoemd, de lichtbeeldige voorstellingvan al wat ooit geschied is. Deze gedenkschriftenworden werkelijk en bestendig ingedrukt op die II Ihoogerc middenstof die oe Akilsha genoemd wordt, -4 ,.\~ (!,.(,....- [ . d I £·6";",6en worden . slechts op ecn meer 0 111111 er onrege matigewijze III het ~ , s tra:tlli c ht wcerkaatst, zoodatiemancl wiens gezichtsvcrm ogcll niet boven dit gebieclstijgt waarschijnlijk slechts toevallige en verbandjloozebeelclcn z:tl ycrkrijgen van het verleclen, inplaats

van een samenbangend verslag. :Maar nietteminworden cr op het astraalgelJied voortdurend beeldenvan allerlei soort vroegere gebeurtenissen weerkaatsten deze vonnen claar cen belangrijk deel van de 0111-gcving van den onderzoeker.BEWUNERS.Na, hoc vluchtig ook, den achtergrond van OllSbeelc! te hebben geschetst 1110eten wij nu trachtener de gestalten in te vuUen, de bewoners van 11etastraalgebied te beschrij ven. De geweldige verscheidenheidvan c1eze wezenheden maakt het uiterstllloeilijk ze te rangschikken en Ilaar klassen teordenen. Wellicht zal de geschiktste wijze zijn omze te verdeelen in drie groote klassen: de mensche.lijke, de niet-menschelijke en de kUllstmatige.r. ::I!EKSCHELI]K.De lllensch':!lijke bewoners van Kumaloka vallennatuurlijkerwijze onder twee groepen: de levenden ende dooden, of om nauwkeuriger te sllreken: zij dienog cen sto[felijk Jichaam hcbben en zij die dat niethcbben.1. L e \" end.De wezenheclen , die zich op het astraalgebieclgeclurencle het stoffelij'ke leven openbaren, kunnenonderverdeeld worden in vier klassen:1. Dc Adept o/aula ill ltd JI1!ry:ivir/'tpa..\S l"l{ ...' ,I U i J

26\(27Dit lichaam is het kunstmatig voertuig dat gebruiktwordt op de vier lagere of ri'tpa-afdeelingen van betdevachangebied door degenen die in staat zijn daarwerkzaam te wezen gedurende het aardleven, enwordt gevormd uit de zelfstandigheid van het verstandslichaam.De leerling is in het eerst niet instaat dit voor zichzelf te vormen en moet daaromtevreden zijn met zijn gewoon astraallichaam datsamengesteld is uit de minder fijne stof van dekamische aura, maar op een zeker punt van zijnvooruitgang vormt de Meester Zelf voor de eerstemaal zijn Milyavirllpa voor hem en onderwijst hemdaarna en staat hcm bij totdat hij het zclf gemakkelijken vaardig kan maken. Wanneer deze gemakkelijkheidbereikt is wordt dit voertuig gewoonlijk gebruiktin plaats van het grovere astraallichaam daar het eenonmiddellijken overgang van het astraal- naar het devachangebicden weclerol1l terllg naar willekellr toelaatcn ten allen tijde het gebruik \'an de hoog ere vermogensdie tot zijn eigen gcbied bebooren vergunt.Er moet even weI opgemerkt worden dat iemand diein het Mayivirllpa rcist niet waarncembaar is voorlouter astraalzicn tenzij hij verkiest zich zulks temaken cloor om zich cleeltjcs astralc stof te vcrgarencn zoo cell tijdclijk lichaam voor zieh te i5chcppendat voor d:tt gcbiecl past, of schoon zulk cen tijc1e·lijke sehepping slechts op het gewone astraallichaamzou gelijkcn evenals cen verstoffelijking op hetstoffelijk lichaam gelijkt. In elk geval is het deopenbaring van een hoogere wezenheicl op cen lagergehicd om zieh ziehtbaar te maken voor hen wierzintuigen nog nict boven dat gehiccl kunnen stijgen.Maar hetzij hij in het Milyavirupa of in het astraallichaamzij, heeft de lecding die het astraaJgebiedbinnengeleid worclt onder de lcicling van een bevoegclleeraar claar altijd het volledigst mogelijke bewllstzij nen is inderdaad zichzelf, juist zooals zijn vrienden hemop aarde kennen, slechts zoncler de vier lag ere beginselenin het eerste geval en cle drie lagere in betlaatstc, en met de bijkomencle kracbten en vermogcnsvan dezen hoogeren toestand die hem in staat stellenop dat gebicd gedurende den slaap het Theosofischwerk clat zooveel van zijn clcnken in bcslag neemtgedurencle zijn wakendc men vecl gemakkclijker cnvecl krachtdadiger voort te zetten. Of lJij zich ophet sto[[elijk gebied volledig en nauwkeurig zal herinnerenwat hij gedaan of geleercl heeft op hetandere hangt er, zooals tevoren gezegd is, grootendeelsvan af of hij in staat is zijn bewustzijn zondertusschentijd van den eenen staat naar den anclercnover te brengen.2. Dc Psycltisclt ontwikkdde 111C1ISclt di L' 71idonder de Icidillg 7ifl1l COl llfcesicr staat. Zooiemancl kan wei of niet geestelijk ontwikkelcl zij nwant · de twee vormcn van vooruitgang gaan nictnoodzakelijkerwijze te zamen, en wanneer iemandgeborcn wordt met psychischc vermogcns is dit eenvoudigde uitkomst van pogingen die gedurenc1e devorige inkarnatie gemaakt zijn en die kUllnen zijngeweest van de edelste en onzelfzuchtigste soort ofdie aan den ancleren kant onwetcnd, slecht gericht,of zelfs geheeJ en al onwaarclig kunnen geweest zijn,Zoo iemand zal gemeenlijk volmaakt bewust zijnwanneer hij uit het lichaam is maar is er bij gebrck

28aan behoorlijke oefening aan blootgesteld om grootelijksbedrogen te worden aangaande wat hij ziet. Hij%al dikwijls in staat zijn bijna even volkomen doorde verschillende onderafdcelingen van het astraalgebicdte zlVervcn als pcrsoncn die tot de hicrv66r genoemdeklasse behoorcn maar soms wardt hij bijwnderaangetrokken tot een bijzondere afdeelingcn reist zelden lJUiten haar invloeden. Zijn herinneringvan wat hij gezien heefl: kan verschillcnnaarmate van dell graacl val! zij He ontwikkeling, dooralle trappcn, van volmaakte duidclijkheid tot volslagen\'crdraaiing of volslagen \'ergetelheid. Hij zal altijdin het astraallichaam verschijnen daar hij kracbtenshet onderstcldc ni .=:t wect hoc het IVIayivinlpa tevonncn.3. Dc Gewo71e J1ICJlsc!t - dat wil zcggen: demensch zander eenige psychische ontwikkelingdie in zijn astraallichaam ronddrijf1. in meer ofminder onbewusten toestand. In diepen sluimertrekken zich de hoogere beginselen bijna altijd111 hun astraal voertuig uit het Iicbaam terllgen zweven in zijn onmiddellijke nabijheic1, feitelijkbijna evenzeer in slaap ais het laatstgenoemde. In SOIllmigegevallen even wei is dit astrale voertuicr o minderslaapZllchtig cn drijf1. droomerig rond op de ver·schillende astrale stroomen, herkent zoo nu en danandere mcnschen in gclijkcn toestand cn maaktondervindingen van allerlci soort dOOf, pleizierig enonpleizierig, waarvan de herinnering, hopeloos \-erwarden dikwijls verkoddigcl tot eell buitens]lorigespotvoorstelling van lVat werkelijk gebeurdis, denpcrsoon den voigenden morge-n zal doen denkcn \Velk29een merkwaardigen droom hij gchad been. Dezel1itgedreven astraallichamen zijn Lijna vormloos enzeer vaag in om trek bij de meer achterlijke rassenen enkelingen, maar naarmate de mensch ontwikkeltin verstand en geestelijkheid wordt zijn drijycndastraal beter bepaald en gelijkt het nauwkeurigerop zijn stoffelijke omhulling. Daar de psychischevermogens der menschheid in verloop vall ontwikkelingzijn en enkelingen op alle pllnten vanhun ontwikkeling, gaat deze klasse natuurlijkmet onwaarneembare schakeeringen over III devorige.4. Dc Zwarte Toovenaar of zi:fll leerling.Deze klasse komt nauw overeen met de eerste, behalvedat de ontwikkeling ten kwade in plaats van tengoede is geweest en de verkregen krachten gebruiktworden VOOf zui ver zelfzllchtige doeleinden in plaatsvan ten bate der menschheid. In haar Iagererangen komen lec1en van het negerras die de afschuwelijkeplechtigheden van de Obeah of Voedoe scholenl1itoefenen en de medicijnmannen van 1l1enigenwilden stam, terwijl hooger in verstand en daaro1l1des te laakbaarder de Tibetaansche zwarte toovenaarsstaan die dikwijls, of schoon onjl1ist, door EuropeanenDi}gpa's worden genoe1l1d, een bena1l1ing die eigenlijk,zooals geheel juist door Surgeon-Major \V addellin zijn jongste werk over" The Buddhism of Tibf'tis uitgelegd, toek01l1t aan de Bhotaneesche onderafdeelingvan de groote Kargyu sekte, die deel uit-1l1aakt van wat de halfhervor1l1de school van hetTibetaansche Bl1ddhis1l1e kan genoemd worden. DeDugpa's houden zich ongetwijf~ld tot op aanmerke-

30lijke hoogte op met Tantrika tooverij maar de wcrkelijkroodgekapte, geheel onhervormde sekte is dievan de Nyin-ma-pa's, of schoon veel verder dan deze ,in een nog diepere diepte, de Bon-pa's, de aanhangersvan den oorspronkelijken godsdienst, liggen diein het geheel nooit eenigen vorm van het Buddhismehebben aangenomen. Men 1l10et even wei nietveronderstellen dat alle Tibetaansche sekten behalvede Geltlgpa noodzakelijkerwijze en geheel en alslecht zijn, een meer ware beschouwing zou zijndat, daar de regels der andere sekten een aanmerkeJijkgrootere losheid van leven en daad toestaan,de verhonding van baatzuchtigen onder hen waarschijnlijkerwijzeveel grooter moet zijn dan onder destrengere hervormers. De onderzoeker zal nn endan op het astraalgebied beoefenaren van het okkultismenit alle deelen der wereld ontmoeten (die behoorentot loge's die in het geheel niet verbondenzijn aan de Meesters van wie de Theosofen hetmeest weten) die in vele gevallen ernstige en zelfopofferendewaarheidzoekers zijn. Ret is evenwelopmerkenswaard dat al znlke loge's ten minste bekendzijn met het bestaan van de groote RimilaYlscheBroederschap en erkennen dat zij onder hare ledende hoogste Adepten bevat die nn op aarde bekendzijn.:!. Do 0 d.Om mee te beginnen IS dit woord udood" zelfnatuurlijk een ongerijmde misnaming daar de meestewezenheden die onder dit hoofd worden gerang-31schikt even volkomen levend z~n als wijzelven. I\lenmoet begrijpen dat de benaming degenen bedoeltdie voor het oogenblik los zijn van het stoffelijklichaam. Zij kunnen als voIgt worden onderver-. deeJd in negen hoofdklassen:1. De Nirmfmakaya. Deze klasse wordtslechts genoemd om de lijst volledig te maken maarhet is natuurlijk inderdaad zeer zelden dat zulk eenverheven wezen zich op zulk een laag gebied als ditopenbaart. Wanneer hij het om eenige reden diemet zijn verheven werk in verb and stond wenschelijkyond dat te doen, zan hij waarschijnlijk voor datdoel, evenals. een Adept in bet Miyavir(\pa zou doen,een tijdelij k astraallichaam scheppen, daar bet meerverfijnde kleed onzichtbaar zou zijn voor het astraalgezicht.Verdere opheldering omtrent het standpnnten het werk van de Nirmanakaya's kan wordengevonden in Mevrouw Blavatsky's Tlteosopltz"cal Glossaryen De stem van de Stdte.2. De Cltela die op rdnkarnatz"e u!acltt. InTh(wsoflSche letterkunde is dikwijl~ verklaard datde leerling wanneer hij een zekeren trap bereikt, instaat is om met de hulp van zijnen Meester te cintsnappenaan de werking van wat in gewone gevallen denatuurwet is die een menschelijk wezen na den doodvoert tot den devachanischen toestand omdaar zijn behoorlijke belooning te ontvangen inhet volle dig uitwerken van aHe geestelijke krachtendie zijn hoogste strevingen terwijl hij op aarde wasin beweging hebben gebracht. Daar. de leerlingkrachtens de veronderstelling iemand zijn moet vanrein leven en hoog denken is het waarschijnlijk dat

32bij hem deze geestelijke krachten van ongewonesterkte zullen zijn en daarom zal, wanneer hij, omde bijzondere uitdrukking te gebruiken, "zijn Dev::tchanneemt", dit waarschijnlijk uitermate lang zijn.Maar indien hij in plaats van het te nemen het Padvan Verzaking kiest (zoodat hij zelfs op zijn laagstandpunt en op zijn nederige wijze aldns de voetstappenvan den Grooten :Meester van Verzaking,G.\'uTAl\IA BU])])£-IA Zelf, begint te volgen) is hijin staat dicn krachtsvoorraad in cen geheel andererichting te verbruiken: haar te gebruiken ten bateder menschheid en zoo, hoe oneindig klein zijnoffer ook zijn moge, zijn gering aandeel te nemen aanhet groote werk der Nirmanakaya's. Dom- dit verloopte vo16en offert hij ongetwijfeld eeuwen van innigezaligheid op maar ::tan den anderen kant wint hijhet gewe-ldige voordeel in staal te zijn zijn levenvan werk en vooruitgang zonder gaping voort tezetten. Wanneer een leerling die besloten heefl ditte do en sterfl, stapt hij slechts uit zijn Iich::tam zooalshij dikwijls tevoren heefl gedaan en wacht op het::tstraalgebied tot een passende relnkarnatie voor hemdoor zijnen Meester kan worden geschikt.Daar dit een besliste afwijking van het gewone verloopis moet de toestemming van een zeer hooggezagbebber verkregen worden alvorens de pogingkan worden gedaan, en zell's wanneer deze wordttoegestaan is de kracht der natutlrwet zoo sterk dater gezegd wordt dat de leerling zich zorgvuldig enstrikt moet ~eperken tot Kamaloka terwijl de zaakwordt geschikt opdat hij niet wanneer hij eens,zelfs voor een oogenblik, het devachangebied33aanraakte, als cloor een ollwcersta:1.nharen stro0111 wederomin den gang der gewone ontwikkeling zou wordengesleurd, In sommige gevallen, ofscboon die .. zeldzaamzijn, wordt hij in staat gesteld den last eener nieuwe geboortete vermijdell door onmiddellijk in een volwassen lichaam te worden geplaatst welks vroegerebewoner er geen verder nut vf

34tusschen niterst wijclc grenzcn. Binnen overcenkomstigwijde grenzen kan ook de lengte van hun leven ophet astraalgebied verschillen, want terwijl er sommigenzijn die daar slechts enkele dagen of uren doorbrengen,blijven anderen vele jaren en zelfs eeuwenop deze vlakte. remand die een goed en rein levengeleid heeft, wiens sterkste gevoelens en strevingenonzelfzuchtig en geestelijk zijn geweest, zal geenaantrekking voor dit gebied hebhen en zal wanneerhij geheel en al aan zichzelf wordt overgelatenweinig vinden om hem daar te houclen of om hemtot werkzaamheid op te wekken zelfs gedurende hetvergelijkenderwijze korte tijdperk van zijn verblijf.'Want men moetbegrijpen dat na den dood de waremensch bezig is zich in zichzelf terng te trekken enevenals hij bij den eersten trap van dat verloop zijnstoffelijk lichaam afwerpt en bijna onmiddeUijk daarnahet etherisch dubhel en de Prana, ligt het oak inde be stemming dat hij zoo spoedig mogelijk ook hetastraal of kamisch lichaam af moet werpen en overgaantot den devachanischen toestand waar zijn geestelijkestrevingen aileen hun vollen bloei kunnenvinden. De edele mensch van rein gem oed zal instaat zijn dit te doen want hij heefl aile aardschehartstochten gedurende het leven onderworpen; dekracht van zijn wil was gclcid in hooger kanalenen daarom is er maar weinig kracht van lagere begeertedie in Kamaloka moet worden uitgewerkt.Zijn verblijf daar zal bijgevolg zeer kort zijn en naaralle waarschijnlijkheid zal hij weinig meer dan eendroomerig halfbewustzijn van bestaan hehbentotdat hij in den slaap valt gedurende welken zijn35hoogcrc heginsc1cn zich ten slottc bcvrijclen van hetkan)isch omhulsel en ingaan tot de zalige rust vanDevachan.Voor dengeen die het pad van okkulte ontwikkelingnog niet hetreclen heefl is wat beschrevenis de ideale staat van zaken maar natuurlijkerwijzewordt die niet door allen of zelfs cloor de•meerderheicl bereikt. De gemiddelde mensch heeflzich geenszins v66r den dood van de lagere begeertcnbcvrijd en er is een lang tijdperk van meerof minder volledig bewust leven op het astraalge hiednoodig om de krachten die hij verwekt heefl telaten uitwerken en zoo het 1100ger Ik te verlossen.Het lichaam d:;t hij gedurende dit ·tijdperk bewoontis het Kamarllpa dat kan worden hcschreven alseen herschikking van cle stof van zijn astraallichaam.Maar het is veel bepaalder in omtrek en ook bestaater dit belangrijke verschil tusschen de twee datterwijl het astraal1ichaam, indiell het gedurencle hetleven voldoende ontwaakt was om ook maar eenigszinsvrij werkzaam te zijn, waarschijnlijk in staat zouzijn om alle of ten minste de meeste onclerafcleelingenvan zijn gebied te bezoeken, het Kamarllpa dievrijheid niet heefl maar strikt bepaald blijfl tot dievlakte waartoe zijn verwantschappen het getrokkenhebben. Het heefl evenwel eell zekere soort vooruitgangdie daarmecle in verband staat want overhet algemeen vereischen de krachten die iemand gedurendehet aardleven in beweging gesteld heen, 0111op geeigende wijze ' uit te werken, een verblijf opmeer dan een afdeeling van Kamaloka en wanneerdit het geval is kan men een regelmatige opvolging,.

36opmcrkCll dic met de 13.agste aanvangt, zoodat wanneerhet Kamarupa zijn aantrekkillgskrachten tot deeene vlakte heefl uitgeput, hct grootste gedcelte vanzijn grovere dceltjcs wegvalt en het zich verwantvindt met een iets hoogcren staat van bestaan.Zijn soortelijke zwaarte neemt als het ware voortdurendaf en zoo stijgt bet gestadig van de dichterenaar de lichtere lagen en hOl1dt het slechts stil wanneerhet een tijdlang jl1ist in evenwicht is. Dit is klaarblijkelijkde verklaring van een opmerking die dikwijlsgemaakt wordt door wezenheden die op seancesverschijnen en die behelst dat zij op het punt staanom tot een hoogere sfeer te stijgen vanwaar hetonmogelijk zal zijn, of niet zoo gemakkelijk, om"in gemeenschap te treden" door een medium, en hetis inclerdaad waar dat iemand het op de hoogste onderafdeelingenvan dit gebied bijna onmogelijk zouvinden om met eenig gewoon medium in verbindingte treden.Hier behoort wellicht uitgelegd te worden dat debepaaldheid ' van omtrek die het Kamari\pa onderscheidtvan het astraallichaam, van een gansch enal verschillenden aard is dan die bepaaldheid in hetastraal van den mensch v66r den dood die beschreyenwerd als' een teeken van vooruitgang. Er kannooit eenige mogelijkheid van verwarring tusschende twee wezenheden bestaan want ter wijl bij denmensch die aan het stoffelij k lichaam is verbon~ende verschillende soorten van astrale deeltjes aUe opeen onontwarbare wijze dooreenverstrengeld zijn enonophoudelijk van stand veranderen, is hun werkingna den dood vee I beperkter daar zij zich dan37schikken overeenkomstig hun graad van stoffelijkheiden als het ware een reeks scheeden of schillenworden die hem omringen en waarvan de grofstealtijd buiten is en zoo oplost vMr de andere. Dezeoplossing l>ehoefl niet noodzakelijkerwijze volledig tezijn i de mate waartoe zij plaats yindt wordt beheerschtdoor het vermogen van Manas om zich te bevrijdennit zijn verband met eenige gegevene vlakte, en biervanhangt ook zooals men later zien zal de aardvan de ((schim" af.Het dichterlijke clenkbeeld van den dood als eenalgemcen ver e,/~ ner is louter ongerijmdhcid, geborenuit on\!etenclhcid, want inclcrdaacl maakt hctverlies van het stoffclijk lichaam in de groote meerderheid_ der gcvallen hoegenaamd geen verschil inden aard of het verstand van den persoon en daaroll1zijn er evenveel vcrschillcncle verscheidenhcden vanverstand onder hen die \Vij gemeenlijk de doodennoemen als oneler de le\-enu en. Dc algemeene godsdienstigeleering van het Westen aangaancle de ondervindingender menschen na den dood, is langz66 buitensporig onnauwkeurig geweest dat zelfs verstandigemenschen dikwijls verschrikkelijk verl>ijstcrdzijn wanneer zij in Kamaloka na den dood weer totbewllstzijn komen. De toe stand waarin de pas aangekomenezich bevindt verschilt zoo volslagen vanwat men hem heefl do en verwachten dat het geenongewoon ding is dat hij in het eerst weig~rt tegelooven dat hij in het geheel door de portalen descloods is heengegaan. Inderdaad is ons geloof inde onsterfelijkheid der ziel waarop wij zoo prat zijn,van zoo weinig feitelijke waarde clat de meeste mell-

38schen juist het [cit dat zij nog bewust zijn ais eenvolstrekt bewijs beschouwen dat zij niet gestorvenzijn. De afscbuwelijke leer Van de eeuwige stra[ isook verantwoordelijk voor zeer veel allerbeklagenswaarcligsteen geheel en al ongegronde verschrikkingonder clegenen clie pas in Kamaloka zijnaangekomen, die in vele gevallen lange tijdperkenvan hevig verstanclelijk lijden doorbrengen alvorenszij zich kunnen bevrijden van den noodlottigen invloeclvan die afzicbtelij ke godslastering en beseffen oat clewerelcl niet geregeerd wordt naar cle grillen van deneen of ancleren duivel clie vrunnikt over menschelijkefoltering maar naar een welclaclige cn wonclerbaarlijkgedulclige ontwikkelingswet. Vele leden van deklasse clie wij bescbou wen hereiken in het gebeelgeen eukel verstandelijk begrip van, clit [eit, maardrij"en oj) dezelfcle doellooze wijze door hun astralentusschentijcl ais waarop zij het stoffelijk gecleelte vanhun 1even bebben cloorgebracht. Zoo zijn er inKamaloka juist ais op de aarcle cle weinigen die ietsbegrijpen van hun toeo:tancl en weten hoc die tenbeste te gebruiken, en de velen clie die kennis nogniet hebben verkregen i en daar zijn de onwetendenevena1s hier zeiden bereid om voordee1 te trekkenuit den raad of het voorbeelcl van de wijzen.Maar van welken graad het verstand der wezenbeidook zijn moge zij is steeds een golvende enover het algemeen 1angzamerhand verminderendehoC\'eelhcid want de Jagere NT anas worelt in tegengestelderichtingcn getrokken cloor de hoogere Drieheiddie er op werkt van boven zijn vlakte en l-dma. die vall llcneden werkt-i en elaarom slingert hij tus-39schen de twee aantrekkingen met een steeds toenemcnclenelgll1g tot eerstgenoemde naarmate dekamische krachten wegslijten. En bier komt hetkwaacl van wat op se:;tnces de "ontwikkeling" vaneen geest door een medium wordt genoemd, eenverloop waarvan het doel is om de neertrekkendekracbt van Kama te versterken, om het lagere deelvan de wezenheid (daar dat alles is wat bereikt kanworden) te doen ontwaken uit de natuurlijke enwenschelijke onbewus theid waartoe het overgaat, enaldus op onnatuurlijke wijze haar bestaan ill Kamalokate verlengen. Men zal het bijzondere gevaar hiervaninzien wanneer men zich herinnert dat de werkelijkemensch zich gedurende al dien tijd gestadig inzichze1f terugtrekt en claarom naarmate er tijcl voorbijgaatmtnder en minder in staat is om invloecl uitte oe[enen over dit lagere gecleelte of om het teleiden, tcrwijl dit niettemin, totdat de scheiding vo1-lcdig is, het vennogen heefl: Karma te maken enonder ,deze omstancligbeden kJaarblijkelijk waarschijnlijkerkwaad dan goed zal toevoegell aan zijn gedenkschrifl:.Zoo is het kwaad dat gedaan wordt drievoudig:ten eerste, de vertraging van de scbeiclingtusschen :Mana

..40noemde wellicht kan in staat stell en om den geheelenlager en Manas onontwarbaar te verstrikken en zoohet geheele verlies van een inkarnatie veroorzaken.Of schoon lulk een gevolg als dit laatstegelukkig ongewoon is, is het iets dat meer dan eensgeschied is, en in zeer vele gevallen waar het kwaaddeze uiterste mogelijkheicl lli et veroorzaakt heeft,heeft de man niettemin ve el meer van zijn lagerenManas yerl oren cl oor deze bijkollls Lige verstrikkingin K ama dan hij Wll hebben wanneer hij met rustgelaten was om rusti g in zichzelf terug te trekkenzooals de natUllr bestemd had. R et w(ll·dt niet ontkencldat in spiritualistische kringen zoo nu en clancen zekcre mate van goed kan worden gedaan aanzeer verlaagcle \\'eze nh eden, m;tar klaarblijkelijk is hetde becJoeli ng cler natuur clat zulke hulp, zooals dikwijlsgeschi edt, geboden wonlt door beoefenaars vanhet okkultisme die in sLaat zijn het astraalgebieclgedurende het aarclleven te bezoeken en die doorbevoegde leeraars geoefend zij n 0 111 , op die wij ze welkehet nnttigst zijn moge, de verschillende gevallen tebehandelen die zij ontmoetell. l.[en zal gereedelijkinzien dat zulk een plan van hulp, die woals hier inelk twijfelachtig geval de mogelijkheid met zich draagtvan oogenblikkelijk beroep op hoogere gezaghebbers,oneindig veel veiliger is dan elke t oevallige bijstanddie verkregen wordt door een medium dat geheclonLckend kan wezcn (en inderdaad over het algemeenis) n~et de wetten die de geestelijke ontwikkelingbeheerschen en dat even vatbaar is voor debeheersching door slechte of kwaadaardige invloedenaJs clo or gocdc.41Geheel en a1 buiten elke vraag van ontwikkelingdoor een medium om, bestaat er een ander~ en veelvaker uitgeoefende inv10ed die de ontlichaamdewezenheid op haar weg naar Devachan zeer kanvertragen en dat is de innige en onbedwongen smartvan haar overledene vrienden en verwanten. Ret iseen der vele droevige gevolgen van de verschrikkelijkonna.llwkeurige en zelfs ongodsdienstige bcscbouwingdie wij in het Westen eeuwen lang aan dendood hebben gehecht dat wij niet alleen ons zclfeen geweldige hoeveelheid geheel onnoodig leed vcroorzakenoyer deze tijdelijke scheiding van onzegeliefden maar dat wij ook dikwijls door middd vandie smart zelve die wij zoo scherp voelen ernstigkwaad do en aan degenen wi en wij zulk een diepcgenegenheid toedragen. Zooals een van onze bekwaamsteschrijvers ons onlangs heeft gezegcl kanwanneer onze broeder vredig en op natuurlijke wijzein voor-devachanische on bewustheid zinkt "een ontwakenworden veroorzaakt door de hartstochtelijkesmart en begeerten van op aarde achtergelaten vrielldenen deze die de kamische bestanddcelen in cle belichaamdenhevig doen trilJen kunnen trillingen verwekkenin llet Kamarupa van de ontlichaamden en~oo den lageren Manas bereikcn en doen ontwakendie nog niet is teruggetrokken tot, en hereenigd metzijnen vader, het geestelijk verstand. Zoo kan hijworden opgewekt uit zijn droomerigen staat tot eenle\'endige herinnering aan het zoo onlangs verlatenaardleven. Dit ontwaken wordt dikwijls vergezelddoor hevig lijden en zelfs indien dit vermeden wordt ,wordt het natuurlijke verloop van de Drieheid diec\'STKAALGEBIED. 4 .

42zich bevrijdt ruw verstoord en de volmaking vanhaar vrijheid vertraagd." (Dc dood - en daarna?,bIz. 33). Het zou goed zijn indien zij wier geliefdenvoor hen zijn overgegaan nit deze ontwijfelbare feitende plicht zouden willen leeren om terwille van diedierbaren een smart te beteugelen die, hoe natuurlijkzij ook zijn moge, toch in baar kernwezen zelfzuchtigis. Niet dat okkulte leering een vergeten van dedooden aanraadt: verre van dien, maar zij geeft aanhoe iemands toegenegen herinnering aan zijn vertrokkenvriend een kraeht is die, wanneer zij behoorlijkgeleid wordt in het kanaal van ernstige goede wensehenvoor zijn vooruitgang naar Devachan en zijn rustigendoorgang door Kamaloka, voor hem van werkelijkewaarde zou kunnen zijn terwijl zij indien zij verspildwordt in rouw om hem en hunkeren om hem weerterllg te hebben, niet aileen nutteloos maar ook schadelijkis. Het is met waar inzieht dat de Hindugodsdienstzijn Shraddha-plechtigheden voorschrijft en de KatholiekeKerk baar gebeden voor de dooden.Soms gebeurt het even weI dat de begeerte naargemeenschap van den anderen kant komt en dat eenwezenheid van de kla5se die wij oesehouwen ietsheeft dat zij in het bijzonder wenseht te zeggenaan clegenen die zij heeft aehtergclaten. Zoo nn endan is deze mededeeling belangrijk, woals bijvoorbeeldde aandlliding van de pla.ats waar een ontbrekendtestament verborgen is, maar vaker schijnt zij0115 geheel en al onbeduidend. Toch is het, wat hetook zijn moge, indicn bet diep ingedrukt is in hetgcmoed van den doode ongetwijfeld wenschelij k dathij in staat gestelcl worde haar uit te drnkken daar43anders de dringende begeerte om dat te doenzijn bewustzijn voortdurend naar bet aardleven terugzou trekken en hem zou verhinderen tot hoogeresferen over te gaan. In wlk een geval is eenpsychiek die hem kan begrijpen of een medium doorwi en hij kan sehrijven of spreken hem werkelijk vandienst. Men moet in bet oog houden dat de redenwaarom hij gewoonlijk niet kan schrijven of sprekenzonder een medium is, dat een toestand van sto[gewoonlijk slechts werking kan uitoefenen op deneerstvolgenden toestand onder zieh, en daar hij nugeen' grovere stof in zijn bewcrktuiging heefi dan diewaarvan het Kamarupa is samengesteld bevindthij dat het onmogelijk is trillingen te verwekken inde stoffelijke zelfstandigheid van de lueht of hetstoffelijke potlood te bewegen zonder levende sto[te leenen van de tusschenliggende soort die in hetetherisch dubbel bevat is en door middel waarvaneen aandrifi gemakkelijk kan worden overgebrachtvan het @ene gebied naar bet ::tndere. Nu zou hijniet III staat zijn deze grondstof van een of andergewoon iemand te leenen omdat zoo iemand's beginselente nauw aaneengeschakeld zouden zijn omdoor ecnig middel dat hij waarschijnlijk onder zijnbereik zou hebben gescheiden te worden, maar bctkernwezen zelf van mediumscbap is de gemakkelijkescheidbaarheid van de beginselen en daaroll1 kan hijzonder moeite nit een medium de stof trekken diehij voor zijn openbaring noodig heefi, welke dieook zijn moge. Wanneer hij geen medium kanvinden of niet weet hoc er cen te gebruiken doethij soms onhandige en haspelende ]logingen om 0]>

46zelfzuchtige geestelijke streving zal zijn hooger Ikin staat zijn den ganschen lager en Manas tot zichterug te trekken dien het tot inkarnatie uitzond.In dat geval zal het Kihuartlpa dat op het astraalgebiedis achtergelaten een louter lijk zijn evenalshet verlaten stoiTelijke lichaam, en dan zal het nietin deze klasse maar in de volgende komen. Zelfsbij iemand van een ietwat minder volmaakt levenkan uijna dezelfdc uitkomst worden bereikt indienmen de lagere begeerte-krachten ongestoord inKamaloka !aat uitwerken, maar de meerderheid dermenschen doen terwijl zij op aarde zijn slechts zeergeringe en slordige pogingen om zich te verlossenvan de minder verheven aandriflen van hunnen aarden veroordeelen zich bijgevolg niet alleen toteen in hooge mate verlengd verblijf op het astraalgebiedmaar ook tot wat niet anders kan wordenbescbreven dan als een verlies van een deel van denlageren Manas. Dit is ongetwijfeld een zeer stof[elijkcwijzc om de groote geheimenis van de weerkaatsing vanclen hoogeren Manas in den lageren uit te drukken maarclaar slechts 'clegenen die de poorten van inwijdingzijn doorgegaan deze volkomen kunnen begrijpenmoeten wij ons tevreden stellen met de dichtstbijliggendebenadering tot nauwkeurigheid die voorons mogelijk is; en inderdaad zal men een tamelijknauwkeurig denkueeld van wat werkelijk plaats vindtverkrijgen door de stelling aan te nemen dat hetmanasisch beginsel bij elke inkarnatie een gedeeltevan zichzelf in de lagere wereld van stoffelijk levenneerzendt en verwacht in staat te zijn om het weerterug te trekken aan het eind van het leven, verrijkt-1-7met al zijn verscheidene ondervindingen. Dc gewonemensch laat zich evenwel gewoonlijk zoo erbarmelijkverslaafcl geraken aan allerlei !age begeerten dat eenzeker deel van zijn lageren Manas zeer nanw metKama dooreenverstrengeld wordt en , wanneer descheiding plaats vindt aJs zijn Jeven in KamaJokaover is moet het manasisch beginseJ als het wareweggescheurd worden en blijfl het verlaagde deeJin het Kamarupa.Dit Kamartlpa bestaat dan nit de deeJtjes vanastraJe stof waarnit de lagere Manas niet in staat isgeweest zich Jos te maken en die hem daarom gevangenhouden want wanneer Manas overgaat naarDevachan blijven deze vasthechtende brokstukkenaan een deeJ ervan vastzitten en wringen het alshet ware weg. De hoeveelheid van ,de stof vaneJke vlakte die in het Kamarupa aanwezig is zaldaarom afhangen van de mate waarin Manas onontwaruaarverstrikt geworden is in de lagere hartstochten.Ret zal dnidelijk zijn dat naarmate Manasin den overgang van vlak~e tot vlakte niet in staatis zich volkomen te bevrijden uit de stof van elkdaarvan, het Kamarupa de aanwezigheid zaJ vertoonenvan elke grovere soort die er in geslaagd is haarverb and er mede te behouden.Zoo komt de soort wezenheid in leven die"De Schim" genoemd wordt, een wezenheid,zij opgerr,erkt, die in geen enkel opzicht het werkelijkeikwezen is (want dit is overgegaan naarDevachan) maar die niettemin niet aileen zijnnauwkeurig persoonlijk voorkomen heen, maarook zijn geheugen en aJ zijn kleine eigen-

48aardigheden bezit en die hem daarom zeer wei kanverpersoonlijken zooals zij inderdaad dikwijls opseances doet. Zij is natuurlijk niet bewust vancenige daad van verpersoonlijking want voor zooverhaar verstand gaat moet zij zich noodzakeJijkerwijzevoorstellen dat zij het ikwezen is, maar men kanzich de afschuw en walging van de vrienden van denover1edene voorstellen als zij slechts konden beseffendat zij misleid waren 0111 als hun geliefde een JOllterzielloozen bundel van zijn slechtste eigenschappenaan te nemen. Haar levensduur verschilt naarmatevan hoeveel van den lageren Ivlanas haar bezielt,maar daar deze den ganschen tijd in een uitdoovingsverloopverkeert is haar verstand een gestadig afnemendehoeveelheid of schoon zij een groote matevan een zekere dierlijke geslepenheid kan bezitten,en zelfs geheel tegen het eind \'an haren loopbaanis zij nog in staat in gemeenschap te treden doortijdelijk verstand van het medium te 1eenen. Doorharen aard zelf is zij uiterst vatbaar om door aileso orten kwade invloeden bewogen te worden endaar zij gescheiden is van haar hooger Ik heefl zijniets in haren samenstel dat in staat is te beantwoordenaan goede invloeden. Zij leent zich daarom gereedelijktot verscheidene kleinere doeleinden vanenkele cler lagere soort zwarte toovenaan;. Alwat zij bezit aan stof van manasischen aardontbindt langzamerhand en keert tot haar eigengebied terug, of schoon niet tot eenig afzonderlijkverstand; zooverwaast de schim met bijna onwaarneembareschakeeringen tot een lid van onze vo1-gende klasse.-1-95. Dc Seltz'!. Deze is volstrekt het louter astralelijk III staat van ontbinding, elk deeltje van denlageren Manas heefl het verlaten. Zij is geheel enal zander eenig bewustzijn of verstandelijkheid enwordt lijdelijk rond gevoerd op de astrale stroomenevenals een walk in e1ke mogelijke richting zonkunnen worden gedreven door een tijdelijke bries;maar zelfs nu nog kan zij gedurende enkele oogcnblikkenworden gegalvaniseerd tot een ijzingwekkendpotsierlijken schijn van leven indien zij toevallig binnenhet bereik van de aura van een medium komt.Onder zulke omstandigheden zal zij nog altijd haar ververtrokkenpersoonlijkheid in voorkomen n:tuwkeuriggelijken en kan zij zelfs tot op zekere hoogte haar gewoneuitdrukkingen of handschrift nabootsen maar zij doetdit alleen door de werktuigelijke werking van decellen waaruit zij samengesteid is en die geneigd zijnom, indien zij opgewekt worden, de handeIwijze waaraanzij het meest gewoon zijn te herhalen; en welkehoeveelheid verstand zich ook achter elke van zulkeopenbaringen bevinden moge, deze staat zeer zeker ingeen verband met de oorspronkelijke wezenheid maarwordt door het medium of zijne "geleigeesten" voordie gelegenheid geleend. Zij wordt evenwel vakertijdelijk belevendigd op een gansch andere wijzedie onder het volgende hoofd zal worden beschreven.Zij hee[t ook de eigenschap om nog blindelingste bean two orden aan die trillingen - gemeenlijkvan de laagste soort - die er dikwijls in opgewektwerden gedurende den laatsten trap van haar bestaanais een schim en bijgevolg zullen degenen in wieslechte begeerten of hartstochten overheerschen

50wanneer zij stoifelijke seances bijwonen z.eer waarschijnlijkondervinden dat deze versterkt worden enais het ware op hen doqr de onbewuste schill enworden teruggeworpen.Er is ook nog een andere verscheidenheidvan Iijkeu die noodzakelijk onder dit hoofd geaenoemdmoet worden of schoon zij tot een veelbvroegeren tra p van's mensch en geschiedenis na den doodbehoort. Hierboven is gezegd dat betrekkelijk suelna den dood van het stoffelijk lichaam het Kamarllps_gevormd en het etberisch dubbel a[geworpenwordt, terwijl dit laatste lichaam bestemd is tot eenlangzame ontbinding juist evenals de kamari'tpiscbeschil op een later punt van het verloop. Dezeetheriscbe schil komt men evenwel niet doelloos ronddrijvendtegen 200als de soort die wij tot nog toebehandeld hebben. Integendeel zij blijft binnen enkeleweiniae meters van het ontbindende stoffelijke lichaamben daar zij gemakkelijk zicbtbaar is voor ieder diezelfs maar lichtelijk gevoelig is, is zij verantwoordelijkvoor veel van de gemeenlijk verspreide verhalenvan kerkhofspoken. Een psychisch ontwikkelcl menschdie een van Onze groote kerkhoven voorbijkomt zalhonderde van deze blauwachtig witte, nevelachtigevormen zien die zweven over de graven waar destoifelijke omkleedsels zijn neergelegd die zij pashebben verlaten, en daar zij evenals hun lager evenbeeldin verschillende toestanden van ontbindingverkeeren is het gezicht geenszins aangenaam. Dezesoort schil is evena1s de andere gehee1 en 011 ontblootvan bewustzijn en verstandelijkheid en of schoonzij onder zekere omstandigheden gegalvaniseerd kan51worden tot een aUcrafschuweIijksten vorm van tijdelijkleven is dit slechts mogelijk door sommige vande allerwalgelijkste plechtigheden van cen der slechtstevormen van zwarte tooverij i hoe minder hierovergezegd wordt des te beter. Men zal dus zien datde mensch op de opeenvolgende trappen van zijnvoortgang van aardleven naar Devachan niet minderdan drie lijken a[werpt en tot langzame ontbindingachterlaat - het stoffelijk Iichaam, het etherischdubbel en het Kamarllpa - die aHe trapsgewijzeopgelost worden in hun samenstellende bcstanddcclenen opnieuw op hun onderscheidene gebieden benut·tigd .worden door de bewonderenswaardige scheikundeder natuur.6. De Belevmdigde SchiZo Deze wezenheid moestnanwkel1rig gesproken eigenlijk niet onder het hoofd('menschelijk" worden gerangschikt daar zij aUeenzijn uiterlijk gcwaad is, de lijclclijke, zinneloozc schildie cens cen aanhangscl van de mcnschheid is gcwccst.Alle leven, verstand, begeerte en wil die zijbezitten moge, zijn die van den kunstmatigen elementaaldie haar bezielt en die is, of schoon hij inverschrikkeIijke waarheid een schepping van des menschenslecht denken is, zelf niet menschelijk. Hetzal daarom wellicht beter zijn haar vollediger tebehandelen onder haar geeigende klasse onder dekunstmatige wezenheden daar haar aard en wordingwanneer dat gedeelte van ons onderwerp bereikt isgemakkelijker begrepen zal worden. Laat het vol do en dezijn hier te vermelden dat hij altijd een kwaadaardigwezen is, een ware verleidende duivel wiensslechte invloed slechts door de mate van zijn ver-

52mogen wordt beperkt. Evenals de schim wordt zijdikwijls gebruikt om de verscbrikkelijke doeleindenvan de Voedoe- en Obeah-vormen van tooverij te bevorderen.Sommige schrijvers hebben er van gesprokenonder den naam van "elementaar" maar claar diebenaming zoo nn en dan gebruikt is voor bijnaiedere verscheidenheid van wezenheden na den doodis zij zoo vaag en onbeteekenend geworden dathet ll1isschien beter is haar te vermijden.7. De Zcljmoordcnaar of Izct SlaclztoJ!er 7Janplotselz"lIgell Dood. Men zal licht begrijpendat iemand die terwijl hij in zijn volle gezondheiden kracht is eensklaps weggesleurd wordt uithet stoffelijk leven, hetzij door ongeluk of zelfmoord,zich op het astraalgebied oneler omstandigheden bevindenzaI die aanll1erkelijk ver·schillen van die welkeiell1and omringen die hetzij door ouderdoll1 of doorziekte sterfl. In het laatste geval is het houvast deraardsche begeerten op de wezenheid in meer ofll1indere mate verzwakt en wellicht zijn de allergrofstedeeltjes reeds verloren zoodat het Kamarupa zichnaar alle waarschijnlijkheid zal vormen op de zesdeof vijfde onderafdeeling van Kamaloka of wellichtzelfs hooger. De beginselen zijn langzamerhandvoorbereid va or de scheiding en de schok is daaromniet zoo groat. In geval van dood door een ongelukof zelfll100rd hebben geen van deze voorbereielselenplaats gehad en de terugtrekking van de beginselenuit hun stoffelijk omhulsel heeft men zeer passendvergeleken met het wegscheuren van de pit uit eenonrijpe vrucht: een groat gedeelte van de grofstesoort astrale stof hecht zich nog rondom de persoonlijl:-53heid die bijgevolg in de zevende of laagste onderafdeelingvan Kamaloka vastgehouden wordt. Dezeis reeds beschreven als een alles behalve aangenall1everblijfplaats en tach is zij geenszins hetzelfde vooral degenen die gedwongen zijn haar een tijdlang tebewonen. Die slachtoffers van plotselingen doodvan wie het aardleven rein en edel is geweest hebbengeen aantrekking tot dit gebied en de tijd van hunverblijf wordt, om een vroegen brief over dit onderwerpaan te halen, doorgebracht hetzij "in gelukkigeonwetcndheid en volledige vcrgetelheid, of incen staat van rustigen sluill1er, een slaap vol rozigedroomen". Maar indien aan den anderen kant hunaardleven laag en dierlijk is geweest, zelfzuchtig enzinnelijk, wHen zij evenals de zelfll100rdenaars totin de volste mate bewust zijn in elit onbegeerenswaardegebied en zijn zij er vatbaar voor am tot verschrikkelijkboosaardige wezenheden te ontwikkelen.Ontbrand in allerlei soort afschuwelijke lusten waaraanzij niet langer onmiddellijk kunnen vo lcloen nu zijzonder een stoffeJijk lichaam zijn, bevredigen zij hunweerzinwekkende hartstochten plaatsvervangend doormiddel van een medium of door middel van elk gevoeligmensch dien zij kunnen bezitten en zij verheugen erzich met duivelsche vreugele in am aHe kunstgrepen vanbegoocheling die het astraalgebied binnen hun bereikstelt te gebruiken om aneleren tot dezelfde uitspattingente ,"oere:l die voor henzelven zoo noodlottig zijn gebleken.Om nog een aanhaling te doen uit clenzelfclenbrief: "Dit zijn de Pishil.cha's, de illcub£ ensuccubae van midclelecuwsche schrijvers, demonenvan dorst en gulzighcid, van wellust en gierighcid,

54van versterktc kracht, slechtheid en wrcedheid diehun sbchtoffers tot afschuwelijke misdaden uitlokkenen zwclgen in hare verrichting". Uit deze en delaatste kbsse worden de verzoekers getrokken, deduivcls der kerkelijke letterkunde, maar hun machtfaa It volslagcll tegenover rei nh cid van gemo ed en doel,zij kunnen niets eloen met iemand tenzij hij eerst inzich de onelcugden heefl aangemoedigcl waarinzij trachten hem te storten.Iemand wiens psychisch gczicht geopend is zaldikwijls zwennen van deze ongelukkige schepsels ziendie rondzwerven om slngerswinkels, kroegen en anderenog beruchtcre plaatsen, overal waar de groveinvloeclen waarin zij genot vinden aangetroffen kunnenworden en waar zij mannen en vrouwen ontmoetendie nog in bet vleesch zijn en die van gelijkein lJOrst als zij zelven zijn. Voor een wczenheid alseen dezer IS het inderdaad een verschrikkelijkongeluk een medium te ontmoeten met wien zij verwantis. Niet alleen stelt het haar in staat haar vreeselijkleven in Kamaloka geweldig te verlengen maarhet vcrniellwt voor een wellicht onbepaald tijdperk})aar vermogen om slecht Karma te verwekken enzoo vo or haar zelf een toekomsti ge inkarnatie voorte bereiden van de allerlaagste soort, behalve dat zijnog het gevaar loopt een groot gedeelte van den,of zelfs den geheelen, lageren Manas te verliezen.Op deze laagste vlakte van het astraalgebied moet zijten minste even lang blijven als baar aanlsch lev enzou geduurd hebben wanneer het niet ontijdig wasafgesneden, en indien zij gelukkig genoeg is gCCltgcvocligc tc ontmoetell door wien hare hartstocbten55plaatsvervangend kunnen worden bevredigd zuHende onvoldane lusten langzamerhand uitbranden enbet lijden dat in het verloop wordt veroorzaakt zalwellicht tot op groote hoogte het slechte Karma vanhet voorbijgegane leven afwerken.De toestand van den zelfmoordenaar wordt nogingewikkelder door het feit dat zijn onbezonnen daadhet vermogen van het hoogere Ik om zijn lagerdeel in zich terug te trekken geweldig verminderdheeft en hem daarom aan veelvllldige en groote bijkomstigegevaren heeft blootgesteld. Maar men moetindachtig zijn dat de schuld van zelfmoord aanmerkelijkverschilt naannate van zijn omstandigheden, vande zedelijk onlaakbare daad van Seneca of Sokratesaf door aile grad en tot aan de snoode misdaad vanden ellendeling toe die zichzelf het leven beneemt omte ontsnappen aan de verwikkelingen waartoe hemzijn schelmerij heeft gebracht, en natuurlijk verschiltde toestand na den dood dienovereenkomstig.Men l110et in bet oog bouden dat deze klasseen ook de schiml11en en de belevendigde schillenalle wat genoemd mag worden kleinere vampiers zijn,dat wil zeggen, wanneer zij er maar gelegenheid toehebben verlengen zij hun bestaan door de levenskrachtvan menschelijke wezens uit te putten waaropzij b emerken ll1 staat te zijn invloed uit teoefenen. Dit is het waarom zoowel medium als omzittenc1endikwijls zoo zwak en uitgepl1t zijn na eenstoffelijke seance. Eenen beocfenaar van het okkultismewordt geleerd hoe zich voor hun aanslagen te beschermenmaar zonder deze kennis is het l110eilijkvoor iemand die zich in hun weg stelt te ontgaan

56dat hij · in mindere of mccrdere mate door hen wordtge brandschat.8. De Vampier e7l de Wecrwolf Er blijventwee zelfs nog vreeselijker maar gelukkig zeer zeldzamemogelijkheden over om te worden genoemdalvorens elit gedeelte van ons onelerwerp volleelig isgemaakt, en ofscboon zij in vele opzichten zeer veelverschill en , kunnen wij ze toch weHicht te zamenvoegen ela[tr zij de eigensch ap van onaardsche verschrikkingen uiterste zeldzaamheid gemeen hebben;elit laatste komt voort uit het feit elat zij werkelijkoverblijfselen zijn van vroegere rassen. ,Vij die tothet vijfde wortelras behooren, behooren ontwikkeldte · zijn voorbij de mogelijkheid om zlllk een ijzingwekkendlot te ondergaan als wordt aangegeven doorelk der twee boofdjes van deze onderafdeeling, enwij hebben dat zoo bijna gedaan dat deze schepselsgemeenlijk beschouwd worden als louter middeleeuwschefabels. T och z~j1t er zelfs illl zoo nu en danvoorbeelden te vinden of schoon voornamelijk inland en waar cen aanmerkelijk overblijfsel van bloedvan het yierde ras is, zooals Rus}and of Hongarije.De volksoverleveringen oyer hen zijn mogelijk dikwijlsaanmerkclijk overdreven maar er is niettemineen yerscbrikkeIijk ernstige onderlaag van waarheidonder de ijsclijke verhaien die onder het boerenyolk van IVlidden-Enropa van mond tot mond gaan.De algemeene kenmerken van zulke verhalen zijn tego cd bekend om meer dan een korte verwijzing tevereischen. Een vrij kenmerkend voorbeeld van hetvainpier-verhaal is, olschoon het niet meer beweertte zijn dan het zuiverste verdichtsel, Sheridan57Ie Fanu's Carmilla, terwijl een zeer merkwaardigebeschrijving van een ongewonen vorm van dit schepselgevonden kan worden in Isis Ullveiled, deel I, bIz.454. Aile lezers van Theosofische letterkunde zijnbekend met het denkbeeld dat het voor iemand mogelijkis om zulk een volstrekt laag en zelfzl1 chti g,zoo volslagen slecht en dierlijk leven te leiden datzijn gansche lagere Manas geheel en al verstrikt kanworden in Kama en eindelijk gescheiden van zijngeestelijken oorsprong in het hooger Ik. Enkelebestudeerders schijnen zelfs te denken dat zlllkeen voorval heel gewoon is en dat wij elkenelag van ons leven aantallen van ZlIlke "zielloozemenschen" zooals ze genoemd zijn op straatkunnen ontmoelen, maar dit is gelukkig onwaar.Om de schrikwekkende voortreffelijkheid in betkwade te bereiken die zoo het geheele verJiesvan een persoonlijkheid lllet zich brengt en tevensde · verzwakking van het ontwikkelenele ikwezen daarachtermoet iemand elke sprank van onzelfzuchtigheidof geestelij khcid verstikken en moet volstrektgeen enkel vrijmakend punt hebben welk het ookzij , en wanneer wij ons herinneren hoe dikwijls zelfsin den slechtsten schurk iets kan worden gevonden datniet volslagen slecht is zullen wij beseffen dat deverlaten persoonlijkheden altijd in een zeer kleineminderheid moeten zijn_ Maar hoe vergelijkenderwijzeweinig er zijn, toch bestaan zij en uit hunnerangen is het dat de nog zeldzamere vampier getrokkenwordt. De vedoren wezenheid zou zeerspoedig na den dood bemerken dat hij niet in staat wasin Kamaloka te blijven en zou onweerstaanbaar inASTRAALGEBIED. 5.

58volkomen bewustzijn getrokken worden naar "zijneigen pl~ats", de geheimzinnige achtste sfeer, omdaar langzaam te ontbinden na ervaringen die wijhet best onbeschreven luten. Indien hij evenweldoor zelfmoord of plotsclingen dood omkomt kan hijzich onder zekere omstandigheden, vooral als hij ietsweet van zwarte kunst, door een dood in bet levendie ternauwernood minder vreeselijk is, van dat vreeselijkelot terl1g houden door het ijzingwekkende bestaanvan den vampier. Daar de achtste sfeer hem nietopeischen kan tot na den. dood van het lichaambewaart hij het in een soort kataleptischen trancetoestanddoor het afschuweIijke toevlucbtsmiddel omer bloed in over te gieten dat door zijn half verstoffelijktKihnartlpa uit andere menschelijke wezensgetrokken wordt en stell zoo zijn eindelijke bestemminguit door het begaan van m00rd op grooteschaal. Zooals het yolks "bijgeloof" wederom terechtveronderstelt is in zulk een geval het gemakkelijksteen krachtdadigste Keneesmiddel om het lichaam opte graven en te verbranden en het schepsel zoo vanzijn steunpunt te berooven. Wanneer het graf geopendwordt schijnt het lichaam gewoonlijk geheelfrisch en gezond en de doodkist is niet zelden metbloed gevuld. Natuurlijk is in landen waar lijkverbrandingde gewoonte is vampierisme van dezesoort onmogelijk.De Weerwolf is, ofschoon hij in gelijke mateafschuwwekkend is, de uitkomst van een ietwat verschillendKarma en behoorde inderdaad weHicht eenplaats te hebben gevonden onder de eerste in plaatsvan onder de tweede afdeeling van de menschelijke5Qbewoners van Kamaloka daar het altijd gedurendehet leven yan den mensch is dat hij zich het eerstonder dezen vorm openbaart. Hij sll1it altijd eenigekennis van tooverkunsten in, in allen geval genoegom het astraallichaam uit te werpen. \Vanneereen volmaakt wreed en dierlijk mensch ditdoet bestaan er zekere omstandigheden waaronderandere astrale wezenheden zich van het lichaamkupnen meester maken en dit verstoffelijkt kanworden, niet in den menschelijken vorm maar in dienvan het een of andere wilde beest, gewoonlijk dcnwolf, en in dezen toestand zal het over het omringendeland zwerven en andere dieT en dooden enzelfs menschelijke wczens en zoo niet allecn aan zijneigen dorst naar bloed voldoen maar ook aan dien vande duivelsche machten die ' het voortdrijvcn. In ditgeval zal zooals zoo dikwijls bij het gewone aSlraallichaamelke wond die .toegeora·cht wordt OJ> dedierlijke verstoffelijking weder ' te voorscbijn komcnop het menschelijke stoifelijke lichaam door hetbuitengewone verschijnsel van terugslag, of schoonhet Kamarupa dat na den dood van dat stoffelijkelichaam waar-.;cbijnlijk voort zal gaan in denzelfdenI'orlll te vc:rschijnen mincler kwetsbaar zal zijn. Betzal dan cvenwel ook minder gevaarlijk zijn daarhct, tenzij het een geschikt medium kan vinden, nietIn staat zal zijn zich volledig te yerstoffelijken.Het is de gelVoonte geweest van deie eeulV omte schimpen op wat het d waze bijgeloof vall betonwetende boerenvolk wordt genoemd, maar debeoefenaar van bet okk\lltisme zal evenals in debovengcnocmde gevalL ook in vclc andcre na

60nauwkeurige beschouwing vinden dat duistere of vergetenwaarheden der natuur ten grondslag liggenaan wat op het eerste gezicht louter onzin schijnten hij leert voorzichtig te zijn in het verwerpen zooweIals voorzichtig in het aannemen. Zij die hetvoornemen hebben het astraalgebied te onderzoekenbehoeven weinig vrees te koesteren dat zij de zeerongewenschte schepsels die onder dit hoofd beschreyenzijn zullen ontmoeten want zooaJs te vOren verklaardis zijn zij nu uiterst zeldzaam en naarmate ertijd voorbijgaat zal hun aantal gelukkig gestadigafnemen. In elk geval zijn hun openbaringen gewoonlijkbeperkt tot de onmiddellijke omgeving van hunstoffelijke lichamen zooals men zou veronderstellenwegens hun uiterst stoffelijken aard.9. De Zwarte Toovenaar of zi.fn If'erl£ng.Deze persoon komt aan het andere uiteinde van deschaal overeen met onze tweede klasse van overledenwezenheden, den chela die wacht op relnkarnatie,maar in dit geval trotseert de man in plaats vantoestemming te verkrijgen am een ongewone wijzevan vooruitgang te yoigen den natuurlijken ontwikkelingsgangdoor zich in Kamaloka te handhavendoor tooverkunsten die soms van een allerafschuwelijkstenaard zijn. Het zou gemakkelijk zijn om verschillendeonderverdeelingen van deze klasse temaken overeenkomstig hun doel, hun wijze van handelenen den mogelijken dum van hun bestaan op ditgebied maar daar zij geenszins aanlokkelijke voorwerpenvan studie zijn en alles wat een beoefenaarvan het okkultismc omtrent hen wenscht te weten ishoc hen te vermijclen zal het mogelijk bclangwek-61kender zijn om over te gaan tot de beschouwingvan een ander gedeelte van ons onderwerp. Er kanechter even vermeld worden dat elk zulk eenmensc:helijke wezenheid die haar leven zoo op hetastraalgebied buiten zijn natuurlijke grens verlengtdat onveranderlijk doet ten koste van anderen endoor de opslorping van hun leven in den een ofanderen vorm.II.NIET-lIrENSCHELIJK.Of schoon men zou kunnen denken dat het zelfsvoor de meest oppervlakkige heschouwing vrij duidelijkis dat vele der aardsche schikkingen der natuurdie ons van het meest nabij aandoen niet uitsluitendmet het oog op ons gemak of zelfs ons eindelijkvoordeel ontworpen zijn was het toch wel1icht onvermijdelijkdat het menschelijk ras zich tenminstein zijn kindsheid zou verbeelden dat deze werelden alles wat zij bevat enkel en aIleen voor zijneigen gebruik en nut bestond. Ongetwijfeld behoorenwij te dezen tijde aan deze kinderlijke verblindingontgroeid te zijn en onze behoorlijke plaatsen . de plichten die daaraan verbonden zijn te beseffen.Dat de meesten onzer dat nog niet gedaanhebben wordt aangetoond in ons dagelijksch leven optientallen wijzen, vooral door de afgrijselijke wreedheiddie onder den naam jachtvermaak gewoonlijkjegens het dierenrijk betoond wordt door velen diezich wellicht beschouwen als hoogbeschaafde lieden.Natuurlijk weet de eerste de beste nieuweling in deheilige wetenschap van het okkultisme dat aile leven

62heilig is en dat er zonder alol11vattend mededoogengeen ware vooruitgang I)estaat, maar slechts wanneerhij vordert in 'zijne studien ontdekt hij hoe veelvoudigde ontwikkeling is en welk een vergelijkenderwijskleine plaats de menschheid inderdaad inneemtin de huishouding der natuur. Ret wordthem duidelijk dat evenals aarc\e, lucht en waterduizendtallen levensvormen onderhouden die ons,hoewel ze voor het gewone oog onzichtbaar zijn,door het vergrootglas worden geopenbaard, ook dehoogerc gebieden die met onze aarde verbondenzijn cen even dichte bevolking bezitten van welkerbestaan wij gewoonlijk volkomen on bewust zijn.Naarmate deze kennis groeit wordt het voor hem alzekerder en zekerder dat op de een of andere wijze hetgrootst mogelijke nut , getrokken wordt van elkemogelijkheid van ontwikkeling en dat waar het onsooit toeschijnt dat kracht of gelegenheid in de natuurverspild of verwaarloosd wordt de fout niet ligtin het plan van het hee!a! maar in onze on wetenelheielvan zijn werking en bedoeling.Voor de oogmerken van deze onze beschouwingder niet-menschelijke bewoners van het astraalgebiedzal het het best' zijn om die zeer vroege vormenvan het algemeene leven die op een wijze waarvanwij weinig begrip kunnen hebben ontwikkelen doorhet opeenvolgend omhulsel van atomen, l110lekulen encellen buiten beschouwing te laten. Want indien wijbeginnen bij het laag~te van wat gemeenlijk de elementalerijken wordt genoemd dan zelfs wilen wijonder dit algemeene hoo\d een gewelelig aantal bewonersvan het astraalgebied bijeen moeten schikken63die het slechts mogelijk is zeer vluchtig te behandelendaar alles wat ook maar op een'llitgewerkte beschrijvingvan hen gclijken zou dit handboekje zou doenaanzwellen tot den omvang van een encyklopedie.De geschiktste wijze om de niet-mensche.1ijkewezenheden te rangschikken zal wellicht zijn invier klassen wanneer men begrijpt dat de klasse hierniet lOoals tevoren een vergelijkenderwijs kleineonderafdeeling is maar gewoonlijk een groot natl1ur·rijk dat tenminste even groot en verscheiden is alsbijyoorbeeld het dieren- of plantenrijk. Sommigevan dezen staan aanmerkelijk beneelen de menschheid,sommige zijn onze gelijken en andere weer gaanons yer te boven in goedheiel en vermogen. SOl11migebehooren tot ons plan van ontwikkeling, dat wilzeggen zij zijn hetzij menschen evenals wijzelf geweestof zij zullen het zijn, andere ontwikkelen langs geheelonderschciden eigen lijnen. Alvorens oyer tegaan tot eene beschouwing van ben is het, om de beschuleligingvan onvolledigheid te yermijden, nooeligdat in dit geeleelte van het onderwerp tweeerlei voorbeboudworelt gemaakt. Ten eerste is geen melding gell1aaktvan de zeldzame verschijningen van zeer hoogeAdepten van andere planeten van het zonnestelselen van zelfs nog verhevener Bezoekers van een noggrooteren afstand daar zulke zaken niet behoorlijkerwijzebescbreven kl1nnen worden in een vertoog vooralgemeene lezing en bovendien is het feitelijk ondenkbaar,ofscboon natuurlijk bescbou wenderwijs mogelijk,dat zu lk heerlijke Wezens Zich ooit zouden behoevente openbaren op een zoo laag gebieel alshet astrale. Inelien Zij dat om de een of andere

64reden zonden wenschen te doen zan het lichaam datvoor dat gebied geeigend was tijdelijk uit astralestof die tot deze planeet behoort worden geschapenevenals bij een Nirmanakaya. Ten tweed€ bestaan ergeheel bniten en gansch en al zonder verband metde vier klassen waarin wij dit gedeelte verdeelentwee groote ontwikkelingen die op het oogenblikhet gebrnik van deze planeet met de menschheiddeelen, maar het is verboden omtrent hen eenigebijzonderheden te geven in den tegenwoordigen staatvan zaken daar blijkbaar niet bedoeld wordt dat ondergewone omstandigheden hetzij zij bewust zouden zijnvan het bestaan van den mensch, hetzij de menschvan het hunne. Indien wij ooit met hen in aanrakingkomen zal het naar ' alle waarschijnlijkheid ophet zuiver stoffelijk gebied zijn want in allen gevalis hun verband met ons astraalgebied allergeringstclaar cle eenige mogelijkheicl voor hen om claar teverschijnen afhangt van een uiterst onwaarschijnlijkvoorval in een verrichting van plechtigheiclstooverijwaarvan geJukkig slechts enkele cler verstgevorclerdetoovenaars weten hoe haar te verrichten. Nietteminheeft clat onwaarschijnlijke voorval zich minstens eensvoorgeclaan en karl weclerom geschieden zooclat het,inclien het bovenvermelde verbod niet gegeven was,nooclig geweest zou zijn om ze in onze lijst op tenemen.1, De Elementale Kernstof die tot 012ze ezgeuolltwikkdiJlg be/wort. Evena)s cle naam "elementaar"cloor verschillencle schrijvers zancler onderscheiclis gegeven aan elk der of al1e mogelijke toestandenvan den mensch na den dood zoo ' is ook het woord65"elementaal" verschillende keeren gebruikt om elkder of aHe niet-menschelijke geesten te beteekenenvan den godclelijksten der Deva's af langs elke verscheidenheidvan natuurgeesten tot aan de vormeloozekernstof toe die de rijken doordringt die achter bet mineraleliggen, totdat de onderzoeker na verscheideneboeken te hebben gelezen volslagen verbijsterd worcltdoor cle tegenstrijdige verklaringen clie over hetonderwerp zijn afgelegcl. Voor bet cloel van clezeverhancleling zal het cle zaken wellicbt vereen voudigenam zijn beteekenis te beperken tot cle Jaatstgenoemdeklasse alleen en hem te gebruiken om cledrie groote natuurrijken aan te duiclen die in clevolgorde van onze ontwikkeling aan het mineralevoorafgaan. Men zal zich herinneren clat in eenvan de vroegere brieven van een Adept-leeraarrr.elcling gemaakt wordt van deze elementale rijkenen de verklaring afgelegd dat het eerste en tweedeniet gemakkelijk kan worden begrepen behalve dooreen Ingewijde. Gelukkig valt dit, het onbegrijpelijkstedeel van het groote onderwerp, niet binnenhet gebied van dit hanclboekje daar die eerste entweede elementale rijken onderscheidenlijk op dearo.pa en r(\pa vJakten van het devachangebiedbestaan en werkzaam zijn. Wij moeten ons bijgevolgvoor het oogenblik slecbts met rijk No. 3 bezighouden, dat h~twelk het eerste voor het miner-ale is,ofschoon men zelfs dat meer clan ingewikkeld genoegzal vinden zooals men zal begrijpen wanneerverklaard wordt dat het even over de twee cluizendvierhonderd volmaakt bepaalde verscheidenhedenvan elementale kernstof hevat welke de leerling die

66volmaakte beheersehing cler astrale kraehten wenschtte verkrijgen niet aIleen aile oogenblikkelijk op het geziehtmoet Jeeren onderseheiden maar ook behandelen op hun eigen bijzondere en geen anderewijze. Natllurlijk kunnen en worden ook voortdurendverschillende SOOl·ten versehijnselen teweeggebrachtdoor degenen die in staat zijn sleehts overeen of twee van die kraehten te besehikken maarde Adept verkiest de bijkomstige moeite te nemendie vereiseht wordt om ze aile door en door tekennen en gebruikt in elk geval juist de meest gceigendckracht of samenstel van krachten zoodatzijn doe! bereikt kan worden met wetensehappelijkenauwkeurigheid en met het minst mogelijk kraehtsverbruik.Om zooals wij zoo dikwijls doen in verband met degroep die wij nu besehollwen te spreken van een elementaalis ietwat bedriegelijk want strikt gesproken bestaatzoo iets niet. Wat wij aantreffen is een geweldigevoorraad elementale kernstof die wonderbaarlijk gevoe­Jig is \'oor de meest voorbijgaande mensehelijke gedaehteen di'e met onbegrijpelijke teerheid in een onberekenbaarklein deeltje van een sekonde antwoordt opeen tr-illing die er zelfs door een geheel onbewusteniting van den menschelijken wil of begeerte in opgewektwordt. Maar op het oogenblik dat zij doorden invloccl van zulk eene gedaehte of wilsuitinggekneed wordt tot een levende kracht - tot ietsdat op jlliste wijze besehreven mag worden als eenelementaal - houdt zij oogenblikkelijk op te behoorentot de soort die wij bespreken en wordt eenlid van de kunstmutige klassc. Ze\fs dan is haar67afgeseheiden beslaan gemeenlijk van een allervoor-'bijgaandsten aard en zoodra de aandrif\. uitgewerktheeft zinkt zij tot de onversplitste hoeveelheid van diebijzondere onderafdeeling van elementale kernstofwaarvan zij gekomen is terug. Ret zou vervelendzijn te traehten om deze onderafdeelingen te rangsehikkenen inderdaad zou zelfs een lijst ervanindien zij samengesteld werd onverstaanbaar zijnbehalve voor den daadwerkelijken beoefenaar dieze zieh voor den geest kan roepen en kan vergelijken.Eenig begrip van de hoofdomtrekken der rangschikkingkan evenwel verkregen worden zonder veelmoeite en kan belangwekkend blijken. Eerst komtde ruwe verdeeling die den elementalen hun naamheef\. gegeven, de rangsehikking volgens de soortstof die ze bewonen. Rier vertoont zieh als gewoonlijkde zevenvoudige aard van onze ontwikkekelingwant er zijn zeven zulke hoofdgroepen dieonderseheidenlijk verwant zijn aan de zeven toestandenvan stoffelijke stof, aan "am·de, water, lucht envuur", of am de middeleeuwsehe zinnebeelden omte zetten in de hedendaagsehe nauwkeurigheid vanuitdrukking, aan de vaste, vloeibare, gasvormige enetherisehe toestanden. Ret is langen tijd de gewoontegeweest om de onkunde der alchimisten vande middeleeuwen te beklagen en te veraehten omdatzij den naam "elementen" gaven aan zelfstandighedenwaarvan de hedendaagsche scheikunde heeft ontdektdat ze samenstellingen zijn; maar door zoo smadelijkvan hen te spreken hebben wij hun groat onreehtaangedaan want hun kennis aangaande dit onderwerpwas grooter, niet kleiner dan de onze. Zij mogenI

'68al of niet aUe zestig of zeventig zelfstandighedendie wij nu elementen noemen hebben gerangschiktmaar zij pasten er zekerlijk dien naam niet op toewant hun okkulte studien hadden hun geleerd dat erin dien zin van het woord slechts een grondsto[ isAAkasha zelf, waarvan deze en aile andere v6rmenvan stof slechts wijzigingen zijn, een waarheicl dieenkelen der grootste scheikundigen van den tegenwoordigentijcl juist bcginnen te vermoeden.Inclerclaad ging in dit bijzondere geval al cleversmade ontleding van onze voorouders verscheiclenstappen verder dan onze eigene. Zij begrepen deether d'ie de hedendaagsche wetenschap enkel kanvooropstellen als eeil noodzakelijkheid voor haarstellingen en waren in staat die waar te nemen, zijwaren er me de bekend clat zij bestaat uit stoffelijke sto£in vier geheel onderscheiden toestanden boven dengasvormigen een feit dat nog niet wederom ontdekt is.Zij wisten dat alle stoifelijke voorwerpen bestaan uitstof in de een of andere van deze zeven toestandenen dat van de samenstelling van elk bewerktuigcllichaam alle zeven in meerdere of mindere matedeel uitmaken, vandaar hun spreken van vuur- enwater-dampen of "elementen" hetgeen ons zoo koddigtoeschijnt. Ret is duidelijk dat zij het laatstgenoemdewoord eenvoudig als een evcnwoord voor "samenstellenclebestanddeelen" gebruikten zonder in deminste mate te bedoelen dat het het denkbeeld uitzou drukken van zelfstancligheden die niet verderherleid konclen worden. Zij wisten ook dat elk vandeze soorten van stof diencle als een Upadhi ofopenbaringsgrondslag voor een groote klasse van69ontwikkelende monadische kernstof en daarom dooptenzij de kernstof "elementaal".W at wij dan moeten trachten te beseffen is clat er inelk deeltje vaste stof zoolang het in dien toestandblijfi een, om de schilderachtige uitdrukkingswijze vanmiddeleeuwsche onderzoekers te gebruiken, aardele'"\1entaalwoont, dat wil zeggen een zekere hoeveelheidlevende elementale kernsto[ die er aaneigen is terwijl op gelijke wijze in elk deeltje vanstof in de vloeibare, gasvormige of etherische toestandende water-, lucht- en vuur- "elementalen" ineigenzijn. Men ~al opmerken dat deze eerste ruweverdeeling van het derde der elementale rijken cen,om zoo te zeggen, waterpasse is, dat wil zeggen haaronderscheiden klassen staan in de verhoudinO"bvantreden, elke ietwat minder stoffelijk dan die daaronderwelke tot haar opklimt met bijna onwaarneembareschakeeringcn, en men kan gemakkelij kbegrijpen hSe elk dezer klassen wedero~1 waterpasin zevenen verdeeld kan worden daar er klaarblijkelijkvele graden van dichtheid onder , vaste stoffen ,vloeistoffen en gassen zijn. Er bestaat echter ook watals een loodrechte vcrdeeling kan worden beschrevenen deze is ietwat moeilijker te begrijpen vooralomdat door okkulti~ten altijd een groote terughoudendheidwordt 111 acht genomen aangaandeenkele der feiten die zouden aangeroerd worden bij 'een v,ollediger uitlegging er van. rdisschien is deduidelijkste wijie om aan te geven wat vergunbaaris om over het onderwerp te zeggen, te verklarendat er in elk van de waterpasse klassen en onderklassenzeven volmaakt verscheiden grondbeeldcn

70van elementalen zullen worden gevonden waartusschenhet verschil 'niet langer cen vraag van stoffelijkheidIS maar meer van aard en neigingen. Elk vandeze grondbeelden werkt zoo op de andere terugdat men ofsehoon het onmogelijk voor ze is omooit hun kernstof onderling te verwisselen zal vindendat in elk hunner zeven onder-grondbeelden bestaan dieonderscheiden zijn door de kleur die door den invloeddie ze bet gemakkelijkst beheerseht is gegevenaan hun oorspronkelijke bijzonderheid. Men zalonmiddellijk zien dat deze loodreehte verdeelingen onderverdeeling geheel en al In haren aard verschiltvan de waterpasse in zooverre dat zij veel bIijvenderen dieper is wanl terwij I het de ontwikkelingvan het elementale rijk is om met bijna oneindigetraagheid door zijn verschil1ende waterpasse klassenen onderklassen aehtereenvolgens heen te gaan enzoo beurtelings tot haar aile te behooren is ditniet zoo met betrekking tot de grondheelden enonder-grondbeelden die den gansehen iVeg dooronveranderlijk blijven. Een punt dat men bij depoging om deze elementale ontwikkeling te begrijpennooit uit het oog llloet verliezen is dat zij plaatsgrijpt langs wat soms de nederdalende kromming vanden boog worat genoemcl dat wil zeggen zij sehrijdtvoart iit de rielttiuK van de volledige verstrikkingin de stof die wij in het mineralenrijk waarnemenin pbats van er vandam, woals in de meeste andereontwikkeling waarvan wij iets weten en dit [eit geefthaar totdat wij haar doel door en duor vatten somseen eigenaardig omgekeerd voorkomen III onzeaogen.71In weerwil van deze veelvoudige onderverdeelingenzijn er zekere eigenschappen die aIleverscheidenbeden van deze vreemde levende kernstofgemeenschappelijk bezitten, maar zelfs dezezijn zoo geheel en al versehillend van welke ookwaarmede wij op het stoffel~k gebied gemeenzaamzijn dat het uiterst moeilijk is ze uit te leggen aandegenen die haar niet zelf in werkzaamheid zienkunnen. Laten wij dan vooropstellen dat wanneereenig gedeelte van deze kernstof gedurencle enkeleoogenblikken gehed en al onaangedaan blijft dooreenigen uiterlijken invloed (een toestand die tusschentwee haakjes zoo goed als nooit verwezenlijkt wordt)zij volstrekt zander eenigen bepaalden eigen vorm isof~choon baar be\\"eging zelfs dan snel en onophoudelijkis, maar bij de geringste verstoring die misschientcweeg gebracht wordt door den eell of anderenvoorbijgaanden gedachtcstroom verschiet zij tot eenverbijstercnde verwarring van rustelooze, immer wisselendevormen, die zieh vor111en, been en weersnellen, en verdwijnen met de snelheid van bellenaan de oppcrvlakte van kokencl water. Deze vergankelijkevormen drnkken ofsehoon zij over het algellleendie van levende wezens van de een of andere500rt zijn, menscbelijke of ~ndere, niet meer hetbestaan van afgescheiden wezenheden in de kernstofuit dan de evenzeer veranderlijke en veelvormigcgol ven doen die door een 'plotselingen windstoot incnkele oogenblikkcn op cen te voren vlak meer opgestllwdworden .. Zij scLijnen louter ,Yecrkaatsingen lezijn uit den grooten voorraadschuur yan het astraallichten toch hezitten ze gewoonlijk een zckere ge-

7273eigel\dbeid voor den aard van den gedaehtestroom dieze in het aanzijn roept ofsehoon bijna altijd met deeene of andere grill ige verdraaiing, het een of anderesehrikwekkende of onaangename aanzieht over zich.Hier rijst natllllrlijk de vraag op in den geest welkeverstandelijkheid het · is die wordt uitgeoefend inde keuze van een geeigenden vorm of zijne verminkingwanneer die gekozen wordt. Wij behandelenhier niet den krachtigeren en :langer levenden kllnstmatigenelementaal die geschapen wordt door eensterke bepaalde gedaehte, maar enkd de uitkomst dieteweeggebracht wordt door den stroom van halfbewuste,onwillekeurige gedachten die de meerderheidder menschheid nutteloos door haar hersens laatvloeien zoodat het oordeelsvermogen klaarblijkelijkniet ontleend is aan het verstand van den denker,en wij kunnen zeer zeker aan de elementale kernstofzelve, die tot een natuurrijk behoort dat zelfsverder van ikbesef af staat dan het minerale, geen enkelesoort ontwaken van de manasisehe eigenschap toeschrijven.Toch bezit zij een wonderbaarlijk aanpassingsvermogendat daar dikwijls zeer dichtbijschijnt te komen en het is ongetwij feid deze eigenschap'die elemental en in een van onze vroegereboeken heen doen beschrijven als "de half verstande\ijkeschepselen van het astraallieht". Wij zullenverder bewijs van dit vermogen vinden wanneer wij dekunstmatige klasse zullen beschouwen. Wanneer wijlezen van een goeden of slechten elementaal' moetenaltijd hetzij een kllnstmatige wezenheid of een vande vele verseheidenheden van natllurgeesten bedoeldzijn, want de eigenlijke elementale rijken laten geenenkel van zulke begrippen als goed en kwaad toeof schoon er ongetwijfeld een soort overhelling ofneiging bestaat die bijna al hun onderafdeelingendoordringt en die bewerkt dat r.e meer vijandig danvriendschappelijk jegens den mensch worden, zO(lalselke nieuweling weet want in de meeste gevallen iszijn allereerste indruk van het astraalgebied die vande tegenwoordigheid overal om hem heen van grootescharen Proteische spoken die op hem toesnellenmet dreigend voorkomen, maar die zich altijd terugtrekkenof onschadelijk verd wijnen wanneer zij stoutmoedigonder de oogen wnrden gezien. Aan dezeeigenaardige neiging moet het hierboven vermeldeverwrongen of onaangenaam aanzicht worden toegescbrevenen middeleeuwscbe scbrijvers vertellenons dat de mensch haar bestaan slechts aan zichzelf te wijten been. In het gouden tijdperk voordeze Kaliyllga waren de menschen over bet algemeenminder zelfzuchtig en meer geestelijk en toenwaren de "elementalen" vriendschapp.elijk of schoonzij dat ntl niet langer zijn wegens 's menschen onverschilligbeidvoor, en gebrek aan medegevoel met,andere levende wezens. Eet schijnt dllidelijk datdit elementale rijk door de wonderbaarlijke teerheidwaarmede de kernstof beantwoordt aan de geringstewerking van ons verstand of onze begeerten als eengebeel vrijwel is dat wat bet gezamenlijk denken dermenscbheid bet maakt. Een ieder die er een oogenblikover den ken wil hoe ver van verheffend dewerking van dat gezamenlijk denken tegenwoordignaar alle waarscbijnlijki,eid is zal weinig red en vindenom zich er over te verbazen dat wij oogsten zooalsASTRAALG EBIED. 6

7475wij gezaaid hebben en dat deze kernstof die geenwaarnemingsvermogen bezi t ilIaar 'sleehts blindelingswat er 01' uitgeworpen wordt opneemt en we e rkaat~tgemeenlij k onvriendsehappelijke kenmerken ten taonspreidt. Er kan geen twijfel bestaan 01 in latcrerassen of rondten zal de mensehheid wanneer zij alseen geheel tot een vee I hooger standpunt is ontwikkeld,invloed uitoefenen op de eJementale rijken doorhet veranderde denken dat zieh voortdurend ophen afdrukt en wij zullen ze niet langer vijandig maargedwee en behulpzaam vinden evenals ons gezegdis dat ook het dierenrijk zal zijn. IVat er ook inhet verleden moge zijn gesehied, het is klaarblijkelijkdat wij mogen uitzien naar een zeer dragelijk "goudentijdperk" in de toekomst wanneer wij een tijd kunnenbereiken waarop de meerderheid der mensehen edelen onzelfzuchtig zal zijn en de natunrkrachten zullen. gewillig met · hen medewerken.Het feit dat wij zoo gemakkelijk in staat zijninvloed uit te oefenen op de elementale rijken toontons onmiddellijk dat wij verantwoordelijk jegensze zijn voor de wijze waarop wij dien invloed gebruikeni en inderdaad is het wanneer wij de toestandenwaarin zij bestaan beschouwen duidelijk dat. het gevolg dat OJ) ze teweeggebraeht wordt doorde gedaehten en begeerten van aIle verstandelijkewezens die dezelfde wereld met hen bewonen in hetplan van ons stelsel als een bestanddeel van hunneontwikkeling moet zijn voorzien. In weerlvil van deovereenstemmenc1e leering van aile groote godsdienstenis de meerdeyheid der menschheid nog volslagenoil\'erschillig voor baar vcrantwoordelijkheid oj) hetgedachte-gebied. Indien iemand zich er mee vleienkan dat zijn woorden en daden onsehadelijk zijngeweest voor anderen geloofl hij oat hij alles gedaanheefl wat van hem kan word~n geeiseht terwijl hijgeheel en al vergeet dat hij jaren lang een verengendeen verlagende invloed kan hebben llitgeoefendop het verstand van Jegenen die om hemzijn en de omringende ruimte gevuld met de onbeminnelijkescheppingen van een vujg gemoed. Eennog ern~tiger aanzicht van dit vraagslllk zuUcn wijontmoeten wanneer wij den kunstmatigen elementaalbespreken maar met betrekking tot de kernstof za lhel voldoendc zijn te verklaren dat wij ongetwijfeldhet vermogen bezitten om haar ontwikkeling te ver-. snellen of te vcrtragen overeenkomstig het gebruikdat wij er bewust of onbewust voortdurend van11laken.H et zou hope1oos zijn om te trachten binnende grenzen van een vertoog als dit het versehillend. gebruik uit te leggen waartoc de krachten die innerlijkaan de veelvoudige verscheidenheden van dezeelementale kernstof eige n zijn kunnen worden aangewcnddoor iemand die in hunne behandeling geoefendis, De groote 11leerderheid der 11lagiseheplechtigheden hangt b ijna gebeel en aJ af v:].n haargebruik hetzij 01l11liddellijk door den wil van denmagier of door de cen of ande re meer bepaaldeastrale wezenheid die door bern ·voor dat doel isopg e roepe~, Door mid del van baar worden bijnaalle stoffelijke vcrscbijnselcn van de seancekamervoongebracht en zij is ook in de meeste gevallende Lewerker van steenwerpen of belluiden in spook-

76huizen; gevolgen

78dan droomerig bewust te zijn maar schijnt volmaaktgelukkig. De vergelijkenderwijze weinige huisdierendie reeds ikheid bereikt hebben en daarom nietmeer als dieren zullen worden herb oren in dezewereld hebben een veel langer en veel levendigerleven m Kamaloka dan hun mindergevorderdemakkers en verzinken aan het eind daarvau langzamerhandIn een onderwerpelijken toestand dienaar aile waarschijnlijkheid een zeer aanmerkelijkentijd zal duren. Een belangwekkende onderafdeelingvan deze klasse bestaat uit de Kamarl'lpa's van dieanthropoide apen die in The Saret Doctrine (DeelI, bIz. 184) worden genoemd en die reeds tot ikheidzijn gekomen en gereed zullen zijn om menschinkarnatiete nemen in de volgende rondte of sommigenhunner wellicht zelfs spoediger.3. NatuurgeesteJl van aile Soortm. De onderafdeelingenvan deze klasse zijn zoo talrijk en zooverscheiden dat men om ze eenigszins recht tedoen wedervaren een afzonderlijke verh:mdeling aandit onderwerp alleen zou moeten wijden. Enkelekenmerken bebben zij evenwel alle gemeen en hetzal voldoende zijn te trachten daarvan hier eendenkbeeld te geven. Om te beginnen moetcn wijbeseffen dat wij hier wezenheden behandelen diegebeel en al verschillen van alle die wij tot nog toebebben beschonwd. Of schoon wij terecbt de elementalekernstof en het dierlijke Kamarllpa als nietmenschelijkmogen rangscbikken zal de monadischekernstof die zich door hen openbaart niettemin in devolheid der tijden ontwikkelen tot het punt dat zijzich door de een of andere toekomstige menschheid79zal openoaren die met onze eigene vergelijkbaar isen indien wij in staat zouden zjjn door tall oozeeeuwen heen op onze eigen ontwikkeling in vorigemanvantara's terng te zien, zouden \Vij ontwaren datwat nu onszelf uitmaakt in zijn opwaartsch pad doorgelijke trappen is heengegaan. Dat is evenwel hetgeval niet met het gro ote rijk der natuurgeesten izij zjjn noch leden van een menschheid woals deonze geweest, noch zullen het ooit zijn i hun ontwikkelingslijnis geheel en al verschillend en huneenig verband met ans bestaat in onze tijdelijkebezetting van dezclfde planeet. N atuurlijk zijn wijdaar wij voor het oogenblik buren zijn elkaar buurschappelijkevriendschappelijkheid verschuldigd wan:neer wij elkaar toevallig ontmoeten maar onze ontwikkelingslijnenverschillen zoo zeer dat elk slechtsweinig voor den ander doen kan.Vele schrijvers heb ben deze geesten onder deelementalen gerangschikt en inderdaad zijn zij deelementalen (of misschien om nauwkeuriger te sprekende dieren) van een hoogere ontwikkeling. Of schoonzij veel booger ontwikkeld zijn dan onze elementalekernstof hebben zij toch zekere kenmerkende eigenschappenmet haar gemeen, bijvoorbeeld zijn ookzij verdeeld in zeven groote klassen die onderscheidenlijkdezelfde zeven toestanden van stof bewonendie :,tlree

80blijven en werkzaam zijn III elk van deze tusschenstoffen.Men kan vragen hoe het vooreenig soort wezens mogelijk is om te wonen in devaste zelfstancligheicl van een rots of van de aardkorst.Het antwoord is dat daar de natuurgeestenvan astrale stof zijn gevormd de zelfstandigheid vande rots geen hinderpaal voor hun beweging of gezichtis en verder is stoffelijke stof in haren vastentoestancl hun natuurlijke grondstof, de eenige waaraanzij gewoon zijn en waarin zij zich thuis gevoelen.Hetzelfde is natuurlijk waar van die welke in hetwater, de bcht of de ether leven. In middeleeuwseheletterkunde worden deze aardgeesten dikwijlsgnomensprokensyljjdengenoemd terwijl van de watergeesten gewordtals undine's, van de luchtgeesten alsen van de ethergeesten :tls salamanders.In de volkstaal zijn zij bekend onder vcle namen -nill1:'cl1, fecen , c:fen, nikkers, peri's. djin's, trollen,sakrs, fannen, koboldel1, kabouters, aardmannetjes,witte vrouwell, enzoovoorts1) , lVaarvan sOtllmige benamingenslechts worden toegepast op eene verscheidenlleiden andere zonder onderseheicl IIp aile.Hunne vormen zijn velc en vcrscheiclen maar hetallermeest mensehelijk van omtrek en ietwat klein vangrootte. Evenals bijna aile belVoners van het astraalgebiedzijn zij in staat naar willekeur elk voorkomena::tn te nemen maar zij hebben ongetlVijfeld bepaaldecigen vormen, of wellicht zouden wij beter z~ggengeliefkoosde vormell, die zij dragen wanneer zij geenbijzonder doel hebben om een anderen aan te nemen.1) Fa ;ries, pixies, elves, brownies, peri8, djinHs, trolls, satyrs,fau1l81 kobolds, imps, gohlins, good people.81Natuurlijk zijn zij onder gewone omstancligheclen inhet geheel niet zichtbaar voor het stoffelijk gezichtmaar zij bezitten het vermogen om zich dat doorverstoffeJijking te maken wanneer zij wenschen teworden gezien.Er is een geweldig aantal onderafdeelingen 'ofrassen onder hen en enkelingen van deze onderafdeelingenverschillen juist zoo in verstand en aanlegals menschelijke wezen·,. De groote meerderheidhunner verkiest blijkbaar den mensch geheel en alte vermijden, zijn gewoonten en uitstralingen zijnwalgelijk voor haar en het voortdurend geweld ,'anastr~le stroomen die te weeg gebracht worclen cloorzijn rustelooze slecht beteugelde begeerten stoorten verontrust haar. Aan den anderen kant ontbrekener geen voorbeelden waarin natuurgeesten alshet ware vriendscha p sloten met menschelijke wezensen hun de hulp boden die in hun vermogen was,zooals in de welbekende verhalen die vertelcl wordenvan de Schotsehe nikkers of van de vuurontstekendefeeen die in spiritualistische letterkuncle genoemdworden. Deze behulpzame' houding is evenwel vergelijkenderwijzezelclzaam en in de meeste gevallenwaarin zij met den mensch in aanraking komentoonen zij hetzij onverschilligheid of afkeer of hebbenanders een nikkersch genot om hem te bedriegenen hem kinderaehtige poetsen te spelen. Menig verhaaldat deze eigenaardjg~ eigenschap laat zien kanworden gevonclen lil de dorpspraatjes van hetboerenvolk van bijna elke eenzame bergstreek eniecler die gewoon geweest is seances voor stoffelijkeverschijnselen bij te wonen, zal zich voorbeelden

82herinneren van ondeugende poetsen en onnoozelehoewel gewoonlijk goedaardige grove scherts diealtijd de tegenwoordigheid aanduiden van enkeleder lagere soorten natuurgeesten. Zij worden inhooge mate in hunne poetsen geholpen door hetwonderbaarlijk vermogen eat zij bezitten om eenzinsbegoocheling over degenen te werpen die zichaan hunnen invloed overgeven zoodat zulke sbchtoffersvoor het oogenblik slechts zien en hoorenwat deze feeen op hen indrllkken, juist evenals degemesmeriseerde proe[persoon ziet, hoort, voelt en ge-100ft wat de magnetisenr wenscht. De natuurgeestenhebben evenwel niet het vermogen van den mesmeriseurom den menschelijken wil te beheerschen .behalvebij heden van bepaald ongewoon zwakken wilof bij degenen die zich tot zulk een toestand vanhulpelooze schrik laten vervoeren dat hun wil tijdelijkin gebreke blijft. Zij kunnen niet verder gaandan de zinnen te bedriegen maar in die kunst zijnzij onbetwijfelde meesters en er is geen gebrek aangevallen waarin zij een aanmerkelijk aantal menschente gelijkertijd begoocheld hebben. Ret is door hunhulp in te roepen in de uitoefening van dit eigenaardigvermogen dat enkele der wonderbaarlijksteverrichtingen van de Indische goochelaars verrichtworden; het gansche geh oor wordt inderdaad begoochelden verbeeldt zich dat hd een ganschereeks gebeurtenissen ziet en hoort die in werkelijkheidniet hebben plaats gevonden.We zouden de natllurgeesten bijna kllnnen beschouwenals een soort astrale menschheid, indienniet geen enkel hunner) zelfs niet de hoogsten, een83blijvende reinkarneerende ikheid bel-at. Blijkbaar isoaarom een punt waarin hun ontwikkelingslijn vande OIlZe verschilt dat een veel grootere m",te vanverstandelijkheid ontwikkeld wordt alvorens blijvendikbescf intreedt maar van de trappen waardoor zijzijn heehgegaan en die waardoor zij nog heengaanmoeten kunnen wij weinig weten. De levenstijdperkenvan de verschillende onderafdeelingen verschillenin hooge mate, enkele zijn zeer kort, andere vee Ilanger dan onze menschelijke levensduur. Wij staanzoo geheel en al buiten een leven als het hunnedat het onmogelijk voor ons is om veel van hunneomstandigheden te begrijpen, maar het schijnt overhet algemeen een eenvoudig, vroolijk, onverantwoordelijksoort bestaall te zijn, vrijwel zooals een groepgelukkige kinderen zou kunnen leiden onder eenbuitengewoon gunstige stoffelijke omgeving. Of schoonzij fcpperig en ondeugend zijn, zijn ze zelden kwaadaardigtenzij zij worden uitgelokt door de een ofandere onver11.ntwoordelijke indringing of stoornis;maar als een geheel deelen zij ook tot op zekerehoogte in het algemeen wantrouwend gevoel voor denmensch en zij schijnen over het algemeen geneigdom de eerste verschijning van een nieuweling op hetastraalgebied ietwat kwalijk te nemen zoodat hijgemeenlijk met hen kennis maakt onder den eenof anderen onaangenamen of schrikwekkenden vorm.Indien hij zich even weI door geen hunner poetsenschrik ·Iaat aanjagen nemen zij hem spoedig aanais een noodzakelijk kwaacl en slaan vercler geenacht meer op hem terwijl sOIJlmigen onder hen n"azekeren tijd zelfs vriendschappelijk met hem kunnen

84worden en vreugde toonen wanneer zij hem ontmoeten.Sommige onder de vele onderafdeelingen vandeze klasse zijn veel minder kinderlijk en waardigerdan die welke wij beschreven hebben en uit dezegroepen zijn de wezenheden getrokken die somsvereerd zijn onder den naam van boschgoden ofplaatselijke dorpsgoden. Zulke wezenheden zoudenalleszins gevoelig zijn voor de vleierij die bevat wasin de vereering welke hun betoond werd, zouden ervan genieten en zouden ongetwijfeld alleszins bereidzijn om elken kleinen dienst die zij konden terugte bewijzen. (De dorpsgod is ook dikwijls een kunstmatigewezenheid maar die verscheidenheid zal ophaar geeigende plaats worden beschouwd.) De Adeptweet hoe de diensten van de natuurgeesten wanneerhij ze noodig heeft ten nutte te maken maar degewone toovenaar kan hun bijstand slechts verkrijgenhetzij door de verrichting van aanroeping o[ vanoproeping dat wil zeggen hetzij door hun opmerkzaamheidte trekken als een smeekeling en een soortovereenkomst met hen aan te gaan, of door te pogeninvloeden in beweging te brengen die hun gehoorzaamheidzouden afdwingen. Beide wijzen zijnuiterst onwenschelijk en de laatste is ook bijzondergevaarlijk daar de bewerker een besliste vijandigheidzou opwekken die zou kunnen blijken noodlottigvoor hem te zijn. Onnoodig te zeggen dat hetniemand die het okkultisme onder een bevoegdenMeester bestudeert ooit veroorloofd zou worden inhet geheel iets van dien aard te beproeven.. 4. De Deva's. Het hoogste ontwikkelingsstelseldat in verband staat met de aarde j~ voor85zoover wij weten dat van de wezens die de Hindu'sde Deva's noemen en waarvan op andere plaatsenis gesproken als van engel en, zonen van God,enzoovoorts. Zij kunnen inderdaad beschouwd wordenals een rijk dat het eerstvolgend boven de menschheidligt op dezelfde wijze als de menschheid ophaar beurt het eerstvolgend boven het dierenrijkligt, maar met dit belangrijke verschil dat terwijl ervoor een dier geen mogelijkheid van ontwikkelingoestaat door eenig rijk dan het menschenrijk, demensch wanneer hij een zeker hoog punt bereiktverscheidene paden van vooruitgang zich voor hemziet openen waarvan deze groote Devaontwikkelinger slecht~ een is_ In vergelijking met de verhevenverzaking van den Nirmanakaya wordt van de aannemingvan deze ontwikkelingslijn soms in de boekengesproken als van ~~bezwijken vo~r de verzoekingom een god te worden" maar men moet uit dezeuitdrukking niet besluiten dat eenige schijn vanblaam kJeeft aan den mensch die deze keuze doet.Het pad dat hij kiest is niet het kortste maar hetis niettemin zeer edel en indien zijn ontwikkeldinzicht hem er toe dringt is het waarschijnlijk datpad hetwelk het beste past voor zijn vermogens.Wij moeten nooit vergeten dat wowel in geestelijkals in stoffelijk klimmen niet ieder de inspanningvan het steilere pad kan verdragen er kunnen velenzijn voor wie wat de meer langzame weg schijnt deeenig 1110gelijke is en wij zouden waarlijk onwaardigevolgers van de groote Leeraars zijn indien wij ons dooronze onkunde lieten misleiden tot de minste gedachtevan verachting jegens degenen welker kCllze verschiit

87van de Ollze. Hoe overtuigd die onkunde van demoeilijkheden van de toekomst ons nn ook magdoen gevoelen is het onmogelijk voor ons om opdit standpunt te zeggen wat wij zullen vinden datwij in staat zijn te doen wanneer wij na vele levensvan gedllidig st1'evcn hct l'echt verworven hebben omonze eigen toekomst te kiezen en inderdaad hebbenzelfs degenen die "bezwijken voor de verzoeking omgoden te worden" een voldoend verheven loopbaan 1'001'zich zooals men zoo dadelijk zal zien. Om mogelijkmisverstand te ve1'mijden kan tusschen twee haakjesworden vermeld dat er soms in de boeken een andereen geheel slechte beteekenis wordt gehecht aan dezeuitdrukking ((een god te worden" maar in dien vormkan het zeer zeker nooit eenige sOO1't ((yerzoeking"zijn voor den ontwikkelden mensch en in elk geval ishet geheel en ::1.1 ' vreemd aan ons huidig onderwerp.In Oostersche letterkunde wordt dit woord((Deva" dikwijls gebruikt am vaag bijna elke 500rtniet-menschelijke wezenheden aan te geven zoodathet dikwijls aan den eenen kant DHyilN CHOHAN'Sen aan den anderen natuurgeesten en kunstmatigeelementalen omvat. Riel' zal' zijn gebrnik even weibeperkt worden tot de. prachtige ontwikkeling diewij nn beschollwen. Of schoon de Deva's met dezeaarde in verb and staan zijn zij er geenszins toebeperkt want onze gan5che tegenwoordige keten vaDzeven werelden is voor hun als eene we1'eld enhun ontwikkeling vindt plaats door ecn grootschstelsel van zeven ketenen. Runne gelederen zijntot n og toe hoofc1zakelijk aangevuld uit anderell1cnschheden in hct zonnestelsel waarvan sommigelager en andere hooger dan de onze staan daar totnag toe slechts een zeer klein gedeelte van onzeeigene de hoogte bereikt heeft waarop het voor onsmogelijk is ons bij hen te voegen maar het schijntzeker dat sommige van hun zeer talrijke klassen inhun opwaartschen yooruitgang in het geheel niet dooreenige menschheid gegaan zijn die met de onzevergelijkbaar is. Het is op het oogenblik voor onsniet mogelijk om zeer veel omtrent hen te begrijpenmaar het is duidelijk dat wat het doel van hunneontwikkeling mag worden genoemd aanmerkelijkhooger is dan dat van ons, dat wil zeggen terwijlhet doel van onze menschelijke ontwikkeling is omhet voorspoedige dee I der menschheid aan het eindvan de zevende rondte tot een zekere mate vanokkulte ontwikkeling te ve1'heffen is het doel van deDevaontwikkeling am haar voorste rang en in hetovereenkomstige tijdperk tot een vee I hooger puntte verheffen. Voor hen ligt zoowel als voor onseen stijler maar korter pad naar nog verhevenerhoogten open voor de ernstige poging maar . watvoor hen die hoogten kunnen zijn daarnaar kunnenwij slechts gissen.N atuurlijk behoeven slecbts de lagere rangenvan deze doorluchtige groep in verband met onsonderwerp, het astraalgebied, te worden genoemd.Hare drie lagcrc groote afdeclingen (wanneer wijvan onderen ' af beginnen) worden gewoonlijk onderscheidenlij1cKilmadeva's, Rupadcva's en Arllpadeva'sgenoemd. Evenals ons gewone Iichaam hier - heth~gste voor ons mogelijke lichaam - het stoffelijkeis, is het 6"ewone lichaam van een Kilmadev

88astrale; zoodat hij op ongeveer hetzelfde standpuntstaat ais de mensc.hheid doen zal wanneer zij planeetF bereikt, en hij zou terwijl hij gewoonlijk in eenastraallichaam leeft naar hoogere gebieden uitgaanin een Mayavirllpa evenals wij lOuden kunnen doenin een astraallichaam terwijl bet voor hem (wanneerhij voldoende ontwikkeld was) geeri grootere inspanningzijn zou om in de Karana Sbarira te tredendan het voor ons is om een Mayavirllpa te vormen.Op dezelfde wijze zou het gewone licbaam van denRupadeva het Mayavirllpa zijn daar zijn verblijfp1aatsop de vier lagere of rupa vlakten van dien geestelijkentoestand is dien wij gemeenlijk Devachannoem~n terwijl de Arllpadeva tot de drie hoogerevlakten van dat gebied behoort en geen dichterebenadering van een lichaam bezit dan de KaranaSharira. Maar voor Rllpa- en \ Arupadeva's is beteen op zijn minst even zeldzame gebeurtenis zich ophet astraalgebied te openbaren als het voor astralewezenheden is om zich op dit stoffelijk gebied teversto[eJijken, daarom behoeven wij niets t meer te.cioen dan ze IlU te noemen. Wat de laagste afdeelingaangaat, de Kamadeva's, zou het ten zeerste eenmisvatting zijn hen allen onmetelijk boven ons verhevente denken daar sommigen in hunne rangenzijn getreden uit een menschbeid die ill sommigeopzichten minder gevorderd was dan de onze.Natuurlijk is het algemeen gemiddelde onder henveel 1100ger dan onder ons want alles wat daadzakelijkof opzettelijk kwaad is is reeds lang uithunne' rangell l1itgeroeid maar zij ver~chillen inhooge mate ill aanleg en een werkclijk edel onzelf-89zuchtig, geestelijk gezind mensch kan zeer goed hoogerstaan op de trap van ontwikkeling dan sommigellhunner. Hun opmerkzaamheid kan worden getrokkendoor zekere magische bezweringen maar de eenigemenschelijke wil die den hl1nne kan beheerschen isdie van een zekere hooge klasse van Adepten. Inden regel schijnen zij onzer op ons stoffelijk gebiednauwelijks bewust te zijn maar nu en dan gebeurthet dat een bunner de een of andere menschelijkemoeilijkheid gewaar wordt welke zijn medelijden opwekten dat hij wellicht eenige hulp verleent evenals eenigonzer zou tracbten een dier te helpen dat wij inmoeilijkheid zagen. Maar onder hen weet men zeergoed dat elke tusschenkomst in menschelijke zakenop het buidig oogenblik naar alle waarschijnlijkbeidverreweg meer kwaad dan goed zal doen. Bovende Arllpadeva's zijn vier andere groote afdeelingenen wederom geheel en al boven en verder dan hetDevarijk staan de groote scharen der DHyaN CHOHAN'Smaar de beschouwing van zulke verhevene vVezenszou in een vertoog over het astraalgebied niet ophaar plaats zijn.Of schoon wij er geen aanspraak op kunnenmaken dat zij juist tot een van onze klassen behoorenis het hier wellicht de beste pJaats om die wonderbaarlijkeen belangrijke Wezens, de vier Devarajah'ste noemen. In dezen naam moet het woord Devaevenwel niet opgevat worden in den zin waarin wijhet gebruikt hebben want het is niet over het Devarijkma.ar over de vier "elementen" van aarde, water,lucht en vunr met hun daarin wonende natnurgeestenen kernstoffen dat deze vier Koningen heerschen.ASTRAALGEllIED. 7

90Welke de ontwikkeling geweest IS waardoor zij gestegenzijn tot hun tegenwoordige hoogte van machten wijsheid kunnen wij niet zeggen behalve slechtsdat zij zeer zeker niet gegaan is door iets dat metonze eigen menschheid overeenkomt. Van henwordt dikwijls gesproken als de Regeerders derAarde, of Engelen van de vier windstreken en deHindllboeken noemen hen de Chatur Maharajah's engeyen hunne namen als Dhritarashtra, VirudhakaVirupaksha en Vaishrayana. In de zelfde boekenworden hunne scharen onderscheidenlijk Gandharva's,Kumbhanda's, Naga's en Yaksha's genoemd en destreken van het kompas die aan elk toegeeigend zijnzijn in overeenkomstige yolgorde Oost, Zuid, Westen Noord en hunne zinnebeeldige kleuren wit, blauw,rood en gaud. Zij worden in The Secret Doctrinegenoemd als "gevleugelde bollen en yurige raderen"en in den Christelijken bijbel doet Ezechieleen zeer merkwaardige poging am ze te beschrijyenwaarin zeer gelijke woorden gebruikt worden. Verwijzingennaar hen worden gevonden in het zinnebeeldstelselvan elken godsdienst en zij zijn altijdin de hoogste Yereering gehbuden als de beschermersvan het menschdom. Zij zijn de uitvoerdersvan 's mensch en Karma gedurende zijn leven opaarde en zoo spelen zij een uiterst belangrijke rolin het menschelijk lot. De LIPIKA, de grootekarmische godheden van het Heelal wegen de dad envan elke persoonlijkheid wanneer de eindelijkescheiding van hare beginse1en in Kamaloka plaatsvindt en gcven als het ware den modelyorm vooreen etherisch duo bel dat nauwkeurig past voor haarI ...I91Karma voor de volgende geboorte van den menschmaar het zijn de Devarajah's die daar zij beschikkenover de "elementen" waaruit dat etherisch dubbe!moet worden samengesteld hunne verhouding zooregelen dat het nauwkeurig de bedoeling van deLIPIKA uitdrukt. Zij zijn het ook die voortdurenddoor het gansche leven heen acht geven om eentegenwicht te geven tegen de veranderingen dievoortdurend in's menschen toestand worden gebrachtdoor zijn eigen vrijen wil en dien van degcnen dieom hem heen zijn zoodat er geen onrechtvaardigheidmoge worden begaan en Karma zoo al niet op deeene wijze dan toch op rle andere zorgvuldig mogeworden uitgewerkt. Een geleerd vertoog over dezewonderbaarlijke wezens zal worden gevonden inTile Secret Doctrine, Deel I, bIz. 122-126. Zijzij n in staat naar willekeur menschelijke stoffelijkeyormen aan te nemen en er worden verscheidenegevallen vermeld waarin zij dat hebben gedaan. Alde hoogere natuurgeesten en scharen van kunstmatigeelementalen zijn werkzaam als hun middelaarsin het yerbazende werk dat zij uitYoeren, toch zijnaIle draden in hunne handen en de gansche verantwoordelijkheidrust op hen alleen. Zij openbarenzich niet dikwijls op het astraalgebied maar wanneerzij dat doen zijn zij zeer zeker de merkwaardigstevan zijn niet-menschelijke bewoners. Aan een beoefenaarvan het okkultisme behoefl wei niet teworden yerteld dat, daar er zeven groote klassenzoowel van natuurgeesten als van elcmentale kernstofzijn, er ook in werkelijkheid zeyen en niet vierDevarajah's moeten zijn maar buiten den kring van

94en men zal gemakkelijk inzien dat het gevolg opden zedelijken aard indien de begeerte een kwadeis van een allernoodiottigst soort kan zijn.Nog vruchtbaarder in gevolgen ten goede often kwade zijn de gedachten des menschen omtrentanderen want in dat geval zweven zij niet om dendenker maar om het voorwerp der gedachte. Eenvriendelijke gedachte omtrent eenig iemand of eenernstige wensch voor zijn heil zal een vriendschappelijkenkunstmatigen elementaal vonnen en naar hemuitwerpen. Indien de wensch beslist is, zooals bijvoorbeelddat hij moge herstellen van de een ofandere ziekte, zal de elementaal een kracht zijn diesteeds boven hem zweeft om zijn herstel te bevorderenof om elken invloed af te wenden die zoukunnen strekken om dat te belemmeren en bij dezeverrichting zal hij wat een zeer aanmerkelijke matevan verstandelijkheid en aanpassingsvermogen scbijntten toon spreiden of schoon het in werkelijkheidenkel een kracht is die zich uit langs de richtingvan den minsten weerstand, die gestadig en steeds ineene richting per~t en elk kanaal te baat neemt datzij vinden kan evenals het water in een vergaarbakoogenblikkelijk de eene open pijp ZOll vinden ondereen dozijn geslotene en zich daardoor zou uitstorten.Indien de wensch louter een onbepaalJe voor zijnalgemeen welzijn is zal de elementale kernstof in 'baar wonderbaarlijke vervormbaarheid ook nauwkeurigantwoorden op dat minder bepaalde denkbeelden het schepsel dat gevormd wordt zal zijnkracht uitstorten in de richting van elke daad tennutte van den man welke het gemakkelijkst voorhanden9515. Natuurlijk hangen in aIle gevallen de hoeveelheidvan alie kracht die het uit te stortell heeften de lengte van den tijd dat het Ievcn zal omhaar uit te storten geheel en al af van de krachtvan den oorspronkelijken wensch of gedachte diehet deed geboren worden, of schoon men zich moetherinneren dat het als het ware gevoed en versterktkan worden en zijn Ievenstijdperk veriengd wordendoor andere goede wens chen of vriendelijke gedachtendie in dezelfde richting worden uitgeworpen.Verder schijnt het even ais de meeste anderewezens bewogen te worden door een instinktmatigebegeerte om zijn leven te verlengen en werkt daaromterng op zijilen schepper ais een kracht die er voortdurendnaar streeft om de vernieuwing van hetgevoel op te wekken die het in aanzijn riep. Hetoefent op gelijke wijze invioed uit op anderen metwie het in aanraking komt of schoon zijn verb andmet hen natuurIijk niet zoo volmaakt is.AI wat gezegd is betreffende de uitwerking vanO'oede wenschen en vriendelijke gedachten is ookbwaar in de tegenovergestelde richting van slechte wenschenen booze gedachten; en wanneer wij de hoeveelheidnijd, haat, boosheid en liefdeloosheidbeschouwen die in de wereid bestaat zal men lichtbegrijpen dat men onder de kunstmatige elementalenvele verschrikkelijke schepsels kan zien.Iemand wiens gedachten of begeerten spijtig, dierlijk,zinnelijk, hebzuchtig zijn gaat de wereld door terwijlhij overal een eigen verpestenden dampkring metzich medevoert, bevolkt door de walgelijkc wezens

96die hij heeft geschapen om zijn gezellen te 7.ijn,zoodat hij niet alleen zelf in een treurig slechtentoestand verkeert maar een gevaarlijke plaag is voorzijn medemenschen daar hij allen die het ongelukhebben om met hem in aanraking te komen aan dekans blootstelt om zedelijk besmet te worden doorden invloed van de verfoeilijkheden waarmede hijzich verkiest te omringen. Een gevoel van wangunstigenof jaloerschen haat jegens iemand anderszal een kwaden elementaal zenden om boven hem tezweven en te zoeken naar een zwak punt waardoorhij zijn werking doen kan en als het gevoel bestendigis kan zulk cen schepsel er voortdurenddoor gevoed worden en daardoor in staat gesteldom zijn onbegeerlijke werkzaamheid gedurende eenlang tijdperk te verlengen. Hij kan evenwel geengevolg teweeg hrengen bij dengeen tegen wien hijgericht is tenzij juist deze de eene of andere neigingheefl: die hij kan voeden, het een of andere steunpuntals het ware als hefboom i tegen de auravan iemand van zui ver denken en goed levenstuiten al zl1lke invloeden onmiddellijk terug daar zij!liets vinden waaraan zij zich kl1nnen vasthechtenen in dat geval werken zij door een zeer merkwaardigewet met al hun kracht terng op hun oorspronkelijkenschepper. In hem vinden zij door hetonderstelde een zeer verwant veld voor werkzaamheiden zoo werkt het Karma van zijnslechten wensch zich onmiddellijk uit door middelvan de eigen wezenheid die hijzelf in aanzijn heefl:geroepen. Evenwel gebeurt het nu en dan d~t eenkunstmatige elementaal van deze beschrijving om97verscheidene redenen niet m staat IS zijn krachthetzij op zijn doel of op zijnen schepper uit testorten en in zulke gevallen wordt hij een soortzwervende duivel, licht aangetrokken door een iederdie gevoelens koestert welke overeenkomstig die zijnwelke hem deden geboren worden en evenzeer klaarom hetzij zulke gevoelens in hem te versterken terwille van de kracht die hij er uit putten kan, of omzijnen voorraad slechten invloed over hem nit testorten door elke opening die hij hem moge aanbieden.Indien hij krachtig genoeg is om dehand te leggen op de een of andere voorbijgaandeschil en haar te bewonen dan doet hij dat dikwijlsdaar het bezit van zulk een tijdelijk tehuis hem instaat stelt zij~ verschrikkelijke hulpbronnen zorgvuldigerte sparen. In dezen vorm kan hij zich dooreen medium openbaren en kan hij door zich voorte doen als een welbekend vriend soms invloedverkrijgen over menschen waarop hij anders weinighouvast zou hebhen.Wat hierboven geschreven is, zal dienen om devcrklaring te versterken die alreeds is afgelegd betreffendehet belang om een gestrenge heerschappij overonze gedachten te handhaven. Menig welmeenendmensch die schroomvallig nauwgezet is om zijn plichtenjegens zijn buurman in woord en daad te verrichtenis geneigd te beschouwen dat zijn geda,chtenten minste niemand aangaan dan hemzelf en laat zezoo uitspatten in verschillende richtingen terwijl hijvolslagen onbewust is van de zwermen verderfelijkeschepselen die hij tot de wereld uitzendt. Tot zooiemand zou een nauwkeurig begrip van de gevolgen

98van gedachte en begeerte in het voortbrengen vankunstmatige elementalen kOlllen als een schrikwekkendeopenbaring; aan den anderen kant zou hetde groot5te troost zijn voor vee I toegewijde en dankbarezielen die gedrukt worden door het gevoel datzij niet in staat zijn om iets terug te doen voor degoedheid die hun wordt betoond door hl1nne weldoeners.Want vriendelijke gedachten en ernstigegoede wenschen worden even gemakkelijk en krachtdadigonder vorm gebracht door de armsten als doorde rijksten en het ligt binnen het vermogen van bijnaieder mensch indien hij de moeitc nemen wil am watfeitelijk een goede engel is altijd aan de zijde vanrlen broeder of zuster, den vriend of het kind dienhij het liefst heeft te onderhouden, zonder dathet er toe doet in welk deel van de wereld deze zijnmoge. Menigmaal hebben de liefderijke gedachtenen gebeden van een moeder zich tot een schutsengelvoor het kind gevormd en hem behalve in het bijnaonmogelijke geval dat het kind geen instinkt in ziehhad dat antwoord gaf aan een goeden invloed ongetwijfeldhulp en bescherming verleend. Zulke beschermerskunnen dikwijls door het helderziend gezichtworden gezien en er zijn zelfs gevallen geweestwaar een hunner voldoende kracht gehad heeft om zichte verstoffelijken en een oogenblik zichtbaar te wordenvoor het stoffelijk gezicht. Een merkwaardig. feit dat hier melding verdient is dat zelfs na denovergang van de moeder tot den devachanischentoestand de liefde die zij uitstort over de kinderenwaarvan ze denkt dat ze haar omringen, zal terngwerkenop de werkelijke kinderen die nog- in deze99wereld leven en dikwijls den schutselementaal zalsteunen dien zij schiep terwijl zij op aarde was· totdathare geliefden zehren op hun beurt weggaan. ZooalsMevronw Bla vatsky opmerkt: ((haar liefde zal steedsdoor de kinder en in den vleesche worden o oevoeld ,zij zal zich openbaren in hunne droomen en dikwerfin verschillende gebeurtenissen, in voorzienige beschermingenen ontsnappingen - want liefde is eensterk schild en wordt niet beperkt door ruimte oftijd." (Key to Theosophy, hlz. 150). Aile verhalenvan de tusschenkomst van beschermengelen moetenevenwel niet toegeschreven worden aan de werkzaamheidvan kunstmatige elementalen want in velegevallen zijn zulke "engelen" de zielen van hetzijlevende, hetzij onlangs overleden menschelijke wezensgeweest, en zij zijn ook nn en dan of schoon zeldenDeva's geweest. .Dit vermogen van een ernstige begeerte, vooralindien zij dikwijls wordt herhaald, om een werkdadigenelementaal te schepp en die steeds knichtigdrijft naar de richting van zijn eigen vervulling isde wetenschappelijke verklaring van wat vrome maaronwijsgeerige menschen aanduiden als antwoordenop een gebed. Er zijn gevallen of schoon die te

100voordoen zijn om den alreeds door den wenschgevormden elementaal te versterken en met verstandte riehten.Een zeer merkwaardig en leerzaam voorbeeldvan de buitengewone bestendigheid van deze kunstmatigeelementalen onder gunstige omstandighedenkwam zeer onlangs ter kennis van een onzer onderzoekers.Alle lezers van de letterkunde van zulkeonderwerpen weten dat van vele onzer oude familienverondersteld wordt dat een overleveringsgewijzewaarschuwing voor den dood met hen in verb andstaat - een verschijnsel van de een of andere soortdat, gewoonlijk eenige dagen van te voren, den doodvoorspelt van het hoofd des huizes. Een teekenendvoorbeeld hiervan is het welbekende verhaal vanden witten vogel der Oxenhams welks versehijningsteeds sedert den tijd van Koningin Elisabeth is erkendals een zekere voorzegging van den naderenden doodvan het een of andere lid der familie; terwijl eenander de spookkoets is waarvan men verhaalt datzij rijdt naar de deur van een zeker kasteel in hetNoorden wanneer een gelijk onheil op komst is.Een versehijnsel van deze klasse vindt plaats inverband met de familie van een onzer leden maarhet is van een veel alledaagseher en minder treffendsoort dan elke der bovengenoemde, en bestaat slechtsuit een pleehtig en indrukwekkend akkoord lijkzangaehtigemuziek dat sehijnbaar in de lucht drijvendgehoord wordt drie dagen voordat de dood plaatsvindt. Ons lid zette zieh na dit mystieke geluidzelf tweemaal te hebben gehoord en zijnwaarschuwing in beide gevallen geheel juist te hebben101bevonden terwijl hij wist dat volgens de familieoverleveringhetzelfde verseheidene eeuwen lang gesehiedwas, tot het onderzoeken door okkulte wijzen vande oorzaak die aan zulk een vreemd verschijnsel tengrondslag lag. De uitkomst was onverwacht maarbelangwekkend. Er bleek dat het hoofd der familieevenals menig ander dapper rna n ergens in detwaalfde eeuw op kruistoeht trok en zijn jongstenen lievelingszoon, een veelbelovend jongeling wiensslagen in het leven de dierbaarste hartewensch vanzijnen vader was, met zich mede. nam om zijn sporente winnen in de heilige zaak. Ongelukkigerwijswerd de jonkman evenwel in den strijd gedood, ende vader werd in de diepten der wanhoop gestortdaar hij niet alleen over het verlies van zijnen zoontreurde maar nog meer over het feit dat hij zoo plotselingwas weggemaaid in den vollen bloei van ' eenzorgelooze en niet geheel onberispelijke jeugd. Zoosmartelijk waren inderdaad de gevoelens van denouden man dat hij zijn ridderlijk hamas afwierp eneen der groote monnikenorden binnentrad en degelofte aftegde om het gansehe oversehot zijns levenste wijden aan het gebed, eerst voor de ziel vanzijnen zoon, en ten tweede dat voortaan geen afstammelingv~n hem ooit weer wat zijn eenvoudig en vroomgemoed het versehrikkelijke gevaar toe seheen van denelood onvoorbereid te ontmoeten zou overvallen. Dagin dag uit gedurencle menig jaar stortte hij aile krachtzijner ziel uit in het kanaal van dien eenen inniaen ·bwenseh terwijl hij vast geioofde dat het gevolg dat hijzoo emstig begeerde op de een of andere wijze teweeg zou worden gebraeht. Een bestudeerder van het

102okkultisme zal weinig moeite bebben om te besluitenwat het gevoig zou zijn van zulk een beslisten enlang voortgezetten gedachtes~room; onze ridderlijkemonnik schiep een kunstmatigen elementaal van geweldigekracht en rijkdom aan hulpmiddelen voor zijneigen bijzonder doel, en taste er binnen in een voorraadkracht op die hem zou in staat stellen zijn wenschenuit te voeren gedurende een onbepaald tijdperk.Een elementaal is een volmaakte voorraadbattcrij -een waaruit feitelijk niets weglekt; en wanneer wijons herinneren wat zijn oorspronkelijke kracht moetzijn geweest en hoe vergelijkenderwijs zelden hijopgeroepen zou worden om die uit te zenden zullenwij er ons ternauwernood over verwonderen dat hijzelfs nu nog een onverzwakte levenskracht vertoont ennag altijd de onmiddellijke afstammelingen van denouden kruisvaarder waarschllwt voor hun naderendenondergang door in hunne ooren de vreemdeklaagmuziekte herhalen die zeven honderd jaar geleden in Palestinade lijkzang was van een jong en dapper soldaat.2. Bewust gevormdf' clcmc1ltalc1l. Nademaalzlllke gevolgen als hierboven beschreven zijn, zijnteweeggebracht door de gedachtekracht van mensch endie er geheel en al in het duister over waren watzij deden zal men zich gereedeJijk voorstellen dateen toovenaar die het onderwerp kent en nauwkeurigbet gevolg kan zien dat hij te weeg brengt in dezerichting een geweldige macht kan bezitten. Inderdaadgebrlliken okkultisten n .n zaowel de witte als duisterescholen dikwijls kUllstmatige elementalen in hun werken er zijn weinig opdrachten die de macht van zlllke103schepselen te boven gaan wanneer zij wetenschappelijkzijn gereed gemaakt en met kennis en vaardigheidzijn gericht, want iemand die weet hoe hijdat doen moet kan een verb and in stand houdenmet zijnen elementaal en dien lei den zander dat heter toe doet op welken afstand hij werkzaam mogezijn, zoodat hij feitelijk zal handelen alsof hij begiftigdware met het volledige verstand van zijnenmeester. Soms zijn op deze wijze zeer besliste enzeer krachtdadige beschermengelen verstrekt, of schoonhet wellicht zeer zelden is dat Karma zulk een beslistingrijpen in iemands leven als dat zau zijn toestaat.In zulk een geval even wei als dat van eenleerling der Adepten die in den loop van zijn werkvoor hen het gevaar ZOll kunnen moeten loopen vaneen aanval door krachten waarvoor zijn ongeholpenkrachf geheel en al onvoldoende zau zijn om er zichmede te meten zijn er beschermers van deze beschrijvinggegeven en hebben hun slapelooze waakzaamheiden geweldige kracht volkomen getoond. Doorenkele der meer gevorderde verloopen van zwartekunst kunnen er ook kunstmatige elementalen vangroote kracht tot bestaan geroepen worden en opverscbillende wijzen is door zulke wezenheden veelkwaads te weeg gebracht. Maar het is van dezeevenals van de vorige klasse waar dat zij wanneerzij op iemand gericht worden op wi en zij wegenszijn reinheid yan bxakter niet in staat zijn invloeduit te oefenen met verschrikkelijke kracht terugwerkenop huunen schepper; zoodat het middeleeuwscheverhaal van den toovenaar die in stukken gescbeurdwerd door de cluivelen die hij zelf had opgewekt

104niet louter fabel is maar zeer goed een vreeselijkenfeitelijken grondslag kan hebben.Zulke schepselen ontsnappen nu en dan, omverscheidene redenen, aan de heerschappij dergenendie trachten gebruik van ze te maken en wordenzwervende, doellooze dnivels evenals onder gelijkeomstandigheden enkele van diegenen die genoemdzijn onder het voorgaande hoofdje; maar diewelke wij nn beschouwen zijn daar zij veel meerverstandelijkheid en kracht bezitten en een veellangerbestaan naar verhouding gevaarlijker. Zij zoekenonveranderlijk naar middelen om hun leven te verlengen,hetzij door als vampiers te leven ten kosteder levenskracht van menschelijke wezens, of doorhen te nopen om hun offers aan te bieden; en ondereenvoudige halfwilde stammen zijn zij er door eenoordeelknndig optreden dikwijls in geslaagdom zichals dorps- of familiegoden te do en erkennen. Elkegodheid die nfferanden eischt die het storten vanbloed meebrengen kan altijd worden aangewezen alsbehoorende tot de laagste en walgelijkste klassedezer soort, andere mindel' verwerpelijke soorten zijnsoms tevreden met offers van rijst en gekookt voedselvan verschillende so orten. Er zijn gedeelten vanlndie waar men zelfs ten · huidigen dagc deze beidever~cheidenheden kan vinden bloeien en in Afrikazijn ze waarschijnlijk verhoudingsgewijs talrijk. Doormiddel van welke voeding ook die zij nit de offerandenkunnen ver~rijgen en nog meer door de levenskrachtdie zij trekken uit hunne toegewijden kunnenzij voortgaan hun bestaan te verlengen, vele jarenof zelfs eeuwen lang, terwijl zij voldoende kracht105behouden onl nn en dan verschijnselen van een zwaksoort te verrichten om het geloof en den ijver hunnervolgelingen aan te sporen en onveranderlijk op deeen of andere wijze onaangenaam worden indien degewone offers worden verwaarloosd. Zoo werd bi~voorbeeldonlangs beweerd dat de bewoners in eenlndisch dorp bemerkt had den dat er wanneer deplaatsc1ijke godheid om de een of andere red en zijnof haar regelmatige maaltijden niet ontving met vreesaanjagendeherhaaldheid van-zelf-ontstaande brandenbegonnen nit te breken onder de hutten, soms drieof vier tegelijk, in geval1en waarin zij verklaardendat het onmogelijk was om menschelijke bemiddelingte vermoeden, en andere verhalen van meer ofminder gelijken aard zullen ongetwijfeld oprijzen inhet geheugen van elken lezer die iets weet van deafgelegen hoekjes van dat allerwonderlijkste van allelanden.De knnst om kunstmatige elementalen te vervaardigenvan uitermate groote hefligheid en krachtschijnt een der bijzonderheden te zijn geweest dertoovenaars van Atlantis - "de heeren van het duistereaangezicht". Een voorbeeld van hunne vennogensin deze richting wordt gegeven in Tlze Secret Doctrim(Deel 11, bIz. 427) waar wij lezen van dewonderbaarlijke sprekende dieren die door eenbloedoffer moesten tot rust worden gebracht opdatzij hunne meesters niet zouden wekken en henwaarschuwen voor de dreigende vernietiging. Maarafgescheiden van deze vreemde beesten schiepen zijandere kunstmatige wezenheden van zulk een geweldigekracht en vermogen dat er duister op gezinspeeldASTRAALG EBIED. 8

106wordt dat s0l11mige hunner zich zelfs tot op dezendag in het le'ven hebben gehouden of schoon ermeer dan eJfduizend jaar verloopen zijn sedert deramp die hunne oorspronkelijke meesters overstelpte.De versehrikkelijke Indische godin welker toegewijdengedwongen werden om in haren naam devreeselijke l11isdaden van Thnggie te plegen - deij zingwekkende Kill die zeUs tot op dezen dagaangebeden wordt met plechtigheden die te afschuwelijkzijn om te beschrijven - zou zeer goed een overblijfselkunnen zijn van een stelsel dat weggevaagdmoest worden zelfs ten koste van de overstrooming vaneen vasteland en het verlies van viji en zestig l11illioenmenschelijke levens.3. Mt1tsclzeli.fkt· Kunstmatighedell. Wij moetennn een klasse van wezenheden beschouwen dieofsehoon zij sleehts zeer weinig enkelingen bevat,wegens haar nauw verb and met een der groote bewegingender h~dendaags ehe tiiden een belangrijkheidheefl verkregen welke geheel en a1 buiten verhoudingstaat tot hare aantallen. Ret sehijnt twijfelachtigof zij moet venehijnen onder de eerste ofderde onzer hoofdafdeelingen, maar of schoon zijzeer zeker menschelijk is, is zij zoover verwijderdvan den loop der gewone ontwikkeling, zoo gehee1en al de uitkomst van een wil buiten haar eigenedat zij wellieht het natuurlijkst een plaats inneemtonder de kunstmatige wezens. De B"emakkelijkstewijze om haar te besehrij yen zal zijn om tebeginnen met hare geschiedenis en om dat te doenmoeten wij wederom eenmaal terugzien naar hetgroote Atlantische ras. Wanneer wij denken aan107de Adepten en seholen van okkultisme van datmerkwaardige volk keeren onz~ gedachten als vanzelf terug tot de sleehte handelwijzen waarvan wijzooveel llOoren in verLand met hunne latere dagen,maar wij moeten niet vergeten dat de maehtige besehavingvan Atlantis v66r die eeuw van zelfzuchten ontaarding veel had voortgebraeht dat edel enwaard was om bewonderd te worden en dat er onderzijne leiders sommigen waren die nn op de verhevenstetoppunten staan die tot heden door denmensch zijn bereikt. Onder de loges voor :Jan inwijdingvoorafgaande okkulte studie die door deAdepten der goede Wet gevormd waren was er eenin een zeker deeJ van Amerika dat to en sehatplichtigwas aan een der groote Atlantische alleenheersehers,"de Goddelijke H eerschers van de GuldenPoort", en of schoon zij vele en vreemde lotswisselingenheeft doorgemaakt, of schoon zij haar hoofdkwartiervan land tot land heeft moeten verplaatsennaarmate elk op zijn beurt werd ol'erstroomd door deschokkende bestanddeelen van een latere bescbavingbestaat die loge nog zelfs tot op den huidigen dagen voIgt nog hetzelfde rituaal der oude wereJdonderwijst zelfs als heilige en verborgen taaldenzelfden Atlantisehen tongl'al die zoo vele duizendenjaren geleden bij hare stichting in gebruik was. Zijblijfl nog altijd wat zij van den aanvang af geweestis, een loge van okkultisten van zuivere en menschlievendedoeleinden, die de bestudeerders welke zijwaardig acht geen onaanzienlijken afstand voerenkan langs den weg tot kennis en die de zielknndigekrachten welke zij te geven heeft sleebts verleent

108na de allerbeproevendste toetsen nopens de geschiktheidvan den kandidaat. Hare leeraars staan nietop de hoogte der Adepten maar toch hebben honderdendoor haar geleerd hoe den "oet op bet Padte zettefl dat hen tot Adeptschap geleid heeft inlatere levens en of schoon zij niet in onmiddellijkegemeenschap staat met de Broederschap del' Himalaya'szijn er onder deze laatste sommigen die zelfin vroegere inkarnatie's met haar in verband gestaanhebben en daarom een meer dan gewoon wiendelijkebelangstelling bewaren in hare verricbtingen.De hoofden dezer loge hebben of schoon zij zichen hunne vereeniging altijd strikt op den achtergrondhebben gehouden niettemin van tijd tot tijd gedaanwat zij konden , om den vooruitgang der waarheidin de wereld bij te staan en onge\'eer een halveeenw geleden besloten zij in wanhoop over hetoverheerschende stofgeloof dat aile g,eestelijkheid inEuropa en Amerika scheen te smoren een pogingte doen om dit op ietwat nieuwe wijzen te bestrijden- inderdaad , om gelegenheden aan te bieden waardoorelk redelijk mensch een volstrekt bewijs zo'ukunnen verkrijgen van dat leven afgescheiden vanhet stoffelijke lichaam dat de wetenschap neigde teontkennen. De getoonde verscbijnselen waren opzich zelf niet volstrekt nieuw claar wij er onder deneen of anderen vorm van kunnen hooren door degansche geschiedenis heen, maar hunne beslisteorganisatie - hun voortbrenging als het ware opbevel - dit waren beslist nieuwe trek ken v~~r debedendaagsche wercld. De aldus op touw gezettebcweging \Verd langzamerhand tot den grooten109samenstel van het hedendaagsche spiritualisme enof schoon het wellicht onbillijk zou zijn om de bewerkersvan het plan onmiddellijk vcrantwoordelijkte stellen voor vele der gevolgen die er uit zijnvoortgevloeid moeten \Vij toegeven dat zij hun doelhebben bereikt tot op die 100gte dat zij grooteaantallen menscben hebben bekeerd van een geloorin niets in ' het bijzonder tot een vast gelonf aanten minste de eenor andere soort tOekomstig leven.Dit is ongetwijfeld een prachtige uitkomst of schoonze in de meening van velcn dergenen wier machten kennis hen in staat stellen een breedere beschouwingte hebben ' over zulke zaken dan \Vij kunnen, is bereikt tot een te hoogen prijs daar hethun toeschijnt dat over het geheel het toegebrachtenadeel het goede overtreft. De gevolgde handelwijzewas om een of ander gewoon persoon naden dood te nemen hem door en door op het. ,astraalgebied op te wekken, hem tot op zekere hoogtete onderrichten in de vermogens en mogelijkhedendie daartoe behooren en hem dan te belasten metde leiding van een spiritualistischen kring. Hij "ontwikkelde"op zijn beurt andere vertrokken persoonlijkhedenlangs dezelfde lijn, zij werkten allen in opdegenen die op hunne seances aanzaten en ((ontwikkelden"hen als mediums, en zoo groeide enbioeide het spiritualisme. Zonder twijfel openbaardenzich nu en dan levende leden der oorspronkelijkeloge in den astral en vorm m sommige derkringen, wellicht kunnen zij dat zelfs heden doen,maar in de meeste gevallen gaven zij eenvoudig dieaanwijzing en leiding welke zij noodig achtten voor

J 10de personen die zij met de leiding belast hadden.Er bestaat weinig twijfel dat de beweging zo oveelsneller toenam dan zij venvaeht hadden dat zespoedig geheel buiten hun bed wang geraakte, zoodatzij zooals gezegd is voor ve1e der latere ontwikkelingensleehts middellijk verantwoordellijk kunnenworden g-eh ouden.Natuurlijk vertraagde de verinniging van hetleven op het astraalgebied van degenen die aldusmet de Ieic1i ng van kringen belast waren op beslistewijze hun natuurlijken vooruitgang en of schoon hetdenkbeelc1 geweest was dat alles wat op deze wijzevedoren zou worden volkom~n vergoed zou wo rdendoor het goede K:uma dat verworven werd doorhet helpen om anderen tot de waarheid te voerenbeyond men spoedig dat het onmogelijk was omeenigen langen tijd gebruik te maken van een "geleigeest"zonder hem ernstig en blijvend nadeeI teberokkenen. In sommige gevallen werden zulke"geleiders" daarom teruggetrokken en andere voorhen in de plaats gesteId, in andere werd het omverseheidene redenen onwenschelijk ge;ceht zulk eeneverandering te maken en toen werd een zeer merkwaardighulpmiddel te baat genomen dat de eigenaardigeklasse schepsels deed ontstaan die wij "menscheIijkekunstmatigheden" hebben genoemd. Men lietde hoogere beginselen van den oorspronkelijken "geleider"op hun lang vertraagde ontwikkeling doorgaan totden devaehanisehen toestand maar men nam de schimdie hij achterliet in bezit, men onderhield haar enbewerkte ha::r zoodanig dat zij aan haren bewonderendenkring feitelijk juist zoo zou voorkomen111als vroeger. Dit schijnt eerst door leden der logezelven te zijn 'gedaan maar blijkbaa.r vond men dieschikking lastig of ongeschikt of men beschouwdehaar wellieht als verlies van kracht en dezeHdetegenwerping paste op het ' gebruik van een kunstmatigenelementaal voor dit dod, zoo werd ten slottebesloten dat de overleden persoon die aangewezenzou zijn om delI' vroegeren "geleigeest" op te volgendat nog zou doen maar bezit zou nemen van deschim of sehil van laatstgenoemde en inderdaadeenvoudig zijn voorkomen zou dragen. Er wordtgezegd dat sommige leden der loge hier tegen opkwamen op grond dat hierin of schoon het doelgeheel en al goed mocht zijn een zekere hoeveelheidbedrog was vervat maar de algemeene meeningsehijnt geweest te zijn dat er daar de sehim werkelijkdezelfde was en ten minste iets bevatte van denoorspronkelijken lageren Manas niets in de zaakwas dat bedrog kon worden genoemd. Ditdan was het ontsta~n van de menschelijke kunstmatigewezenheid en men begrijpt dat in enkekgevallen meer dan een zoodanige veranderinggemaakt is zonder achterdoeht op te wckken ofsehoonaan den anderen kant son~ ige onderzoekers vanhet spiritualisme opmerking gemaakt hebben vanhet feit dat zekere verschillen na een aanmerkelijkverloop van tijd plotseling merkbaar werden in demanier en aard van een Ugeest". Ret is onnoodigte zeggen dat niemand der Adeptenbroederschapooit de vorming van een kunstmatige wezenheid vandeze soort heeft goedgekeurd of schoon zij bij niemandkon tusschenbeide treden die daeht dat het goed

112was zulk een handelwijze te volgen. Een zwak puntin de schikking is dat vele anderen behalve deoorspronkelijke loge dit plan kunnen volgen en · erbestaat niets wat ook om zwarten , toovenaars teverhinderen om in gemeenschap tredende "geesten"te verschaffen, zooals inderdaad geweten wordt datzij gedaan hebben.Met deze klasse besluiten wij ons overzicht vande bewoners van het astraalgebied. Met de enkeleweinige bladzijden terng in het bijzonder gemaaktevoorbehouden kan de lijst als een vrij volledigeworden beschouwd, maar er moet nag eens denadruk op worden gelegd dat deze verhandeling erslechts aanspraak op maakt een schets te zijn vanenkel en louter den o,mtrek van een zeer uitgebreidonderwerp waarvan de uitwerking in bij zo n­derheden den tijd van een leven van studie en hardwerk zou behoeven.VERSCHI]NSELEN.Of~hoon in den loop yan dit vertoog verscheidenebovenstoffelijke verschijnselen zijn vermelden tot op zekere hoogte verklaard zal het wellichttoch alvorens te besluiten wenschelijk zijn om inzooyerre in het kort te herhalen dat een lijst gegevenwordt van die welke het yeel vuldigst aangetroifenworden door den bestudeerder van deze onderwerpenen dat wordt aangegeven door welk der middelaarsdie wij hebben trachten te beschrijven zij gewoonlijkworden veroorzaakt. De hulpbronnen der astr:;talwereldzijn evenwel zoo verscheiden dat bijna elkverschijnsel waarmede wij bekend zijn op verscheideneverschillende wijzen kan worden tot stand gebrachtzoodat het aIleen mogelijk is om in dezen algemeeneregels nit een te zetten.Verschijningen van spoken leveren een zeergoed voorbeeld van de zooeven ~ gemaakte opmer k' mgwant op de losse wijze waarop die woorden gewoonlijkgebruiktworden knnnen zij voor bijna elken bewoner vanhet astraalgebied staan. N atuurlijk zien psychisch ontwikkeldemenschen voortdurend zulke dingen maar vooreen gewoon mensch moet om "een spook te zien"zooals de gewone uitdrukking luidt een van tweezaken geschieden: hetzij ·dat spook moet z.i.Gh, ve r-113

11-+stoffelijken of die persoon moet cen tijdelijke flikkeringvan psychische waarneming hebben. Wanneerhet geval niet was dat geen van deze beide gebeurtenissengewoon is zou men even dikwijls spokenin onze straten ontmocten als levende menschen.Wanneer men het spook ziet zweven in debuurt van een graf is het waarschijn~Kcrkhoflijkde etherische schil van den pasSpOkCll.begraven persol)D of schoon het hetastraallichaam van een levend mensch zijn kandie III den slaap de grafstede van een vriendbezoekt, of ook kan het een verstoffelijktegedachtevorm wezen - dat wil zeggen eenkunstmatige elementaal, geschapen door de krachtwaarmede iemand denkt dat hij op die bijzondereplaats aanwezig 15. Deze verscheidenheden zoudengemakkelijk ~'an elkander te onderscheidenzijn door elkeen die gewoon is het astraalgezichtte gebruiken maar het zou zeer waarschijnlijk7.ijn dat een ongeoefende ze alle vaagweg "spoken"noemde.Verschijningen op den tijd van den dood zijn geenszinsongewoon en zijn zeer dikwijls in werke-V erse I lIJmngcnVIlIl ster- vorm van den stervende gebracht worden··· liJ·kheid bezoeken welke door den astraal­venden. juist v66r wat wij verkiezen het oogenblikvan verscheiden te noemen; of schoonhet ook hier weer geheel waarschijnlijk is dat hetgedachtevormen zijn die in het aanzijn zijn geroependoor zijn ernstigen wensch om den een of anderenvriend nog eenmaal te zien voor dat hij overgaat toteen onbekenden toestand.115Verschijningen op de plaats waar de een ofandere misdaad is begaan zijn gewoonlijkSpookgedachtevormen,door den misdadiger plaatscn.uitgeworpen, die hetzij levend of doodmaar allervoornamelijkst wanneer hij dood is voortdurendweer en weer over de oinstandigheden va.nzijn daad overdenkt, en daar deze gedachten natuurlijkerwijzezeer levendig zijn in zijn gemoed op den~erjaardag van de oorspronkelijke misdaad is hetdikwijls aileen bij die gelegenheid dat de kunstmatigeelementalen die hij schept sterk genoeg zijnom zich voor het gewone gezicht te verstoffelijken,een feit dat de tijdmatigheid van sommige openbaringendezer klasse verklaart. N og een punt metbetrekking tot zulke ver3chijnselen is dat overal waareenige geweldige verstandelijke verstoring heen plaatsgevonden, overal waar overstelpende schrik, leed,smart, haat of inderdaad elk soort innige hartstochtgevoeld is, een indruk van zulk een treffenden aardop het astraallicht gemaakt is dat iemand met zelfshet flauwste vonkje van psychisch vermogen er nietanders dan diep door kan worden aangedaan en er zouslechts een geringe tijdelijke vermeerdering van gevoeligheidnoodig zijn am hem in staat te stellenom zich bet gansche tooneel voor oogen te brengen- om de gebeurtenis in al haar bijzonderhedenschijnbaar voor zijne oogen te zien plaats vinden -­en in zulk een geval zou hij natuurlijk mededeelendat het op die plaats spookte en dat hij eenspt~ k gezien bad. Inderdaad wonl en menschen dietot nogtoe niet in staat zijn ·om onder welke omstandighedenook psycbisch te zien dikwijls zeer on-

11 baangenaam aangedaan wanneer zij zulke plaatsen:lIs wij genoemd hebben bezoeken; er zijn er bijvoorbeelddie zich niet op hun gemak gevoelenwanneer zij de Tyburn-Tree-plaats langs komen ofdie niet kunnen blijven in de Gruwelkamer vanMadame Tussaud 1) of schoon zij er zich wellicht inhet minst niet bewust van zijn dat hun onpleizierigheidte wijten is aan de vreeselijke indrukken inhet astraallicht die plaatsen en voorwerpen welkerieken naar verschrikking en misdaad omringen enaan de aanwezigheid van de walgelijke astralewezenheden die altijd wemelen in de buurt van zulkemiddelpunten.Ret familiespook dat wij in de vaste verhalenvan het bovennatuurlijke gemeenlijk aan­FamilietreffenaJs een aanhangsel van het leenspoken.roerige kasteel kan hetzij een gedachtevormzijn of een ongewoon levendige indruk ophet astraallicht of ook kan het werkelijk een aande aarde gebonden voorouder zijn die nog altijdde tooneelen bespookt waarop zijn gedachten enhoop zich gedurende het leven hadden samengetrokken.Een andere klasse van spokerijen die den vormvan belluiden, steenwerpen, of het brekenBelluiden, van aardewerk aannemen is alreedsSteenwerpen,aangeroerden IS bijna onveranderIijkcnzoovoorts. khet wer van elementale krachten diehetzij blindelings in beweging gebracht worden doorde lompe pogingen van een onwetende die tracht1) Tyburn Tree is een vroegere Londensthe rechtplaats, enMadame Tnssaud het Lonl]cnsche Panoptikum of wassenbeeldengalerij.(Vert.)117de aandacht te trekken van zijne overlevende vrienden,Of opzettelijk gebruikt door den een of anderenkinderlijk ondeugenden natuurgeest.De natuurgeesten zijn ook verantwoordelijkvoor, de waarheid die er zijn moge inFcccn.aUe vreemde feeensprookjes die in zekeredeelen des lands zoo algemeen zijn. Soms stelt eentijdelijke verkrijging van helderziendheid welke geenszinsongewoon is onder de belVoners der eenzameber.gstreken den een of anderen zich-verlaat-hebbenden reiziger in staat om hun vroolijke bokkesprongengade te slaan, soms wordt het een of andere·verschrikte slachtoffer vreemde poetsen gebakken enwordt er een begoocheling over hem geworpen dieheill bijvoorbeeld huizen en menschen doet zienwaar hij weet dat er in werkelijkheid geen bestaan.En dit is dikwijls niet 10uter de begoocheling van .een oogenblik want iemand zal soms een ganschlange reeks denkbeeldige maar allertreffendste lotgevallendoormaken en dan plotseling zien dat zijngansche , schitterende omgeving in een oogwenk isverdwenen en hemla:at staan in de een of andel:eeenzame vallei of op de een of and ere door den windbez\viepte vlakte. Aan den anderen kant is hetgeenszins veilig om aile volkssagen over dit onderwerpals op feiten gegrond te aanvaarden want hetgrofste bijgeJoof is dikwijls vermengd met de beschouwingenvan het boerenvolk over deze wezenswoals door een onlangsche verschrikkelijke moordzaakin Ierland werd aangetoond_Aan dezeJfde wezenheden moet ecn groot gedeeltevan wat stoffelijke verschijnselen genoemd

0 I·ok118worden op spiritnalistische seances worden toegeschreven,inderdaad is menige seance geheel en aldoor deze ondeugende schepsels gegeven en zulk eenvertooning zou gemakkelijk versc:heidene treffendegebeurlijkheden kunnen omvatten zooals het antwoordenop ·Hagen en het overbrengen van beweerdeboodschappen door kloppen of stooten, het vertoonenvan "geestenlichten", het aanbrengen van voorwerpenvan een afstand, het lezen van gedachten welkeeenigen aanwezige voor den geest stonden, den neerslagvan geschriften en :eekeningen en zelfs verstoffelijkingen.Inderdaad zouden alleen de natuurgeesten indien deeen of ander hunner toevallig geneigd was om demoeite te nemen een seance kunnen geven die opeen lijn stond met de meest wonderbaarlijke waaroverwij lezen, want of schoon er zekere verschijnselenmogen zijn die naar zij zouden bemerken niet gemakkelijkvoor hen na te doen waren zou hun wonderbaarlijkbe~ooc:helings-vermogen hen zonder moeilijkheic.in staat stellen om den ganschen kring teovertuigen dat ook deze verschijnselen degelijkhadden plaats gevonden tenzij er inderdaad eengeoefend opmerker aanwezig was die hunne kunstenbegreep en wist hoe ze te verijdelen. Ais algemeeneregel kunnen wij steeds wanneer er op een seanceonnoozele streken uitgehaald of persoonlijke poetsengebakken worden de aanwezigheid afieiden hetzijvan natuurgeesten van de lagere soort of van menschelijkewezens die van een verlaagd genoeg soortwaren am gedurcncle het leven behagcn te schcppenlil zulke stompzinnige vert00ningenoIVat de wezenhcden aangaat die mogelijk "in119ilemeenschap treden" op een seance of die~ In gcmeeneenin trance gebracht medium kunnen be- schap tro- 0zitten of door hem spreken, hun naam is een- dendc W czcndo1 0von 19 eglO; er k I hedenIS nauwe IJ seen en e e 0klasse onder aile verscheidene bewoners van het astraalgebieduit wier rangen zij niet kunnen getrokken zijnof schoon men na de gegeven verklaringen licht zalbegrijpen dat de kansen er zeer tegen zijn dat zij vaneen hooge komen. Een zich openbarende "geest" katznauwkeurig zijn 0 wat hij voorgeeft te wezen maarover het geheel zijn de waarschijnlijkheden dat hij nietsvan dien aard is en voor den gewonen aanzittendebestaat er volstrekt geen middel am het ware v(:tn hetonware te onderscheiden daar de mate waarin eenwezen dat aile hulpmiddelen van het astraalgebiedte zijner bescni-k.king heeft iemand op het stoffelijkgebied kan bedriegen zoo groat is dat geen vertrouwenkan gesteld worden in wat zelfs het meest overtuigendebewijs schijnt. Indien er zich iets openbaartdat zich als iemands lang verloren broederaankondigt kan hij geen zekerheid hebben dat zijnaansI)raak rechtmatig is i indien het hem spreektover het een of andere feit dat slechts aan dienbroeder en aan hemzelf bekend was blijfl hij onovertuigdwant hij weet dat het de inlichting gemakkelijk zoukunnen hebben gelezen in zijn eigen denken of inzijn omgeving in het astraallicht, ze\fs wanneer hetnog verder gaat en hem iets vertelt dat met zijnbroeder in verband staat en waarvan hij zclf nietop de hoogte was maar dat hij naderband toetstdan beseft hij nog altijd dat zell's dit kan gelezenzijn uit de astrale gedenkschriflen of dat wat hij

120voor zich ziet enke! de schim kan zijn van ' zijnenbroeder en zoodoende diens gehfugen bezitten zondereenigerwijze hem zelf te wezen. , Er wordt geenoogenblik ontkend dat soms belangrijke mededeelingengedaan zijn op seances door wezenhedendie in zulke gevallen juist datgene geweest zijn watzij zeiden d;t zij waren, al wat beweerd wordt isdat het voor den gewonen mensch die een seancebezoekt geheel en al onmogelijk is om ooit zeker tewezen dat hij niet wreedelijk wordt bedrogen op deeen of andere van een half dozijn verschillende wijzen.Er hebben zich enkele gevallen voorgedaanwaarin leden van de okkultistenloge waarvan hip-rbovenvermeld is dat zij de spiritualistische beweginghebben doen ontstaan zelf d66r een medium eenreeks kostbare leeringen over hoog beJangwekkendeonderwerpen gegeven hebben maar dit is onveranderlijkgeschied op strikt besloten familie-seancesniet op openbare vertooningen waarvoor geld is betaald.Om de wijzen te begrijpen waarop een grooteklasse van stoffelijke vers

122maakt gemak door vaste stof heendnngen zoodat ditons in staat stelt om wetenschappelijk rekenschap tegeven voor sommige der cigenaardigheden van hetastraalgezicht, of schoon die hoafd en wien de steilingvan de vierde afmeting aanbevelenswaardig toeschijntdaarin een zuiverder en vollediger verklaring vinden.Het is duidelijk dat het loutere bezit van dit astraalgezichtdoor een wezen onmiddellijk rekenschap gevenZOU voor zijn vermogen am vele uitkomsten te weegte brengen die ~ns zeer wonderbaarlijk zouden toe­Helderzientlheid.schijnen - zooals bijvoorbeeld het If'zenvan een zinsnede nit een gesloten boek;en wanneer wij ons verder herinnerendat dit vermogen de macht van gedachtenlezen totin de volste mate in zich sluit, en ook, wanneer hetsamengaat met de kennis van de uitwerping vanstroomen in het astraallicht, die van het waarnemenvan een gewenscht voorwerp in bijna elk deel vande wereld, zien wij dat vrij \'eel der verschijnselenvan helderziendheid verklaarbaar zijn zeUs zonderons boven deze vlakte te verheffen. N atuurlijk brengtechte, geoefende en yolstrelet vertrouwbare helderziendheideen geheel en 301 verschillend stel vermogensin werking maar daar deze behooren tot een hoogergebied dan het astrale maken zij geen deel uit vanons huidig onderwerp. Het vermogcn van nallwkeurigevoorziening wcderOll1 behoortVool ziening geheel en al tot dat hoogere gebieden hetmaar tach vertoonen zich er dikwijls flikke-Tw e~deGezieht. ringen of weerspiegclingen van aan hetzuiver astrale gezicht, mecr in het bijzonderonder een\'ollJigen van harte die onder geschikte123omstandigheden leven i wat het "tweede gezicht"wordt genoemd onder de Hooglanders van Schotlandis een welbekend voorbeeld.Een ander feit oat niet verge ten moet worden is .dat iegelijk verstandelijk bewaner van het astraalgebiedniet alleen in staat is om deze etherischetrillingen waar te nemen maar ze ook - indien hijgeleerd ·heeft hoe het gedaan wordt - kan aanpassentot zij n eigen oogmerken of ze zelf in bebegrijpendat bovenstoifelijkeweging brengen.Men zal gemakkelijkkrachtcn en de wijzen van ze te behan-.. AstraJedelen geen onderwerpen zlJn waarover K hrae ten.heden veel ter openbaarmaking kan wordengeschreven of schoon er reden is te veronderstellendat het wellicht niet zeer lang zal duren voordatten minste enkele toepassingen van een of tweeefVan bekend worden aan de wereld in het algemeen imaar het lean wellicht mogelijk zijn om zonder degrenzen van het vergunbare te overschrijden eenzoodanig denlebeeld van ze te geYen dat het voldoendezal zijn om in ruwe trekken te toonen hoe zekereverschijnselen teweeg gebracht worden. Allen die veelervaring hebben van spiritllalistische seances waaropstoffelijke uitkomsten te wceg worden gebracht moetenop den cen of anderen keer blijken gezien hebbenvan de aanwending eener feitelijk onweerstaanbarekracht, bijvoorbeeld in de oogenblikkelijke bewegingvan geweldige gewichten, enzoovoorts; en indienzij wetenschappelijk aangelegd waren kunnen zijzich wcllicht hebben afgevraagd vanwaar die krachtverkregen werd en wat de hefboom was die werd

124gebruikt. Zooals gewoonlijk in verband met astraleverschijnselen zijn er verschillende wijzen waarop zulkwerk verricht kan zijn maar voor het oogenblik zalhet voldoende zijn er op vier te wijzen. Ten eerstezijn er groote etherische stroomen dieEthel'ischeS voortdurend over de oppervlakte dertroomen.aarde strijken vall pool tot pool in eenvolume die hun kracht even onweerstaanbaar maaktals die van den opkomenden vloed, en er bestaanwijzen waarop deze overweldigende kracht veiliggebruikt kan worden of schoon onbe­Rtherischedreven pogingen am haar te beheerschenDruk.met verschrikkelijk gevaar gepaard zoudengaan. Ten tweede bestaat er wat het beste kanworden aangegeven als een etherische druk dieeenigermate overeenkomt met of schoon hij geweldigveel grooter is dan de luch:druk. In het g'ewoneleven zijn wij evenmin bewust van den eenen dezerdrukken als wij het van den anderen zijn maarniettemin bestaan zij be-ide en wanneer de wetenschapin staat was de ether uit een gegeven rllimtete drijven evenals zij er de lucht uit kan drijven zoude eene even gemakkelijk bewezen kunnen wordenals de andere. De moeilijkheid am dat te doen ligthierin dat stof in den etherischen toestand de stofin aIle toestanden er onder vrijclijk doordringt zoodater nag geen mid del ligt binnen de kennis onzernatuurkundigen waardoor eenige gegeven hoeveelheidether van den rest kan worden afgezonderd. HetDaadwerkelijke Okkultisme evenwel leert hoe dit gedaankan worden en zoo kan de vervaarlijke krachtvan dl'!n etherischen drnk in werking gebrach t worden.125Ten dercle is er een gewelclige voorraatl Sluimerendekracht-in-vermogen die sillimerend IS Kracht.geworden ih de stof gedurende de inwikkelingvan het ijle tot het grove en door den toestandder stof te veranderen kan iets hiervan w.on;lenvrijgel11aakt en benuttigd worden, eenigerl11ate alssluil11erende kracht in den vorm van hitte kan wordenvrijgemaakt door een verandering in den toestand vanzichtbare stoL Ten vierde kunnen vele treffendellitkomsten zoowel groot als klein worden. . S"mentrilliug.teweeggebracht door een uitbreldll1g vaneen beginsel dat aangednid kan worden als dat vansamentrilling. Beelden die nit het stoffelijk gebiedworden genomen schijnen gemeenlijk astrale verschijnselenmeer verkeerd voor te stell en dan toe teli chten omdat ze nooit meer dan gedeeltelijk toepasselijkkunnen zijn maar de herinnering van tweeeenvoudige fe i tcn uit het gewone leven kunnen bijd~-8.genom dezen belangrijken tak van ons onderwerphelderder te maken indien wij er ons zorgvuldig voorwachten om de overeenkomst verder door te drijven .dan zij steek zal houden. Het is welbekend datwanneer men een del' snaren van een harp krachtigdoet trillen haar be\~eging samentrilIingen teweeg zal brengen bij de overeenkomstige snarenvan elk aantal er am heen geplaatste harpenwanneer ze nauwkeurig op dezelfde hoogte zijngestemd. Het is eveneens welbekend dathetwanneereengroot aantal soldaten een hangbrng overgaat noodigis dat zij den pas verbreken daar de volmaakte regelmatigheidvan hun gewonen tred een trilling in debrng zou te weeg brengen die door elk en pas wel-

126ken zij deden zou worden versterkt tot dat het weerstandsvermogenvan het ijzer zan overschreden wordenwaarop het gansche bouwwerk in stukken zon vliegen.Met deze twee overeenkomsten in gedachte (terwijlmen nooit vergete dat zij slecbts gedeeltelijke zijn)kan het begrijpelijker scbijnen dat iemand die nauwkeurigweet met welke snelheid hij zijne trillingenmoet afzenden - die am zoo te zeggen den grondtoonkent van de klasse "an stof die hij wensch t aante doen - in staat zou zijn am door dien grondtoonaan te slaan een geweldig aantal samentrillingen opte wekken. Wanneer dit op bet stoffelijke gebiedwordt gedaan dan wordt er geen bijkol11stige krachtontwikkeld maar op bet astraalgebied is er dit verscbildat de stof waarmede wij te maken hebben veelminder onbewegelijk is en aldus voegt zij wanneerzij in beweging gezet worth door deze samentrillingenhaar eigen levende kracht toe aan den oorspronkelijkenaandrang die aldus veelvoudig kan wordenvermenigvuldigd, en dan kunnen door verdere saam-. klinkende berhaling van den oorspronkelijken aandrang,evenals bij de over de brug marcbeerendesoldaten, de trillingen z66 versterkt worden dat hetgevolg schijn baar buiten aile verhonding staat tot deoorzaak. Inderdaad kan er gezegd worden dat er ternauwernood eenige grens is aan de denkbare verricbtingenvan deze kracht in de handen van eengroot Adept Die baar mogeIijkheden ten volle begrijpt,want zelfs de opbouw van bet Heelal zclfwas slecbts het geyolg van de trillingen diedoor bet Gesproken IV oorel werden te weeg gebracht.I127De klasse van mantra's of bezweringen die haargevolg niet te weeg brengen door het Mantra's.beheerschen van den een of anderenelementaal maar louter door de herhaling van zekereklanken hangen voor hare kracht af van deze werkingvan samentrilling.Het verscbijnsel v:tn ontbinding kan oak te weeggebracht worden door de werking van 0 tb' d'n m mg.uiterst snelle trillingen die de aantrekkingskrachtder molekulen van het voonverp waaropgewerkt wordt overwinnen. Een nog hoogere trillingssnelheidyan een ietwat verschillend soort zal del,emolekulen scheiden in hunne samenstellende atomen.Een door deze middelen tot den etherischen toestandteruggebracht I'oorwerp kan door een astral en stroommet zeer groote snelheid van de eene naar de andereplaals bewogen worden, en op het oogen blik dat dekracht die uitgeoefend is om het in dien toestandte brengen teruggetrokken wordt zal het door denetherischen druk gedwongen worden om zijn oorspronkelijkenvorm wederom aan te nemen. Op deze wijzei, het dat soms bijna oogenblikkelijk voorwerpenvan groote arstanden worden gebracht naar spiritualistischeseances en het is klaarblijkelijk dat zij,ontbonden, met volmaakt gemak door elke vastezelfstandigheid konden worden heen gevoerd, zooalsbijvoorbeeld den muur van een huis of den kantvan een gesloten doos zoodat men ziet dat watgewoonlijk "het doordringen van stor door stof"wordt genoemd wanneer men het beboorlijk begrijpteven eenvoudig is als het doordringen vanwater door een zeef of van een gas door ' een

vloeistofn eming.Daarlijk isinhetom128de een of andere scheikundige proefdooreen verandering van trilling mogestofvan den vasten in den etherischentoestand tc veranderen zal men b egrijpen dat het ookmogclijk is het verloo]) om te keeren en ctherischestor tot den vasten toestand te brcngen. E venals hetcene verloop het vcrschijnsel van ontbin:ling verklaart,doet hct andcre dat van ycrstoffelijking, en evenalsin bet vorige geval een voortdurcl1tle wilsinspanningnooclig is om te verhinderen dat het voor-V cr stofl'c- d " k I" 'l "k' werp we erom zlJn oorspron e lJkcn \'ormIJ "mg.aanneemt zoo is op juist dezelfde wijzebij het laatstgenoemcle verschijnsel een voortdurcndeinspanning noodig om te vcrhinderen dat de verstoffelijktcstof wedcroli.l terugva.lt tot den etherischentoestand. Bij de verstoffelijkingen die op een gewoneseance worden gezien wordt alle stof die vereischtmoge worden vo or zoover mogelijk geleend van hetetherisch dubbel van het medium - een bewerkingdie nadeelig is vo')r zijn gezondheid en ook onwenscheJijkin verschillende andere opzichten, en ditverklaart het feit dat de yerstoffelijkte vorm gemeen­Iijk strikt beperkt is tot de onmiddellijke omgevingvan het medium en onderworpen is aaneene aantrekking die Jlem voortdurcnd terug trektnaar het lichaam waarvandaan hij kwam zoodatde gestalte wanneer zij te lang van het mediumwordt afgehouden meen valt cn de stof diehaar samenstelde terugkeert tot den etherischentoestand en oogenhlikkelijk terugsnelt tot harenbron.129D c reden waarom de wezens die eenc se anceleiden het gemakkelijker vinden wcrk-Waarom erZ"aa1ll te ziJ'n in het duister of in cen zeerDuistcrnisgetemperd licht zal nu duidelijk zijn daar wordtvel'eischt.hun vermogen gewoonlijk onvoldoendezon zijn om een verstoffelijkten vorm of zelfs een"geestenhand" langer bijeen te houden dan gedurendezeer weinige sekonden onder de heftige trillingendie door schitterend licht worden te weeg gebracbt·De stamgasten van seances zullen zonder twij[el hebbenopgemerkt dat verstolfelijkingen van drieerlei soortzijn: Ten eerste, die welke tastbaar zij n maarniet zichtbaar i ten tweede, die welke zichtbaar zijnmaar niet tastbaar i en ten derde, die welke zoowelzichtbaar als tastbaar zijn. Tot de eerste soort dieverreweg de , algemeenste is behooren de onzichtbaregeestenhanden die zoo dikwijls de gezichten derzittendcn streelen of kleine voorwerpen de kamer ronddragen, en de stemorganen waaruit de "direkte stem"voortkomt. In dit geval wordt er een orde van stoEgebruikt die noch licht kan weerkaatsen noch tegenhoudenmaar die onder zekere omstandigheden instaat is trillingen in den dampkring te weeg te brengendie ons aJs gelnid aandoen. Een verscheidenheid vandeze klasse is die 500rt gedeeltelijke verstoffelijkin gdie of schoon zij niet in staat is om eenig licht teweerkaatsen dat wij kunnen zien toch in staat is ominvloed uit te oefenen op sommige der, Geestcnfotoultra"vlOlette stralen en daarom een meer fi "gra een .of minder beslisten indrllk maken kanop de kamera en on::; aldus voorzien van wat bekendstaan als "geestenfotografieen". \Vanneer er geen

130I131voldoende kracht beschikbaar is om een volnlaakteverstoffelijking V(lort te brensen krijgen wij soms dennevelig uitzienden vorm die onze tweede klasse vormten in zlllk een geval waarschuwen de "gees ten "hunne zittenden gewoonlijk dat de vormen die verschijnenniet aangeraakt moeten worden. In het meerzeldzame geval van een volledige verstoffelijking iser voldoende kracht am ten minste gedurende enkeleoogenblikken een vorm bijeen te houden die zoowelgezien als aangeraakt kan worden.Wanneer een Adept of leerling het noodzakelijkacht om voor eenig doel zijn Mayaviri'!pa of zijnastraalliehaam te verstoffelijken dan spreekt hij noehzijn eigen etheriseh dubbel noch dat van iemandanders aan daar hem geleerd is hoe hij de stof diehij noodig heeft kan trekken uit het astraallieht ofzelfs uit de Akasha.Een ander versehijnsel dat in nauw verb and staatmet dit gedeelte van het onderwerp is dat van verdubbelingdie wordt tot sland gebraehtVerduhbclino-. . . ."door eenvoudlg III het astra::tlheht eenvolkomen verstandsbeeld te vormen van het na tebootsen voorwerp en . dan om dien modelvorm denoodige stoffelijke stof te verzamelen. Hel is voordit doel natuurlijk noodig dat elk deeltje, inwendigzoowel als uitwendig, van het te verdubbelen voorwerptegelijkertijd nauwkeurig in het oog wardegehouden en bijgevolg is het verschijnsel er een dateen aanmerkelijk samentrekkingsvermogen vereisehtam tot stand te worden gebraeht. Personen die nietin staat waren om de vereischte stof onmiddellijk teontleenen aan het astraallieht hebben haar som8ontleend aan de stof van het oorspronkelijke voorwerpdat in dit geval overeenkomstig in gewieht lOU zijnverminderd.In Theosofische letterkunde lezen wij heel watover den neersla b G van brieven of afbeel- ... ," I1., eel'S aO".dingen. Deze nitkomst kan evenals alles "anders op verscheidene wijzen worden verkregen.Een Adept die zich met iemand in gemeenschapwensehte te stellen zou een vel papier voor ziehkunnen plaatsen, een beeld vormen van het geschriftdat hij wenschte dat er op versehijnen zou en nithet astraallieht de stof trekken om daarmede datbeeld tot vnorwerpeJijkheid te doen komen, of wanneerhij dat verkoos te doen zou het even gemakkelijkvoor hem zijn om hetzelfde gevolg te veroorzakenop een blad papier dat voor zijnen briefwisselaarlag, hoe groat de afstand ook tussehen hen zijnmocht. Een derde wijze die daar zij tijd nitspaartveel vaker gevolgd wardt is am den gansehen inhondvan den brief in te drukken op het verstand vanden een of anderen leerling en aan hem over te!aten am bet werktuigelijke werk van hct neerslaante verrichten. Die leerling lOn dan zijn blad papiernemen en lOU terwijl hij zich verbeeldde dat hij denbrief daarop geschreven zag in de hand van zijnenMeester aan het werk gaan am !Jet geschrift lOoals hierv66rbesehreven is tot voorwerpelijkheid te doen komen.Indien' hij het moeilijk vond am de twee verrichtingen,zijn grondstof uit het astraallicht te trekken enhet sehrift of het papier neer te slaan, te gelijkertijdnit te voeren dan zou hij hetzij gewone inkt of eenkleine hoeveelheid gekleurd poeder op de tafe! naast

132133zich kllnnen hebben die daar zij alreeds stoffelijkestof waren gcmakkelijker konden aangesproken worden.Het is natuurlijk klaarblijkelijk dat het bezlt vandit vermogen een zeer gevaarlijk wapen zou zijn in debanden van een gewetellloos mensch daar het evengemakkelijk is om het handschrift van den eenenmensch na te boot-sen als dat van een ander, enbet lOU onmogelijk zijn om door gewone middeleneen vervalsching op deze wijze te ontdekken. Eenleerling die in een bepaald verband staat met eenigenMeester bezit altijd een onfeilbaren toets waardoor hijweet of eenige boodschap werkelijk voortvloeit vandicn Meester of niet maar v~~r anderen moet hetbewijs harer oorsprong altijd aileen berusten op deninhoud van den brief en den geest die er doorheenademt daar het handschrirt hoe handig ook nagebootstvan volstrekt geen waarde is als getuigenis.Wat de snelheid aangaat zau een leerling di~ nognieuw was in het werk van neerslaan mogelijk slechtsill staat zijn om zich enkele woorden tegelijk teverbeelden en ZO ll daarom ter nauwernood snellervool'uitkomen dan wanneer hij zijn brief op degewone wijze schreef, maar een meer ervarene diezich een geheele bladzijde of wellicht den ganschenbrief in eens zichtbaar voor den geest kon halen zoumet grooter gemak door zijn werk komen. Op dezewijze is het dat bepaald lange brieven soms in enkelesekonden op eene seance worden voortgebracht.Wanneer een afbeelding moet worden neergeslagenIS de handelwijze nauwkeurig dezelfdebehalve dat het hier volst1'::kt noodzakelijk is dathet gansche tooneel in eens zichtbaar voor den\geest werd gebracbt en indien er verschillende klellrenvereischt worden is er natullrlijk de bijkomstigeingewikkeldheid am ze tt: vervaardigen, ze afgescheidente houden en nauwkeurig de juiste tinten van hetweer te geven tooneel na te bootsen. Klaarblijkelijkis hier plaats voor de uitoefening van het kunstenaarsvermogenen men moet niet veronderstellen dat elkbewoner van het astraaJgebied op deze wijze eeneven goed beeJd zou kunnen voortbrengen; iemancldie in het leven een groat kunstenaar was geweesten daarom geleerd had hoe te zien en waarnaar tekijken, zou zeker zeer veel voorspoediger zijn dan degewone mensch wanneer hij oj) het astraalgebied naden dood neerslag beproefde.Het leischrift voor welks voortbrenging ondertoets-omstandigheden sommige der grootste I . I 'f, else l1'1 t.mediums zoo beroemd zijn geweest wordtsoms voortgebracht door neerslag, of schoon vakerhet brokje griffel dat tusschen de leien besloten isgeleid wordt door een "geestenhand" waarvan aileenlouter de zeer kleine jJunten die voldoende zijn omhaar te grijpen verstoffelijkt zijn.Een voorval dat zoo nu en dan op seancesplaats vindt en meer herhaaldelijk onder OosterscheYogi's is wat opheffing genoemd wordt,Ophetllng.dat wil zeggen het in de lucht zwevenvan een menscbelijk lichaam. Zonder twijfel wordtwanneer dit plaats heeft bij een medium deze dikwijlseenvoudig omhoog geheven door "geestenhanden"maar er bestaat een andere en wetenschappelijkerewijze om dit feit te bewerkstelligen die altijd in hetOosten wordt gevolgd en zoo nu en dan ook hier.

134De okkulte wetenschap is bekend met een middelom de aantrekking der zwaartekracht op te hef[enof zelts geheel en a1 om te keeren en .het is kJaarblijkelijkdat door het oordeelkundig gebruik van ditvermogen alle verschijnselen van opheffing gemakkelijkkunnen worden voortgebracht. Ret was zondertwijfel door een kennis van dit geheim dat enkeleder luchtschepen van het oude Indie en Atlantis vande aarde werden opgeheven en licht genoeg gemaaktum gemakkelijk bewogen en gericht te worden; en nietonwaarschijnlijk vergemakkelijkte dezelfde bekendheidmet de iijnere krachten der natuur ten zeerste denarbeid yan degenen die de geweldige steenblokkenophieven die soms gebruikt zijn in cyklopische bouw_kunde ofbij het bouwen van dePyramiden en Stonehenge.Met de kennis der krachten van de natuur diede hulpbronnen van het astraalgebiedGccstcnlichten.onder het bereik van zijne bewonersstenen is het voortbrengen van wat"geestenlichten" zijn genoemd een zeer gemakkelijkezaak, hetzij ze zijn van de zachte glimmende of deverblindcnde elektrische verscheidenheid, of die merkwaardigedansende lichtbolletjes waarin een zekereklasse van yuurelementalen zich zoo gemakkeJijkveranderen. Daar alle licht eenvoudig bestaat uitethertrillingen is het klaarblijkelijk dat een ieder dieweet hoe deze trillingen op te wekken gemakkelijkelk 500rt licht dat hij wenscht kan voortbrengen.Het is ook met behulp van de etherische elementalekernstof dat het 111erkwaardige stuk omVllln·zonder letsel yuur te hanteeren gel1leenli)klhntceren.verricht wordt, ofscboon er als gewoonlijk\135andere wijzen bestaan waaro]) dit kan gedaan worden. Deallerdunste laag etherische ze][standigheid kan zoo behandeldworden dat zij volstrekt ondoordringbaar wordtvoor hitte en wanneer de band van een medium of omzitterhiermede bedekt is bn hij brandende kolen ofroodg1oeiend ijzer met volmaakte veiligheid opnemen.Over de meeste der gebeurlijkbeden van deseancekamer is nu gesproken maar er zijn een oftwee van de meer zeldzame verschijnselen van deuiterlijke wereld die niet ~ehee1 en al 0 .mZCtlll} 'f.zonder vermelding in ome lijst moeten "blijven. De omzetting van metalen, gelooft men oyerhet algemeen, was IOllter een droom der middeleellwschealchemisten en buiten tIVijfel was in demeeste gevallen de beschrijving der verschijnse1en10uter een zinnebeeld van de 101ltering- der ziel, tochschijnt er eenige beIVijsgrond te zijn dat het werkelijkdoor hen beIVerkstelligd is bij verschillende ge1egenbedenen er zijn in bet Oosten kleine magiers diezelfs nn beIVeren bet te doen onder toets-omstandigheden.Dit zij zooals het zijn moge, maar bet is duidelijkdat daar het oeratoom een en betzelfde is in aIlezelfstandigheden en het enke1 de wijzen van zijnverbinding zijn die verschillen, iecler die het vermogenbezitten zon om een stuk metaal tot den atoinischentoestand terl1g te brengen en om zijn atomen in deneen of anderen vorm opnienw te schikken geenmoeite hebben zou in het bewerkstelligen van omzettingtot in elke mate die hij wenschte.Ret beginsel van samentrilling dat hierbovengenoemd is 1e\'ert ook de verklaring vanTern~slag.dat vreemde en weinig bekende yerschijn-

136sel dat terugslag genoemd wordt, waardoor elk letseltoegebracht aan, of merk gemaakt QP, het astraallichaamin den loop zijner zwerftochten, nagebootstzal worden in het stoffelijke lichaam. \Vij vinden'sporen hiervan in iets van de getuigenissen die afgelegdzijn bij terechtzittingen voor hekserij in demiddelceuwen waarin nit t zelden verklaard wordtdat me n bemerkt had dat de een of andere wonddie aan de heks was toegebracht toen zij in denvorm van een hond of een wolf ve rkeerde was verschenenin het overeenkomstige d eel van haarmenschelijk lichaam. Dezelfde vreemc1c wet heeftsoms geleid tot een geheel en al onrechtvaardigeb eschlllc1iging van bedrog jegens een medium omdatb ijvoorbeeld de een of andere k1eurstof die op dehand van den verstolTelijkten "geest" gewrcyen was,later gevonden werd oj) zijn hand - waarvan deverklaring is dat in dat g ev ~t1 de "geest ", zooa1s zoodik.wij1s gebenrt, eenvoudig het astraallichaam vanhet medium was of miss1chien ze1fs zijn etherischdubbel, dat cloor de leidende invloeden geclwo ngenwerd om den een of andcren yorm aan te n emenanders dan zijn eigenen. Inc1 erdaad zij n de astraleen stoffclijke licktmen zoo nauw yerbonden dat hetonmogelij k is am den gronc1to on van een er\'an aante slaan lOnder onmidclellijk nauwkeurig overeenstell1mencle triUi ngcn op te wekken in het andere.), ..BESLUIT.\vij hopen dat elk lezer wien voldoende belangin

138beoefenaar ze misbruiken zal. Tot deze klasse behoorenalle stelsels die het gebruik van kruiden, de aanroepingvan elementalen, of de h:llldelwijzen vanHatha Yoga insluiten. De andere wijze die de lokottaragenoemd wordt bestaat uit Raj Yoga of gees- .telijken vooruitg~ng en of schoon zij ietwat langzamerzijn moge dan de andere, wordt alles wat langs dezelijn verkregen wordt, gewonnen voor de blij"endeikheid en nooit weer verloren terwijl de leidendezorg van eenen Meestervolmaakte ve iligheid verzekertvoor het misbruiken van vermogens zoolang zijnebevelen nauwgezet worden gehoorzaamd. De openingvan het astraalgezicht moet dan allceri beschol1wdworden als een trap in de ontwikkeling van ietsoneindig edelers· - louter als een stap, en cen zeerkleine stap, op dat gr.·ootc Opwaartsche l)ad dat demenschen voert tot de verheven hoogten van Adeptschapen verder dan zelfs dat door heerlijke vergezichtenvan wijsheid en macht zooals onze eindi!:;everstanden nu niet kunnen omvatten.En toch, laat nicll1and denken dat het een onvernlengdezegen is om het llreedere gezicht van hetastraalgebied te bezitten, want iemand in wien datgezicht is geopend drukken de smart en ellende, hetkwaad en de hebzucht · der wcreld als cen immer- )aanwezige last totdat hij zich dikwijls gcneigd voeltom den hartstochtelijken uitroep van Schiller te berhalen:"Waarom hebt gij ll1ij aldus geworpen in destad der immer-blinden om uw orakel te verkondigenmet het geopende zintuig? Neell1 deze droeve helclerziendheidterug i neem van ll1ijrl oogen c1it wrecdclicht! Geef mij mijn lliindheid terng - dc gelukkige139duisternis mijner zinnen i neem uw vreeselijke giftterug!" Dit gevoel is weHicht niet onnatuurlijk op deeerdere trappen van het Pad, toch brengen hoogerzicn en diepcr kennis den beoefenaar spocdig devolmaakte zekerheid dat alle dingen tezamen werkenvoor het eindelijke weI van alles - dat:Unr nit unr, itls een blocm in zonvnnrZlillen waarheden opengaan;\Vant de zon rnoog verLleeken, (\e sterren o:ltbreken,Maar de GOEDE WBT bl ijrt bestaan.Raar prachtg],\IIs gloeit en Illl,ar indoed grocitTerwijl na\nurlVcdcel1 traag open baren,Van den zolifyt klein tot de HEEllF,N van 'to zij n,Door kalpa's en krofe's heen van j aren.I·

AANHANGSEL.DE THEOSOFISCHE VEREENIGING.De Theosollsche Vereeniging is een internationaallichaam, den 17 den November 1875 te New­York gesticht.Haar doel is:I. Het vormen van eell ke'nl van de algemeenebrocderscltap der 1neuscltluid, zOlldcr aanzienvan ras, geslacllt, kaste of Ideur.II. Hi.'t aamnoedigeu van de vergcli:fkC1lde stu dieva7t godsdienst, wi:fsbcgeerte en wetCJlSCh'lP.III. Hct llaSpeUre11 vall onvcrklaardl' 7tatuurwettenen van de ongeopeubaarde kracltten in den1JZC1lSC/t.Va n deze drie doeleinden is alleen het eerstebindcnd . voor aIle leden terwijl de twec andere tothulp voor de bereiking van het eerste dienen . .Het volbrengen van het. tweede, dat het Oostenc-n het 'Westen aan elkander ontsluiert strekt om misverstandep.voo):tspruitende uit verschil van ras en godsdienstvormuit den weg te ruimen en stelt ten dienstevan bcide . de verborgen schatten van geestelijkekennis die .beide bezitten. Ook het derde leidt tot141

142143broederschap daar het den mensch zichzelf en zijnomgeving leert kennen en hem ten slotte de geestelijkccenheid aantoont die aan alle wezens tengrondslag ligt. Doch bet nastreven van deze beidedoeleinden vereischt bijzondere vermogens en bijzonderegelegenheden. Zij zijn daarom niet verplichtendvoor alle leden doch worden naar vrijekeuze nagestreefd door hen die zich daartoe aangetrokkengevoelen en die in staat zijn dat te doen.Daarom vindt iemand die hiervoor in het geheelgeen belangstelling koestert, indien hij gelooft inde menschelijke broederschap en willig is daarvoorte werken een hartelijk welkom en een ruime plaatsin de Theosoiische Vereeniging.De leden der Vereeniging zijn meer verbondendoor cen ethischen dan door een verstandelijkenband cn hun eenheid berust op een verheven ideaal,nict op een omschreven geloof. De Vereenigingheeft geen geloofssteUingcn, dringt aan op geen enkelgeloof, schaart zich onder geen kerk, steunt geenpartij, llcemt geen deel aan de eindelooze kibbe1arijcndie de maatschappij vcrdeelcn en her nationaal,maatschappelijk en persoonlijk leven verbittcren. Zijtracht geen mensch van zijn eigen godsdienstvormaf te trekken, maar no opt hem integendeel in dediepten van zijn eigen godsdienst het geestelijkvoedsel te zoeken dat hij noodig heeft. De uitkomstender stu die die in het tweede doeleindegenoemd wordt biedt zij aan als voorwerpen vanonderzoek, niet als geloofsstelljngen waaraan blindgeloof moet worden geslagen. · Dat ieder eens anderengodsdienstige gevoelens evenzeer eerbiedigen zal als..hij dat voor de zijne verwacht wordt gerekend toteen eervolle verplichting III de Vereeniging, envolkomen wcderkeerige hoffelijkhcid hieromtrent wordtvan de leden verwacht. Dit allcs leidt mcer enmeer tot samenwcrking in het zoeken naar waarheid,tot verzachting van vooroordeelen, Lot vrijmakingvan den geest en tot groei eener welwillende vriendelijkheiden gewilligheid tot leeren. Zoo is de Vereenigingeen beschermende muur tegen den tweelingsvijandvan den mensch: bijgeloof en materialisme,en behoort zij waar zij ook komt een zachten enlouterenden invloed van vrede en go eden wil teverspreiden en zoodoende een van de krachten tezijn die het betere willen te midden van den strijdder tegenwoordige beschaving.LIDMAA TSCHAP.Lidmaatschap kan worden verkregen op aanvrageaan den Algemeenen Sekretaris eener Afdeelingof door bemiddeling van een der Loge's of Centra derVereeniging. N adere inlichtingen hieromtrent wordenop aanvrage gaarne verstrckt. Een exemplaar vande "Wetten" der Theosofische V creeniging en derNederlandsche Afdeeling wordt, op aanvraag aan denAlgemeenen Sekretaris, toegezonden.LIDMAA TSCHAPSKOSTEN.De kosten van het lidmaatschap der N ederlagdscheAfdeeling (insluitende het lidmaatschap derTheosofische Vereeniging) bedragen f 3.- per jaaren f 3.- intreegeld (eenmaal). Deze bedragenmoeten bij de aanvrage tof lidmaatschap worden voldaan.

144145In bijzondere gevallen kan ontheffing van ge1-delijke verplichtingen worden verleend. 0 0 0 0: c--i0 f'. "¢ \Q "¢0-'1:i N ..., ...,voj ....,ojADMINISTRA TIEVE INDEELING.v .... oj oj...., oj~oj~ aIf) Jj....,If) Jj~ 8 oj ::ii...., 0 v ~ v:f) H ~ ~~ 0 EAuckland, Mutual Life Bllildings, Lower . Queen1 0-; ~ H UZ uZ i Q ZStreet. ~ 1-< Q '1:i oj IC1 '-" ~ ~ H V~ ~:>-< ~ .... H 0 QDr. Th. , HPascal; .' Paris,~ v >:: .... ~ ~P

147146BOEKRN OVER TREOSOFIE.Daar de Theosofische Vereeniging gesticht is in Engelschsprekende landen ell zich voornamelijk daar heeft verbreid gedurendede eerste 20 jaren van haar bestaan zijn de meestcen beste boeken over Theosofie in het Engelsch geschreveJ1.Deze, meest uitgegeven door de "Theosophical Publishing So·ciety" te L onden, zijn aile te verkrijgen van haren uitsluitenclellvertegenwoordiger . voor Nederland, de "Theosofische Uitgever~ ­maatschappij" (Afdeeling BoekhancIel), Amsterdam, Amsteldijk76_ Uitgebreide katalogi worden op aanvr::tge toegezonden.Velc vertalingen van belangrijke Theosofische werken zijllin voorbereiding.In het Nederbndsch zijn door de "Theosofische Uitgeversmaatschappij",Amsterdam, Amsteldijk 76, de volgende werkje~uitgegeven die tegen overmaking van den bijvermelden prijsvan haar verkrijgbaar zijn.THEOSOPHIA . . _ .. Maandblad, Prijs per j'l:lxgang f 4.­Jaargangen 2- 7, per jaargang - 2. 5UKaarten van Atlantis behoorendebij den 6en Jam-gangvan "Theosophia", per stel(vier stuks) . . . . . - 1.50A. BESANTYoga voor den mensch in demaatschappij . . . . . . . - 0.11)A. BESANTDe evolutie der ziel, het doelvan 't leven . \ .. . ... _ . - 0.10A. BESANT .... . ", Kort begrip del' TheviOfie, derdeduizend _ . .. . . .... _ .. - 0.15A. BESANTA. BESANTLevenstoestanden na den dood - 0.20De Meesters als feiten en idealen - 0.30A. HESANTA. BESAN'I'A. BESANTr\. BESANT1\ . l~ESANTA. BESANT1-1. P. BLAVATSKYll. 1'. BLAVATSKYC W. LEADBEATER.1]- W. LEADBEATER.J,_ R. S. MEAD ....II. SNOWDE:0J \VARD..l\'lULTASPERO .....i\FRA ...],ORE:0JZO]ORAN VAN MANE:0J.FOTOGRAFIEEN_"H. P. H.", Kabinctformaat. _ ... .AN:0JIE DESANT, Kabinetformaat .. .Vier voordrachten over Theosofie,gebonden . _ _ 0.60De zeven beginselen van denmensch, gebonden . . - 0.60Reinkarnatie, gebonden . - 0.60J)edood - endaarna~,gebonden - 0.60Karma, gebonden. . . _ _ . . . - 0.60Dc mensch en zijne lichamcll (invoorbereiding).De GEl-IImm L EER (in afieveringen)per vel druks - 0.20id. id. Proe[afievering . . - 0.50Theosofisch Woordenboek (inaftevcnngen) per afievering van4 bladzijden druks . - 0.10Ret Astraalgebied . _ 0.60Ret DevaclJangebied (in voorber.)Theosofie en Okkultisme. j - 0.15Karma en Relncarnatie . . - 0.10Eerstc kennismakino' met de'1'1 lCosofie . . . _ _ .b. . . . . _Eenvoudige schets cler ThcosofieDc TheC'soiische VCl-ecniging enllet doel clat zij heoogtKorte level1sschets yan AnnieBesant . . . __ANNIE BESA~T, Salonformaat (18 : 2~) , .C W I EADBE " 'l'L'R G .• . , 11. L'", root Kabinetformaat- 0.25- 0.25- 0.10- 0 .10[ 1.­- 1.-- 3.-- 1.30Bestellingen cn betalingcn te richtcn aan dc "TbeosofischeU itgc\'crsmaatschappij", Amsteldijk 7 6, ~""msterdalll.

2 8 NOV. 2012