Rondje Europa - VNO-NCW

13. Pensioenen13.1 Vergrijzingsproblematiek, publicatieGroenboekIn de afgelopen jaren heeft de Europese Commissie jaarlijkseen rapport uitgebracht over de demografische ontwikkelingenin Europa. Daarin worden thema’s geïdentificeerd die vanwezenlijke invloed zijn op Europa’s toekomstige welvaart.Het gaat daarbij om de invloed van een stijgende levensverwachting,dalende vruchtbaarheidscijfers, een vergrijzendeberoepsbevolking en – als gevolg daarvan – de druk op de solidariteittussen generaties. De Commissie bepleit dat lidstatenmaatregelen nemen op verschillende terreinen om de gevolgenvan deze demografische ontwikkelingen het hoofd te bieden.Het gaat daarbij onder meer om de aanpassing van pensioenregelingenzodat deze ook op langere termijn kunnenstandhouden. Dit is ook vastgelegd in de nieuwe richtsnoerenvoor economisch en werkgelegenheidsbeleid die in het kadervan de nieuwe Europa 2020-strategie zijn vastgesteld.De financiële crisis van de afgelopen jaren en de gevolgendaarvan voor de houdbaarheid van de arbeidspensioenen,hebben de aandacht van de Commissie voor pensioenvraagstukkenversterkt. In dat kader presenteerde de EuropeseCommissie in juli 2010 een discussiestuk (‘Groenboek’). Onderwerpendie daarbij aan de orde komen zijn:– Arbeidsmobiliteit en de overdraagbaarheid van pensioenrechten.– Risico’s van deconfitures van sponsoren voor opgebouwdepensioenrechten.– Solvency-issues.– Defined Contribution/Defined benefit-regelingen.– Niveau en houdbaarheid van pensioenregelingen.– Pensioencommunicatie.Naar verwachting zal de Commissie de reacties verwerkenin een Witboek. Dit kan voor sommige onderwerpen eenvolgende stap zijn op weg naar concrete wetgevingsvoorstellen.Overigens merkt de Commissie nadrukkelijk op (in hetWerkprogramma van de Commissie voor 2010), dat men tenaanzien van pensioenen uit wil (blijven) gaan van de ‘Opencoördinatiemethode’.oordeel vno-ncw en mkb-nederlandBeide organisaties onderschrijven de eu-doelstellingen omaan te sturen op financieel gezonde en ook op de langere termijnhoudbare pensioensystemen. Tegelijkertijd verzettende verenigingen zich tegen soms opkomende ideeën om viaEuropese regelgeving (minimum) normen voor pensioen tegaan formuleren. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bijde lidstaten: bij de wetgever voor wat betreft de eerste pijleren bij de sociale partners voor wat betreft de tweede pijler.De wijze waarop in Nederland de verschillende partijen hunverantwoordelijkheid hebben ingevuld heeft een pensioenstelselopgeleverd dat de internationale toets der kritiek kandoorstaan.13.2 Arbeidsmobiliteit en aanvullend pensioenHet bevorderen van mobiliteit op de arbeidsmarkt is eenhoofdpunt van beleid. Naarmate de grensoverschrijdendemobiliteit toeneemt, wordt de behoefte om bestaande knelpuntenweg te nemen groter. Voor staatspensioenen (1 stepijler) geldt de Verordening die de sociale zekerheid in deeu coördineert (sinds 1 mei 2010: Verordening 883/2004).De knelpunten voor aanvullende pensioenen (2 de pijler) zijnvooral het gevolg van verschillen tussen lidstaten in de financieringswijze:omslag of kapitaaldekking.Oplossingen in de sfeer van het aanvullende pensioen zijnechter pas echt mogelijk als eerst de fiscale knelpunten zijnopgeruimd en als de soms lange wachttijden voorafgaand aanpensioendeelname zijn verkort. Reeds in 2001 heeft de EuropeseCommissie aangegeven dat de fiscale barrières die degrensoverschrijdende arbeid belemmeren, moeten wordenopgeruimd. Het meest voorkomende systeem binnen de euis het systeem waarbij de pensioenpremies en de beleggingswinstaftrekbaar zijn of in elk geval niet worden belast en depensioenuitkeringen wel worden belast. Een aantal lidstatenmet een afwijkend stelsel is dringend verzocht maatregelente nemen om dit stelsel ook in te voeren. Teneinde dit proceste bespoedigen heeft de Europese Commissie tegen enkelelanden een gerechtelijke procedure aangespannen, omdat dielanden naar het oordeel van de Commissie te weinig voortgangmaken bij de herinrichting van hun fiscaal stelsel.Na een consultatie van de Europese sociale partners heeft deCommissie in 2005 een richtlijnvoorstel ingediend om de‘overdraagbaarheid van aanvullende pensioenen’ op Europees69