orgaan van de vereniging ter bevordering van het onderwijs aan ...

Wij vonden in onze dove kinderen (niet de meervoudiggehandicapten), dat hun Short Term Memory voorritmische spraak op 13-jarige leeftijd was 17-18syllaben, dat is 12-13 woorden. Het kan voorspeldworden dat kinderen die zulk een sterk geheugenhebben in staat zullen zijn gesproken taal te structureren,in tegenstelling tot die dove kinderen, wierspraak niet ritmisch genoeg is, of, nog erger, dievoornamelijk grafisch zijn opgevoed, in vingerspellingof in gebaren. Daarom zal m.i. oralisme 'ritmischoralisme' moeten zijn, anders is het helemaal geenecht oralisme. Als een doof kind wegens meervoudigegebrekkigheid dit niet kan leren, is dit inderdaadeen zeer ernstige handicap.NB. Er is nog een ander middel om die uni-dimensionaliteitvan de spraak te overwinnen, nl. de logica ende voorkennis van de structuur. Speciaal zeer intelligentedoven zullen het hierin ver kunnen brengen,denk aan Helen Keiler, Ir. Nanninga e.a.We laten nu de vele semantische moeilijkheden vaneen gebarentaal, die een 'picture-language' is,terzijde liggen, hoewel dit veel te maken heeft met devolgorde van die gebaren. Het moge echter duidelijkzijn, dat een uitdrukking als 'manual English' nietjuist is, het is een kunstmatige constructie, enigszinseen contradictie in de termen.b. Het tempo van de uitingen heeft weer veel te makenmet de structuur door de Short Term Memoryfunctie,maar ook met de interpretatie van de eenheden,de opschortings-functie bij die interpretatie. Ik zal eenvoorbeeld geven. Ik was eens in discussie met eenstudent in de Nederlandse literatuur over ditprobleem van tempo. Als een voorbeeld gaf ik hemdeze zin: 'De bomen ... waren dicht'. Hij zei: 'Dat isklare nonsensI', totdat ik hem uitlegde dat met'bomen' iets anders bedoeld kan zijn dan planten, infeite slagbomen bij het spoor. Wat was er gebeurd?Omdat ik stopte na 'De bomen ...' interpreteerdehij dat woord als groeiende bomen en hij schakeldeniet over naar een andere interpretatie bij de komendecontekst. Hier zien we hoe belangrijk het kan zijn omde hele contekst vlug in één blik voor ons te hebben.Dus als een doof kind leest: 'Mijn .... moeder ....komt.... morgen', zal het erg moeilijk voor hem zijn diezin als één geheel te begrijpen. Hoe vlugger we eenhele uiting doorhebben, hoe meer de contekst ons kanhelpen bij een goede interpretatie. - Het tempoechter van gebaren is ongeveer 1 of 2 gebaren perseconde. Hetzelfde moet gezegd worden van vingerspelling:ervaren vingerspellers kunnen niet meerdan één of twee woorden per seconde uitdrukken.Maar het tempo van spraak en liplezen kan opgevoerdworden tot 3 of 4 woorden per seconde. Om dezetweede reden moge het duidelijk genoeg zijn dat 'taal'niet geabstraheerd kan worden van zijn code.Daarom moeten we concluderen, dat 'taal' een plaatsverdient op een congres over spraak en horen.II. Een overzicht van onze reflecterende methodeRuw gesproken, kunnen we de verschillende methodenvoor het leren van taal in 3 verdelen:De constructieve methoden, waarin de kinderenmodellen van zinnen krijgen, geprogrammeerd vanzeer eenvoudige tot meer complexe; er wordt dekinderen gevraagd ervaringen, gebeurtenissen en feitente verbaliseren volgens deze modellen; de nadrukligt vooral op de produktie van zinnen.De imitatieve methoden, waarin geen geprogrammeerdetaal wordt gebruikt, alleen de normaledagelijkse moedertaal, maar met weinig training in destructuur van de taal; van de kinderen wordt verwachtdat ze spontaan imiteren; de nadruk ligt meer op lezen.Onze reflecterende methode, die kan worden samengevatin deze 3 fasen:a. De basis is het orale ritmische gesprek, dat is taalals een echte uitwisseling van gedachten. Demoeder en de leerkracht kijken allereerst naar wat hetkind wil zeggen en geven het kind op hetzelfdemoment de juiste taal die het nodig heeft. Zo spelen demoeder en de leerkracht een dubbelrol: ze zeggende zinnen die het kind wil zeggen, en ze zeggenhun eigen zinnen, doen zich begrijpen door de situatie.b. Na de gesprekken wordt een neerslag gemaakt,waarin de ideeën en de zinnen in normale dagelijksetaalvormen worden vastgelegd: deze neerslagkrijgt de vorm van een leesles in normale taal, als een49