HZW dc 27 Huisdieren en planten verzorgen - Profi-leren

3 Katten en hondenZoogdieren als honden en katten, zul je meestal in de thuiszorg aantreffen. Maar dan is erook altijd iemand die je kan vertellen wat voor voer het beest moet hebben en hoeveel enhoe vaak. Dat geldt ook voor andere beesten, zoals marmotten, hamsters, vogels en vissen.Er is altijd iemand die weet hoe zo’n beest verzorgd moet worden. Als je bang bent iets tevergeten, vraag dan of iemand het wil vertellen, zodat jij het op kunt schrijven voor jezelf.Vaak is er in de omgeving van de cliënt iemand (mantelzorger) die voor het huisdier zorgtIn instellingen waar dieren zijn, is er ook een protocol. De dieren krijgen voedsel en watervolgens voorschrift. Als je geen verstand hebt van beesten, ga dan nooit in het wilde wegiets te eten geven. Sommige beesten worden ziek van voer dat voor andere beesten juistweer heel erg goed is. Volg dus gewoon het protocol en als je dat niet kunt vinden, vraagdan aan een collega hoe het moet.Tot de huisdieren worden ook wel paarden, pony’s, dwerggeiten, hangbuikzwijntjes, kippenen dergelijk kleinvee gerekend. Bij grote instellingen is vaak een wei met dergelijkedieren. Meestal is er dan ook een vaste verzorger.Dieren en hun eten:• volg het protocol• volg de aanwijzingen van de cliënt die het beest kent• volg de aanwijzingen van een collega• ga niet op eigen houtje maar wat aanrommelen3Behalve voedsel en water, hebben dieren nog andere verzorging nodig. Welke verzorgingdat is, hangt af van het dier.HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen5

3.1 KattenAan gewone, kortharige katten, hoef je verder niets te doen. Katten wassen zich en houdenzichzelf uitstekend schoon. Alleen Angorakatten die van die lange haren hebben, moetengekamd worden. Als je dat niet om de paar dagen doet, komen er zulke klitten in het haar,dat de kat daar last van krijgt.Katten hoef je niet uit te laten, die laten zichzelf wel uit. Maar niet overal kun je een katzomaar buiten laten. Als je aan een drukke straat woont, met veel verkeer, is het niet zoverstandig je kat buiten te laten. De kans is groot dat hij overreden wordt. Is er wel eentuin, dan moet je nog maar afwachten of jouw kat niet bij de buren in de tuin zijn behoeftegaat doen. Je moet altijd voorkomen dat jouw dieren, overlast bezorgen aan anderen.Leer dit ook aan je cliënten. Je kunt er veel ergernis en geruzie mee voorkomen.4Katten:Nadelen:• vragen aandacht• je hebt er werk aan: kattenbak verschonen• de verzorging kost geld:- kattenbak- kattenbakvulling- kattenvoer- dierenartsVoordelen:• je kunt er je genegenheid aan kwijt• katten hechten zich aan de mens, je krijgt er dus ookwat voor terug• katten zijn zacht en aaibaar, je kunt er lekker meeknuffelenVoor katten die niet buiten komen of voor wie geen gelegenheid buiten is om hun behoeftete doen, kun je een kattenbak neerzetten. Dat is een bak met speciaal grind waarinde kat zijn behoefte doet. Die bak moet uiteraard regelmatig verschoond worden. Eén tottwee keer per week is voor één kat voldoende. Gaan er meer katten op de bak, dan moet jenatuurlijk vaker verschonen.Katten zijn van zichzelf erg schone beesten en een vieze kattenbak is voor de meeste katteneen reden om ergens anders in huis hun behoefte te doen. Een vrouwelijke cliënt diezwanger is mag een kattenbak niet schoonmaken of moet dit heel hygiënisch doen. Deuitwerpselen van katten bevatten micro-organismen die schadelijk kunnen zijn voor de6HZW Digitale Content

ongeboren baby. Ook in een gezin met kleine kinderen is het belangrijk dat de kattenbakvaak schoongemaakt wordt. Laat een poes nooit alleen met de baby in de babykamer. Zekan bijvoorbeeld op de baby gaan liggen.Als er een grote tuin is, en een kattenluikje in de deur, kan de kat zelf naar buiten. Een kattenbakis dan niet nodig.Katten moet je laten castreren of steriliseren door de dierenarts. Sommige mensen vindendat zielig. Je ontneemt het beest immers zijn natuurlijke instincten. Dat mag dan zozijn, maar het is eigenlijk veel zieliger als je het beest wel zijn instincten laat hebben, maarvoorkomt dat hij er iets mee kan doen. Voor een kat die krols is, is het heel vervelend omgedwongen binnen te blijven. En daar komt het toch op neer. Je kunt ook bij de dierenartseen voorbehoedmiddel halen. Ook voor dieren is er de prikpil.Misschien denk je dat het erg schattig is, om de poes een nest jongen te laten krijgen. Eenpoes kan drie tot vijf jongen per keer krijgen. Als jij of de cliënt graag een nestje wil, bedenkdan van tevoren, wie op termijneen poesje zou willen hebben. Als je depoesjes aan niemand kwijt kunt, zit jij,of zit jouw cliënt ineens met misschienwel zes katten in huis. Zolang de poesjesnog klein zijn, is dat lief en schattig.Maar de kleine poesjes groeien als koolen eten na een half jaar net zoveel alshun moeder! Dat wordt een kostbarezaak.Jonge katjes moeten worden ingeënttegen ziektes. Ook moeten katjes ontwormdworden. De dierenarts kan je ermeer over vertellen.Op tijd het water verschonen!HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen7

Eten en drinkenVoor een kat moet er altijd een bakje water staan waar hij/zij uit kan drinken. Katten moetje nooit gewone melk geven, dat is niet goed voor ze, al vinden ze het meestal wel lekker.Wil je toch melk geven, koop dan speciale kattenmelk bij de dierenzaak.De meeste katten krijgen droge kattenbrokken. Sommige katten krijgen ook een keer perdag kattenvoer uit een blikje, of in stukjes gesneden hart. Katten houden ook erg van vis.Boerderijkatten krijgen niet altijd eten, ze zijn gewend zelf op jacht te gaan en muizen tevangen.3.2 HondenHet houden van honden en katten kost geld. Als je cliënten niet zoveel geld te bestedenhebben, is een kleine hond te verkiezen boven een grote. Bij grote honden zijn de kostenvoor onderhoud nog hoger. Dat komt omdat honden meer eten naarmate ze groter zijn.Het is natuurlijk logisch dat een Jack Russel of een teckel minder eet dan een Duitseherder of een bouvier. Een middelgrote hond – groter dan een teckel, maar kleiner dan eenDuitse herder – eet voor ongeveer € 50 per maand. Een grote hond eet het dubbele.Voedsel is niet het enige waar je geld aan kwijt bent. Voor het uitlaten van een hond moetje ook een halsband en een riem. En je hebt een mand, een kussen of iets dergelijks nodig,waar de hond in kan slapen. De kosten bij de dierenarts mogen er ook zijn. Een hondheeft regelmatig inentingen nodig tegen ziektes. Voor een grote hond is dat duurder danvoor een kleine hond.Vergeet de hondenbelasting niet. Die is in iedere gemeente in Nederland anders, maargemiddeld betaal je toch rond de € 100 voor de eerste hond. Komt er nog een tweede bijdan kan daar tot € 180 bij komen. Voor twee honden ben je dan al bijna € 300 kwijt aanhondenbelasting.Honden moeten vaak geborsteld worden, in ieder geval de langharige rassen. En, heel belangrijk:honden moet je uitlaten. Je moet er minstens twee keer per dag een flinke wandelingmee maken. Zeker grote honden en jachthonden moeten dagelijks een flinke afstandkunnen lopen. Het mooiste is als ze daarbij ook kunnen rennen, bijvoorbeeld op een veldjewaar honden los mogen lopen.8HZW Digitale Content

Omdat je met een hond regelmatig naar buiten moet, is het belangrijk de hond goed opte voeden. Hij mag andere mensen niet lastig vallen, dus niet snuffelen aan vreemden, nietblaffen tegen vreemden en al helemaal niet tegen vreemden ‘oprijden’. De hond moet lerenin de goot te poepen. Nog beter is het als degene die het beest uitlaat, een schepje meeneemtmet plastic zakjes om de uitwerpselen van het beest later thuis in de vuilnisbak tegooien.Sommige mensen denken dat er hondenrassen zijn die altijd aardig zijn voor kinderen.Dat is niet zo. Elke hond, van welk ras dan ook, moet leren en ervaren dat kinderen nietbedreigend zijn en leuke speelkameraadjes kunnen zijn. De ene hond leert dat wel veelsneller dan de andere hond. In het algemeen moet je voorzichtig zijn als kinderen methonden omgaan. Leer het kind ook dat het altijd voorzichtig moet zijn en leer kinderen inhet algemeen dat ze nooit zomaar een vreemde hond mogen aaien. Laat een baby en kleinekinderen nooit alleen met een hond, je kunt niet zien wat de hond of het kleine kind doet.Ongedierte en ander ongemakAlle dieren kunnen last hebben van parasieten. Daar moet je wat aan doen, omdat het dierer erg veel last van kan hebben en er zelfs in sommige gevallen ziek van kan worden. Webespreken hier de meest voorkomende aandoeningen.Wat moet je doen als je parasietenontdekt?• leidinggevende van de afdeling waarschuwen• in de thuiszorg: cliënt waarschuwen• zo min mogelijk aan het betreffende dier komen• parasieten bestrijden volgens protocol• regelmatig goed stofzuigen5HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen9

VlooienKatten en honden kunnen vlooien hebben. En als ze die niet hebben, kunnen ze die makkelijkvan een andere hond of kat krijgen als ze buiten komen. Je moet hier heel alert opzijn. In warme zomermaanden kun je zo een hele vlooienexplosie krijgen. Het is een heelgedoe om dan alle vlooien weer uit het huis te krijgen. Een vlooienbandje helpt goed tegenvlooien, maar is niet zo handig als kinderen of verstandelijk gehandicapten veel met de katof hond aan het knuffelen zijn. Ze zitten met hun handen aan de vlooienband en stekenlater hun handen weer in hun mond. Een vlooienband is giftig en de cliënt krijgt zo ookgif binnen. Je kunt bij de dierenarts de hond of kat een injectie laten geven tegen vlooien.Het bloed van de hond of kat bevat dan een stof die vlooien heel erg vies vinden. Ze zullendus snel op zoek gaan naar een andere kat of hond.Er zijn ook druppeltjes in de handel die je in de nek van het dier moet druppelen. Deafweerstof tegen vlooien verspreidt zich over de vacht van het dier waardoor vlooien ookop een afstand blijven, of erdoor bedwelmd raken.Dieren die last hebben van vlooien gaan zich veel krabben, omdat ze jeuk hebben van devlooienbeten. Als dit lang aanhoudt, kan het dier huidklachten krijgen, op sommige plekkenkaal worden en wondjes krijgen. Vlooien kunnen ook ziektes overbrengen, het is dusbelangrijk deze te bestrijden.Ter voorkoming en bestrijding van vlooienplagen moet je altijd de plaats waar het dierslaapt, goed stofzuigen. Als er dekentjes of andere lappen in liggen, moet je ze wassen alsze wasbaar zijn, en anders buiten – bij voorkeur in de zon – te luchten leggen. Vlooienhouden niet van fel zonlicht. Bovendien is zonlicht ook bacteriedodend.Marc is houdt heel veel van zijn hond. Zijn hond heet Happy, omdat hij altijd blij is. Marc vindthet leuk om met Happy te stoeien. Soms liggen ze samen over de grond te rollen. Ze hebbendan allebei veel pret. En ook kijken ze altijd samen naar een kinderprogramma op televisie.Happy ligt dan dicht tegen Marc’s benen aan. Op een dag merkt Marc dat er rode, jeukendebultjes op zijn benen zitten. Hij krabt er stevig aan, maar de jeuk gaat niet over.Omdat Marcs moeder erg ziek is, gaat hij naar Marianne van de thuiszorg, om de bultjes te latenzien. “O jee”, zegt Marianne, “je hebt vlooienbeten!” Marianne stuurt Marc met Happy naar dedierenarts om iets aan de vlooien te laten doen.10HZW Digitale Content

TekenIn gras en struiken, ook in tuinen, kunnen teken zitten. Dit zijn kleine spinachtige beestjesdie zich op mens of dier laten vallen en zich dan volzuigen met het bloed van de gastheer.Teken kunnen ziektes overbrengen. De ziekte van Lyme is wel de bekendste, maar ook deBorreliabacterie die een teek kan overbrengen, kan mens en dier ziek maken.Je kunt katten en honden wel beschermen tegen teken door bij de dierenarts een preparaathiervoor te halen, maar volledige bescherming biedt dit niet. Behalve de cliënt, deeventuele kinderen en jezelf , moet je ook de hond of kat regelmatig controleren op teken.Teken gaan vaak op warme, vochtige plekken op je lichaam zitten, contoleer dus goed dezeplekken.Een teek doet er lang over om zich vol te zuigen met bloed, soms wel een dag! Hoe eerderde teek verwijderd wordt, hoe minder kans op een infectie. Er zijn speciale tekentangetjesin de handel waarmee je de teek uit de huid kunt halen.Sommige mensen verdoven de teek met 70% alcohol, maar specialisten zeggen, dat de teekvanuit een schrikreactie zijn maaginhoud uit kan spugen, waardoor de kans op een infectiejuist veel groter wordt. Gebruik liever de speciale tekenpincet.OormijtZowel honden als katten kunnen last hebben van oormijt. Mijten zijn microscopischkleine beestjes. Oormijt is zeer besmettelijk. Het ene dier steekt het andere aan. Een diermet oormijt schudt regelmatig met de kop en gaat in of aan zijn oren krabben. Er zit danin de oren veel vies ruikende, zwarte oorsmeer.Onderzoek een hond regelmatig op tekenHZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen11

Ooit heeft een Amerikaanse dierenarts een experiment op zichzelf uitgevoerd. Hij deedtwee oormijten in zijn eigen oor om erachter te komen wat een dier met oormijt voelt. Dedierenarts kreeg zoveel jeuk en pijn dat hij er ‘s nachts niet van kon slapen. En dat terwijlhij maar twee mijten in zijn oor had. Dieren met oormijt hebben soms wel honderdenoormijten in hun oren. Je begrijpt dat het noodzakelijk is hier wat aan te doen.Bij de dierenarts kun je speciale oordruppels krijgen ter bestrijding en ook om de grotehoeveelheid zwart oorsmeer op te lossen en te verwijderen. Behalve dat het voor het dierzeer onaangenaam is om oormijt te hebben, kan het ook voor oorontsteking zorgen.Verstopte anaalklierenHonden kunnen verstopte anaalklieren hebben. Ze krijgen dan veel jeuk aan hun achterste.Je ontdekt dat doordat ze op hun achterste over een harde ondergrond, bijvoorbeeldtegels, of ruw tapijt, vooruit schuiven. Een hond met verstopte anaalklieren gaat ook directboven de staart, aan het onderste deel van de rug, veel bijten. Het gevolg is een kale plekbij de staartinplant. De dierenarts kan de anaalklieren leegdrukken.Dit zijn de meest voorkomende aandoeningen. Natuurlijk kan er nog veel meer aan dehand zijn. Net zoals je zelf ook weleens ziek bent, kan een dier ook wel eens ziek zijn. Letdus altijd goed op het gedrag van het dier en als je het niet vertrouwt, ga dan naar de dierenarts.Dit is de juiste persoon om je te vertellen wat er met het dier aan de hand is en watje eraan moet doen om het dier weer gezond te krijgen.Eten en drinkenDe meeste honden krijgen een keer per dag droogvoer en een keer per dag voer gemengdmet warm water. Er zijn ook mensen die hun hond regelmatig vers vlees geven: hartbijvoorbeeld. Daarnaast zijn er voor honden allerlei versnaperingen, zoals hondenkoekjesen kluiven. Het is belangrijk een hond een beloning te geven als hij iets goed gedaan heeft.Door de beloning wordt de hond gemotiveerd een volgende keer ook weer goed te luisteren,netjes te gaan zitten, in zijn mand te gaan, enzovoort.Een hond moet altijd een bakje vers water hebben. Voor het uitlaten van de hond bestaater tegenwoordig in elke stad een hondenuitlaatservice. Dit kost wel wat geld.12HZW Digitale Content

4 Konijnen en andere knaagdierenWe beginnen met een voorbeeld.Miranda wil graag een huisdier. Haar groepsgenoten vinden het wel goed. Het kan ze niet zoveelschelen, als het maar geen beest is waar veel werk aan vastzit. Miranda koopt bij de dierenwinkeleen hamster. Deze zit in een kooi en heeft niet zoveel verzorging nodig. Ze zet hem metkooi en al bovenop de kast en geeft iedere dag vers eten en water. Dat is zo gebeurd. ‘s Avondshoort ze de hamster lopen in het tredmolentje dat in de kooi staat. Dat is wel een gezellig geluid.De eerste dagen haalt ze ‘s avonds de hamster nog wel uit zijn kooi en dan gaat ze er evenmee knuffelen. Maar ze is het al gauw een beetje zat. De hamster zegt niets en geeft eigenlijkook geen echte reacties dat hij haar herkent. Dus blijft het nu bij eten en drinken geven. En danis na een paar maanden de hamster ineens dood. Van Reina, de begeleider van de groep, hoortze dat de hamster waarschijnlijk aandacht tekort kwam en weggekwijnd is.Hamsters, tamme ratten en andere kleine zoogdieren maken geen, of weinig geluid. Hetlijkt net alsof ze geen aandacht vragen of nodig hebben. Dat is niet zo. Net als alle dierendie door de mens gehouden worden, hebben ook deze beestjes aandacht nodig. Maaromdat ze zo onopvallend zijn, kan het ook makkelijker gebeuren dat de cliënt helemaalvergeet dat ze er zijn.KonijnenKonijnen zijn groter en alleen daardoor al opvallender. Maar ook konijnen vragen niet echtom aandacht. Toch hebben ze wel aandacht nodig, minstens twee keer per dag een uur. Zevinden het leuk als ze los door de kamer mogen lopen. Ze kunnen soms hoge sprongenmaken, wat een leuk gezicht is om naar te kijken.Konijnen zijn groepsdieren en daarom kun je een konijn niet goed in zijn eentje houden.Als je er twee neemt, hebben ze gezelschap aan elkaar. Je moet dan wel twee mannetjesnemen. Neem je een mannetje en een vrouwtje, dan heb je binnen de kortste keren een heleboelkonijnen. Neem je twee vrouwtjes, dan is de kans groot dat ze steeds ruzie hebben.Konijnen hebben wel een groot hok nodig; als je er twee hebt, moet je een kooi hebbenvan minstens twee meter lang. Heb je een kooi die een stuk kleiner is, dan moet je dekonijnen een paar uur per dag los in de kamer laten. Let wel op dat ze geen snoeren vanlampen of andere elektriciteitsdraden doorknagen.HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen13

Zomers kunnen ze ook in een buitenkooi die op het gras staat. Let er dan op dat er altijdeen binnendeel in de kooi is, zodat het diertje beschutting kan zoeken tegen te felle zon oftegen de regen.Zorg altijd voor vers water. Er is een speciaal soort flessen in de handel, die je ondersteboventussen de spijlen van de kooi kunt steken. Als het dier aan het tuitje van de fles likt,komt er water uit. Het voordeel is dat het water niet verloren gaat, omdat het dier hetbakje per ongeluk omgooit.Konijnen hebben als voer veel hooi nodig, en daarnaast groenvoer en brokjes (biks). Eenprobleem bij konijnen kunnen de tanden en de nagels zijn. De voortanden kunnen te langworden, waardoor het konijn niet meer goed kan eten. Als je dat niet in de gaten hebt,kan het dier van honger doodgaan. Konijnen moeten dus ergens goed op kunnen knagen.Daarvoor zijn speciale knaagstokken te koop. Nagels moeten ook niet al te lang worden,omdat dat problemen met het lopen geeft. Nagels kun je vrij gemakkelijk zelf knippen, alshet nodig is. Voor te lang doorgroeiende tanden moet je echt bij de dierenarts zijn.Daar moet je toch twee keer per jaar naar toe, om het dier te laten inenten tegen ziektes.Cavia’sCavia’s zijn knaagdieren. Knaagdieren zijn groepsdieren. Als ze alleen zijn, kunnen zedepressief worden. Ze gaan zichzelf dan bijten, en kunnen op den duur ziek worden endoodgaan. Ze hebben aandacht nodig, ook als ze samen zijn. Als je ze voldoende aandachtgeeft, zijn het echte knuffelbeestjes.Cavia’s hebben een ruime kooi nodig, waar ze goed in kunnen bewegen en kunnen rennen.Net als bij konijnen, moet je ook bij cavia’s de tanden in de gaten houden. Daarommoet er altijd hooi zijn. Door het knagen aan het hooi, worden de tanden niet zo snel telang. Gebeurt dat toch, dan kun je de tanden door de dierenarts op de juiste lengte latenbrengen. Behalve hooi, hebben cavia’s ook groenvoer en caviabrokjes nodig. En ze moeteniedere dag een vitamine C-tabletje hebben, omdat ze anders een gebrek aan vitamine Ckrijgen, waardoor ze ziek worden.14HZW Digitale Content

HamstersHamsters zijn echte nachtdieren. Hoewel ze in dierenzaken veel verkocht worden, zijn hetvoor kinderen eigenlijk niet zulke leuke huisdieren. Juist als het kind ligt te slapen, wordtde hamster wakker en actief.De hamster is het enige knaagdier dat je echt in zijn eentje moet houden. Als je er tweehebt, maken ze zoveel ruzie dat het ten koste van hun gezondheid gaat.Je kunt ze alleen in een glazen kooi houden, omdat ze plastic en hout kapot knagen. Datknagen is ook de reden dat je ze niet kunt laten loslopen – voordat je het weet hebben zeeen gat in de vloer, de muur of een kast geknaagd.Hamsters worden ook wel woestijnratten, renmuizen of gerbils genoemd.Tamme ratHoewel sommige mensen doodsbang voor ratten zijn, kunnen tamme ratten heel gezelligehuisdieren zijn. Ze zijn slim en je kunt ze makkelijk kunstjes leren. In tegenstelling totcavia’s en hamsters, reageren ratten op hun naam en ze komen naar je toe als je ze roept.Ze houden van spelen en rennen en van doolhoven. Geef ze een ruime kooi, met tunnels,tredmolen en klimtouwen erin.Voor alle knaagdieren geldt dat er in de kooi altijd stro, zaagsel, of andere vulling moet liggen.Bij de kleine soorten moet er een flinke dikke laag bodembedekkers liggen. Zo kunnende diertjes zelf tunneltjes graven. Welk soort bodembedekker je moet hebben, is afhankelijkvan het dier. In de dierenwinkelkunnen ze je daarover adviseren.Alle dieren hebben aandachtnodig. Je kunt ervan uitgaandat je per dag minimaal eenuur aandacht moet geven.Daar komt dan nog de tijdbij die je kwijt bent aan hetschoonhouden van een hokof kooi, het voedsel gevenen water verversen.Waar zit het konijn?HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen15

5 Vogels en vissenEen vogel houden is redelijk goedkoop. Het voer is niet duur en de vogel eet maar eenklein beetje. Tenminste, zolang we het niet hebben over een echte papegaai of een anderegrote vogel. Kanaries, parkieten en dwergpapegaaien – ook wel ‘lovebirds’ genoemd – kunnengoed in de kamer in een kooi gehouden worden. Ze maken gezellige geluiden, zijnleuk en kleurig om naar te kijken. De kooi moet regelmatig verschoond worden waarbij jehet vervuilde vogelzand ververst. Dit vogelzand kost niet zoveel geld. Zeker niet als je hetvergelijkt met grind voor de kattenbak.Vogels vragen ook aandacht. Je moet op gezette tijden eventjes met ze praten en ze vindenhet leuk als je fluit. Je krijgt dan bijna altijd antwoord. Ook vogels die geen aandacht krijgen,kwijnen op den duur weg.Vissen zijn wel het goedkoopst in onderhoud. De aanschaf van een aquarium is wel duur,maar daarna hoef je niet zoveel geld meer uit te geven en het aquarium gaat jaren mee.Veel mensen denken dat je aan vissen nauwelijks werk hebt. Je hoeft alleen maar een beetjevissenvoer in het water te strooien. De vissen maken geen lawaai en ze maken geen troepin huis. Toch zit er aan een aquarium ook veel werk vast. Je moet het aquarium regelmatigschoonmaken. Doe je dat niet, dan ontstaat een groene aanslag op de glazen wanden engaat er veel wier en dergelijke groeien. Het water wordt dan verstikt door alle planten en devissen hebben tekort aan zuurstof. Ze stikken dan en gaan dood.Vissen zijn eigenlijk de enige beesten die het zonder aandacht kunnen stellen. Of je nuvaak voor het aquarium gaat staan of niet, dat maakt die vissen echt niets uit. Voor sommigemensen is dat een reden om juist geen vissen te nemen. Je krijgt immers ook geenaandacht van de vissen, net zomin als ze aandacht van jou hoeven. Voor andere mensen isdat juist een reden om wel vissen te nemen. Ze zijn mooi en kleurig en daarom leuk omnaar te kijken. En als je er een paar weken lang niet naar kijkt, hebben ze daar geen lastvan. Zolang ze maar voer krijgen en het water op de juiste temperatuur blijft.Je moet je goed laten informeren voordat je aan een aquarium begint. De temperatuurvan het water en de voedselhoeveelheid luisteren nogal nauw bij tropische vissen. Je moetcliënten die een aquarium willen hebben, goed voorlichten en bij de begeleiding oplettenof de bak goed verzorgd wordt. Juist omdat vissen geen aandacht vragen, kunnen ze heelmakkelijk vergeten worden.16HZW Digitale Content

Vogels en vissen:• zijn goedkoop in onderhoud• vogels vragen wel aandacht• aquarium onderhouden en bijhouden kost wel tijd6Andere dierenEr zijn natuurlijk nog tal van andere dieren die als huisdier gehouden kunnen worden. Wittemuizen, of schildpadden bijvoorbeeld. Ieder dier vraagt op zijn eigen manier aandacht enverzorging. Ga nooit zomaar in het wilde weg dieren aanschaffen waarover je niets weet, alleenmaar omdat ze er zo schattig uitzien. Laat je altijd heel goed informeren en niet alleen door deverkoper in de dierenwinkel, want die wil alleen maar verkopen. Hij zal eventuele minpuntenvan het dier in kwestie niet direct uit zichzelf naar voren brengen. Realiseer je ook dat als jeeenmaal een dier genomen hebt, je hier verantwoordelijk voor bent. Je zit er aan vast. En vaakjarenlang.Dieren brengen leven en gezelligheid in huis. Het is ook goed voor cliënten om het contact metlevende natuur te houden. Ook planten en bloemen hebben die functie. Het is echter wel zodat als je eenmaal een dier hebt aangeschaft, je ook verantwoordelijk bent voor de gezondheiden het welzijn van het beest. Dat is meer dan alleen eten en drinken geven. Een beest heeft ookaandacht nodig. Als je een beest neemt alleen maar voor je eigen welzijn, zonder aan het dier tedenken, ben je erg egoïstisch bezig.In de tijd dat je op vakantie bent, heb je ook de verantwoordelijkheid voor je huisdier. Mensendie op vakantie gaan en dan hun hond of kat in het bos achterlaten, zijn geen knip voor hunneus waard. Er zijn dierenpensions waar je je huisdier kunt laten verzorgen tijdens je vakantie.Soms is er een familielid of goede vriend die tijdens jouw afwezigheid wel op het beest wil passen.Als jouw cliënten een huisdier willen, bespreek dit soort zaken dan eerst met ze.Er is nog een andere groep dieren, namelijk de dieren die een cliënt helpen bij het dagelijksleven. Het bekendste voorbeeld is de blinde-geleide-hond.HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen17

6 KamerplantenPlanten geven sfeer in een huis. Het geeft ook veel voldoening als je een klein plantje kuntopkweken tot een mooie volle plant. Planten kunnen het jaren goed doen door ze alleenregelmatig water te geven. Ze doen het beter als ze ook plantenvoedsel krijgen, Pokonbijvoorbeeld.Ilse woont voor het eerst van haar leven zelfstandig. Weliswaar met nog drie anderen in eenhuis en er komt iedere dag een begeleider langs om even te praten. Maar toch ... Het is heelanders dan toen ze nog in de instelling voor verstandelijk gehandicapten woonde, met achtanderen in een paviljoen. Haar zus komt haar vandaag in haar nieuwe woning opzoeken. Zebrengt een kamerplant mee. “Dat is gezellig”, denkt Ilses zus. Ilse had ook al van andere menseneen paar planten gekregen. Net als Chaja, Miranda en Ineke. Het zijn er nu zoveel dat ze deplanten amper kwijt kunnen in de kamer.Na drie weken komt Ilses zus weer op bezoek. Die ziet dan dat een groot deel van de plantenverdwenen is en wat er nog staat, ziet er eerlijk gezegd niet zo goed uit. De bladeren hangenslap of zien geel. Andere planten laten hun blad vallen, zodat ze er aardig kaal bij staan. Alsze aan Ilse vraagt hoe dat nu kan, zegt Ilse dat ze het ook niet goed weet. Ze gaf alle planteniedere dag een goede scheut water.Waar moet je op letten bij de verzorging van kamerplanten?Verzorging van kamerplanten:• wie geeft wanneer water• cactussen weinig water• bladplanten meer water• veel water bij hoge temperaturen• weinig water bij lage temperaturen• zo nu en dan extra voeding geven• informatie inwinnen bij ziektes en ongedierte7Kamerplanten hebben een goede verzorging nodig. Je moet met elkaar afspreken wie deplanten verzorgt. Dat kan bij toerbeurt: eerst een hele week Chaja, dan een hele week18HZW Digitale Content

Ineke, enzovoort. Je maakt in overleg met de cliënten een planning. Als je die afsprakenniet maakt, krijgen de planten misschien wel van iedereen die er woont water. Dan krijgenze te veel: de planten ‘verzuipen’. Of, omdat iedereen denkt dat de ander de planten welwater heeft gegeven, krijgen de planten helemaal geen water en drogen uit.Niet iedere kamerplant heeft evenveel water nodig. Cactussen hebben heel weinig waternodig, bladplanten met dunne bladeren des te meer. Vetplanten hebben ook niet zoveelwater nodig. Bij een hoge temperatuur, zoals zomers weleens het geval is, moet je veel watergeven. Als het koud is, geef je minder water. Het gaat dan om de binnentemperatuur,niet om hoe koud het buiten is. Sommige planten kunnen in de volle zon staan, andereplanten verdorren al na korte tijd in de zon.Sommige mensen geven hun kamerplanten regelmatig kamerplantenmest, Pokon bijvoorbeeld.Andere mensen doen dat zelden of nooit.Tegenwoordig zijn er bij de bloemistplanten te krijgen met een speciaal watergeefsysteem.Hydrocultuur is er eenvan. Door de speciale korrels hebbende planten maar af en toe water nodig.Aan een buisje dat in de korrels steekt,kun je zien of de plant al water moethebben. Het commentaar op dezemethoden is dat de planten langzaamgroeien en weinig verandering latenzien.Regelmatig water gevenHZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen19

Planten kunnen, net als mensen, last hebben van ziekten en ongedierte. Sommige plantenzijn erg gevoelig voor luis. Er zijn verschillende soorten luizen: groene en rode bladluizen,schildluizen en wolluizen. Verder heb je nog spint: een piepklein spinachtig beestje datniet of nauwelijks met het blote oog te zien is en trips, een klein gestreept insect. Al dezeinsecten zijn schadelijk voor de plant, omdat ze het sap uit de plant of de bloemknoppenzuigen.Hoewel er goede middelen in de handel zijn tegen ongedierte bij planten, kun je een plantdie onder de beestjes zit, soms beter weggooien. Je moet erg veel gif op de plant spuitenom het ongedierte weg te krijgen. Dat betekent dat er ook veel gif in de lucht komt endat je dat zelf, en je cliënten, ook inademt. Bovendien moet je de spuitbeurt na enige tijdherhalen. Er zijn ook capsules in de handel die je in de potaarde moet stoppen. Ook dezebehandeling moet je na enkele weken herhalen, omdat dan de eitjes van het ongedierte uitkunnen komen. En dan maar afwachten of het geholpen heeft.Een plant kan ook ziek worden. Schimmel komt bij sommige planten veel voor, bij anderenauwelijks. Je moet afwegen of je ziektes en ongedierte wilt bestrijden, of dat je de plantgewoon weggooit en een nieuwe koopt. Op de markt en in grote tuincentra zijn de gangbareplanten helemaal niet duur. Het bestrijdingsmiddel is vaak duurder dan de plant zelf.Wat je precies aan welke ziektes of welkongedierte moet doen, kun je in een goedkamerplantenboek lezen, van internethalen, en ook de bloemist kan je informatiegeven.Hoe verzorg je een plant goed?20HZW Digitale Content

7 SnijbloemenBloemen geven iets feestelijks aan de kamer. We geven vaak bloemen bij verjaardagen ofaan mensen bij wie we niet zo vaak op bezoek komen. Een bloeiende plant heeft ook welwat feestelijks en gaat langer mee dan een bos bloemen.Bloemen moet je na aanschaf direct verzorgen. Belangrijk is dat je bloemen altijd in eenschone vaas zet. Bloemen scheiden stoffen af die het water verontreinigen. Als je nadatde bloemen verlept zijn, het water weggooit en de vaas alleen maar omspoelt, blijven allemicro-organismen in de vaas zitten. De volgende bos bloemen die je in die vaas zet, is danveel sneller verlept dan nodig is. Goed de binnenkant met heet water en het liefst met eenbeetje chloor afwassen. Je kunt ook ander ontsmettingsmiddel of schoonmaakmiddel gebruiken,spoel wel goed om. Gebruik hier een aparte borstel of spons voor die je niet voorde gewone afwas gebruikt. Zo breng je ook geen micro-organismen uit bloemenvazen overop borden of kopjes.8Bloemen verzorgen:• zoek een geschikte schone vaas en doe daar de juistehoeveelheid water in• los het zakje bloemenvoedsel in het water op• bij chrysanten i.p.v. bloemenvoedsel, een paardruppels chloor• overtollig blad van de bloemen verwijderen• stelen onderaan schuin afsnijden• direct in het water in de vaas zetten• bloemen niet in de zon zetten,• bloemen niet dicht bij of boven de verwarming zetten• bloemen niet op de tocht zettenBloemen moet je voordat je ze in de vaas gaat zetten, onderaan de stelen schuin afsnijden.Zo kunnen ze het water beter opnemen. Sommige bloemen kun je in een vaas vol metwater zetten. Andere bloemen kunnen daar niet goed tegen. Deze bloemen moeten op eenklein laagje water. De bloemist geeft meestal een zakje bloemenvoedsel mee. Dit moet je ineen halve liter lauw water oplossen. Bij chrysanten kun je beter nog een paar druppeltjeschloor in het water doen. Het bloemenwater gaat dan niet zo gauw stinken.HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen21

8 Tips voor de praktijk1 Gebruik het juiste voer oor huisdierenAls je niet weet welk voer of hoeveel voer een dier moet hebben, vraag dan eerst informatie.Ga niet in het wilde weg maar wat doen. Voer dat voor het ene dier heel gezond is, kanjuist voor een ander dier heel verkeerd zijn.2 Zet katten niet zomaar buiten in de tuinKatten die niet gewend zijn buiten te komen, kun je niet zomaar even buiten zetten. Als erveel verkeer in de buurt is, bestaat de kans dat ze onder een auto lopen.3 Laat honden voldoende uitHonden moeten minstens twee keer per dag een flinke wandeling kunnen maken. Voorde nacht moeten ze dan nog even naar buiten om hun behoefte te kunnen doen. Grotehonden moeten langer uit, dan kleine hondjes.4 Ga volgens voorschrift regelmatig naar de dierenartsDe meeste dieren moeten regelmatig ingeënt worden tegen ziektes. Houd je aan dievoorschriften, of help je cliënt eraan herinneren dat een dier naar de dierenarts moet. Katten,honden en konijnen kunnen ziektes krijgen waar ze aan dood gaan. Met een simpeleinjectie bij de dierenarts kun je dat voorkomen.5 Verschoon kattenbakken en kooien volgens voorschriftOp de verpakking van kattenbakvulling, stro, grit en andere bodembedekkers, staat hoevaak een kooi, of kattenbak verschoond moet worden. Houd je aan dit voorschrift. Eenkattenbak die te lang niet verschoond is, is een bron van micro-organismen. In uitwerpselenvan knaagdieren kunnen eitjes van vliegen komen die ook weer ziektes overbrengen.Daarom is het belangrijk kooien en kattenbakken regelmatig te verschonen.6 Houd bij de aanschaf van een dier rekening met het budgetEen knaagdier is goedkoper dan een hond, niet alleen in aanschaf, maar ook in onderhoud.Een cliënt die graag een grote hond wil hebben, maar slechts heel weinig geld te bestedenheeft, kun je beter adviseren een kleiner en goedkoper dier in huis te nemen.22HZW Digitale Content

7 Negeer blaffende hondenAls je een cliënt moet helpen die een hond heeft die enorm tekeer gaat als jij binnenkomt,negeer die hond dan. Kijk de hond vooral niet in de ogen, maar doe alsof hij er niet is. Vraagje cliënt of hij de hond tot de orde kan roepen. Terwijl jij met de cliënt bezig bent, kan dehond in een andere kamer.8 Wees alert op vlooien en tekenVoorkom dat katten en honden vlooien krijgen en vraag de dierenarts wat je hiertegenkunt doen. Honden kunnen ook last van teken hebben. Verwijder teken met een tekentang/tekenpincet.9 Let op hygiëneAls er huisdieren in huis zijn, moet je extra goed en vaak stofzuigen, vooral op plaatsenwaar het dier veel is. Katten- en hondenmanden moeten regelmatig gelucht worden en lappenof dekentjes in de wasmachine gewassen.10 Een dier heeft aandacht nodigLet erop dat dieren voldoende aandacht krijgen en niet wegkwijnen. Een uur per dagaandacht, het liefst nog verdeeld over de dag, is absoluut noodzakelijk. Meer mag natuurlijkaltijd.11 Geef kamerplanten regelmatig waterPlanten die in een normaal verwarmde kamer staan, moeten één tot twee keer per weekwater hebben. Cactussen mogen echter niet zoveel water. Geef ze eens in de veertiendagen een beetje water.12 Zet snijbloemen in een schone vaasBloemenvazen zijn bronnen van micro-organismen. Maak een bloemenvaas altijd schoonmet chloor of desnoods met heet water en afwasmiddel. Zo voorkom je dat micro-organismenin de vaas blijven zitten en een volgende verse bos bloemen direct aantasten.HZW DC 27 Huisdieren en planten verzorgen23

24HZW Digitale Content