12.07.2015 Views

Beleidsnota Bestuurszaken 2009-2014 - Vlaanderen.be

Beleidsnota Bestuurszaken 2009-2014 - Vlaanderen.be

Beleidsnota Bestuurszaken 2009-2014 - Vlaanderen.be

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

InhoudLijst afkortingen..............................................................................................5Managementsamenvatting...........................................................................71 INLEIDING.............................................................................................102 OMGEVINGSANALYSE..........................................................................122.1 Algemene ontwikkelingen met gevolgen voor het<strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken....................................................................122.2 Ontwikkelingen in en rond het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken............133 STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN ....................1423.1 Daadkrachtig management door samenwerking en synergie .............143.1.1 De ambtelijke samenwerking versterken tegen verkokering.... 143.1.2 Efficiëntiewinsten realiseren..................................................... 153.1.3 Verhogen van de autonomie en flexibiliteit over <strong>be</strong>heervan de middelen ....................................................................... 173.1.4 Vereenvoudigen van controle en toezicht op maat van deVlaamse overheid...................................................................... 173.1.5 Verzekeren van deugdelijk <strong>be</strong>stuur........................................... 193.1.6 Stimulansen voor een waardengedreven <strong>be</strong>drijfscultuur.........203.2 Een open en innovatieve overheid voor een <strong>be</strong>tere dienstverlening.203.2.1 Een kwalitatieve dienstverlening garanderen ........................... 213.2.2 Open en luisterende overheid...................................................223.2.3 Integere overheid blijvend garanderen.....................................233.2.4 Innovatieklimaat binnen de Vlaamse overheid stimuleren........243.3 Naar een vernieuw(en)d P&O <strong>be</strong>leid...........................................................253.3.1 Naar een vernieuw(en)d personeels<strong>be</strong>leid gericht oplange termijn ambities...............................................................253.3.2 Personeels<strong>be</strong>hoeften proactief in kaart brengen enkoppelen aan processen............................................................263.3.3 Talentvolle medewerkers aantrekken .......................................263.3.4 Creëren van een waardengedreven leiderschapscultuur..........283.3.5 Inzetbaarheid vergroten............................................................283.3.6 Competitieve ar<strong>be</strong>idsvoorwaarden koppelen aan eendoordachte loopbaanstrategie .................................................293.3.7 Persoonlijke ontwikkeling in functie van strategie, talenten ambitie.................................................................................303.3.8 Naar een meer geïntegreerd welzijns<strong>be</strong>leid..............................303.3.9 Elk talent telt: de kracht van diversiteit <strong>be</strong>nutten...................... 31


3.3.10 Personeelsregelgeving als ondersteuning.................................333.4 Met ICT en e-government naar geïntegreerde oplossingen..................333.4.1 Naar een efficiënte en sterke ICT-organisatie voor deVlaamse overheid......................................................................343.4.2 Flexi<strong>be</strong>le, gemeenschappelijke ICT-dienstverlening en-platformen ..............................................................................353.4.3 Technologie innovatie- en doelgericht inzetten........................363.4.4 De ICT-dienstverlening uitbreiden naar lokale <strong>be</strong>sturen...........393.4.5 Kosten<strong>be</strong>wust, resultaatsgericht en duurzaam <strong>be</strong>heer vanICT-middelen ............................................................................403.5 Naar een klantgericht en <strong>be</strong>leidsondersteunendinstrumentarium voor administratieve vereenvoudiging,kwaliteitvolle regelgeving en proces- en informatie<strong>be</strong>heer..................403.5.1 Inzetten op administratieve vereenvoudiging.......................... 413.5.2 Inzetten op kwaliteitsvolle regelgeving.....................................423.5.3 Proces<strong>be</strong>heer optimaliseren vanuit het perspectief van deklant ..........................................................................................443.5.4 Kwalitatief informatie<strong>be</strong>heer als basisvoorwaarde....................463.6 Clustering van expertise rond goed opdrachtgeverschap....................483.6.1 Professioneel veranderings- en projectmanagement...............483.6.2 Goed opdrachtgeverschap voor bouwheren.............................493.6.3 Overheidsopdrachten en e-procurement..................................493.6.4 Duurzaam facilitair management en aankoop<strong>be</strong>leid.................5033.7 Naar een proactief vastgoed- en patrimonium<strong>be</strong>leid............................523.7.1 Vlaamse vastgoedportefeuille en proactief Vlaamspatrimonium<strong>be</strong>heer..................................................................523.7.2 Vlaams erfgoedpatrimonium en culturele identiteit ................533.7.3 Vlaams Bouwmeesterschap: projecten.....................................533.7.4 Vastgoed kennen om goed te <strong>be</strong>heren.....................................553.8 Naar een efficiënte, duurzame en sterke facilitaire ondersteuning....563.8.1 AFM als kenniscentrum .............................................................563.8.2 Efficiëntie en effectiviteit door facilitair management..............563.8.3 AFM: concrete huisvestingsdossiers .........................................573.9 Een overheidsbreed dienstenplatform gebouwd op sterkeentiteiten..........................................................................................................583.9.1 Oprichten van een overkoepelend dienstenplatform...............583.9.2 Versterken van de entiteiten binnen het <strong>be</strong>leidsdomein<strong>be</strong>stuurszaken...........................................................................593.10 Sterke partnerschappen voor maximale meerwaarde eindgebruiker.603.10.1 Partnerschap tussen de lokale <strong>be</strong>sturen en Vlaamseoverheid uitbouwen..................................................................60


3.10.2 De internationale partnerschappen op vlak van<strong>Bestuurszaken</strong> verder uitbouwen ............................................. 613.10.3 Waarborgen van een sterk partnerschap met depersoneelsvertegenwoordiging................................................623.10.4 Naar een samenwerking met de VlaamseGemeenschapscommissie.........................................................62Bijlagen...........................................................................................................63Bijlage 1: Regelgevingsagenda................................................................................634


Lijst afkortingenACMAFMBBBBIBIACAGCEEOCODCORVEDRPEDRLe-IBEUFODG@GGDIIABIAVAICTIDMIIAIPIVAKMOKPIKSZLANMAGDANORAAccess Control Management (toegangscontrole<strong>be</strong>heer)Agentschap voor Facilitair ManagementBeter Bestuurlijk BeleidBusiness Intelligence (organisatiekennis)Business ICT Alignment - strategische werkgroep voor afstemming van<strong>be</strong>drijfsvoering en ICTCollege van Ambtenaren-GeneraalCommissie voor Efficiënte en Effectieve OverheidCapacity on Demand (opslagruimte op verzoek)Coördinatiecel Vlaams e-governmentDisaster Recovery Planning (calamiteitenplan)Europese DienstenrichtenlijnEntiteit e-government en ICT-<strong>be</strong>heerEuropese UnieFederale OverheidsdienstGovernment at a Glance (het <strong>be</strong>stuur in een oogopslag)Geografische Data-InfrastructuurImpact Assessment Board (comité voor impactinschatting)Interne Audit van de Vlaamse AdministratieInformatie- en CommunicatietechnologieIdentiteitsManagementInter-institutioneel AkkoordInternetprotocolIntern Verzelfstandigd AgentschapKleine en middelgrote ondernemingKey Performance Indicators (sleutelprestatie-indicatoren)Kruispuntbank van de Sociale ZekerheidLocal Area Network (lokaal netwerk)Maximale Gegevensdeling tussen Administraties.Nederlandse Overheid Referentie Architectuur5


OESORIASARSBOVSERVSOAVACViAVLABESTVRINDVVSGVZWWANOrganisatie voor Economische Samenwerking en OntwikkelingReguleringsimpactanalyseStrategische adviesraadSteunpunt Bestuurlijke Organisatie <strong>Vlaanderen</strong>Sociaal-Economische Raad van <strong>Vlaanderen</strong>Service Georiënteerde ArchitectuurVlaams Administratief Centrum<strong>Vlaanderen</strong> in ActieVlaamse Adviesraad <strong>Bestuurszaken</strong>Vlaamse regionale indicatorenVlaamse Vereniging van Steden en GemeentenVereniging zonder winstoogmerkWide Area Network (supra lokaal netwerk)6


ManagementsamenvattingHet werken aan een Vlaamse overheid die efficiëntie en effectiviteit combineert met een performanteen kwalitatieve dienstverlening, is meer dan ooit een prioriteit. Voor de horizontale<strong>be</strong>leidsdomeinen en zeker voor <strong>be</strong>stuurszaken <strong>be</strong>tekent dit een grote uitdaging.Ik wil mijn <strong>be</strong>leid vormgeven op basis van 10 strategische doelstellingen. Een aantal kern<strong>be</strong>grippenlopen als hier rode draden doorheen: efficiëntie- en effectiviteit, markteconomischereflexen, kwaliteitsgericht werken, deugdelijk <strong>be</strong>stuur en waardengedreven leidinggeven,samenwerken en openheid, duurzaamheid, lastenverlaging, maximale invulling van de Vlaamse<strong>be</strong>voegdheden en <strong>be</strong>leidsdomein- en <strong>be</strong>stuurslaagoverschrijdende aanpak.1 Daadkrachtig management door samenwerking en synergieOm verkokering binnen de BBB-structuur tegen te gaan, zal ik de komende jaren verder werkenaan een sterker geheel. Deze bundeling zal niet spontaan groeien. Het College van Ambtenarengeneraalzal hierin een sleutelrol vervullen.Ik zal meer aansturen op een waardengedreven <strong>be</strong>drijfs- en leiderschapscultuur waarbij het creërenvan synergie-effecten en het samen toewerken naar de maatschappelijke doelen vooropstaan.Met het management worden significante en meetbare efficiëntiewinsten afgesproken. Eenverhoogde autonomie met <strong>be</strong>trekking tot het <strong>be</strong>heer van de middelen moet het managementhelpen deze winsten te realiseren. Deze verhoogde autonomie zal gepaard gaan met een transparanteverantwoording over de inzet van de middelen.7De interne planlast wil ik verminderen door de <strong>be</strong>leidscycli <strong>be</strong>ter op elkaar af te stemmen en hetaudit- en controleproces te stroomlijnen.2 Een open en innovatieve overheid voor een <strong>be</strong>tere dienstverleningIk wil de Vlaamse overheidsadministratie zo uitbouwen dat ze haar dienstverlening snel, soepelen integer op maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen kan afstemmen. Openheid eninteractie zijn hierbij sleutel<strong>be</strong>grippen. De dienstverlening ge<strong>be</strong>urt in functie van de <strong>be</strong>hoeftenen verwachtingen van de klanten en niet omgekeerd.Innovatie bij de Vlaamse overheid wil ik stimuleren en verankeren.3 Naar een vernieuw(en)d P&O <strong>be</strong>leidIk zal werken aan een vernieuw(en)d geïntegreerd personeels- en organisatie<strong>be</strong>leid dat zich richtop de realisatie van de strategische doelstellingen. Het aantrekken, ontwikkelen en <strong>be</strong>houdenvan het schaarse talent staat centraal. Het creëren van een waardengedreven leiderschapscultuurmet de nodige ondersteuning voor het top-en middenkader wordt daarbij niet vergeten.De uitdagingen door de vergrijzing van het personeels<strong>be</strong>stand worden aangepakt maar tegelijkertijdwordt dit ook als een opportuniteit aangegrepen voor een slankere, efficiëntere en toekomstgerichteoverheid.Waar ik een hogere inzetbaarheid en flexibiliteit vraag van de ambtenaren koppel ik dat aan competitievear<strong>be</strong>idsvoorwaarden en een doordachte loopbaanstrategie met voldoende ruimte voorpersoonlijke ontwikkeling.Diversiteit krijgt in dit geheel een prominente plaats, elk talent telt.


ontwikkeling, sociale en <strong>be</strong>taalbare huisvesting, ouderenhuisvesting, …). Het opzetten van een<strong>be</strong>heersplan voor het eigen erfgoedpatrimonium vormt hierin een <strong>be</strong>langrijke uitdaging.8 Naar een efficiënte, duurzame en sterke facilitaire ondersteuningIn tijden van budgettaire <strong>be</strong>perkingen kan een efficiënte interne werking op het vlak van ondersteunendediensten, zoals facilitaire voorzieningen, bijdragen tot de realisatie van een efficiënterewerking van het globale overheidsapparaat. Het Agentschap Facilitair Management (AFM)speelt hierin een centrale rol en moet deze positie verder uitbouwen tot een kenniscentrum.9 Een overheidsbreed dienstenplatform gebouwd op sterke entiteitenOm de dienstverlening vanuit een klantenperspectief te accentueren wil ik werken aan een overkoepelenddienstenplatform. Op deze gebruikersgeoriënteerde portaal kunnen klanten productenen diensten terugvinden die worden aangeboden door het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken enandere interne dienstverleners. Ik wil alle entiteiten van de Vlaamse Overheid, en waar mogelijkook andere overheden, gebruik laten maken van dit aanbod. Het organisatiebreed principe dathierbij moet gelden is ‘volg-of-verklaar’ (comply or explain). Dit platform moet een sterke stimulansvormen naar de interne dienstenaanbieders om hun producten en diensten grondig encorrect te standaardiseren en omkaderen.Om deze doelstelling te realiseren, wil ik de interne dienstenleveranciers versterken door het uitbouwenof instellen van een decretale omkadering en/of door het uitwerken van transparantebudgettaire en juridische kaders waarbinnen de entiteiten efficiënter kunnen opereren.910 Sterke partnerschappen voor maximale meerwaarde eindgebruikerDe wijze waarop de Vlaamse overheid met haar <strong>be</strong>langrijkste partners omgaat, vind ik uitermate<strong>be</strong>langrijk. Zowel de <strong>be</strong>voegdheden <strong>Bestuurszaken</strong> als Binnenlands Bestuur vallen onder mijnverantwoordelijkheid. Deze combinatie biedt uitgelezen kansen om het <strong>be</strong>leid met <strong>be</strong>trekkingtot het <strong>be</strong>stuur van de Vlaamse, de lokale en de provinciale overheid meer onderling af te stemmenen <strong>be</strong>stuurslaagoverschrijdend samen te werken. Daarnaast wens ik bij te dragen aan eenmeer actief buurlanden<strong>be</strong>leid en de interregionale samenwerking te maximaliseren. Tot slot zalik ook de nodige aandacht schenken aan het <strong>be</strong>stendigen van een aantal <strong>be</strong>langrijke internepartnerschappen zoals met de vertegenwoordiging van het personeel en wens ik een samenwerkingaan te gaan met de Vlaamse Gemeenschapscommissie.


grensoverschrijdend kan de efficiëntieverhoging en administratieve lastenverlaging versterken.De Vlaamse Regering is van oordeel dat een grondige staatshervorming een noodzakelijk instrumentis en blijft ijveren voor een <strong>be</strong>leid dat meer op maat is van de deelstaten. Dit houdt inzowel een aanpassing van het <strong>be</strong>leid aan de noden en de specifieke <strong>be</strong>leidsvoorkeuren van dedeelstaten als een gepaste financiële verantwoordelijkheid. Door een staatshervorming kunnenalle overheden krachtiger <strong>be</strong>leidsinstrumenten verwerven om een antwoord te bieden op de<strong>be</strong>langrijke maatschappelijke, economische en budgettaire uitdagingen. Om een <strong>be</strong>leid te kunnenvoeren dat <strong>Vlaanderen</strong> aansluiting geeft bij de kopgroep in Europa en voor de toekomst van<strong>Vlaanderen</strong> zorgt, zal ik maximaal gebruik maken van de <strong>be</strong>voegdheden binnen het grondwettelijken wettelijk kader.Op een effectieve manier oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken ontwikkelen enimplementeren, vergt een afgestemde en geïntegreerde aanpak van de <strong>be</strong>leidsvorming. Meeren meer <strong>be</strong>leidsthema’s vragen om een <strong>be</strong>leidsdomein- en <strong>be</strong>stuurslaagoverschrijdende aanpak.De lokale <strong>be</strong>sturen <strong>be</strong>kleden een centrale plaats in het Vlaamse overheids<strong>be</strong>stuur. Eenhergroepering van <strong>be</strong>voegdheden, vanuit een breed gedragen partnerschap met de lokale enprovinciale overheden, moet het <strong>be</strong>stuur dichter bij de burger brengen. Dat ik <strong>Bestuurszaken</strong> enBinnenlands <strong>be</strong>stuur binnen mijn <strong>be</strong>voegdheden kan koppelen, biedt <strong>be</strong>langrijke opportuniteitenin dat verband.De bovenstaande kern<strong>be</strong>grippen lopen als rode draden door mijn <strong>be</strong>leidsdoelstellingen voordeze regeerperiode.Het Vlaams Regeerakkoord <strong>2009</strong>-<strong>2014</strong> <strong>be</strong>steedt veel aandacht aan de uitdagingen voor deVlaamse overheid als organisatie. Deze vormen dan ook een stevige basis voor het aansturen vanhet <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken. In wat volgt wil ik op het uitgestippelde pad van het VlaamsRegeerakkoord verder bouwen door het leggen van de juiste accenten en het aanscherpen vande uitdagingen. Hierdoor wens ik met alle <strong>be</strong>trokkenen samen de juiste omstandigheden tecreëren waardoor de Vlaamse overheid maximaal kan inspelen op de veranderende context eneisen vanuit de maatschappij.11


2 OMGEVINGSANALYSE2.1 Algemene ontwikkelingen met gevolgen voor het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszakenDe Vlaamse <strong>be</strong>stuurlijke <strong>be</strong>wegingsvrijheid wordt <strong>be</strong>ïnvloed door een gestage europeaniseringen de afhankelijkheid van het federale <strong>be</strong>stuursniveau. De <strong>be</strong>perkingen hiervan zijn te merkenop tal van vlakken: het Vlaams personeelsstatuut, de pensioenregeling, de regelgeving aangaandede overheidsopdrachten, de ontsluiting van authentieke bronnen, enz.Dit <strong>be</strong>let echter niet dat de Vlaamse overheden in alsmaar <strong>be</strong>langrijker mate zelf hun <strong>be</strong>leid uittekenen,ook op het vlak van <strong>be</strong>stuurszaken. Door een verdere staatshervorming zal de autonomieverder vorm krijgen. Op korte termijn kan de autonomie vooral vergroten door een maximaleinvulling op specifieke domeinen van de Vlaamse <strong>be</strong>voegdheden en de samenwerkingtussen overheden.Een goede verstandhouding tussen verschillende actoren is cruciaal voor de werking van deVlaamse overheid. De interdependentie van de diverse <strong>be</strong>stuurslagen onderling maar ook metde private sector wordt steeds groter. Voor <strong>be</strong>stuurszaken zijn naast de Vlaamse <strong>be</strong>leidsdomeinen,de lokale <strong>be</strong>sturen een <strong>be</strong>langrijke partner die vraagt naar verder gaande samenwerking ende invoering van nieuwe en flexi<strong>be</strong>le <strong>be</strong>stuurstechnieken.12Zowel in internationale onderzoeken (Wereldbank, 2004; OESO, 2007), de aan<strong>be</strong>velingen van deCommissie voor Efficiënte en Effectieve Overheid (CEEO, <strong>2009</strong>) als in het ‘Pact 2020’ komt denoodzaak naar voor van een focus op efficiëntie, effectiviteit, doeltreffend <strong>be</strong>stuur en een slagkrachtigeoverheid. Door de wereldwijde recessie krijgen ook de overheidsfinanciën het zwaar teverduren. Net als alle andere overheden zal de Vlaamse overheid de nodige inspanningen moetenleveren om de gevolgen van de crisis te <strong>be</strong>perken en haar <strong>be</strong>stuurskracht te vrijwaren. Detering wordt naar de nering gezet. In de huidige context van schaarse middelen is het niet langereen ambitie maar een noodzaak om instrumenten (verder) te ontwikkelen en implementerenom op een efficiëntere wijze tot resultaten te komen.We leven in een wereld vol nieuwe technologische ontwikkelingen. Dat leidt tot steeds wijderverspreide toegang tot en gebruik van internet en vrij eenvoudige dienstverlening via computers,mobiele toestellen en andere toepassingen. Het intensief gebruik van ICT door verschillendegroepen in de samenleving, slaat steeds meer bruggen. De uitdaging is hoe die nieuwetechnologieën ingeschakeld kunnen worden voor een <strong>be</strong>ter onderwijs, meer welzijn, een verhoogdemobiliteit, .... Ook op het vlak van <strong>be</strong>stuurszaken zet dit aan tot het verkennen vannieuwe wegen voor een <strong>be</strong>tere inter<strong>be</strong>stuurlijke interactie en communicatie tussen burgers enoverheid. In de Verklaring van de Europese Ministers <strong>be</strong>voegd voor e-government wordt eenpleidooi gehouden om hier de volgende jaren in de lidstaten stappen vooruit te zetten. Eenblijvende uitdaging hierbij is het doorbreken van het maatschappelijk isolement van <strong>be</strong>paaldeachterstandsgroepen op het vlak van ICT-toepassingen, bijvoor<strong>be</strong>eld de 31% van de Vlaamse<strong>be</strong>volking die niet <strong>be</strong>schikt over een gemakkelijke toegang tot het internet.Het Vlaams personeels<strong>be</strong>stand vormt een weerspiegeling van de Vlaamse samenleving; netzoals in andere sectoren slaat ook hier de vergrijzing toe. Iets minder dan 20% van het personeels<strong>be</strong>standis ouder dan 55 jaar. Rekening houdend met de huidige gemiddelde pensioneringsleeftijdvan net geen 61 jaar, gaat de grote meerderheid van deze groep in de volgende vijfjaar op pensioen. Bij een ongewijzigd <strong>be</strong>leid stroomt de komende 15 jaar ongeveer 46% van hetpersoneel van de Vlaamse overheid uit. Deze evolutie vormt enerzijds een uitdaging door depotentiële uitstroom van kennis maar vormt anderzijds een mooie uitdaging: het dynamiserenvan de Vlaamse overheid.


Ecologie en duurzaamheid heb<strong>be</strong>n steeds meer impact bij de keuze van energiebronnen maarook op het ontwerp van energiezuinige toestellen, gebouwen, vervoer, enz. In een aantal (deel)sectoren houdt de private sector ernstig rekening met de ecologische evoluties. Toch is het vaakaan de overheid om binnen haar werking en door haar projecten, een voor<strong>be</strong>eldfunctie op tenemen bijvoor<strong>be</strong>eld wat <strong>be</strong>treft energie-efficiëntie, duurzaamheid in de brede <strong>be</strong>tekenis, volledigeen hoogkwalitatieve recycleerbaarheid (cradle to cradle), enz.2.2 Ontwikkelingen in en rond het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszakenOverheden zijn sleutelspelers in moderne samenlevingen. Uit studies 1 blijkt dat een goed functionerendeoverheid een (positief) verschil maakt in de samenleving en een <strong>be</strong>langrijke factor isin een duurzame ontwikkeling van de welvaart en ieders welzijn. Het versterkt bovendien hetvertrouwen van de burger in de overheid.In de voorbije decennia werden verschillende pogingen ondernomen om de burger meer bij het<strong>be</strong>leid te <strong>be</strong>trekken, en zodoende de relatie tussen de burger en de overheid te ver<strong>be</strong>teren. Hoewelde 37,3% van de <strong>be</strong>volking die vertrouwen heeft in de Vlaamse administratie reeds hoger ligtdan voorgaande peilingen, is er op dit vlak nog een weg af te leggen. Burgers voelen zich klanten gedragen zich daar ook naar.De reorganisatie van de Vlaamse overheid in het kader van het project “Beter Bestuurlijk Beleid”(BBB) heeft nieuwe kansen gecreëerd, maar houdt ook risico’s in. De basis van BBB wordt op devolgende wijze samengevat: responsabilisering, transparantie en samenwerking, zowel tussen<strong>be</strong>leidsdomeinen onderling als tussen het departement en de agentschappen binnen hetzelfde<strong>be</strong>leidsdomein en dat met het oog op een <strong>be</strong>tere dienstverlening voor de burger. Nochtansgeeft 60% van het topmanagement aan dat er onvoldoende goed wordt samengewerkt. Bovendiengeven ze aan dat vooral het management zelf meer werk moet maken van een ‘samenwerkingsgerichtecultuur’.13Ook tussen het politieke en ambtelijke niveau is een goede samenwerking onont<strong>be</strong>erlijk; goedeafspraken en duidelijke afbakening van taken, rollen en <strong>be</strong>voegdheden schragen de efficiëntievan het overheidsoptreden en verhogen haar geloofwaardigheid.Een goede dienstverlening wordt vaak gehypothekeerd door slechte regelgeving, overbodigeof complexe processtappen en daarmee gepaard gaande administratieve lasten voor burgers,<strong>be</strong>drijven, organisaties en andere overheden (interne planlast). Tijdens de afgelopen regeerperiodewerd er evenwel vooruitgang geboekt op het vlak van kwaliteitsvolle regelgeving en hetefficiënt verloop en afwikkeling van diverse (administratieve) processen. Na jaren van een focusop het vervangen van administratieve processen door ICT-toepassingen, is er nu een tendensen een <strong>be</strong>hoefte om ook kwaliteitsverhogingen na te streven, complementair aan de publiekedienstverlening van het ambtenarenkorps door e-government en ICT-toepassingen.Authentieke bronnen zijn een <strong>be</strong>langrijk instrument in de efficiënte <strong>be</strong>drijfsvoering van deadministratie en een pijler voor de doelstellingen inzake e-government en administratieve vereenvoudiging.Het Vlaams project om de leerling-gegevens rechtstreeks van het departementOnderwijs aan de kinderbijslagkassen te <strong>be</strong>zorgen en zo 250.000 papieren attesten te vermijden,is hiervan een concreet resultaat. Niet enkel werd dit project als ‘goede praktijk’ erkenddoor de Europese commissie maar het is eveneens een concreet voor<strong>be</strong>eld voor andere efficiëntietrajecten.1 The competitiveness of nations, tax levels and the quality of government. - De Witte K, Moesen W, 2008, Tax Freedom Day2008, Some perspectives on taxation and the public sector in Belgium, pp. 4 - 15.


3 STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN3.1 Daadkrachtig management door samenwerking en synergieMet de BBB-reorganisatie werd een Vlaams overheidslandschap gecreëerd waarin ruimte is voorslagkrachtige entiteiten. Om verkokering tegen te gaan, zal ik de komende jaren verder werkenaan een sterker geheel. Deze bundeling zal niet spontaan groeien. Ik zal alleszins meer aansturenop een <strong>be</strong>drijfscultuur waarbij het creëren van synergieën en het samen toewerken naar demaatschappelijke doelen voorop staan.3.1.1 De ambtelijke samenwerking versterken tegen verkokeringDoor haar toegenomen complexiteit vraagt de huidige samenleving dat de Vlaamse overheidmeer geïntegreerd gaat werken. Ik vraag het College van Ambtenaren-generaal (CAG) hierbij eensleutelrol te vervullen. De samenwerking tussen het ambtelijke en het politieke niveau zal in ditkader ook geëxpliciteerd en versterkt worden.Het is aangewezen om voor het personeels<strong>be</strong>heer, de ICT-voorzieningen, de facilitaire voorzieningen,de dienstverlening van de Managementondersteunende diensten (MOD), enz., zo veelmogelijk horizontaal samen te werken. Ik zal de nodige initiatieven nemen om dit mee op tenemen in de efficiëntietrajecten. Daarbij <strong>be</strong>houd ik het principe van de vrije winkelnering.Ambtelijke <strong>be</strong>leidsdomeinoverschrijdende afstemming in het CAG14Zoals <strong>be</strong>paald in het regeerakkoord, krijgt het CAG een formele, <strong>be</strong>sluitvormende opdracht overorganisatiebrede afstemming, coördinatie en aansturing van intern <strong>be</strong>stuurlijke aangelegenheden.Het CAG is een overkoepelend orgaan dat een goede dialoog tussen het topmanagement vande Vlaamse administratie en het politieke niveau faciliteert. Het CAG is het uniek strategischaanspreekpunt voor de Vlaamse Regering voor organisatiebrede <strong>be</strong>stuurlijke aangelegenhedenwaarvoor de gedragenheid van het topmanagement onont<strong>be</strong>erlijk is. Ik vraag het CAG om indeze aangelegenheden een meer prominente rol op te nemen en als hoogste ambtelijk orgaannamens de Vlaamse administratie te spreken. Er komt een organieke verankering zodat het Collegegemeenschappelijke afspraken en spelregels zo nodig kan opleggen.Het CAG zal ook instaan voor de projectmatige voortgangscontrole van algemene regeringsprojectenzoals het plan <strong>Vlaanderen</strong> In Actie (VIA) en het Pact 2020. Het CAG zal op meta-niveauover de procesvoortgang waken: het (laten) uitwerken van een aanpak, met aanduiding van verantwoordelijken,nagaan of de mijlpalen worden gehaald en of de structuren goed werken, het<strong>be</strong>waken van de kwaliteit, enz. Daarbij hoort ook de periodieke rapportering aan de VlaamseRegering. De rol van het CAG m.b.t. de <strong>be</strong>leidsdomeinoverschrijdende afstemming op hetgebied van maatschappelijke thema’s sluit daarbij aan; ook daar zorgt het CAG voor proces<strong>be</strong>wakingen –opvolging.Ik vraag het CAG een analyse te maken van zijn toekomstige rol, positionering, missie en visie,met in<strong>be</strong>grip van de relatie ten aanzien van andere overlegfora. Deze verduidelijking is nodigom het <strong>be</strong>sluitvormingsproces en de werkingsmodaliteiten op korte termijn verder te kunnenoptimaliseren. De analyse wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering.Politiek-ambtelijke samenwerking op een nieuwe leest geschoeidWe willen de politiek-ambtelijke verhoudingen ver<strong>be</strong>teren door het afbakenen van taken en verantwoordelijkhedenen het uitwerken van een nieuwe relatie tussen politiek (minister en kabi-


net) en ambtelijk niveau (overheidsadministratie). Basiselementen hierbij zijn de primauteit vande politiek en een administratie die haar opdracht <strong>be</strong>treffende <strong>be</strong>leidsondersteuning en <strong>be</strong>leidsuitvoeringvolwaardig kan opnemen, en hiervoor verder geresponsabiliseerd wordt.Een charter tussen de Vlaamse Regering en de administratie legt de onderlinge verhoudingenvast voor onder andere de afbakening van taken, <strong>be</strong>voegdheden en verantwoordelijkheden,een deontologische code en afspraken inzake omgangsvormen. Het generieke afsprakenkaderis verder in te vullen en te concretiseren in <strong>be</strong>leidsdomeinspecifieke afsprakennota’s en werkregelingen,als resultaat van overleg tussen de minister en de leidend ambtenaar.Waardengedreven leiding gevenSlagkrachtige entiteiten vergen een inspirerend en daadkrachtig leiderschap met oog voor eenwaardengedreven <strong>be</strong>drijfsvoering. Leidinggevenden heb<strong>be</strong>n op vlak van samenwerking eenvoor<strong>be</strong>eldrol te vervullen. Ik zal daartoe investeren in het ontwikkelen en verstevigen van dezegewenste leiderschapscultuur en impulsen geven om de samenwerkingscultuur tussen de topambtenarente stimuleren. Dit zal ge<strong>be</strong>uren door de ondersteuning van managementseminariesen netwerking.3.1.2 Efficiëntiewinsten realiserenHet regeerakkoord streeft naar een overheid die <strong>be</strong>ter, klantgerichter en meer probleemoplossendwerkt. De huidige economische context geeft aan dat ook voor de administratie de uitdagingerin <strong>be</strong>staat om <strong>be</strong>ter te doen met minder middelen. De administratie moet voortdurendeen verhoging van de efficiëntie en de effectiviteit van haar werking nastreven. Die efficiëntiewinstenmoeten significant, meetbaar en auditeerbaar zijn. Een vergelijking met andere entiteitenen overheden op specifieke aspecten moet daardoor mogelijk zijn. Er wordt hierbij rekeninggehouden met de gerealiseerde efficiëntiewinsten van en verschillen tussen entiteiten zoals bijvoor<strong>be</strong>eldaangegeven in een recente audit van de MOD’s.15De werkzaamheden van de Commissie Efficiënte en Effectieve Overheid worden voortgezet. Ookde lokale en provinciale <strong>be</strong>sturen worden als gesprekspartner hierbij <strong>be</strong>trokken. De commissiefungeert als ‘extern’ klankbord en toetssteen om het efficiëntietraject in dialoog en <strong>be</strong>trokkenheidmet relevante maatschappelijke actoren vorm te geven.Meerjarenprogramma en stimulansen voor permanente efficiëntiewinstHet regeerakkoord <strong>be</strong>paalt dat: ‘… aan het College van Ambtenaren-generaal de opdracht wordtgegeven om tegen eind <strong>2009</strong> een meerjarenprogramma voor permanente efficiëntiewinst opte stellen en ter goedkeuring voor te leggen aan de Vlaamse Regering, met mogelijkheid totjaarlijkse actualisatie’. Ik vraag het CAG bij deze opdracht bijzondere aandacht te heb<strong>be</strong>n voor deuitwisseling van goede praktijken en samenwerking in het kader van Europese en internationaleprojecten die een interregionale vergelijking <strong>be</strong>ogen. In buitenlandse voor<strong>be</strong>elden wordt inspiratiegezocht voor efficiëntie, effectiviteit en productiviteitver<strong>be</strong>teringen.Met de topambtenaren in elk <strong>be</strong>leidsdomein spreken we, in het kader van hun management- en<strong>be</strong>heersovereenkomsten, uitdagende maar realistische efficiëntiewinsten af. Die moeten passenin de <strong>be</strong>grotingsdoelstellingen en via de <strong>be</strong>groting ook aantoonbaar zijn.Naast het opnemen van efficiëntiedoelstellingen bij wijze van verplichting voor de leidinggevenden,wil ik ook een systeem van stimulansen uitwerken. Een stimulans is dan bijvoor<strong>be</strong>eldhet binnen de dienst mogen houden van een gedeelte van de gerealiseerde efficiëntiewinsten


om deze vervolgens in te zetten voor andere dienstverlening, projecten of verdere efficiëntietrajecten.In dat kader zal ik ook meewerken aan mogelijke commercialisatiekanalen voor de kennis of detechnologieën van de Vlaamse overheid met het oog op inkomsten, zowel in de richting vanandere <strong>be</strong>leidsdomeinen, andere <strong>be</strong>stuurslagen als private partijen.Met respect voor de principes van verzelfstandiging vraag ik alleszins aan het CAG om specifiekvoor de interne werking van de Vlaamse overheid de nodige initiatieven te nemen om de verkokeringtegen te gaan en, de hele regeerperiode lang, efficiëntiewinsten tot stand te brengen.Daarbij zal ook de haalbaarheid en wenselijkheid van mogelijke samenwerkingsverbanden metde lokale <strong>be</strong>sturen in <strong>Vlaanderen</strong> worden onderzocht.De interne planlast verminderenBinnen de Vlaamse overheid zijn er op dit moment vier verschillende cycli aan de hand waarvande middelen, prestaties en effecten aan elkaar worden gekoppeld: de <strong>be</strong>leidscyclus, de<strong>be</strong>heerscyclus, de financiële cyclus en de HRM-cyclus. Aan deze cycli is een veelheid van plannings-en rapporteringsdocumenten verbonden, die slechts in <strong>be</strong>perkte mate op elkaar afgestemdzijn. Dit brengt een hoge interne administratieve last met zich mee. Deze interne planlastmoet alleszins teruggebracht worden tot een functioneel niveau.16Tijdens de voorbije regeerperiode zijn er al twee <strong>be</strong>langrijke stappen gezet in de richting van een<strong>be</strong>tere afstemming van de cycli.De eerste stap was de ver<strong>be</strong>tering van de afstemming tussen de <strong>be</strong>leidsbrief en de memorievan toelichting bij de <strong>be</strong>groting. Deze regeerperiode zal ik dat traject, in samenspraak met de<strong>be</strong>voegde administraties, verder laten finaliseren. Ik zal er bij mijn collega van Begroting opaandringen om het proces van <strong>be</strong>grotingsopmaak en –opvolging te optimaliseren waarbij de<strong>be</strong>leids- en financiële cyclus in één proces aan elkaar worden gekoppeld.Een tweede stap <strong>be</strong>treft de evaluatie van de eerste generatie <strong>be</strong>heersovereenkomsten. In functievan de voor<strong>be</strong>reiding van de tweede generatie vraag ik het CAG een voorstel uit te werken totbijsturing van het sjabloon en de invulling van de generieke elementen met <strong>be</strong>trekking tot hethorizontale <strong>be</strong>leid. Daarbij zal ik het ondernemingsplan als volwaardig managementinstrumentlaten verankeren.Efficiëntie-effecten metenEen administratief <strong>be</strong>leid dat permanent streeft naar efficiëntiewinsten, heeft nood aan cijfersdie de <strong>be</strong>oogde effecten te allen tijde kunnen meten. De voorbije regeerperiode heb ik daarvooral een programma opgezet (project VO-rapportering). Daarmee werd gestart met de uitbouwvan een generieke rapportering over de hele Vlaamse overheid, dus niet enkel over de 13 ministeries.Ik geef een opdracht aan het CAG om dit zo snel mogelijk te voltooien.Als vertaalslag van de Pact2020 indicatoren voor het luik ‘Overheid’ zal ik toezien op de snelleopbouw van een evenwichtige set van indicatoren binnen een eenduidig <strong>be</strong>grippenkader waarmeede effecten van het <strong>be</strong>leid op het gebied van <strong>be</strong>stuurszaken in kaart gebracht worden. Nogdeze regeerperiode kunnen deze indicatoren ten volle hun nut als <strong>be</strong>leidsondersteunend instrument<strong>be</strong>wijzen. Deze informatie is <strong>be</strong>langrijk zowel voor het politiek niveau als voor het (top)management om resultaten te kunnen <strong>be</strong>oordelen en te vergelijken met andere entiteiten enoverheden.


De vraag naar prestatie-informatie, die gemodelleerd kan worden naar een specifieke gebruikswijze(<strong>be</strong>leidsvoor<strong>be</strong>reiding, opvolging van <strong>be</strong>heersovereenkomsten binnen de <strong>be</strong>leidsdomeinen,strategische planning, budgetallocatie, enz.) is momenteel bijzonder groot bij de entiteiten.Op korte termijn is het <strong>be</strong>langrijk om te inventariseren wat er binnen de verschillendeentiteiten van de Vlaamse overheid al is uitgewerkt aangaande prestatiemanagementsystemen.Om kennisdeling te <strong>be</strong>vorderen zal ik proeftuinen opzetten voor het opbouwen en uittesten vantechnische applicaties bij een aantal pilootentiteiten of –<strong>be</strong>leidsdomeinen. Goede voor<strong>be</strong>eldenmoeten snel en pragmatisch vertaald kunnen worden naar andere entiteiten. Op langere termijnmoet deze aanpak aantoonbare efficiëntiewinst voor de gehele organisatie opleveren: de vergaardekennis en de ontwikkelde instrumenten stellen we ter <strong>be</strong>schikking van geïnteresseerdeentiteiten.3.1.3 Verhogen van de autonomie en flexibiliteit over <strong>be</strong>heer van de middelenIk wil de leidend ambtenaren tenvolle geresponsabiliseren voor de aanwending van hun middelen,zonder dat dit evenwel de verkokering in de hand mag werken. Deze responsabiliseringdient ruim geïnterpreteerd te worden: het gaat naast financiële middelen ook over de inzet vanmensen, patrimonium, materiaal, ICT, enz.De lijnmanagers zullen over één budgettaire enveloppe kunnen <strong>be</strong>schikken, die zowel weddenkredietenals werkingskredieten omvat. Een efficiënt <strong>be</strong>heer van de apparaatkredieten als éénwerkingsenveloppe, moet steeds gepaard gaan met een transparante verantwoording via eenperiodieke rapportering. Ik zal in samenspraak met mijn <strong>be</strong>voegde collega’s de administratie deopdracht geven om een analyse van de huidige manier van werken te maken, de knelpunten inkaart te brengen en rond het omvattend <strong>be</strong>heer van de portefeuille een aangepast proces uit tetekenen.17Hierbij zal ook <strong>be</strong>keken worden op welke wijze cofinanciering voor entiteitoverschrijdende projecteneenvoudiger kan worden.Meer autonomie en flexibiliteit over het <strong>be</strong>heer van de middelen is geen vrijgeleide voor verkokering.Op heel wat vlakken kan samenwerken een meerwaarde opleveren.Het implementeren van vernieuwd prestatiemanagement voor de top op basis van de <strong>be</strong>heersenmanagementovereenkomsten moet helpen om de gedeelde verantwoordelijkheid vanmanagement en politiek vast te leggen. Dat zal ge<strong>be</strong>uren binnen het huidige budgettaire kader.3.1.4 Vereenvoudigen van controle en toezicht op maat van de Vlaamse overheidIn het kader van een efficiëntere overheid wil ik verder werken aan het stroomlijnen en afstemmenvan het audit- en controleproces (single audit principe). Hierbij heb ik een minimale audit-,controle- en planlast voor de gecontroleerden, ook tussen de <strong>be</strong>stuurslagen, voor ogen. Concreetwens ik dit te realiseren door:Ontwikkelen en invoeren van een ‘single audit concept’ voor <strong>Vlaanderen</strong>.Het single audit principe moet leiden tot een ver<strong>be</strong>tering van de efficiëntie van het toezicht ende controle bij de Vlaamse overheid. Belangrijke verwachte voordelen zijn o.a. het vermijdenvan overlappingen en lacunes in de controle, verminderde controlelast voor de gecontroleerdenen volkomen afdekking van de gedetecteerde controlerisico’s.Sinds 2006 wordt er samengewerkt met het Rekenhof, Interne Audit van de Vlaamse Administratie,departement F&B, de IVA Centrale Accounting en de <strong>be</strong>drijfsrevisoren over het stroomlij-


nen en afstemmen van het audit- en controleproces, waarbij ook de gecontroleerden <strong>be</strong>trokkenworden. Een eerste conceptnota single audit met leidende principes om het Vlaamse controlelandschapte moderniseren, is uitgewerkt. Het Rekenhof zal daarop verder bouwend in hetnajaar van <strong>2009</strong> het initiatief nemen om de conceptnota verder te concretiseren en een actieplanuit te werken.De modernisering van controle en toezicht bij de Vlaamse overheid vereist dat alle <strong>be</strong>trokkenactoren hun huidige positionering, opdracht en werkwijzen in vraag moeten stellen.Ook de veelheid aan andere rechtspersonen die niet tot de Vlaamse administratie sensu stricto<strong>be</strong>horen (vennootschappen, vzw›s, …) en de wijze waarop de controle- en toezichtsprocessenbij deze rechtspersonen verlopen, wil ik bij de ontwikkeling van het concept in kaart laten brengenen optimaliseren.Uitbouw van een degelijk systeem van organisatie<strong>be</strong>heersing (interne controlesysteem)Een aantoonbare hoge maturiteit van het systeem van organisatie<strong>be</strong>heersing vermindert denood aan controleorganen en kan leiden tot een verschuiving van ex-ante naar a posteriori controles.18De sterke dynamiek die via het generieke principe ‘interne controle/organisatie<strong>be</strong>heersing’ inde eerste cyclus van <strong>be</strong>heersovereenkomsten, tot stand is gekomen, wens ik verder te zetten.Tegen decem<strong>be</strong>r 2010 dient elke entiteit te <strong>be</strong>schikken over een gedocumenteerd systeem vanorganisatie<strong>be</strong>heersing (maturiteit 3 op een schaal van 5) en na 2010 zal er over gewaakt wordendat dit maturiteitsniveau verder vooropgesteld blijft als minimale maatstaf, met de mogelijkheidtot verdere invulling aan een verschillend ritme per entiteit. Samen met mijn collega <strong>be</strong>voegdvoor Interne Audit zal ik een evaluatie laten uitvoeren van de huidige instrumenten die hetmanagement bij de uitbouw van het systeem van organisatie<strong>be</strong>heersing moeten ondersteunen,met aandacht voor onnodige administratieve last en zorg voor efficiëntie. Indien nodig werkenwe voorstellen tot bijsturing uit. Voor wat <strong>be</strong>treft het luik interne financiële controle zal de uitbouwvan het systeem van organisatie<strong>be</strong>heersing in samenwerking met Financiën en Begrotingge<strong>be</strong>uren.De komende regeerperiode wil ik samen met mijn <strong>be</strong>voegde collega’s in dit kader ook meeraandacht <strong>be</strong>steden aan de uitbouw van kwaliteitsvolle informatie en rapporteringsprocessenbinnen de Vlaamse administratie. Een <strong>be</strong>trouwbare periodieke verantwoordingsinformatie kanbijdragen tot het afbouwen van de controlelast. In dit kader nemen we de invoering van ‘in controlstatements’ als verantwoordingsinformatie over het systeem van organisatie<strong>be</strong>heersing inoverweging.Uitbouwen van het <strong>be</strong>drijfscontinuïteitsmanagementIk hecht veel <strong>be</strong>lang aan het aspect <strong>be</strong>drijfscontinuïteitsmanagement binnen de Vlaamse overheiden wens dit verder uit te bouwen.Er is reeds een eerste aanzet gegeven tot de uitbouw van een <strong>be</strong>drijfscontinuïteit voor de Vlaamseoverheid. Er werd geopteerd voor een getrapt systeem, d.w.z. dat in eerste instantie een calamiteitof crisis wordt ondervangen op entiteitsniveau. Het is de verantwoordelijkheid van deleidend ambtenaar om de nodige acties en maatregelen te treffen om incidenten te <strong>be</strong>perken,op te vangen, de continuïteit van de diensten te verzekeren en het herstel<strong>be</strong>heer op te starten.Niettemin kunnen calamiteiten of incidenten zich ook voordoen op <strong>be</strong>leidsdomeinniveau. Hetkomt toe aan het <strong>be</strong>leidsdomein om de gepaste structuur inzake <strong>be</strong>drijfscontinuïteit en crisisenherstel<strong>be</strong>heer te selecteren. Het managementcomité of de <strong>be</strong>leidsraad zal een scenario uit-


werken dat toegepast wordt binnen het <strong>be</strong>leidsdomein. Op het niveau van de Vlaamse overheidzullen calamiteiten of incidenten ondervangen worden door het coördinatie- en crisiscentrum.Er dient echter nog een weg afgelegd te worden. Het opzetten van een continuïteitssysteemomvat meerdere fasen van de voor<strong>be</strong>reidingsfase waarbij de analyses en plannen uitgetekendworden tot het effectief gaan testen van de uitgetekende scenario’s. Het uitwerken van een globalecontinuïteitsstrategie zal ge<strong>be</strong>uren in 2010. Daarop volgt een gefaseerde implementatie dietegen het einde van de regeerperiode afgerond moet zijn.Introduceren van externe audit bij de lokale <strong>be</strong>sturenHet decretaal kader <strong>be</strong>paalt dat de jaarlijkse audit in elk van de lokale <strong>be</strong>sturen wordt uitgevoerddoor personeelsleden van de Vlaamse overheid. De invoering van een externe audit is één van de<strong>be</strong>langrijkste vernieuwingen van zowel het gemeente-, het OCMW- als het provinciedecreet. Het<strong>be</strong>treft een zeer complexe opdracht. De externe audit moet georganiseerd worden in meer dan700 lokale en provinciale entiteiten van verschillende schaalgrootte en met een grote variëteitaan <strong>be</strong>voegdheden. Rekening houdend met de huidige <strong>be</strong>perkte budgettaire mogelijkheden,versterkt door de economische crisis, zal ik op korte termijn zowel in de schoot van de VlaamseRegering als met de lokale en de provinciale <strong>be</strong>sturen overleggen over de te nemen <strong>be</strong>leids<strong>be</strong>slissingenhieromtrent.Voor meer toelichting over de omvang en inhoud van de audit, de complexe praktische organisatieervan (waarbij ook het single audit concept wordt <strong>be</strong>oogd) en een voorstel voor een <strong>be</strong>slissingstrajecthieromtrent, verwijs ik naar mijn <strong>be</strong>leidsnota Binnenlands Bestuur.3.1.5 Verzekeren van deugdelijk <strong>be</strong>stuur19De geleverde inspanningen in het kader van deugdelijk <strong>be</strong>stuur zet ik verder, met name deopenbaarheid over het gevoerde <strong>be</strong>lonings<strong>be</strong>leid en de werking van het remuneratiecomité.Ik wil het deugdelijk <strong>be</strong>stuur verder versterken door nieuwe initiatieven.In het Vlaams regeerakkoord worden een aantal maatregelen voorgesteld voor de agentschappenen alle NV’s waarin de Vlaamse overheid rechtstreeks participeert en waar zij deel uitmaaktvan de algemene vergadering en/of de raad van Bestuur:• de principes van deugdelijk <strong>be</strong>stuur worden overal toegepast;• in het bijzonder wordt gewerkt naar transparante verantwoordingstructuren;• er moet een billijke verhouding zijn tussen toplonen en lonen van het personeel;• de varia<strong>be</strong>le vergoedingen worden <strong>be</strong>paald op basis van een <strong>be</strong>leid dat gericht is op de langetermijn, met een balans tussen financiële en niet-financiële doelstellingen (zoals bijvoor<strong>be</strong>eldde evoluties van consumententevredenheid, kwaliteit van dienstverlening, energie<strong>be</strong>sparingen,vermindering negatieve milieu-impact, personeelstevredenheid, deugdelijk<strong>be</strong>stuur, ...);• de vertrekpremie van uitvoerende <strong>be</strong>stuurders wordt, binnen de wettelijke mogelijkheden,<strong>be</strong>perkt tot één vast jaarsalaris.Het voor<strong>be</strong>reidend werk dat de leidend ambtenaren hierover reeds maakten, zal daarbij alsinspiratiebron gelden.Verder vind ik het <strong>be</strong>langrijk om zoals voorzien in verschillende decreten, onafhankelijke<strong>be</strong>stuurders op te nemen in de raden van <strong>be</strong>stuur van de Vlaamse overheids<strong>be</strong>drijven.


Ik neem het initiatief om deze elementen zo snel mogelijk inhoudelijk uit te werken en de meestgepaste implementatiewijze te <strong>be</strong>palen in functie van de versterking van het deugdelijk <strong>be</strong>stuur.3.1.6 Stimulansen voor een waardengedreven <strong>be</strong>drijfscultuurHet versterken van structuren, regels en werkingskaders en het stimuleren van samenwerkingtussen entiteiten, heeft meer slaagkansen en wordt versterkt wanneer dit gepaard gaat met hetstimuleren van de interpersoonlijke relaties en algemeen de <strong>be</strong>drijfscultuur.Ik wil de uitdaging aangaan om ook stimulansen te geven aan de organisatie waardoor een cultuurwijzigingwordt ingezet die tot proactiviteit en zelfregulering aanzet. Om in een organisatieinterpersoonlijke samenwerking te <strong>be</strong>vorderen, moeten we impulsen geven die het wederzijdsvertrouwen versterken. Een andere noodzaak om tot proactieve samenwerking te komen isauthentieke communicatie wat inhoudt dat mensen onderling elkaar meer waarderen, duidelijken transparant bijsturen waar nodig en zoveel mogelijk stimuleren en uitdagen.20Een aantal instrumenten om impulsen te geven zijn:• Het stimuleren van de leidinggevenden maar niet zonder het <strong>be</strong>trekken van de medewerkers.• Bottom-up evalutatie van leidinggevenden blijven toepassen waardoor zij geconfronteerdworden met de appreciatie van hun managementstijl bij hun medewerkers en deze afzettentegenover hun eigen inschatting. Dit kan interessante ontwikkelingsmogelijkheden creëren.• Vanuit de leidinggevenden zelf initiatieven nemen voor het <strong>be</strong>werkstelligen van een proactievecultuur en zeker ook een voor<strong>be</strong>eldfunctie opnemen (stimuleren, inspireren en uitdagen).• Het zorgen voor de ontwikkeling van de coachingcapaciteiten en de opleiding van internecoaches, vooral voor vertrouwenspersonen binnen de organisatie.Ik zal initiatieven nemen opdat de Vlaamse overheid als organisatie en publieke dienstverlenerkan excelleren. Ik zal mijn collega-ministers enthousiasmeren om organisatiebreed gezamenlijkeinitiatieven hiertoe te nemen en zelf een voor<strong>be</strong>eldfunctie hierin op te nemen.3.2 Een open en innovatieve overheid voor een <strong>be</strong>tere dienstverleningMet het Pact 2020 en het actieplan ‘<strong>Vlaanderen</strong> in Actie’ wil de Vlaamse overheid de weg <strong>be</strong>reidennaar een toonaangevende deelstaat waarin onze welvaart en welzijn meer dan gevrijwaardblijven.Om dit te na te streven zal ik de Vlaamse overheidsadministratie zo uitbouwen dat ze haar dienstverleningsnel en soepel op maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen kan afstemmen.Openheid en interactie zijn hierbij sleutel<strong>be</strong>grippen. Interactie <strong>be</strong>tekent dat de overheid niet inde plaats denkt van wie ze dient en <strong>be</strong>stuurt, maar luistert naar de verschillende <strong>be</strong>langheb<strong>be</strong>nden,aangeeft op welke wijze ze op hun <strong>be</strong>hoeften inspeelt en verduidelijkt wat concreet vanhaar verwacht kan worden. De dienstverlening ge<strong>be</strong>urt in functie van de burger en <strong>be</strong>drijven enniet omgekeerd, namelijk dat de eindgebruiker zich moet aanpassen in functie van de werkingvan een entiteit, ambtenaar of ICT pakket.Ik zal systematisch de gebruikerstevredenheid opvolgen als basis voor het ver<strong>be</strong>teren van dedienstverlening.


3.2.1 Een kwalitatieve dienstverlening garanderenOperationaliseren van het algemene dienstverleningscharterBurgers en ondernemingen moeten duidelijk weten wat ze kunnen verwachten van een overheidsadministratie.Hiertoe heb ik tijdens de vorige regeerperiode een publiek dienstverleningscharteruitgewerkt dat voor de hele Vlaamse overheid geldt, met daarin algemene principes ennormen. Voor een aantal dienstverleners werd dit algemene charter vertaald naar de dagelijksepraktijk in de vorm van operationele dienstverleningscharters. Ik zal ook andere entiteiten stimulerenom verder initiatieven hieromtrent te nemen.De resultaten van gebruikers<strong>be</strong>vragingen maar ook klachten heb<strong>be</strong>n een <strong>be</strong>langrijke signaalfunctieom aan structurele kwaliteitsver<strong>be</strong>teringen te werken. Ik zal blijvend initiatieven nementer ondersteuning van het klachtenmanagement op het terrein.Het Agentschap voor Overheidspersoneel biedt de entiteiten op vraag ondersteuning bij hetwerken aan de klantgerichtheid en de kwaliteit van de dienstverlening. Daarvoor zetten we ookdeze regeerperiode in op een mix van instrumenten: gebruikers<strong>be</strong>vragingen, dienstverleningscharterop maat, leernetwerk voor klachtenmanagers, ...Meten en vergelijken van <strong>be</strong>leidseffectenHet nastreven van een kwaliteitsvolle dienstverlening en de daartoe geleverde inspanningenvereist ook om deze op hun effectiviteit te meten en te vergelijken met andere overheden endeelstaten. De Vlaamse overheid doet op het vlak van het aanwenden van adequate meetstandaardenal <strong>be</strong>langrijke inspanningen. De jaarlijkse uitgave van het boek Vlaamse regionale indicatoren(VRIND), dat de resultaten van het Vlaams <strong>be</strong>leid op sectoren binnen haar <strong>be</strong>voegdheidweergeeft, vormt hiervan het <strong>be</strong>ste <strong>be</strong>wijs.21Studies die de prestaties van de Vlaamse overheid als geheel in een internationaal perspectiefplaatsen, zijn op dit ogenblik echter eerder schaars. Hetzelfde geldt voor methodieken die landenen regio’s op een coherente wijze vergelijken. In een eerste fase zal ik werk maken van hetoplijsten van duidelijke, eenvormige indicatoren per <strong>be</strong>leidsveld, die moeten toelaten de werking(of onderdelen ervan) van de Vlaamse overheid te vergelijken met andere regio’s en landen.Binnen de administratie worden hiertoe acties opgezet op drie terreinen:• Met het project Government at a Glance (G@G – ‘het <strong>be</strong>stuur in een oogopslag’) wil de OESOhet mogelijk maken om de prestaties van nationale overheden op een aantal aspecten metelkaar te vergelijken. Bij het oplijsten van indicatoren is een aanzet gegeven om ook rekeningte houden met de regio’s. De Vlaamse overheid zal actief aan dit project bijdragen dooronder meer de bruikbaarheid van de OESO-indicatorenset intern te toetsen en voorop telopen in dit verhaal.• In het kader van het ViA-project, worden de 20 doelstellingen in het Pact 2020, die <strong>Vlaanderen</strong>tegen 2020 moeten leiden naar de Europese top 5 van de meest performante overheden,gekwantificeerd door middel van 5 tot 10 indicatoren per doelstelling. Doelstelling 18 heeftrechtstreeks <strong>be</strong>trekking op de werking van de Vlaamse overheid. Tegen eind <strong>2009</strong> wil ik eendefinitieve boordta<strong>be</strong>l aan de Vlaamse Regering voorleggen.• De Commissie ‘Efficiënte en Effectieve Overheid’ heeft gepleit voor een ‘onderbouwd, professioneelen operationeel meetsysteem’ dat voldoet aan de standaardnormen en stelt datdit meetsysteem ook moet toelaten de performantie van de overheid in sleutelsectoren oppermanente basis te volgen en te vergelijken met andere Europese regio’s of landen. Heteindrapport van de Commissie <strong>be</strong>vat naast 28 doorbraken om de overheden in <strong>Vlaanderen</strong>


performanter te laten functioneren, tevens een aantal ‘Key Performance Indicators’ (KPI), diedeze doelstellingen kwantificeren.Een toekomstgerichte en open architectuur voor <strong>be</strong>tere dienstverleningEen performante en effectieve organisatie, die open en flexi<strong>be</strong>l kan interageren met haar verschillendedoelgroepen, kent ook een goede onderbouw van processen, informatie en ICT. Methet Vlaams regeerakkoord kiest de Vlaamse overheid duidelijk voor procesoptimalisatie, maximalegegevensdeling, en snelle informatie voor doelgroepen, management en <strong>be</strong>leid. Hierbijmoet er aandacht zijn voor de uniformiteit van de dienstverlening aan burgers of ondernemingen.Door middel van architecturale kaders wil ik verzekeren dat procesintegratie en gegevensdelingover entiteiten heen eenvoudiger wordt, ondanks de verzelfstandiging. Ik wil richting geven aanalle ICT-geledingen van de overheden in <strong>Vlaanderen</strong> zodat zij het canvas heb<strong>be</strong>n waarbinnen zehun ICT kunnen uitwerken. De architectuur moet gestoeld zijn op laagdrempelige communicatiemet alle doelgroepen en andere overheden. We moeten hiertoe zoveel als mogelijk gebruikmaken van open standaarden en open source. NORA, het instrument van onze noorderburendat de Nederlandse overheidsreferentiearchitectuur <strong>be</strong>schrijft, is een inspiratiebron.3.2.2 Open en luisterende overheid22Om een zo goed mogelijk <strong>be</strong>leid te kunnen voeren, wens ik de structuren te versterken waarlangsop verschillende manieren naar de samenleving wordt geluisterd. Dit <strong>be</strong>leid wil ik onderbouwenmet relevant <strong>be</strong>leidsgericht wetenschappelijk onderzoek.Luisteren naar de samenlevingHet strategische adviesstelsel via de strategische adviesraden (SAR), is een <strong>be</strong>langrijk instrumentom de vinger aan de pols van de maatschappij te houden.Aan het Steunpunt Bestuurlijke Organisatie <strong>Vlaanderen</strong> (SBOV) is een onderzoeksopdracht toevertrouwdvoor een ver<strong>be</strong>teringsgerichte procesevaluatie van het nieuwe strategische adviesstelsel(<strong>2009</strong>). Samen met de minister-president zal ik de resultaten van deze studie gebruikenals aanknopingspunt voor het verder optimaliseren van de werking van de SAR’s, alsook vooreen evaluatie van de huidige consultatiepraktijk en eventuele bijsturing ervan.Behalve door de SAR’s wordt het Vlaamse ‘consultatie<strong>be</strong>leid’ ingevuld door verschillende andereinstrumenten:• Reguleringsimpactanalyse (RIA): uit de jaarlijkse evaluatie van de RIA en uit de peer reviewreguleringsmanagement van de OESO blijkt o.a. dat er op vlak van consultatie van <strong>be</strong>langheb<strong>be</strong>ndenbij de opmaak van regelgeving nog ruimte voor ver<strong>be</strong>tering is. Op dit ogenblik hanterenwe immers alleen de minimumnormen die Europa voorschrijft, waar <strong>Vlaanderen</strong> metzijn strategische adviesraden toch eigen noden heeft. Ik zal daarom de meerwaarde onderzoekenvan een Vlaamse consultatiecode.• Vlaams Inter-institutioneel Akkoord (IIA): een politiek engagement tussen de Vlaamse Regering,de SERV, de strategische adviesraden en het Vlaams Parlement die de toepassing en dekwaliteit van de RIA willen optimaliseren en bijdragen aan het tot stand komen van kwaliteitsvolleregelgeving.• Interne controle en organisatie<strong>be</strong>heersing: ‘<strong>be</strong>langheb<strong>be</strong>ndenmanagement’ is één van de 11thema’s van de ‘Leidraad interne controle en organisatie<strong>be</strong>heersing’ die werd uitgewerkt alshulpinstrument voor de entiteiten bij het opzetten van een eigen systeem voor interne controle.Vandaag zijn entiteiten volop <strong>be</strong>zig met de implementatie van deze principes.


• De acties uit de eindrapporten ‘Samen Vereenvoudigen’ over administratieve overlast bijondernemers en bij vrijwilligers, zullen tijdens deze regeerperiode worden overgenomenin de actieplannen met vereenvoudigingsprojecten. De werkwijze om het middenveld te<strong>be</strong>trekken bij acties m.b.t. administratieve vereenvoudiging werd ook aangehouden in hetkader van de nulmetingen van administratieve lasten.Naast het maximaal inzetten van deze instrumenten, wil ik via goed gekozen pilootprojectennieuwe manieren verkennen om burgerparticipatie mogelijk te maken.Voortbouwen op degelijk <strong>be</strong>leidsgericht wetenschappelijk onderzoekNaast de samenleving kan ook het wetenschappelijk onderzoek als kompas fungeren voor derichting waarin de overheidsdienstverlening van morgen moet ontwikkelen. Op dit momentdoet het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken voor wat <strong>be</strong>treft wetenschappelijk onderzoek, een<strong>be</strong>roep op het Steunpunt Bestuurlijke Organisatie <strong>Vlaanderen</strong> (SBOV). Daarnaast verschaffen ookonderzoeksresultaten van andere steunpunten relevante informatie voor het optreden van deoverheid.Ik <strong>be</strong>n van mening dat het door de overheid gefinancierd wetenschappelijk onderzoek vanzelfsprekendvoldoende relevant dient te zijn. Het onderzoek moet in de eerste plaats starten vanuitde <strong>be</strong>hoeften van overheid en maatschappij, om de vertaalbaarheid van de onderzoeksresultatennaar de administratieve praktijk te verhogen. Daarom zal ik ervoor zorgen dat de administratiedichter <strong>be</strong>trokken wordt bij de onderzoeksprojecten.3.2.3 Integere overheid blijvend garanderen23Tijdens de vorige regeerperiode werd op mijn initiatief heel wat aandacht geschonken aan hetuitbouwen van een integriteits<strong>be</strong>leid in de Vlaamse administratie. Ik wil verder gaan op de ingeslagenweg van integriteit binnen de Vlaamse overheid.Een volwaardig en gestructureerd integriteits<strong>be</strong>leid in de Vlaamse administratie moet in eersteinstantie het integer handelen van haar personeelsleden stimuleren. Daarnaast moet het ook instaat zijn om onregelmatigheden, normvervaging en laakbare praktijken te voorkomen en tedetecteren. Bij een modern integriteits<strong>be</strong>leid is het <strong>be</strong>langrijk dat de stimulerende en controlerende<strong>be</strong>nadering goed op elkaar zijn afgestemd. Hierbij moeten we een evenredige aandachtschenken aan de drie doelstellingen: preventie, detectie en reactie.Binnen het Vlaamse overheidslandschap zijn reeds heel wat actoren actief in één of meerdereaspecten van het integriteits<strong>be</strong>leid. Elk van deze actoren voert haar/zijn specifieke activiteitenen kerntaken uit en specialiseert zich in haar/zijn materie. Niettegenstaande op taakniveau nuen dan goed wordt samengewerkt tussen <strong>be</strong>paalde actoren, verlopen de diverse activiteitengrotendeels in verschillende snelheden en zijn ze bovendien niet steeds op elkaar afgestemd.Aangezien reeds heel wat kerncompetenties met <strong>be</strong>trekking tot integriteitsaangelegenhedenaanwezig zijn binnen de Vlaamse administratie, zal ik onderzoeken hoe we deze organisatorischbij elkaar kunnen brengen in een professioneel uitgebouwd (virtueel) Vlaams Bureau Integriteit.Ik <strong>be</strong>n ervan overtuigd dat de oprichting van een dergelijk Vlaams Bureau Integriteit dé oplossingkan zijn voor de tekortkomingen op het vlak van het huidige integriteits<strong>be</strong>leid. Door het samenbrengenvan deze competenties in één Bureau Integriteit kan volledig team samengewerken aanhet realiseren van dezelfde gezamenlijke doelstellingen, kennis delen en vindt er automatischeen kruis<strong>be</strong>stuiving plaats tussen de verschillende disciplines.Het preventieluik wordt vooral ingevuld vanuit de stimulerende <strong>be</strong>nadering van het integriteits<strong>be</strong>leid.Preventieve maatregelen zijn onder te verdelen in maatregelen gericht op het <strong>be</strong>drijfskli-


maat en de organisatiecultuur, in administratief-organisatorische maatregelen en in veiligheidsmaatregelen.Op preventief vlak ligt de nadruk sterker op de waardegebonden competenties enop het <strong>be</strong>lang van een open cultuur. In dit kader situeren zich ook de nieuwe deontologischecode, de dilemmatrainingen en aangepaste ondersteuning voor het management. De entiteitenkrijgen praktische instrumenten aangereikt vanuit het Bureau Integriteit.Niettegenstaande alle inspanningen die een organisatie zich zou getroosten om uit te groeientot een integere organisatie, dient zij te aanvaarden dat er steeds personeelsleden zullen aanwezigzijn met een minder eerbare of zelfs malafide ingesteldheid. Geen enkel preventiesysteemkan alle onregelmatigheden of misbruiken uitsluiten en hierdoor ontstaat in een integriteits<strong>be</strong>leidde noodzaak aan detectiemechanismen. Detectieactiviteiten ressorteren per definitie onderde controlerende <strong>be</strong>nadering van een integriteits<strong>be</strong>leid, maar genereren binnen een organisatieook een <strong>be</strong>langrijk preventief effect, aangezien de aanwezigheid ervan ontradend werkt tenaanzien van <strong>be</strong>paalde personeelsleden. Het detectieluik van een integriteits<strong>be</strong>leid wordt vooralingevuld door het analyseren van risicogebieden en door het verder uitwerken van detectiesystemen.24Momenteel ge<strong>be</strong>uren meldingen van integriteitsschendingen op verschillende niveaus. Het huidigesysteem vertoont een aantal tekortkomingen. Het gebrek aan een uniforme, overkoepelende<strong>be</strong>nadering houdt allerlei mogelijke nadelige gevolgen in, zoals rechtsonzekerheid en eengevaar voor willekeur. Daarom zal ik één uniek meldpunt voor integriteitsschendingen introduceren,waarbij meldingen door personeelsleden, burgers en <strong>be</strong>drijven op een uniforme, consistenteen professionele wijze worden gekanaliseerd, geregistreerd en onderzocht. Dit meldpuntzal als integriteitsinstrument integraal deel uitmaken van het op te richten Vlaams Bureau Integriteit.Ik zal tijdens deze regeerperiode ook de huidige <strong>be</strong>schermingsregeling voor klokkenluiderslaten evalueren en desgevallend bijsturen.Wanneer uit de detectieactiviteiten blijkt dat er indicaties zouden zijn van mogelijke onregelmatigheden,zal dit aanleiding geven tot het uitvoeren van forensische audits.Ook het tijdens de vorige regeerperiode ingezette traject m.b.t. de vertrouwenspersonen integriteitzal ik verder laten uitwerken. De personeelsleden kunnen bij deze vertrouwenspersonenterecht met vragen over integriteit en kunnen er informatie verkrijgen over de wijze waarop zezelf met dilemma’s kunnen omspringen.3.2.4 Innovatieklimaat binnen de Vlaamse overheid stimulerenDe Vlaamse overheid profileert zich al geruime tijd als lerende organisatie. Tijdens de voorbijeregeerperiode heb ik reeds enkele specifieke acties aangaande ‘<strong>be</strong>stuurlijke innovatie’ opgestart.Met het oog op een ruimer ondersteunend <strong>be</strong>leid, werd ingezet op:• het stimuleren van innovatie op verschillende niveaus binnen de organisatie en bij de medewerkers(management en personeel), bv. door ‘wissel-leren’;• mobiliseren van het creatieve potentieel binnen de organisatie en daarvoor ondersteunendeinstrumenten aanreiken;• innovatoren door erkenning een steuntje in de rug geven; fora creëren waarop entiteitenover de sectoren heen van elkaar kunnen leren, bv. de SPITS-innovatieprijs.Tijdens deze regeerperiode wil ik het innovatieklimaat nog meer stimuleren en verankeren. Hierbijmoeten we evolueren van ad hoc georganiseerde contacten naar meer structurele vormenvan samenwerking op vlak van innovatie binnen de Vlaamse overheid en extern, met anderelanden of regio’s. Een actievere participatie op internationale innovatie<strong>be</strong>vorderende fora (bv.EU- of OESO-werkgroepen, kwaliteitscongressen,…) past in deze ambitie.


Om de Vlaamse overheid als eigentijds en vooruitstrevend te profileren zal ik de interne innovatie-initiatievenverder laten uitbouwen; een innovatieplatform en een netwerk van innovatiemanagersen innovatieteams binnen de overheid opzetten en impulsen geven om innovatiete stimuleren door bijvoor<strong>be</strong>eld de SPITS-prijs, het KNOOP-programma, en innovatiesubsidies.Ik vraag aan mijn administratie creatief met vernieuwing om te gaan. Eén initiatief is een Vlaamseideeënbank voor ambtenaren, op web 2.0 basis en gericht op het indienen van ideeën ter <strong>be</strong>vorderingen vernieuwing op het gebied van <strong>be</strong>leidsuitvoering en organisatieontwikkeling.Het regeerakkoord <strong>be</strong>nadrukt ook dat de Vlaamse overheid met haar eigen overheidsopdrachtenover de mogelijkheid <strong>be</strong>schikt om ondernemingen ertoe aan te moedigen om de technologischeen innovatieve inhoud van hun diensten en goederen te vergroten. Binnen het <strong>be</strong>staandejuridische kader is de overheid in staat om innovatieve oplossingen ‘te <strong>be</strong>stellen’. Ik zal daartoehet actieplan ‘Innovatief Aan<strong>be</strong>steden’ ondersteunen om verdere stappen te zetten om met deeigen overheidsopdrachten onderzoek en innovatie te stimuleren.3.3 Naar een vernieuw(en)d P&O <strong>be</strong>leidDe Vlaamse overheid heeft in het verleden reeds veel inspanningen geleverd op het vlak vanpersoneels<strong>be</strong>leid, waardoor ze binnen de overheidssector jarenlang als referentie werd erkend.Op het vlak van ‘P’ van personeel en ‘O’ van organisatie zijn nog er nog veel efficiëntiewinsten teboeken. Een grondige reflectie over en, indien nodig, een bijsturing van het huidige personeels<strong>be</strong>leiden -instrumentarium is dus aan de orde. Enkel met een doordacht hedendaags personeels<strong>be</strong>leidzal de Vlaamse overheid haar strategische ambities om een nog meer kwaliteitsvolledienstverlening te kunnen verzekeren, waar kunnen maken. Het aantrekken, ontwikkelen en<strong>be</strong>houden van de juiste talenten staat hierbij centraal.25Daarbij zal ik - zoals duidelijk aangegeven in het regeerakkoord - werk maken van een voor<strong>be</strong>eldigwerkgeverschap voor de personeelsleden van de Vlaamse overheid door voldoende aandachtte schenken aan het spanningsveld tussen kosten<strong>be</strong>wustzijn en sociaal maatschappelijkeverantwoordelijkheid. We streven naar een <strong>be</strong>ter evenwicht tussen de ‘P’ van personeel en de‘O’ van organisatie, tussen individueel en algemeen <strong>be</strong>lang. De ontwikkeling van mensen en deontwikkeling van de organisatie moeten hand in hand gaan.Bij het uittekenen en uitvoeren van dit <strong>be</strong>leid schenk ik speciale aandacht aan de elementen uitde voorbije Personeelspeiling die als <strong>be</strong>langrijkste aandachtspunten naar voren kwamen:• het ontwikkelen van een visie op leiderschap;• nood aan een toenemende aandacht voor samenwerking;• het mogelijk maken van voldoende mobiliteit / doorstroommogelijkheden.Het uitwerken en implementeren van het personeels<strong>be</strong>leid zal ge<strong>be</strong>uren in nauw overleg metde vakbonden en het lijnmanagement. In punt 10.3 van deze <strong>be</strong>leidsnota ga ik verder in op hetpartnerschap met de vakbonden.3.3.1 Naar een vernieuw(en)d personeels<strong>be</strong>leid gericht op lange termijn ambitiesDe eerste uitdaging <strong>be</strong>staat erin de strategische ambities van de Vlaamse overheid te vertalen ineen vernieuw(en)d personeels<strong>be</strong>leid, zowel op gemeenschappelijk niveau als op entiteitsniveau.Het concreet invullen van dit overkoepelende personeels<strong>be</strong>leid zal samen met de entiteitenge<strong>be</strong>uren, zowel met de personeelsfunctie als met het management en dit binnen het in deze


Ik wil werk maken van een verdere professionalisering van het rekruterings- en selectiege<strong>be</strong>uren.Dit <strong>be</strong>tekent niet alleen het uitwerken van kwaliteitscriteria maar ook het opnemen van detaken m.b.t. rekrutering en selectie op het meest gepaste niveau binnen de organisatie of daarbuiten.Om de juiste talenten aan te trekken wil ik een nog sterker ar<strong>be</strong>idsmarktimago, met speciale aandachtvoor knelpuntfuncties en kansengroepen. Het is de <strong>be</strong>doeling om alle vacatures voortaan<strong>be</strong>kend te maken via één loket, dat voldoende herkenbaar is als unieke toegangspoort voor vacaturesbij de Vlaamse overheid, maar ook voor de andere <strong>be</strong>sturen in <strong>Vlaanderen</strong>, zoals steden engemeenten. Jobpunt <strong>Vlaanderen</strong> neemt in dit geheel van initiatieven een prominente plaats in.De rekruterings- en selectieprocedures worden aangepast zodat ze op efficiënte wijze de meestgeschikte kandidaten opleveren voor specifieke functies. Zo zal er bijvoor<strong>be</strong>eld meer functiespecifiekworden geworven. Het is <strong>be</strong>langrijk om de juiste kandidaten aan te spreken, niet omeen zo groot mogelijk aantal kandidaatstellingen te krijgen. De kwaliteit van de kandidaten primeertdus op kwantiteit.Doordat de personeels<strong>be</strong>hoefte proactief in kaart zijn gebracht, zal er tijdig gestart wordenmet het aanwerven van talent en kunnen inspanningen inzake rekrutering en selectie wordengebundeld. De klemtoon verschuift van uitsluitend diplomagericht werven naar werving medeop basis van functie-inhoud, competentie en potentieel. Werven op basis van elders verworvencompetenties is een eerste stap naar meer competentiegerichte selectieprocedures.Er zullen in deze regeerperiode ook inspanningen worden geleverd om de kostprijs van wervingenverder te drukken zonder de kwaliteit ervan in het gedrang te brengen. Zo zullen vacante<strong>be</strong>trekkingen meer worden geclusterd, zal er meer worden gewerkt met gemeenschappelijkevacature<strong>be</strong>richten, en zal er, waar gepast, nog meer gebruik worden gemaakt van interne selectoren,in samenspraak met Jobpunt <strong>Vlaanderen</strong>. Kandidaten zullen ook niet meer nodeloosworden hertest voor gelijkaardige functies binnen de Vlaamse overheid. Hiervoor zet Jobpunt<strong>Vlaanderen</strong> een gegevens<strong>be</strong>heersysteem op waarin de testresultaten van kandidaten bijgehoudenworden. Op termijn streef ik hierbij naar een samenwerking met de lokale <strong>be</strong>sturen. Ookintern <strong>be</strong>nutten we maximaal de informatie die boven komt uit selectie- en loopbaanproceduresin het kader van horizontale of verticale mobiliteit, ook voor andere dan selectiedoeleinden. Ikwens dat deze informatie ook positief gebruikt wordt om de personeelsleden te helpen groeien,zich te ontwikkelen of in te zetten op hun sterke punten. Op deze manier ontstaat er een goedevenwicht tussen de kosten en baten van het rekruterings- en selectie<strong>be</strong>leid van de Vlaamseoverheid.27Samen met het <strong>be</strong>leidsdomein Onderwijs en Vorming <strong>be</strong>kijken we hoe we buitenlandse diploma’ssneller kunnen evalueren op gelijkwaardigheid. De vereiste taalkennis moet in verhoudingstaan tot de specificiteit van de functie.Tot slot gaan we na hoe we de noden aan interim-ar<strong>be</strong>id kunnen invullen, nadat we de mogelijkheidhiertoe heb<strong>be</strong>n onderzocht met de sociale partners.Op het gebied van evenredige ar<strong>be</strong>idsparticipatie wil ik dat de Vlaamse overheid haar voor<strong>be</strong>eldrolten volle invult. We zetten nieuwe stappen in instroom en doorstroom om de gelijke kansenen diversiteitsdoelstellingen voor de tewerkstelling van personen met een handicap, mensenvan allochtone afkomst en vrouwen in top- en middenkader te <strong>be</strong>vorderen.Jobpunt <strong>Vlaanderen</strong> krijgt de opdracht om gerichte communicatiekanalen naar deze doelgroepenop te zetten. Ook zullen de organisaties die de doelgroepen vertegenwoordigen, aangesprokenworden om hun leden aan te moedigen werk te vinden bij de Vlaamse overheid. Vlecht-


werk, een initiatief om vrouwen en mannen te stimuleren om een leidinggevende functie op tenemen, zullen we op nog ruimere schaal promoten.3.3.4 Creëren van een waardengedreven leiderschapscultuurGoede leiders inspireren en heb<strong>be</strong>n het vermogen het <strong>be</strong>ste uit hun medewerkers te halen.Momenteel ontbreekt het de Vlaamse overheid echter aan een gemeenschappelijke visie op leiderschapen - vooral - de ontwikkeling en ondersteuning ervan. Het huidige instrumentarium iste eenzijdig gericht op de prestatieverwachtingen en de <strong>be</strong>heersing ten aanzien van het top- enmiddenkader, terwijl de context waarin deze zich moeten <strong>be</strong>wegen hun mogelijkheden vaak<strong>be</strong>perkt. Leidinggeven wordt nog te vaak als last gezien in plaats van als een gezonde uitdaging.Daarom wil ik de managementcode herwaarderen als ondersteunend instrument voor hetmanagement. Het wordt een managementhandboek dat zal worden uitgebreid, in eerste instantiemet een facilitair luik.28Ik vraag aan de administratie om specifieke initiatieven op te zetten op het vlak van ontwikkelingdie het top- en middenkader <strong>be</strong>ter moeten ondersteunen in het uitvoeren van hun leidinggevendeopdracht. Belangrijk vind ik daarbij het creëren van een waardengedreven <strong>be</strong>drijfscultuurwaar coachend leiderschap voorop staat. Bij selectie van leidinggevenden en verlenging vanmandaten, moet voldoende rekening gehouden worden met de mate waarin ze zelf coachendevaardigheden inzetten. Alle leidinggevenden moedigen we aan om via persoonlijke coachinghet eigen functioneren te optimaliseren. In het kader van de hernieuwing van de mandaten vanhet topmanagement en van het middenkader in 2012 voeren we een grondige mandaatevaluatieuit en werken we tevens een ondersteuningsaanbod uit voor de mandaatwissel. Ook wil ik<strong>be</strong>kijken op welke manier de mandaathouders flexi<strong>be</strong>ler van mandaat kunnen wisselen.De leidinggevenden van morgen worden met het uitbouwen van een performant talentmanagementin een vroeg stadium voor<strong>be</strong>reid op een leidinggevende positie. Dit moet ook de aanzetvormen om op termijn de principes van talentmanagement breder te implementeren binnen deVlaamse overheid.3.3.5 Inzetbaarheid vergrotenOp dit ogenblik gaat 65 % van het personeel op 60 jaar met pensioen en is slechts 16% nogaan het werk op de leeftijd van 65 jaar. Bovendien is de prognose dat bij ongewijzigd <strong>be</strong>leid dekomende 15 jaar 46% van het personeel met pensioen zal gaan. Hierdoor gaat er heel wat waardevollekennis en ervaring verloren, maar ook vanuit maatschappelijk oogpunt is dit geen goedezaak. Het is ook in die optiek van het grootste <strong>be</strong>lang om in functie van de generatiewisselingvoldoende initiatieven te nemen die kennisoverdracht garanderen.Omdat <strong>Vlaanderen</strong> momenteel botst op de <strong>be</strong>lemmeringen van de federale wetgeving om ditzelf fundamenteel aan te pakken, zal ik binnen mijn <strong>be</strong>voegdheden een aantal acties opzettendie het personeel aanmoedigen langer aan de slag te blijven om zo de feitelijke pensioenleeftijdgradueel op te trekken. Er zal worden onderzocht of en op welke wijze personeelsleden die depensioenleeftijd heb<strong>be</strong>n <strong>be</strong>reikt, kunnen worden geheroriënteerd naar aangepaste takenpakketten,dit zonder leeftijds<strong>be</strong>perking.Daarnaast zal ik er echter voor ijveren dat de Vlaamse overheid zelf <strong>be</strong>voegd wordt om de minimaleleeftijd te <strong>be</strong>palen waarop haar personeelsleden met pensioen kunnen gaan. De huidigemogelijkheid om reeds op de leeftijd van 60 jaar met pensioen te gaan brengt namelijk op langeretermijn de <strong>be</strong>taalbaarheid van de pensioenen in het gedrang.


De vooropgestelde grote pensioneringsgolven bieden ook opportuniteiten om gradueel tewerken naar een slankere en efficiënter functionerende overheid. Ik zal instructie geven om depensioneringsgolven in kaart te brengen zodat hiermee kan worden gewerkt naar een meer toekomstgerichteorganisatie.Om de flexibiliteit bij het inzetten van het personeel te stimuleren zal ik enerzijds initiatievenaanmoedigen die de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers <strong>be</strong>ogen en anderzijds hetaanbod van de interne ar<strong>be</strong>idsmarkt verder uitbouwen. Er komen bijkomende initiatieven omde uitwisselbaarheid van het personeel te vergroten, ook over de <strong>be</strong>stuurlagen heen. Naastde mobiliteit met de lokale <strong>be</strong>sturen, die ik in mijn <strong>be</strong>leidsnota Binnenlands Bestuur uitvoerig<strong>be</strong>spreek, zal ik ook de mogelijkheid tot mobiliteit met de onderwijssector laten onderzoeken.Om de mobiliteit vanuit de private sector te stimuleren wens ik de <strong>be</strong>perking die geldt bij hetvaloriseren van privé-ervaring op te heffen.Een ander element dat de inzetbaarheid ondermijnt, zijn de uitgebreide en stilaan ontransparanteverlofstelsels. Zonder het evenwicht tussen werk en gezin uit het oog te verliezen zal ik deverlofstelsels rationaliseren en standaardiseren.Het principe van de herplaatsingspool blijft <strong>be</strong>houden maar wordt minder vrijblijvend voor hetpersoneelslid indien er na twee jaar nog geen oplossing is. Ik laat tevens onderzoeken of herplaatsingkan worden uitgebreid naar andere <strong>be</strong>stuursniveaus om de kans op een succesvolleoplossing te vergroten.Inzetbaarheid vergroten gaat ook over het voldoende ontwikkelen van het aanwezige talent,zorgen voor boeiende jobs met aandacht voor de werk-privé situatie, in een passende verloningvoorzien en voldoende autonomie en verantwoordelijkheid geven aan het personeel.293.3.6 Competitieve ar<strong>be</strong>idsvoorwaarden koppelen aan een doordachte loopbaanstrategieElke medewerker moet kunnen rekenen op loopbaanperspectieven en een billijke verloning. Ikwil loopbanen ontwikkelen in functie van het talentmanagement en de strategische <strong>be</strong>hoeftenvan de organisatie, met een duidelijke link naar personeelsplanning.Voor knelpuntfuncties zal ik het <strong>be</strong>lonings<strong>be</strong>leid stapsgewijs en binnen de <strong>be</strong>schikbare middelenbijsturen. Zo kunnen we op een moeilijke ar<strong>be</strong>idsmarkt medewerkers aantrekken én via eenevenwichtig ar<strong>be</strong>idsvoorwaardenpakket <strong>be</strong>houden en blijvend motiveren.Het totale <strong>be</strong>loningspakket dat de Vlaamse overheid aanbiedt aan haar personeel <strong>be</strong>vat nietenkel directe (primaire), maar ook indirecte (secundaire) en niet-financiële (tertiaire) <strong>be</strong>loningscomponenten.Ook aan deze componenten wil ik de nodige aandacht <strong>be</strong>steden om personeelstevredenheiden billijkheid te blijven waarborgen.De ar<strong>be</strong>idsvoorwaarden tussen statutaire en contractuele personeelsleden zullen stapsgewijs enin <strong>be</strong>ide richtingen naar elkaar toegroeien. Zo zullen contractuele personeelsleden bijvoor<strong>be</strong>eld<strong>be</strong>vorderingsmogelijkheden krijgen zoals momenteel reeds het geval is bij de lokale <strong>be</strong>sturen.Loopbaan- en <strong>be</strong>lonings<strong>be</strong>slissingen worden niet ad hoc genomen, maar zullen gebaseerd zijnop functieclassificatie via de functieniveaumatrix die wordt ontwikkeld op basis van de functiefamiliesvan de Vlaamse overheid. De matrix laat ik toetsen in proefprojecten. Via simulatieoefeningenlaat ik interne onbillijkheden in kaart brengen en kan de kostprijs van een laterekoppeling aan het <strong>be</strong>lonings<strong>be</strong>leid duidelijker worden.


De streefdoelen voor vrouwen in topfuncties (33%) en allochtone personeelsleden (4%) worden<strong>be</strong>houden op het jaar 2015. Het streefdoel voor personen met een ar<strong>be</strong>idshandicap (4,5%)wordt ook naar 2015 gebracht.Een doorbraak realiseren van vrouwen in managementfunctiesDe Vlaamse overheid wil een doorbraak realiseren in de doorstroom van vrouwen in het middenentopmanagement. Het doorbreken van 1/3-verhouding in het middenmanagement wordthierbij als doelstelling op korte termijn tot middellange termijn vooropgesteld.Inzetten op netwerking, mentoring en coaching, waarin het accent ligt op de scouting van vrouwen,is cruciaal. Tegelijk moet er ook gesleuteld worden aan de organisatiestructuur en –cultuur.Bijvoor<strong>be</strong>eld investeren in een managementcultuur die combinatiefaciliteiten tussen werk enprivé accepteert en toepast.Maatwerk bij tewerkstelling van personen met een ar<strong>be</strong>idshandicapOm haar doelstellingen te <strong>be</strong>reiken moet de Vlaamse overheid sterk investeren in een stimulerendrekruterings- en selectie<strong>be</strong>leid. Zoals ik reeds aanhaalde, zal Jobpunt <strong>Vlaanderen</strong> gerichtecommunicatiekanalen naar deze doelgroepen ontwikkelen en versterken en ervoor zorgen dathaar selectieprocedures daar aandacht aan schenken.32Ook van personen met een handicap moeten de competenties optimaal worden <strong>be</strong>nut. Hiervoorgaan we de <strong>be</strong>staande instrumenten meer inzetten zoals de maatregel ‘voor<strong>be</strong>houden <strong>be</strong>trekkingen’,de loonkostsubsidies (rendementsondersteuning) en redelijke aanpassingen in de wervingsprocedures.Er komen ook projecten rond maatwerk bij instroom. Die moeten ertoe leiden dat selectorenmeer gericht en sneller een koppeling kunnen maken tussen werkzoekenden met een ar<strong>be</strong>idshandicapen specifieke vacatures in de organisatie.Ook zullen we stageplaatsen meer <strong>be</strong>nutten om een positieve kennismaking te stimuleren tussenenerzijds de leidinggevenden en personeelsleden en anderzijds werkzoekenden met eenhandicap.Voor mensen die reeds professioneel actief zijn in de overheid komen er ver<strong>be</strong>terprojecten rondde re-integratie van mensen met gezondheidsproblemen en die langdurig afwezig zijn of waren.Ieder personeelslid een open en respectvolle omgeving garanderenDe Vlaamse overheid kiest voor het actief uitdragen van een open en respectvolle organisatiecultuurwaarin diversiteit een positieve waarde is. Diversiteit in zijn ruime <strong>be</strong>tekenis, maar ookmeer concreet in relatie tot oudere en kortgeschoolde personeelsleden, personeelsleden meteen andere seksuele geaardheid, van allochtone afkomst, met een handicap, etc.De Vlaamse overheid biedt ieder individu en groep gelijkwaardige kansen en ziet diversiteit alseen kracht voor haar organisatie en voor <strong>Vlaanderen</strong>. Deze waarden wil ik stimuleren op de werkvloervia sensibiliserings- en communicatieacties.Iedereen toegang tot de Vlaamse overheid verzekerenDoorgedreven inspanningen blijven nodig op het gebied van de fysieke toegankelijkheid (infrastructuur),de selectieprocedures (redelijke aanpassingen voor personen met een handicap) ende informatietoegankelijkheid (websites en documenten).


3.3.10 Personeelsregelgeving als ondersteuningKwaliteitsvolle personeelsregelgeving fungeert als ondersteunend kader en creëert mogelijkhedeni.p.v. <strong>be</strong>lemmeringen. Belangrijk is ook dat de personeelsregelgeving van de verschillende<strong>be</strong>stuurslagen van de overheid meer en meer naar elkaar toegroeit.Met een vereenvoudiging en stroomlijning van het Vlaams personeelsstatuut zal het detailniveauvan de regelgeving verminderen zodat de entiteiten een voldoende een flexi<strong>be</strong>l personeels-,wervings-, loopbaan- en <strong>be</strong>lonings<strong>be</strong>leid kunnen voeren zonder dat de entiteiten hierdoor metelkaar in concurrentie treden.Om dit Raamstatuut en de verdere uitvoering ervan zo dicht mogelijk te laten aansluiten bij degrotere verantwoordelijkheid van de leidend ambtenaren, zal ik de <strong>be</strong>trokkenheid van het topmanagementbij de onderhandelingen verder verankeren.Voor de regelgevende aspecten waar <strong>Vlaanderen</strong> vandaag geen autonomie heeft (onder meerhet APKB en de Bijzondere Wet), zal ik de <strong>be</strong>staande mogelijkheden maximaal <strong>be</strong>nutten en blijvendeinspanningen leveren om deze autonomie alsnog te verkrijgen.3.4 Met ICT en e-government naar geïntegreerde oplossingenComputers werden in het verleden al te vaak <strong>be</strong>schouwd als de moderne opvolger van detypmachines. ICT kon op te weinig <strong>be</strong>langstelling rekenen op het politieke niveau, en jammergenoeg ook in het management. Gelukkig is overal het <strong>be</strong>wustzijn aan het groeien dat er véélmeer mogelijk is dan het louter digitaliseren van de bureaucratie. Zoals moderne <strong>be</strong>drijven hunklanten anders <strong>be</strong>naderen en hun producten anders leveren (denk maar aan het downloadenvan muziek via internet of de kranten die publiceren op internet of op uw GSM) kan ook de overheidnadenken hoe ze via nieuwe kanalen haar klanten <strong>be</strong>ter kan dienen en haar eigen werking<strong>be</strong>ter kan integreren. Ik wil daarover graag de denkoefening met alle geïnteresseerden van deverschillende <strong>be</strong>leidsdomeinen aangaan. Uiteraard blijft het <strong>be</strong>langrijk dat de burgers vrij kunnenkiezen of ze via de computer dan wel op een traditionele manier de overheid contacteren.De digitale kloof blijft een <strong>be</strong>langrijk gegeven in een e-government <strong>be</strong>leid. Het moet een aandachtspuntblijven dat alle toepassingen die ter <strong>be</strong>schikking staan van de burgers vlot toegankelijkzijn voor gebruikers met een handicap.33In het Vlaams Regeerakkoord staat: “… de overheden moeten een kwaliteitsvolle dienstverleningblijven garanderen en zorgen voor positieve effecten in alle maatschappelijke sectoren.De inzet van ICT, e-government en administratieve vereenvoudiging zijn uitstekende hefbomenvoor een efficiëntere dienstverlening en om domeinoverschrijdende schaalvoordelen te realiseren(..) Door innovatie van processen en organisatie, met name voor ondersteunende diensten,kan het topmanagement de overheadkost terugdringen. …” Hierbij wordt expliciet <strong>be</strong>vestigddat we mikken op efficiëntiewinsten, waarbij investeringen nog steeds mogelijk zijn: “… we<strong>be</strong>sparen minimaal op investeringen maar voeren een <strong>be</strong>leid gericht op efficiëntiewinsten.”Ik wens met het ICT en e-goverment<strong>be</strong>leid de overheden in <strong>Vlaanderen</strong> te ondersteunen bij deambitie om een slagkrachtige organisatie te zijn. Ik wil voorzien in gemeenschappelijke ICT-dienstendie garant staan voor efficiëntie, geïntegreerd werken, performantie, <strong>be</strong>trouwbaarheid enduurzaamheid. Ik verwacht van alle overheden in <strong>Vlaanderen</strong> dat zij hiervan maximaal gebruikzullen maken, zodat zij zich op hun kernopdrachten kunnen focussen. Ik wil bovendien ookeen ICT-referentiekader aanbieden aan de Vlaamse overheden om zo ICT-processen, -informatieen -technologie maximaal op elkaar af te stemmen. Dit kader moet een krachtig hulpmiddelzijn voor alle <strong>be</strong>sturen om een goede, geïntegreerde, doelgerichte dienstverlening te bieden


3.4.2 Flexi<strong>be</strong>le, gemeenschappelijke ICT-dienstverlening en -platformenKlantgericht, gemeenschappelijk ICT-dienstverleningsaanbodBij het uittekenen en continu bijsturen van dit ICT-dienstverleningsaanbod focust e-IB op integratieen schaalvoordelen op het niveau van de Vlaamse overheid. Naast het basisaanbod zijnook specifieke maatoplossingen mogelijk. Alle entiteiten van de Vlaamse overheid worden aangemoedigdom geheel of gedeeltelijk van dit aanbod af te nemen (principe van de “vrije winkelnering”).Tegen het einde van de volgende regeerperiode zullen nieuwe contracten gegund zijn om decontinuïteit van het gemeenschappelijk ICT-dienstverleningsaanbod te verzekeren. Voor detelefoniecontracten is een nieuwe gunning nodig in 2011.In het kader van de huidige contracten kunnen enkel entiteiten van de Vlaamse overheidrechtstreeks als klant diensten afnemen. De uiteindelijke gebruikers van de ontwikkelde en/of<strong>be</strong>schikbaar gehouden systemen of <strong>be</strong>drijfstoepassingen kunnen echter ook buiten de Vlaamseoverheid liggen: burgers, <strong>be</strong>drijven, scholen, lokale <strong>be</strong>sturen, andere overheden, … Bij het uitwerkenvan het nieuw dienstverleningsmodel zal onderzocht worden of een verruiming van hetvoorwerp voor de nieuwe contracten naar bijkomende klanten (lokale <strong>be</strong>sturen, provincies, …)opportuun is (zie ook punt 4.4).Verder uitbouwen van de gemeenschappelijke infrastructuur/oplossingenNaast het verzekeren van de hogervermelde gemeenschappelijke ICT dienstverlening, wil ik verderinvesteren in de uitbouw van gemeenschappelijke infrastructuur en oplossingen. Hierbij wilik streven naar een maximale kostenoptimalisatie (o.a. door consolidatie) om aan de groeiendeICT-<strong>be</strong>hoeften te kunnen voldoen met gelijkblijvende of zelfs dalende exploitatiekosten.35Voor de generieke, gemeenschappelijke basisinfrastructuur en –functionaliteiten zal de volgendejaren worden geïnvesteerd in:• documentaire en samenwerkingsplatformen, de gemeenschappelijke database-, BI- (BusinessIntelligence) en Data Warehousing-platformen.• een op diensten georiënteerde architectuur (Service Oriented Architecture)• toegangscontrole met gebruikersidentificatie en digitale handtekening.• geïntegreerde spraak- en datacommunicatie (Unified Communications en IP telefonie).• opslag en back-up omgeving onder andere in functie van de implementatie van het innovatieve“Capacity on Demand”-model (een flexi<strong>be</strong>l aanbod van server ruimte waarbij wordt<strong>be</strong>taald voor reëel verbruik).• archiveringsopslagcapaciteit.• computerzaalfaciliteiten waaronder specifieke investeringen in functie van de <strong>be</strong>drijfscontinuïteit(voor het opvangen van rampen en ongevallen).• een gemeenschappelijke performant netwerk klaar voor de toekomstige toepassingen endoelgroepen.• draadloze netwerkconnecties binnen de (hoofd)gebouwen van de Vlaamse overheid in functievan de mobiliteit van de gebruikers.• de mailomgeving als essentieel onderdeel van de dagdagelijkse <strong>be</strong>drijfsvoering.


In lijn met de <strong>be</strong>vindingen van IAVA plan ik verdere inspanningen op het vlak van herstelplanningna rampen (Disaster recovery planning –DRP) voor de meest kritische systemen. Daarnaast<strong>be</strong>kijk ik welke bijkomende dienstverlening op het terrein van veiligheid we kunnen uitwerken.3.4.3 Technologie innovatie- en doelgericht inzettenICT en <strong>be</strong>drijfsvoering integrerenBedrijfsvoering en ICT-<strong>be</strong>leid moeten de brug slaan naar mekaar. Mijn doelstelling is dat alle<strong>be</strong>leidsdomeinen van de Vlaamse overheid ICT continu zullen integreren in het proces van hun<strong>be</strong>drijfsvoering. Hiervoor zullen we op zoek gaan naar ‘<strong>be</strong>ste praktijken’ en deze verspreiden.Daarnaast zal ook een methode voor business-ict-afstemming ter <strong>be</strong>schikking komen. Het latenuitvoeren van doorlichtingen kan hierbij ook nuttig zijn. Inspiratie voor dit laatste kan komen uithet I-scan-project van de Hogeschool Gent, de VVSG en CORVE waarbij de inzet van ICT in verhoudingtot de organisatie werd gemeten in 29 kleine tot middelgrote gemeenten.Ik wens erop toe te zien dat de business-ict-afstemming op continue basis verder gaat samenmet alle actoren van de Vlaamse overheid. Binnen dit kader past ook het business-ict-afstemmingsseminariein novem<strong>be</strong>r dit jaar. ICT mag zich hierbij niet nestelen in een louter passieve rolmaar moet vanuit haar domein vernieuwing in de <strong>be</strong>drijfsvoering stimuleren. Nieuwe technologieënkunnen een potentieel aan verhoogde efficiëntie van de businessprocessen inhouden datniet noodzakelijk opgepikt wordt vanuit de <strong>be</strong>staande business<strong>be</strong>hoeften.36Naar een unieke ICT-hoofdarchitectuur voor overheden in <strong>Vlaanderen</strong>Een geïntegreerde referentiearchitectuur voor processen, informatie en ICT is onont<strong>be</strong>erlijk omte komen tot schaal- en synergiewinsten. NORA, een instrument van de Nederlandse overheiddat architecturale modellen en aan<strong>be</strong>velingen voor architecturen bundelt, kan in dit kader alsinspiratiebron dienen. Het Europees ‘interoperabilty framework’ legt eveneens een kader opwaarbinnen de Vlaamse processen en informatiestromen zich moeten plaatsen om vlot te kunnensamenwerken met andere lidstaten binnen Europa.Beheren van interoperabiliteit is een ‹essentiële randvoorwaarde voor een toekomstvaste ontwikkelingvan diensten en toepassingen die door en met ICT in brede zin mogelijk wordengemaakt. Het gaat hier over het vermogen van organisaties om efficiënt en effectief informatiete delen met hun omgeving. Om de interoperabiliteit te versterken zorg ik voor een algemeenkader en zet daarnaast ook volgende deelprojecten op:• een gemeenschappelijk <strong>be</strong>grippenkader: hierbinnen worden processen <strong>be</strong>schreven, zowelin de context van <strong>be</strong>drijfsvoering als in de technologische context. Door een referentiearchitectuurvoor processen ter <strong>be</strong>schikking te stellen, zullen processen uitgetekend worden ineen integreerbaar kader;• de kerninformatiestromen inventariseren: dit zal inzicht geven in de prioriteiten die we moetenstellen in het uitbouwen van authentieke bronnen. Voor een optimalisatie van gegevensdelingover <strong>be</strong>leidsdomeinen heen, is het noodzakelijk dat alle informatie eenduidig wordtgedefinieerd en waar nodig decretaal verankerd. Het principe ‘de vervuiler vertaalt’ wordthierbij toegepast wat inhoudt dat diegene die afwijkt van de standaarden, ook moet instaanvoor alle bijkomende kosten die deze afwijking met zich meebrengt. Internationale referentiemodellenworden hierbij maximaal gebruikt;• architectuurschema’s: deze worden bindend voor iedereen <strong>be</strong>halve indien aan de handvan een business cases wordt aangetoond dat een afwijking op het architecturale schemanoodzakelijk is, bijvoor<strong>be</strong>eld door budgettaire <strong>be</strong>perkingen op korte termijn (‘vervolg-ofverklaar’-principeof ‘comply or explain why’-principe).


Tenslotte wil ik een hoger inzicht brengen in het applicatielandschap van de Vlaamse overheiden onder meer nagaan hoe deze applicaties binnen deze architecturale kaders vorm (kunnen)krijgen.Sterk inzetten op het gebruik van authentieke bronnenHet getuigt van weinig efficiëntie wanneer de overheid aan de burgers vraagt wat ze al weet.Deze regering zal inzetten op gegevensuitwisseling en het gebruik van authentieke bronnen omte komen tot een efficiënte dienstverlening van alle Vlaamse overheidsinstellingen. Dit is ookcruciaal voor administratieve vereenvoudiging en het verlagen van de interne <strong>be</strong>heerskosten optermijn.Het decreet van 18 juli 2008 <strong>be</strong>treffende het elektronische <strong>be</strong>stuurlijke gegevensverkeer verplichtde Vlaamse administraties om gebruik te maken van de authentieke gegevensbronnenen dus geen gegevens meer op te vragen bij burgers en <strong>be</strong>drijven die de overheid al heeft. Inhet uitvoerings<strong>be</strong>sluit van 15 mei <strong>2009</strong> werden het Rijksregister, de Kruispuntbank van Ondernemingenen de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid aangeduid als authentieke gegevensbronnen.Maar proactief kan de informatie uit deze authentieke gegevensbronnen ook gebruikt wordenom nieuwe vormen van dienstverlening mogelijk te maken. Uiteraard met respect voor de<strong>be</strong>scherming van de persoonlijke levenssfeer kan je een doelgroep identificeren en contacterenvoor <strong>be</strong>paalde diensten. Zo maakt bijvoor<strong>be</strong>eld de koppeling tussen het Rijksregister en Vaccinnethet mogelijk om de vaccinnaties van de nieuwgeborenen op te volgen.Een kritische succesfactor is hierbij dat die authentieke bronnen vlot toegankelijk zijn. OpVlaams niveau moet het Magda-platform in elk geval voldoende capaciteit bieden om een veiligegegevensdeling met de Vlaamse administraties en de lokale <strong>be</strong>sturen te garanderen. In samenspraakmet de <strong>be</strong>trokken partners, onder andere op federaal vlak wil ik zoeken naar pragmatischeen snelle oplossingen voor ontsluiting van authentieke gegevens waarbij ik de tendens wilaanhouden om de kwaliteit van de Vlaamse dienstverlening terzake verder te verhogen. Ik wilhet opzetten van relevante Vlaamse authentieke bronnen ondersteunen op verschillende vlakken(juridisch, ICT-technisch, …), en de verrijking met Vlaamse gegevens verder zetten. Ik zal ditdoen aan de hand van de eerder vermelde architecturale principes. De proces- en informatiearchitectuurgeeft aan welke authentieke bronnen we nodig heb<strong>be</strong>n in het licht van de prioritairedoelstellingen en vormt het referentiekader waarbinnen alle agentschappen kunnen meewerkenaan de versterkte uitbouw van authentieke bronnen in <strong>Vlaanderen</strong>.37Ten aanzien van het gebruiken van de federale authentieke bronnen blijft het een aandachtspuntom de kosten van een consultatie grondig te her<strong>be</strong>kijken. Waarom zou een openbaredienst moeten <strong>be</strong>talen om de gegevens van een andere administratie te kunnen raadplegen? Ikzal ook aandringen dat deze federale bronnen werken aan datakwaliteit en inzetten op een hoogniveau van consulteerbaarheid.E-government-projectenE-government kan in verschillende processen leiden tot substantiële lastenverlagingen wanneerdefinities en <strong>be</strong>grippen worden geuniformiseerd in de wetgeving, gekoppeld aan authentiekebronnen en inge<strong>be</strong>d in ICT-toepassingen. Voor<strong>be</strong>elden hiervan die ik, samen met de <strong>be</strong>voegdecollega’s, tijdens deze regeerperiode wens te onderzoeken en zo veel mogelijk te implementeren:• inkomensgerelateerde administratieve processen: veel <strong>be</strong>leidsdomeinen hanteren een inkomenstoetsbij het toekennen van premies of voordelen. Vaak wordt deze informatie nog


iedt. Op die manier kan er niet enkel kostenefficiënter gewerkt worden, maar ook een <strong>be</strong>langrijkedienstverlening naar de lokale <strong>be</strong>sturen opgezet worden.De Vlaamse administratie dient ook uit te zoeken of de kadercontracten die zij afsluit met ICT-leveranciersook opengesteld kunnen worden voor geïnteresseerde lokale <strong>be</strong>sturen. Bij de lokale <strong>be</strong>sturenleeft de vraag naar een Vlaams competentiecentrum e-government en ICT. Ik zal onderzoeken of daarbinnen de budgettaire mogelijkheden ruimte voor is.Onder de e-government projecten die ik deze regeerperiode wil realiseren zijn er een verschillendewaarbij de lokale <strong>be</strong>sturen <strong>be</strong>trokken partij zijn en die kunnen leiden tot een aanzienlijke lastenverlaging.Ik denk daarbij vooral aan de digitale bouwaanvraag en het informatieformulier vastgoedinformatie.3.4.5 Kosten<strong>be</strong>wust, resultaatsgericht en duurzaam <strong>be</strong>heer van ICT-middelenDe crisis geeft de roep om verantwoording van ICT-middelen de gewenste gedragenheid. De strategischewerkgroep voor afstemming van <strong>be</strong>drijfsvoering en ICT (Business ICT Alignment - BIA) kwamin de vorige regeerperiode tot de consensus om samen te werken aan een efficiënt georganiseerdebasisinfrastructuur.40Ik wil dat de strategische werkgroep op korte termijn de noden van de Vlaamse overheid inzake basisinfrastructuur<strong>be</strong>ter in kaart brengt, zodat er onderzocht kan worden hoe het <strong>be</strong>schikbare aanbod hierop<strong>be</strong>ter afgestemd kan worden. Ik opteer resoluut om geen middelen te verspillen omdat verschillendeVlaamse administraties of verschillende gemeenten dezelfde ICT-infrastructuur of toepassingen bouwen.Ik zal aan het CAG een opdracht geven een samenwerkingsakkoord te sluiten waarin het maximaalherbruiken en gebruiken van generieke infrastructuur en dienstverlening de regel wordt en uitzonderingenkunnen toegestaan worden mits het voorleggen van een sluitende business case.Samenwerking wil ik aanmoedigen en faciliteren met het oog op het creëren van een cultuur die deuitwisseling van <strong>be</strong>ste praktijken tot stand brengen. Een ICT-expertisedatabank (met competentie, projectenen goede praktijken) is een middel ter ondersteuning. Na succesvolle pilootprojecten binnenhet werkveld van ICT zal ik stimuleren dit platform voor kennisdeling ook uit te breiden naar anderedomeinen.3.5 Naar een klantgericht en <strong>be</strong>leidsondersteunend instrumentarium voor administratievevereenvoudiging, kwaliteitvolle regelgeving en proces- en informatie<strong>be</strong>heerHet regeerakkoord <strong>be</strong>nadrukt dat ‘de inzet van ICT, e-government en administratieve vereenvoudiginguitstekende hefbomen zijn voor een efficiëntere dienstverlening en om domeinoverschrijdendeschaalvoordelen te realiseren’.Met het reguleringsmanagement streeft de Vlaamse overheid naar een kwaliteitsvolle regelgeving enadministratieve vereenvoudiging. De <strong>be</strong>langrijkste methodieken en instrumenten van het reguleringsmanagementzijn tijdens de vorige regeerperiode op mijn aangeven goedgekeurd door de VlaamseRegering en geïmplementeerd. Hierdoor <strong>be</strong>schikt <strong>Vlaanderen</strong> vandaag over de <strong>be</strong>langrijkste internationaalaanvaarde standaarden voor een kwaliteitsvol wetgevings<strong>be</strong>leid.Een kwaliteitsvolle regelgeving met een minimum aan administratieve lasten, een doelgroepgerichte-government, en het <strong>be</strong>heer van processen en informatie vanuit het perspectief van doelgroepen,zijn essentiële elementen om de efficiëntie van de overheid te ver<strong>be</strong>teren. Het efficiëntie-effect verhoogtnaarmate deze middelen <strong>be</strong>ter op elkaar zijn afgestemd. Efficiëntiewinsten vereisen een doordacht<strong>be</strong>leid waarbij de instrumenten van unieke semantiek, het gebruik van authentieke bronnen, de


Ik zal daarom ook het Inter-institutioneel Akkoord met het Vlaams Parlement, de SERV en destrategische adviesraden over de gemeenschappelijke aanpak en de toepassing van de RIA latenuitvoeren. Daarnaast zal worden onderzocht of dit akkoord kan worden uitgebreid tot andereaspecten van <strong>be</strong>tere regelgeving en <strong>be</strong>ter <strong>be</strong>leid zoals o.a. administratieve vereenvoudiging.Ik zal blijven investeren in de ver<strong>be</strong>tering van de juridische kwaliteit van regelgeving. Zonderafbreuk te doen aan de rechtszekerheid laat ik nagaan waar we het detailniveau van de Vlaamseregelgeving kunnen verminderen. Verder laat ik onderzoeken hoe wetsevaluaties als een expostmaatregel onvolkomenheden in <strong>be</strong>staande regelgeving kunnen opheffen.Als versterking van het regelgevingproces vraag ik een continue aandacht voor een goedeafstemming met e-government en een verstandige inzet van ICT.Ondersteunen van de cellen WetskwaliteitDe cellen wetskwaliteit zorgen in alle <strong>be</strong>leidsdomeinen van de Vlaamse overheid voor een structureleverankering van het reguleringsmanagement. De instrumenten in het kader van de wetgevingskwaliteitschieten hun doel voorbij indien ze niet of incorrecte wijze worden toegepast.De coördinatie door de cel wetskwaliteit vanaf het <strong>be</strong>ginstadium van de opmaak van de regelgevingis wenselijk. De samenstelling van de projectgroep wordt aangepast aan het dossier entussen de projectpartners, inclusief de kabinetten, worden duidelijke afspraken gemaakt overtiming en taakververdeling.44Naast de verdere uitbouw van deze cellen wetskwaliteit blijft de centrale aansturing en ondersteuningdoor de dienst Wetsmatiging gewaarborgd. Er wordt voorzien in de verdere ontwikkelingvan een ruim en gericht vormingsaanbod over ‘wetgevingsleer’ en specifieke handleidingenen instrumenten voor de opstellers van regelgeving.3.5.3 Proces<strong>be</strong>heer optimaliseren vanuit het perspectief van de klantDe interne organisatiestructuur is niet relevant voor de klant en mag ook geen nodeloze (transactie)kostengenereren in het totaalproces. Entiteitoverschrijdende procesoptimalisatie vertrekkendvanuit het perspectief van de klant is een noodzaak.Dit extern gerichte denken vereist intern geïntegreerd werken. De evaluatie en optimaliseringvan processen wordt nog te vaak louter <strong>be</strong>naderd vanuit het intern organisatieperspectief enonvoldoende vanuit <strong>be</strong>gin-tot-einde perspectief. Ik ijver er dan ook voor om entiteitoverschrijdendeprocessen in hun geheel te <strong>be</strong>schouwen en te optimaliseren, en niet als afzonderlijkedelen binnen entiteiten, zodat schaalvoordelen, kostenreductie en efficiëntiewinsten gerealiseerdkunnen worden. Ik ijver voor een raamwerk waarbinnen de dienstverlening van Vlaamseoverheden aan <strong>be</strong>nchmarks of ijkingskaders getoetst kan worden.In kader van een efficiënte en effectieve overheid moet niet alleen de externe kost (voor de doelgroepen),maar ook de interne kost (voor de overheid zelf) van ontwerpregelgeving in rekeningworden gebracht, voornamelijk de <strong>be</strong>heerskosten. Deze kosten brengen we ook binnen dereguleringsimpactanalyse in kaart.Ik <strong>be</strong>sef dat werken aan procesoptimalisatie gepaard kan gaan met ingrijpende veranderingenin (samen)werking, waarbij heel veel actoren <strong>be</strong>trokken zijn. Er zal dus ruime aandacht zijn voorde ‘culturele’ dimensie en voor een effectief veranderings<strong>be</strong>heer met aangepaste werkvormen.Sensibilisering op de werkvloer en vorming van de medewerkers spelen hier een <strong>be</strong>langrijke rol.


verkrijgen. Dit vergt een inter<strong>be</strong>stuurlijke samenwerking waarbij ‘producten’ gedefinieerd wordenin functie van de overheidsklant en waarbij over deze producten, ongeacht het <strong>be</strong>stuursniveauof ‘loket’, dezelfde wegwijs- en eerstelijns informatie kan worden aangeboden, een dossierkan worden opgestart en de status van een dossier kan worden opgevolgd. Uiteindelijk moetde klant kunnen aankloppen bij een dossier<strong>be</strong>handelaar die zijn dossier van A tot Z opvolgt metminimaal een correcte doorverwijzing naar een ander <strong>be</strong>stuursniveau. Het contactpunt Vlaamseinfolijn doet dienst als dit uniek loket op het niveau van de Vlaamse overheid.Om het één loket-principe te realiseren, zal de focus in een eerste fase liggen op een goedesamenwerking en een afstemming via de klantgerichte processen. Op termijn komen meerstructurele ingrepen aan bod. De kern van het debat moet gaan over de meerwaarde en gebruiksvriendelijkheidvanuit het oogpunt van de klant. Het traject omvat twee grote fasen:De eerste fase loopt van 2010 tot 2012, waarbij de opbouw van het informatie<strong>be</strong>stand centraalstaat: o.m. de definitie van producten, het <strong>be</strong>palen van de klantnoden, het redactiewerk van deproductfiches, het verzamelen en aggregeren van alle informatie, het voorzien in de technischemogelijkheden om informatie uit te wisselen naar andere <strong>be</strong>sturen en te laten vervolledigen metlokale informatie.46De tweede fase loopt van 2012 tot 2020, waarbij de optimalisatie van de processen centraalstaat: op basis van de meest gevraagde producten en rekening houdend met de feedback vande klanten, wordt een proces integraal (dus van het eerste tot het laatste contact) uitgetekenden waar mogelijk geoptimaliseerd, zodat er steeds vanuit de klant gedacht kan worden en waarbijde klant nog slechts één aanspreekpunt nodig heeft voor al zijn interacties met de overheid.Om te komen tot een één loket is het <strong>be</strong>langrijk om alle communicatie met interne en externeklanten of eindgebruikers te ver<strong>be</strong>teren in functie van de <strong>be</strong>hoeften van de klanten. Concreetzullen de websites van de Vlaamse overheid getoetst worden op hun actualiteit. Daarnaast kannog veel aan de klantvriendelijkheid worden gedaan door te redeneren vanuit een gebruikerstandpunt.Hiervoor kan inspiratie worden gezocht in het buitenland. Deze toetsing wordtgetrokken vanuit de afdeling communicatie (departement DAR).3.5.4 Kwalitatief informatie<strong>be</strong>heer als basisvoorwaardeInformatie <strong>be</strong>vat ons geheugen, zowel korte termijn als lange termijn. We moeten er zorgvuldigmee omspringen; ons geheugen is kostbaar. Ik wil informatiebronnen en informatiestromenoptimaal inrichten zodat wij ons geheugen ook goed kunnen gebruiken; informatie kunnendelen, kunnen vinden, kunnen <strong>be</strong>grijpen, kunnen raadplegen. Dit is cruciaal voor een goedwerkende administratie.Informatie<strong>be</strong>heer en informatiekwaliteitEen efficiënte overheid valt of staat met de kwaliteit van de informatie die ze bijhoudt, deelt,opvraagt, <strong>be</strong>waart en publiceert. Een doelmatig informatie<strong>be</strong>leid is dus een absolute noodzaakom diensten intern goed te laten samenwerken en een transparante overheid uit te bouwen.Ik wil een <strong>be</strong>leidskader opstellen om het <strong>be</strong>heer van informatie binnen de Vlaamse overheidefficiënt en effectief te regelen. Welke informatie door wie het <strong>be</strong>st <strong>be</strong>heerd wordt moet voortvloeienuit de doelen van elke organisatie. De strategische aansturing van dit <strong>be</strong>leid komt inhanden van het CAG, dat moet inspelen op de rapporteringsnoden van de regering en het parlement,de nood aan ontsluiting van authentieke bronnen moet signaleren, gegevensdelingover de entiteits- en <strong>be</strong>stuursgrenzen heen moet stimuleren en het document<strong>be</strong>heer – inclusiefmetadatamangement en digitaal depot – moet opvolgen over heel de Vlaamse overheid.


Met een degelijk uitgebouwd informatie<strong>be</strong>leid wil ik komen tot een meer transparante overheid,die kwaliteitsvolle informatie kan aanleveren op alle niveaus. De sleutels hiervoor liggen in:• een integraal metadatamanagement dat informatie <strong>be</strong>grijpbaar en plaatsbaar moet makenover heel de overheid;• een coherente en eenduidige datawarehouse-methodologie, zodat overheidswijd transparantererapportering op eenvoudige wijze mogelijk wordt;• een referentiearchitectuur voor dataopslag, zodat alle entiteiten dezelfde principes hanterenover heel de Vlaamse overheid.Het project ‘VO-Rapportering’ dat tijdens de vorige regeerperiode is opgestart, <strong>be</strong>oogt de uitbouwvan een generieke rapportering over de hele Vlaamse overheid. Dit project vereist eenmaximale samenwerking op organisatieniveau, functioneel niveau en ICT-niveau. Bedoeling isom de interne verkokering te overstijgen en te komen tot een nuttige en accurate rapportering,zowel voor het politieke niveau als voor het topmanagement.Hiertoe zullen de volgende initiatieven worden genomen of verder gezet:• de opmaak van eenvormige <strong>be</strong>grippenkaders ter standaardisering en ver<strong>be</strong>tering van deinformatie<strong>be</strong>vraging en ter facilitering van goede, eenvormige regelgeving;• de uitbouw van een <strong>be</strong>drijfsarchitectuur op het niveau van de Vlaamse overheid als geheelvan structurerende principes en eenvormige <strong>be</strong>grippen waarbinnen gegevens over die overheidverzameld kunnen worden;• de bouw van masterbronnen. Ik zet prioritair in op een masterbron van organisaties, die in2010 zal worden opgeleverd.• zorgen voor een hechtere samenwerking van verschillende datawarehouses in de Vlaamseoverheid met informatie over de Vlaamse overheid.47Het gebruik van open standaarden kan een enorme troef zijn bij het delen en <strong>be</strong>waren van informatie.Ik zal het gebruik ervan bij de Vlaamse overheid stimuleren.Geen digitale Alzheimer: kwaliteitsvol <strong>be</strong>heren van het Vlaamse geheugenTijdens de vorige regeerperiode heb ik werk gemaakt van de oprichting van de coördinerendearchiefdienst.Deze zal op korte termijn een omvattend <strong>be</strong>leidsplan inzake digitale duurzaamheid uitwerkenom de Vlaamse overheid toe te laten haar digitale <strong>be</strong>stuursdocumenten raadpleegbaar te houdendoorheen de tijd. In navolging van buitenlandse overheden ga ik de digitale Alzheimer te lijfen zal ik een methodisch en technisch aanbod formuleren voor een digitaal depot en de <strong>be</strong>waringvan digitaal ondertekende documenten.Een <strong>be</strong>leidsplan digitaal depot, gericht op de <strong>be</strong>drijfsdoelstellingen zal waarborgen dat de uitgebouwdeinfrastructuur de prioritaire <strong>be</strong>hoeften van de <strong>be</strong>drijfsvoering vervult.In de voorbije regeerperiode heb ik werk gemaakt van de voor<strong>be</strong>reiding van het Archiefdecreet.Dankzij dit decreet kunnen Vlaamse <strong>be</strong>stuursinstanties zelf hun informatiehuishouding inrichtenen kan de Vlaamse Gemeenschap haar eigen documentaire culturele patrimonium <strong>be</strong>heren.In samenwerking met de Vlaamse minister voor Cultuur wil ik het ontwerpdecreet aan hetParlement voorleggen. Ten aanzien van de Vlaamse <strong>be</strong>stuursinstanties biedt het Archiefdecreetduidelijke criteria voor kwaliteitsvol archief<strong>be</strong>heer en voorziet het onder meer in de oprichtingvan een steunpunt en een publiekrechtelijke archiefdatabank. Specifieke aandacht gaat uit naarde wijze waarop digitale archiefstukken doorheen de tijd raadpleegbaar blijven. Om het Archief-


decreet te doen slagen, moeten we voor de uitvoering <strong>be</strong>schikken over de nodige budgettairemiddelen, zoals <strong>be</strong>rekend in de reguleringsimpactanalyse. We zullen dit stapsgewijze uitvoerenvolgens de budgettaire mogelijkheden.Voor het <strong>be</strong>houd van het documentaire culturele patrimonium van de Vlaamse Gemeenschapleveren we extra inspanningen. Ik wil ervoor zorgen dat het nieuwe, interne archiefdepot in Vilvoordeaan de groeiende eisen van de administratie kan blijven voldoen.Zoals eerder aangegeven <strong>be</strong>reid ik de oprichting van een Vlaams Archiefhuis voor, dat zowelhet papieren als het digitale publiekrechtelijke archief van de Vlaamse overheid zal <strong>be</strong>heren envaloriseren. De Vlaamse Bouwmeester staat hierbij in voor de architecturale kwaliteiten van hetproject. Om de complexiteit van de langetermijn<strong>be</strong>waring van digitale informatie aan te vatten,streven we brede samenwerkingsverbanden na, naar succesvolle buitenlandse voor<strong>be</strong>eldenzoals het Nederlandse Metamorfoseprogramma. Daarom werken we mee aan het initiatief vande Minister van Cultuur, namelijk het Vlaams Instituut voor de archivering en ontsluiting vanhet audiovisuele erfgoed. Zo wordt de verworven expertise over digitale duurzaamheid van allevormen van overheidsinformatie maximaal gedeeld en <strong>be</strong>nut.3.6 Clustering van expertise rond goed opdrachtgeverschap48Projecten lopen binnen heel wat overheden niet altijd zoals gepland. In een aantal gevallen isdit terug te brengen tot een gebrekkig opdrachtgeverschap. Als er slechte instructies wordengegeven is het niet verwonderlijk dat er een slecht resultaat volgt.Goed opdrachtgeverschap wordt ingegeven door de verantwoordelijkheden van een opdrachtgeverdie verder gaan dan puur economische of juridische principes. Vooral voor een publiekeopdrachtgever zoals de Vlaamse overheid, spelen bij heel wat opdrachten ook het cultureel enmaatschappelijk kader een <strong>be</strong>langrijke rol. Dit moet aanzetten tot een voor<strong>be</strong>eldfunctie inzakeopdrachtgeverschap algemeen en een voor<strong>be</strong>eldig bouwheerschap meer specifiek voor bouwprojecten.Om een kwaliteitsvol project te realiseren, moet in de eerste plaats een kwaliteitsvol traject ofproces opgestart worden. De opdrachtgever blijft de hoofdverantwoordelijke voor de kwaliteits<strong>be</strong>waking,ook wanneer hij derden inschakelt ter ondersteuning. In de projectdefinitie formuleertde opdrachtgever zijn doelstellingen voor het project. Het scherpstellen van de randvoorwaarden(budget, timing, draagvlak, technische elementen, …) van een project <strong>be</strong>vordert dekwaliteit en de realiteitzin. Het is verder <strong>be</strong>langrijk dat de keuze voor de contractuele of vennootschapsrechtelijkestructuur maar ook de keuze van de procedure, aangepast is aan het project.Goed opdrachtgeverschap vereist uiteenlopende expertises van de opdrachtgever. Binnen deVlaamse overheid is heel wat kennis en ervaring hieromtrent aanwezig. Ik wil initiatieven nemenom deze expertises te clusteren binnen en buiten het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszaken. De administratievia het CAG en ook mijn collega-ministers wil ik aansporen om het goed opdrachtgeverschapconcreet tot uiting te laten komen in hun projecten.3.6.1 Professioneel veranderings- en projectmanagementVeel maatschappelijke ontwikkelingen zijn te complex om ze als de uitdaging van één entiteit te<strong>be</strong>schouwen. Ook heel wat projecten zijn <strong>be</strong>leidsdomeinoverschrijdend of zelfs <strong>be</strong>stuursgrensoverschrijdend.Beleidsverantwoordelijken (zowel politiek als ambtelijk) heb<strong>be</strong>n vaak de reflexom nieuwe uitdagingen aan te pakken met nieuwe structuren. De ervaring leert nochtans dat


structuurveranderingen in een overheidscontext zeer traag kunnen verlopen, en dat de oorspronkelijkedoelstelling vaak niet of slechts ten dele gehaald wordt. Een projectmatige aanpakis sneller operationeel, flexi<strong>be</strong>ler en meer resultaatgericht.Professioneel veranderings- en projectmanagement is noodzakelijk. Dit kan de vorm aannemenvan een <strong>be</strong>leidsdomeinoverschrijdende en projectmatige aanpak, die doorheen de <strong>be</strong>staandestructuren werkt en binnen de huidige middelen gerealiseerd wordt. De doelstellingen van projectenzijn geënt op een uniek resultaat; een combinatie van projecten en andere activiteitenmet een onderlinge samenhang worden gevat in een ‘programma’.De opvolging van programma’s en projecten wens ik te laten ondersteunen door relevanteinstrumenten voor project- en programma<strong>be</strong>heer. Ik zal werk maken van het uitbouwen van een‘programmakantoor’ dat entiteitsoverschrijdende initiatieven kan coördineren om de herhalingvan projecten en/of programma’s binnen de Vlaamse overheid te vermijden. Dit initiatief moettoelaten om tussen de verschillende <strong>be</strong>trokken partijen tot duidelijke afspraken en een <strong>be</strong>teresamenwerking te komen. Het <strong>be</strong>treft hier geen aparte structuur of entiteit, maar een manier vanwerken.Verder wil ik na verder onderzoek en overleg afwegen of naast coördinatie er voor <strong>be</strong>paalde projectenook een nood is aan een ‘projectmanagerspool’. Naar analogie met het Nederlands model,heb<strong>be</strong>n de projectmanagers in een dergelijke cel geen andere taken en leggen zich <strong>be</strong>leidsoverschrijdendtoe op het algemeen projectmanagement met inbreng van <strong>be</strong>paalde expertises waaronderprojectmanagementervaring, kennis van wetgeving overheidsopdrachten, PPS-ervaring,enz.Voor de coördinatie en sturing van het geheel op operationeel en op strategisch niveau, zullenambtelijke <strong>be</strong>leidscoördinerende organen zoals het CAG of de managementcomités zelf overkoepelendeprogramma’s stimuleren. Programmaleiders en projectleiders moeten zich <strong>be</strong>trokkenvoelen. Belangrijk hierbij is ook de aanvaarding van de opdrachtgevers dat een goed projectvoldoende tijd moet krijgen om vorm te krijgen.493.6.2 Goed opdrachtgeverschap voor bouwherenIn het kader van de open oproep maar ook daarbuiten adviseert het team van de Vlaams Bouwmeesterbouwheren om te komen tot een zo goed mogelijke omschrijving van hun <strong>be</strong>hoeftenen de afbakening van hun opdracht. De afstemming met andere expertisedomeinen zoals facilitairmanagement, financiering, overheidsopdrachten, enz. moet ertoe leiden dat er een nog<strong>be</strong>tere complementariteit wordt gecreëerd tussen spelers in een bouwproject.3.6.3 Overheidsopdrachten en e-procurementHet Vlaams actieplan Duurzame overheidsopdrachten <strong>2009</strong>-2011 vormt al een <strong>be</strong>langrijk kaderom duurzame overheidsopdrachten vanuit de Vlaamse overheid verder te stimuleren en om dedoelstelling van 100% duurzame overheidsopdrachten tegen 2020 te <strong>be</strong>halen.Ik streef ernaar dat de Vlaamse overheid haar voor<strong>be</strong>eldrol inzake duurzaamheid ook hier tenvolle opneemt en haar <strong>be</strong>leid inzake duurzame overheidsopdrachten zoals <strong>be</strong>paald in het actieplanverder uitwerkt. Daartoe zal het duurzame karakter van de overheidsopdrachten vanuit deVlaamse overheid in kaart worden gebracht. De voortgang van het duurzame karakter zal binnenhet rapporteringssysteem worden opgevolgd. Dit moet toelaten om op basis van objectievegegevens verdere concrete actieplannen uit te werken, met het oog op het nastreven van dedoelstelling tegen 2020.


Daarnaast wil ik invulling geven aan de doelstellingen en acties m.b.t. productgroepen die relatiefsnel tot resultaten kunnen leiden. Ik onderzoek ook de mogelijkheid van ondersteunendeinstrumenten voor de invulling van doelstellingen en acties van andere relevante productgroepen.Er wordt eveneens werk gemaakt van een centraal aanspreekpunt op vlak van duurzame overheidsopdrachtendat instaat voor de informatieverspreiding, <strong>be</strong>geleiding en sensibilisatie vanalle entiteiten van de Vlaamse overheid. Binnen deze helpdesk wordt de <strong>be</strong>staande juridische enaankooptechnische dienstverlening aangevuld met informatie omtrent milieutechnische, socialeen ethische aspecten bij overheidsopdrachten. Op die manier wordt voorzien in een geïntegreerden duurzaam <strong>be</strong>leid inzake overheidsopdrachten.Vanuit het Vlaams <strong>be</strong>leid is er een toenemende aandacht m.b.t. de overheidsopdrachtenmaterieen bovendien de zorg om deze regelgeving zo correct mogelijk toe te passen. Er is <strong>be</strong>hoefte aanoverleg tussen overheden in <strong>Vlaanderen</strong> om kennis uit te wisselen op dit terrein en om de regelsuniform te interpreteren en toe te passen. In het kader van de toekomstige regelgeving is hetook voor de opmaak van de <strong>be</strong>palingen inzake de uitvoering van overheidsopdrachten aangewezendat het Vlaams <strong>be</strong>leidsniveau zich wapent om met eventuele aanvullende regelgevingtijdig klaar te zijn.50Ik zal daarom op Vlaams niveau een Forum Vlaams Overheidsopdrachtenoverleg oprichten omte adviseren en te coördineren bij de opmaak van de eventuele Vlaamse overheidopdrachtenregelgeving.Ik kies voor een ruime samenstelling want de overheidsopdrachtenregelgeving<strong>be</strong>langt alle overheden in <strong>Vlaanderen</strong> (waaronder lokale <strong>be</strong>sturen en provincies) aan en heefteen niet geringe weerslag op de activiteiten van Vlaamse <strong>be</strong>drijfssectoren.Via e-procurement wil ik het aankoopproces van de Vlaamse overheid automatiseren en digitaliseren.Voor het einde van de regeerperiode moeten alle overheidsopdrachten waarvoor hettechnische mogelijk is, elektronisch worden gepubliceerd en de offertes elektronisch wordenontvangen. Door een zo breed mogelijk uitrol binnen de Vlaamse overheid realiseer ik efficiënterapportering op overheidsopdrachten.Zoals vermeld in het regeerakkoord zal ik initiatieven nemen om organisaties die aanzienlijkeoverheidsopdrachten uitvoeren, een diversiteits<strong>be</strong>leid te laten ontwikkelen. Hiervoor zal overleggepleegd worden met de sociale partners.3.6.4 Duurzaam facilitair management en aankoop<strong>be</strong>leidIn het regeerakkoord en het plan ‘<strong>Vlaanderen</strong> In Actie (VIA)’ werd reeds duidelijk aangegeven datde Vlaamse overheid niet alleen een efficiënte en effectieve interne werking moet heb<strong>be</strong>n maareveneens een voor<strong>be</strong>eldrol dient te vervullen op het vlak van duurzaamheid en maatschappelijkverantwoord ondernemen. In het kader van de doelstellingen om een hogere energie- eneco-efficiëntie enerzijds en een groenere economie anderzijds te realiseren dient de Vlaamseoverheid dan ook het goede voor<strong>be</strong>eld te geven en zelf waar te maken wat ze verlangt van deondernemingen en burgers, met name een reductie van het energieverbruik en de CO2-emissieen het stimuleren van een groenere economie.Voortbouwend op de initiatieven die ik hieromtrent - in samenspraak met de <strong>be</strong>voegde collega’s- al in de vorige regeerperiode heb geïnitieerd zal ik er dan ook over waken dat verdere stappengezet worden op weg naar een CO2-arme huisvesting en een CO2-arm voertuigenpark van deVlaamse overheid.


Daartoe zal ik zorgen voor de <strong>be</strong>nodigde nulmetingen van het energieverbruik en de CO2-uitstootvan het gebouwenpark door AFM <strong>be</strong>heerd. Hiervoor werd een eerste initiatief genomentijdens de vorige regeerperiode maar dit is nog niet volledig uitgerold.Ik stel vast dat de gebouwen die de Vlaamse overheid momenteel gebruikt, voldoen aan de wettelijkevereisten maar slechts 0 of 1 ster scoren op een maximum van 4 wanneer ze wordengetoetst aan het handboek “Waardering van kantoorgebouwen – op weg naar een duurzamehuisvesting van de Vlaamse Overheid”. Voor toekomstige gebouwen wil ik streven naar het<strong>be</strong>halen van 3 sterren wat in de meeste gevallen het <strong>be</strong>drijfseconomisch optimum blijkt te zijn.Vanuit de voor<strong>be</strong>eldfunctie van de Vlaamse overheid wil ik ook steeds onderzoeken of, mits bijkomendefinanciële inspanning, de hoogste waardering van 4 sterren kan worden <strong>be</strong>haald zoalsvoor het VAC Leuven.De nulmetingen voor de duurzaamheidsgraad en CO2-uitstoot van het volledige voertuigenparkworden onverminderd uitgevoerd. Voor voertuigen stap ik mee in een pilootproject dat loopt tot2013 m.b.t. hybride, plug-in hybride en elektrisch rijden. Uit dit pilootproject en uit bijkomendestudies moet blijken welke inspanningen de Vlaamse overheid kan doen om ook hiervoor eenvoor<strong>be</strong>eldfunctie te stellen.De nulmetingen voor de gebouwen en het wagenpark worden ontsloten voor zowel de <strong>be</strong>leidsmakersals de geresponsabiliseerde topambtenaren als instrumenten ter ondersteuning vanefficiëntie- en duurzaamheidstrajecten. Daar waar efficiëntie en duurzaamheid elkaar kruisenzal ik er ook voor pleiten om gericht te <strong>be</strong>sparen waar mogelijk, maar doel<strong>be</strong>wust te investerenwaar nodig.Het handboek “Waardering van kantoorgebouwen – op weg naar een duurzame huisvestingvan de Vlaamse Overheid” zal geregeld worden bijgewerkt zodat het ambitieniveau op vlak vanduurzaamheid steeds op peil blijft. De parameters zijn continu in verandering door aangepastetechnieken, ver<strong>be</strong>terde processen, nieuwe wet- en regelgeving. Daarom is een regelmatige(tweejaarlijkse) update zeker aan de orde. Op vlak van duurzame huisvesting <strong>be</strong>staan verschillendeprogramma’s die vooral streekgebonden zijn. Het gaat dan over LEED (Verenigde Staten),BREEAM (Verenigd Koninkrijk), Greencalc (Nederland), … In België heb<strong>be</strong>n SECO, WTCB en BCCAhet VALIDEO-certificaat ontwikkeld op vlak van Duurzaam Bouwen. Ik wens te onderzoeken welkprogramma het <strong>be</strong>st past bij de Vlaamse Overheid. Daarenboven zal ik onderzoeken op welkevlakken verder kan worden gegaan in de voor<strong>be</strong>eldfunctie van de Vlaamse overheid, bijvoor<strong>be</strong>eldwat <strong>be</strong>treft een volledige en een hoogwaardige recycleerbaarheid (in het vakjargon ‘cradleto cradle’).51In het regeerakkoord en het plan ‘<strong>Vlaanderen</strong> In Actie (VIA)’ heb<strong>be</strong>n we ons ook duidelijk geëngageerdom werk te maken van een ‘kringloop’-economie, met ondermeer een zo laag mogelijkgrondstof-, energie- en materiaalgebruik en een duurzaam materialen<strong>be</strong>heer. Het principe vaneen volledige en een hoogwaardige recycleerbaarheid vindt meer en meer zijn weg in de industrie.Ik zal algemeen streven naar een hoogwaardige en hoge mate van recycleerbaarheid vooralle producten en diensten en in het bijzonder naar het laten opnemen van gecertificeerde productenin de raamcontracten van AFM.Vanuit onze voor<strong>be</strong>eldfunctie streef ik dan ook naar een duidelijk, efficiënt en zichtbaar Vlaams<strong>be</strong>leid inzake duurzaam en sociaal <strong>be</strong>wust hergebruik van roerende goederen (meubilair, ICT,vervoersmiddelen, e.d.) van de Vlaamse administratie. In het kader van een efficiënte en duidelijkeorganisatie van de facilitaire ondersteunende dienstverlening pleit ik er voor om - binnende <strong>be</strong>staande structuur van de Vlaamse overheid - één entiteit het nodige mandaat te gevenom op een efficiënte wijze uitvoering te geven aan dit <strong>be</strong>leid. Ik zal een duidelijk juridisch kaderuitwerken waarbinnen het Agentschap voor Facilitair Management deze taak kan opnemen en


kan instaan voor de volledige coördinatie en opvolging van de her<strong>be</strong>stemming van roerendegoederen van de volledige Vlaamse overheid, waarbij de nodige <strong>be</strong>trokkenheid en overleg metalle <strong>be</strong>leidsdomeinen wordt gewaarborgd.Dit alles zal ik realiseren in nauwe samenwerking met mijn collega <strong>be</strong>voegd voor leefmilieu.3.7 Naar een proactief vastgoed- en patrimonium<strong>be</strong>leid52Het patrimonium<strong>be</strong>heer van de Vlaamse overheid verloopt vandaag eerder fragmentarisch enad hoc. Tussen de diverse entiteiten ge<strong>be</strong>urt de afstemming occasioneel door een aftoetsingvoorafgaand aan een transactie. Meestal rekent men op de mogelijkheid van de voorkooprechtenom eventuele interne transacties tot stand te laten komen. De grote blokken van vastgoedgerelateerdeactiviteiten binnen de Vlaamse overheid zijn:• de huisvestings<strong>be</strong>hoeften van de Vlaamse overheid zelf (eigenaar of huurder, …);• de eerder ad hoc vastgoedtransacties gerelateerd aan de activiteiten van Financiën en Begroting(eigendommen van de Vlaamse overheid algemeen, restgronden Wegen en Verkeer enandere activa);• publieke entiteiten die als kerntaak een patrimonium <strong>be</strong>heren of aan vastgoedontwikkelingdoen (VLM, W&Z, …);• publieke entiteiten die naast hun kerntaken ook gronden in eigendom heb<strong>be</strong>n en die deze aldan niet zelf ontwikkelen (De Lijn, GO!, …)Ik stel vast dat het bovenstaand instrumentarium in een aantal gevallen niet leidt tot een optimaleinvulling van de eigen Vlaamse <strong>be</strong>leidsdoelstellingen, zoals:• voor eigen maar ook voor maatschappelijk <strong>be</strong>langrijke huisvestingsprojecten resulteert hetontbreken van eigendomsrechten vaak in moeizame processen en een zwakke onderhandelingspositie;• de huisvesting van de Vlaamse overheid is vandaag ad hoc georganiseerd en mist een langetermijnvisieof globale portefeuillestructuur gericht op schaal- en synergievoordelen;• in <strong>be</strong>leidsdomeinen zoals ouderenhuisvesting, sociale huisvesting en andere sectoren uit dewelzijnsector is nood aan huisvesting. De Vlaamse overheid <strong>be</strong>schikt veelal enkel over eenfaciliterend subsidie- en vergunningskader maar niet over terreinen of projecten voor eenmeer actieve aanpak naar de sector toe;• <strong>Vlaanderen</strong> heeft erfgoed en andere vastgoed in eigendom of <strong>be</strong>heer waarvoor een zinvolleinvulling en her<strong>be</strong>stemming kan worden gezocht;• stedelijke ontwikkeling in <strong>Vlaanderen</strong> heeft nood aan een actieve maar faciliterende Vlaamseoverheid (cfr. JESSICA-studie <strong>Vlaanderen</strong>, <strong>2009</strong>);• …3.7.1 Vlaamse vastgoedportefeuille en proactief Vlaams patrimonium<strong>be</strong>heerDoor het samenbrengen van een aantal actoren uit diverse Vlaamse <strong>be</strong>leidsdomeinen wens ik opeen pragmatisch wijze een start te geven aan een proactief vastgoed- en patrimomium<strong>be</strong>heer.Onder deze koepel worden twee uitdagingen <strong>be</strong>grepen:• Vlaamse vastgoedportefeuille: de huisvesting van de Vlaamse overheid <strong>be</strong>naderen en structurerenals een vastgoedportefeuille met een visie en een <strong>be</strong>leid gericht op de lange termijnen een <strong>be</strong>heerstructuur die in praktijk leidt tot efficiëntie en duurzaamheid.


• Proactief Vlaams patrimonium<strong>be</strong>heer: onder controle brengen en efficiënt inschakelen vanterreinen en vastgoed om maatschappelijke doelstellingen sneller te realiseren.Voor het proactief Vlaams patrimonium<strong>be</strong>heer is het uiteraard niet de <strong>be</strong>doeling om vanuit<strong>Vlaanderen</strong> zelf de rol van ontwikkelaar op te nemen of zonder overleg projecten uit te werken.De lokale overheden spelen een cruciale rol in dit verhaal en zijn de partners van de Vlaamseoverheid. Ook private partijen moeten tijdig worden ingeschakeld voor het realiseren van deprojecten, zij het binnen de maatschappelijk doelstellingen die vanuit de publieke zijde wordenopgelegd. Spelers met grond<strong>be</strong>langen gespreid over <strong>Vlaanderen</strong> kunnen in de Vlaamse overheideen faciliterende partner op het juiste niveau vinden.Door te werken naar een Vlaams patrimonium<strong>be</strong>heer, krijgt <strong>Vlaanderen</strong> opnieuw een <strong>be</strong>etjemeer grip op haar eigen grondgebied wat de autonomie versterkt.Ik laat het <strong>be</strong>staande afsprakenkader voor vastgoed dat niet langer een <strong>be</strong>stemming heeft zonodig actualiseren door een omzendbrief. De kerntaken (vastgoed<strong>be</strong>leid, vastgoed<strong>be</strong>heer enfacilitair management) van en de samenwerkingvorm tussen de <strong>be</strong>trokken organisaties zullenwe contractueel en organisatorisch uitwerken.3.7.2 Vlaams erfgoedpatrimonium en culturele identiteitDe Vlaamse Overheid <strong>be</strong>schikt over een waardevol patrimonium, waaronder ook heel wat topmonumentenen -sites. Dit erfgoed maakt deel uit van de culturele identiteit van <strong>Vlaanderen</strong>en het <strong>be</strong>zit ervan <strong>be</strong>tekent een zekere verantwoordelijkheid voor de Vlaamse overheid. Meernog, een <strong>be</strong>dachtzaam <strong>be</strong>heer en oordeelkundig gebruik van deze erfgoedsites kan bijdragenaan de culturele identiteit van de overheid zelf. Ik vraag aan AFM om samen met het TeamVlaams Bouwmeester en andere relevante actoren om een efficiënt, geïntegreerd en respectvol<strong>be</strong>heersplan op te maken. Daaruit kunnen we de nodige structuren uitwerken die een concreteimplementatie mogelijk maken.53Ook de bouwfysische toestand van het erfgoedpatrimonium van de Vlaamse Overheid laat ikonderzoeken en evalueren. Het is noodzakelijk gebouwen en sites die dringend onderhoudsofrestauratiewerken <strong>be</strong>hoeven, prioritair aan te pakken. Mijn bijzondere aandacht gaat naaronderhouds- en restauratiewerken aan Wereldoorlog I-relicten in het <strong>be</strong>zit van of <strong>be</strong>heerd doorVlaamse overheidsdiensten. Het opzetten van <strong>be</strong>heersplannen voor het eigen erfgoedpatrimoniumvormt hierbij een <strong>be</strong>langrijke uitdaging.Ik vraag dat de <strong>be</strong>trokken partners het idee vorm geven voor het opzetten van een netwerk voorervaringsuitwisseling over erfgoedprojecten.In mijn <strong>be</strong>leidsnota onroerend erfgoed ga ik dieper in op deze materie.3.7.3 Vlaams Bouwmeesterschap: projectenCopernicaanse revolutie voor federale bouwprojectenDe Federale overheid realiseert via de Regie der gebouwen heel wat bouwprojecten binnenhet Vlaams Gewest, zoals onder meer de oprichting van een aantal nieuwe gevangenissen. DeVlaamse overheid slaagt er vandaag als vergunningverlener onvoldoende in om voor <strong>be</strong>langrijkepublieke en <strong>be</strong>eld<strong>be</strong>palende projecten minimum kwaliteitsvereisten op te leggen. Redenenhiertoe zijn ondermeer te vinden in het late stadium waarin de Vlaamse overheid <strong>be</strong>trokkenwordt. Vanuit de <strong>be</strong>kommernis van goed publiek opdrachtgeverschap wordt in de geest van de‘Copernicaanse revolutie’ een initiatief genomen om de Federale overheid er toe te brengen bij


alle publieke gebouwen van enige omvang die ze binnen het Vlaamse Gewest wenst op te richten,steeds en van bij de aanvang de Vlaamse Bouwmeester te <strong>be</strong>trekken.Project Herinneringspark Frontstreek <strong>2014</strong>-2018100 jaar Groote Oorlog is in de eerste plaats een moment van herdenking en <strong>be</strong>zinning rondhet vredesthema. Een herdenkingsproject ‘100 jaar Groote Oorlog’ biedt kansen om <strong>Vlaanderen</strong>internationale zichtbaarheid te geven rond het vredesthema, maar ook voor vredestoerismerondom het oorlogserfgoed in de Westhoek. Het is de uitgelezen kans om het oorlogserfgoedblijvend te herinneren en te <strong>be</strong>waren voor toekomstige generaties. Het herdenkingsproject telteen toeristisch luik, waarbij ik vooral zal investeren in de Westhoek, en een evenementenluik, datzich uitstrekt over gans <strong>Vlaanderen</strong>.In opdracht van de Vlaamse overheid werd door de Vlaams bouwmeester een open oproep procedureingesteld voor de conceptuele uitwerking van een geïntegreerd en omvattend cultuurtoeristischproject met het landschap als grondslag. Via deze procedure wordt een ontwerpteamaangesteld dat de volledige studieopdracht voor het project ‘Herinneringspark <strong>2014</strong>-2018’ opzich zal nemen. De nodige middelen om deze studieopdracht uit te voeren, zijn gereserveerd.Studieproject grensposten54De grenspostsites zijn al verscheidene jaren aan het verkommeren, terwijl zij net het eerste identiteits<strong>be</strong>palende<strong>be</strong>eld zijn dat een <strong>be</strong>zoeker die <strong>Vlaanderen</strong> binnen rijdt te zien krijgt. Een eersteontwerpend onderzoek naar de toekomstmogelijkheden van deze poorten heeft aangetoonddat er heel wat ruimtelijk kwalitatieve invullingen mogelijk zijn. Volgende stap is om <strong>be</strong>leidsmatigeen overkoepelende visie te vormen over de toekomst van de sites. Hierbij zullen landschappelijkeinpassing, <strong>be</strong>trokkenheid op de context en ruimtelijke kwaliteit richtinggevende thema’szijn die door het Team Vlaams Bouwmeester gewaarborgd zullen worden.Met de minister <strong>be</strong>voegd voor mobiliteit en openbare werken wordt een proefproject overwogenrekening houdend met de taakstelling van de sites.Monumenten<strong>be</strong>urs onder dak: her<strong>be</strong>stemming van <strong>be</strong>schermd erfgoed.Vele <strong>be</strong>schermde monumenten geraken na functieverlies in verval. In de huidige toestand zijnze niet meer bruikbaar en eigenaars weten niet hoe deze monumenten om te vormen naar eenhedendaagse nieuwe functie. Het gaat om monumenten zowel in privé- als in publiek <strong>be</strong>zit, vaak<strong>be</strong>eld<strong>be</strong>palende gebouwen waarvan het verval, dat onherroepelijk samengaat met leegstand,afstraalt op hun omgeving. Voor andere erfgoedsites starten eigenaars dan weer een procedurevoor een nieuwe functie, die bij nader inzien niet wenselijk is voor het gebouw in kwestie. Zogaat veel tijd en geld verloren en ook het erfgoed in kwestie wint hier niet bij.Deze regeerperiode zetten het Agentschap RO-<strong>Vlaanderen</strong> en het Team Vlaams Bouwmeestersamen een traject uit waarmee eigenaars van dergelijke leegstaande monumenten op zoek kunnengaan naar een nieuwe <strong>be</strong>stemming voor hun eigendom. Voor een selectie van monumentenworden ontwerper, eigenaars, potentiële ontwikkelaars en andere relevante actoren samengebracht.Behoud door ontwikkeling: een stedelijk erfgoed<strong>be</strong>leid voerenStadsvernieuwing en stedelijke transformaties leiden in de centra vaak tot een verlies van de oorspronkelijkeruimtelijke kwaliteit. De identiteit van een stad, <strong>be</strong>paald door straatgehelen en pleinen,kan echter <strong>be</strong>houden blijven zonder een ontwikkeling in de weg te staan. De vraag hoe omte gaan met waardevol bouwkundig erfgoed in een veranderende omgeving is te <strong>be</strong>antwoorden


met een goed onderbouwd <strong>be</strong>leid. De basis hiervoor vormen de gebouwen en gehelen opgenomenin de inventaris bouwkundig erfgoed. Doel van het <strong>be</strong>leid is eigenaars van bouwkundigerfgoed duidelijkheid te verschaffen over de mogelijkheden voor hun eigendom en tegelijk de<strong>be</strong>wustwording te voeden dat kwaliteit van renovatie of (ver)nieuwbouw <strong>be</strong>paald wordt door dewijze waarop het project zich inschrijft in de herkenbare, cultureel duurzame lagen in de stad.In nauwe samenwerking met het Agentschap RO-<strong>Vlaanderen</strong> zal het Team Vlaams Bouwmeesterlokale <strong>be</strong>sturen <strong>be</strong>geleiden bij het uitzetten van een dergelijk <strong>be</strong>leid onder de noemer ‘Behouddoor ontwikkeling’.Ontwikkelen van een kunstopdrachten<strong>be</strong>leid voor de Vlaamse overheidHet decreet houdende integratie van kunst in gebouwen van openbare diensten vormt de wettelijkebasis voor de werking van de kunstcel. Ook publieke bouwheren die strikt genomen nietaan het decreet onderworpen zijn (bijvoor<strong>be</strong>eld lokale <strong>be</strong>sturen), doen steeds vaker een <strong>be</strong>roepop de kunstcel voor de <strong>be</strong>geleiding van hun kunstprojecten. De kunstcel legt zich dus in positievezin toe op het aanmoedigen, ondersteunen en <strong>be</strong>geleiden van publieke bouwheren bijhet initiëren en afwikkelen van kunstopdrachten in de openbare ruimte, en op proactieve en<strong>be</strong>leidsvoor<strong>be</strong>reidende initiatieven op het gebied van kunst in opdracht en kunst in de openbareruimte.De mate waarin kunstenaar en kunst een plaats krijgen in het maatschappelijk <strong>be</strong>stel vormenniet zelden een graadmeter voor de leefbaarheid. De Vlaamse overheid heeft de verantwoordelijkheidom op het vlak van <strong>be</strong>leidsvoor<strong>be</strong>reidend werk de voortrekkersrol in handen te houdenen aldus een ondersteunend en stimulerend <strong>be</strong>leid te ontwikkelen.55Door de toenemende culturele <strong>be</strong>wustwording van publieke opdrachtgevers en hun stijgendambitieniveau, dringt een reflectie over het versnipperd gevoerde <strong>be</strong>leid van de voorbije tien jaarzich op. Vanuit de ervaringen met het decreet en kunst in relatie tot publiek opdrachtgeverschapwordt door de Vlaams Bouwmeester een algemene visie ontwikkeld over het opdrachten<strong>be</strong>leidinzake kunst in <strong>Vlaanderen</strong>. Uiteraard wordt de minister <strong>be</strong>voegd voor cultuur hierbij <strong>be</strong>trokken.3.7.4 Vastgoed kennen om goed te <strong>be</strong>herenVooraleer je een <strong>be</strong>leid in praktijk kan omzetten is het cruciaal om te weten over welk vastgoedhet gaat.Ik wil daartoe alle gebouwen waar Vlaamse ambtenaren gehuisvest zijn duidelijk en volledigin kaart brengen. Zodoende wordt een aantal <strong>be</strong>leids- en <strong>be</strong>heersrelevante gegevens vlotter<strong>be</strong>schikbaar om <strong>be</strong>leidskeuzes op langere termijn te plannen en degelijk te onderbouwen. Dezegegevens moeten op een efficiënte manier <strong>be</strong>heerd en ontsloten worden voor de <strong>be</strong>leidsmakersen de geresponsabiliseerde topambtenaren. Op basis van zowel interne (gebouwen en entiteitenonderling) als externe vergelijking (met andere regio’s, andere overheden en grote organisaties)kan het huisvestings<strong>be</strong>leid verder worden geoptimaliseerd en komen eventuele efficiëntiewinstenbinnen hand<strong>be</strong>reik. AFM zal de motor zijn voor het verzamelen van de relevante gegevens.Het is ook noodzakelijk om een <strong>be</strong>ter zicht te krijgen op alle eigendommen van de Vlaamse overheidzodat hierop een portefeuille<strong>be</strong>nadering en <strong>be</strong>leid kan worden uitgetekend. In dit kadermoet nog een weg worden afgelegd en moeten gegevensbronnen verder worden ontsloten ofworden gekoppeld aan eigendominformatie van de Vlaamse overheid. De GIS-applicaties binnende Vlaamse overheid zullen hiervoor zeer nuttig zijn. Ik laat CORVE onderzoeken op welkewijze data zo efficiënt mogelijk kunnen worden verkregen en ter <strong>be</strong>schikking worden gesteld


van het Vlaamse patrimonium<strong>be</strong>leid in eerste instantie maar ook van de lokale overheden in eenvervolgfase.3.8 Naar een efficiënte, duurzame en sterke facilitaire ondersteuningIn tijden van budgettaire <strong>be</strong>perkingen kan een efficiënte interne werking op het vlak van ondersteunendediensten, zoals facilitaire voorzieningen, bijdragen tot de realisatie van een efficiënterewerking van het overheidsapparaat. Meer nog dan het opnemen van een voor<strong>be</strong>eldrolop het vlak van een efficiënte(re) werking van het overheidsapparaat, wens ik dat de Vlaamseoverheid optreedt als gangmaker op het vlak van duurzaam en maatschappelijk verantwoordondernemen (zie punt 9).3.8.1 AFM als kenniscentrumIk wil AFM duidelijk positioneren als het kenniscentrum m.b.t. facilitair management (incl.marktkennis en de wet- en regelgeving) voor de volledige Vlaamse overheid, met als doel hetversterken van de kennisopbouw en –deling binnen de Vlaamse Overheid. Daartoe zal het AFMhaar adviesfunctie verder versterken, enerzijds naar alle entiteiten om hen maximaal te <strong>be</strong>geleidenbij de realisatie van een efficiënt en duurzaam facilitair <strong>be</strong>heer; en anderzijds naar <strong>be</strong>leidsmakersom de nodige <strong>be</strong>leids- en <strong>be</strong>heersrelevante informatie aan te reiken om onderbouwde<strong>be</strong>leidskeuzes te maken.56Naast de versterking van de <strong>be</strong>staande dienstverlening, vraag ik aan AFM ook om opportuniteitenvoor het uitbreiden van zijn dienstverlening te onderzoeken rekening houdend met de<strong>be</strong>schikbare mensen en middelen. Een voor<strong>be</strong>eld van een dergelijke uitbreiding is een aanbodvoor de interne coördinatie en logistieke ondersteuning van evenementen van de Vlaamseadministratie.3.8.2 Efficiëntie en effectiviteit door facilitair managementZoals opgenomen in het regeerakkoord en het plan ‘<strong>Vlaanderen</strong> In Actie (VIA)’ dient de administratieaangespoord te worden om efficiëntiewinsten te realiseren, deze transparant te makenen zich te laten vergelijken, ook op het vlak van facilitair <strong>be</strong>heer. Het Agentschap voor FacilitairManagement (AFM) speelt hierin een centrale rol. AFM werkt continu naar een verdere professionaliseringen, waar mogelijk, naar een rationalisering van het vastgoed- en ruimte<strong>be</strong>heer vande Vlaamse overheid.Het volstaat niet om enkel de naakte cijfers inzake vastgoed- en ruimtegebruik te <strong>be</strong>kijken. Ik wilook de huidige procedures en gehanteerde werkwijzen voor de planning, uitvoering en opvolgingvan het huisvestings<strong>be</strong>leid evalueren en, waar nodig, in vraag stellen.Ik zal dan ook de opdracht geven om alle elementen van het huisvestings<strong>be</strong>leid van de Vlaamseoverheid - zoals de huidige richtlijnen m.b.t. de transitie van het ‘anders werken’ concept naarwerkplekmanagement, de Vlaams Administratieve Centra (VAC’s), de verschillende masterplannen,erfpachtdossiers, enz. – grondig te evalueren en alle <strong>be</strong>vindingen en adviezen te bundelenin een omvattend voorstel voor een toekomstig efficiënt, effectief én duurzaam huisvestings<strong>be</strong>leidvan de Vlaamse overheid. Daarbij zal een projectmatige samenwerkingsstructuur, metduidelijke <strong>be</strong>slissingsmomenten en de nood aan een uitgesproken engagement van alle <strong>be</strong>trokkenpartijen een rode draad vormen in het nieuwe huisvestings<strong>be</strong>leid, om een verhoogde transparantieen een efficiëntere doorstroom van planningsfase tot realisatie te kunnen verzekeren.


Effictiviteit staat nog altijd voor kwaliteit maal acceptatie (E = K x A). We heb<strong>be</strong>n dus zowel kwalitatievedienstverlening nodig als aanvaarding (van het proces, van de klant en van de medewerkers).Op vlak van kwaliteit blijf ik streven naar kwaliteitsla<strong>be</strong>ls of kwaliteitshandboeken gekoppeld aaneen gedegen leveranciersmanagement. De prioriteiten liggen bij het volledig conform houdenvan de keukens met de reglementeringen met <strong>be</strong>trekking tot voedselhygiëne en daaraan gekoppeldeen goedgekeurd autocontrolesysteem (smiley-la<strong>be</strong>l), het invoeren van een kwaliteitsla<strong>be</strong>lvoor energiemanagementsysteem door AFM, het <strong>be</strong>heren van projecten en het <strong>be</strong>houd van hetISO-certificaat bij de schoonmaak.Met klanten<strong>be</strong>vragingen houden we voeling met de noden en wensen van de klanten van AFMen op basis daarvan sturen we de dienstverlening bij. Met de klanten sluiten we dienstenovereenkomstenmet duidelijke afspraken over te leveren diensten, kwaliteit en kosten (wie <strong>be</strong>taaltwat). AFM onderzoekt de mogelijkheid om dienstverlening te laten <strong>be</strong>talen zodat voldoendepersonen met de juiste competenties kunnen ingezet worden.Met het oog op het afstemmen van de doelstellingen en de ambitie van de medewerkers en deorganisatie start AFM met het programma IIP (investeren in personen).3.8.3 AFM: concrete huisvestingsdossiersNog dit jaar en <strong>be</strong>gin 2011 zal een verdere groepering van de diensten van de Vlaamse Overheidge<strong>be</strong>uren in de Noordwijk te Brussel. AgION en IWT zullen verhuizen naar het Ellipsgebouw waarze door de synergie een huisvesting zullen krijgen met meer en <strong>be</strong>tere dienstverlening.57Ook het einde van het huurcontract van het Boudewijngebouw nadert. Ik wens tijdig de verschillendehuisvestingsmogelijkheden te laten onderzoeken zodat deze regeerperiode de nodige<strong>be</strong>slissingen worden genomen passend binnen een langetermijnvisie voor de huisvesting vande Vlaamse overheid in Brussel.Einde 2010, <strong>be</strong>gin 2011 zullen de eerste ambtenaren verhuizen naar het VAC Leuven. Het VlaamsAdministratief centrum zal 4 sterren halen op vlak van duurzaamheid en energiezuinigheid,conform de handleiding “Waardering van kantoorgebouwen – op weg naar een duurzame huisvestingvan de Vlaamse Overheid”. AFM zal naast de opvolging van de werken, de coördinatie vandeze verhuizing op zich nemen, de start van de keuken en de schoonmaak verzorgen, het teamrond de gebouwverantwoordelijke opbouwen en het onderhoud van het gebouw doen. Nadienzal het gebouw in de continue werking van AFM worden ingeschakeld.De voor<strong>be</strong>reiding van de VAC te Gent en Brugge, in samenwerking met PMV, wordt verder gezet.De nodige migratieplannen worden hiervoor ontwikkeld en de financiële haalbaarheid wordtonderzocht.Verder zal ik ook de nodige stappen ondernemen om op basis van engagementen tot concreteoplossingen te komen voor een aantal knelpuntdossiers zoals het Loodsgebouw te Antwerpen,het Vlaams Verkeerscentrum te Antwerpen, de gebouwen van het Instituut voor Landbouw- enVisserijonderzoek te Merel<strong>be</strong>ke, de huisvesting van de buitendiensten van het Vlaams Instituutvoor het Onroerend Erfgoed, de handhavingscolleges van LNE en RWO, e.d. Deze dossiers vergeneen wederzijds engagement van de <strong>be</strong>trokken entiteiten en de verantwoordelijke ministers.


3.9 Een overheidsbreed dienstenplatform gebouwd op sterke entiteitenOm de dienstverlening vanuit een klantenperspectief te accentueren wil ik werken aan een overkoepelenddienstenplatform. Hierop kunnen gebruikers duidelijk afgebakende producten endiensten terugvinden in een websiteformaat en doorklikken naar wat zij zoeken. Voor<strong>be</strong>eldenvan reeds <strong>be</strong>staande producten die relatief makkelijk op het platform te plaatsen zijn: facilitairediensten van AFM (gezamenlijke aankopen, auto’s, …), ICT voorzieningen vanuit de raamovereenkomst,enz. Het voordeel van een voorstelling van de producten en diensten die uitgaat vande <strong>be</strong>hoefte van de eindgebruikers is dat haar of zijn zoekkost verkleint. Welke entiteiten enzelfs welke <strong>be</strong>leidsdomeinen of <strong>be</strong>stuurslagen achter het platform schuil gaan, is irrelevant voorde eindgebruiker die op zoek is naar ondersteuning.Door te werken aan een dienstenplatform wordt ook een spiegel voorgehouden voor de eigenorganisatie. Zolang een product of een dienst onvoldoende gestandaardiseerd of omkaderd is,kan men het niet op een transparante wijze aanbieden aan de eindgebruiker en wordt het itemniet opgenomen op het platform. Dit moet een aanzet zijn voor de <strong>be</strong>trokken entiteiten om zosnel mogelijk een duidelijk kader voor hun producten en diensten vast te leggen om mee op deportaalsite te komen.3.9.1 Oprichten van een overkoepelend dienstenplatform58Elke entiteit binnen de Vlaamse overheid moet zich maximaal op haar kerntaken kunnen focussen.De kerntaken binnen het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>Bestuurszaken</strong> <strong>be</strong>staan erin om de niet-kerntakenvan de andere <strong>be</strong>leidsdomeinen zo optimaal mogelijk in te vullen of te ondersteunen. Daaromzal ik speciale aandacht schenken aan de verdere optimalisatie van gemeenschappelijke diensten.De samenwerking tussen de horizontaal ondersteunende administraties wordt veruitwendigddoor het opzetten van een ‘overkoepelend dienstenplatform’ of menukaart, afgestemd op degebruiker. Op dit dienstenplatform komen alle afgebakende en aangeboden dienstenpakkettenm.b.t. <strong>be</strong>stuurlijke aangelegenheden, inclusief raamovereenkomsten. Het platform moet veelzoekkosten van gebruikers maar ook veel discussies over het kader waarbinnen met elkaar kanworden samengewerkt, voorkomen. Dit <strong>be</strong>tekent ook werken in functie van de eindgebruiker,op basis van onderlinge afspraken en kaders inclusief samenwerking, financiering van activiteiten,aan<strong>be</strong>steding van raamovereenkomsten, … Andere voordelen zijn een <strong>be</strong>tere procesintegratie,het vermijden van verkokering, het rendement op lange termijn en het kostenefficiëntaanwenden van de steeds schaarser wordende middelen.Ik zal hierbij het ‘volg-of-verklaar’ principe (in vakjargon ‘comply or explain’) introduceren. Ditprincipe heeft als voordeel dat entiteiten zich maximaal engageren ten aanzien van gemeenschappelijkediensten (bv. gestandaardiseerde ICT platformen) maar alternatieven mogelijkblijven. Het afwijken van het gemeenschappelijke traject wordt dan gestaafd met een eigen<strong>be</strong>drijfscasus die aantoont dat het alternatief <strong>be</strong>ter is in de specifieke context van de entiteit.Het ‘volg-of-verklaar’ principe kan ook worden toegepast ten aanzien van afspraken en normendie binnen de organisatie worden gemaakt.Het overkoepelend dienstenplatform kan operationeel worden op basis van de <strong>be</strong>staande dienstenpakkettenen raamovereenkomsten. De ambitie is ook om onderdelen van dit platform zosnel mogelijk <strong>be</strong>schikbaar te maken voor de lokale overheden.


3.9.2 Versterken van de entiteiten binnen het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>be</strong>stuurszakenMet het oog op het <strong>be</strong>ter functioneren van de ondersteunende dienstverlening door het <strong>be</strong>leidsdomein<strong>be</strong>stuurszaken, versterken we een aantal van de <strong>be</strong>trokken entiteiten en activiteiten.Vlaams BouwmeesterOp 12 mei 1998 <strong>be</strong>sliste de Vlaamse Regering om een Vlaams Bouwmeester aan te stellen metals opdracht zorg te dragen voor de kwaliteit van de <strong>be</strong>leidsvoor<strong>be</strong>reiding en -uitvoering vanhet architecturaal <strong>be</strong>leid van de Vlaamse overheid. Gelet op het <strong>be</strong>lang van de functie, de werkingvan het Team Vlaams Bouwmeester en de continuïteit van de dienstverlening waaronderde open oproep procedure, is een meer solide organieke basis aangewezen. Verwijzend naarde <strong>be</strong>staande decretaal geregelde adviesverlening, wordt een decretale verankering voor deopdrachtsomschrijving en statuut van de Vlaams Bouwmeester en het Team Vlaams Bouwmeestervooropgesteld.Medio 2010 loopt het mandaat van de huidige Vlaams Bouwmeester af. Nog in <strong>2009</strong> wordt eenvacature gepubliceerd voor de aanstelling van een nieuwe Vlaams Bouwmeester, zodat we eennaadloze overgang kunnen garanderen.e-IB en CORVEHet is de opdracht van de entiteit e-government en ICT <strong>be</strong>heer (e-IB) om te voorzien in eenuitgebreid, kwalitatief hoogstaand en flexi<strong>be</strong>l ICT-dienstverleningsaanbod, zo goed als mogelijkafgestemd op de noden van haar klanten. Het aanbod omvat naast IT in enge zin ook ondermeervaste en mobiele telefonie, evenals IP-telefonie. Er is een duidelijke <strong>be</strong>hoefte gebleken aan eenformele verankering van de doelstellingen van e-IB. In eerste instantie zal deze worden gebodendoor het uitwerken van een contractueel kader.59Het decreet <strong>be</strong>treffende het elektronische <strong>be</strong>stuurlijke gegevensverkeer werd op 18 juli 2008goedgekeurd. Op 15 mei <strong>2009</strong> <strong>be</strong>sliste de Vlaamse Regering in dit kader de Vlaamse minister,<strong>be</strong>voegd voor het e-government, te gelasten een decretale omkadering uit te werken om de rolvan dienstenintegrator die CORVE vervult voor de Vlaamse overheid, te verankeren conform deopmerkingen van de Privacycommissie. Ik zal opdracht geven om deze <strong>be</strong>slissing uit te werken.Het is ook <strong>be</strong>langrijk om de financiering van de activiteiten van e-IB en CORVE eenduidig vastte leggen eerder dan de ad hoc afspraken die momenteel worden gemaakt. Voor dit financieelkader gaat de voorkeur naar een zo pragmatische en eenvoudig mogelijke set van afspraken. Ditzal de transparantie voor de eindgebruikers in de hand werken.Ook moet hierbij nagedacht worden binnen welk kader financiering en inkomsten van lokaleoverheden en andere partners worden geregeld.Een duidelijk kader voor AFMAFM heeft <strong>be</strong>hoefte aan een duidelijk uitgetekend kader waarbinnen zij haar dienstverleningaanbiedt binnen de Vlaamse overheid en eventueel daarbuiten. Momenteel worden nog te veelprojecten op een ad hoc basis opgestart waarbij het moeilijk is om contractuele, financiële enprocedurele afspraken vast te leggen. Ook het gebrek aan volwaardige mandaten voor het leidenvan <strong>be</strong>paalde projecten, leidt tot inefficiënte projectvoering.Door een <strong>be</strong>tere afstemming en intensievere samenwerking tussen de verschillende partijen dieinstaan voor ondersteunende taken inzake facilitair management, wens ik suboptimalisaties enoverlappingen in de dienstverlening zoveel mogelijk te vermijden.


Startend vanuit concrete projecten waarvoor concrete projectovereenkomsten worden gesloten,zal worden gewerkt aan een structureel kader. Een <strong>be</strong>langrijke component hierbij is definanciering van de activiteiten. Ik streef hierbij ook naar een zo pragmatisch mogelijk werkingskaderwat de transparantie maximaliseert. Dit wordt gekoppeld aan een transparante rapporteringvoor alle facilitaire kosten.Bovendien zal ik er ook op aandringen dat elke entiteit die een aan<strong>be</strong>steding organiseert voorde invulling van facilitaire noden daarbij steeds optreedt als aankoopcentrale voor de volledigeVlaamse overheid, zodat ook andere entiteiten op efficiënte wijze van dit partnerschap gebruikkunnen maken.Tevens laat ik de wenselijkheid en haalbaarheid onderzoeken van eventuele samenwerkingsverbandenen partnerschappen met lokale <strong>be</strong>sturen in <strong>Vlaanderen</strong> op het vlak van facilitaire voorzieningen,waarbij door middel van efficiënte raamcontracten mogelijk gecombineerde efficiëntiewinstente realiseren vallen voor <strong>be</strong>ide partijen.3.10 Sterke partnerschappen voor maximale meerwaarde eindgebruikerDe wijze waarop de Vlaamse overheid met haar <strong>be</strong>langrijkste partners omgaat, vind ik uitermate<strong>be</strong>langrijk.60Zowel de <strong>be</strong>voegdheden <strong>Bestuurszaken</strong> als Binnenlands Bestuur vallen onder mijn verantwoordelijkheid.Deze combinatie biedt uitgelezen kansen om het <strong>be</strong>leid met <strong>be</strong>trekking tot het<strong>be</strong>stuur van de Vlaamse, de lokale en de provinciale overheid meer onderling af te stemmen.Het Vlaamse regeerakkoord zet immers volop in op samenwerking tussen <strong>Vlaanderen</strong> en zijnlokale <strong>be</strong>sturen en provincies. In mijn <strong>be</strong>leidsnota Binnenlands Bestuur schuif ik het volwaardigpartnerschap met hen op basis van een goede samenwerking naar voren als een strategischedoelstelling.Daarnaast wens ik bij te dragen aan een meer actief buurlanden<strong>be</strong>leid en de interregionalesamenwerking te maximaliseren. In het bijzonder zal ik met vergelijkbare landen en regio’ssamenwerkingsverbanden uitbouwen.Tot slot zal ik ook de nodige aandacht schenken aan het <strong>be</strong>stendigen van een aantal <strong>be</strong>langrijkeinterne partnerschappen zoals met de vertegenwoordiging van het personeel en wens ik eensamenwerking aan te gaan met de Vlaamse Gemeenschapscommissie.3.10.1 Partnerschap tussen de lokale <strong>be</strong>sturen en Vlaamse overheid uitbouwenAan het departement van het <strong>be</strong>leidsdomein <strong>Bestuurszaken</strong> zal ik vragen om een aantal initiatievenadministratief te coördineren, in goede samenwerking met het Agentschap voor BinnenlandsBestuur. Daarnaast wenst de Vlaamse Regering ook het College van Ambtenaren-generaal(CAG) in te zetten als motor voor de uitdagende doelstellingen die het Vlaamse regeerakkoord<strong>be</strong>vat op het vlak van samenwerking tussen de <strong>be</strong>stuursniveaus.Hieronder geef ik de concrete initiatieven weer, die aangestuurd zullen worden vanuit een<strong>be</strong>stuurskundige coördinatie, hetzij bij het departement, hetzij via het CAG:• de <strong>be</strong>leids- en controleprocessen van de Vlaamse overheid afstemmen op de andere<strong>be</strong>stuursniveaus en de provinciegouverneurs aanstellen als regisseurs van dit coördinatietraject;• de planlast voor de lokale <strong>be</strong>sturen verminderen;• het afschaffen van koppelsubsidies en verminderen van het specifiek toezicht;


• het blijven toepassen van het ‘<strong>be</strong>lfortprincipe’;• het uitwerken van een decretaal kader.Voor de uitwerking in detail van deze initiatieven, verwijs ik naar de <strong>be</strong>leidsnota BinnenlandsBestuur.Verder wil ik <strong>be</strong>nadrukken dat samenwerking of afstemming met de lokale <strong>be</strong>sturen een rodedraad vormt doorheen deze <strong>be</strong>leidsnota. Zo plan ik ondermeer:• het <strong>be</strong>trekken van vertegenwoordigers van de lokale <strong>be</strong>sturen bij de werkzaamheden van deCommissie Efficiënte en Effectieve Overheid (CEEO);• samenwerking met de lokale <strong>be</strong>sturen op vlak van ondersteunende diensten (o.a. facilitairevoorzieningen, ICT-dienstverlening en – omgevingen, kwaliteitsvolle regelgeving en administratievevereenvoudiging);• het invoeren van externe audits bij de lokale <strong>be</strong>sturen;• het <strong>be</strong>kendmaken van vacatures via één loket;• het <strong>be</strong>trekken van de lokale <strong>be</strong>sturen bij de uitbouw van het één loket-principe;• het ter <strong>be</strong>schikking stellen van de diensten van het Team Vlaams Bouwmeester met o.a. openoproep procedure, stedelijk erfgoed<strong>be</strong>leid, <strong>be</strong>geleiding van kunstopdrachten door de kunstcel;• het oprichten van een Forum Vlaams Overheidsopdrachtenoverleg;• het uitwisselen van elektronische informatie en het maximaal delen van de <strong>be</strong>schikbaregegevens binnen de overheid;• het openstellen van ondersteuningsmogelijkheden en competentiecentra op het Vlaamseniveau voor de lokale overheden.613.10.2 De internationale partnerschappen op vlak van <strong>Bestuurszaken</strong> verder uitbouwenHet Regeerakkoord <strong>be</strong>paalt dat ‘<strong>Vlaanderen</strong> een actief buurlanden<strong>be</strong>leid voert en de interregionalesamenwerking maximaliseert. In het bijzonder met onze buurlanden en buurregio’sbouwen we grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden uit, met het oog op een groterecohesie op zoveel mogelijk <strong>be</strong>voegdheidsdomeinen’.Voor de opbouw van internationale contacten en uitwisselingen met <strong>be</strong>trekking tot <strong>Bestuurszaken</strong>,werd tijdens de vorige regeerperiode een aantal basislijnen uitgezet en al toegepast. Voortbouwendop het huidige <strong>be</strong>leid, wil ik tot een versnelling en verdieping van de internationalesamenwerking op vlak van <strong>Bestuurszaken</strong> komen. Ik zal werk maken van een sterkere focus eneen selectie maken van de landen en regio’s waarmee <strong>Vlaanderen</strong> wil samenwerken.De <strong>be</strong>schikbare expertise zal een duidelijkere profilering krijgen door de uitbouw van een structureeldetacherings<strong>be</strong>leid.Een concreet initiatief dat Vlaamse aandacht verdient is de eerder genoemde ‘Government ata Glance’ (C@G of ‘het <strong>be</strong>stuur in een oogopslag’) oefening van de OESO. Verder bieden zowelde nieuwe Lissabon(II)-strategie als de voortzetting van de EU-strategie voor Duurzame Ontwikkelingmogelijkheden om (pro-)actief mee te werken aan initiatieven op het vlak van <strong>be</strong>tereregelgeving en <strong>be</strong>stuurlijke innovatie (zoals e-government-ontwikkelingen). Deelname aandeze projecten zal onvermijdelijk een sterker overleg en samenwerking met het federale niveauimpliceren.


Ook het Belgische EU-voorzitterschap in 2010 biedt specifieke opportuniteiten voor <strong>Vlaanderen</strong>.Ik zal deze kans grijpen om de Vlaamse overheid als innovatieve en open overheidsorganisatiete promoten.Het Agentschap voor Overheidspersoneel zal in het voorjaar 2010 de gastheer zijn van een internationaleconferentie ter gelegenheid van de afsluiting van een Europees samenwerkingsprojectwaarin het Agentschap zijn expertise m.b.t. de introductie van telewerken gedeeld heeftmet Europese Partners.3.10.3 Waarborgen van een sterk partnerschap met de personeelsvertegenwoordigingHet tot stand brengen van een kwaliteitsvolle dienstverlening in een goed ar<strong>be</strong>idsklimaat metvoldoende aantrekkelijke ar<strong>be</strong>idsvoorwaarden zijn aspecten die werkgever en werknemer binden.Zowel politieke overheid, topmanagement als de vakorganisaties dragen hierbij de verantwoordelijkheidom te zorgen voor een goed sociaal klimaat en een constructieve samenwerking.Het CAG zal als volwaardig lid deel uitmaken van de overheidsdelegatie in het Sectorcomité XVIIIen mede-onderhandelaar zijn tijdens de totstandkoming van de sectorale akkoorden.De huidige sectorale akkoorden heb<strong>be</strong>n een looptijd van 2 of 3 jaar. In de praktijk blijken eenaantal maatregelen binnen deze looptijd moeilijk te realiseren. Ik zal onderzoeken of de huidigeduur voldoende realistisch is en of een langere looptijd tot de mogelijkheden <strong>be</strong>hoort.62Om de sociale vrede verder te kunnen waarborgen zal ik uitvoering geven aan het principe vanvoorafgaande <strong>be</strong>middeling om sociale onlusten te kunnen vermijden.3.10.4 Naar een samenwerking met de Vlaamse GemeenschapscommissieDe Vlaamse Gemeenschapscommissie is de basis en draaischijf voor de Vlaamse gemeenschapin het Brusselse hoofdstedelijke gewest. Naar analogie met het reeds <strong>be</strong>staande samenwerkingsprotocoltussen de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement, zal ik werk maken van eensamenwerkingsprotocol met de Vlaamse Gemeenschapscommissie op het vlak van ondersteunendediensten zoals personeel- en organisatieontwikkeling en e-government.Geert BourgeoisViceminister-president van de Vlaamse RegeringVlaams minister van <strong>Bestuurszaken</strong>, Binnenlands Bestuur,Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand


Bijlagen63Bijlage 1: RegelgevingsagendaTitel van hetinitiatiefEvaluatieVlaams Personeelsstatuut(VPS)Betrokken regelgevingEventuelewettelijkedeadlineKorte samenvatting van <strong>be</strong>leidsdoelstellingenTe doorlopen fases en huntiming• Conceptnota’s: okt <strong>2009</strong> -okt 2t010• Omzetting in regelgevingnov 2010apr 2011Besluit van deVlaamse Regeringvan 13 januari2006 houdendevaststelling van derechtspositie vanhet personeel vande diensten van deVlaamse overheid,zoals gewijzigdBesluit van deVlaamse Regeringvan 17 juni 2005<strong>be</strong>treffende deaanduiding enuitoefening van demanagement- enprojectleiderfunctiesen van defunctie van algemeendirecteur bijde diensten van deVlaamse overheid,zoals gewijzigdgeen Enerzijds inhoudelijk herschrijven van <strong>be</strong>langrijkedelen in de rechtspositie in overeenstemmingmet gewijzigde <strong>be</strong>leidsinzichten conformhet regeerakkoord (bv. rekrutering enselectie, mobiliteit andere overheden, zoveelmogelijk afstemmen van ar<strong>be</strong>idsvoorwaardentussen statutairen-contractuelen, evaluatieverlofstelsels). Anderzijds na 4 jaar toepassingvan het VPS evalueren op algemene wijze van<strong>be</strong>paalde genomen opties (bv. responsabilisering,opsparen verlof, …)Vereenvoudiging?RIA? Contactpersoonja ja Martine VanSandeAfdelingRegelgeving02 553 50 25• Procedure administratieveen <strong>be</strong>grotingscontrole:mei 2011dec 2011


64• Conceptnota• Omzetting in regelgeving• Procedure administratieveen <strong>be</strong>grotingscontrole totde definitieve goedkeuringVlaamse RegeringWijzigingkaderdecreetBestuurlijkBeleidKaderdecreetBestuurlijk Beleidvan 18 juli 2003,zoals gewijzigdgeen Evaluatie en bijsturing o.a. in functie van<strong>be</strong>slissings<strong>be</strong>voegdheid organisatiebreedorgaannvt neen Martine VanSandeAfdelingRegelgeving02 553 50 25• Goedkeuring Vlaams Parlement• Bekrachtiging en afkondigingVlaamse Regering• Publicatie in Belgisch Staatsblad


• Tweede principiële goedkeuringVlaamse Regering• Advies Raad van State• Definitieve goedkeuringVlaamse Regering65Archiefdecreetgeen geen Komen tot een coherent archief<strong>be</strong>leid in alleVlaamse overheidsinstantiesVerminderingvan de administratievelastenvoor de VO watde opmaak vanarchief<strong>be</strong>heersplannen<strong>be</strong>treftVermindering vande administratievelasten voorandere <strong>be</strong>stuursinstantiesdoorhet werken metgenerieke selectielijstenLichter toezichtsmechanismedan in dehuidige situatiedoor aansluitingbij het algemeen<strong>be</strong>stuurlijk toezichtja Bart SeveriAfdelingProces- enInformatie<strong>be</strong>leid02 553 01 75• Goedkeuring Vlaams Parlement• Bekrachtiging en afkondigingVlaamse Regering• Publicatie in Belgisch Staatsblad


66• Conceptnota• Omzetting in regelgevingDecreet<strong>be</strong>treffendeopdrachtsomschrijvingen statuutvan VlaamsBouwmeesteren TeamVlaamsBouwmeestergeen geen Gelet op het <strong>be</strong>lang van de functie en de werkingvan het Team Vlaams Bouwmeester ende continuïteit van de dienstverlening aan delokale en regionale <strong>be</strong>sturen die vandaag ruiminschrijven op de open oproep procedure, iseen meer solide organieke basis aangewezen.Verwijzend naar de <strong>be</strong>staande decretaal geregeldeadviesverlening, wordt een minimaledecretale verankering voor de opdrachtsomschrijvingen statuut van de Vlaams Bouwmeesteren het Team Vlaams Bouwmeestervooropgesteld.De noodzakelijkedecretaleomkaderingvan de rolvan CORVEals dienstenintegratorvoorzienDecreet van 18 juli2008 <strong>be</strong>treffendehet elektronische<strong>be</strong>stuurlijke gegevensverkeer,zoalsgewijzigd• Procedure administratieveen <strong>be</strong>grotingscontrole totde definitieve goedkeuringVlaamse Regering• Goedkeuring Vlaams Parlement• Bekrachtiging en afkondigingVlaamse Regering• Publicatie in Belgisch Staatsblad• Advies IF• - Begrotingsakkoord• Principiële goedkeuringVlaamse Regering: <strong>be</strong>gin2010• Advies SAR BZ: februari/maart 2010• Advies Privacycommissie:februari/maart 2010geen Tegemoetkomen aan het advies van de Privacycommissienr. 11/<strong>2009</strong> van 29 april <strong>2009</strong> bijhet ontwerp van algemeen uitvoerings<strong>be</strong>sluitvan het decreet van 18 juli 2008 en uitvoerenvan de <strong>be</strong>slissing van de Vlaamse Regeringd.d. 15 mei <strong>2009</strong>.De Privacycommissie dringt er op aan om derol van CORVE als dienstenintegrator decretaalte onderbouwen.Negen punten dienen volgens de Commissie(cfr. advies nr. 11/<strong>2009</strong> van 29 april <strong>2009</strong>– punten 33 t.e.m. 37) decretaal te wordenverankerd:• dienstenintegratie dient te worden<strong>be</strong>schouwd als een afzonderlijk doeleindeen niet zomaar de afgeleide vanof inherent aan een ander doeleinde,het is de maatstaf aan de hand waarvanalle aspecten van dit integratieprocesmoeten worden <strong>be</strong>oordeeld opondermeer hun doelgebondenheid,hun proportionaliteit, hun veiligheid;nvt neen Joris ScheersTeam VlaamsBouwmeester02 553 20 36De <strong>be</strong>perkteonderbouw vanCORVE als dienstenintegratorinhet <strong>be</strong>sluit van deVlaamse Regeringvan 15 mei <strong>2009</strong>wordt omgezet ineen uitgebreideredecretale onderbouw.neen Geert MareelsCORVE02 553 0029De artikelen diein het BVR van15 mei <strong>2009</strong> derol van CORVE alsdienstenintegratormomenteel<strong>be</strong>palen, zullendoor het nieuwedecreet wordenopgeheven.• Advies Raad van State:februari/maart 2010 tenzijer eerst een tweede principiëlegoedkeuring VR nodigis na de adviezen van SAR BZen Privacycommissie• Definitieve goedkeuringVlaamse Regering: april/mei2010• Vlaams Parlement: juli 2010


67• het werkterrein van een dienstenintegratormoet duidelijk afgelijnd en voldoendehomogeen zijn;• het aanbieden van de geïntegreerdedienst impliceert dat de verschillendedeelprocessen op elkaar worden afgestemd.Daartoe moeten preciezeafspraken worden gemaakt over hetuitvoeren van de diverse taken (SLA’s);• zich organiseren volgens cirkels vanvertrouwen;• opgave van de verantwoordelijke vande verwerking bij wie men zijn rechtvan toegang, ver<strong>be</strong>tering en verwijderingkan uitoefenen;• de dienstenintegrator moet bij dedienstenintegratie de machtigingennaleven;• de dienstenintegrator moet duidelijkeinformatie omtrent alle facetten vanzijn werking openbaar maken;• de dienstenintegrator moet over eeninterne informatieveiligheidsdienst<strong>be</strong>schikken met stimulerende, coördinerendeen eventueel regulerendefunctie t.a.v. de aanbieders van deeldienstenen de gebruikers van geïntegreerdediensten;• - de naleving van de veiligheidsvereisten,zoals voorzien door artikel 16WVP, door de dienstenintegrator engebruikers van geïntegreerde dienstenwordt jaarlijks geëvalueerd dooreen extern controleorgaan.• Bekrachtiging en afkondigingVlaamse Regering: juli2010


Toelichting per kolom:• Geef de titel van het initiatief.• Geef aan welke <strong>be</strong>staande regelgeving “<strong>be</strong>trokken” is bij het regelgevingsinitiatief, bijvoor<strong>be</strong>eldte wijzigen en/of ter uitvoering ervan. Dit kan ook Europese regelgeving zijn.• Indien het regelgevings- of <strong>be</strong>leidsinitiatief juridisch gezien binnen een <strong>be</strong>paalde periodemoet uitgevoerd worden (bijvoor<strong>be</strong>eld de omzetting van een Europese richtlijn), geef ditdan duidelijk aan.• Vat de <strong>be</strong>leidsdoelstellingen of de <strong>be</strong>oogde effecten van het <strong>be</strong>leidsinitiatief kort samen,zoals <strong>be</strong>schreven in de <strong>be</strong>leidsnota.• Beschrijf kort de te doorlopen fases en hun timing (bv. geplande agenderingen op de ministerraad).• Geef aan of het initiatief een vereenvoudiging <strong>be</strong>tekent.• Geef aan of een RIA voor dit <strong>be</strong>leidsinitiatief wordt opgesteld. Indien dit niet het geval is, geefdan aan waarom niet (uitzonderingsgronden).68


Hebt u een vraagje voor de Vlaamse overheid?U krijgt van ons meteen een antwoord.Of we wijzen u de weg...SamenstellingViceminister-president van de Vlaamse Regering enVlaams minister van Bestuurzaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse RandU vindt de digitale versie van de <strong>be</strong>leidsnota’s op:http:/www.vlaanderen.<strong>be</strong>/<strong>be</strong>leidsnotasVormgevingDepartement Diensten voor het Algemeen Regerings<strong>be</strong>leidAfdeling CommunicatieDepotnummerD/<strong>2009</strong>/3241/457© novem<strong>be</strong>r <strong>2009</strong> - Vlaamse overheid

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!