14. Handelspolitiek14.1 Nieuwe handelspolitieke strategie van de euDe Europese Commissie is begin juni een publieke consultatievia internet begonnen over de toekomstige handelspolitiek.businesseurope heeft al in februari van dit jaar een voorlopigstandpunt met hoofdlijnen voor het nieuwe handelspolitiekebeleid aan de Commissie gestuurd 3 . In oktober komt de EuropeseCommissie met een mededeling. De verwachting is dathierin een aantal nieuwe accenten zal plaatsen in de handelspolitiek,maar een totaal nieuwe aanpak wordt niet verwacht.oordeel vno-ncw en mkb-nederlandHet hoofddoel van de eu-handelspolitiek moet blijven de concurrentiepositievan de eu in de wereld te versterken. Daartoemoet een organische band bestaan tussen het interne en hetexterne beleid van de eu. De economische dimensie van deexterne actie van de eu moet versterkt worden. Dat moet ookherkenbaar zijn in de bemensing van de nieuwe eu-delegatiesin derdelanden onder de op te richten External Action Service(Europese Dienst voor Extern Optreden, edeo).Daarnaast moet de eu nieuwe markttoegang realiseren doormultilaterale en bilaterale akkoorden te onderhandelen endoor nakoming van bestaande afspraken af te dwingen.De eu moet verder een samenhangende strategische benaderinguitwerken voor de relaties met de belangrijkste handelspartnerszoals de vs, China, Rusland, India, Japan en Brazilië.Om verdere groei van de handel mogelijk te maken is nieuwbeleid nodig op de gebieden van grondstoffenstrategie,overheidsaanbestedingen, handelsbeperkende regelgeving,de verspreiding van groene technologieën en de digitale economie.Het behoud van het Europese en het mondiale level playingfield moet uitgangspunt zijn.Inlichtingen:Winand Quaedvlieg (070 349 04 40; quaedvlieg@vno-ncw.nl)3 businesseurope Priorities for External Competitiveness 2010 – 2014:Building on Global Europe.14.2 wtoDe onderhandelingen in de wto Doha Development Round(dda) liggen sinds 2008 zo goed als stil. Sinds de bijna-doorbraakin juni van dat jaar, toen een akkoord binnen handbereikleek, zijn er geen noemenswaardige ontwikkelingen geweest.Het doel om nog in 2010 een akkoord te bereiken heeftde wto stilzwijgend laten vallen.Door het uitblijven van een wto-dda akkoord blijft het internationalebedrijfsleven verstoken van een majeure belastingverlagingen hervormingen in de douanepraktijk, blijven bestaandehandelsdistorsies bestaan en wordt het vertrouwenin het op regels gebaseerde multilaterale handelssysteemondermijnd.Een belangrijke positieve ontwikkeling op het terrein vande wto is, dat de organisatie zich met het uitbreken van deeconomische crisis in 2008 een essentiële nieuwe taak heefttoebedeeld. Dit betreft het snel en accuraat in kaart brengenvan alle protectionistische maatregelen die in de wereld genomenworden, zodat onmiddellijk meer druk kan wordenuitgeoefend om de maatregelen weer van tafel te krijgen ofhun effect te beperken. Met deze taak heeft de wto zijn nut enzijn legitimiteit opnieuw bevestigd. Behalve door de wto wordenhet opkomend protectionisme ook bijgehouden door o.a.de Europese Commissie en particuliere initiatieven als hetGlobal Trade Alert. Deze breed gedragen waakzaamheid heeftertoe geleid dat het stelsel van de op wto-regels gebaseerdewereldhandel grosso modo overeind is gebleven, ondanks deongekende teruggang van de economie en de wereldhandelin 2009. Desalniettemin is ook een aanzienlijk corpus vanbijna 1000 protectionistische maatregelen wereldwijd totstand gebracht. Daarmee is evident dat uiterste waakzaamheidgeboden is, zeker met het oog op de nog steeds onzekereeconomische situatie, om een verder afglijden te voorkomen.oordeel vno-ncw en mkb-nederlandGezien het onbetwistbare belang van het multilaterale handelsstelselvoor het bedrijfsleven zal vno-ncw zich in internationaalverband krachtig blijven inzetten voor een snelleafronding van de dda. Een essentiële voorwaarde bij een73
<strong>Rondje</strong> <strong>Europa</strong>definitief dda-akkoord is dat via een impact assessment is aangetoonddat het akkoord economisch profijtelijk is voor hetNederlandse bedrijfsleven.Prioriteiten van het bedrijfsleven voor een wto-akkoord zijn:substantiële extra markttoegang op derde markten voor industrieproductenen landbouwproducten; substantiële liberaliseringvan het internationale dienstenverkeer; vereenvoudigingvan douaneprocedures; verbetering van wto-regelso.a. op het terrein van anti-dumping (in het bijzonder het afwijzenvan de zgn. zeroing).Op basis van een realistisch oordeel over de waarde van deconcessies over en weer die nu op tafel liggen en over deextra’s die nog gevraagd kunnen worden, moet met spoedgestreefd worden naar de afsluiting van een evenwichtigakkoord met voldoende substantie. Onderwerpen waarovergeen overeenstemming bereikt kan worden, moeten wordendoorgeschoven naar een built-in agenda waarover na het akkoordverder gesproken wordt. Vervolgens dient een nieuwegeneratie handelsvraagstukken die zich meldt (zoals milieu,grondstoffen, energie en investeringen) worden aangepakt.Indien eind 2011 nog geen uitzicht op een afronding van dedda bestaat, moet serieus onderzocht worden of een aantalonderwerpen eruit gelicht moet worden om daarover deelakkoordente sluiten. Het meest voor de hand liggende onderwerpdaarvoor is vereenvoudiging van douaneprocedures.Inlichtingen:Winand Quaedvlieg (070 349 04 40; quaedvlieg@vno-ncw.nl)14.3 Bilaterale vrijhandelsakkoordenHoewel het multilaterale bestel van de wto de pijler blijftwaarop het liberale wereldhandelssysteem steunt, is de realiteitvan dit moment dat handelsliberalisatie vooral langs deweg van bilaterale en regionale vrijhandelsakkoorden plaatsvindt.Eigenlijk is preferentiële handelsakkoorden een betereterm voor deze akkoorden dan vrijhandelsakkoorden omdater nooit sprake is van volledige vrijhandel. Overal op de wereldwordt over dergelijke akkoorden onderhandeld, zij het inwisselende intensiteit. In de vs ligt het proces vrijwel stil: erligt een uitonderhandeld akkoord met Korea op ratificatie tewachten bij het Congres en de onderhandelingen over tweeandere akkoorden, met Colombia en Panama, liggen stil. Erzijn in de vs geen plannen voor nog andere akkoorden. In Aziëwordt over een grote kluwen van vrijhandelsakkoorden onderhandeldtussen allerlei wisselende groepen landen, maardeze akkoorden kenmerken zich vaak door een beperkt ambitieniveau.De eu heeft op dit moment zonder twijfel de meest ambitieuzeagenda voor het afsluiten van vrijhandelsakkoorden, zowelwat betreft de aantallen als wat betreft verregaande inhoud.Hieronder volgt een overzicht van deze agenda.De bilaterale preferentiële handelsakkoorden hebben eenzeer directe invloed op de handelscondities en de concurrentieverhoudingenomdat de partners substantiële tariefliberalisatiesen andere slechting van barrières overeenkomen,waardoor niet-deelnemers aan de akkoorden het nakijkenhebben.De eu werkt aan handelsakkoorden met o.a. de volgende landen:KoreaDe onderhandelingen tussen de eu en Korea over een vrijhandelsakkoordzijn vorig jaar oktober afgesloten. Momenteelwerken de Europese instellingen aan de implementatiewetgevingvoor dit akkoord, waarin o.a. het toezicht op de nalevingvan afspraken (vooral over niet tarifaire belemmeringen)en de toepassing van vrijwaringsmechanismen geregeldmoet worden. Deze implementatiewetgeving is essentieelom zorgen bij een aantal bedrijven en sectoren (vooral deauto-industrie en daaraan gelieerde bedrijven) over mogelijkeimportstijgingen weg te nemen. businesseurope, mkb-Nederland en vno-ncw hebben zich uitgesproken ten faveurevan het akkoord eu-Korea, op voorwaarde dat er een zorgvuldigeimplementatiewetgeving komt. Nadat de implementatiewetgevingis vastgesteld, zal het Europees Parlement zichbuigen over de tekst van het akkoord zelf. De bedoeling vanRaad en Commissie is dat het akkoord voor het einde van ditjaar voorlopig in werking kan treden, in afwachting van deratificatie door de lidstaten. Dat is een model dat reeds vakeris gehanteerd.Het akkoord eu-Korea is een deep and comprehensive handelsakkoorddat op veel terreinen (tariefverlaging, wegnemenvan niet-tarifaire belemmeringen, transparantie van regelgevingen administratieve procedures, bescherming van intellectueleeigendom, overheidsaanbestedingen, mededinging,markttoegang voor dienstverleners, douaneprocedures) totliberalisering zal leiden die verder gaat dan wat in de wto bereiktkan worden.Het belang van het vrijhandelsakkoord eu-Korea moet ook ineen breder verband worden bezien. Steeds meer belangrijkelanden sluiten vrijhandelsakkoorden met Korea af met o.a.substantiële tariefverlagingen; als de eu achterblijft zal haarconcurrentiepositie geleidelijk afkalven.De Commissie wil dat het akkoord met Korea het ijkpuntwordt voor volgende vrijhandelsakkoorden waar nu aan gewerktwordt. Daarom is de ratificatie van het akkoord ookessentieel. Als deze niet doorgaat zal de hele agenda van handelsonderhandelingenvan de eu voorlopig tot stilstand komen.CanadaDe onderhandelingen met Canada zijn vorig jaar begonnenen lopen naar verluidt goed. Belangrijke onderwerpen zijntariefverlaging, energie, diensten, intellectuele eigendomsbescherming,oorsprongsregels, overheidsaanbestedingen enlandbouw. Het vrijhandelsakkoord met het hoogontwikkeldeoeso-lid Canada wordt veelal ook als een test gezien voor mogelijketoekomstige vrijhandelsakkoorden van de eu met Japanof de vs.Singapore, Vietnam, MaleisiëNadat eerste pogingen van de eu om met de hele asean alsregio een vrijhandelsakkoord af te sluiten waren mislukt, isde eu onderhandelingen met Singapore begonnen, als eer-74