Introductiebrochure studenten: 'PAAZ' - Sfz.be

SF ZSINT-FRANCISKUSZIEKENHUISIntroductiebrochurestudenten:‘PAAZ’

InhoudVoorwoord.1. Voorstelling van de eenheid.1.1 Architectonisch1.2 Multidisciplinair team1.3 Patiëntenpopulatie2. Taakinhoud en Taakverdeling.2.1 Organisatie van de verpleegzorg2.2 Dagindeling2.3 Specifieke verpleegkundige interventies3. Specifieke aandachtspunten op de afdeling.3.1 Algemeen3.2 Begeleiding3.3 Observaties en rapportage4. Verwachtingen.

VoorwoordAls eerste wil ik je in naam van het hele team welkom heten op onzeafdeling.PAAZ staat voor Psychiatrische Afdeling in een AlgemeenZiekenhuis.Als je deze brochure ter hand neemt, wil dit mogelijk zeggen dat jetijdens een stageperiode bij ons zal verblijven. Deze brochure heeftdan ook tot doel om de eerste stappen op onze afdeling wat tevergemakkelijken. Je krijgt in vogelvlucht een overzicht van wat onzeafdeling aan zorg te bieden heeft en welke jouw rol hierin kan zijn.Het gaat hier enkel om een eerste indruk. We zullen niet verwachtendat je deze brochure uit je hoofd kent, doch een aandachtig lezer zalhet zeker gemakkelijker hebben tijdens de eerste dagen op deafdeling.Het spreekt vanzelf dat het team je zal bijstaan met raad en daad.Tenslotte wil ik je nog even meegeven dat angst voor de psychiatrie,voor een groot deel angst voor het onbekende inhoudt. In het omgaanmet psychisch zieke mensen, worden we geconfronteerd met onzeeigen noden en beperktheden. Dit kan een openbaring betekenenvoor de hulpverlener, of net beangstigend werken indien je aan jeeigen psychische gezondheid twijfelt. Het spreekt vanzelf dat je vooralin geregelde gesprekken met professionelen uiting kan geven aan jetwijfels en onzekerheden binnen de onbekende wereld van depsychiatrie.Namens het hele team wens ik je een leerrijke en boeiende stage toe.Kristof VandingenenHoofdverpleegkundige - PAAZ

1.1 ArchitectuurDe PAAZ bevindt zich in de A-blok, op het gelijkvloers.In dezelfde vleugel bevindt zich ook de sociale dienst.Het is mogelijk dat de buitendeur toe is, doch deze wordt nooitgesloten.We zijn een open afdeling waarbij iedereen binnen de afdelingsregels,de afdeling vrij kan betreden en verlaten.1.2 Multidisciplinair teamMedisch team:Psychiater diensthoofd:Dr. Sven EstercamPsychiaters:Dr. Gert NeirinckDr. Sven EstercamDr. Eva VansummerenVerpleegkundig team:Hoofdverpleegkundige:Kristof VandingenenVoorstelling van de eenheidMentoren:Petra LuytenPeggy GoossensInge MichielsManuel Prada LopezGoele Schaeken (voor daghospitalisatie)

Voorstelling van de eenheidAndere medewerkers:Sociale dienst: Caroline Van SweeveltPsychologen: Dirk Deferm en Karen WillemsErgotherapeuten: Michel Mallet en Goele VandekerkhofKinesist1.3 PatiëntenpopulatiePatiënten worden steeds uit vrije wil opgenomen. Het is zelfs wettelijkniet toegestaan om een patiënt met een maatregel (bv. collocatie) oponze afdeling op te nemen. Indien tijdens een opname beslist wordtom een patiënt te laten colloceren, zal deze naar een andere instellingovergeplaatst worden.In het onderstaand overzicht zijn de diagnoses opgenomen van hetjaar 1996. Veel van de ziektes zullen je onbekend voorkomen, dochhet belangrijkste is dat op onze afdeling veel verslaafden en mensenmet allerhande depressies opgenomen worden.Medicatie/ alcoholverslaving en abusus: 30.2 %Depressie: 20.9 %Psychose / schizofrenie: 10.2 %V – code: 9.1 %Persoonlijkheidsstoornis (as II): 9.2 %Affectieve stoornissen: 4.2 %Illegale drugs: 5.8 %Somatisatie: 4.8 %Bipolaire stoornis: 3.4 %Agressieve suïcide: 0.8 %Korsakov: 0.2 %Dementie: 0.6 %Zwakzinnigheid: 0.6 %

Voorstelling van de eenheidTer verduidelijking van de werking van onze afdeling zal ik in het korteen opname van een patiënt op onze afdeling doorlopen :Ongeveer 80 % van onze patiënten worden opgenomen via despoedgevallendienst met een verwijsbrief van de huisarts. 18 % vande opnames zijn “gepland”, waarbij onze psychiaters een datum vanopname met de patiënt afgesproken hebben. Tenslotte wordtongeveer 2 % van de opnames doorverwezen van andere afdelingenbinnen het ziekenhuis.Daar veruit de meeste opnames via de spoedgevallendienstgeschieden, wordt een opnameverloop via deze weg geschetst.De patiënt meldt zich aan op de spoedgevallendienst, al dan niet meteen verwijsbrief van de huisarts.De psychiater van wacht (buiten de kantooruren) wordt om eenconsult gevraagd, waarna de patiënt gezien wordt op spoed.De psychiater zal dan beslissen tot een opname.De verpleegkundige van dienst wordt verwittigd van de opname en depatiënt wordt naar de afdeling gebracht. De psychiater heeft dan al demedicatie en de nodige onderzoeken (EEG, bloed- enurineonderzoek, internistisch consult, …) voorgeschreven.De verpleegkundige installeert de patiënt op de kamer, doet eenuitgebreide verpleegkundige intake en familieleden worden ingelichtover de afspraken die gelden op de afdeling. De patiënt krijgt eenonthaalbrochure overhandigd. Na het vervullen van een aantaladministratieve handelingen door de verpleegkundige, is de opnameeen feit.

Voorstelling van de eenheidNa opname komt de patiënt in de oriëntatiegroep. In deze groep zijnhet aantal therapieën beperkt, waardoor de patiënt de eerste dagende kans krijgt om tot rust te komen.De eerste dagen na opname wordt de patiënt gezien door de psycholoog.Bevindingen worden samengebracht en besproken op de eerstvolgendeteamvergadering. Hieruit wordt een behandelplan gedistilleerd, datin regel met de patiënt besproken wordt.Het behandelplan wordt wekelijks en indien nodig dagelijks,geëvalueerd en bijgestuurd waar nodig.Indien de patiënt aan een aantal voorwaarden voldoet, gaat hij/zij overnaar de stabilisatie- of copinggroep.Deze voorwaarden zijn:• medicatietrouw• motivatie om behandeld te worden• therapiedeelname in de oriëntatiegroep• voldoende stabilisatieVerblijfsonderbrekingen worden toegestaan als de patiëntgestabiliseerd is. Patiënten starten in de O-groep.Het therapieaanbod is in de S-groep en de C-groep ruimer, waarbij alsnel naar ontslag of verdere behandeling gewerkt wordt.De patiënt krijgt hierbij uitvoerig de kans om zowel in groep alsindividueel over zijn problemen te praten.

Voorstelling van de eenheidDe patiënt krijgt na een korte opnameperiode de kans om teresocialiseren naar het thuismilieu middels een proefweekend.Indien nodig wordt vanuit het team contact opgenomen met externeinstanties : (vb. CAD, psychiatrisch ziekenhuis, CGG, CLG, …) om depatiënt verder te begeleiden en/of behandelen.Gedurende het verblijf van de patiënt wordt steeds gepoogd om defamilie te betrekken bij de behandeling in zo ver dat de patiënt ditwenst.Bij ontslag van de patiënt wordt er door de behandelende psychiatersteeds een ontslagbrief verstuurd naar de huisarts om continuïteit vande zorgverlening te garanderen.Indien de patiënt de behandeling vroegtijdig beëindigt, gaat hij tegenadvies en dus buiten de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis metontslag. Hiervoor dient dan ook een verklaring te worden ondertekend.De nazorg gebeurt meestal door de huisarts, doch veelal worden patiëntenin nazorg gevolgd door de psychiater op consultatieve basis.Tenslotte beschikken we zelf ook over een mogelijkheid totnabehandeling. De nabehandeling gebeurt in ons ziekenhuis via dedaghospitalisatie, waar er vier groepen zijn:• groep voor stemmingsstoornissen• afhankelijkheidsgroep• groep voor resocialisatie• stabilisatiegroep

Voorstelling van de eenheidIn de laatste groep komt de patiënt één maal per week.Patiënten uit de andere groepen komen twee maal per week naar hetziekenhuis om therapie te volgen van 09u00 tot 16u00.Goele en Ann staan in voor de verpleegkundige begeleiding van depatiënten die in daghospitalisatie komen.Zij hebben verder een belangrijke coördinerende functie tussen deverschillende disciplines die zich met de zorg van de patiënt bezighouden. Het is dan ook belangrijk te weten dat voor een stage in dedaghospitalisatie andere eisen gesteld worden dan in deopnameafdeling.

Voorstelling van de eenheid2.1 Organisatie van de verpleegzorgEr zijn verschillende werktijden voorzien binnen de afdeling:V: 6u30 – 14u36 (vroege vroege dienst)V8: 7u00 – 15u06 (vroege dienst)D: 8u00 – 16u06 (hoofdverpleegkundige)D5: 8u30 – 16u36 (daghospitalisatie)D10: 9u00 – 17u06 (psycholoog)L: 13u54 – 22u00 (late dienst)W: 21u37 – 6u45 (nacht dienst)De dienstregeling van de studenten hangt ter inzage op hetmagneetbord in het verpleeglokaal. Hierop kan je ook zien wanneer ermentoren en stagebegeleiding op de afdeling zijn.De eerste dag van je stage krijg je uitleg over de werking van deafdelingTijdens je stageperiode zal je werken met alle verpleegkundigen. Zijcoördineren de zorg rond de patiënt, vullentherapieën in en doen opnames en ontslagen.We verwachten van jou dat je evolueert van observator tot participantin het verpleegproces.We werken volgens het principe van integrerende verpleging, waarbijhet SVH een belangrijke rol speelt.Het mentorschap is goed uitgebouwd, waarbij de zorg voor elkepatiënt gepersonaliseerd is naar individuele verpleegkundigen.

2.2 DagindelingVoorstelling van de eenheid06u30 – 06u45: verpleegkundige briefing06u45 – 08u00: klaarzetten medicatiewekken van de patiëntenverzorging van patiënten met nadruk op stimulatieen begeleidingadministratieve handelingenbloed- en urinecollectes bij opname08u00 – 08u30: begeleiding bij ontbijtuitdelen medicatiebriefing hoofdverpleegkundige08u30 – 09u15: eerste rapportage09u15 – 10u15: therapie – invulling10u15 – 10u45: koffiepauze is mogelijkadministratieve ondersteuning psychiater10u45 – 11u45: therapie – invulling12u00 – 12u30: middagmaal patiëntenuitdelen medicatie12u30 – 13u30: tweede rapportageverpleging gaat in enkele groepen eten14u00 – 14u30: briefing van vroege dienst naar late dienst14u30 – 16u00: therapie-invullingbeluisteren patiënten17u30 – 18u00: avondmaal patiëntenuitdelen van medicatie18u00 – 20u00: bezoekuren20u00 – 21u00: derde rapportage21u00 - 21u30: uitdelen nachtmedicatie kan tot 23u0021u30 – 22u00: briefing aan de nachtverpleegkundige00u00: alle patiënten dienen op hun kamer te zijn22u00 – 06u45: nachtdienst waakt !

Voorstelling van de eenheidOp de vorige pagina’s werd een ideale dag geschetst. Tussen al diemooi gepositioneerde uren en taken dienen per jaar een 800-talpatiënten opgenomen en ook weer ontslagen worden. Gezien het feitdat vooral een opname meerdere uren in beslag kan nemen, betekentdit dat we als verpleegkundigen erg flexibel en creatief dienen te zijnin het benaderen van ons ideaal dagprogramma.Ik zou er de nadruk op willen leggen dat een leerling bij ons een grotemate van vrijheid (lees verantwoordelijkheid) toegemeten krijgt in hetinvullen van de stage. Ons team is relatief klein, waardoor eenleerling met de nodige motivatie en maturiteit een groot aantal takenkan en mag vervullen, tot therapie-invulling toe. Het spreekt vanzelfdat dit steeds gebeurt onder het waakzaam oog van eenverpleegkundige.2.3 Specifieke verpleegkundige interventiesEen stage op een psychiatrische afdeling verloopt begrijpelijkerwijzeanders dan op een algemene afdeling binnen het ziekenhuis.Zo is er slechts een kleine hoeveelheid aan verpleegtechnische zorgdie op onze afdeling gebeurt op geregelde basis:• voorbereiding, toediening van en toezicht op intraveneuzeperfusies• voorbereiding en uitvoeren van bloednames (bij elke opname)• droog asceptische verbanden• medicatie klaarzetten en toedienen per os, IM of desgewenst viaeen infuus• glycemiebepalingen• hulp bij het dagelijks toilet van een patiënt indien nodig.Hierbij steeds via drie stappen werken :• ondersteunen via boodschappen• begeleiden met bieden van hulp• overnemen van de zorg indien nodig• begeleiden van patiënten naar tal van onderzoeken

Voorstelling van de eenheidHet mag duidelijk zijn dat het assortiment aan verpleegkundigehandelingen op onze afdeling beperkt is. Het accent ligt bij ons niet opverpleegtechnische prestaties, doch andere verpleegkundigekwaliteiten komen meer aan bod:• Observatie en rapportage:Hierbij is het van belang dat het gedrag van de patiëntgerapporteerd wordt en niet onze subjectieve interpretatie van ditgedrag. Dit komt op de tweede plaats.• Luistervaardigheid:Een luisterend oor kan in vele gevallen helend werken. Het gevenvan goedkope adviezen is af te raden en kan zelfs gevaarlijk zijnals de patiënt het advies anders interpreteert.• Een positief kritische attitude:Ons werk en onze aanpak in vraag stellen geeft ons ookgroeimogelijkheden.• Zelfkennis:De mate waarin een student open staat tot zijn eigen kunde envooral onkunde, zal de mate bepalen waarin de leerling op eenveilige manier werkt, een aantal dingen bijleert en de stage alszinvol en verrijkend ervaart.

Voorstelling van de eenheid3.1 AlgemeenOverleg zeker de eerste dagen steeds met een verpleegkundige watje gaat doen.Bevraag je over de patiënten voordat je een gesprek aanknoopt rondzijn/haar problematiek.Dossiers zijn er om in gelezen te worden. Doe dit dagelijks, meerinformatie geeft meer veiligheid !!! Indien je een aantal termen nietbegrijpt, kan je steeds om uitleg vragen. Doe dit ook! Zo lijkt de termschizofrenie of neurose wel enigszins bekend, doch dezepathologieën uiten zich in vele verschijningsvormen en zijn niet altijdals dusdanig herkenbaar.3.2 BegeleidingIn contacten met familieleden en kennissen van de patiënt, dient dehoogste discretie gewaarborgd te zijn. We zijn gebonden aan hetberoepsgeheim en daarom is het ook raadzaam om familieleden enkennissen door te verwijzen naar de verpleging of met hen te sprekenonder supervisie van een verpleegkundige.Deze regel geldt overigens voor elk contact dat je kan hebben inverband met een patiënt (zowel persoonlijk als over de telefoon).

Aandachtspunten op de afdeling3.3 Observaties en rapportageHet is de stageplek bij uitstek om je observatievermogen aan tescherpen. Non-verbale communicatie is een veel gehanteerde maniervan communiceren bij patiënten en onze interpretatie hiervan kanbepalend zijn of we therapeutisch werken of niet. Zo zal niet alleen watde patiënt zegt, doch hoe hij het zegt, bepalend zijn om de inhoud vande boodschap naar waarde te schatten.Woorden vervliegen, wat geschreven is blijft. Rapporteer gedrag vande patiënt en interpreteer dit gedrag indien je behoorlijk zeker bent vanje stuk. Het dossier wordt door een aantal hulpverleners alswerkinstrument gehanteerd. Hierdoor is het van belang dat je verslagzowel naar inhoud als naar spelling de tand des tijds kan doorstaan.

Aandachtspunten op de afdelingDe verwachtingen die we naar studenten stellen zijn niet zozeerjaargebonden. Er zijn twee speerpunten:Naar attitude:Enige mate van assertiviteit.Verpleegkunde is een sociaal beroep en dit mag ook blijken uit destage.Voldoende verbaliteit.De psychiatrie mag dan wel een onbekende wereld zijn; als er geenvragen gesteld worden, blijft het onontgonnen gebied.Voor ons bestaan er geen domme vragen, alleen domme antwoorden.InitiatiefnameDe eerste dagen van de stage is de begeleiding erg strak. Na eentijdje zal de begeleidende verpleegkundige de leerling de kans gevenom de dagvulling zelf mee te bepalen. Er wordt alzo verwacht dat deleerling initiatieven ontplooit die het hem/haar toelaten om de afdelingbeter te leren kennen. Wij zijn ten allen tijde bereid om hulp te bieden,maar dan dient deze wel gevraagd te worden. Dat er fouten zullengemaakt worden, lijkt me evident en is ook inherent aan onze maniervan werken.Tenslotte kunnen we alleen maar hopen dat je als leerling met eenopen geest naar onze afdeling komt. We zijn ons ervan bewust dat ernaar de psychiatrie toe, veel vooroordelen bestaan. Bijna elke leerlingdie bij ons was, vond de psychiatriestage een positieve uitdaging.

VerwachtingenNaar kennisWe verwachten dat je na je stage kennis hebt van eenaantal basale gegevenheden van de afdeling:• de meest voorkomende ziektebeelden en enkele symptomen• de meest gebruikte medicatie, de werking en enkelenevenwerkingen• het verloop van een opname van een patiënt.Hoe behandelen we een patiënt op de PAAZ?• op een vlotte wijze rapporteren in het verpleegdossier, in functievan het behandelplanVerdere doelstellingen zijn gebonden aan de studierichting en hetstudiejaar. De doelstellingen lopen dan grotendeels samen met destagedoelstellingen vanuit de school.

Aantekeningen

Aantekeningen

SF ZSINT-FRANCISKUSZIEKENHUISSint-FranciskusziekenhuisP. Paquaylaan 1293550 Heusden-ZolderTel. 011 71 50 00Fax. 011 71 50 01www.sfz.be