Cessie - Vereniging voor burgerlijk recht

1 De cessie naar Nederlands recht:
vier belemmeringen
1.1 Inleiding
In de zeventiende eeuw werd door de Engelse commercie, met enige jaloezie,
de 'prosperity of the Dutch' gedeeltelijk toegerekend aan het systeem
van overdraagbare vorderingen dat hier in tegenstelling tot in Engeland
bestond. 1 Het Rooms-Hollandse recht kende inderdaad een flexibel systeem
voor de overdracht van vorderingen op naam,'waarin mededeling aan de
debitor cessus geen constitutief vereiste was, terwijl de overdraagbaarheid
van vorderingen naar common law beperkt was.) Voor jaloezie aan Engelse
zijde is geen reden meer: de situatie is nu eerder omgekeerd. Hoewel het
belang van vorderingen als verhandelbare vermogensbestanddelen is toegenomen,'
kent het huidige Nederlands recht een aantal belemmeringen die,
reeds ieder voor zich maar cumulatief in nog veel grotere mate, een hindernis
vormen voor de verhandelbaarheid van vorderingen. Deze belemmerin-
Zie p.s. Atiyah, The Rise and Fall of Freedom of Contract, Oxford 1979, p. 135-136.
2 Voor het Rooms-Hollandse recht stelden juristen als Van Leeuwen, Johannes Voet en Van
Bijnkershoek zich op het standpunt dat de mededeling (denuntiatio) slechts diende als mededeling
aan de debiteur dat hij aan de cessionaris moest gaan betalen. Zie J. Wiarda, Cessie of
overdracht van schuldvorderingen op naam naar Nederlandsch burgerlijk recht, diss. UvA,
Zwolle 1937 (hierna: 'Wiarda, diss.'), p. 48. Een andere opvatting gold voor het Rooms-Friese
recht. Van de Sande en Huber alsmede het Hof van Friesland achtten mededeling nodig
voor overdracht van de vordering. Zie J.H.A. Lokin, C.J.H. Jansen, F. Brandsma, Het
Rooms-Friese Recht, De civiele rechtspraktijk van het Hof van Friesland in de 17e en 18e
eeuw, Hilversum, Leeuwarden 1999, p. 78-80.
Zie S.J. Bailey, Assignments of Debts in England from the Twelfth to the Twentieth Century,
The Law Quarterly Review [1931], p. 516-535, [1932], p. 248-271, 547-582, in het bijzonder
[1932], p. 547-554. Bailey stelt in zijn intrigerende studie: 'The history of this subject
shows clearly that the common law Courts obstructed the development of a sound and uniform
doctrine of assignment in this country.' ([1932], p. 579). Vergelijk W.]. Zwalve, Hoofd··
stukken uit de Geschiedenis van het Europese Privaatrecht, 1. Inleiding en zakenrecht, Groningen
1993 (hierna: 'Zwalve, Hoofdstukken'), p. 317-324.
4 'In developed economies the bulk of corporate wealth is locked up in debts.' F. Oditah, Legal
Aspects of Receivables Financing, Londen 1991 (hierna: 'Oditah, Legal Aspects'), p. vii.
13