opera en bedrijf - Nationale Loterij

Miljonairs maken is mooi,
mensen uit de nood helpen een plicht.

INhoud
CoLoFoN
Miljonairs maken is mooi,
mensen uit de nood helpen een plicht.
De Nationale Loterij creëert kansen
is een uitgave van de Nationale Loterij,
nv van publiek recht
belliardstraat 25­33, 1040 brussel,
tel. 02 238 45 11, fax 02 238 46 70,
www.nationale­loterij.be
Verantwoordelijke uitgever: Ivan Pittevils,
belliardstraat 25­33, 1040 brussel
Realisatie en druk: roularta Custom media,
meiboomlaan 33, 8800 roeselare
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd
en/of openbaar gemaakt door middel van
druk, fotokopie, microfilm of op enige andere
wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord
van de uitgever.
Ik WIL EEN SUbSIDIE­
AANVRAAG INDIENEN
u denkt dat uw organisatie in aanmerking
komt voor een subsidie
van de Nationale Loterij? vraag
dan het Subsidiecharter aan.
hierin vindt u alle informatie over
de te volgen aanvraagprocedures.
Nationale Loterij, belliardstraat
25­33, 1040 brussel,
www.nationale­loterij.be,
subsidies@nationale­loterij.be
Nationale Loterij
Inhoud
VOORWOORD
03 de heer Ivan Pittevils,
Gedelegeerd bestuurder
MISSIE
04 de maatschappelijke opdracht
van de Nationale Loterij
CULTUUR
06 opera, eFA, musica mundi,
muziekkapel, Koningin
elisabethwedstrijd, de munt
10 ensor & raveel in het raveelmuseum,
Flagey, Festival van
de Foorkunsten
11 Floraliën, Stemmen onder
de Sterren
12 wandtapijten in doornik en Gent,
bozar, wiels
14 Xi’an­beelden, P.A.r.T.S.,
het ropsmuseum, Tax Shelter,
Koninklijk museum voor midden­
Afrika, euro­Kartoenale
SOCIAAL
16 uNhCr, dokters van de wereld,
belgisch overlevingsfonds,
Amnesty International
19 het rampenfonds
20 Jeugdparlement, houtopia,
Ga voor Geluk
22 ‘Tourisme autrement’, Fast
Forward, het Prins bisschoppelijk
Paleis van Luik, Tv brussel, de
Tijdbank.be, energievriendelijkheid
bij de Nationale Loterij
WETENSCHAP
24 volksgezondheid: Federatie van
belgische verenigingen voor Nierinsufficiënten,
belgische vereniging
voor Pneumologie, de belgische
Cardiologische Liga, bewell@work,
Centre verviétois de Prophylaxie
Anticancéreuse, bio­meNS
27 de leeuwen in de Zoo van
Antwerpen
28 Koningin Fabiolaziekenhuis, red
mijn kind, The belgian Kids’ Fund,
belgian American educational
Foundation, united world Colleges
30 Science Tunnel, museum voor
Natuurweten schappen, KuL biomedical
Kinesiology, heusonfonds,
eorTC, het bordet Instituut
SPONSORING
32 het feest van de marollen,
vlaanderen zingt hazes,
het bal national, Kerstparade
35 ‘exploration du monde’
36 Kif Kif Awards, Lezen in je
gemeente
37 Lineart
SPORT
38 Paralympics, belgian Special
olympics Team
40 belgische teams op de olympische
Spelen
42 Street Soccer, hockey voor jongeren
43 24 hour bicycle race @ Zolder,
Athletes’ Alley, volleybal
44 wielerploeg Silence­Lotto
PATRIMONIUM
46 europacollege, Stichting boch
48 vereniging voor de geschiedenis
van de hospitalen en de zorg,
Congreskolom, hallepoort,
Algemeen rijksarchief
50 Cultuurpatrimonium van
de Nationale Loterij
ACTIE
51 Tickets voor expo Xi’an
Nationale Loterij
voorwoord
“Het creëren van kansen
is een leidraad in de
bedrijfsfilosofie van de
Nationale Loterij.”
Ivan Pittevils, Gedelegeerd bestuurder Nationale Loterij.
2 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 3
beste lezer,
elke week spelen meer dan 2,5 miljoen
belgen, jong en oud, man en vrouw, uit
alle uithoeken van belgië, met een van
onze producten: Lotto, euro millions,
win for Life, Subito, Presto en andere.
onder hen zijn er waarschijnlijk velen
die zich afvragen wat er gebeurt met de
winsten van de Nationale Loterij. via dit
magazine worden ook dit jaar weer een
aantal projecten in de kijker geplaatst
die door de Nationale Loterij en dus
door haar spelers ondersteund worden.
In 2008 zal de Nationale Loterij meer
dan 250 miljoen euro aan subsidies en
sponsoring uitkeren.
belangrijke begunstigden zijn niet
enkel ontwikkelingssamenwerking, het
rampenfonds of de Koning boudewijnstichting,
maar ook allerhande vzw’s
die voor hun activiteiten, die bijdragen
tot een algemene, financiële of morele
verbetering van de samenleving, kunnen
rekenen op onze steun.
het creëren van kansen is een leidraad
in de bedrijfsfilosofie van de Nationale
Loterij. de kans om miljonair te worden
dankzij onze spelen Lotto of euro millions.
de kans om enkele duizenden
euro’s te winnen via onze krasbiljetten.
maar evenzeer de kans om nieuwe
initiatieven te ontplooien of opstartende
organisaties te stimuleren. de kans om
talentvolle jongeren in sport en cultuur
te laten doorgroeien tot toptalent. de
kans op participatie en integratie voor
minderbedeelden in onze maatschappij.
dit alles dankzij de subsidie­ en
sponsorgelden van de Nationale Loterij.
Alle personeelsleden van de Nationale
Loterij kunnen met fierheid zeggen dat
ze kansen creëren voor organisaties,
verenigingen of individuen die zich
inzetten voor een betere samenleving.
de Nationale Loterij is ook daar waar
je het niet verwacht. ontdek in dit
magazine welke projecten de Nationale
Loterij ondersteunt en dit dankzij onze
spelers.
veel leesplezier!
voorwoord

ubrIeK
Iedereen wInt
de nationale Loterij is overal, zelfs daar waar je het niet verwacht.
Meer dan 250 miljoen euro per jaar wordt herverdeeld en herinvesteerd in
de samenleving via subsidies en sponsoring. denk aan het rode Kruis,
de Koning Boudewijnstichting, Child Focus, het Internationaal Centrum
voor Kankeronderzoek, de oCMw’s, de wielerploeg Silence-Lotto...
die maatschappelijke opdracht ligt aan de basis van de oprichting van
de nationale Loterij. “we maken miljonairs, maar helpen ook mensen
die niet winnen.” door bart vandormael
Iedereen wint bij de Nationale
Loterij. ook wie niet speelt. hoezo?
de Nationale Loterij herverdeelt
een groot deel van haar winsten
onder de vorm van subsidies en
sponsoring aan/van organisaties
en verenigingen van bijzonder
maatschappelijk, cultureel, sociaal,
humanitair en wetenschappelijk belang.
en daar heeft iedereen baat bij. het
afgelopen jaar kregen de begunstigden
alles samen een bedrag van ruim 250
miljoen euro uitgekeerd. daarmee is de
Nationale Loterij de grootste mecenas
4 NATIONALE LOTERIJ November 2008
van belgië. een titel om trots op te zijn.
“we dragen ons engagement hoog in
het vaandel: we streven ernaar om zo
veel mogelijk mensen, uit alle lagen
van de bevolking, te laten delen in
onze winst. dat vormt de rode draad
in ons subsidie­ en sponsoringbeleid.
het geld van de Nationale Loterij is het
geld van de maatschappij, we vinden
daarom dat een groot deel van dat geld
moet terugvloeien naar de maatschappij.”
Niet getreurd als je de verkeerde
Lotto­ of euromillions­cijfers aankruist:
je maakt iemand anders gelukkig, wat
Het Belgisch Nationaal Orkest.
ook een vorm van winst is. de opdracht
van de Nationale Loterij bestaat erin om
loterijspelen te organiseren op een eerlijke
en gestructureerde manier, zonder
gokverslaving in de hand te werken of
de markt van kansspelen uit te breiden.
“we houden ons af van spelen waarbij
grote bedragen worden ingezet, omdat
we willen vermijden dat mensen zich
in het ongeluk storten. op dat punt
verschillen we fundamenteel van de
kansspelaanbieders in het illegale
gokcircuit, die enkel door winstbejag
gedreven worden.”
© Frank höhler
Jeugdtoernooi voor hockeyspeelsters.
EEN HELPENDE HAND
het rode Kruis, de Koning boudewijnstichting,
Child Focus, het Centrum
voor Gelijkheid van Kansen en voor racismebestrijding,
het belgisch Instituut
voor verkeersveiligheid, het rampenfonds,
het Internationaal Centrum voor
Kankeronderzoek, het Nationaal orkest
van belgië, de Koninklijke muntschouwburg...
het is slechts een greep uit de
lijst van organisaties en verenigingen
die financiële steun genieten van de
Nationale Loterij om hun waardevolle
aanbod en hun werking te kunnen
garanderen. ook talentvolle jongeren
en veelbelovende cultuur­ en sportverenigingen
krijgen een duwtje in de rug
als ze daar nood aan hebben. vanuit
diezelfde gedachte reikt de Nationale
Loterij de hand aan sportverenigingen
die het moeilijk hebben om sponsors
aan te trekken, omdat hun sport minder
uitstraling heeft dan pakweg wielrennen
of voetbal. rugby of schermen, om
maar twee voorbeelden te noemen. om
minderbedeelden in de maatschappij
te kunnen laten deelnemen aan sport
of cultuur, krijgen zij kaartjes voor de
opera of het theater via oCmw’s.
Een vluchtelinge in Tsjaad.
© unhCr/h. Caux
HET zIT IN DE GENEN
het humanitaire engagement zit als
het ware in de genen van de Nationale
Loterij. de oprichting van de Koloniale
Loterij, in 1934, was opgedragen om
het begrotingstekort in belgisch Congo
weg te werken. Per verkocht biljet werd
een frank overgemaakt aan belgische
sociale instellingen en liefdadigheidsorganisaties.
ook de start van de Lotto,
in 1978, was het resultaat van humanitaire
overwegingen: de opbrengst van
de nieuwe loterij met nummers, naast
de gekende loterij met biljetten, was
bestemd voor de slachtoffers van de
overstromingen in ruisbroek. vandaag
zet de Nationale Loterij haar humanitair
engagement onverminderd verder: ze
subsidieert het directie­Generaal voor
ontwikkelingssamenwerking en het
belgisch overlevingsfonds, ze helpt
mee in de strijd tegen chronische ondervoeding
in Centraal­Afrika, ze vecht
voor de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen
om extreme armoede
uit de wereld te helpen, ze kent een
deel van haar winst toe aan oCmw’s
en vzw’s die de strijd aanbinden tegen
armoede…
MILjONAIRS EN MENSEN IN NOOD
de Nationale Loterij is overal, zelfs
daar waar je het niet verwacht. wist
je bijvoorbeeld dat onze instelling een
belangrijke subsidie geeft aan oCmw’s
voor doorgangswoningen die ter beschikking
worden gesteld aan mensen
die hun woning moeten verlaten en
daardoor dreigen op straat te belanden?
door het tekort aan beschikbare
woningen zien oCmw’s zich vaak
© KBhB
genoodzaakt om hen door te sturen
naar opvangtehuizen, waar ze jammer
genoeg alleen maar dieper in de
put dreigen te zakken. doorgangs­ of
transitwoningen, een tijdelijk onderkomen
voor mensen in nood, kunnen
verder onheil voorkomen. de Nationale
Loterij maakt het mogelijk om huizen
of gebouwen van een gemeente te
bouwen, te renoveren of in te richten
als transitwoning. een maatschappelijk
waardevolle investering, zoveel is zeker.
ook de steun aan opvangtehuizen
voor slachtoffers van huiselijk geweld
of mensenhandel en voor jongeren die
niet meer terechtkunnen in hun eigen
thuis, past in dat kader. “miljonairs
maken is mooi, mensen uit de nood
helpen een plicht.”
OLyMPISCHE SPELEN
de Nationale Loterij is een van de
belangrijkste sponsors van belgië. ook
hier staat het maatschappelijke belang
voorop. “we richten ons tot een ruim
publiek, aangezien we de verwachtingen
van zo veel mogelijk mensen willen
inlossen.” de sponsoractiviteiten van
de Nationale Loterij spreiden zich uit
over wielrennen, atletiek, zaalsporten,
literatuur, muziek, theater, folklore,
humor, plastische kunsten, beeldende
kunsten, film... enkele blikvangers: het
Folkfestival van dranouter, de Gentse
Feesten, rimpelrock, de memorial van
damme, de Nacht van de Atletiek, de
tafeltennisclub villette Charleroi en de
Silence­Lotto wielerploeg met Tourheld
Cadel evans, vuelta­ritwinnaar Greg
van Avermaet en Giro­revelatie Jurgen
van den broeck. “de kampioenen in
onze ploeg moeten beginnende renners
tot voorbeeld dienen en inspireren. wij
doen de rest: we helpen om jongeren
op te sporen, we ondersteunen ze en
we proberen de sport zuiver te houden.”
Samen met het boIC werkt de
Nationale Loterij mee aan de voorbereiding
van onze toekomstige sporthelden
met het oog op de olympische Spelen
van 2012 en 2016. duurzaam ondernemen,
heet dat. n
www.nationale­loterij.be
November 2008 NATIONALE LOTERIJ
5
mISSIe

CuLTuur
er zIt MuzIeK
In het Behang
opera, dat is: prachtige stemmen, muzikale huzarenstukjes en verbluffende
decors. daar is geld en publiek voor nodig. opera-instellingen doen er alles
aan om hun publiek te blijven vernieuwen en verjongen. Met de steun van de
nationale Loterij slagen ze daar ook in. door wim de mont
opera’s programmeren
en dan afwachten
tot er volk in de
zaal komt zitten, zo
werkt het al lang niet
meer. de taak van
een opera­instelling
is drieledig. er is de programmatie van
opera’s waarin voor onze tijd relevante
thema’s aan bod komen, concerten
met een belangrijk vocaal accent en
lunchconcerten. de instellingen proberen
voor deze activiteiten een zo groot
mogelijke weerklank te vinden bij publiek
en media in binnen­ en buitenland.
opera­instellingen doen er ten slotte
alles aan om de kunstvorm ‘opera’
6 NATIONALE LOTERIJ November 2008
levend te houden en om het bestaande
publiek uit te breiden en te verjongen.
Naast de munt in brussel zijn er eveneens
de internationaal gerespecteerde
opéra royal de wallonie in Luik en de
vlaamse opera, die in Antwerpen en
Gent actief is.
OPéRA ROyAL DE WALLONIE
het seizoen van de opéra royal de
wallonie 2008­2009 oogt erg aantrekkelijk.
het team van algemeen en
artistiek directeur Stefano mazzonis
di Pralafera koos voor Macbeth van
verdi, Il Barbiere di Siviglia van rossini,
Ariadne auf Naxos van Strauss,
La Traviata van verdi – met kledij van
‘Kata’s water’ in de Vlaamse Opera.
ontwerpster Kaat Tilley – en Lucrezia
Borgia van Auber. de nieuwe muziekdirecteur,
Paolo Arrivabeni, leidt alles in
goede muzikale banen.
Net als de collega’s in Antwerpen
en Gent organiseert de opéra royal
de wallonie diverse activiteiten die
aansluiten bij de operavoorstellingen.
er zijn koortrainingen, een europese
dag van de opera, geleide bezoeken
aan het operagebouw, studiedagen en
ontmoetingen met kunstenaars. “het
geld van de Nationale Loterij gebruiken
we natuurlijk om de kwaliteit van de
producties op te voeren”, zegt martine
van Zuylen van de opéra royal de
wallonie. “maar tegelijk stelt het ons in
© annemie augustijns
De verenigde kunstfestivals
de european Festivals association (eFa) vestigde zich 4 jaar geleden
in België en wil de stem van kunstfestivals luider laten weerklinken
en de dialoog binnen de europese culturele wereld aanwakkeren.
door wim de mont
de European Festivals Association
ontstond meer dan 50 jaar geleden als
cultureel netwerk. Leden zijn muziek­,
dans­, theater­ en multidisciplinaire
festivals en festivalorganisaties. In 2004
werd het secretariaat overgebracht
naar belgië en dat was het startsein
voor een dynamisering van de vereniging.
eFA werd een gezaghebbende
internationale woordvoerder en partner
voor de wereld van de kunstfestivals.
de vereniging is actief op het terrein van
training voor jonge festivaldirecteurs en
is aanwezig op tal van europese bijeenkomsten
waar cultuur het onderwerp
van gesprek is. eFA staat in contact
met honderden festivalorganisatoren,
© Fondazione ravenna Manifestazioni
Ravenna Festival, Teatro Dante Alighieri.
staat om jongeren voor weinig of geen
geld voorstellingen te laten bijwonen.
we hebben ook een educatieve dienst
kunnen uitbouwen, die jongeren begeleidt
bij hun opera­ervaring.”
VLAAMSE OPERA
marc Clémeur neemt na 18 jaar
afscheid als intendant van de vlaamse
opera. hij wordt in 2009 directeurgeneraal
van de opéra national du rhin
in Straatsburg. de jonge Zwitser Aviel
Cahn volgt hem op. marc Clémeur
zorgde voor een waardig afscheid. hij
programmeerde nog Falstaff van verdi,
Turandot van Puccini en The Rape
of Lucretia van britten. Zijn opvolger
Aviel Cahn zette de programmering
van de eerste jaarhelft van 2009 in het
teken van de utopie. dat thema valt te
ontwaren in de opera’s Mazeppa van
Tsjaikovski, Cosi fan tutte van mozart,
Samson et Dalila van Saint­Saëns en
Aquarius van de belgische componist
Karel Goeyvaerts. Cosi fan tutte is een
cultuurorganisaties, journalisten, academische
onderzoekers en europese
beleidvoerders. het is voor velen een
efficiënt expertisecentrum en referentiepunt.
eFA is ook actief buiten europa. Ze
organiseerde in 2007 in brussel een
internationale conferentie over Cultural
Networks at Work, met 350 deelnemers
uit 50 landen in samenwerking met de
International Society for the Performing
Arts (ISPA). Tijdens de laatste internationale
bijeenkomst in Antalya (Turkije) in
april 2008 werden afspraken gemaakt
voor structurele samenwerking tussen
europese, Afrikaanse en Aziatische
festivals.
het komende jaar zal eFA veel aandacht
besteden aan projecten die
mede met de steun van de Nationale
Loterij konden worden gestart. “Na
intensieve voorbereiding krijgt brussel
dit jaar een Europees Huis voor de Cultuur”,
zegt Kathrin deventer van eFA.
“In dat huis krijgen culturele netwerken
en culturele initiatieven een gezamenlijk
dak. het huis wordt een ontmoetingsplek
voor culturele partners in europa
en daarbuiten.”
‘Macbeth’ in de Opéra Royal
de Wallonie.
© orw
herneming van de succesvolle enscenering
van de vlaamse regisseur Guy
Joosten. die begon zijn carrière als theaterregisseur,
onder meer bij de blauwe
Christian Zacharias op het Festival Internacional
de Musica y Danza de Granada.
daarnaast gaat eFA nieuwe delen
publiceren in de reeks eFA booKS.
eFA wil ten slotte nog meer aandacht
besteden aan sociopolitieke aspecten,
aan de internationalisering van kunst en
aan de democratische toegankelijkheid
van cultuurproducties.
organisatoren van kunstfestivals hebben
nood aan reflectie. eFA haakt met
de eFA booKS in op de resultaten van
studiedagen en conferenties. Na Still
so much to be done en Give, Get or
Get Off! Challenges of cultural networking
today verschijnen nieuwe delen,
onder meer naar aanleiding van het
(Europese) Jaar van de Interculturele
Dialoog. n
www.efa­aef.eu
maandag Compagnie. hij debuteerde
als operaregisseur bij de vlaamse
opera en kreeg intussen opdrachten
van opera’s in New York, brussel (de
munt), essen, hamburg, bern, wenen
en Kopenhagen. “ook bij ons wordt het
geld van de Nationale Loterij gebruikt
om producties te maken die internationaal
kunnen meetellen”, zegt vik Leyten
van de vlaamse opera. “en onze
sociaaleducatieve dienst krijgt door de
subsidie van de Nationale Loterij de
kans om jongeren, studenten en sociaal
zwakkere groepen aan te spreken.”
jEUGD IS WELkOM
mooi aan opera is dat het publiek
zich blijft vernieuwen. een deel van de
publiekswerking van de vlaamse opera
richt zich expliciet tot jongeren en scholen,
zowel basisonderwijs als secundair
onderwijs. daarnaast zijn er ontdekkingsdagen
(de Opera.Explorer.Dagen)
voor individuele jongeren en opera­
baden en operatrajecten voor allerlei >
November 2008 NATIONALE LOTERIJ
© Carlos Choin
7
CuLTuur

CuLTuur
groepen. Lastminutetickets, cultuurcheques
en tijdbonnen maken het
financieel interessant om als jongere
opera te ontdekken en te waarderen.
de vlaamse opera denkt daarnaast
ook aan het eigen muzikale talent. de
operastudio vlaanderen geeft kansen
aan jonge zangtalenten, van wie enkelen
al nationale en internationale podia
mochten beklimmen.
de opéra royal de wallonie denkt
eveneens aan de jongeren. L’Opéra et
l’école heet het project waarbij voorstellingen
voor jongeren en gratis toegang
tot repetities opera voor hen toegankelijk
maken. met dit project worden
scholieren van alle leeftijden bereikt,
uit alle onderwijstypes. opmerkelijk is
ook het Petit­théâtre de la jeunesse,
waar operavoorstellingen op kindermaat
te zien zijn. voor wie nog geen
26 is, zijn er daarnaast supergoedkope
tickets voor echte voorstellingen.
en wie een ticket voor een voorstelling
koopt, mag gratis een kind jonger dan
14 jaar meebrengen. n
Leerlingen van Musica Mundi
aan het werk.
Sinds zijn oprichting tien jaar geleden
streeft musica mundi slechts één doel
na: jonge muzikanten de kans geven
hun talent te ontwikkelen en vermaarde
muzikanten te ontmoeten. “deze
stage is bestemd voor jongeren die
zijn begiftigd met veel talent, een gave
en doorzettingsvermogen. maar op
materieel vlak hebben ze niets, omdat
ze vaak uit arme gezinnen of landen
komen, zoals Zuid­Afrika, Sri Lanka,
China enz.”, verklaart hagit hassid­
8 NATIONALE LOTERIJ November 2008
© Musica Mundi
OPERA EN BEDRIJF
De Vlaamse Opera en de Opéra Royal de Wallonie zijn voortdurend op zoek
naar manieren om het publiek te vernieuwen. Bedrijven helpen hen daarbij.
Beide opera-instellingen bedachten formules waarbij bedrijven medewerkers
en/of relaties op een avondje opera kunnen trakteren. Naast structurele of
zetelsponsoring zijn in Antwerpen, Gent en Luik artistiek verantwoorde uitjes
te beleven. De Vlaamse Opera biedt businessformules op maat aan: van
voorgedrukt uitnodigingsmateriaal over een persoonlijke ontvangst door medewerkers
van de opera tot champagne tijdens de pauze. Voor kleine groepen
zijn er de businessseats. Voor grotere groepen werkt de Vlaamse Opera
recepties of diners op maat uit. De Opéra Royal de Wallonie biedt al enkele
jaren een gecombineerd ticket aan voor een voorstelling en een zakendiner in
een betoverend kader. Een gepersonaliseerd onthaal in de grote hall van het
Théâtre Royal in Luik en champagne
als aperitief worden gevolgd door
een koude of warme maaltijd met
aangepaste wijnen in de magnifieke
Grand Foyer van het theater, waarna
een voorstelling wordt bijgewoond.
www.vlaamseopera.be
www.operaliege.be
Ten dienste van jong talent
Musica Mundi blaast tien kaarsjes uit in de feestelijke stemming van een
virtuoos gespeelde compositie. deze vzw geeft jong talent uit de hele
wereld de kans een kamermuziekcursus te volgen en aan de zijde van
grote namen op een festivalpodium te staan. door Sandra evrard
Kerbel, een van de verantwoordelijken
van musica mundi. “we zijn vooral op
zoek naar echte muzikanten, voor wie
muziek hun taal is. Ze streven dan ook
meestal een professionele carrière na in
dit domein.”
bijna 60% van de jongeren die hier
stage lopen, kiest dan ook voor een
carrière in de muziek. dat is een mooi
succes als je weet hoe moeilijk het is in
dit milieu binnen te raken. de concurrentie
is immers ijzersterk. dit jaar verwelkomde
de vzw 67 stagiaires van 10
tot 20 jaar uit 27 verschillende landen.
de voornaamste troef van deze formule
is dat ze muzikanten in de dop al een
voorsmaakje geeft van het leven als
beroepsmuzikant. Twee weken lang
is hun agenda net zo goed gevuld als
die van hun al werkende collega’s. de
stages gaan vergezeld van een festival
voor het publiek, dat hen de kans
geeft naast grote kamermuzikanten op
het podium te staan en te ontdekken
dat het zelfs op dit niveau niet altijd
van een leien dakje loopt. dankzij het
multiculturele karakter van het concept
kunnen de stagiairs zich bovendien
verrijken met de ervaring van leerlingen
uit diverse landen, die allen volgens verschillende
principes werden opgeleid.
en dat schept een extra motivatie. Tot
slot vormt het afsluitingsgala 2008 de
ideale gelegenheid om te tonen wat
musica mundi de voorbije tien jaar heeft
betekend voor het eerste jonge talent
dat zich voor de stages kon inschrijven
en dat nu aan het begin van zijn carrière
staat. n
www.musicamundi.org
© Musica Mundi
‘Tosca’, ORW.
Stagiair bij Musica Mundi.
© orw
Een kweekschool
voor talent
de Muziekkapel Koningin
elisabeth is uitgegroeid tot een
tempel voor eliteonderwijs aan
jonge muzikanten. Maar ze ligt
ook aan de basis van een honderdtal
concerten per jaar.
Portret van een mooi parcours.
door Sandra evrard
op enkele jaren tijd verwierf de muziekkapel
een glansrijke internationale
reputatie in de gesloten en competitieve
kring van muziekscholen. een van de
sleutels tot dit succes is de aanwezigheid
van grote docenten die ook
vooraanstaande solisten zijn. Zo zijn er
violist Augustin dumay, pianist Abdel
rahman el bacha en José van dam
voor het onderdeel zang, maar ook
Quatuor Artemis voor kamermuziek.
een van de muzikanten die een opleiding
in de muziekkapel volgden, is de
belgische Yossif Ivanov. op de Koningin
elisabethwedstrijd voor viool 2005
veroverde hij de tweede plaats, na een
vervolmakingsjaar met Augustin dumay.
Twee jaar later was het de beurt aan de
bulgaarse pianist Plamena mangova
om de 2e prijs in de wacht te slepen.
het jaar 2008 zegende dan weer twee
zangeressen in: Tatiana Trenogina en
Gabrielle Philiponet. en laten we zeker
het Trio dali niet vergeten, dat de eerste
prijs van de Osaka International Chamber
Music Competition op zak mocht
steken.
Een jong publiek in De Munt.
© de Munt
De Georgische Anna Kaysan tijdens de Koningin Elisabethwedstrijd voor zang.
Naast deze mooie palmares wijdt de
muziekkapel zich actief aan de productie
van concerten en evenementen. de
studenten krijgen zo de kans voor een
publiek op te treden, de besten onder
hen begeleid door een orkest. onontbeerlijke
ervaringen als ze hun vak
én kunst perfect onder de knie willen
krijgen.
een van de grote uitdagingen die de
muziekkapel de komende jaren wacht,
is de uitbreiding van de campus. die
zou plaats moeten bieden aan 60
jongeren en een nieuwe discipline: de
cello. de bedoeling is de muziekkapel
te verheffen tot de wereldtop van hoogwaardige
muziekscholen! n
www.cmre.be
De Munt verjongt
dat de zalen van de munt tegenwoordig
ook een jong publiek mogen verwelkomen,
is vooral een verdienste van
de educatieve dienst. het streefdoel
van deze in 1992 opgerichte dienst is
het publiek uit te breiden naar jongeren.
In samenwerking met de schooldiensten
wordt de toegang tot deze edele
culturele instelling vergemakkelijkt voor
een publiek dat er niet vanzelf toe is
aangetrokken. daarom organiseert
de dienst workshops, rondleidingen,
introducties – in de les of in de munt
zelf – en bezoeken aan repetities of
voorstellingen. Jongeren moeten zo de
WEDSTRIJD
VOOR
VIOLISTEN
De Internationale Koningin Elisabethwedstrijd
van België organiseert van
4 tot 30 mei 2009 een wedstrijd voor
violisten. Deze wedstrijd richt zich tot
muzikanten die hun opleiding reeds
voltooiden en klaar zijn voor een internationale
carrière.
Voor meer informatie kunt u terecht
op www.cmireb.be, waar u ook het
wedstrijdreglement vindt.
wat is er alledaagser dan jongeren die naar de opera of het theater
gaan? achter die realiteit schuilt de wens van de Munt om zich open
te stellen voor een breder en bonter publiek. door Sandra evrard
kans krijgen om de bijzondere emotie
van een opera te ervaren door er op
een creatieve en interactieve manier
inzicht in te verwerven. de initiatieven
die in het basis­, secundair of hoger onderwijs
worden ontwikkeld, resulteren
vaak in de productie van een voorstelling,
tentoonstelling of teksten door de
leerlingen of studenten zelf. die concrete
aanpak maakt een toenadering
mogelijk met een culturele wereld die ze
zo tot de hunne maken en tegelijk van
zijn geheimzinnigheid ontdoen. n
www.demunt.be
November 2008 NATIONALE LOTERIJ 9
© CMre

CuLTuur
Twee
einzelgängers
In het roger raveelmuseum in
Machelen-aan-de-Leie loopt tot
22 februari 2009 de tentoonstelling
ensor en raveel.
door willy Schuyesmans
In machelen, het geboortedorp van
schilder en graficus roger raveel
(°1921), ligt een wondermooi
museum, ontworpen door architect
Stéphane beel. het is geheel gewijd
aan het werk van raveel, een van de
belangrijkste belgische kunstenaars
uit de naoorlogse periode die tot
geen enkele stroming wil behoren.
dat hij toch een bijzonder sterke verwantschap
vertoont met die andere
einzelgänger uit oostende, James
ensor (1860­1949), is voldoende reden
voor de bijzondere tentoonstelling
ensor en raveel, die dit najaar in
het roger raveelmuseum te zien is.
James ensor en roger raveel zijn
twee van de belangrijkste kunstenaars
van ons land en zonder overdrijven
kun je zeggen dat ze elk op
hun manier het artistieke klimaat van
de 19e en de 20e eeuw ingrijpend
hebben veranderd.
raveel had een grote bewondering
voor ensor, die hij in 1945 is gaan
opzoeken in zijn huis in oostende.
het klikte meteen, geen wonder dus
dat je niet ver hoeft te zoeken naar
verwantschappen in hun werk. Al
dan niet bewust, heeft raveel sommige
thema’s uit het werk van ensor
overgenomen. denk maar aan het
zelfportret of aan het thema van de
optocht. maar ook in compositie, in
manier van tekenen en in kleurgebruik
zijn ze wapenbroeders.
ensor en raveel is een tentoonstelling
die je niet mag missen. n
www.rogerraveelmuseum.be
© raveelmuseum
10
‘Bloemenhoed’ van Ensor en
‘In het licht van Rubens’ van Raveel.
NATIONALE LOTERIJ November 2008
© raveelmuseum
Flagey herleeft
het Brusselse cultuur- en
kunstencentrum Flagey spreidt
zijn vleugels uit over de hele
wereld. reis mee en geniet!
door bart vandormael
het brusselse Flageyplein is afgelopen
zomer na zes jaar werkzaamheden in
volle glorie hersteld. ook het cultuurcentrum
Flagey, in de vroegere gebouwen
van de openbare omroep, straalt
en schittert als nooit voordien. In de
woorden van Flagey zelf: “Plek van ontmoetingen,
verrassingen, intimiteiten,
indiscreties. met vreemd volk, vertrouwd
volk. blijvers, passanten, nomaden.
Toeschouwers en kunstenaars.
mensen worden opgeslokt. Gegrepen
door woorden, ontvoerd door muziek...
Talen, vormen, parfums, stijlen, stemmen,
stiltes. branché, passé, cerebraal,
theatraal, schuchter, nuchter, dronken,
dol.” het brusselse ‘huis van metrocultuur’
heeft tien hoogst bijzondere special
guests uitgenodigd om wondere
dingen te doen met woorden, beelden
en klanken: Josse de Pauw, Fabian
Fiorini, Jef Neve, ensemble musiques
Poëzie op de foor
elk jaar verrast het festival namur
en mai met een vijftigtal buitengewone
voorstellingen. de hoofdrolspelers:
foorkramers, artiesten en
acrobaten die de waalse hoofdstad
vier dagen lang inpalmen.
door Sandra evrard
elk jaar bezetten ze het centrum van
Namen, tot groot jolijt van klein én
groot. het Festival van de Foorkunsten
weet bijna 200.000 bezoekers (waaronder
250 talentscouts) per editie te
lokken, wat allesbehalve slecht is. en
dat duurt nu al 12 jaar! “we verwachten
vooral gezinnen en carrièremakers
tussen 30 en 45 jaar, een publiek
dat heel nieuwsgierig en actief is, dat
graag snuffelt en dol is op dit soort
van ontdekkingen”, vertelt Jean­Félix
Tirtiaux, directeur van de vzw Promotion
des Arts forains, die het festival
organiseert. elke editie telt een vijftigtal
uiteenlopende voorstellingen, met een
waaier van getalenteerde artiesten die
een enigszins ondergewaardeerde
kunstvorm vertegenwoordigen. op het
programma: straattheater, foorcabarets,
poppentheater, circus, dans en tal van
‘Great Expectations’ in Flagey.
Nouvelles, Jos van Immerseel, Paul
van Nevel, brussels Jazz orchestra &
Youth Jazz orchestra, bl!ndman, Flat
earth Society en Ictus. voorts passeren
de meest diverse ‘serieuze en serieus
plezante’ festivals de revue. Film is
alomtegenwoordig in Studio 5 van
Flagey: 3 vertoningen per dag, 365 dagen
per jaar, in samenwerking met het
Filmmuseum. en natuurlijk zit er veel
muziek in Flagey. Flagey jazzt met een
arsenaal aan nationale en internationale
artiesten, maakt een omwegje via de
tango, staat open voor wereldmuziek
én goes classic, geen wonder als je
een orkest (brussels Philharmonic o.l.v.
michel Tabachnik) en een koor (vlaams
radio Koor) met wereldfaam in huis
hebt. Flagey leeft, Flagey herleeft… n
www.flagey.be
‘Het Festival van de Foorkunsten’
in Namen.
andere podiumkunsten.
“de foorkunst kan worden samengevat
als de kunst van het feesten of een
artiestentheater dat zijn stempel op de
stad drukt.” voor de gelegenheid wordt
de stad trouwens verkeersvrij gemaakt.
door niet alleen de straat, maar ook
galerijen, parkings en tuinen te bezetten,
geven deze voorstellingen de stad
een heel andere aanblik. en dat maakt
het festival net zo bijzonder. het vormt
de stad om tot een groot podium. Zo
wordt Namen opgetuigd met een route
van opgehangen, ’s nachts zingende en
zwalpende kwallen en raadselachtige
beelden die het moeras van een vergeten
samenloop bezetten en de wijken
van het centrum zo in poëzie hullen. n
www.namurenmai.be
© Flagey
© Michel Binstock
De Floraliën in
de bloemen gezet
In oktober 1808, dus precies 200
jaar geleden, staken 34 gentse
bloemenliefhebbers de koppen
bij elkaar. ze wilden, naar engels
voorbeeld, een vereniging oprichten
om plantententoonstellingen
te organiseren en zo hun product
beter aan de man te brengen. de
gentse Floraliën waren geboren.
door willy Schuyesmans
Tweehonderd jaar! dat moet gevierd
worden. hoe bloemenliefhebbers dat
doen? die zeggen het natuurlijk met
bloemen. dus organiseerden ze het
hele jaar evenementen die stuk voor
stuk in het teken van de bloem stonden.
In februari was er een klassiek bloemenconcert
met het symfonisch orkest
van de vlaamse opera onder leiding
van dirk brossé. duizenden bloemen
vormden er het unieke decor bij de
uitvoering van alom bekende klassieke
topwerken, afgewisseld met speciaal
voor de gelegenheid gecomponeerd
nieuw werk, geïnspireerd door beelden
van 200 jaar Gentse Floraliën­geschiedenis.
In april hield de hele sierteeltsector een
wetenschappelijk congres in samenwerking
met de faculteit bio­ingenieurswetenschappen
van de Gentse
universiteit. het thema was: ‘uitdagingen
in de sierteeltsector en wat de
wetenschap daartoe kan bijdragen’.
Gedurende twee dagen gaven tal van
sprekers antwoord op de vraag welke
© tSo
‘Stemmen onder de Sterren’
in Bois-Seigneur-Isaac.
Stemmen onder de Sterren, de grootste
klank­ en lichtshow van belgië,
betoverde eind augustus duizenden
toeschouwers die naar het domein van
bois­Seigneur­Isaac trokken. het park,
10 hectare groot, baadde in de gloed
van 5.000 vlammetjes en kunstverlichting
die de monumentale bouwwerken
prachtig lieten uitkomen. een gedroomd
decor dus voor een optreden
Gent en zijn Gentse Floraliën: een historische praalstoet.
uitdagingen er zich binnen de sierteeltsector
aandienen.
In april en mei stelden de Gentse
Floraliën hun waardevolle verzameling
van Schatten en Archieven voor aan
het publiek in het Pand in Gent. Je beleefde
er de sierteelt rond Gent van bij
het prilste begin en tweehonderd jaar
Floraliën schoven aan je ogen voorbij.
er was ook een presentatie van oude
affiches van de Floraliën en wie dat
wilde, kon zien hoe de digitalisering van
het beeldmateriaal in zijn werk ging. op
de tentoonstelling kon je ook de vele
gastenboeken bekijken, waarvan het
eerste begon met de handtekening van
Koning willem I van oranje.
Een historische praalstoet
maar het grootste en belangrijkste
evenement moest toen nog komen. op
21 september 2008 organiseerden de
Gentse Floraliën een unieke, historische
praalstoet Gent en zijn Gentse Floraliën.
van Le mystère des voix bulgares of
het solistenensemble van het bolsjoj!
half september was het de beurt aan
de Abdij Ter Kameren en haar traditionele
Solisten op het Domein, waar
de zo uiteenlopende repertoires en
typische stemmen van José van dam,
Sinéad o’Connor en billy Paul elkaar
op geniale wijze ontmoetten.
dankzij de hulp van de Nationale
Loterij kon een breed publiek tegen een
betaalbare prijs van een onvergetelijke
ervaring genieten. en na deze eerste
kennismaking zal de drempel naar een
de bedoeling van deze stoet was de
rijke geschiedenis van Gent in beeld te
brengen aan de hand van vijfendertig
taferelen, die zorgvuldig werden geselecteerd
door professor historicus Yvan
vanden berghe. elk tafereel duurde
maximaal een minuut en verduidelijkte
bondig een historisch feit.
In deze historische stoet, met veel referenties
en verwijzingen naar bloemen,
werd uiteraard ook aandacht geschonken
aan de oprichting van de Gentse
Floraliën en de eerste tentoonstelling.
een drietal acts verwezen expliciet naar
de Gentse Floraliën.
deze praalstoet werd aangeboden aan
de Stad Gent, zijn bevolking en alle
binnen­ en buitenlandse bezoekers. de
praalstoet kreeg de belangstelling van
meer dan 150.000 bezoekers. Natuurlijk
was ook de Nationale Loterij van de
partij. n
www.floralien.be
Een wandeling onder betoverende stemmen
Stemmen onder de Sterren en Solisten op het domein hoeven al lang geen
introductie meer. op deze twee evenementen kunt u in een feeëriek decor
live naar internationaal geroemde stemmen luisteren. door olivia Arend
concert of opera ongetwijfeld lager zijn.
de vzw Symfonie der Stenen organiseert
trouwens het hele jaar door klank­
en lichtshows in belgische steden. de
geschiedenis van een monument of
stad wordt er verteld met behulp van
een sterk scenario, speciale effecten
en commentaar. dankzij de medefinanciering
van de Nationale Loterij zijn de
voorstellingen vaak gratis. n
www.symfoniederstenen.be
www.stemmenonderdesterren.be
www.solisten.be
November 2008 NATIONALE LOTERIJ 11
© Communicatiehuis

CuLTuur
toPKwaLIteIt
aan de Muur
Kunstliefhebbers uit de hele wereld vergapen zich
al eeuwenlang aan de kwaliteit van onze wandtapijten.
geen wonder dat de nationale Loterij
aandacht heeft voor musea en organisaties die de
tapijtkunst in ere houden. door wim de mont
wandtapijten
uit brussel,
oudenaarde,
mechelen,
brugge en
doornik
behoren tot
onze meest waardevolle kunstuitingen.
Paleizen, kerken en grote musea uit
de hele wereld hebben topstukken in
huis. vooral bourgondische, Spaanse
en habsburgse vorsten waren grote
verzamelaars van deze kostbare weef­
sels. van 21 november 2008 tot
29 maart 2009 kunt u in Kunsthal Sint­
Pietersabdij Gent een internationale
selectie uit de 15e en 16e eeuw zien.
Topstukken uit het Patrimonio Nacional
(madrid), uit Spaanse kathedralen en
uit grote europese musea illustreren in
de tentoonstelling Vlaamse wandtapij-
Schone Kunsten voor iedereen!
12 NATIONALE LOTERIJ November 2008
ten voor de Bourgondische hertogen,
keizer Karel V en koning Filips II het
belang van dit artistieke genre voor de
europese machthebbers van toen. “de
Nationale Loterij zorgt ervoor dat de
Kunsthal een meertalige promotieactie
op het getouw kan zetten”, zo krijgen
we daar te horen.
WAAROM WANDTAPIjTEN?
Je kan de wandtapijten uit de 15e en
16e eeuw ‘mobiele fresco’s’ noemen.
Ze waren niet alleen bedoeld om het
persoonlijke comfort of het esthetische
genoegen van de opdrachtgever te verhogen.
de composities van religieuze,
historische, mythologische of allegorische
aard hadden meestal een politieke
connotatie. wandtapijten speelden een
rol bij de beeldvorming rond de dynastie,
de staat of het imago van de vorst.
het artistieke programma van het Paleis voor Schone Kunsten
gebruikt de bijdrage van de nationale Loterij om zo veel mogelijk
mensen te betoveren met kunst. Jong en oud, deskundigen en leken,
liefhebbers van de fotografie, maar ook die van muziek stromen allen
nieuwsgierig samen in het huis van de kunst. door olivia Arend
om de 2 tot 3 maanden geven de
buitenmuren van de grote zaal henry
Le bœuf zich gewillig over aan een
nieuwe fototentoonstelling. er zijn tal
van vrij toegankelijke en gratis circuits,
die afwisselend in samenwerking met
de fotografiemusea van de Franse
Gemeenschap en die van Antwerpen
worden georganiseerd.
Kinderen en gezinnen halen vooral
hun hart op in de bozar Studios, de
artistieke afdeling die zich het hele jaar
door over hen ontfermt, en dan vooral
in de lente (in 2009: op 17 mei)
tijdens het Feest in het Paleis, dat
meer dan 5.000 gasten verwelkomt,
waarvan zeker de helft kinderen. of
wat dacht u van de Bozar Sundays,
die bij het zondagse ontbijt al 3 jaar
lang workshops, concerten en geleide
bezoeken aan tentoonstellingen serveren.
en dan zijn er uiteraard nog de twee
afspraken die elke belg met stip in
zijn agenda noteert: het nieuwjaarsconcert
(op 21 januari 2009 met de
muzikanten van het Louvre­Grenoble)
en de gratis toegang tot alle tentoon­
© Mikaal Falke/
Bozar
Doornik, ‘Self confident bride’
van Lucia Flego.
ExPORTPRODUCT bIj UITSTEk
de kwaliteit van de vlaamse wandtapijten
lag in de 15e en 16e eeuw erg
hoog. Aan de wieg lagen vaak bekende
schilders. bernard van orley, Jan
vermeyen en Pieter Coecke van Aelst
maakten weefmodellen of ‘kartons’.
die modellen werden op ware grootte
gerealiseerd, in waterverf en soms in
olieverf. Naderhand zouden zelfs Pieter
Paul rubens, Jacob Jordaens en
rafaël ontwerpen voor monumentale
tapijten leveren. de kartons werden
vervolgens uitgevoerd door gespecialiseerde
wevers. de realisatie kostte
soms jaren arbeid. restauratie van
oude wandtapijten is trouwens nog
steeds een moeizame arbeid. daar zorgen
ateliers in onder meer mechelen,
brussel en doornik voor.
Bozar, Concertzaal Henry Le Bœuf.
stellingen en activiteiten van het Paleis
voor Schone Kunsten op 21 juli, de
nationale feestdag. n
www.bozar.be
© Bruno Lestarquit
HEDENDAAGSE TAPIjTkUNST
Is de tapijtkunst een reliek uit het verleden?
Neen, zo bewijst doornik. om
de drie jaar vindt daar de Internationale
Triënnale van Wandtapijten en Weefkunst
plaats. In 2005 kwam Japanse
textielkunst aan bod, in 2008 is het de
beurt aan Italiaanse tapijtkunstenaars.
werk van 35 Italiaanse kunstenaars is
terug te vinden op 8 historische locaties
in doornik en vloesberg. uiteraard ontbreken
daarbij de befaamde doornikse
kathedraal en het haast even adembenemende
belfort niet, naast onder meer
het musée de la Tapisserie en het door
victor horta ontworpen musée des
beaux­Arts. “het geld van de Nationale
Loterij gaat naar de algemene kosten.
vooral het transport vanuit Italië is
duurder dan wat we hadden gedacht”,
zegt Catherine vanden broecke van
de Triënnale. de tentoonstelling Italia.
La Fibra sensibile liep van 14 juni
tot en met 31 augustus 2008. een
interessant onderdeel van de triënnale
was de wedstrijd Dia-Logue, waarbij
kunstenaars uit de hele wereld werden
uitgenodigd om diptieken (tweeluiken)
te maken rond diversiteit en creativiteit.
Ingezonden werken waren te bezichtigen
in de Lakenhal van doornik. n
GENT EN
DOORNIK,
ééN FRONT
Gent en Doornik, twee belangrijke
kunststeden in ons land, vinden
elkaar als het om wandtapijten gaat.
Kunsthal Sint-Pietersabdij is het
tentoonstellingsgebouw van Gent.
Sinds 1958 worden hier cultuurhistorische
tentoonstellingen
georganiseerd. Dit jaar zijn Vlaamse
wandtapijten aan de beurt. De
Triënnale van Doornik was dit jaar
aan zijn zesde editie toe. Een van de
locaties van de tentoonstelling Italia.
La Fibra sensibile was het Musée de
la Tapisserie. Dat museum biedt al
sinds 1990 onderdak aan oude en
hedendaagse wandtapijten en is ook
los van de Triënnale een bezoekje
waard, net als het weefatelier Crecit.
www.gent.be/spa
www.triennaletournai.be/indexfr.html
Gent, ‘De slag bij Zama’.
Wiels: de kunst van de gastvrijheid
wie had ooit gedacht dat de schitterende brouwerij wielemans in vorst
zou worden omgetoverd tot een bruisend internationaal labo voor de
creatie en verspreiding van hedendaagse kunst? Maar wees gerust.
wiels is een plaats voor dialoog die mee is met zijn tijd en die via de
kinetische energie uit zijn omgeving zelfs de meest ultramoderne kunst
begrijpelijk en dus gewaardeerd houdt. door olivia Arend
“In de hedendaagse kunst bestaat er
geen kenniskloof tussen de kunstenaar
en het publiek, wiens dagelijkse
belevenissen als reservoir dienen voor
het werk van de kunstenaar. we mogen
bezoekers die bij ons binnenstappen
niet intimideren met onze commentaar”,
vertelt dirk Snauwaert, directeur van de
jonge instelling. de exposanten steken
een handje toe door bijvoorbeeld
workshops voor jongeren te leiden. de
voorstelling van moderne kunst in al
haar diversiteit gaat zowel binnen als
buiten de muren van wiels gepaard
met een educatieve en verzoenende
boodschap. en dat wordt mede mogelijk
gemaakt met de subsidies van de
Nationale Loterij.
In de zalen ontwikkelen educatieve,
(inter)generationele projecten (workshops,
seminaries, voorstellingen,
ontdekkingen enz.) zich beetje bij beetje
rond gewone activiteiten. een twintigtal
jongeren uit de wijk zijn betrokken bij
het ontluikende leven van wiels. Zo
krijgen ze een opleiding over technische
animatie of, voor de bewakers, een
culturele opleiding om het publiek beter
te kunnen begeleiden. de jonge kunstenaars,
die op professioneel vlak vaak
een onzeker bestaan leiden, krijgen dan
weer de kans het publiek te ontmoeten
tijdens de rondleidingen die ze geven.
wiels werkt samen met een soortgelijke
vereniging, de vzw Convivial, die de
integratie van vluchtelingen en buitenlanders
beoogt. deze herfst wijden ze
in het park van vorst een standbeeld in
dat werd besteld door de brusselse
minister van mobiliteit en openbare
werken. “het weerspiegelt de problemen
van de mensen die bij Convivial
over de vloer komen. Zij brachten het
samen tot stand met kunstenares
Pascale marthine Tayou, die veel voeling
heeft met het onderwerp. het gaat
tenslotte om een katalysator voor de
goede verstandhouding in de wijk”,
verduidelijkt dirk Snauwaert. In de lente
van 2009 volgen andere realisaties in
de Sint­denijswijk en Sint­Antoniuswijk.
n
www.wiels.org
www.convivial.be
© wiels
Wiels, cafetaria.
November 2008 NATIONALE LOTERIJ 13
© Patrimonio nacional

CuLTuur
Het leger van Xi’an
het meer dan 2.000 jaar oude
terracotta Leger is een van de
grootste archeologische vondsten
van de 20e eeuw. uitzonderlijk
mogen de unieke beelden op reis.
Musea Maaseik gaat met de eer
lopen, tot en met 31 maart 2009.
door bart vandormael
© Musea Maaseik
Te bewonderen in Maaseik:
het wereldberoemde Terracotta Leger.
wil je de soldaten van het beroemde
Terracotta Leger uit het Chinese Xi’an
recht in de ogen kijken? dan moet je
in de minderbroederskerk in maaseik
zijn. Tot 31 maart valt hier de meer dan
2.000 jaar oude culturele wereldattractie
in volle glorie te bewonderen. het
Terracotta Leger staat op de werelderfgoedlijst
van de unesco en is een van
de grootste archeologische vondsten
van de 20e eeuw. In 1974 werd de wereldschat
bij toeval gevonden door een
boer die een waterput groef. Sindsdien
zijn archeologen druk bezig met het
blootleggen van de zowat 7.000 beelden.
ruim 1.000 soldaten zijn intussen
opgegraven, de 6.000 anderen liggen
nog bedolven onder de aarde.
elk van de veertien beelden die in de
minderbroederskerk te bezichtigen
zijn, heeft zijn eigen unieke uiterlijk. de
karakteristieke gelaatstrekken, kapsels,
houding en kleding maken van ieder
beeld een eigen individu binnen dit
grootste leger. de beelden zijn gemiddeld
1,86 meter hoog en wegen circa
300 kilo. musea maaseik toont naast
deze veertien originele beelden ook
meer dan 200 bijzondere grafgiften
uit de Qin­ en de west­han­dynastie.
deze objecten komen uit de grafcomplexen
van de keizers en de tombes
van aristocraten die de keizers volgden
in het hiernamaals. het publiek wordt
teruggevoerd in de tijd, 2.200 jaar geleden,
naar de provincie Shaanxi in China
waar het machtscentrum lag van de
eerste twee Chinese dynastieën. n
www.museamaaseik.be
Grenzeloos dansen bij P.A.R.T.S.
de reputatie van P.a.r.t.S., de school voor moderne dans onder leiding
van anne teresa de Keersmaeker, reikt tot ver over onze landsgrenzen.
Maar ook de nationale Loterij verlegt wel eens haar grenzen…
door olivia Arend
bij P.A.r.T.S. (Performing Arts Research
and Training Studios) biedt het 1e jaar
plaats aan 35 studenten. Tussen januari
en mei maakte de school talrijke buitenlandse
reizen om audities te houden
voor ruim 1.000 potentiële kandidaten
in Frankrijk, Portugal, Finland, Polen,
Turkije, Canada en de verenigde
Staten. hoewel het geen gemakkelijke
opleiding is, schuiven kandidaten uit
de hele wereld aan om les te mogen
volgen in vorst. P.A.r.T.S. staat dan
ook internationaal bekend als een zeer
creatief laboratorium. de directie vindt
het belangrijk dat ook kandidaten uit
minder welvarende gebieden, zoals
oost­europa of Afrika, hun kans kunnen
wagen.
deze buitenlandse studenten krijgen
subsidies. maar dankzij de Nationale
Loterij kan ook het tekort aan beurzen
voor belgische dansers worden opgevangen.
dit jaar werden er 6 beurzen
toegekend. om uitmuntende dansers
te kunnen opleiden, zijn docenten van
een uitzonderlijk niveau vereist. Ze zijn
afkomstig uit zowel engeland als de
verenigde Staten of Italië en geven les
dit is zonder enige twijfel een van de
mooiste musea van wallonië. deze
prachtige, aan Félicien rops gewijde
ruimte heropende zijn deuren in 2003
na verschillende renovatiefases. het ligt
nu verscholen in een oud herenhuis,
op een boogscheut van het geboortehuis
van de kunstenaar. de eerste
zalen zijn logischerwijze gewijd aan de
vroegste wapenfeiten van de kunstenaar,
zijn leven in brussel, zijn artistieke
ontmoetingen en zijn periode van
realisme. dan volgt de ‘rops parisien’,
met tekeningen en schilderingen van
het nachtleven, maar ook etsen of
erotische, satanische en fantastische
werken. de nabijgelegen lokalen van de
vroegere koffiebranderij werden in 1997
gerenoveerd en herbergen nu opnieuw
tijdelijke tentoonstellingen. de huidige
tentoonstelling, die nog loopt tot
gedurende 3 tot 6 weken.
de school gaat zowel letterlijk als
figuurlijk steeds een stapje verder. bij
de aanvang van het schooljaar trokken
2 pas afgestudeerden van P.A.r.T.S.
naar Zuid­Afrika om er op vrijwillige
basis workshops te organiseren. het
is de geboorteplaats van een in 2006
overleden student die een project had
opgezet voor het geven van danslessen
aan jongeren uit Soweto.
ook u kunt de vorderingen van de
‘P.A.r.T.S.­bende’ volgen. de voorstellingen
vinden meestal plaats in de
P.A.r.T.S.­studio’s en worden aangekondigd
op www.parts.be. n
Rops, zijn werk, zijn leven, zijn museum
hartje namen herbergt een juweel van een museum dat je onder geen
beding mag missen: het Félicien ropsmuseum. door Sandra evrard
© Communauté française de Belgique © P.a.r.t.S.
P.A.R.T.S.: internationaal danslaboratorium.
28 december, staat in het teken van
bomen en hun uitbeelding in de kunst,
van de oudheid tot nu. n
www.ciger.be/rops
Félicien Rops, ‘Les Hamadryades’.
In de bioscoop, uit België
dankzij de nationale Loterij en het systeem van de tax Shelter kregen
in 2008 opnieuw twee Belgische films financiële ondersteuning.
door roel Kortleven
de belgische auteursfilms doen het
goed in eigen land. Zelfs op filmfestivals
in het buitenland gooien we vaak hoge
ogen. Toch blijft het voor de makers
allesbehalve evident om de nodige
centen bijeen te sprokkelen. via het
systeem van de Tax Shelter – samengevat:
een investering in een belgische
film levert een aantrekkelijk belastingvoordeel
op – ondersteunt de Nationale
Loterij elk jaar twee langspeelfilms. voor
2008 kwamen Fragments of Grace en
Sans Rancune als de twee winnaars
uit de bus. beide films mogen we in de
loop van 2009 in de bioscoop verwachten.
Fragments of Grace is de tweede film
van Leuvenaar Peter brosens en zijn
Amerikaanse vrouw Jessica woodworth.
eerder behaalde het duo in
venetië de prestigieuze debuutprijs
met hun speelfilm Khadak. In plaats
van mongolië trok het duo nu naar de
hoge Andes, waar het verhaal zich
grotendeels afspeelt in een afgelegen
bergdorpje. voor een van de hoofdrollen
wisten ze Peter van den begin te
strikken. Alles draait rond een gevierde
oorlogsfotografe wier echtgenoot – een
dokter – in mysterieuze omstandighe­
Omo Sapiens
de schitterende omovallei in het
zuidwesten van ethiopië prijkt op de
werelderfgoedlijst van unesco. Ze
wordt vaak beschouwd als de wieg
van de mensheid, omdat archeologen
er uitzonderlijke resten van verschillende
van onze voorouders aantroffen.
den sterft in Peru. de vrouw trekt op
onderzoek en stoot op ernstige milieuvervuiling
door nabijgelegen mijnen.
met Sans Rancune is regisseur Yves
hanchar niet aan zijn proefstuk toe.
eerder regisseerde hij al de Franse
filmdiva Catherine deneuve. deze film
speelt zich af in een college midden de
jaren 50. een oorlogswees herkent in
zijn vreemde leraar Frans zijn overleden
vader. die leraar heeft een minnares,
een voortreffelijke pianiste. voor een
prachtige scène met een klassiek concert
werd Studio 1 van het roemrijke
Flageygebouw als decor gebruikt. n
www.taxshelter.be
vanaf november opent het Museum van tervuren zijn deuren voor
een tentoonstelling over de nomadenstammen van de omovallei.
door Sandra evrard
Een man uit de Omovallei.
‘Fragments of Grace’: omtrent
de menselijke aard.
maar deze afgelegen streek in Afrika
is ook de culturele smeltkroes van een
tiental stammen die vasthouden aan
eeuwenoude tradities.
de prachtige tentoonstelling in het
museum van Tervuren belicht deze
ethiopische streek met behulp van
een duizendtal voorwerpen van verschillende
stammen uit de vallei. deze
voorwerpen verbluffen niet alleen door
hun esthetische eenvoud, maar tonen
ook hoe goed deze stammen zich aan
dit bijzondere gebied wisten aan te
passen.
Info: Tentoonstelling: volkeren van de
omovallei. van 7 november ’08 tot
31 augustus ’09. n
www.africamuseum.be
Daar moet een
tekening bij
de euro-Kartoenale van Kruishoutem
bestaat al dertig jaar, maar
sinds een goed jaar is de organisatie
nu ook onder dak in een
prachtig tentoonstellingsgebouw,
ontworpen door Luc vertriest.
door willy Schuyesmans
het europees Cartoon Centrum (eCC)
in Kruishoutem wil het grootste documentatiecentrum
in europa worden op
het gebied van cartoons, spotprenten
en karikaturen. Nu al vind je er 4.000
cartoonboeken, 300 tijdschriften en
meer dan 20.000 originele cartoons,
ingedeeld per thema. met steun van de
Nationale Loterij wordt dit centrum nu
verder uitgebouwd.
het eCC is geen museum, maar heeft
wel permanent een tweetal tentoonstellingen
lopen, elke zondag van 10 tot
12 en van 14 tot 17 uur te bezoeken
(vrije toegang). Groepen kunnen altijd
op afspraak terecht. binnenkort start
er ook een educatief programma voor
scholen van de derde graad van het
basisonderwijs.
Cartoons uit en over Congo
Stef (Stefaan Provijn) is de huiscartoonist
2008. Tot eind september kon je in
Kruishoutem zijn cartoons bewonderen.
momenteel loopt er een grootse
tentoonstelling over 50 jaar Congolese
cartoonisten en 50 jaar belgische
cartoonisten over Congo. een niet te
missen evenement.
Ten slotte nog even melden dat de
tweejaarlijkse euro­Kartoenale­wedstrijd
plaatsvindt in 2009 en als thema
Zandwinning, kiezel en grind meekreeg.
Cartoonisten wereldwijd kunnen alvast
gaan baggeren. n
www.ecc­kruishoutem.be
Cartoons in Kruishoutem.
14 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 15
© KMMa/hugo Maertens
© Carl de Keyser
© eCC

SoCIAAL
nIeMand
wordt
zoMaar
vLuChteLIng
al meer dan 50 jaar coördineert het hoog
Commissariaat van de verenigde naties voor de
vluchtelingen (unhCr) de internationale actie voor
de bescherming van vluchtelingen. door Géraldine vessière
het vN­agentschap
uNhCr is actief
in wereldgebieden
waar de bevolking
moest vertrekken
wegens conflicten.
het is ook sterk aanwezig
in europa, waar het lobbyt bij
nationale, europese of internationale
instellingen en sensibiliseringsacties
voor het brede publiek opzet.
“er bestaat in de media momenteel
een grote verwarring rond de termen
Gezondheid
voor iedereen
de Belgische delegatie van de
organisatie dokters van de wereld
is actief in België, in de democratische
republiek Congo
en in Mali. door Géraldine vessière
Sinds 1980 werkt het internationale
netwerk van dokters van de wereld
zowat overal ter wereld om de toegang
tot gezondheidszorg te verbeteren
voor de kwetsbaarste bevolkingsgroepen,
zoals slachtoffers van
natuurrampen, ziekten of gewapende
conflicten, maar ook vluchtelingen en
straatkinderen.
de belgische tak van de organisatie
werkt samen met 4 malinese
organisaties om de straatkinderen
migrant, asielzoeker en vluchteling”,
vertelt vanessa Saenen, woordvoerster
van het uNhCr. “we willen dus duidelijk
maken dat vluchtelingen mensen zijn
die niet naar huis kunnen terugkeren,
omdat ze anders vergeldingen en zelfs
de dood riskeren.”
In april organiseerde de vertegenwoordiging
van het uNhCr bij de benelux
en de europese instellingen dan ook
een grootschalige sensibiliseringscampagne
in ons land. de slagzin luidde:
Niemand wordt zomaar vluchteling.
“we hebben onze campagne getest
van bamako te helpen. de malinese
hoofdstad telt er immers zo’n 5.500.
het zijn wezen of kinderen die het
huiselijke geweld zijn ontvlucht om
rond te dolen in de straten, zonder
een vaste verblijfplaats. Samen met
de plaatselijke organisaties schenkt
dokters van de wereld aandacht aan
de strijd tegen aids en de hulp aan
kinderen die het slachtoffer werden
van seksueel geweld. de organisatie
richt ook preventiegroepen op in
verschillende wijken en ontwikkelt
een gezondheidsobservatorium voor
de kinderen. Ze hoopt op die manier
zo’n 1.000 straatkinderen te helpen.
hoewel de toegang tot gezondheidszorg
in mali en veel andere landen in
het zuidelijke halfrond problematisch
is, blijft ook belgië niet achter. uit een
enquête die dokters van de wereld
Een teruggekeerde tiener in Rwempasha,
Rwanda.
bij asielzoekers en vluchtelingen, hier
in belgië”, vervolgt vanessa Saenen.
“Toen we hen de affiche toonden, viel
er een grote stilte. en toen zei een van
hen: “dat klopt. Precies daarom heb
ik mijn land verlaten.” onder de foto
staan de volgende woorden: “vandaag
zijn wereldwijd miljoenen mensen op
de vlucht voor oorlog of vervolging.
Ze moeten alles achterlaten: hun huis,
in 2007 publiceerde, blijkt dat 99%
van de illegalen in belgië in theorie
gezondheidszorg genieten, maar dat
slechts 14% erin slaagt dat recht te
doen gelden. om dit achtergestelde
publiek te wijzen op zijn rechten en te
vertellen tot wie het zich bij problemen
kan wenden, heeft dokters van
de wereld in brussel net een CoZo
geopend, een Centrum voor onthaal,
Zorg en oriëntatie. dokters, verplegend
personeel en tolken, allen vrijwilligers,
onthalen er mensen op zoek
naar medische hulp of naar informatie
over hun rechten op het gebied van
gezondheidszorg. de investering
van dokters van de wereld in beide
projecten was mogelijk dankzij de
subsidies van de Nationale Loterij. n
www.doktersvandewereld.be
© unhCr/J. Stejskal
Het Belgisch Overlevingsfonds in Niger.
In Afrika lijden meer dan 200 miljoen
mensen honger. Tijdens overgangsperiodes,
wanneer de voorraden van
het vorige jaar zijn uitgeput en de
nieuwe gewassen nog niet werden
geoogst, eten ze slechts één maaltijd
per dag of soms zelfs om de twee
dagen. de kinderen hebben een groeiachterstand
en ook hun verstandelijke
ontwikkeling is verstoord. het sterftecijfer
bij kinderen ligt er bijzonder hoog.
De Afrikaanse voedingssituatie
de voedselveiligheid is een van de
grote problemen van de 20e en 21e
eeuw. Al meer dan tien jaar probeert
het belgisch overlevingsfonds hier
meer evenwicht in te scheppen. hun
taak: de coördinatie, financiering
familie en land. Ze zoeken een plek
waar ze zonder vrees voor hun leven
of vrijheid opnieuw kunnen beginnen.
een plek waar ze eindelijk bescherming
vinden.”
GEDWONGEN VERTREk
die werkelijkheid trof ook Ashkan
10 jaar geleden. hij is afkomstig uit een
intellectuele familie uit Teheran en zag
zich verplicht zijn land te ontvluchten
met zijn ouders en broer. hij was toen
amper 16 jaar. Tijdens zijn doortocht in
Turkije werd hij van zijn familie gescheiden.
hij kwam uiteindelijk in belgië
aan, alleen. Na 9 jaar in ons land kreeg
hij eindelijk het statuut van vluchteling.
“het is moeilijk uit te leggen wat
het precies is om vluchteling te zijn.
Soms heb je het gevoel van een andere
planeet te komen. Geweld komt niet
alleen van wapens. In het hoofd van
mensen heerst ook geweld”, getuigt
hij. “Je voelt je voortdurend bedreigd
in je eigen land. Je weet niet meer wie
je nog kunt vertrouwen. elk moment >
Lege magen vullen
Binnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking tracht het Belgisch
overlevingsfonds het onevenwicht door voedseltekorten in bepaalde
werelddelen te herstellen. door Géraldine vessière
en opvolging van programma’s die
streven naar betere omstandigheden
in Afrika, het continent dat er het ergst
aan toe is. “we werken samen met 24
organisaties. dat zijn belgische ngo’s,
multilaterale organisaties en één bilaterale
organisatie”, licht diensthoofd
van het fonds Jean­Yves Standaert
toe. “op iets minder dan 10 jaar tijd
bereikten we zo’n 12 miljoen mensen
in een twintigtal landen. we mogen
trots zijn op de resultaten, al blijft het
een druppel op een hete plaat…”
Het project in Tigre
het volledige budget van het Fonds
is afkomstig van de Nationale Loterij.
dankzij die tussenkomst konden al
heel wat acties worden ondernomen,
zoals de verbetering van de voedingsomstandigheden
van een deel van de
bevolking van Tigre, een streek in het
noorden van ethiopië. dit programma
onder beheer van de ngo Caritas heeft
net de eerste fase voltooid. op vier
jaar tijd kon ze al concrete resultaten
optekenen: de voedselcapaciteit van
deze bevolking werd verdubbeld,
Uitzicht op een vluchtelingenkamp.
terwijl de ondervoeding bij kinderen
met 50% werd teruggebracht. “het
project loopt in een deel van Tigre dat
140.000 inwoners telt”, verduidelijkt
Jean­Yves Standaert. “Tijdens de
eerste fase (2003­2008) kon Caritas
meer dan de helft van dit gebied
helpen, goed voor 80.000 inwoners.
Terwijl 80% van de bevolking in 2003
slechts voedsel had voor vier maanden
slagen ze er nu in acht maanden
te vullen. In de tweede fase van het
project, dat loopt van 2008 tot 2012,
proberen we heel het gebied met zijn
140.000 inwoners te helpen en streven
we naar een voedselcapaciteit van
twaalf maanden per jaar. het is ook
de bedoeling de actie te consolideren
zodat het resultaat blijvend is. het zal
zo’n tien jaar duren om die zelfvoorziening
te bereiken en om de partners
ter plaatse vertrouwd te maken met de
nieuwe technieken en infrastructuren.
dat sneller voor elkaar krijgen, is een
utopie.” n
www.dgos.be
www.caritas­int.be
16 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 17
© Fod Buitenlandse zaken/Madeleine Sergooris
© unhCr
rubrIeK

SoCIAAL
kan je laatste zijn. hier in belgië ben ik
niet meer bang om voor mijn mening
vervolgd te worden.” Na een jarenlange
zoektocht is Ashkan erin geslaagd zijn
broer terug te vinden. van zijn ouders
heeft hij echter nog steeds geen
nieuws.
EEN SUCCESVOLLE CAMPAGNE
het uNhCr zette de informatiecampagne
op touw om deze realiteit tot de
mensen te laten doordringen. Ze werd
gefinancierd door de Nationale Loterij
en kende een groot succes. “we hingen
onze posters vooral op in uitgaansgelegenheden,
zoals restaurants, cafés
of bioscopen”, licht vanessa Saenen
Irakese vluchtelingenkinderen met een
medewerker van UNHCR in Damascus.
Happy Birthday!
de universele verklaring van de
rechten van de Mens blaast dit
jaar 60 kaarsjes uit. amnesty
International neemt de gelegenheid
te baat om de spotlight nog
eens te richten op deze basisrechten
die maar al te vaak nog
worden geschonden.
door Géraldine vessière
op 10 december 1948 aanvaardde de
Algemene vergadering van de verenigde
Naties een van de belangrijkste
documenten uit de geschiedenis van
de strijd voor de mensenrechten: de
universele verklaring van de rechten
van de mens. voor de eerste keer
waren 50 à 60 staten het eens over
de definitie van basisrechten zoals het
recht op leven, op vrije meningsuiting,
op gezondheid en onderwijs. Amnesty
International besloot die verjaardag
waardig te vieren.
De trieste realiteit
mensenrechten zijn niet een louter
theoretische kwestie: hun schending is
voor duizenden mensen een dagelijkse
realiteit. marteling, willekeurige opsluiting,
de uitbuiting van vrouwen en
18 NATIONALE LOTERIJ November 2008
© unhCr/J. wreford
toe. “en dat bleek een goede zet. we
schatten dat deze campagne meer
dan vijf miljoen mensen in een twintigtal
belgische steden heeft ‘geraakt’. daar
komt nog eens bij dat verschillende organisaties
en particulieren naar affiches
hebben gevraagd. onze hele voorraad
was op drie weken tijd uitgedeeld.”
DIVERSE MISSIES
het uNhCr werd opgericht na de
Tweede wereldoorlog om miljoenen
politieke vluchtelingen in europa te hulp
te schieten. Zijn internationale beschermingsmandaat
werd al snel uitgebreid
naar de hele wereld. het agentschap
is nu actief in 117 landen, voor meer
dan 30 miljoen politieke vluchtelingen,
ontheemden (zelfs in eigen land) en
staatlozen. het voert ook een grootschalige
lobbyactie bij regeringen en
internationale instellingen om het asielbeleid
te verbeteren.
In tegenstelling tot andere vN­agentschappen
wordt het uNhCr slechts
in beperkte mate door de verenigde
Naties gesubsidieerd. Zijn programma’s
worden hoofdzakelijk bekostigd door
© amnesty International
Fiesta Latina bij Amnesty International.
kinderen,… het is schering en inslag.
denk maar aan Claudina velasquez,
een 19­jarige Guatemalaanse van wie
de verkrachting en moord nooit werden
bestraft bij gebrek aan een adequaat
politieoptreden. of Troy davis, een
Amerikaanse die de doodstraf kreeg
voor de moord op een politieagent,
zonder dat haar schuld ooit werd
bewezen. denk aan het Israëlisch­
Palestijnse dorp Jayyus, waar de inwoners
niet meer bij hun velden kunnen
door de muur die Israël er heeft opgetrokken.
of aan de birmaanse dissidente
Aung San Suu Kyi, die huisarrest
kreeg van de militaire junta in myanmar.
Amnesty International belgium koos
onder meer deze namen en gezichten
Vluchtelingenkinderen lopen school
onder een boom in het Tsjaadse
Goz Amer-kamp
vrijwillige bijdragen van regeringen of
privébronnen. de steun van de Nationale
Loterij is dan ook welgekomen! n
www.unhcr.org
als symbool voor de mensenrechten
en als rode draad van de manifestaties
die ze naar aanleiding van haar 60e verjaardag
organiseert.
60 jaar, dat moet gevierd worden!
Sinds september organiseren de
vlaamse en Franstalige takken van
Amnesty International belgium tal van
acties om de gebeurtenis te herdenken.
Klap op de vuurpijl zijn de twee
concerten van Arno en zijn vrienden in
de Ancienne Belgique (Ab) in brussel,
die in december plaatsvinden.
een flink deel van die evenementen
is mogelijk dankzij de steun van de
Nationale Loterij. Naar jaarlijkse gewoonte
geeft de Nationale Loterij deze
ngo een duwtje in de rug. eén jaar
op twee gaat die steun naar Amnesty
International vlaanderen, het daaropvolgende
jaar naar het Franstalige
equivalent van Amnesty International
belgium. vergeet tot slot niet je kaarsjes
aan te steken tegen 10 december. ‘het
is beter een kaars te ontsteken dan
de duisternis te vervloeken’, luidt een
Chinees spreekwoord dat door de ngo
werd overgenomen. n
www.amnesty.be/60
© unhCr/h. Caux
voor In gevaL
van nood
In 1976, na de overstromingen in ruisbroek, werd het rampenfonds
opgericht. het rampenfonds is, letterlijk, een geluk bij een ongeluk.
de nationale Loterij helpt alvast de nood te lenigen. door marcel Schoeters
belgië is tot nu toe
gespaard gebleven
van zware aardbevingen,
hoewel het, sinds
er metingen worden
gedaan, in ons land
ongeveer 40 keer heeft
gebeefd met een kracht van meer dan
2 op de schaal van richter. Laten we
echter niet vergeten dat onze Lage
Landen bij de zee uitermate gevoelig
zijn voor overstromingen, zeker binnen
de vooruitzichten van een stijgende
zeespiegel.
het zijn de overstromingen van 1976 in
ruisbroek, die aanleiding gaven tot de
oprichting van het rampenfonds, dat
werd ondergebracht bij de Nationale
Kas voor rampenschade. deze wordt
voor het grootste deel gefinancierd
door de Administratie van de Thesaurie
(de Schatkist), maar geniet ook subsidies
van de Nationale Loterij. hoewel
het rampenfonds wordt beheerd door
het ministerie van Financiën, is het ook
een kind van twee ministeries, aange­
Extreme weersomstandigheden moeten
worden bewezen.
© rampenfonds
zien de bevoegdheid om een bepaalde
gebeurtenis als ramp te erkennen – een
basisvoorwaarde om op het fonds een
beroep te kunnen doen – berust bij binnenlandse
Zaken.
DE LIMIET VAN
DE LEVENSVERzEkERING
Sedert 1 maart 2007 worden bepaalde
natuurrampen vergoed binnen het
kader van de brandverzekering. het is
dus de privéverzekering tegen natuurrampen
die de schade moet dekken die
wordt geleden door overstromingen,
aardbevingen, het overlopen en de
opstuwing van openbare riolen, aardverschuivingen
en grondverzakkingen.
het rampenfonds komt alleen nog tussen
indien de limiet van de individuele
levensverzekering is bereikt of indien de
getroffen goederen niet verzekerd zijn
vanwege de financiële toestand van de
verzekerde (mensen die recht hebben
op een leefloon of een gelijkwaardige
financiële hulpverlening).
om een beroep te kunnen doen op een
schadevergoeding vanuit het rampenfonds,
moet een strikte procedure
worden gevolgd. de erkenning van een
bepaalde gebeurtenis als natuurramp
is in de eerste plaats de taak van de
getroffen gemeente, die alle relevante
informatie moet bezorgen aan de provinciegouverneur.
die zal op zijn beurt
bij de minister van binnenlandse Zaken
een erkenning als natuurramp aanvragen.
het uitzonderlijke karakter van de
ramp wordt vastgesteld op basis van
wetenschappelijke factoren. In geval
van extreme weersomstandigheden zal
men bijvoorbeeld een beroep doen op
de expertise van het Koninklijk meteorologisch
Instituut (KmI). uiteraard zal
ook de financiële impact van de ramp
moeten worden ingeschat.
© rampenfonds
België is gevoelig voor overstromingen.
DE LAATSTE DAG VAN
DE DERDE MAAND
Als een schadefeit effectief als uitzonderlijk
wordt beschouwd, wordt het
dossier voorgelegd aan de ministerraad,
die zich moet uitspreken over de
erkenning. die erkenning wordt dan
als Kb gepubliceerd in het belgisch
Staatsblad. Pas na de verschijning van
dat Kb kunnen de schadedossiers worden
ingediend. de aanvragen moeten
worden voorgelegd bij de provinciegouverneur,
door middel van een speciaal
aanvraagformulier. dit moet worden
ingediend ten laatste op de laatste dag
van de derde maand die volgt op de
maand waarin het Kb over de erkenning
van de gebeurtenis als ramp is
verschenen.
bij wijze van fictief voorbeeld: op
1 februari 2008 deed zich ergens in
belgië een ramp voor. het Kb dat het
onheil officieel erkende als natuurramp,
verscheen op 22 februari 2008 in het
belgisch Staatsblad. dan hadden de
slachtoffers tot en met 31 mei 2008 de
tijd om hun schadedossier in te dienen.
de aanvragen moeten zo gedetailleerd
mogelijk worden ingevuld en worden
voorzien van alle relevante bewijsstukken:
facturen, aktes, boekhoudkundige
stukken, foto’s en zo meer. n
www.belgium.be/nl/huisvesting/huisvestingsproblemen/natuurrampen/index.jsp
November 2008 NATIONALE LOTERIJ 19

SoCIAAL
de Jeugd heeFt
de toeKoMSt
Bij het toekennen van haar subsidies heeft de nationale Loterij ook oog voor
de toekomst. voor de generaties dus, die het binnen enkele jaren waar zullen
moeten maken. door barbara vandenbussche
© Jeugdparlement
belgische jongeren
blijken dikwijls heel
slecht op de hoogte
van de werking van het
parlement in ons land,
terwijl een goed begrip
van het democratisch
systeem een onmiskenbare bijdrage
betekent voor het goed functioneren
van onze maatschappij. Anderzijds lijkt
de kloof tussen de jongeren in dit land
steeds groter te worden. Aan de ene
kant zijn er steeds meer mogelijkheden
om het buitenland te ontdekken, aan
de andere kant lijken we steeds minder
af te weten van onze landgenoten over
de taalgrens.
“de deelnemers van het Franstalige
jeugdparlement wilden daarom graag
samenwerken met vlaamse jongeren
in een soortgelijk project op federaal
niveau”, vertelt Annelies Livens van
het Jeugd-Parlement-Jeunesse. “Ze
gingen dus op zoek naar medewerkers
in universiteiten, waar ze het parlement
kort kwamen voorstellen.”
de aldus aangetrokken medewerkers
20 NATIONALE LOTERIJ November 2008
zetten samen een tweetalig jongerenparlement
op poten, dat een week lang
van 27 tot 31 oktober 2008 het werk
van het ‘echte’ parlement overnam.
VAN MINISTER TOT jOURNALIST
In het jeugdparlement krijgen een
honderdtal jongeren, Franstalig en
Nederlandstalig, de kans hun mening te
geven over een maatschappelijk onderwerp
in het hart van de maatschappij
zelf, de senaat. het project bestaat uit
een rollenspel, waarbij een grote groep
jongeren van 18 tot 25 jaar een week
lang aan de slag konden in de gebouwen
van het echte parlement, en er de
rol van parlementslid op zich namen.
de jongeren konden afgevaardigde zijn,
of minister, (vice­)voorzitter, secretaris,
groepschef, persafgevaardigde,
journalist,...
vier jonge ministers dienden elk een
wetsvoorstel in over een of andere
grote maatschappelijke kwestie,
waarna deze wetsvoorstellen werden
bediscussieerd, gestemd, naar de
commissie gestuurd, teruggestuurd
Het jeugdparlement: een kennismaking
met de democratie.
naar de plenaire vergadering enzovoort,
volgens de procedureregels van het
‘echte’ parlement. een tiental toekomstige
journalisten ging op zoek naar de
anekdotes en gebeurtenissen van de
dag en bracht er verslag over uit in een
dagelijkse simulatiekrant.
een belangrijk gegeven bij dit initiatief
is het apolitieke karakter ervan. de
deelnemers konden vrij hun mening
geven zonder gebonden te zijn aan een
bepaalde politieke partij of strekking.
om de neutraliteit te garanderen, wordt
het project dan ook door geen enkele
politieke partij gesteund.
EEN MIx VAN DEELNEMERS
bij het samenstellen van de deelnemers
werd gestreefd naar een mix van
origines op het vlak van taal, cultuur,
studies, milieu,… “omdat we nog niet
zo bekend zijn, lag het aandeel aan
universiteitsstudenten dit jaar nog iets
boven het gemiddelde”, vertelt Livens.
“het is echter de bedoeling om ook
werkende jongeren, schoolverlaters en
hogeschoolstudenten aan te trekken.”
Bij Houtopia komen kinderen op de
eerste plaats.
uiteindelijk dient het project verschillende
doelen. door samen te werken,
worden de jongeren zich meer bewust
van culturele, economische, sociale en
politieke verschillen in onze maatschappij
en kunnen ze ideeën en ervaringen
uitwisselen. de discussie rond de vier
decreten geeft hen bovendien de kans
om hun eigen visie over de wereld te
geven, hun standpunt te nuanceren,
hun ideeën te vergelijken met die
van anderen en hun kennis over de
besproken onderwerpen uit te diepen.
Tot slot leren ze door het volgen van de
parlementaire procedures ook hoe het
parlementaire systeem concreet werkt,
en wat er allemaal moet gebeuren vooraleer
een wet kan worden toegepast.
HOUTOPIA WIL GEzONDE
kINDEREN
houtopia, een recreatief en pedagogisch
concept in houffalize, probeert
kinderen de basiswaarden aan te leren
rond gezondheid, veiligheid, milieu en
verdraagzaamheid. voor de zomer van
2008 ontwikkelde de organisatie met
de steun van de Nationale Loterij een
project rond gezondheid, dat de naam
Mijn lichaam is mijn leven meekreeg.
Al van bij haar start legde houtopia
sterk de nadruk op de gezondheid, met
onder meer een multimediaspektakel
en de modules over ‘het menselijk
lichaam’, ‘de ontbijttafel’ en ‘de tempel
der zintuigen’. Mijn lichaam is mijn leven
gaat nog verder en streeft naar een
zo groot mogelijke interactie met de
bezoekers, zowel scholen als individuele
toeristen en kinderen uit de buurt.
het project schenkt ruime aandacht
aan gezonde voeding en lichaamsbeweging.
STREVEN NAAR SOLIDARITEIT
voor bezoekende scholen, zowel
Nederlands­ als Franstalige, is er de
Vitamine Olympiade, waarbij de leerlingen
zo veel mogelijk symbolen van een
goede gezondheid moeten verzamelen.
Ze kunnen dat doen door deel te
nemen aan diverse spelopdrachten
op sportief, artistiek of intellectueel
vlak. het kan daarbij gaan om een
wedstrijd zaklopen in zakken van max
havelaar, een zo hoog mogelijke toren
bouwen met diverse soorten voedselverpakkingen,
of samen een enorme
muurschildering maken. hoewel Mijn
lichaam is mijn leven de nadruk legt op
Jongeren leren omgaan met groeipijnen
de cijfers over zelfdodingen zijn om stil van te worden. elke dag plegen
zeven mensen in ons land zelfmoord, en het aantal pogingen wordt
geschat op 30.000 per jaar. om die dramatisch hoge aantallen terug te
dringen, richtten nabestaanden de vzw ga voor geluk op.
door barbara vandenbussche
door aandacht en steun te bieden
aan jongeren met groeipijnen wil de
vzw Ga voor Geluk bijdragen tot de
preventie van depressie en suïcide, en
dus tot meer geluk in de samenleving.
de vereniging werkt daarvoor samen
met hoogleraren en psychologen,
om op basis van concreet onderzoek
een gefundeerd plan met meetbare
doelstellingen uit te werken. het is deze
wetenschappelijke onderbouw die haar
de nodige geloofwaardigheid verleent,
waardoor Ga voor Geluk door de overheid
erkend is als volwaardige partner,
en mag rekenen op de steun van de
Nationale Loterij.
© houtopia
Preventie in binnen­ en buitenland
het afgelopen jaar werkte professor
Franz baro, directeur van het WHO
Collaborating Centre, voor Ga voor
Geluk aan een inventarisatie van ‘best
practices worldwide’, een internationale
marktanalyse die resultaten en ervaringen
bundelt van succesvolle projecten
wereldwijd. bij de europese unie is
intussen een dossier ingediend om op
internet een kennisplatform op te richten
rond depressie en suïcide. daarnaast
zijn er contacten voor informatieuitwisseling
met de Amerikaanse Jed
Foundation, die werkt aan de preventie
van depressie en suïcide bij universiteitsstudenten.
Intussen wordt ook hard
gezond eten, krijgt het op deze wijze
een bredere dimensie en stimuleert het
de deelnemers tot solidariteit, een van
de voornaamste universele ethische
basisprincipes.
de deelnemers kunnen hun verzamelde
symbolen na het spel immers inruilen
voor een bouwblokje. daarmee kunnen
ze meebouwen aan een gezondheidscentrum
dat in Afrika zal worden
opgericht in samenwerking met unicef.
houtopia engageerde zich immers om
de verzamelde bouwstenen tegen het
eind van de zomer om te zetten in een
bijdrage tot de aankoop van bouwmateriaal.
maar houtopia richt zich niet enkel tot
de scholen. Tijdens de zomermaanden
werden diverse activiteiten georganiseerd
om ook kinderen uit de wijde
omgeving en toeristen aan te trekken.
Naast een tentoonstelling en wandelingen
in de omgeving was er een
workshop poppen maken uit verpakkingsafval,
of kon men met papiermaché,
collages of verf, dieren en
gezichten uitwerken op basis van fruit
en groenten, naar het voorbeeld van de
kunstenaar Arcimboldo. op die manier
wil houtopia ook volwassenen bewust
maken van de rechten van het kind.
een mooi streven waaraan de Nationale
Loterij graag haar steun verleent. n
www.jeugdparlementjeunesse.be
www.houtopia.be
Ga voor Geluk: omdat groeien soms
pijn doet.
gewerkt aan het project Toverbos, een
handleiding en trainingsmodule voor
begeleiders van kleuters om emotionele
stoornissen bij kinderen vroegtijdig
te detecteren. “In het voorjaar 2009
kan een 400­tal kleuterleidsters een
demoklas volgen waarin een kleuterklas
een Toverbossessie volgt”, vertelt voorzitter
marc vande Gucht van de vzw Ga
voor Geluk. “we zouden deze module
willen laten opnemen in de opleiding
kleuteronderwijs. verschillende hogescholen
toonden al interesse.” n
www.gavoorgeluk.be
November 2008 NATIONALE LOTERIJ
© ga voor geluk
21

SoCIAAL
Anders reizen
Kom zien hoe je anders kan
reizen op het europees Salon
voor anders, ethisch en eerlijk
toerisme! door Sandra evrard
Net als de voorbije drie najaren trok het
europees Salon voor anders, ethisch
en eerlijk toerisme nieuwe globetrotters
aan die een andere kijk hebben
op reizen. het salon verwelkomt elk
jaar een honderdtal exposanten die
een ethische en/of eerlijke vorm van
toerisme aanbieden. “maar het salon
wil ook aanzetten tot nadenken, en
het debat en ontmoetingen rond
toerisme en zijn wereldwijde impact
stimuleren”, beklemtoont marie­Paule
© Christophe Cloostermans
Europees Salon voor anders, ethisch en
eerlijk toerisme.
Theater voor
anderstaligen
de vereniging Fast Forward
brengt professioneel
nederlandstalig theater op maat
van anderstaligen in ons land.
door barbara vandenbussche
dankzij de toneelstukken van Fast
Forward worden de toeschouwers
enerzijds gemotiveerd en gestimuleerd
in hun studie van het Nederlands,
anderzijds komen ze in contact met het
rijke culturele aanbod in ons land, zodat
ze er later ook sneller hun eigen weg in
kunnen vinden. voor leraren en docenten
stelt de groep gratis lesmateriaal
ter beschikking, zodat zij hun klassen
kunnen voorbereiden op het theaterbezoek.
“het doel van onze voorstellingen
is in de eerste plaats mensen die nog
niet zo veel Nederlands kennen een
plezierige avond te bezorgen, zodat
ze het gevoel hebben dat ze toch heel
veel begrijpen”, legt artistiek leider
Peter Schoenaerts van Fast Forward
uit. “heel vaak begrijpen ze op straat
nog niet zo veel, omdat de mensen
dikwijls dialect spreken en omdat ze
nog niet veel woorden kennen. onze
voorstellingen worden daarom gemaakt
met de meest frequente woorden uit
eskenazi, directrice van het salon. dit
jaar handelde het salon vooral over
het verband tussen toerisme en het
klimaat. drie sprekers, onder wie Alain
hubert, stelden de problematiek en hun
mening voor aan zo’n 10.000 deelnemers.
want we kunnen er niet omheen:
onze toegenomen reizen en vooral het
luchtverkeer zijn grote uitstoters van
Co 2 . maar het toerisme wordt ook problematisch
wanneer het doordringt tot
kwetsbare gebieden, zoals de polen, of
andere plaatsen waar het waterbeheer
erg bemoeilijkt wordt wanneer er duizenden
extra mensen moeten worden
opgevangen.
Anders reizen, dat is eveneens denken
aan mindervalide personen door hen
oplossingen aan te reiken die ook hen
in staat stellen die langverwachte reis
te maken. ook uitgenodigd waren
een duizendtal jongeren, onder meer
toerismestudenten, die er iets kwamen
bijleren over de diverse vormen van
alternatief toerisme. n
www.tourisme­autrement.be
het Nederlands. we zorgen ervoor dat
er niet te veel figuurlijk taalgebruik in
zit, en gebruiken veel synoniemen en
herformuleringen.”
In 2008 bereikte Fast Forward ongeveer
8.000 toeschouwers met de komedie
En ik dan? van Annie m.G. Schmidt.
voor 2009 staan er nog twee producties
op stapel. In februari gaat Hi Ha! in
première, een toneelstuk voor anderstalige
kinderen van de basisschool. Tot
slot komt er in het najaar van 2009 een
vervolg op En ik dan?, een poëzievoorstelling
voor tieners en volwassenen. In
de voorbije zeven jaar is Fast Forward
in het Nederlandse taalgebied de grootste
theatergroep geworden die toneel
maakt voor anderstaligen. een mooie
prestatie, die de Nationale Loterij dan
ook met plezier ondersteunt. n
www.fast­forward.be
Peter Schoenaerts en Sien Diels
in ‘En ik dan?’.
© Fast Forward
Een boek over het Prinsbisschoppelijk
Paleis van Luik.
Het paleis van
de prins-bisschop
© régine Mahaux /
Mercator Fonds
In oktober 2008, en met de steun
van de nationale Loterij, verscheen
bij Mercator Fonds een
boek over het Prinsbisschoppelijk
Paleis van Luik. door ben herremans
“het paleis van de Luikse prins is
prachtiger dan het Louvre in Parijs”,
schreef Philippe de hurges vol bewondering
in 1615. Twee eeuwen later was
victor hugo even opgetogen: “Nergens
heb ik een vreemder en prachtiger
architecturaal ensemble gezien.”
Al duizend jaar lang is het Prinsbisschoppelijk
Paleis het symbool van de
Luikse identiteit. het werd onder Notger,
de eerste prins­bisschop van Luik,
opgetrokken aan het einde van het
eerste millennium. In de 16e eeuw, toen
Luik een bloeiperiode kende, was het
paleis het centrum van zowel politieke,
juridische als religieuze macht, waar
ook de burgers van Luik soms luidkeels
hun mening kwamen verkondigen.
het paleis, dat de sporen draagt van
talrijke culturele stijlen en stromingen,
belichaamt tevens de toekomst van
het Luikse gewest. dat blijkt uit het
boek Luik en het Paleis van de Prinsbisschoppen,
dat in oktober tegen het
licht werd gehouden. historici en kunsthistorici,
gerenommeerde geografen,
juristen, schrijvers uit het noorden en
het zuiden van het land leverden een
bijdrage, terwijl de foto’s van régine
mahaux een artistieke visie op het
monument geven.
Luik en het Paleis van de Prinsbisschoppen,
een uitgave van het mercator
Fonds, biedt een verfrissende kijk
op een emblematisch gebouw. n
Luik en het Paleis van de Prinsbisschoppen,
o.l.v. Bruno Demoulin – € 59,94 – 320 p. –
29 x 24 cm – 350 illustraties – In het Frans
met samenvattingen in het Nederlands, het
Duits en het Engels.
Onbekend Brussel
tv Brussel zendt
Shout/anneessens uit.
door Jean blavier
het Anneessensplein, in het centrum
van brussel, dankt zijn naam aan Frans
Anneessens, de grote voorvechter van
de stedelijke privileges, wiens kop in
de 18e eeuw moest rollen omdat hij in
opstand kwam tegen de oostenrijkse
bezetter. helaas is het plein geen paradijselijk
eiland… de wijk is getuige van
veel van het kwaad dat de hoofdstad
treft, zoals armoede, verkrotting, kleine
straatcriminaliteit, drugs en prostitutie.
maar men vindt er ook verbeten brusselaars
en immigrantenfamilies die
weigeren zich gewonnen te geven.
het zijn precies die mensen die de televisiereeks
SHOUT/Anneessens in de
spotlights wil plaatsen. de reeks wordt
nu al een jaar op Tv brussel uitgezonden
en herhaald tijdens de vakantie. In
UNIZO kookt voor de Tijdbank.
Tijd moet je maken
Met de tijdbank stimuleren
bedrijven hun medewerkers om
zich sociaal, cultureel, ecologisch
of sportief te engageren.
door marcel Schoeters
de Tijdbank werd opgericht midden
2007. met dit initiatief nodigen de
Tijdgevers, d.w.z. de bedrijven, hun
medewerkers uit om zich gedurende
een aantal uren maatschappelijk, cultureel
en/of sportief te engageren. Zoals
de naam het al aangeeft, ontleent de
Tijdbank zijn methodiek aan die van de
financiële instellingen.
Leo van de Gender, voorzitter van
de vzw de Tijdbank.be, zegt dat het
initiatief wortelt in dezelfde sfeer als
boodschap zonder Naam van de bond
zonder Naam (partner van de vzw):
“heel veel mensen willen zich voor een
goed doel engageren, als het beperkt
SHOUT/Anneessens op TV Brussel:
hartverwarmende televisie.
september ging een nieuwe reeks van
start, dankzij de steun van de Nationale
Loterij. een ploeg van Tv brussel volgt
samen met de inwoners de actualiteit in
de wijk, praat over de problemen, maar
ook over de voorgestelde oplossingen.
de toekomst van de wijk staat op het
spel. het is nu wachten tot het hip is
om er te wonen, een ommekeer die
ook de marollen te beurt viel. n
www.tvbrussel.be
is in de tijd. Je zou kunnen zeggen dat
we de boodschappen – de woorden
– concretiseren.” het bedrijf kan zelf
kiezen hoeveel uren het voor dit project
ter beschikking wil stellen. met een
‘zichtrekening’ geeft elke medewerker
een halve dag vrije tijd per jaar. met een
‘spaarrekening’ investeert elke medewerker
een hele dag vrije tijd per jaar in
een samen gekozen project. deze uren
worden gepresteerd in de eigen vrije
tijd en gelden voor elke medewerker,
inclusief de Ceo. wil je als bedrijf nog
extra tijd investeren, dan kan je een
‘langetermijnrekening’ openen. dat
wil zeggen dat je ook nog eens extra
arbeidstijd investeert in het project.
voor de Tijdnemer zijn de diensten
van de Tijdbank gratis. Tijdnemers zijn
socialprofitorganisaties die via de Tijdbank
op een eenvoudige manier tijdelijk
extra mankracht en/of expertise kunnen
vinden. een project komt voor de
Tijdbank in aanmerking als het aan een
reeks voorwaarden voldoet. het moet
concreet en resultaatgericht zijn, de
levenskwaliteit verhogen, zorgen voor
‘empowerment’ (het versterken van de
maatschappelijke weerbaarheid), voor
beide partijen inhoudelijk interessant
zijn en mensen aanspreken die anders
misschien nooit op het idee zouden zijn
gekomen om tijd te besteden aan een
goed doel. n
www.tijdbank.be
Pro onze planeet
de wereld verbeteren begint bij
jezelf. de nationale Loterij wil
tegen 2012 zo’n 7,5% minder
energie verbruiken dan in 2005.
door willy Schuyesmans
Iedereen bij de Nationale Loterij, van
directeur tot jongste bediende, steekt
elke dag de handen uit de mouwen
om het energieverbruik in het bedrijf te
doen dalen. het gaat daarbij om zeer
concrete zaken zoals het uitzetten van
niet­gebruikte computers of printers,
het niet nutteloos laten branden van
lampen of het correcte gebruik van
de klimaatregeling. het bedrijf zelf
zorgt voor energiezuinige computerschermen,
spaarlampen en het goed
afstellen van de verwarming. er wordt
ook zuinig omgesprongen met papier,
bijvoorbeeld door mailtjes of rapporten
niet nodeloos af te drukken.
de werknemers krijgen de raad om
met het openbaar vervoer, de fiets, via
carpooling of te voet naar het werk te
komen. daarvoor beschikt het bedrijf
over een bedrijfsvervoerplan dat de verplaatsingsgewoonten
van het personeel
op een duurzame wijze wil veranderen.
wie weinig energie verbruikt voor zijn
verplaatsingen wordt beloond. wie toch
de auto nodig heeft, krijgt aanbevelingen
mee die de Co 2 ­uitstoot van zijn
wagen met 30% kunnen verminderen.
ook het waterverbruik wordt aangepakt,
bijvoorbeeld door het kraantje
niet nodeloos te laten openstaan of
door het melden van lekken aan de
technische dienst van het bedrijf. Ten
slotte krijgen de personeelsleden tips
mee om ook thuis zuiniger met energie
te kunnen omspringen. hoeft het te
verwonderen dat de Nationale Loterij
met deze campagne de Special Media
Award 2008 kreeg uitgereikt van de
Belgische Energie- en Milieuprijs? deze
prijs is bedoeld voor een bedrijf dat zijn
beste beentje voorzet om zijn ecologische
voetafdruk zo veel mogelijk binnen
de perken te houden.
Lees meer over de ecologische voetafdruk
op www.wwf.be. n
22 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 23
© unIzo
© tv Brussel

ubrIeK
gezonde InItIatIeven
een goede gezondheid is voor de meesten van ons even normaal als
het op- en het ondergaan van de zon. helaas gaat – om even in dezelfde sfeer
te blijven – voor heel wat mensen de zon niet altijd op de gehoopte manier op.
door marcel Schoeters
In onze directe omgeving lijden heel
wat mensen aan soms nog niet te
genezen ziektes en aandoeningen,
die misschien wel een zeer specifieke
behandeling of ondersteuning
vergen. Zeker als vitale organen het
laten afweten, zoals de nieren, de
longen of het hart.
HET zUIVERINGSSTATION
VAN ONS LICHAAM
onze nieren vormen het zuiveringsstation
van ons bloed. Zij verwijderen,
onder de vorm van urine, overtollig
vocht en afvalproducten uit ons
lichaam. daarnaast staan zij in voor het
in stand houden van het evenwicht van
een aantal stoffen in ons lichaam, zoals
kalium en zout en produceren zij een
hormoon dat het beenmerg stimuleert
tot de aanmaak van rode bloedcellen.
daar nog bovenop zorgen de nieren
voor de activering van vitamine d,
onontbeerlijk voor de opbouw van de
beenderen en mee bepalend voor de
regeling van de bloeddruk. Als de werking
van deze zuiveringsinstallatie dus
geheel of gedeeltelijk uitvalt, ontstaat er
een ophoping van afvalproducten van
de stofwisseling en van overtollige of
24 NATIONALE LOTERIJ November 2008
schadelijke opgenomen stoffen. In dat
geval spreken we over nierinsufficiëntie.
op basis van statistische gegevens
wordt ervan uitgegaan dat in ons land
tussen de 250.000 en de 500.000
mensen getroffen zijn door een chronische
nierziekte. Per jaar zouden er
daar tussen de 50.000 en de 100.000
bij komen. Chronisch nierfalen, leidt
onherroepelijk tot de dood indien
deze mensen niet geregeld aan een
dialyseapparaat worden gelegd. ook
een niertransplantatie kan soms de
enige oplossing zijn. de lijders aan
nierinsufficiëntie hebben zich in ons
land verenigd in de vzw Fenier­Fabir,
Federatie van belgische verenigingen
voor Nierinsufficiënten. de vereniging
organiseert verschillende infodagen en
andere evenementen, gesteund door
de Nationale Loterij.
www.fenier­fabir.net
LONGEN DIE LIjDEN
de belgische vereniging voor Pneumologie,
een wetenschappelijke vereniging
die meer dan 600 leden telt, ging in
2004 van start met een project voor het
BeWell@Work spoort aan tot meer lichaamsbeweging op het werk.
7 WEETJES
OVER NIEREN
1. We hebben 2 nieren, die elk 150 g
wegen, 11 cm lang en 6 cm breed zijn.
2. Elke nier kan het werk aan van twee
nieren.
3. De nieren liggen aan de rug, ter hoogte
van de ribben.
4. Onze nieren filteren per dag 150 liter
bloed. Ons hart pompt 20% van zijn
debiet naar de nieren.
5. De nieren zorgen voor de afvoer van
afvalstoffen uit het bloed, met name
het teveel aan water en zout. Per dag
wordt er 1,5 liter urine aangemaakt.
6. Elke 100 g urine bevat 96 g water.
De rest bestaat uit zoutmineralen en
afvalstoffen die veel stikstof bevatten.
7. De nieren maken diverse hormonen
aan: erytropoëtine (het beroemde
EPO), dat het beenmerg stimuleert om
rode bloedlichaampjes aan te maken,
rennine voor de controle van de bloeddruk
en vitamine D, die de stofwisseling
van de beenderen stimuleert.
© BeweLL@worK
Op de Dag van de Spirometrie kunnen
mensen hun longen testen.
opsporen van Chronisch obstructief
Longlijden (CoPd) en astma. vooral
CoPd is bij het grote publiek weinig
gekend, hoewel het in west­europa
doodsoorzaak nummer 4 is. In ons land
worden er volgens recente schattingen
700.000 mensen door getroffen.
Longaandoeningen nemen toe in ons
land, zegt dr. danny Galdermans,
voorzitster van de vereniging voor
Pneumologie. “vooral door het roken,
waarvan de effecten echter pas na
20 jaar naar rato van 1 pakje per dag
zichtbaar worden. Anderzijds ook door
de toenemende luchtvervuiling, hoewel
de impact daarvan nog niet zo duidelijk
is. wat wij in het geval van CoPd ook
vaststellen, is dat het aantal vrouwen
dat daar aan lijdt, toeneemt, omdat
vrouwen meer zijn gaan roken.”
CoPd is beter bekend onder de naam
‘rokerslong’. Ze wordt gekenmerkt door
een progressieve afname van de longfunctie
en wordt meestal pas in een ver
gevorderd stadium gediagnosticeerd.
de hoofdoorzaak is, zoals de naam
het al zegt, roken. de diagnose wordt
vastgesteld met behulp van een zeer
eenvoudige meting, nl. spirometrie.
deze maakt gebruik van een spirometer,
een apparaat verbonden met een
slangetje in rubber of karton waarin de
patiënt moet blazen. hiermee wordt de
longfunctie direct gemeten. de resultaten
worden grafisch weergegeven op
een zogenaamd ‘spirogram’ en kunnen
automatisch vergeleken worden met
referentiewaarden.
om de vroegtijdige opsporing en de
behandeling te kunnen verbeteren en
het publiek te sensibiliseren, heeft de
belgische vereniging voor Pneumologie
tot nu toe al meerdere nationale
© KvP
campagnes opgezet. deze werden
georganiseerd onder de vorm van de
Dag van de Spirometrie. op die dag(en)
konden risicopersonen, mensen ouder
dan 40, rokers en lijdend aan kortademigheid
en/of chronische hoest, gratis
een spirometrietest laten uitvoeren bij
hun huisarts of een pneumoloog in hun
buurt.
het initiatief werd onder de aandacht
gebracht door een informatiecampagne
in de geschreven en audiovisuele media
en bij de huisartsen. via de website
www.spirometrie.be konden kandidaten
zich inschrijven voor een test in een ziekenhuis.
de campagne die plaatsvond
op 15 oktober 2008 kon ook rekenen
op financiële steun van de Nationale
Loterij.
www.spirometrie.be
HET HART OP DE jUISTE PLAATS
de belgische Cardiologische Liga
bestaat dit jaar 40 jaar. hart­ en vaataandoeningen
zijn nog steeds verantwoordelijk
voor ongeveer de helft van
het aantal sterfgevallen in belgië, wat
neerkomt op 40.000 mensen per jaar of
meer dan 100 per dag. ook na 40 jaar
wil de Liga resoluut verder gaan met
acties om te informeren, te voorkomen
en te begeleiden.
met het project BeWell@Work wil de
Liga ervoor zorgen dat er ook op en
rond de werkvloer wordt nagedacht
over cardiovasculaire preventie: voeding,
lichaamsbeweging, stress en
roken. de werkplek is immers een ideale
plaats om de actieve bevolking te
bereiken. bovendien is de werkplek een
belangrijke plaats binnen het globale
hart­ en vaatrisico. de bedrijven krijgen
middelen ter beschikking onder de
vorm van ‘packages’, met onder meer
themaconferenties, praktische workshops,
brochures en zelfs gepersonaliseerde
begeleiding.
dit jaar zal de belgische Cardiologische
Liga het grote publiek en de patiënten
ook informeren over hartinsufficiëntie,
ook wel ‘hartfalen’ genoemd. “deze
aandoening komt ondertussen twee
keer zoveel voor als 10 jaar geleden.
dat heeft voor een deel te maken met
het ouder worden van de bevolking en,
paradoxaal genoeg, met de verbeterde
behandeling van hartaandoeningen”,
zegt dr. Freddy van de Casseye,
General manager van de Cardiologische
Liga. “vroeger was een hartinfarct
dodelijk, tegenwoordig niet meer. er
blijft echter altijd een litteken achter. de
capaciteit van het hart vermindert, wat
met de jaren kan leiden tot hartfalen.
dat laatste kan een stuwing van de
longvaten en aldus een acuut longoedeem
veroorzaken. de kans bestaat
dat dit a.h.w. de ‘kanker’ van het hart
gaat worden en het is een probleem
dat door het grote publiek onvoldoende
gekend is en in feite ook niet door de
huisartsen. vandaar onze voorlichtingsactie.”
Tijdens het belgisch Kampioenschap
wielrennen, in juni 2008, werd de
proeffase van de European Biking Tour
georganiseerd. dit was afgesproken
in de regels die zijn vastgelegd in het
Europees Charter voor een Gezond
Hart. de biking Tour brengt professionals
uit de medische sector samen >
Elk jaar organiseert de Belgische Cardiologische Liga ‘De Week van het Hart’.
November 2008 NATIONALE LOTERIJ
© BCL
25
weTeNSChAP

weTeNSChAP
Een cover van het tijdschrift Bio-MENS.
met wielerlegenden om een actief en
grootschalig preventieprogramma te
ontwikkelen. hun opdracht bestaat erin
om mensen aan te zetten tot regelmatig
fietsen in een omgeving die voor hun
gezondheid ideaal is. de internationale
peters van dit project zijn eddy merckx,
dr. w. wijns van het o.L.v.­Ziekenhuis
van Aalst en de European Society of
Cardiology.
Last but not least is de belgische
Cardiologische Liga de motor achter de
Week van het Hart, die dit jaar plaatsvond
van 22 tot 28 september 2008.
dit jaar was het thema ‘de invloed van
stress op hart­ en vaatziekten’. Stress
werd immers erkend als een onafhankelijke
risicofactor van hart­ en vaataandoeningen.
Tijdens de hartweek werd
een ‘hartparcours’ gehouden in zeven
belgische steden en voor de eerste
maal in het Groothertogdom Luxemburg.
www.cardiologischeliga.be
NIET kANkEREN MAAR
OPSPOREN
Campagnes en informatie­initiatieven
hoeven niet altijd grootschalig te worden
aangepakt. In het arrondissement
verviers is al sinds 1958 het Centre
Verviétois de Prophylaxie Anticancéreuse
actief. het centrum organiseert
in het hele arrondissement consultatiesessies
voor de opsporing van kanker.
Sinds 1958 werden er al 803 gevallen
opgespoord op 119.202 patiënten.
Aanvankelijk waren deze uitsluitend op
© BIo-MenS
vrouwen gericht en hadden zij vooral
aandacht voor borstkanker, baarmoederhalskanker,
lymfeklierkanker,
huidkanker en schildklierkanker.
Gaandeweg is het centrum meegegaan
met de nieuwe eisen op het vlak van
tijdige opsporing van kanker en werden
er uiteindelijk ook acties opgezet voor
ruggengraat­ en blaaskanker. In 2000
werden in verviers en eupen ook consultaties
gestart die op mannen gericht
waren, met focus op de prostaat, de
ruggengraat, de huid, de schildklier, de
botten en de blaas.
meer info: Centre verviétois de
Prophylaxie Anticancéreuse –
Avenue Peltzer 36, 4800 verviers –
tel. 087 21 22 07.
INfORMATIE ALS MEDICIjN
ondertussen zit de wetenschap
uiteraard niet stil. het is echter niet
altijd eenvoudig om wat zich dagelijks
afspeelt in laboratoria en onderzoekscentra
over te brengen aan het grote
publiek, dat van al die bevindingen uiteindelijk
de begunstigde moet worden.
In de jaren 70 van de vorige eeuw vatten
een aantal enthousiaste biologen
het plan op om het doen en laten van
de bedrijfs­ en academische wereld wat
meer aan de oppervlakte te brengen.
deze doelstelling werd gestalte gegeven
in de oprichting van de vlaamse
vereniging voor biologie (vvb) op
21 oktober 1975. Al in de vroege
jaren 80 zou blijken dat die nood aan
informatiedoorstroming naar het grote
publiek toe erg groot was. het nieuwe
virus dat toen de kop opstak, en de
naam aids zou meekrijgen, vertoonde
een moordlust die alle tot dan toe
bekende seksueel overdraagbare aandoeningen
in de schaduw stelde.
de vraag naar wetenschappelijke
kennis is zeker niet kleiner geworden.
Stilaan lijkt het iedereen duidelijk te
worden dat we niet langer meer met
onze planeet mogen blijven omspringen
zoals we dat altijd hebben gedaan. de
vraag naar alternatieve energiebronnen
dient zich aan. er wordt nagedacht over
en gewerkt aan producten die geen
procentje afval meer in het lichaam achterlaten
(cradle to cradle). wij worden
geconfronteerd met genetisch gemanipuleerde
gewassen. het onderzoek
naar gensplitsing zit in een stroomversnelling
en zienderogen vordert ook de
nanotechnologie, die zich buigt over het
formaat van de afzonderlijke atomen
en moleculen (het voorvoegsel nano in
maten en eenheden duidt het miljardste
deel aan van de eenheid of maat in het
grondwoord).
DE bOODSCHAP VAN bIO­MENS
een van de instrumenten die de vvb
in 1992 in het leven riep, was het
tijdschrift meNS, dat staat voor milieueducatie,
Natuur en Samenleving. In
2006 besliste de vereniging om zichzelf
te restylen tot bio­meNS. behalve het
tijdschrift, nam bio­meNS nog een
reeks andere initiatieven om zijn boodschap
verder uit te dragen. Interessant
om te vermelden in dit verband zijn
de ‘Jongerenprijzen Leefmilieu’ en de
daaraan verbonden symposia. In 1994
organiseerden meNS en de Antwerpse
zoo samen een wedstrijd voor seminariewerken
rond het thema ‘wees goed
jegens de dieren’.
meNS is ondertussen al lang niet meer
de eerste spruit die in de schoot van
bio­meNS is ontstaan. Twee daarvan,
weCom (Centrum voor wetenschapscommunicatie)
en CST (Computergebruik
op School en Thuis), hebben
ondertussen de moederschoot van
bio­meNS verlaten en zijn als zelfstandige
organisaties verder gegaan.
wél onder de vleugels van bio­meNS
bleef woow (wetenschapsonderwijs
opwaarderen). n
www.biomens.eu
DE JONGE BAEKELAND-PRIJS
Bio-MENS en Federplast, de Belgische federatie van de kunststofindustrie willen
graag weten hoe jongeren denken over de toekomst van kunststoffen, hun
potentieel om energie te besparen en hun rol in duurzaam materiaalgebruik.
De Jonge Baekeland-prijs is bedoeld om deze ideeën uit te schrijven en deze
visie dan te vertolken tijdens een debat in het Vlaams Parlement. De wedstrijd
staat open voor de 3e graad secundair onderwijs (ASO, TSO, BSO en KSO).
Het jongeren debat en de prijsuitreiking vinden plaats op 24 april 2009.
de KaLaharI In
de antwerPSe zoo
de nationale Loterij sponsort een project in de zoo van antwerpen waardoor
de leeuwen in een natuurlijkere omgeving kunnen leven en dat bovendien het
publiek toelaat om de dieren beter te bestuderen. door marcel Schoeters
De leeuw verlaat zijn kooi.
de Antwerpse zoo
bestaat dit jaar 165
jaar en is daardoor
een van de oudste
stadsdierentuinen ter
wereld. Aanvankelijk
werden de van over
de hele wereld aangevoerde dieren te
kijk gezet in kooien tot vermaak van de
bezoekers.
Anno 2008 is dat beeld van een dier
achter tralies volkomen – en terecht –
achterhaald. dat vindt ook de Nationale
Loterij en steunt vandaar projecten die
dit beeld doen verdwijnen. de dierentuinen
hebben, binnen een wereld waarin
diverse soorten hun wedloop tegen
de immer voortschrijdende menselijke
voetafdruk hebben verloren, een
conserverende en educatieve functie
gekregen. dat laatste wil echter niet
zeggen dat ook het element ‘ontspanning’
naar de achtergrond zou zijn
verdrongen. ‘edutainment’ is de boodschap
geworden.
kALAHARI­LANDSCHAP
de Koninklijke maatschappij voor
dierkunde van Antwerpen (KmdA) heeft
een grootscheeps programma opgezet
om haar dierenparken bij de tijd te
brengen. dat zullen ook de grote katten
– en in het bijzonder de leeuwen – in
goede zin aan den lijve ondervinden.
In 2009 wil de KmdA van start gaan
met verbouwingswerkzaamheden, die
wat de leeuwen betreft, moeten resulteren
in een Kalahari­landschap. dat
moet gestalte krijgen in het Groot Perk,
een van de oudere delen van de zoo.
de leeuwen zullen in dit nieuwe verblijf
het gezelschap krijgen van vosmangoesten
en stokstaartjes, twee soorten
waar ze ook in zuidelijk Afrika hun habitat
mee moeten delen. de combinatie
van deze drie soorten stimuleert het
natuurlijke gedrag. de leeuwen worden
vaker geprikkeld door de activiteit van
de andere dieren in hun verblijf, terwijl
de stokstaartjes en vosmangoesten
hun aangeboren zin voor alertheid kunnen
aanscherpen.
EEN DOORDACHT (EDUCATIEf)
ONTWERP
bij het ontwerp van dit nieuwe verblijf
heeft de KmdA rekening gehouden met
het educatieve aspect. door te voorzien
in verschillende afscheidingen, stelt de
zoo de bezoekers in staat om dicht bij
de dieren te komen. Zo zal men door
glas de dieren van zeer nabij kunnen
bestuderen en geeft een waterafscheiding
een vrije blik op de dieren. bovendien
zullen de bezoekers om het hele
perk heen kunnen lopen om de beste
observatiepost te kunnen kiezen.
omdat de KmdA rekening moet
houden met de beschermde infrastructuur
van het verblijf enerzijds en met de
veiligheid van de bezoekers anderzijds,
worden er bij het leeuwenverblijf twee
uitkijkpunten gecreëerd waar vier of vijf
verrekijkers kunnen worden geplaatst.
het is ook de bedoeling om bij deze
kijkers notebooks te installeren, waar
meer informatie over de dieren kan
worden gevonden. deze apparatuur
moet duurzaam genoeg zijn om jaarlijks
1 miljoen bezoekers aan te kunnen.
het is voor de educatieve uitwerking
van het Kalahari­perk dat de KmdA
een beroep doet op subsidies van de
Nationale Loterij.
OVERPOPULATIE EN
ANTICONCEPTIE
“In het nieuwe leeuwenperk komt de
huidige leeuwenpopulatie, d.w.z. één
mannetje en drie vrouwtjes. momenteel
worden die van elkaar gescheiden
gehouden, omdat er in de dierentuinen
overal ter wereld al een overpopulatie
is aan Afrikaanse leeuwen”, zegt Linda
van elsacker, directeur onderzoek en
ontwikkeling bij de KmdA. “we zullen
dus moeten overgaan tot anticonceptiemiddelen.
een speciaal socialiseringsprogramma
om de dieren aan hun
nieuwe verblijf te laten wennen, is niet
nodig”, zegt zij.
over de voedingswijze wordt volgens
haar nog nagedacht. enerzijds is het
de bedoeling om het natuurlijke gedrag
van de dieren te stimuleren, anderzijds
is het nog maar de vraag hoever het
publiek daarin wil meegaan. “moeten
we het houden bij de onherkenbare
vleeshompen die we nu geven, of moet
er nog huid en haar aan zitten, wat van
de leeuwen toch wat meer inspanningen
vergt.” of een gezin met kinderen
het op prijs zou stellen om een leeuw
een levend konijn te zien opjagen en
oppeuzelen, is een vraag die Linda
liever niet beantwoord ziet. n
www.kmda.org
26 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 27
© zoo antwerpen

weTeNSChAP
Meer KennIS
Meer KanSen
wetenschappelijke ontdekkingen en investeringen kunnen een leven
ingrijpend veranderen. de nationale Loterij draagt graag bij aan onderzoeken
en initiatieven die de toekomst helpen vormgeven. het kan daarbij gaan om
uitwisselingen of steun voor onderzoek, of om de aankoop van levensreddend
materiaal. door barbara vandenbussche
Gezondheid is een
onschatbaar goed,
zeker als het om
kinderen gaat. In
noodsituaties is er
voor hen soms aangepastespitstechnologische
apparatuur nodig, toestellen
die jammer genoeg vaak handenvol
geld kosten. de vzw red mijn kind, die
werd opgericht in de schoot van het
universitair Kinderziekenhuis Koningin
Fabiola, zamelt daarom fondsen in voor
de aankoop van materiaal voor de pediatrische
afdeling. dit najaar leidde dat
tot de opening van een leerlaboratorium
voor kinderreanimatie.
RED MIjN kIND
de vzw red mijn kind ontstond in 1992
op initiatief van de artsen van de afdeling
intensieve zorg van het universitair
De school van het Universitair Ziekenhuis
Koningin Fabiola.
Kinderziekenhuis Koningin Fabiola, met
de hulp van een familie van wie het kind
jammerlijk verdronken was. Zijn longen
waren te erg beschadigd om hem zuurstof
toe te dienen of te beademen. om
de longen de kans te geven opnieuw
te herstellen, werd overgeschakeld op
buitenlichamelijke circulatie. de apparatuur
daarvoor was geen eigendom
van de afdeling, zodat de artsen naar
© uKKF
Universitair Ziekenhuis Koningin Fabiola: exclusief voor zieke kinderen.
aanleiding van dit voorval besloten om
met de vzw red mijn kind een soortgelijk
toestel aan te kopen. “de vereniging
stelt zich tot doel de zorg voor kinderen
te verbeteren, dankzij de aankoop van
nieuw materiaal, steun aan opleidingen
van medisch en paramedisch
personeel, en begeleiding van ouders
en kinderen die dringende zorg nodig
hebben”, vertelt dominique biarent,
vicepresident van de vereniging en
diensthoofd van intensieve zorg. “die
doelstellingen worden verenigd in het
leerlaboratorium voor kinderreanimatie.
Jonge dokters en verplegers van de
afdelingen spoedgevallen en intensieve
zorg leren er in ‘real time’ omgaan met
de pediatrische spoedsituaties die ze
ook in hun beroepsleven zullen tegenkomen.
Ze werken daarvoor met een
pop, die bijvoorbeeld echt blauw kan
worden, moeilijkheden kan krijgen met
ademen of de stuipen kan krijgen. we
filmen wat er gebeurt en geven nadien
feedback, zodat de deelnemers een
echte praktische opleiding krijgen.”
www.redmijnkind.be
THE bELGIAN kIDS’ fUND
het universitair Kinderziekenhuis
Koningin Fabiola is het enige belgische
kinderziekenhuis dat uitsluitend
kinderen opvangt. het beschikt over
168 bedden, en biedt alle diensten
van een autonoom ziekenhuis, maar
voorziet ook een opvangcentrum waar
ouders dicht bij hun kinderen kunnen
blijven. Jaarlijks worden er 750 à
800 kinderen behandeld met ernstige
afwijkingen aan hun hart of spijsvertering,
of met een ernstige ziekte zoals
hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging
enzovoort. de afdeling intensieve zorg
staat voornamelijk in voor de vervangingen
van zwakke organen, met ver­
Zieke kinderen verdienen extra zorg.
© uKKF
© uKKF
SAMEN STUDEREN IN DIVERSITEIT
Jongeren van over de hele wereld samenbrengen, samen laten studeren en
samen engageren voor maatschappelijk dienstbetoon, dat is de opzet van
United World Colleges.
De internationale beweging stelt zich tot doel jongeren uit de laatste jaren
secundair onderwijs intercultureel begrip bij te brengen. Er bestaan twaalf
UWC-colleges, verspreid over de hele wereld. Binnenkort komt er in Maastricht
een dertiende bij. De colleges bieden een volwaardige opleiding, met
een diploma dat wereldwijd toegang verleent tot hogere studies.
Anouk de Fontaine, die het tweede jaar college volgt in Canada, verwoordt
haar motieven voor deelname aan het UWC als volgt: “In de eerste plaats
biedt het comité in België beurzen aan, zodat iedereen dezelfde kansen krijgt
om dit kwaliteitsonderwijs te volgen. De studentenselectie gebeurt immers
enkel op basis van de verdiensten van de kandidaat, eerder dan op zijn achtergrond
of financiële mogelijkheden. Daarnaast sprak de intensieve Engelse
scholing in een multicultureel milieu me wel aan, net als het gemeenschapsleven
met jonge gemotiveerde en geïnteresseerde mensen. Door elkaar te
helpen en in groepsverband te werken, worden we aangemoedigd ons open
te stellen, te luisteren en de ander te eerbiedigen, terwijl we toch ook een
standpunt kunnen innemen ten opzichte van de anderen. Voor mij is dit een
beklijvende ervaring die erg nuttig is voor ons toekomstige volwassen leven.”
Ook Ludiwien Cooremans heeft haar eerste jaar aan een UWC achter de rug,
een ervaring die haar naar eigen zeggen enorm verrijkt heeft: “Ik volg les in
India, waar je zowel met extreem rijk als extreem arm wordt geconfronteerd.
We geven bijvoorbeeld Engelse les in dorpsscholen. Uit dat contact met
de lokale bevolking heb ik nog het meest geleerd. Daarnaast leven en leren
we hier in een erg diverse groep, met 200 leerlingen van 71 nationaliteiten.
Je moet in dialoog kunnen treden met anderen en leren omgaan met die
diversiteit. Mijn kijk op veel dingen is hier enorm veranderd. Verhalen die je
hoort, niet alleen uit India maar ook over bijvoorbeeld Amerikanen, moslims
enzovoort, waren voor mij altijd een beetje een ver-van-mijn-bedshow. Nu
begrijp ik die mensen veel beter.” Op
dit moment studeren vijf Belgische
studenten in het eerste jaar, vier
anderen in het tweede. Naast het
tweejarige studieprogramma zijn er
zomercursussen van enkele weken,
die studenten meer bijbrengen
over thema’s als conflictoplossing,
marinebiologie, ecotoerisme en
leiderschap.
Ludiwien Cooremans en enkele medeleerlingen
van UWC India.
schillende machines voor beademing,
hartondersteuning of dialyse. binnen
het Kinderziekenhuis werd nog een
vereniging opgericht, die The Belgian
Kids’ Fund werd gedoopt. elk jaar kent
het Fund twee of drie onderzoeksbeurzen
toe aan jonge onderzoekers, om
hun werk te bevorderen, hen internationale
contacten te bezorgen en hen
de kans te geven zich toe te leggen op
hun roeping. daarnaast wil de stichting
het publiek informeren over de pediatrische
geneeskunde. op die manier wil
ze ervoor zorgen dat kinderen de best
mogelijke medische en heelkundige
verzorging krijgen.
www.belgiankidsfund.be
UITWISSELINGEN MET DE VS
Naast de aankoop van hooggeavanceerd
materiaal is ook de investering in
wetenschappelijk onderzoek een belangrijke
pijler in het subsidiebeleid van
de Nationale Loterij. om die reden biedt
zij graag steun aan de Belgian Ameri-
can Educational Foundation, kortweg
bAeF, een filantropische organisatie die
sinds 1920 de uitwisseling van universiteitsstudenten
en wetenschappers
tussen de verenigde Staten en belgië
bevordert. Kandidaten worden geselecteerd
op hun bewezen uitmuntendheid,
en kunnen een studentenbeurs,
inschrijvingsgeld en gezondheidsverzekering
krijgen. de beurzen worden uitgereikt
voor graduaatstudies, muziekonderwijs
en onderzoek in de vS. “elk
jaar sturen we een zeventigtal laureaten
naar de vS”, vertelt program manager
marie­Claude hayoit van bAeF.
“Gedurende de 30 jaar voorzitterschap
van professor emile boulpaep, zelf
bAeF Alumni in 1964 en nu professor
in medecine aan Yale university, is
het jaarlijkse aantal laureaten constant
gestegen. dankzij de Nationale Loterij
konden we vorig academiejaar steun
bieden aan Lorenzo Lichtervelde (uCL)
die met een Phd in molecular biology
aan het Scripps research Institute in
San diego studeerde, en aan beatrijs
Gielen (KuLeuven) voor een master in
de rechten bij harvard Law School.
dit academiejaar vertrokken 79 belgische
laureaten naar Amerika, terwijl
tien Amerikanen een jaar in belgië
studeren.”
Tot slot wordt elk jaar de Alumni Award
uitgereikt. deze prijs beloont jonge
onderzoekers wier wetenschappelijke
verdiensten bewezen worden door de
hoge kwaliteit van hun werk. er zijn vijf
wetenschappelijke disciplines, die om
beurten beoordeeld worden. dit jaar
ging het om een prijs in exacte wetenschappen,
in 2009 gaat de Award
naar een onderzoeker in biomedische
wetenschappen. n
www.huderf.be
www.baef.be
28 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 29
© uwC
www.uwc.be
De groepsfoto van de BAEF-laureaten
van 2008-2009, met uiterst rechts
professor Boulpaep.
© BaeF

weTeNSChAP
Science Tunnel
na tokio, Singapore, Sjanghai,
Manchester, hannover, dresden,
Berlijn, Johannesburg en Seoel
heeft Science tunnel ook zijn weg
naar vlaanderen gevonden. een
tunnel naar de toekomst…
door bart vandormael
de universiteit hasselt bouwt aan de
toekomst. die toekomst krijgt vorm in
de acht interdisciplinaire instituten van
de alma mater waar fundamenteel en
toegepast onderzoek elkaar aanvullen:
het Instituut voor Gedragswetenschappen
(SeIN), het Instituut voor mobiliteit
(Imob), het Instituut voor materiaalonderzoek
(Imo), het expertisecentrum
voor digitale media (edm), het biomedisch
onderzoeksinstituut (bIomed),
het Centrum voor Statistiek (CenStat),
het Centrum voor milieukunde (CmK),
het Centrum Toegepaste Linguïstiek
(CTL) en het Kenniscentrum voor
ondernemerschap en innovatie
(KIZoK). om jongeren te inspireren en
te sensibiliseren voor wetenschappen
en technologie heeft de uhasselt dit
jaar een unieke interactieve tentoonstel­
X-treme
echte specialisten zijn het, de
planten en dieren die geen druppel
water nodig hebben om te
overleven, temperaturen boven
het kookpunt verdragen of hun
weg vinden in volslagen duisternis.
dit alles beleef je vanop de
eerste rij in X-treme.
door willy Schuyesmans
© experimentarium Kopenhagen
Brussel, Museum voor Natuurwetenschappen: X-treme.
Hasselt, Science Tunnel: bouwen aan onze toekomst.
ling naar Limburg gehaald. Science
Tunnel, eerder te zien in Tokio, Singapore,
Sjanghai, manchester, hannover,
dresden, berlijn, Johannesburg en
Seoel, is een interactieve multimediashow
die de meest opzienbarende wetenschappelijke
ontwikkelingen van de
laatste jaren en de technologieën van
morgen in beeld brengt. de tentoonstelling
belicht de diverse onderzoeksdomeinen
waarin de uhasselt zich
specialiseert, zoals nanotechnologie,
het wordt vast een feest voor de hele
familie: de nieuwe tijdelijke tentoonstelling
X-treme die tot 30 augustus
2009 in het museum voor Natuurwetenschappen
in brussel loopt. X-treme
staat voor de meest extreme plekjes
op onze planeet. daar is overleven
tot een ware kunst verheven. hitte,
koude, droogte, permanente duisternis
of zuurstofgebrek zijn nu niet meteen
de meest gegeerde omstandigheden
bio­elektronica, biomedisch onderzoek,
multimedia­ en communicatietechnologie,
duurzame ontwikkeling en ondernemerschap.
minstens even belangrijk:
Science Tunnel maakt de verbinding
tussen het (hoger) onderwijs, bedrijven
en ondernemerschap. een verstandige
keuze, gezien de groeiende nood aan
wetenschappers en ingenieurs op de
arbeidsmarkt. n
www.sciencetunnel.be
om je leventje in te slijten. Toch is geen
ervan zo extreem dat leven er totaal onmogelijk
wordt. op al die plekken vind
je planten en dieren die zich helemaal
aangepast hebben aan de barre omstandigheden.
Ze gedijen op plaatsen
waar vrijwel alle andere levende wezens
het laten afweten. wie dat kan, geeft
de concurrentie meteen het nakijken en
heeft zijn plekje voor zich alleen.
de tentoonstelling richt zich vooral
op kinderen en hun ouders. via heel
wat interactieve toepassingen word
je binnengeleid in de wereld van het
extreme en ontdek je planten en dieren
die hebben leren leven met koude,
hitte, droogte, permanente duisternis
of zuurstofgebrek. Je ontmoet deze
organismen zelf of je kunt ze op foto’s
en filmpjes bezig zien in hun eigen
leefgebied.
Ten slotte maak je ook nog kennis met
allerhande technische hulpmiddelen die
de mens bedacht heeft om te overleven
in de natuur.
deze tentoonstelling, die eerder al in
Leiden en Kopenhagen te zien was,
krijgt de volle steun van de Nationale
Loterij. n
www.natuurwetenschappen.be
© universiteit hasselt
Sport en gezondheid
het departement Biomedical
Kinesiology van de KuLeuven
brengt de gunstige effecten van
sport en lichaamsbeweging met
wetenschappelijke precisie in
kaart. door bart vandormael
Sport en lichaamsbeweging zijn
gezond, dat weet iedereen. maar wát
is er precies zo gezond aan? en hoe
gezond? dat wordt met wetenschappelijke
precisie onderzocht en ontleed
aan het departement biomedical Kinesiology
van de KuLeuven. het doel van
die studie is om inzicht te krijgen ‘in de
fysiologische mechanismen via dewelke
fysieke training een gunstige impact
kan hebben op de gezondheid en op
het fysieke prestatievermogen’. daarbij
wordt bijzondere aandacht besteed aan
de interactie tussen voeding en inspanning.
Studenten lichamelijke opvoeding
en bewegingswetenschappen aan de
KuLeuven kunnen tijdens hun opleiding
Tegen kanker
het J.-C. heusonfonds en de
eortC, dezelfde strijd.
door Jean blavier
Het J.-C. Heusonfonds: gespecialiseerd
in onderzoek naar borstkanker.
Professor Jean­Claude heuson, die zijn
laboratorium zo’n twintig jaar geleden
oprichtte, is veel te vroeg gestorven.
Zijn familie nam de fakkel snel van hem
over. Niet door aan het hoofd van zijn
onderzoekslabo te gaan staan, maar
door het J.­C. heusonfonds op te
richten om zo de activiteiten van het
labo te ondersteunen. het Fonds is
geïntegreerd in het bordet Instituut en
gespecialiseerd in klinisch, translationeel
en fundamenteel onderzoek naar
borstkanker.
het is hier dat de Nationale Loterij een
duit in het zakje doet, als aanvulling op
de middelen die de vrijwilligers van het
Fonds verzamelen.
de eorTC, de European Organisation
for Research and Treatment of Cancer,
KULeuven, ‘Biomedical Kinesiology’:
wat is er precies zo gezond aan sport?
kiezen voor de afstudeerrichting ‘research
in biomedical Kinesiology’. ook
bachelors in de revalidatiewetenschappen
en kinesitherapie, geneeskunde,
biomedische wetenschappen en
farmaceutische wetenschappen komen
in aanmerking, mits het volgen van een
aanvullend opleidingsonderdeel. het
lijdt geen twijfel dat biomedical Kinesiology
een onderzoeksdomein annex
opleiding met toekomst is. de KuLeuven
krijgt internationale erkenning voor
de expertise die ze in dit onderzoeksdomein
heeft opgebouwd. n
www.topsportlab.com/en/events
is gevestigd in het innovatiecentrum van
de Gewestelijke ontwikkelingsmaatschappij
voor het brussels hoofdstedelijk
Gewest (Gomb), op de campus
van de uCL in brussel. deze onderzoeksinstelling
is een van de parels van
de belgische strijd tegen kanker. eerst
en vooral omdat ze als enige in europa
de steun van het Amerikaanse National
Cancer Institute geniet, maar ook
omdat ze de inspanningen van 2.500
oncologen uit 300 universitaire ziekenhuizen
bundelt. Achter de mysterieuze
initialen eorTC gaat dus een reusachtige
organisatie schuil.
Toen de organisatie, die aanvankelijk
was ondergebracht in het bordet Instituut,
uit haar lokalen groeide, moest
ze uitkijken naar een nieuwe stek.
en het scheelde niet veel of dat was
milaan, Amsterdam of Parijs geworden.
Professor Françoise meunier, algemeen
directeur, slaagde er echter in dit prachtige
medium voor klinisch onderzoek in
belgië te houden. en terecht, aangezien
het een kleine vijftig jaar geleden werd
opgericht door belgen. Zonder de
steun van de Nationale Loterij stonden
wij op straat, klinkt het bij de eorTC.
de subsidies van de Nationale Loterij
bieden immers onderdak aan 155 onderzoekers
die zich op de genadeloze
strijd tegen kanker storten. n
www.heuson.be – www.eortc.be
Voor het
hele lichaam
de vrienden van het Bordet
Instituut: wat zouden we toch
doen zonder onze sponsors?
door Jean blavier
Nog nooit waren er zoveel sponsors
en milde gevers. en wanneer ook de
Nationale Loterij haar steentje bijdraagt
opdat je organisatie een beslissende
stap kan zetten, is het nóg beter!
de subsidie die de vrienden van het
bordet Instituut van de Nationale Loterij
kregen voor de aankoop van een toestel
voor nucleaire magnetische resonantie,
in technisch jargon een ‘3 Tesla
mrI Total body Scan’, is strategisch.
en daar zijn minstens twee redenen
voor. de eerste is dat het bordet Instituut,
met een gevestigde reputatie op
het vlak van de oncologie, al jarenlang
wordt gesteund door de vrienden van
het bordet Instituut. de bescheiden
organisatie van weleer telt ondertussen
al zo’n 10.000 sympathisanten. hun
doel: alle middelen concentreren, de
onvermijdelijke voorwaarde om doeltreffend
te zijn. de tweede reden is dat de
3 Tesla mrI Total body Scan momenteel
het beste en krachtigste systeem
is voor de morfologische diagnose,
opsporing en balans van tumoren,
ongeacht waar ze zich bevinden. de
benaming ‘total body’ vormt een precieze
omschrijving: dit type van toestel
kan het hele lichaam in beeld brengen.
en deze beeldvorming van het hele
lichaam, vooral met het hoge kwaliteitsniveau
van dit toestel, opent volgens
de artsen onvermoede mogelijkheden.
maar dat is nog niet alles. dankzij deze
machine zal het bordet Instituut een
nieuwe stap kunnen zetten, namelijk
een metabolische en functionele total
body­beeldvormingsstructuur oprichten
die volledig aan het kankeronderzoek is
gewijd. een première in belgië! n
www.bordet.be/nl/mecenaat/vrienden/
vrienden.htm
Het Bordet Instituut: de 3 Tesla MRI
Total Body Scan.
30 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 31
© J.-C. heusonfonds
© KuLeuven
© Bordet Instituut

SPoNSorING
het IS FeeSt!
het is waar: in het leven kan het niet iedere dag feest zijn. Maar de bloemetjes
eens goed buitenzetten, dat kan deugd doen. zoals wanneer 500 mensen
verzamelen om het feest van de Marollen te vieren. of wanneer, op 20 juli en
naar het voorbeeld van de Franse traditie van het ‘bal populaire’ op de vooravond
van 14 juli, het Bal national wordt georganiseerd op het vossenplein.
of wanneer de Kerstparade door de straten van hoei en La Louvière trekt.
door Jean blavier
de organisatoren van het
Fête de la rentrée in de
marollen zijn met hun
derde editie niet meer
aan hun proefstuk
toe. en dit jaar wisten
ze zo’n 500 mensen
bijeen te brengen! het zal trouwe fans
van het evenement niet zijn ontgaan
dat de editie van 17 september een
naamsverandering onderging. het heet
nu Fête de la rentrée, en niet langer
Fête de l’été. want een zomerfeest dat
vier dagen voor de herfst begint, onder
een loodgrijze hemel… dat is inderdaad
wat gewaagd!
Een beetje verliefd
het Fête de la rentrée geniet de steun
van de Nationale Loterij. het feest moet
inwoners van de marollen die geen
vakantie konden nemen de kans geven
een namiddag lang feest te vieren.
Iedereen is uitgenodigd: kinderen,
ouders en grootouders. en dat vinden
de organisatoren heel belangrijk.
DE WIjk VAN DE ARMEN
de marollen genieten een reputatie
waar veel andere brusselse wijken
jaloers op zijn. een paradox die perfect
kan worden verklaard. de volkswijk
ligt immers dicht bij de allesbehalve
volkse Zavel, en er komen steeds meer
yuppies wonen. maar dat wil zeker niet
zeggen dat er daarom minder armen
in de marollen leven dan vroeger,
benadrukken de sociale werkers die in
deze wijk actief zijn. en al helemaal niet
dat er geen meer zijn. Integendeel, de
armoede lijkt volgens hen zelfs toe te
nemen!
het toppunt is ongetwijfeld dat deze
traditioneel arme wijk ook een van de
meest bekende van de hoofdstad is.
wegens haar beroemde vlooienmarkt,
de vaak geïmiteerde maar nooit geevenaarde
tongval van haar inwoners,
maar ook wegens haar geschiedenis.
ook dit jaar brachten zanger Luc Caals en acteur Luk de Bruyker weer een eerbetoon aan andré hazes
met hun theaterprogramma vlaanderen zingt hazes. dankzij de nationale Loterij konden ook minderbedeelden
ernaartoe. door willy Schuyesmans
In de theatershow Vlaanderen zingt
Hazes geven de uitvoerders een inzicht
in het toch wel turbulente leven van de
veel te vroeg gestorven volkszanger.
Luc Caals en Luk de bruyker zingen de
bekendste hits van hazes en worden
daarbij begeleid door een groot orkest
en achtergrondzangeressen.
de Nationale Loterij heeft vijf van deze
voorstellingen uitgekocht en schonk
die gratis, in samenwerking met de
oCmw’s van verschillende steden, aan
de minderbedeelden. Zo wilde men
deze voorstelling laagdrempelig toegankelijk
maken en deze mensen daarmee
een onvergetelijke avond bezorgen.
Tijdens de oCmw­voorstellingen zijn
alle consumpties verkrijgbaar tegen
halve prijs en wordt de vestiaire gratis
ter beschikking gesteld. n
© LeF
Vlaanderen zingt André Hazes.
een deel van de marolliens moest gedwongen
verhuizen toen het Justitiepaleis
werd gebouwd. Ze trokken naar
Sint­Job, die andere arme wijk die al
lange tijd hip is.
EEN ‘INTERGENERATIONEEL’
fEEST
het zal misschien verbazen dat de
organisatoren van het Fête de la rentrée
opzettelijk voor een ‘intergenerationeel’
feest kozen, zoals dat tegenwoordig
heet. dat doen ze niet alleen omdat de
marollen blijven voortbestaan zonder
te bezwijken onder de tand des tijds,
maar ook en zelfs vooral omdat ze
zich tot iedereen willen richten. de
gemiddelde leeftijd in de marollen ligt
vrij hoog. maar dat mag geen obstakel
vormen, want men ziet er ook kinderen
en hun ouders. Ze zijn er meer
dan welkom! en laat iedereen maar
feesten, zeggen de organisatoren, rond
waarden die we nooit hadden mogen
verwaarlozen: familie, je medemens
ontdekken, respect, vriendschap,
eenvoud en verdraagzaamheid.
www.brucity.be
DANSEN OP HET VOSSENPLEIN
Iedereen kent het volksbal op de avond
van 14 juli in Frankrijk. maar hoe zit dat
in belgië? Laat ons eerlijk zijn, die traditie
kennen wij nog niet. maar het zou
wel kunnen dat evenementenbureau
Alice events er een lanceert met zijn Bal
national*. Per slot van rekening moeten
alle tradities ergens beginnen...
Frank Anthierens van Alice events geeft
een woordje uitleg: “we kregen het
idee voor dit bal naar aanleiding van de
tiende verjaardag van Koning Albert II
op de troon. maar het jaar daarop organiseerden
we het bal gewoon opnieuw
en ondertussen bereiden we de 6e
editie voor. en dat steeds op dezelfde
dag, op de vooravond van 21 juli.” het
is nu al bijna een traditie...
het streefdoel is ambitieus: alle inwoners
van het centrum van brussel – en
bij uitbreiding ook de rest van het land
– de kans bieden zich op de vooravond
van de nationale feestdag aan een
danspasje te wagen. maar niet zomaar
eender welke dans, want “we beginnen
met een choreografieles waaraan het
publiek kan deelnemen om de pasjes
geleidelijk aan te leren”, voegt Frank
Anthierens eraan toe. of er volk was?
“wees maar gerust! 3 à 4.000 mensen
voor het eerste deel, 12.000 in totaal!”
EEN TWEETALIG SPEkTAkEL
het hele centrum van brussel – en zelfs
meer – is dus van de partij. het evenement
vindt trouwens plaats in het hart
van de hoofdstad, op het vossenplein,
het kloppende hart van de marollen.
omdat dit plein centraal is gelegen en
het een van de grootste van brussel is.
eigenlijk viert de hele wijk feest op
20 juli, omdat de handelaars rond de
beroemde vlooienmarkt – met 18 cafés
en al evenveel terrasjes – ook mee­
doen. de shows moeten dan weer
volks en tweetalig zijn, zoals dat hoort
in onze federale hoofdstad. op de
affiches prijken dan ook namen zoals
eddy wally, Annie Cordy, Le Grand
Jojo, Lou & the hollywood bananas,
Johan verminnen,…
“wij zijn een professioneel evenementenbureau”,
zegt Frank Anthierens.
“maar we zouden dit Bal national niet
jaarlijks kunnen herhalen zonder de
steun van de Stad brussel en van de
Nationale Loterij. het is trouwens het
enige evenement in dit genre en vooral
van die omvang in het hele land.” >
Het feest van de Marollen brengt
500 mensen samen.
32 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 33
© gF

SPoNSorING
* Surf naar www.balnational.be, waar u
moet wachten met de volgende tekst:
‘wacht ne menuut, ik kooom!’
EEN kERST VOL PRACHT
EN PRAAL
IP is een commerciële onderneming,
daar bestaat geen enkele twijfel over.
het bedrijf verkoopt niet alleen advertentieruimte
voor de radio­ en televisiestations
van de rTL­groep, maar
organiseert ook evenementen. een van
die evenementen is de Kerstparade.
ondertussen is de 4e editie in voorbereiding
en “wij willen er net als de
voorgaande jaren een groot succes van
maken”, aldus Frédéric roy (IP).
een succes? de cijfers doen duizelen:
in 2007 namen maar liefst 80.000 personen
deel in waver en verviers, waar
men naar verluidt niet meer zoveel volk
had samen gezien sinds... de bevrijding;
in Luik namen 180.000 personen
deel of zowat de (hele) bevolking van
de stad.
DE CRITERIA VAN HET SUCCES
om succes te hebben moet een parade
volgens Frédéric roy beantwoorden
aan een aantal criteria. Ten eerste
moet ze groots zijn: een ononderbroken
Iedereen op de dansvloer.
© Kif Kif
© eventattitude / J.-Y. Limet
Kerstparade in Waver.
Kerstparade in Luik.
optocht van 3 tot 4 kilometer, spectaculaire
praalwagens (de langste zo’n
25 m) en een sprookjesachtige sfeer.
daarnaast zijn een goede locatie en
timing van strategisch belang: op
een zaterdag of een zondag net voor
Kerstmis, in het commerciële hart van
een stad waar de winkels open zijn. Tot
slot is de steun van de lokale overheden
onontbeerlijk: de 120 personen
die nodig zijn voor de organisatie van
een dergelijk spektakel kunnen enkel
iets beginnen als ook de stad, haar
burgemeester, schepenen, politie en
brandweer deelnemen.
het publiek is in elk geval van de partij.
de organisatoren zijn dankzij hun erva­
ring – ze zijn al aan hun 4e editie toe en
lieten zich inspireren door een gelijkaardig
spektakel dat vTm al zes jaar in
vlaanderen organiseert – vrij zeker van
hun stuk, al is succes natuurlijk nooit
gegarandeerd.
de Nationale Loterij steunt deze
initiatieven graag. dit soort optocht
is immens populair en de hierboven
vermelde spectaculaire deelnamecijfers
bewijzen dat het publiek, zowel jong als
oud, vragende partij is.
dit jaar afspraak in La Louvière en hoei
voor de kerstman en zijn rendieren. n
www.ipb.be
© eventattitude J.-Y. Limet
wereLdFILMS
exploration du monde: 58 jaar oud, maar zo fris als jonge wijn. door Jean blavier
Toch liep het bijna mis.
Twee jaar geleden had
het opzienbarende
faillissement van de
Association des arts
et de la culture (AdAC)
de doodsteek kunnen
zijn voor de beroemdste voordrachtencyclus
van het land. exploration du
monde was immers een product van
de AdAC. maar dankzij de flair van
Philippe Soreil (rTbF) en twee partners
konden de meubels worden gered.
“Tegenwoordig organiseren we 650
voordrachten per jaar op 60 verschillende
plaatsen. dat is hoofdzakelijk in
het Franstalige deel van het land, maar
ook in Linkebeek, ronse en hasselt,
en zelfs in Luxemburg. we verkopen
150.000 plaatsen per jaar en… het
gaat goed”, vertelt Quentin bogaerts,
directeur van exploration du monde.
maar exploration du monde beperkt
zich niet tot belgië. “we werken samen
met andere Franstalige landen, zoals
Frankrijk (mauritius en La réunion
inbegrepen), Canada en Zwitserland.
dat gebeurt weliswaar onder andere
namen, maar we delen één branding
waarmee elke partner zijn films een
langere levensduur kan geven”, voegt
Quentin bogaerts eraan toe.
EEN TROUW PUbLIEk
want films, daar draait het allemaal om.
Al bijna zestig jaar bevat de formule
dezelfde ingrediënten: een spreker, die
ter plaatse aanwezig is en met wie men
kan praten en na afloop een glas kan
drinken, en een film van de hand van
de spreker of van zijn partners. ofwel
staat deze film in de catalogus, ofwel
heeft de spreker exploration du monde
en zijn Franstalige partners benaderd.
“het is immers pas sinds dit jaar dat we
zelf een of andere productie voorstellen,
over Toscane bijvoorbeeld. we
kunnen ons dat veroorloven omdat we
heel goed weten wat ons publiek wil”,
verduidelijkt Quentin bogaerts.
een bijzonder trouw publiek bovendien,
met 80% abonnees, de droom van
veel organisatoren van voorstellingen.
en met een relatief hoge gemiddelde
leeftijd, dus veel vijftigplussers, “wat niet
uitsluit dat we steeds meer jongeren
Zuid-Georgië, in het spoor van
Shackleton.
aantrekken met onderwerpen zoals
de beklimming van de mount everest.
maar verkopen alleen volstaat niet. we
moeten bekendheid verwerven onder
jongeren. daarom lanceren we ook projecten
voor deze doelgroep, in scholen
bijvoorbeeld, maar ook in instellingen
voor hardhorigen en slechtzienden”,
vertelt de algemene directeur van
exploration du monde. en dan komt
het geld van de Nationale Loterij goed
van pas! n
www.explorationdumonde.be
‘Vertige d’une rencontre – un aigle,
un homme et son rêve.’
34 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 35
© LMdS/Pascal tournaire
© LMdS

SPoNSorING
Gekleurde kunst
Met de Kif Kif awards daagt
vzw Kif Kif allochtonen uit om
zich te bekwamen en te onderscheiden
in kunstdisciplines
als dans, gesproken woord en
muziek. door willy Schuyesmans
© Kif Kif
De Kif Kif Awards.
Sinds jaren steunt de Nationale
Loterij de artistieke schrijfwedstrijd
voor allochtonen Kleur de Kunst,
georganiseerd door de vzw Kif Kif.
de organisatie schroeft nu de ambities
op met de Kif Kif Awards. die
worden nog dit jaar uitgereikt aan
allochtonen die zich onderscheiden
in drie verschillende disciplines: dans
in de KvS brussel, gesproken woord
in de vooruit in Gent en muziek in de
Arenbergschouwburg in Antwerpen.
de opzet is er niet alleen een artistieke
wedstrijd van te maken, maar
de geselecteerden daarbij ook professioneel
te coachen. dat moet een
aantal allochtone talenten in de best
mogelijke omstandigheden naar de
reguliere podia laten doorstromen.
de preselecties voor deze wedstrijd
vonden al plaats in april. de
geselecteerden kregen vervolgens
professionele coaching. Per categorie
beslisten de coaches welke
drie artiesten zouden strijden voor
de Kif Kif Award. op 18 oktober,
tijdens de TMF Awards, werden de
drie finalisten in de categorie muziek
voorgesteld en kon het publiek voor
hen stemmen. dat kon voor de twee
andere categorieën via de website
www.kifkifawards.be. op 25 oktober
werden de Kif Kif Awards uitgereikt
tijdens de slothappening, een drie
uur durende show waarin een professionele
jury besliste wie de Kif Kif
Awards 2008 won. n
www.kifkifawards.be
Lees een boek
hoe verzamel je 80.000 mensen rond een boek? dat is de krachttoer
die het team van Lezen in je gemeente neerzette.
door Jean blavier
door een boek open te slaan, doorkruis
je tijd en ruimte en verken je een wereld
die je anders nooit zou hebben ontdekt.
“Precies”, bevestigt Laurence housiaux,
hoofd van de actie, die elk jaar in
april georganiseerd wordt. “de bedoeling
is een publiek dat normaal niet leest
kennis te laten maken met de wereld
van het boek.” vandaar dan ook het
idee om het publiek te gaan opzoeken,
in gemeentes, bibliotheken, culturele
centra of wijken.
de actie is een groot succes. de cijfers
liegen er niet om: 195 gemeentes
nemen eraan deel. van de 424 projecten
die bij de organisatoren werden
ingediend, werden er 409 weerhouden.
“dat bewijst twee dingen”, gaat
Laurence housiaux verder. “Ten eerste
dat de interesse er is, want we bereiken
bijna heel belgië. en ten tweede dat zij
die een project indienden goed weten
waar we naartoe willen, want maar liefst
97% ervan werd aanvaard.” In totaal
nemen 80.000 mensen deel aan de actie,
en dat naargelang de plaats op de
meest uiteenlopende manieren. Zo zijn
er sprookjeswandelingen, auteurs die
uit eigen werk voorlezen, de ontdekking
van de groentetuin, zelf een boek
schrijven om de gebeurtenissen vast te
© texto
‘Lezen in je gemeente’: het beeld van de campagne.
leggen,… om maar een paar voorbeelden
te noemen!
het doelpubliek is van alle leeftijden,
van de allerkleinsten tot de oudsten.
maar ook op sociaal­cultureel vlak is
het bijzonder gemengd. Zo kan de
actie een ingenieur aan het lezen zetten,
maar ook mensen voor wie lezen
quasi onmogelijk is, zoals asielzoekers,
omdat ze niet of amper kunnen
lezen, de taal slecht beheersen of het
boek niet tot hun culturele universum
behoort. ook op het terrein zelf kan het
er heel uiteenlopend aan toegaan. Zo
richten sommige initiatieven van Lezen
in je gemeente zich tot slechts twintig
mensen, terwijl andere honderd of zelfs
meer mensen aanspreken.
Lezen in je gemeente is slechts een
van de initiatieven van de vzw Texto.
de vereniging wil informatie bieden
over boeken en ze promoten, in het
bijzonder via een Prijs van het politieke
boek. Naar aanleiding van Lezen in je
gemeente beloont een jury de meest
verdienstelijke initiatieven met boekencheques
die de Nationale Loterij
bekostigt. n
www.lezeninjegemeente.be
www.texto.be
de gaLerIeën van het
artIStIeKe taLent
Lineart is de grootste kunstbeurs van vlaanderen. de editie van dit jaar loopt
van 5 tot 9 december in Flanders expo gent en zet o.a. actuele jonge vlaamse
kunst en een selectie nieuwe galerieën in de spotlights. door willy Schuyesmans
L
ineart wil in samenwerking
met galerieën het platform
bij uitstek worden waar
in hoofdzaak belgische
kunst van 1907 tot heden
te koop wordt aangeboden.
de kunstbeurs gaat
daarbij voor een gediversifieerd aanbod
van topklasse en mikt op 25.000
bezoekers. het is een democratische
koopbeurs bij uitstek.
MINITENTOONSTELLINGEN
op de kunstbeurs komen niet alleen
plastische kunst, maar ook etnische
kunst, design, grafische kunst en
fotografie aan bod. Zo wil Lineart zich
profileren in een eigen marktniche, los
van zuivere antiekbeurzen of exclusieve
Pierre Alechinsky, Terill IV.
hedendaagse kunstbeurzen. blikvangers
zijn een aantal showcases, zeg
maar minitentoonstellingen binnen de
beurs, die vorm krijgen in een nauwe
samenwerking tussen galerieën en
museumconservatoren.
DE CANVASCOLLECTIE
met de steun van de Nationale Loterij
worden dit jaar twee nieuwe initiatieven
genomen. het eerste heet Gigacase
en brengt nieuwe kunstwerken van een
achttal jonge vlaamse kunstenaars.
elke kunstenaar wordt aangebracht
door een vlaamse promotiegalerie.
Philippe van Cauteren, directeurconservator
van het S.m.A.K., werd als
curator­commissaris van de Gigacase
aangetrokken.
36 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 37
© Pierre alechinsky, galerie van der Planken
HET PROjECT b
een tweede initiatief heet B - New Gallery
selection. het is een project voor
jonge belgische promotiegalerieën. rachel
Agnew, die midden juni publiekswinnaar
werd van de spraakmakende
kunstwedstrijd De Canvascollectie,
werd met haar galerie Base-Alpha (borgerhout)
geselecteerd voor dit project,
naast D&A lab (brussel), Dagmar De
Pooter Gallery (Antwerpen) en Galerie
El (welle). n
www.lineart.be
Renaud Delorme, portret van Brigitte
Bardot.
© renaud delorme, absolut art

SPorT
de BeLgen oP de
ParaLYMPISChe SPeLen
de Belgische paralympische delegatie is teruggekeerd uit Peking met de blik
gericht op Londen 2012. onze mindervalide atleten brachten uit China een
medaille mee en verschillende plaatsen in de buurt van de podia. Succes in
groot-Brittannië is mogelijk met meer financiële middelen, professionalisering
en een mentaliteitsverandering. rest de uitvoering. door Pierre danvoye
om de vier jaar
volgen na de klassieke
olympische
Spelen op dezelfde
locaties de sportieve
prestaties van de
mindervalide atleten.
het atletiekstadion, het zwembad, de
zalen en de buitenterreinen ontvingen
het tweede grootste sportevenement
ter wereld: de Paralympische Spelen,
voorbehouden voor atleten met een
fysieke handicap. op bijna even gigantische
schaal als de oS verwelkomde
Peking opnieuw zowat 4.000 atleten
uit 142 landen. maar ook ruim 6.000
journalisten en fotografen, die massaal
beelden van de Paralympische Spelen
de wereld instuurden.
voor de atleten, maar ook voor het
Belgian Paralympic Committee, de
Ligue Handisport Francophone en de
© Belgian Paralympic Committee
Wielrenner Jan Boyen op het podium.
Vlaamse Liga Gehandicaptensport was
dit het hoogtepunt van vier jaar intensieve
inspanningen en een minutieuze
voorbereiding. de selectiecriteria zijn
zeer streng: deelnemers aan de Paralympische
Spelen moeten tot de top 8
op wereldvlak en/of tot de top 3 op
europees niveau behoren. de belgische
delegatie – 20 atleten in 7 disciplines:
atletiek, goalbal, tafeltennis, rolstoeltennis,
wielrennen, zwemmen en paardensport
– was in het vliegtuig gestapt met
zeer hoge ambities: 5 medailles.
uiteindelijk kon enkel wielrenner Jan
boyen op een podium plaatsnemen
(brons bij de achtervolging).
“Alle betrokkenen hebben alles gegeven
en we hoeven dus nergens spijt
van te hebben”, verklaart persverantwoordelijke
veerle wouters. “we zagen
in Peking dat onze atleten gegroeid zijn
ten opzichte van de Spelen van 2004.
© Belgian Paralympic Committee
Goalbal: de Belgische ploeg in actie.
In de andere landen is men echter nog
meer geëvolueerd. belgië moet daarom
zijn inspanningen voortzetten. om vooruitgang
te boeken, moeten we meer
financiële middelen uittrekken en de begeleiding
professionaliseren. In heel wat
landen werken de nationale Paralympische
Comités rechtstreeks samen met
het Internationaal olympisch Comité.
Toptrainers begeleiden daar zowel de
atleten van de olympische Spelen als
de mindervalide atleten. wij zouden
graag hetzelfde resultaat bereiken in
belgië, maar dat is enkel mogelijk als
we meer middelen vrijmaken en als we
een mentaliteitsverandering kunnen
bewerkstelligen. we moeten niet alleen
de trainers overtuigen, maar de hele
entourage, zoals kinesisten, psychologen
enz. dat is de enige weg naar een
beter belgisch resultaat op de Paralympische
Spelen van Londen in 2012.”
NEDERLAND ALS VOORbEELD
voor veerle wouters kunnen we onze
noorderburen tot voorbeeld nemen om
de paralympische sportbeoefening in
belgië te doen evolueren. Nederland
bewijst dat je niet over een enorme
delegatie hoeft te beschikken om op
de Spelen toch heel wat medailles in
de wacht te slepen. “we kunnen op
alle niveaus een voorbeeld nemen aan
Nederland. daar is er niet alleen een
constructieve en vruchtbare samenwerking
tussen het olympisch en het Paralympisch
Comité, maar ook tussen het
Paralympisch Comité en de verschillende
sportfederaties. het is bijvoorbeeld
geen toeval dat de Nederlanders
uitblonken in het judo, het tennis en de
watersporten.”
WELkE DOELSTELLINGEN
VOOR 2012?
hoe zal onze delegatie er over 4 jaar in
Londen uitzien? “heel wat belgische
atleten die in Peking deelnamen, hebben
al bevestigd dat ze het paralympische
avontuur willen voortzetten”,
de officiële eed luidt: “Geef mij de
kans te winnen. Maar als dat niet lukt,
geef me dan de kans moedig mee te
dingen.” de olympische geest is hier
niet ver te zoeken. een Torch Run, het
doorgeven van de vlam, die vertrekt
op de plaats van de vorige editie om
naar die van de nieuwe editie te reizen,
de sfeer van de olympische Spelen…
olympische winterspelen, olympische
Zomerspelen. Net als de echte! een
groots opgezette openingsceremonie
en medailles in goud, zilver en brons.
olympische Spelen die bijna echter
zijn dan in het echt. en een welgekomen
financiële steun van de Nationale
Loterij, net als voor onze hockey­ en
voetbalsterren die in augustus in China
speelden.
dit is niet Athene 2004, dit is niet Peking
2008, dit zijn Spelen voor mensen
met een mentale handicap. Special
olympics is een beweging die hen wil
zien opbloeien in sportwedstrijden. Ze
is actief in meer dan 160 landen.
Special olympics belgium is een pijler
van die organisatie. elk jaar organiseert
Special olympics belgium de Nationale
Spelen – afwisselend in vlaanderen,
wallonië en brussel.
In 2008 mocht Kortrijk het evenement
verwelkomen. “het was een weergaloos
succes”, vertelt eddy beckers,
algemeen directeur van Special olympics
belgium. Naar gewoonte gingen
deze Nationale Spelen vergezeld van tal
van nevenactiviteiten, zoals tentoonstel­
aldus veerle wouters. “dat is het eerste
goede nieuws. Zo kunnen we immers
verder investeren in atleten die nu
al tot de wereldtop behoren. Als we
willen evolueren, is een professionalisering
onontbeerlijk. er waren al enkele
professionals in Peking, maar voor
podiumplaatsen hebben we er meer
nodig. er staan verschillende projecten
op de sporen, met goede vooruitzichten
op succes. Alles is mogelijk als de
financiële middelen er zijn.” n
www.handisport.be
www.supporterparalympics.be
www.vlg.be
Net de echte Olympische Spelen!
onze mentaal gehandicapte kampioenen komen niet veel in het nieuws.
en ten onrechte, want hun medailles zijn minstens zoveel waard als die
van de pro’s. door Pierre danvoye
lingen van mentaal gehandicapte kunstenaars,
concerten, dans­ en theatervoorstellingen,…
het was de 27e editie
op rij die in belgië werd georganiseerd.
voor de hoofdrolspelers waren dit
vier onvergetelijke dagen. “Alle wedstrijdplaatsen
lagen bij elkaar, wat een
geweldige sfeer opleverde”, vervolgt de
algemeen directeur. er werd gevoetbald,
gefietst, gebowld, paardgereden,
gezwommen en een spannende triatlon
gehouden op een piepklein terrein.
Zelfs het recordaantal deelnemers werd
geklopt: 3.050. of het publiek talrijk
was? “moeilijk te zeggen wanneer
de toegang gratis is. maar er waren
minstens 8.000 mensen aanwezig op
de openingsceremonie.” In de lente van
2009 nemen de kampioenen het tegen
elkaar op in bergen. maar voor het
zover is, wacht ons in februari nog een
andere grote uitdaging: de olympische
winterspelen in de verenigde Staten
(Idaho). 35 tot 45 geselecteerden zullen
de grote oversteek maken om er wie
weet wel in de voetsporen te treden
van onze 68­koppige delegatie die
op de olympische Zomerspelen in
Shanghai 21 gouden, 34 zilveren en
16 bronzen medailles in de wacht
sleepte. op het programma in Idaho:
skiën, langlaufen, kunstschaatsen, snelschaatsen,
floor hockey, snowboarden
en snowshoeing. n
www.specialolympics.be
De return van de Belg Joachim Gérard.
PARALYMPISCH
NIEUWS
- Twee toppers uit de Belgische
sportwereld ondersteunden ons
Paralympisch Team, onder meer
via een affichecampagne: Tia Hellebaut
(gouden medaille hoogspringen
op de OS van Peking)
en Jean-Michel Saive (zesde
opeenvolgende deelname aan de
Olympische Spelen).
- Prinses Astrid en Prins Lorenz
woonden verschillende competities
bij en bezochten de Belgische
atleten in het paralympische dorp.
- Het was het mooiste en best
uitgeruste dorp dat ooit werd
ingericht voor de Paralympische
Spelen. Het had een oppervlakte
van 66 hectare en telde onder
meer 42 appartementsblokken
voor de atleten, een restaurant,
een uitgestrekte ontspanningszone
(zwembad, fitness, jogging,
tennis, volley, basket), een perscentrum,
een klein ziekenhuis,
een tempel, een theehuis, een
bloemenwinkel, een kapper...
- Net als op de Olympische
Spelen domineerde China het
medailleklassement ook op de
Paralympische Spelen. Bij de
mindervalide deelnemers kaapten
de Chinezen 211 van de 1.431
medailles weg.
- De website van het Belgian
Paralympic Committee was een
uitstekende bron van informatie
(www.paralympic.be). Je kon er
in realtime alle wedstrijden van de
Belgen volgen. Daarnaast bevatte
de site allerhande commentaren,
analyses en interviews.
38 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 39
© Belgian Paralympic Committee

ubrIeK
teaMworK
een belgisch team op
de olympische Spelen?
echt? waar? wanneer?
In welke discipline? we
keren terug naar het
olympische avontuur
van twee teams die –
net als enkele van onze atleten – twee
dikke weken lang het sportnieuws
wisten te vullen.
DE CONTExT
vóór Peking was dat al heel lang niet
meer gebeurd. Sinds 1976 in montréal,
om precies te zijn. Toen hebben onze
hockeyers onze driekleur met hand en
stick verdedigd.
deze keer waagde belgië een dubbele
kans. ons hockeyteam kwalificeerde
zich dankzij een derde plaats op het
europees Kampioenschap in 2007,
waar we het sterke duitsland versloegen
in de beslissende wedstrijd. ook
ons voetbalteam kon zich plaatsen via
de halve finales van euro 2007. Twee
al even knappe krachttoeren, zij het met
een groot verschil in het olympische
reglement dat voor deze twee disciplines
geldt. het Internationaal olympisch
Comité bepaalt geen leeftijdsgrens voor
de hockeyers, terwijl het voetbal op de
Spelen is voorbehouden aan de beste
jonge spelers. we konden slechts drie
spelers boven de 23 sturen.
DE VOORbEREIDING
het hockeyteam pakte het werkelijk
voorbeeldig aan. want uiteindelijk is het
een rasechte bende amateurs: alle spelers
hebben een job of studeren nog.
maar met de Spelen in het vooruitzicht
ontpopten ze zich tot echte profs! om
over het professionalisme van de Federatie
nog maar te zwijgen… verschillende
wekelijkse trainingen gedurende het
jaar voor de Spelen, een rondreis door
maleisië in juni, een stage van een week
in Spanje in juli, een geavanceerde
medische opvolging (met een tent van
25 meter lang die de weersomstandigheden
van Peking nabootste), tactische
seminaries, een mental coach, een voedingsdeskundige
enz. en dat alles voor
een sport die bij ons nog steeds wat
De Belgische olympische voetbalploeg in Peking.
onze voetballers deden het uitstekend in China. ze misten op een haar na een
podiumplaats waarvan niemand durfde dromen. onze hockeyers slaagden er
niet helemaal in de torenhoge verwachtingen in te lossen, maar kunnen zich
troosten: ze prijken voor de eerste keer sinds 1976 weer in de wereldtop 10.
een balans van de toernooien en vooruitzichten. door Pierre danvoye
© BeLga
Moussa Dembélé in actie tegen Italië.
miskend is. Petje af!
ook ons voetbalteam bereidde zijn
toernooi optimaal voor, ook al was er in
de overvolle agenda van de beste jonge
spelers overal ter wereld niet veel plaats
meer voor een olympische afspraak.
onze voetballers kwamen op het einde
van het seizoen 2007­2008 samen
in malta. en dat heeft zijn vruchten
afgeworpen! Tijdens die enkele dagen
op het eiland slaagde coach Jean­
François de Sart erin het team nóg
© BeLga
Maxime Luycx aan de slag tegen
Duitsland.
meer teamgeest in te blazen. de Jonge
duivels hebben minstens één ding gemeen:
er staat hen een mooie carrière
te wachten. Sommigen verbluffen in de
belgische competitie, anderen schitteren
elke week in Nederland, maar ook
in Frankrijk en Spanje. deze mannen
zijn het gewoon grote wedstrijden in
nokvolle stadions te spelen. en toch
beseften ze dat het olympische toernooi
hun carrière een extra duw in de
rug kon geven. dit is immers het best
mogelijke uitstalraam, met wedstrijden
die wereldwijd live worden uitgezonden.
DE MEDIA­AANDACHT
voor, tijdens en na de Spelen hield het
voetbal vast aan de privileges van zijn
machtige statuut: de media­aandacht
voor de Jonge duivels was buitengewoon.
dat ze in twee steden ver van
Peking speelden, vormde geen obstakel.
elk belangrijk belgisch medium
stuurde een afgezant om de voetballers
op de voet te volgen. Alle wedstrijden
waren ook live op tv te zien. dit was
een prioriteit voor de zenders die de
rechten op de oS hadden verworven.
dankzij de verslaggeving van het
hockeytoernooi kon het brede belgische
publiek nader kennismaken met
de spelers die in de kwalificatie een
topprestatie neerzetten. de wedstrijden
van ons team werden live uitgezonden
op radio en/of televisie. ook de kranten
wijdden er artikels aan. Kers op de taart
was de voorbeeldige verslaggeving van
de hockeyfederatie via hun website.
verslagen, resultaten, analyses, interviews,
diverse commentaren,… enkele
klikken volstonden om alles over het
belgische team te weten te komen.
HET TOERNOOI
met de aanwezigheid van grote voetballanden
zoals brazilië, Argentinië en
Italië was het moeilijk om te geloven in
een grandioos eindresultaat voor onze
duivels. de belgen zaten bovendien in
de groep van brazilië (met ronaldinho!)
en China. en dat was toch even schrikken
als men weet wat voor middelen
de sportautoriteiten van het gastland
hadden aangewend om hun atleten de
olympische Spelen te laten domineren.
de algemene eindstand van de medailles
bewijst trouwens dat de Chinezen
zich perfect hadden voorbereid. en
toch lieten de duivels zich in hun groep
opmerken door net China te verslaan.
In de kwartfinale haalden ze hun mooiste
slag thuis: ze zegevierden over het
grote Italië. In de halve finale was er een
uitzonderlijk Nigeria voor nodig om hen
de weg naar de finale te versperren.
uiteindelijk konden ze niet rivaliseren
met brazilië in de kleine finale. maar die
vierde plaats zal eeuwig een historische
prestatie voor ons voetbal blijven.
bij de hockeyers was het streefdoel
heel duidelijk: op zijn minst de
8e plaats. maar die hebben ze niet
behaald. het scheelde anders maar
een haar, want belgië eindigde 9e. Net
zoals in montréal in 1976. door Canada
te verslaan in de ultieme wedstrijd,
net als toen. een ontgoocheling? Niet
echt. Sinds het midden van de jaren 90
schommelt ons team tussen de 10e en
15e plaats in de wereld. Als 9e eindigen
is dus heel mooi. men zal ook onthouden
dat de belgen op fysiek vlak bij
de best voorbereide hockeyers waren.
we zagen ze zelden moe of verpletterd
door de hitte. vergeet ook niet dat we
in de sterkste groep terechtkwamen,
met onder meer duitsland en Spanje,
de latere finalisten. duitsland is ook de
officiële wereldkampioen. en belgië
ontfutselde hen één punt.
DE COACHES
de twee trainers komen met opgeheven
hoofd uit de strijd. de coach van
het voetbalteam, Jean­François de
Sart, zette een uitzonderlijke prestatie
neer sinds hij in deze functie aantrad
(1999). op één jaar tijd hees hij zijn
ploeg op tot de halve finale van het
eK, en dan tot hetzelfde niveau op de
olympische Spelen. die krachttoer levert
hem een plaats op in de galerij van
mythische trainers van onze nationale
A­ploeg. Jean­François de Sart zal zijn
contract (dat in juni 2009 afloopt) niet
vernieuwen bij de Federatie. maar één
ding is zeker: zijn carrière zit nu echt in
de lift. het zou ons niet verbazen mocht
een ploeg uit eerste klasse binnenkort
bij hem aankloppen.
ook de coach van het belgische
hockeyteam is een grote naam in het
wereldje: Adam Commens, voormalig
Australisch international (143 selecties!),
bronzen medaille op de Spelen
in Sydney in 2000 en daarna zilver op
de wereldbeker van 2002. een sterke
persoonlijkheid, een geboren leider.
EN MORGEN?
Gezien de leeftijdsbeperking bij de
voetbalbeloften (en bij de olympische
Spelen), is men voortdurend verplicht
om van nul te beginnen. maar de resultaten
in Peking zouden de volgende
lichting wel eens vleugels kunnen
geven. de naam van de opvolger van
Jean­François de Sart is nog een groot
vraagteken. wel weten we al dat hij het
niet moeilijk zal hebben om zijn mannen
te motiveren. het volgende olympische
toernooi van 2012 vindt plaats in Londen,
in het land van het voetbal dus!
de hockeycoach staat nog onder contract
tot 2010. hij gaf te kennen dat hij
dit avontuur zou willen uitspelen. Als hij
ook dan op de middelen mag rekenen
die hij kreeg voor de voorbereiding op
de Spelen in Peking, zou ons nationale
team zijn klim naar de wereldtop
kunnen voortzetten. het licht staat in
ieder geval op groen en de toekomst
ziet er rooskleurig uit. men praat nu
meer dan ooit over de toekomstige
professionalisering van het belgische
kampioenschap van de eerste divisie in
het hockey. dat zou een kleine revolutie
zijn, en uiteraard goed nieuws voor ons
belgische team. n
www.footbel.com
www.hockey.be
De Belgische olympische hockeyploeg
in Peking.
40 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 41
© BeLga
© BeLga
SPorT

SPorT
StraatgeLuK
vorige zomer trapten we in 10 grote steden tegen
de bal. ruw spel verboden, eerlijk spel verplicht.
door Pierre danvoye
mbark boussoufa en
Thomas Chatelle
stellen voor… het
Lotto Street Soccer!
Twee sterren
van het belgische
kampioenschap
steunen een concept dat steeds meer
opgang maakt. de aftrap werd gegeven
in 2007: voor deze eerste editie lieten
gemiddeld 30 teams per dag zich
inschrijven. de tweede afspraak was in
de lente, met 40 teams per dag. “het is
allemaal heel snel gegaan”, vertelt
michel Francken, lid van de vereniging
die het evenement op touw zet (Antwerpse
voetbalschool).
HET CONCEPT
een terrein van 20 op 12 meter met
boarding (panelen die de bal op het
veld moeten houden) op een drukbezochte
plaats in een grote stad (van
oostende tot Aarlen, over Luik, brussel
en Antwerpen). minivoetbaldoelen. eén
stad per provincie (10). Toernooien van
één dag, van eind juni tot half augustus.
Teams van maximaal 6 spelers/speelsters
(van 6 tot 16 jaar), matchen van
4 tegen 4 en onbeperkte wissels. drie
leeftijdscategorieën: ­10, ­13 en ­16.
deelnemen is volledig gratis.
de aanvankelijke bedoeling was om de
integratie van jongeren in de stad en de
maatschappij te bevorderen via straatvoetbal.
om teamgeest, creativiteit en
lichaamsbeweging te ontwikkelen. het
Lotto Street Soccer is toegankelijk voor
iedereen. Sociale afkomst speelt hier
uiteraard geen rol. en op dat heerlijke
menu staat ook nog eens dit: ruw spel
verboden, eerlijk spel verplicht…
de Nationale Loterij was meteen gewonnen
voor het concept.
WERELDkAMPIOEN
“Profs steunen het initiatief”, voegt
michel Francken eraan toe. “dit jaar
kregen we het bezoek van spelers
zoals Kenny Steppe (Germinal beerschot,
vorig seizoen verkozen tot beste
keeper van de eerste klasse), marc
Schaessens en Toni brogno.” maar er
kwam ook een echte wereldster op
bezoek: de Guinees Iya Traoré, wereldkampioen
freestylevoetbal. “hij is de
ongelooflijke jongleur van de opening
van euro 2008 in Zwitserland en
oostenrijk. hij stelde ook de bal van de
wereldbeker 2006 voor. we mochten
zijn krachttoeren ook al bewonderen op
het veld van Anderlecht.”
de artiest nam geen genoegen met een
kort bezoekje. hij gaf zelfs workshops
freestyling voor tientallen kinderen.
© arBh/KBhB
DE STICK IN DE LIFT
en om de show nog wat meer anima te
geven, gaven ook enkele toppers van
de breakdance het beste van zichzelf.
Geen wonder dat de organisatoren het
Lotto Street Soccer op het programma
van de grote voetbalevenementen van
2009 willen zetten! n
www.lottostreetsoccer.be
Sinds begin dit jaar kan men het aantal inschrijvingen nog amper bijhouden.
En dat is niet alleen een verdienste van de Olympische Spelen...
Achter de Seniors die aan de Spelen in Peking deelnamen, staat ook het
hockey voor jongeren sterk. Meer dan ooit zelfs. Sinds begin dit jaar ging het
aantal inschrijvingen door het plafond. Ze stegen van 15.000 tot meer dan
20.000. Wat drijft al die jongeren om een hockeystick ter hand te nemen?
“Er is natuurlijk het olympische effect”, bekent Pierre-Emmanuel Fobe,
Directeur Marketing en Communicatie van de Federatie. “Maar dat is niet
de enige verklaring. Het hockey heeft zijn imago van een elitaire sport voor
Franstalige Brusselaars van zich afgeschud. Het wordt overal in België
beoefend door jongeren die worden aangetrokken door diverse aspecten:
het is tof en democratisch, je speelt het buiten en in teamverband, het komt
al enkele maanden regelmatig in de media, en fair play is een fundamentele
waarde in het hockey.”
Het Belgische succes
België telt drie leeftijdsgroepen in de internationale competitie: -16, -18 en
-21, en dat zowel voor meisjes als jongens. Op Europese kampioenschappen
doen we het altijd goed. België heeft in elke categorie een stevige plaats
veroverd in de Europese top 8.
Het rekruteringsbeleid van de Federatie ligt aan de basis van die resultaten.
De naam van die formule? Detectie van Jong Talent, een initiatief dat wordt
gesteund door de Nationale Loterij. In september selecteren de clubs hun
beste spelers van -13 en -14, die
dan naar nationale trainers worden
gestuurd. Deze nationale scouts
weerhouden vervolgens de cracks in
het nationale team -15. En die groep
brengt waarschijnlijk de kandidaten
voor de volgende Olympische Spelen
voort!
Het toernooi in Ukkel.
© gF
Lotto Street Soccer in Aarlen.
www.hockey.be
24 Hour Bicycle Race @ Zolder
het racecircuit van zolder heeft een nieuwe bestemming gevonden:
tijdens de 24 hour Bicycle race wijken de wagens voor fietsen.
door bart vandormael
belgië is een land van fietsers. Liefst
32 procent van de belgen zit regelmatig
op de fiets. de cijfers spreken
voor zich: ons land telt 15.000
actieve fietsclubs en ­verenigingen
en 180.000 wielertoeristen met een
licentie. de 24 hour bicycle race op
het circuit van Zolder is zonder twijfel
het meest bijzondere fietsevenement
van het jaar. de 24 urenwedstrijd voor
fietsers, die net zoals hun collega­
autopiloten in ploegen aantreden en
rijden met aflossingsbeurten, is uniek
in europa. dat maakt het zowel voor
de organisatoren als voor de deelnemers
een unieke ervaring. de keuze
op 23 mei 2008 werd in een park vlak
naast het olympische dorp de Athletes’
Alley ingehuldigd, een project mede
mogelijk gemaakt door steun van de
Nationale Loterij. de brusselse kunstenaar
olivier Strebelle (°1927) heeft dit
werk speciaal gecreëerd voor de Spelen
van 2008, met dien verstande dat
er 20 jaar aan conceptie en onderzoek
aan vooraf zijn gegaan. het kunstwerk
is een voorbeeld van optisch bedrog.
op het eerste gezicht meent de toeschouwer
namelijk dat hij te maken
heeft met een abstracte vormgeving.
het werk bestaat immers uit 20 meter
voor het circuit van Zolder maakt
de race alleen nog maar mooier en
boeiender, want de wagens moeten
wijken voor de fietsen. de 24 hour
bicycle race is naast een wedstrijd
ook – en vooral – een groots volksfeest
voor fietsliefhebbers jong en
oud, met een hele resem animaties
zowel in als buiten de race. met de
steun van Circuit Zolder, de provincie
Limburg, de Kbwb en de Nationale
Loterij fietsen we in Zolder een mooie
toekomst tegemoet. n
www.lotto24hourscycling.be
Een monumentaal olympisch kunstwerk
tia hellebaut en de meisjes van de 4x100 meter hebben geschitterd
op de olympische Spelen van Peking. Maar België mag zeker nog
één prestatie aan zijn palmares toevoegen: het project athletes’ alley.
door marcel Schoeters
‘Athletes’ Alley’: Olivier Strebelle scoorde
in Peking.
hoge raadselachtige figuren, gemaakt
uit roestvrij staal. Zij staan opgesteld
langs een 100 meter lange laan. Pas
wanneer zij het kunstwerk bekijken
vanaf een punt dat zich precies op de
lengteas van de laan bevindt, merken
de toeschouwers dat de vijf personages
in feite de vijf olympische ringen
torsen.
de Athletes’ Alley is bedoeld om de tijd
te trotseren, wat geen ijdele verwachting
is in het licht van de Chinese
beschaving. Gehoopt wordt ook dat
het kunstwerk, dat een cadeau is van
de belgische regering, een blijvend
symbool wordt van de Spelen van
Peking en al gauw onlosmakelijk deel
zal uitmaken van het Chinese culturele
erfgoed.
olivier Strebelle is met dit project zeker
niet aan zijn proefstuk toe. dagjesmensen
kennen van zijn hand ongetwijfeld
de Triton­sculptuur voor het Casino van
oostende, de Sirene voor het Casino
van blankenberge – allebei in keramiek
– en het Ros Beiaard – brons ingelegd
met keramiek – langs de maas in
Namen. werken van zijn hand zijn ook
te bewonderen in montréal, Jeruzalem,
Atlanta, moskou en Singapore. n
www.athletesalley.be
Volleybal voor
het leven
de vlaamse volleybalbond, Bloso
en de nationale Loterij bundelen
de krachten om jongeren en beginnende
sporters in contact
te brengen met volleybal.
door bart vandormael
volleybal is, na basket, de tweede
grootste zaalsport in vlaanderen.
vorig jaar werd het 40.000e lid van de
vlaamse volleybalbond in de bloemetjes
gezet. de toenemende interesse
in volleybal is mede te danken aan de
goede resultaten van de belgische
vaandeldragers op europees niveau.
op het europees olympisch toernooi
voor de jeugd in 2007 behaalde belgië
zelfs de gouden medaille. ook de
puike prestaties van het beachvolleyduo
Liesbet van breedam en Liesbeth
mouha op de olympische Spelen in
Peking hebben hun effect niet gemist.
“de groeiende belangstelling is het loon
naar werken voor al die mensen die
zich hier al jaren voor inzetten”, aldus
voorzitter willy bruninx van de vlaamse
volleybalbond. “voor al wie in de volleyschool
het dagelijkse, niet altijd zichtbare
werk achter de schermen verricht.
voor diegenen die blijven investeren in
het project ‘nationale ploegen’. voor
de medewerking vanuit de clubs en de
inzet en het geloof van de spelers in dit
project. voor de financiële steun van de
overheid en van de Nationale Loterij.”
opmerkelijk: de vlaamse volleybalbond
heeft bijna evenveel spelende leden
vanaf 45 jaar die de sport beoefenen
in recreatief verband als in competities.
Kortom, volleybal is een sport voor het
leven. n
www.volleyvvb.be
Volleybal werd uitgeroepen tot ‘Sporttak
van het Jaar’.
42 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 43
© atelier olivier Strebelle
© vvB

SPorT
de waarden van
het wIeLrennen
In 2009 begint de nationale Loterij aan haar 25e seizoen als wielersponsor.
de Lotto-ploeg verschijnt aan de start met maar liefst vier Belgische
kampioenen. en met steile ambities. door Jef van baelen
Cadel Evans in de Tour.
© BeLga
de Nationale Loterij gaat
volgend seizoen haar
25e jaar als wielersponsor
in. Klappers
als Claude Criquielion,
Peter van Peteghem,
Johan museeuw, Frank
vandenbroucke, robbie mcewen…,
allen koersten ze ooit in de kleuren van
de Lotto­ploeg. maar ook nu staat er
met Leif hoste, Cadel evans, Greg van
Avermaet en nog zoveel anderen, weer
een ijzersterke lichting coureurs aan
de start. het team heet tegenwoordig
Silence­Lotto en staat bekend als een
van de grootste en meest professionele
ploegen ter wereld.
marc Frederix, marketingdirecteur van
de Nationale Loterij en zelf koersliefhebber,
legt de band tussen de Nationale
Loterij en wielrennen uit. “daar zijn
een aantal redenen voor, maar een
deel ervan is dat wij in het wielrennen
dezelfde waarden terugvinden die onze
producten typeren: het staat dicht bij
de mensen en iedereen die meedoet,
kan winnen. bovendien is de winnaar
meestal niet alleen de beste, maar
ook degene met het meeste geluk.
en volgende week kan het weer aan
iemand anders zijn. dat is het mooie
aan wielrennen. de koers werkt niet
polariserend. Je gunt elkaar het succes,
als het ware. hetzelfde vind je onder
lottospelers.”
DICHT bIj DE MENSEN
maar er zijn natuurlijk ook zakelijke
redenen om in het wielrennen te
investeren, geeft de Nationale Loterij
aan. “vanuit marketingperspectief blijft
dit een erg interessante sport, natuurlijk.
we berekenden dat voor de drie
miljoen euro die de Nationale Loterij in
Silence­Lotto investeert, we ongeveer
voor dertien miljoen euro zichtbaarheid
kopen. dat zijn cijfers waar niet naast te
kijken valt.”
bovendien, en dit is toch erg belangrijk,
heeft de Nationale Loterij een emotionele
band met deze sport opgebouwd.
het wielrennen zit diep in de belgische
identiteit verankerd. we zijn als belgen
allemaal opgegroeid terwijl we droomden
van de heldendaden van onze
fietsende landgenoten. die erfenis mag
niet verloren gaan en de Nationale
Loterij gelooft dat ze daar als overheidsbedrijf
een verantwoordelijkheid
heeft. belgië staat van oudsher aan de
top van het mondiale wielrennen. de
Nationale Loterij wil graag haar steentje
bijdragen opdat we die status nooit
zouden verliezen.
de Nationale Loterij levert bewust
inspanningen om de sport zo dicht
mogelijk bij de mensen te brengen, via
de sponsoring van jeugdploegen, amateurwedstrijden,
maar bijvoorbeeld ook
van de seingevers bij de profkoersen.
maar ook de piste, het vrouwenwielrennen
en het mountainbiken ontvangen
steun vanuit de Nationale Loterij.
met de theorie van de fameuze wielerpiramide
is de Nationale Loterij niet
alleen vertrouwd, ze past die theorie
ook toe in de praktijk. want om je
plek als wielertopland te behouden,
moet je voortdurend bouwen aan de
toekomst. dat is precies de functie van
de wielerpiramide: de dieptewerking is
erop gericht om iedereen die zich voor
wielrennen interesseert, te enthousiasmeren.
dat moet ertoe leiden dat
meer en meer jongeren zich tot de
sport aangetrokken voelen. Zij kunnen
dan via een uitgekiend systeem van
jongerenteams hopelijk uitgroeien tot
versterkingen voor de profploeg.
het systeem blijkt trouwens een succes.
op dit eigenste moment beschikt
de Nationale Loterij binnen de wielerpiramide
over vier nationale kampioenen:
Jurgen roelandts bij de profs, dimitri
Claeys bij de beloften, en Jasper Stuyven
en Jens vandenboogaerde bij de
nieuwelingen, de eerste op de wegrit,
de tweede in het tijdrijden. weinig
wielerprojecten ter wereld kunnen zo’n
balans voorleggen. om niet te zeggen:
geen.
bELGIë bLIjfT bOVEN
Silence­Lotto trekt duidelijk de belgische
kaart. met de ploegleiding heeft
de Nationale Loterij afgesproken dat
minstens twee derde van het team
uit belgen moet bestaan. en het is de
Twee Belgische kampioenen van Lotto:
Dimitri Claeys en Jurgen Roelandts.
bedoeling dat er ieder jaar drie jonge
belgische profs doorstromen naar het
hoogste niveau. Greg van Avermaet,
Jurgen roelandts en dominique Cornu
zijn perfecte voorbeelden van die
jeugdpolitiek.
de ambitie bestaat om binnen de vier
jaar een belg op het Tourpodium te
krijgen. “dat is ambitieus, maar niet onmogelijk”,
beweert de Nationale Loterij.
“Als de Italianen en de Spanjaarden het
kunnen, waarom wij dan niet? er zitten
een aantal jonge talenten aan te komen
die de wereld nog gaan verbazen. we
volgen een aantal jonge belgen die in
aanmerking komen voor dat traject.”
de ploeg was overigens dit jaar al dicht
bij de eindzege in de Tour de France
met Cadel evans. de prestaties van de
Australiër bewijzen dat Silence­Lotto
groeit en stilaan qua knowhow een
van de sterkste rondeteams ter wereld
wordt. het project rond Cadel evans zal
hopelijk op de jonge belgische renners
afstralen. dat zij dag in dag uit kunnen
zien wat er nodig is om een Tour de
France te winnen, is een onbetaalbare
ervaring.
er gaat veel aandacht naar de Tour de
France, maar Silence­Lotto rijdt ook
veel koersen in het buitenland, waar
eigenlijk weinig over wordt bericht.
maar daarin doen de renners ervaring
op, die ze later kunnen omzetten naar
resultaten in belangrijkere wedstrijden.
bovendien worden er in die zogenaamd
minder belangrijke koersen prachtige
verhalen geschreven. Neem bijvoorbeeld
Johan vansummeren die in 2007
spectaculair de ronde van Polen won.
Zo wordt een helper een winnaar, een
van de mooiste dingen die men kan
meemaken in het wielrennen.
voor volgend wielerseizoen heeft
Silence­Lotto zich alvast versterkt met
Philippe Gilbert, een renner die voor de
volle honderd procent past binnen de
filosofie van de Nationale Loterij. Gilbert
heeft een positieve uitstraling en gaat
altijd met lijf en leden voor de overwinning.
het is het type coureur dat altijd
de wedstrijd kleurt, die je altijd gezien
zal hebben. Zo hebben de mensen
ze graag, en de Nationale Loterij ook.
bovendien mag Philippe Gilbert verwachten
dat hij bij Silence­Lotto beter
omringd zal zijn dan vroeger het geval
was, zodat velen geloven dat hij beter
zal renderen en dat hij qua resultaten
nog lang zijn piek niet heeft bereikt.
DE VERANTWOORDELIjkHEID
VAN DE SPONSOR
de laatste jaren trekken nogal wat
sponsors weg uit de wielersport. de
Nationale Loterij heeft dat zelfs op geen
enkel moment ook maar overwogen.
waarom niet? omdat de sponsors in
het wielrennen een ongelooflijke verantwoordelijkheid
dragen. bij een gemiddelde
ploeg staan de sponsorgelden
in voor ongeveer tachtig procent van
het budget. Als een sponsor dus de
stekker uittrekt, dan komt het voortbestaan
van de ploeg vaak in gevaar.
dat doet een sponsor met verantwoordelijkheidsgevoel
niet, en al zeker niet
op een moment dat deze sport het
zo moeilijk heeft. Trouwens, daarvoor
vindt de Nationale Loterij de belgische
wielererfenis te belangrijk.
doorgaans komt marc Coucke van
omega Pharma in beeld als dé sponsor
van Silence­Lotto. dat stoort de
Nationale Loterij hoegenaamd niet.
Zolang het merk Lotto maar op een positieve
manier onder de aandacht komt.
en binnen het kader van Silence­Lotto
lukt dat perfect. n
www.silence­lotto.com
44 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 45
© Silence-Lotto

ubrIeK
het euroPaCoLLege
BreIdt uIt
het europacollege is een instelling met grote faam die de ambitie heeft een
‘centre of academic excellence’ te zijn die het prestige van België binnen
europa en de wereld verstevigt. In 1996 kocht het europacollege, dat langs
de dijver in Brugge gevestigd is, de verversdijk om zijn activiteiten uit te
breiden. Binnenkort gloort dit zeventiende-eeuwse jezuïetencollege weer als
voorheen, mede dankzij de steun van de nationale Loterij. door Steven Graauwmans
het europacollege is
een onafhankelijk
instituut dat in 1949 in
brugge werd opgericht
met het statuut
van instelling van
openbaar nut. het
verschaft postuniversitair onderwijs en
organiseert wetenschappelijke colloquia,
opleidingsseminaries en andere
activiteiten van europees belang rond
het thema van de europese eenwording.
het academische programma
is opgebouwd rond 4 departementen
voor europese studies: politieke en
administratieve wetenschappen,
economie, rechten, internationale en
diplomatieke wetenschappen. Studenten
van maar liefst 53 verschil­
46 NATIONALE LOTERIJ November 2008
lende nationaliteiten volgen les aan het
europacollege, dat 312 studenten telt
in brugge en 102 in de tweede campus
in Natolin, Polen. deze laatste campus
werd in 1994 geopend na de ontwikkelingen
in Centraal­ en oost­europa.
het europacollege is niet gewest
gebonden – het is een van de weinige
instellingen die voor zijn onderwijsopdracht
mede wordt gesteund door de
federale regering en op die manier ook
door de Nationale Loterij. de economische
betekenis van de europese
instellingen in brussel is voor ons land
niet gering. wie hier afstudeert, wordt
klaargestoomd voor een diplomatieke
loopbaan, een betrekking bij een
internationale instelling, een groter
Het Europacollege aan de Verversdijk.
advocatenkantoor of een multinationale
onderneming. Sinds de oprichting van
het europacollege in 1949 studeerden
8.000 studenten af. hiervan zijn er in
brussel ongeveer 1.500 werkzaam in
europese instellingen, overheden en
multinationale ondernemingen.
SINDS DE 17E EEUW
de restauratie van het voormalige
jezuïetenklooster en het optrekken
van nieuwe gebouwen binnen de site
verversdijk geven het europacollege
de nodige ruimte om zijn toenemende
activiteiten te ontplooien. de volgende
jaren worden de academische programma’s
en de extracurriculaire
activiteiten die het College organiseert
immers uitgebreider en veelzijdiger.
© europacollege
Een van de nieuwe bouwblokken.
daarnaast is zowel het aantal studenten
als het academisch, administratief
en technisch personeel geleidelijk
gestegen. door zijn uitbreiding op de
verversdijk verstevigt het europacollege
bovendien zijn verankering in brugge en
draagt het bij tot de renovatie van een
site met historische waarde. het europacollege
kocht in 1996 het zeventiende­eeuwse
jezuïetencollege dat na de
Franse revolutie eerst Atheneum en
later rijksmiddenschool werd. Sinds de
vestiging van de jezuïeten in het begin
van de 17e eeuw, werden er op deze
site bijna voortdurend onderwijsinstellingen
ondergebracht. vandaag krijgt
de educatieve rol van deze plaats nu
een europese dimensie. de uitbreiding
en renovatie zullen in totaal vijf
jaar in beslag nemen. de eerste steen
werd gelegd in november 2004 onder
het goedkeurende oog van Jean­Luc
dehaene, voorzitter van de raad van
bestuur van het europacollege, en
José manuel barroso, president van
de europese Commissie. het zal nog
minstens tot 2009 duren eer alle auditoria,
seminarielokalen en aanverwante
kantoorruimtes bevolkt zullen worden
door studenten en docenten.
SUbTIEL HEDENDAAGS
Na het Concertgebouw kiest brugge
met de uitbreiding van het europacollege
opnieuw voluit voor hedendaagse
architectuur. de bestaande beschermde
gebouwen werden gerenoveerd
door de brugse architect michel van
Langenhove. In samenspraak met
architect e. van Assche ontwierp
Xaveer de Geyter de nieuwbouw uitbreidingsplannen.
vermits het gebouw
aan de verversdijk in 1995 opgenomen
werd op de lijst van beschermde
monumenten houdt monumenten en
Landschappen de werken nauwgezet
in het oog. elke materiaalkeuze wordt
grondig gewikt en gewogen zodat zo
weinig mogelijk geraakt wordt aan de
authentieke uitstraling van het gebouw.
het gebouw langs de verversdijk wordt
wegens zijn historische waarde sinecuur
gerenoveerd en zal de professoren
en de assistenten huisvesten.
Loodrecht op het bestaande gebouw
ontwierp de brusselse architect Xaveer
Pardon, servies!
© europacollege
de Geyter aan elk uiteinde een nieuwbouwblok.
deze blokken, afgewerkt
met stenen maaswerk, bieden onderdak
aan leslokalen, auditoria, een foyer,
de IT­afdeling, de technische uitrusting,
twaalf polyvalente seminariezalen, de
receptie en een ondergrondse fietsenstalling.
de architect zelf wilde op een
subtiele manier hedendaagse architectuur
realiseren, maar beseft dat die ingrepen
in brugge altijd gevoelig liggen.
bRUGGE bRUSSEL EUROPA
de band die het europacollege sinds
1949 met de Stad brugge verenigt, gaf
aanleiding tot de uitdrukking ‘l’esprit
de bruges’. door deze uitbreiding van
het College mogelijk te maken, zal de
verversdijk bijdragen tot het versterken
van die ziel en het imago van brugge in
europa.
bovendien geeft deze combinatie van
historische en hedendaagse architectuur
uitdrukking aan de filosofie van
europa: met respect voor de geschiedenis
bouwen aan een vooruitstrevend
europa. n
www.coleurope.be
royal Boch maakt deel uit van het Belgische erfgoed. door Jean blavier
In goede families kan men nog steeds
– en vaker dan men denkt – het
beroemde servies van boch, royal
Copenhagen, Sorbier, Alhambra of
een van die befaamde blauwe serviezen
aantreffen.
de fabriekstraditie van boch, dat al
sinds 1841 in La Louvière is gevestigd,
is uniek in haar soort. dankzij
steun van de Nationale Loterij kon
onlangs een hele reeks oude mallen
(sommige zo oud als de fabriek zelf)
worden gerestaureerd, terwijl werkzoekenden
een beroepsopleiding
kregen. Zonder die restauratie zouden
sommige mallen genadeloos door de
tijd zijn verteerd. een van de managers
van het bedrijf slaat de nagel op
de kop: “deze mallen zijn een ‘oorlogskas’
van onschatbare waarde!”
de bescherming van de industriële
toekomst van royal boch ligt het
nieuwe management na aan het hart.
men zegt wel eens dat er geen toekomst
is zonder verleden. hier is het
omgekeerde waar: er is geen verleden
zonder toekomst.
de Stichting boch streeft ernaar de
industriële en patrimoniale traditie van
het huis voort te zetten. wie weet
bijvoorbeeld dat de drie oude, bakstenen
ovens van de fabriek, het gebouw
waarin ze staan en het werkhuis
erlangs geklasseerd zijn? deze ovens,
die op reusachtige flessen lijken, zijn
in europa de laatste overblijfselen van
dit type van industriële constructies uit
de 19e eeuw. het zou toch zonde zijn
dat te laten verloren gaan! n
www.royalboch.com
Een servies van het Boch-gamma.
November 2008 NATIONALE LOTERIJ
© royal Boch
47
PATrImoNIum

PATrImoNIum
Er wordt goed
gezorgd voor
het zorgerfgoed
de nationale Loterij steunt het in
kaart brengen van het erfgoed.
zo zal een vorser gedurende
5 maanden een stand van zaken
opmaken voor de vzw vereniging
voor de geschiedenis van de
hospitalen en de zorg.
door Steven Graauwmans
In 2005 werd de tweetalige, multidisciplinaire
vereniging voor de geschiedenis
van de hospitalen en de zorg
opgericht met als doelstelling in belgië
de geschiedenis van de zorginstellingen
Lessen, hospitaal Notre-Dame à
la Rose, reconstructie van
de 17e-eeuwse ziekenzaal.
Eerherstel voor oude glories
Antwerpen, Sint-Elisabethgasthuis, de 15e-eeuwse ziekenzaal.
en die van de sociale context van de
strijd tegen de armoede en uitsluiting
te bestuderen. bovendien zal de vzw
internationale banden met zusterverenigingen
versterken en deelnemen
aan door de europese unie gesteunde
projecten.
Naast het organiseren van studiedagen,
het centraliseren van informatie,
het opstarten en ondersteunen van
tentoonstellingen en colloquia, geeft de
vereniging in samenwerking met monumenten
en Landschappen verschillende
publicaties uit. In 2005 kwam op die
manier het boek Architectuur van Belgische
Hospitalen tot stand. hierin vind
je uitgebreide studies in woord en beeld
van schitterende, oude hospitalen.
Met de steun van de nationale Loterij stralen monumenten zoals
de Congreskolom en de hallepoort weer zoals in hun beste dagen.
door Steven Graauwmans
© regie der gebouwen
De Congreskolom: het Belgische
monument bij uitstek.
© g. Focant/Mrw
de Congreskolom is hét belgische
monument bij uitstek. de kolom werd
in 1850 opgericht ter ere van het eerste
Nationaal Congres en als bevestiging
van de prille belgische natie. Joseph
Poelaert, die later het justitiepaleis zou
tekenen, was de architect van dit prestigieuze
monument.
op het onderste deel van het voetstuk
leest u de namen van de burgers die
in 1830 de voorlopige regering vormden.
op de hoeken van het voetstuk
bevinden zich vier bronzen figuren die
de fundamentele vrijheden voorstellen:
de vrijheid van eredienst, van vereniging,
van onderwijs en de Persvrijheid.
vrijheden die de basis zouden vormen
van een modeldemocratie.
de klim naar het kapiteel van de
Congreskolom duurt 200 treden. Zelfs
PARELS VAN OUDE HOSPITALEN
In 2007 schonk de Nationale Loterij
een toelage aan de vereniging voor
de geschiedenis van de hospitalen en
de zorg om nog dieper in te gaan op
en een genuanceerd beeld te vormen
van het zogenaamde zorgerfgoed. een
vorser, een gerenommeerde historicus,
zal gedurende 5 maanden onderzoek
verrichten op verschillende locaties.
ook het resultaat van dit onderzoek zal
later gepubliceerd worden in boekvorm.
een uitgave om naar uit te kijken. n
www.hospitium.be
De stabiliteit van de bronzen beelden
werd verbeterd.
zonder verrekijker heb je boven uitzicht
op meer dan 30 dorpen om en rond de
hoofdstad.
Tijdens de storm van donderdag 18
januari 2007 is een van de vier bronzen
standbeelden van de Congreskolom
van zijn sokkel gevallen. het beschadigde
standbeeld stelt de Persvrijheid
voor. het beeld is 3,5 meter hoog en
weegt 4 ton. het werd gerestaureerd
in het atelier vanneste in Kortrijk, dat
gespecialiseerd is in bronswerk en na
© L. Boeij/oCMw antwerpen
© regie der gebouwen
‘Wetenschap voor iedereen’ is de basis
het rijksarchief is een wetenschappelijke instelling van de Belgische federale overheid die bestaat uit het
algemeen rijksarchief in Brussel en 19 rijksarchieven verspreid over het hele land. door Steven Graauwmans
De gevel van het Algemeen Rijksarchief
in Brussel.
Karel velle, Algemeen rijksarchivaris
staat ons te woord: “het rijksarchief
ontvangt geen structurele gelden.
Ieder jaar opnieuw moeten wij onze
verschillende projecten verdedigen en
argumenteren.” de projecten kunnen
betrekking hebben op de aankoop
van duurzame uitrustingsgoederen
zoals toestellen voor digitalisering en
reproductie, ICT­infrastructuur, e.d.,
restauratie, in juli 2008, terug op zijn
sokkel geplaatst. van de gelegenheid
werd gebruik gemaakt om de bronzen
beelden binnenin te reinigen en om de
stabiliteit van de beelden te onderzoeken.
deze werken werden uitgevoerd
dankzij de financiële steun van de
Nationale Loterij.
HET TURbULENTE LEVEN VAN
EEN STADSPOORT
van maart 2007 tot mei 2008 voerde
de regie der Gebouwen grondige
restauratie­ en aanpassingswerken aan
Tentoonstelling in de Hallepoort.
maar ook meubilair voor de opslag van
videobanden of kaartmateriaal of meubilair
voor de leeszalen, in het kader van
renovatieprojecten. dit jaar bv. wordt de
leeszaal van het Algemeen rijksarchief
(brussel) vernieuwd. “de verschillende
wetenschapsprojecten worden jaarlijks
gescreend door een comité van experts
en de geselecteerde projecten worden
opgenomen in een ministerieel besluit,
ondertekend door de minister van
wetenschapsbeleid. op deze manier
ontvangt het Algemeen rijksarchief net
zoals andere federale wetenschappelijke
instellingen elk jaar financiële steun
van de Nationale Loterij.”
HET RIjk VOOR DE bURGER
Naast een jaarlijkse dotatie via het
wetenschapsbeleid steunt de Nationale
Loterij ook andere projecten. een van
de opdrachten van het rijksarchief is
het ter beschikking stellen van historische
kaarten aan elke historisch
geïnteresseerde burger. “een ambitieus
project staat in de steigers: het
ontwikkelen van een webplatform zodat
de hallepoort uit. de hallepoort dateert
van de 14e eeuw en maakte deel uit
van de tweede stadsomwalling van
brussel: de laatste van de zeven stadspoorten
uit die tijd. vanaf dan begon
de stadspoort haar turbulente leven
en werd zij op verschillende manieren
gebruikt: voor militaire doeleinden, als
invoer­ en uitvoercontrolepost, als tempel
van de lutherse kerk, als graanzolder
en zelfs als gevangenis! vanaf 1976
was de hallepoort om veiligheidsredenen
niet meer open voor het publiek.
In 2007 vond men met het Septentrionproject
een definitieve bestemming voor
de hallepoort. dit europese project
zet negentien versterkte steden in
Nederland, belgië en het noorden van
Frankrijk in de kijker om de inwoners
van deze destijds omwalde steden te
sensibiliseren voor de waarde van hun
patrimonium. de hallepoort maakt
nu – dankzij de steun van de Nationale
Loterij – deel uit van de Koninklijke
iedereen het historisch cartografisch
materiaal via het internet zal kunnen
raadplegen.” het gaat om een project
dat samen met de Koninklijke bibliotheek,
het Koninklijk museum voor
midden­Afrika en het Nationaal Geografisch
Instituut werd ingediend. deze financiële
steun wordt erg gewaardeerd.
“bovendien is deze broodnodig”,
besluit Karel velle. “wij hopen in de
toekomst op deze constructieve manier
te kunnen blijven samenwerken met de
Nationale Loterij.” n
48 NATIONALE LOTERIJ November 2008 November 2008 NATIONALE LOTERIJ 49
© algemeen rijksarchief
© regie der gebouwen/KMKg
www.arch.be
De vernieuwde studiezaal van
het Algemeen Rijksarchief.
De Hallepoort: de laatste van
7 stadspoorten uit de 14e eeuw.
musea voor Kunst en Geschiedenis. n www.kmkg­mrah.be
© regie der gebouwen/KMKg
© algemeen
rijksarchief

PATrImoNIum
een uItzonderLIJKe
CoLLeCtIe
Met ruim 60.000 stuks is de verzameling van de nationale Loterij enig in haar
soort. de rode draad is uiteraard het spel! Maar binnen dat thema ontdekken
we ook ongebruikelijke voorwerpen van een zeldzame schoonheid. door Sandra evrard
© Jean-Luc tillière, Collectie nationale Loterij
Jacques Gouppy, ‘Affiche van
de Koloniale Loterij’.
de nieuwe, pas aangekochte
kunstwerken
van de Nationale
Loterij prijken aan de
ingang van het kleine
museum dat de verzameling
herbergt. een
daarvan is een schitterende klimpaal,
ooit gebruikt bij een kleine kermisloterij
waar de mensen vroeger hun geluk
kwamen beproeven. “Nadat ze een
nummertje kochten, klom de kleine
clown tot in de top van de mast om de
winnaar te onthullen. het is een zeldzaam
voorwerp dat ik heb gevonden
bij Franse verzamelaars van kermisvoorwerpen”,
vertelt de conservatrice
van het culturele patrimonium van de
Nationale Loterij.
de veelzijdigheid van de genres is
net wat deze eigen verzameling zo
rijk maakt. Ze is relatief uniek wat de
thema’s, maar ook wat de waarde van
de objecten betreft. bovendien werd
ze in korte tijd opgebouwd. de aanzet
50 NATIONALE LOTERIJ November 2008
kwam er in 1992, toen de Loterij een
tentoonstelling voor haar 60e verjaardag
wilde organiseren. de Nationale
Loterij haastte zich toen om het vijftigtal
loterijbriefjes en affiches uit de begintijd,
die ze nog steeds bezat, bijeen
te brengen. beetje bij beetje werd de
verzameling verrijkt met voorwerpen die
her en der bij antiquairs, in galerieën,
op markten en bij privéverzamelaars
bijeen werden gesprokkeld. een klein
museum herbergt nu de mooiste stukken
uit de collectie.
ONGEWONE, WAARDEVOLLE Of
ANTIEkE VOORWERPEN
een van de thema’s van de verzameling
is de mythologische figuur Fortuna,
die we herhaaldelijk aantreffen, en
dan vooral op een bijzonder zeldzaam
zestiende­eeuws wandtapijt. maar ze
prijkt ook op talrijke affiches, waaronder
erfenissen uit de periode van
de Koloniale Loterij, die in 1934 werd
opgericht om geld in te zamelen voor
belgisch Congo. op die affiches zien
we een zwarte, geblinddoekte Fortuna.
die blinddoek symboliseert haar wisselvalligheid,
omdat ze niet weet wie ze
gaat uitkiezen. deze symbolische figuur
vinden we ook terug op talrijke loterijbriefjes
die in die tijd werden verkocht
voor 100 frank, het weekloon van een
arbeider.
maar het is misschien toch in de verzameling
dobbelstenen dat we de meest
onwelvoeglijke voorwerpen aantreffen.
vooral de dobbelsteen in de vorm van
een vrouw die punten geeft door ofwel
op haar rug of op haar knieën te vallen,
trekt de aandacht. een ander ongewoon
voorwerp is een speelautomaat
die spelers vertelt wanneer ze zullen
sterven. Let wel: hij verklapt het uur,
niet de dag!
ook enigszins vreemd en indrukwekkend
is het met amuletten behangen
Afrikaanse beeld. deze tovenaar moest
geluk brengen tijdens de jacht. binnen
in het voorwerp zou een magische vulling
en misschien wel de vinger van een
pygmee zitten! volgens de echtgenote
van een galeriehouder in Afrikaanse
kunst zou het een zekere energie
uitstralen.
MEER zICHTbAARHEID
In een heel andere stijl kan men hier
ook een prachtig juweel bewonderen.
C
het werd in 1880 ontworpen door het
M
atelier bapst et Falize voor de gezelschapsdame
van een Portugese ko­ Y
ningin. de edelsmid liet zich inspireren
CM
door een afbeelding uit de renaissance.
MY
het juweel is getooid met twee hoorns
des overvloeds, die uitlopen in dolfijn­ CY
hoofden, afgewerkt met diamanten en
CMY
smaragden.
K
het goede nieuws is dat ook het
publiek binnenkort de kans krijgt een
deel van deze prachtige verzameling
te bewonderen, wanneer het Koninklijk
museum voor Schone Kunsten in de
herfst van 2009 een tentoonstelling organiseert.
Intussen worden de werken
ook gedigitaliseerd voor een virtueel
museum dat het publiek online zal kunnen
bezoeken. n
Een speelautomaat die het uur van
de dood vertelt.
© Frédéric dehaen, Collectie nationale Loterij
DE NATIONALE LOTERIJ CREËERT KANSEN VOOR U
De Nationale Loterij schenkt pakketjes van
maximum 10 vrijkaarten voor ‘Het Terracotta
Leger van Xi’an’ aan de eerste 50
groepen die zich aanmelden.
Stuur snel een aanvraag met alle gegevens betreffende uw groep en een bondige beschrijving
van haar activiteiten naar het volgende adres:
* per brief: Nationale Loterij, Actie ‘Terracotta Xi’an’, Belliardstraat 25-33, 1040 Brussel
* per mail: xian@nationale-loterij.be
www.nationale-loterij.be
De door u verstrekte gegevens worden opgenomen in de bestanden van de
Nationale Loterij, Belliardstraat 25-33, 1040 Brussel. In overeenstemming met
de wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer heeft u een inzage- en
correctierecht van deze gegevens. U kunt te allen tijde uw gegevens
kosteloos laten schrappen uit ons bestand.
HET
TERRACOTTA LEGER
VAN XI’AN
SCHATTEN VAN DE EERSTE KEIZERS VAN CHINA
MUSEA MAASEIK
1 oktober 2008 > 31 maart 2009
Minderbroederskerk
Deze toegangskaarten worden
toegekend volgens het eenvoudige
principe ‘first come, first served’.
musea@maaseik.be * T 070 21 01 25 * www.museamaaseik.be

DE NATIONALE LOTERIJ IS OOK DAAR
WAAR JE HET NIET VERWACHT.
Soms moet je heel goed kijken om het op te merken. De Nationale
Loterij speelt voortdurend een actieve rol in de samenleving. Elk jaar creëert
ze kansen voor honderden projecten in de sociale, culturele, wetenschappelijke,
humanitaire en sportieve sfeer. Kansen voor iedereen. En
daarom vind je de Nationale Loterij ook daar waar je het niet verwacht.