HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN - vzw farmaka asbl

Er dienen ook een aantal psychiatrische problemenuitgesloten te worden die gepaard kunnen gaanmet angst, zoals pathologische stress (zie volgendhoofdstuk), een depressie, de gevolgen van pesterijen,psychotische toestanden, het gebruik en misbruikvan bepaalde producten die het bewustzijnsniveauveranderen zoals koffie, amfetaminen of cocaïne, entot slot een ontwenningssyndroom.U vindt hierna een korte beschrijving van dezeaandoeningen. (Raadpleeg de DSM IV voor meerinformatie) :> Pathologische stress en gevolgen vanpesterijen (zie module stress)van cannabis kan onderliggende angsttoestandenverergeren. Dat geldt ook voor alcohol. Amfetaminenen ecstasy kunnen paniekaanvallen veroorzaken.> OntwenningEen ontwenning die onvoldoende begeleid wordt,gaat vaak gepaard met een toestand van angst die alszeer onaangenaam ervaren wordt. Deze angsttoestandis vaak de reden dat de ontwenning uiteindelijk faalt.De angst treedt op bij het stoppen met roken, bijalcoholontwenning, bij het afkicken van drugs, evenalsbij het stoppen met slaap- en kalmeermiddelen.Aarzel niet om de procedure van ontwenning toe tevertrouwen aan een specialist, als u niet vertrouwdbent met deze techniek.> DepressieEen depressie gaat vaak gepaard met angst enangstgevoelens. We mogen niet aan een depressievoorbijgaan door ons volledig in beslag te laten nemendoor de angstklachten.Een depressief syndroom wordt gekenmerkt door :> Dysforie. Het gaat vaak om een sombere stemming,maar dysforie kan zich ook manifesteren als een vaagslecht gevoel of prikkelbaarheid.> Anhedonie. Het verlies van interesse en plezier inactiviteiten waaraan de persoon gewoonlijk plezierbeleeft.> PsychoseAngsttoestanden komen vaak voor bij het ontstaan oftijdens de heropleving van een psychose. Ze stemmenovereen met een gevoel van onbehagen van depersoon die het gevoel heeft zijn psychische integriteitte verliezen (versnippering). Een psychose wordt inhet begin vaak gekenmerkt door : grilligheid (bijschizofrenie), terugtrekking, overdreven wantrouwen,angst met soms gewelddadige handelingen.Hallucinaties en wanen zijn niet altijd waarneembaartijdens het ontstaan van een psychose en zijn niet deregel.> Gebruik en misbruik van bepaalde stoffenHet gebruik van drugs maar ook veel courante stoffenkunnen verhoogde angst teweegbrengen. Tabaken koffie zijn psychostimulantia. Overmatig gebruik6- Stappen in het voorschrijven> De kwalen benoemenIn de eerstelijn gebeurt het vaak dat een patiënt erzich niet van bewust is dat hij angstig is. Hij zal bij deaanmelding de lichamelijke symptomen benadrukken(hartkloppingen, pyrosis, druk op de borst, hoofdpijn…).Nadat de patiënt aan een lichamelijk onderzoekonderworpen is (angst kan bijvoorbeeld maagzwerenveroorzaken), benoemt u zijn lijden en deelt u hemmee dat angst wel degelijk lichamelijke kwalen kanveroorzaken. Weten dat hetgeen men meemaakt angstheet, doet de angst al afnemen, in vergelijking met deangst om kanker of een infarct te hebben.Richtlijnen bij het informeren van de patiënt :> Neem het lijden serieus en banaliseer het niet in dezin van : “U hebt niets, het zijn zenuwen”.> Stel de patiënt gerust door enkele nuttige technischehandelingen uit te voeren, zoals bloed nemen,de bloeddruk meten of een elektrocardiogrammaken…> Maak de patiënt duidelijk dat angst zich somsuitsluitend in de vorm van lichamelijke symptomenkan manifesteren (fase 1 van de motivatiecyclus, ziehierna). Sommige patiënten zijn hiervan niet op dehoogte.- 13 -