Richtlijn 'Antistolling bij tandheelkundige ingrepen' - PAOT

Richtlijn ‘Antistolling bij tandheelkundige ingrepen’Dit leverde weer één nuttig artikel op (26). We zijn hierna alle referenties in de twee artikels gaannatrekken op eventuele andere studies die gedaan zijn met betrekking tot dit onderwerp. Wehebben toen nog twee artikels gevonden (27). Eén daarvan hebben we niet betrokken in de analyseomdat deze uiteindelijk toch geen randomized controlled trial was (41). Later hebben we nog welgekeken naar dit artikel maar hebben we het uiteindelijk toch geëxcludeerd. Dit omdat het artikelonderzoek deed naar bloedingscomplicaties bij patiënten die acetylsalicylzuur gebruikten bijtandheelkundige ingrepen. Echter de bloedingscomplicaties komen niet veel voor. Zij hadden eendusdanig kleine studiepopulatie dat het eigenlijk niet mogelijk was om het optreden van dezecomplicaties te onderzoeken. Daarom was het geen zinnig onderzoek.De artikels die wel te gebruiken waren zijn we gaan analyseren met het analyseformulier vande Cochrane site (40). De uitkomsten hiervan zijn te vinden in de bijlagen. Omdat bij alle artikelsslechts een zwakke aanbeveling te geven was (vanwege de kleine studiepopulatie, slechterandomisatie en blindering of beide) en er een hoog risico op bijvoorbeeld een selectiebias was,hebben we besloten een meta-analyse uit te voeren. Hierdoor hoopten we een sterkere aanbevelingte kunnen doen. We hadden als uitkomstmaat intra-orale bloedingstijd genomen. Dit is van minder(relatief) belang dan bijvoorbeeld de bloedingscomplicaties postoperatief. Vanwege deonduidelijkheid van de gehanteerde definities konden we niet goed vergelijken hoeveel relevantebloedingen er opgetreden waren. Uit een aantal andere artikels hebben we een eenduidige definitiegehaald. Deze hebben we vergeleken met de bloedingscomplicaties die in de geanalyseerde artikelsvermeld waren. Deze definitie bestond uit de volgende componenten: de bloeding moest meer dan12 uur duren, de patiënt moest bellen of terugkeren naar de tandarts of spoedeisende hulp, er moesteen groot hematoom in de weke delen van de mond zijn en er was een bloedtransfusie nodig. Omdater in geen van beide groepen (de acetylsalicylzuur-gebruikende groep en de groep die gestopt is metacetylsalicylzuur) uit de geanalyseerde artikels sprake was van dusdanige bloedingen hebben we ditverder ook niet meegenomen in de analyse. Dit zou wel een zeer relevante uitkomstmaat zijn meteen belang van 6 punten op de 9-puntsschaal. Het optreden van een verlengde intra-oralebloedingstijd zouden we scharen onder de 4 punten. Omdat de cutane bloedingstijd niet van belangwas (slechts 1 of 2 punten) hebben we dit ook niet meegenomen in de analyse. Uiteindelijk kwamenwe dus uit op slechts 1 uitkomstmaat.Omdat de consequenties van het continueren van acetylsalicylzuur bij tandheelkundigeingrepen mogelijk groot zijn (er is geen toegenomen risico op infarcten door het stoppen van detherapie en er treedt geen rebound-effect op) hebben we de aanbeveling die we konden halen uit destudies iets naar boven bijgesteld. Ook hebben we de sterkte van de aanbeveling iets naar bovenbijgesteld omdat uit alle studies dezelfde uitkomst bleek, namelijk dat het doorgaan metacetylsalicylzuur slikken geen significant nadelig effect had op de intra-orale bloedingstijd.- 28 -