Tijdschrift voor en over Jenaplanonderwijs - Nederlandse ...

eelding. Je ziet bepaalde kinderen (enniet alleen kinderen!) gewoon opbloeienbij dit soort activiteiten.- Sluit je ogen en stel je voor: Je loopt ineen groot bos. Je bent verdwaald, maardat vind je niet erg. Dan kom je bij eenoud gebouw. Je gaat naar binnen. Hetis een museum, of zoiets... Er hangenallerlei dingen aan de muren. Plotselingontdek je dat het allemaal dingen zijndie van jou zijn geweest. Van heel vroeger,en van kort geleden. Dingen die jebent kwijtgeraakt...Ga maar eens rustig door het museumlopen! Over vijf minuten kom ik je weerophalen.- We praten over wat we hebben meegemaakt.En spelen verder. Misschienkomen we ook mensen tegen die wezijn kwijtgeraakt. Wat is 'kwijt' eigenlijk?Kun je jezelf ook kwijtraken?- Later wordt een persoonlijke tekstgeschreven (met tekening) over éénvan de dingen die in het museumaan de muur hing.Dat we de verbeelding van onze kinderenruimte en aandacht geven is eenteken van onze hoop voor de toekomst.De school zal dit in cultuur moetenbrengen. Een muzische vormgeving vanhet leren is daarvoor noodzakelijk.Een veelzijdige dialoogWat doet de school anders dan het toerustenen uitdagen tot, het organiserenen structuren van de dialoog? Een echteontmoeting leidt onvermijdelijk totdialoog. Met de dingen, met jezelf en deander. Centraal staat hier wellicht hetgesprek. Maar dit is niet de enigemanier. Ook het spel, het experiment,het onderzoek zijn vormen van communicatie.De muzische disciplines verschaffenons een scala aan mogelijkhedenom hiermee bezig te zijn. Het isgoed eens na te gaan of hier in deschool verrijking nodig is.In het verlengde van zijn theorie oververschillende begaafdheden (hij noemtze 'frames of mind') bepleit HowardGardner een vijftal invalshoeken voor elkthema: de talige, de mathematische, desociale, de esthetische en de fundamenteleinvalshoek. Het voert te verdeze hier verder te analyseren. Het zijnals het ware vijf sets symbolen tot zingeven,vijf talen voor een ontmoetingsdialoog.Elk kind, elke student kan opgrond van zijn persoonlijke combinatievan sterke punten een bijdrage leverentot het leren dat deel uitmaakt van destamgroepcultuur.EngagementIn principe maakt de muzische benaderinghet leren tot een niet-vrijblijvendezaak. Goed, het is een integraal doelvan de school, maar dat wil niet zeggendat het een doel is dat 'in zichzelf rust'.Juist door het feit dat we vanuit eenauthentieke, persoonlijke ontmoetingons onderwijs willen geven, geven we tekennen dat we de consequenties vandit leren ook serieus nemen.- Toen de bovenbouw tijdens het thema'ouder worden' in contact kwam meteen afdeling van een verzorgingsinstituutvoor hoogbejaarden betekende dithet begin van een nog steeds voortdurendejarenlange relatie tussen beidegroepen waarin heel wat lief en leed isgedeeld.Dit betekent aan de ene kant een waarschuwingniet teveel hooi op de vork tenemen.Aan de andere kant leren we zo opindringende wijze mede zorg te dragenvoor zaken die we waardevol vinden.TenslotteIn dit artikel heb ik getracht argumentenaan te voeren voor de waarde van demuzische vorming. Voorts heb ik aangegevenhoe ik een geïntegreerde toepassinghiervan zie. De wereldoriëntatiezoals die in de Jenaplanscholen is ontwikkeldkan niet zonder dit muzischefacet.Tegenwoordig gaan we ook weer meernadenken over het spirituele. Soms binnende bestaande tradities, soms innieuwe vormen. Het is mijn overtuigingdat juist muzische activiteiten bij dezeheroriëntatie goede diensten kunnenbewijzen. Immers: er is meer dan je ziet.Lang niet alles kan met woordengezegd worden, laat staan geschreven...Er is een buitenkant en een binnenkant.In mijzelf is ook een wereld om me in teoriënteren.En er is een hoopvolle toekomst.Tom de Boer is schoolleider van 'De Finne'in Rottevalle en docent 'kunstzinnigevorming' en 'basisactiviteiten' in denascholing Jenaplan. Hij schreef eeninvoeringsprogramma over 'Spel alsbasisactiviteit' (uitgegeven door hetCPS, Amersfoort, 1996).12MENSEN-KINDERENNOVEMBER 1996