HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN - vzw farmaka asbl

BINNENSTE CIRKEL :Door een gerichte anamnese en een gericht klinischonderzoek de ernstige oorzaken uitsluiten :> Specifieke slaapaandoeningen :slaapapneu syndroom, narcolepsie.> Psychiatrische aandoeningen :depressie met suïcidegevaar, psychose. Denkbijvoorbeeld aan de manische fase van de bipolairestoornis als de behoefte van de patiënt aan slaapafgenomen is (bijv. zich uitgerust voelen na slechtsdrie uur slaap).> Lichamelijke aandoeningen :hyperthyreoïdie, ernstige intoxicatie.Omdat slaapproblemen een risicofactor vormen voorsuïcide bij depressie, dient de arts bij co-morbiditeit vaninsomnia met depressie actief na te vragen of er sprakeis van suïcidale gedachten : “Denkt u wel eens dat uliever niet meer zou wakker worden ?” Zo ja : “Denktu er wel eens aan om zelf een einde te maken aan uwleven ?”Een patiënt met het slaapapneu syndroom(SAS) klaagt meestal niet van slapeloosheid, maarondervindt een storende slaperigheid overdag. Ookochtendhoofdpijn komt vaak voor. Typisch staatbij heteroanamnese het hevig snurken op devoorgrond en de patiënt heeft vaak overgewicht ofhypertensie.- Peilen naar psychiatrische aandoeningen(stemmings- en angststoornissen, niet-suicidaledepressie,…).- Slaapstoornissen bij depressie kenmerken zichkarakteristiek door een te vroeg wakker worden.Ook inslaapstoornissen, veelvuldig wakkerworden, (angst)dromen en hypersomnolentiekunnen bij patiënten met depressie voorkomen.Vaak ziet men bij depressie meer REM slaap envervroegde REM slaap, patiënten klagen dan ooksoms meer over dromen of zelfs nachtmerries.In tegenstelling tot de meeste andere situatieswaarbij slapeloosheid zich voordoet, neemt deresulterende moeheid bij de patiënt met depressieniet toe maar af in de loop van de dag. Tenslottemoet bij het samengaan van slapeloosheid metandere, soms vage klachten ook gedacht wordenaan een gemaskeerde depressie.> Zijn er naast de slapeloosheid andere lichamelijkeklachten ?- Peilen naar lichamelijke symptomen of chronischsomatische aandoeningen.> Hoe is het met de algemene leef- enwerkomstandigheden van de patiënt gesteld ?- Peilen naar verstoring van het dag- ennachtritme (door o.a. ploegendienst, jetlag,ziekenhuisopname, slechte slaaphygiëne,…).BUITENSTE CIRKEL :Indien oorzaken uit de binnenste cirkel uitgeslotenzijn, worden werkhypotheses uit de buitenste cirkelnagekeken aan de hand van volgende vragen :> Heeft zich in de voorbije weken een belangrijkeverandering in het leven van de patiënt voorgedaanof zijn er gebeurtenissen geweest waarover depatiënt piekert ?- Peilen naar psychosociale problemen (rouw,relatieconflict, stress,…) die kunnen leiden totpiekeren, zich niet kunnen ontspannen, moeitehebben met inslapen.> Hebben zich stemmingsveranderingen of angstenvoorgedaan gedurende de laatste weken ?> Wat is het gebruik van genotsmiddelen (alcohol,koffie, tabak,…) en medicatie door de patiënt ?- Peilen naar intoxicaties en iatrogene oorzaken(alcohol, cafeïne, theïne, nicotine, activerende alssederende psychofarmaca, illegale drugs, lipofieleß-blokkers, eetlustremmers, schildklierhormonen,ß-mimetica, diuretica en corticosteroiden).> Zijn er specifieke klachten die kunnen wijzen optypische slaapaandoeningen ?- Peilen naar restless legs syndroom en periodiclimb movement disorder (4 kenmerken :onaangename sensaties in de onderbenen,toename van de bewegingsstoornissen in rust,afname bij beweging, aanwezigheid van eencircadiaans ritme).- 34 -