Cessie - Vereniging voor burgerlijk recht

9 CESSIE EN HET RECHT OP ONTBINDING
Aangenomen wordt dat indien de debiteur na de cessie in zijn verbintenis
jegens de cessionaris tekortschiet, de overeenkomst waaruit de gecedeerde
vordering voortvloeit, niet kan worden ontbonden. De cessionaris kan niet
ontbinden omdat hij geen partij bij de overeenkomst is. De cedent heeft het
recht op ontbinding niet omdat er niet jegens hem is tekortgeschoten. De
cedent zou slechts kunnen ontbinden, indien de tekortkoming jegens de cessionaris
tevens een tekortkoming jegens hem is.' Toch kan de cessionaris een
gerechtvaardigd belang hebben bij het recht op ontbinding. Het recht op
ontbinding kan een belangrijk pressiemiddel zijn. Door te dreigen met ontbinding
van de overeenkomst kan de cessionaris proberen betaling van zijn
vordering af te dwingen. Bovendien kan men zich de vraag stellen of het
gerechtvaardigd is dat de debiteur die een tekortkoming he eft begaan jegens
de cessionaris, het voordeel moet worden gegund van een overeenkomst die
niet voor ontbinding vatbaar is.'o
Ook vanuit een ander oogpunt heeft de cessionaris belang bij de vraag wie
bevoegd is tot ontbinding van de overeenkomst waaruit de door hem verkregen
vordering voortvloeit. Ontbinding leidt immel's tot het verval van
zijn vorderingsrecht op de debiteur. De cessionaris zal met het oog op het
behoud van zijn rechten jegens de schuldenaar dan ook zoveel mogelijk zeggens
chap willen hebben over de ontbinding van de overeenkomst tussen
schuldenaar en cedent.
De totstandkoming van de overeenkomst van cessie heeft naar Duits recht
ten gevolge dat er crediteurswisseling optreedt. De cessionaris wordt de
nieuwe crediteur terwijl de cedent ophoudt dit te zijn. Als crediteur beschikt
de cessionaris over aile rechtsmiddelen die verb and houden met de gecedeerde
vordering. De cessionaris kan nakoming vorderen en kan in geval
van wanprestatie de door § 280 e.v. BGB toegekende bevoegdheden uitoefenen."
Het uitgangspunt is dat bij wederkerige overeenkomsten aile crediteursbevoegdheden
overgaan, terwijl bevoegdheden die verband houden
met de hoedanigheid van de cedent als debiteur bij de cedent blijven. 12 Met
andere woorden, die rechtsmiddelen die aileen de eigen rechtspositie van de
betrokkene betreffen, komen toe aan deze. 20 blijft de cedent bevoegd
9 Zie Asser-Mijnssen-De I-laan, nt. 367 en Asser-Hartkamp 4-1, nt. 566.
10 Vgl. oak Mon. Nieuw BW B-44 (Van Achterberg), nr. 12, waar wordt gesteld dat de oude
schuldeiser de overeenkomst ten behoeve van de nieuwe schuldeiser kan ontbinden. Vgl.
verdeI' Wiarda, diss., p. 291.
11 Miinchener Kommenrar (Roth), § 398 RdNr. 89.
12 Miinchener Kommentar (Roth), § 398 RdNr. 92-93.
132
9 CESSIE EN HET RECHT OP ONTBINDING
nakoming aan de gecedeerde debiteur te weigeren, een aanmaning te doen,
een termijn te stellen, 'Nachlieferung' en 'Nachbesserung' te verlangen en
schadevergoeding te vorderen. Er zijn evenwel bevoegdheden in verb and
met niet-nakoming die zowel de positie van de cedent als die van de cessionaris
betreffen. Hier geldt de regel dat de cedent niet in staat mag zijn
afbreuk te doen aan de bevoegdheden van de cessionaris uit hoofde van de
gecedeerde vordering. Dit betekent dat de cedent de onderliggende overeenkomst
niet meer kan opzeggen (op grond van wettelijke of contractuele
opzegbevoegdheden), niet meer kan vernietigen en niet meer kan wijzigen."
Verdedigd wordt dat deze bevoegdheden uitsluitend nog aan de cessionaris
toekomen. De meerderheid in de literatuur wil echter voorkomen dat de
cessionaris 'Herr liber das gesammte Vertragsverhaltnis' wordt en stelt dat
deze bevoegdheden door de cessio naris slechts met toestemming van de
cedent kunnen worden uitgeoefend. De bevoegdheid de onderliggende
overeenkomst te ontbinden komt volgens het BGH slechts aan de cedent
toe. Bij dit alles geldt dat cedent en cessio naris andel's kunnen overeenkomen
en dat uit de bijzondere aard van de rechtsverhouding andel's kan
voortvloeien. H
In het Franse recht wordt de cessie eveneens in tennen van crediteurswisseling
geanalyseerd. 15 Het gevolg naar Frans recht van de cessie is dat de vordering
met de daaraan verbonden accessoria overgaat op de cessionaris. De
vraag of tot de accessoria ook de bevoegdheden behoren om de overeenkomst
te vernietigen of te ontbinden (les actions en nullite, en j'escission 16
ou
en resolution) is omstreden. De meerderheidsopvatting is dat men een
onderscheid moet maken tussen de verschillende rechtsmiddelen. De
bevoegdheden tot vernietiging kunnen niet door de cessionaris uitgeoefend
worden, omdat ze zouden leiden tot het tenietgaan van de vordering. Dit
resultaat wordt als strijdig met het doel zelf van de cessie beschouwd. Daarentegen
kan de cessionaris wel ontbinding (resolution) van de overeenkomst
vorderen vanwege niet-nakoming van de met de gecedeerde vordering corresponderende
schuld. De bevoegdheid tot ontbinding wordt gezien als een
13 Miinchener Kommentar (Roth), § 398 RdNr. 94.
14 Miinchener Kommentar (Roth), § 398 RdNr. 94.
15 Malauriel Aynes, nr.1228.
16 De term rescission wordt, 0111 historische reden, gehanteerd voor de vernietiging van een
overeenkomst vanwege lesion. Zie Malauriel Aynes, nr. 543. De Franse Code civil kent geen
algemene regeling van de leasio en armis, l11aar staat i;, specifieke in de wet aangeduide gevallen
vernietiging (rescission) van de overeenkol11s(.(oe in geval van een wanverhouding van de
waarde van de overeengekomen prestaties. Zie Malaurie/Aynes, Ilr. 423.
133