Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 7997

9het onderscheid tussen objectieve en subjectieve verwachtingen kan ook gesproken wordenover de objectieve betrouwbaarheid en de subjectieve betrouwbaarheid van vervoerwijzen of -systemen.3.2 Objectieve betrouwbaarheidOnder objectieve betrouwbaarheid wordt verstaan de kans dat met het vervoersysteem eenverpiaatsing kan worden gemaakt met de van te voren door de vervoeraanbieder vastgesteldereistijd, kosten en comfort.Een vervoersysteem is dus (objectief) minder betrouwbaar naarmate de kans groter is dat defeitelijke reistijd, reiskosten en/of comfort afwijken van de tevoren bepaalde reistijd, reiskostenen comfort. De mate van onbetrouwbaarheid, zeker ten aanzien van reistijd, is echter nietalleen afhankelijk van de kans op een afwijking van de verwachting, maar ook van de omvangvan de afwijking; een treinrit met een kans van 10 % op een vertraging van 20 minuten isminder beaouwbaar dan een treinrit met een kans van 10 % op een vertraging van 5 minuten.Hierbij moet echter we1 aangetekend worden dat de kans op vertraging en de mate vanvertraging niet onafhankelijk zijn: de kans op geringe vertragingen is over het algemeen groterdan de kans op grotere vertragingen.Voor de bepaling van de objectieve betrouwbaarheid van de reistijd van vervoerwijzen kande relatieve frequentie en de mate van afwijkingen in de gerealiseerde reistijd van debestaande dienstregelingen worden bepaald. Dit laat direct zien dat voor individuelevervoersystemen, zoals auto en frets, geen objectieve belrouwbaarheid is vast te stellen. Voorde fiets en de auto bestaan immers geen objectief verwachte reistijden, aangezien desnelheidskeuze deels individueel, deels door andere weggebruikers wordt bepaald. Bij hetopenbaar of collectief vervoer is dit we1 mogelijk, maar daarbij moet worden aangetekend dat,zoals eerder gezegd, door de OV-bedrijven zelf betrekkelijk weinig systematisch onderzoekgedaan wordt naar de beuouwbaarheid van hun diensten4 (zie ook de bijdrage van Bruinsma,4 De Nederlandse Spoorwegen vormen hierop een positieve uitzondering, in de zin datdoor dit bedrijf we1 op een meer systematische wijze kwaliteitsonderzoek wordt uitgevoerd(de ‘kwaliteitsmonitor’), waarbij ook naar de betrouwbaarheid wordt gekeken.859