Literatuurverkenning 'Een ziekte komt zelden alleen - Vilans

Hoofdstuk 1Co- en Multimorbiditeit: een korte beschrijving1.1 InleidingEen ziekte komt zelden alleen. In Nederland hebben anderhalf miljoen mensen meer dan één ziekte en ditheeft negatieve gevolgen voor hun kwaliteit van leven. Het kan toeval zijn dat er meerdere ziektesonafhankelijk van elkaar voorkomen bij een persoon, maar vaker zien we dat een ziekte een gevolg is vaneen andere ziekte, of dat een bepaalde risicofactor leidt tot verschillende ziektes bij één persoon. Er zijnzelfs bepaalde combinaties van ziekten die vaker voorkomen dan verwacht (31). In dit hoofdstuk wordtdieper ingegaan op kenmerken van co– en multimorbiditeit.1.2 TerminologieDe termen comorbiditeit en multimorbiditeit worden in de praktijk door elkaar gebruikt (27). Toch zijndeze begrippen verschillend van betekenis:o Co-morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen gerelateerd aan een (chronische) ziekte(bijvoorbeeld depressie bij dementie) (1,21)o Multi-morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen/ziekten tegelijk aanwezig (bijvoorbeeldparkinson en incontinentie) (1)Voor de leesbaarheid van dit stuk is ervoor gekozen om de term comorbiditeit te gebruiken, waarbij danzowel comorbiditeit als multimorbiditeit bedoeld wordt.1.3 Hoeveel mensen hebben comorbiditeit?In absolute cijfers uitgedrukt hebben 1,3 miljoen Nederlanders meerdere ziekten tegelijkertijd. Nederlandtelt minimaal 4,5 miljoen chronische zieken, dit betreft dus een kwart van hen (31). Niet altijd iscomorbiditeit ingewikkeld, vooral complexe comorbiditeit en comorbiditeit bij kwetsbare ouderen hebbengrote gevolgen voor patiënten en zorgverleners (4).Comorbiditeit komt vaker voor naarmate men ouder wordt. Tussen de 65 – 80 jaar heeft éénderde tottweederde van alle personen meer dan twee ziekten. Bij personen ouder dan 80 jaar is de kans noggroter: 70 tot 80% van hen heeft comorbiditeit (4,11,21).Als er een onderscheid gemaakt wordt tussen lichamelijke en geestelijke aandoeningen, kan gesteldworden dat de helft van de mensen met een psychische aandoening ook een lichamelijke aandoeningheeft (31).4