Cessie - Vereniging voor burgerlijk recht

10 DE OVERGANG VAN BANK- EN KREDIETZEKERHElDSRECHTEN
In geval van een partieJe cessie van een door een vaste hypotheek gesecureerde
vordering die leidt tot een splitsing van de vordering in twee afzonderlijke
vorderingen, is het goed verdedigbaar dat ook het hypotheekrecht
zich splitst in twee hypotheekrechten van gelijke rang, tenzij cedent en cessionaris
andel's zijn overeengekomen. De nevenrechten volgen in beginsel
het lot van de gecedeerde vordering. 11 Het beginsel van ondeelbaarheid (art.
3:230 BW) staat daaraan naar onze mening niet in de weg. Uit het beginsel
van ondeelbaarheid voIgt slechts dat het hypotheekrecht naar evenredigheid
drukt op het gehele verhypothekeerde registergoed met al zijn bestanddelen,
en dat de gesecureerde vordering in haar geheel op de gehele executieopbrengst
kan worden verhaald." Uit het beginsel van ondeelbaarheid kan
niet worden afgeleid dat een splitsing van het hypotheekrecht in geval van
een partieJe cessie niet mogelijk is. Een splitsing van het hypotheekrecht kan
onzes inziens mogelijk ook worden aangenomen in geval van de cessie van
een door een bank- of krediethypotheekrecht gesecureerde vordering.
Ten aanzien van de partiele cessie zouden wij bovendien willen verdedigen dat cedent
en cessionaris kunnen overeenkomen dat de cessionaris bepaalde nevenrechten volle-'
dig verkrijgt, zodat deze nevenrechten niet langer als nevenrechten behoren bij de vordering
die de cedent blijft behouden. In de parlementaire geschiedenis wordt opgemerkt
dat in geval van een gedeeltelijke overgang van de vordering op een nieuwe
schuld eisel', de rechten genoemd in art. 6: 142 lid 1 BW, waaronder de rechten van pand
en hypotheek, slechts voor hetzelfde breukdeel overgaan, tenzij anders is overeengekomen.
Dit werd zo evident gevonden dat het niet nodig is geoordeeld dit uitdrukkelijk
in de wet vast te leggen. H In geval van de cessie van een vordering die is verzekerd
door een bank- en krediethypotheekrecht zouden wij hetzelfde willen aannemen.
Cedent en cessionaris kunnen overeenkomen dat de cessionaris niet slechts een deel,
maar het gehele hypotheekrecht verkrijgt. Het hypotheekrecht blijft echter in beginsel
strekken tot zekerheid van de vorderingen waarvoor het is gevestigd. Het hypotheekrecht
blijft derhalve afhankelijk van zowel de vordering van de cessio naris, als van de
vorderingen die de cedent op de schuldenaar heeft of in de toekomst nog zal verln'ijgen.
Voor zover het hypotheekrecht nog andere vorderingen secureert dan de gecedeerde
vordering, kan de cessio naris gedeeltelijk worden aangemerkt als gerechtigde
van het hypotheekrecht ten tite! van beheer. In geval van verzuim van de schuldenaar
oefent hij het hypotheekrecht mede uit ten behoeve van de cedent of diens rechtsopvolgers.
Naar onze mening staat het beginsel van accessoiriteit niet in de weg aan een
12 VgI. Suijling V, nr.473.
13 VgI. o.a. P.A. Stein, Zekerheidsrechten: hypotheek, 3e druk, Deventer 1986, p. 28-29 en M.
Scheffers, Knelpunten bij de securering van syndicaatsleningen door gezamenlijke
(bank)hypotheek, AA 48 (1999), p. 7.
14 Zie ParI. Gesch. Bock 6, p. 528.
146
10 DE OVERGANG VAN BANK- EN KREDIETZEKERHElDSRECHTEN
(gedeeltelijke) scheiding van de hoedanigheden van schuldeiser en zekerheidsgerechtigde."
10.5 Conclusie
Anders dan over het algemeen wordt aangenomen, geldt onzeS inziens als
hoofdregel dat in geval van een cessie van een door een bank- of krediethypotheek
gesecureerde vordering, het hypotheekrecht gedeeltelijk overgaat
op de cessionaris. Dit is slechts anders indien uitleg van de hypotheekakte
tot de conclusie leidt dat het hypotheekrecht een hoogstpersoonlijk karakter
he eft, dan we! is gevestigd voor de restantvordering van de cedent bij
beeindiging van de bank- of kredietrelatie. Uit de gebruike!ijke bewoordingen
van een bank- of krediethypotheekclausule voIgt naar onze mening duide!ijk
dat het hypotheekrecht accessoir is aan aile bestaande en toekomstige
vorderingen die de hypotheekhouder uit welken hoofde ook (bankhypotheelc)
of uit een bepaalde kredietverhouding (krediethypotheek) op de
hypotheekgever heeft of zal verkrijgen en dat het hypotheekrecht geen
strikt persoonlijk karakter heeft. In geval van partiele cessie van een door
een vast hypotheekrecht gesecureerde vordering vindt er in beginsel een
splitsing van het hypotheekrecht plaats. Hetzelfde kan worden aangenomen
in geval van cessie van een door een bank- of krediethypotheekrecht gesecureerde
vordering.
15 Zie M.H.E. Rongen, De trustee bij obligatieleningen, in het bijzonder de security trustee, in:
Vertegenwoordiging en Tussenpersonen, p. 327-328 met verdere literatlllH'Verwijzingen.
147