Rondje Europa - VNO-NCW

Rondje Europatendeels gescheiden beleidsthema’s samen te voegen en teintegreren. Het gaat hierbij vooral om beleid ten aanzien vaninnovatie, energie-efficiency en productie-efficiency, internemarkt en voorzieningszekerheid. Het adagium dat gehanteerdmoet worden is dat het bedrijfsleven de oplossers zijnvan het probleem.Om het mondiale klimaatprobleem adequaat aan te kunnenpakken is het noodzakelijk dat belangrijke economieën zoalsde Verenigde Staten, China en India volwaardig meedoenaan een bindend mondiaal klimaatverdrag. Het draagvlak bijhet bedrijfsleven voor scherpe reducties van de uitstoot vanbroeikasgassen brokkelt sterk af als belangrijke concurrerendeeconomieën zoals de vs, China en India niet meedoen aaneen dergelijk mondiale aanpak.Bij de ambitie van de eu en individuele lidstaten om eenscherp (unilateraal) klimaatbeleid te voeren, ontbreekt vaakde aandacht voor de economische gevolgen van een solistischen geïsoleerd klimaatbeleid en vindt er in de ogen van het bedrijfslevenniet of nauwelijks een afweging plaats van economischeen sociale effecten. Er is te weinig aandacht voor hetfeit dat Europa verantwoordelijk is voor slechts 12,5% van demondiale uitstoot van broeikasgassen. Door de groei van deenergievraag, met name in Azië, zal het aandeel van Europateruglopen tot onder de 10%. Om klimaatverandering effectiefen efficiënt aan te kunnen pakken, moeten de landen dieverantwoordelijk zijn voor 90% van de uitstoot actief wordenbetrokken bij een mondiale afspraak over de reductie van deuitstoot van broeikasgassen.Internationale klimaatonderhandelingenDe onderhandelingen over een nieuw internationaal klimaatakkoordin Kopenhagen in december 2009 hebben niet geresulteerdin een juridisch bindend mondiaal klimaatakkoord.De afspraak die in Kopenhagen gemaakt is heeft vooral hetkarakter van een politieke afspraak met stevige committments.De internationale onderhandelingen zullen in het najaar inCancún voortgezet worden.Geconstateerd is dat andere economieën/landen aanmerkelijklagere ambities hebben voor reductie van broeikasgassendan Europa. In die zin is er absoluut geen zicht op een gelijkinternationaal speelveld voor de verschillende sectoren vanhet bedrijfsleven. Daarmee is voor Europa het aanscherpenvan de reductiedoelstelling van -20% naar -30% in 2020 geenoptie. De noodzakelijke economische groei zou met een unilateralestap van de eu onder grote druk komen. Om van deklimaatuitdaging een kans te maken moet de eu inzetten opspecifieke instrumenten die innovatie bevorderen, zodat dedoelstellingen makkelijker gehaald kunnen worden en hetbedrijfsleven kan profiteren van de wereldwijde groei inklimaatoplossingen. Integratie van het energie- en klimaatbeleidmet het innovatie- en industriebeleid is hiervoor eennoodzakelijke randvoorwaarde. Verder zal Europa het beleidvoor het beschermen van de carbon leakage sectoren moetenvoortzetten en waar nodig moeten uitbreiden. Hierbij is hetvan belang dat de Europese Commissie snel duidelijkheidgeeft over het kader dat geldt voor de compensatie voor indirectekosten, als gevolg van de hogere elektriciteitsprijs.Ondanks het teleurstellende resultaat van Kopenhagen hebbenvno-ncw en mkb-Nederland aangegeven door te gaan methet Duurzaamheidakkoord (zie verderop) dat zij in 2007 methet kabinet hebben afgesloten.Duurzaamheidsakkoord kabinet-werkgeversOp 1 november 2007 hebben vno-ncw, mkb-Nederland enlto Nederland met het kabinet een duurzaamheidakkoordafgesloten 1 . Dit akkoord rust op 2 pijlers. In de eerste plaatsheeft het bedrijfsleven zich verbonden aan de Europese doelstellingenvoor co 2-reductie, energie-efficiencyverbeteringen de inzet van duurzame energie zodat Nederland haarevenredige bijdrage levert aan het oplossen van het mondialeenergie en klimaatvraagstuk. De tweede pijler is innovatie.Innovatie is de sleutel voor verduurzaming. Het akkoordmoet de weg bereiden voor een prominente rol van het Nederlandsebedrijfsleven op de internationale groeimarkt vanduurzame productie en consumptie. Nederland kan hierdoorinternationaal een vooraanstaande positie innemen op hetgebied van energie- en klimaatinnovatie. Op basis van hetoverkoepelende duurzaamheidakkoord zijn inmiddels een9-tal sectorale deelakkoorden en programma’s afgesloten enin uitvoering gekomen. Uit een evaluatie in april 2010 blijktdat Nederland op koers ligt om de in Brussel afgesprokendoelen te halen. De innovatiepijler is echter nog onvoldoendeontwikkeld om op langere termijn grote slagen te kunnenblijven maken. Het beleid zal daarom vooral op innovatie gerichtmoeten worden.co 2-emissiehandelEen belangrijk onderdeel van het klimaatbeleid is de mogelijkheidom emissiereducties te realiseren via zogenaamdeflexibele instrumenten. Voor de industrie is met name dehandel in uitstootrechten voor broeikasgassen relevant. Deeerste fase is op 1 januari 2005 van start gegaan. De tweedehandelsperiode (2008-2012) loopt nu nog. Alle lidstaten hebbenin een allocatieplan aangegeven hoeveel emissierechtenaan elk van de deelnemende bedrijven is toegekend. Omdatde allocatieplannen per lidstaat verschillen, ontbreekt nogeen gelijk speelveld. Zo is bijvoorbeeld in Nederland de reservevoor nieuwkomers op, terwijl investeerders in anderelanden nog wel rechten ontvangen.Begin 2009 is de richtlijn emissiehandel voor de periode na2012 gewijzigd. Uitgangspunten zijn één Europese allocatievan emissierechten, het totaal aantal rechten met tenminste20% reduceren in 2020 waarbij toewijzing van rechten plaatsvindtop basis van Europese benchmarks en rechten voor deelektriciteitsproductie geveild worden. Ter voorkoming vancarbon leakage 2 krijgen bedrijven die bloot staan aan internationaleconcurrentie de rechten grotendeels gratis toegewezen.De lijst met carbon leakage sectoren is in december 2009vastgesteld. Voor de andere bedrijven daalt het percentagetoegewezen rechten van 80% in 2013 naar 30% in 2020. Kleinebedrijven zullen buiten het systeem gaan vallen. De EuropeseCommissie en de lidstaten zijn nu bezig met de verdere uitwerkingvan dit akkoord:– Het uitwerken van de benchmarks en allocatieregels. Productbenchmarks worden in samenspraak met de betreffende sectorvastgesteld, om de top 10% efficiëntie te bepalen. Ookkomen er warmtebenchmarks en brandstofbenchmarks.1 Dit akkoord is ook in het Engels vertaald en als brochure verschenenonder de titel: Climate Change – an offer you cannot refuse.2 Bedrijven die blootgesteld zijn aan internationale concurrentie kunnenals gevolg van de hoge kosten van veilen hun productie verplaatsennaar het buitenland, waardoor koolstofemissie ‘weglekt’.50