Cessie - Vereniging voor burgerlijk recht

4 TOEKOMSTIGE VORDERINGEN IN DE ZIN VAN ART, 35 FW
zou komen dat de cessionaris gerechtigd zou zijn tot de na de faillissementsdatum
opeisbaar wordende huurvorderingen:
'De curator verschaft dan huurgenot uit de boedel, maar de daar tegenover staande
huurpenningen komen niet in de boedel tereeht:
Met andere woorden, waar de lasten van de huurovereenkomst op de boede!
rusten, dienen ook de lusten van de overeenkomst voor de boedel te zijn.
Deze!fde gedachte kan men ontwaren in een arrest dat geen betrekking heeft
op de cessie van toekomstige huurvorderingen, maar op de verrekening
daarvan met vorderingen die de Imurder (een bank) uit hoofde van verstrekte
ge!dleningen op de verhuurder had (HR 22 december 1989, NJ 1990,
661, m.nt. PvS (Tiethoff q.q.lNMB)).
Een op dezelfde gedachte gebaseerde regel vindt men in het Engelse recht. Wanneer het
gaat om een cessie tot zekerheid van vorderingen uit hoofde van een contract waarvoor
de failliet nog moet presteren om deze opeisbaar te maken, bijvoorbeeld nog bouwwerkzaamheden
moet verrichten, gaat de opbrengst naar de failliete boede!." De reden
hiervoor is dat het vermogen van de failliet op een onredelijke wijze verminderd zou
worden indien de failliete boedel werkzaamheden zau moe ten verrichten om de vorderingen
te 'verdienen', ten koste van de faillissementscrediteuren en dit louter erin
zou resulteren dat de vordering in het 'zekerheidsnet' van de gesecureerde vordering
zou verdwijnen," Huurvorderingen lijken overigens niet onder deze uitzondering te
vall en."
Wij hebben reeds opgemerlet dat in geval van een cessie ten tite! van lwop de
waarde van de over en weer verschuldigde presta ties min of meer ge!ijk zal
zijn. Dit is een van de rechtvaardigingsgronden voor het resultaat dat huurvorderingen
die na de datum van faillissement opkomen, niet tot de failliete
boede! gaan behoren, maar worden verkregen door de cessionaris. Wanneer
de waarde van de verpande vorderingen min of meer gelijk is aan de hoogte
van de verstrekte financiering is de situatie nauwe!ijks anders dan in geval
van een vorderingenkoop. Ook hier rechtvaardigt de equivalentie van de
prestaties dat de pandhouder zich als separatist lean verhalen op de vorde-
40 Chitty, nr, 20-059,
41 Ph. R, Wood, Comparative Law of Security and Guarantees, Londen 1995, p, 42: "This is
because the assets of the bankrupt would be unfairly depleted if the post-bankruptcy estate,
at the cost of the general body of creditors, carried out work in order to earn the debt and
that resulted in the debt being swept into the security net of the secured creditor. ",
42 Vergelijk Re Davis & Co, ex p Rawlings (1889) 22 QBD 193 (CA), genoemd door Wood,
Comparative Law of Security and Guarantees, p. 42,
64
4 TOEKOMSTIGE VORDERINGEN IN DE ZIN VAN ART, 35 FW
ringen. Dit is in nog grotere mate het geval indien de huurvorderingen
voortvloeien uit de exploitatie van het object dat door de pandhouder gefinancierd
is. In de huidige economie maken vee! ondernemingen gebruik van
kostbare productie- of andere bedrijfsmidde!en, die sne! technisch verouderen
en mede hierom dikwijls door middel van leasing-constructies gefinancierd
worden. Mede vanwege deze snelle veroudering bieden zekerheidsrechten
op de aangeschafte vaste activa niet voldoende verhaalsmoge!ijkheden
voor de financier van dergelijke activa. De verwachte inkomstenstroom
die door de vaste activa gegenereerd zal worden, is dikwijls een veel
interessanter object van zekerheid. Zou deze inkomstenstroom evenwe!
gebaseerd zijn op huurovereenkomsten, dan zou zij vanwege het WUHarrest
in de boede! vloeien en daarom geen goed zekerheidsobject zijn voor
de financier.
Gaat het om verpanding van huurvorderingen ter securering van alle llUidige
en toekomstige vorderingen, dan blijft het pandrecht op de verpande vorderingen
rusten en kunnen nieuwe vorderingen die tijdens het faillissement
ontstaan, onder dit pandrecht gebracht worden." Hier kan men zich afvragen
of de paritas creditorum niet te zeer in het gedrang komt indien de pandhouder
zich ten nade!e van de overige faillissementscrediteuren met voorrang
kan blijven verhalen op vorderingen die tijdens het faillissement
opkomen.
wij zijn overigens van oordeel dat huurvorderingen idealiter een adequaat object van
zekerheid zouden zijn, Dit zau financieringstransacties op basis van huurvorderingen
aanzienlijk faciliteren, hetgeen ten goede zou komen aan zowel de financiers als de kredietnemers
zelf." Men zou hiertegen kunnen aanvoeren dat het WUH -arrest welis-
43 Het arrest NCM/Knottenbelt q.q. (HR 4 november 1994, NJ 1995,627, m.nt. PvS) waarin
de Hoge Raad de pandhouder niet toestond na de faillietverklaring verkregen vorderingen
onder het pandreeht te brengen, ziet vermoedelijk sleehts op door art. 54 Fw bestreken situaties.
Met andere woorden, in geval van een pandrecht voor aile huidige en toekomstige vorderingen
is het de pandhouder wei degelijk toegestaan het pandrecht uit te oefenen voor vorderingen
die pas na faillissement ontstaan, maar voortvloeien uit reeds voor de
faillietverldaring tussen de debiteur en pandhouder bestaande reehtsverhoudingen. Slechts
wanneer een derde na (of in het zicht van) faillissement vorderingen aan de pandhouder
cedeert, kan het pandrecht voor de nieuw verkregen vorderingen niet worden uitgeoefend,
Vg!. M.H,E, Rongen, in: S.c.J'}' Kortmann e.a. (red.), Vertegenwoordiging en Tussenpersonen,
Serie Onderneming en Recht, deel15, Deventer 1999, p. 339-340, 341-343, alsmede de
daar genoemde literatuur.
44 Vergelijk Blom, Zekerheidscessie, p. 1-2, 27-28. Vergelijk Koster, Preadvies Broederschap
Candidaat-Notarissen, p. 117-118, wiens kritiek op een al te ruime moge!ijkheid van cessie
(ten tite! van zekerheid) zich rieht op de eessie van vorderingen uit ten tijde van de cessie nog
niet gesloten overeenkomsten,
65