Download PDF - randkrant

MAANDBLADVOOR DE BEWONERS VAN DE VLAAMSE RAND~o

Nieuwe Vlaamse regering wil dialoogmet Franstaligen hervattenDe nieuwe Vlaamse bewindsploeg die ampel'"één maand na de verkiezingen al aan de slagging, heeft uitgesproken aandacht voor derand. In de regeringsverklaring van de onuitgegevencoalitie - liberalen, socialisten engroenen - heet het dat ze 'de sterke signalendie de Vlamingen in het stemhokje hebbenuitgezonden' heeft begrepen en tel'" harte zalnemen. Patricl< Dewael, de nieuwe 'ministerpresident'die deze bombastische titulatuurwat graag vervangen zou zien dool'" 'voorzittervan de regering', wijdde een lange paragraafaan de institutionele vernieuwing.conclusies sprake is van een ruim maatschappelijk contractmet de Vlamingen in het kader van het nieuwe bestuursakkoord.'Aan de vooravond van een ni euwe eeuwen zelfseen nieuw millennium mogen de Vlamingen zich niet bangafsluiten voor de werel d en de toekomst. Vlaanderen magniet zelfgenoegzaa m worden, maar het heeft nood aan tolerantie,aan wederzij ds respect, aan een open blik op dewereld, aan bereidheid om zich in te zetten, aan enthousiasmeook', aldus Dewael in een boodschap die niet alleenvoor de andere kant van de taalgrens is bedoeld, maar zichook richt tOl die Vlaamse kr ingen waar bezorgdheid heerstover de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar omdatdaaraan voor het eerst ook EU-burgers mogen deelnemen.2VastberadenHet Vlaams regeerakkoord is, zo mogelijk, nog explicieter.Het besteedt apart aandacht aan de Vlaamse rand. 'Het beleidvan de Vlaamse regering ten aanzienvan de rand is gebaseerd op tweebelangrijke krachtlijnen: de versterkingvan het Nederlandstalig karakter van deregio én een open onthaal dat gerichtis op de integratie van anderstaligen',zo luidt het credo van de nieuwe be­windsploeg die daarmee de lijn van zijnvoorgangers doortrekt. Dat beaam t ookde nieuwe minister van BinnenlandseZaken Johan Sauwens in een eerste snellereactie. 'De aandacht voor de rand isinderdaad nadrukkelij k. Wie het VlaamsJohan Sauwens regeerakkoord leest, weet precies watonze bedoelingen zijn. We "villen rustig en vastberaden onsbeleid voeren en het is geenszins de bedoeling wat danook te bruuskeren. Daarmee is niemand gebaat. We willenuiteraard met de Franstaligen rond enkele thema 's aan tafelgaan zitten en afspraken maken. Overleg op federaal niveauis daarbij nodig. Dat wordt ook met zo veel woorden gezegdin de Vlaamse regeringsverklaring. De Vlaamse meerderheidspartiJen hebben zich ertoe verbonden op fed eraalniveau aan hetzelfde zeel te trekken. In het verleden wasdat wel eens anders', aldus Sauwens.En wat met de rondzendbrieven vanvoorganger Leo Peeters 7 'Voorlopigheb ik nog geen ti jd gehad om ui t­gebreid met mijn voorganger te overleggen,maar deze regering is vanplan dat beleid voort te zetten. Ik herhaaldat we dat 'rustig en vastberaden'zullen doen. Inzake Vlabinvestblijven de principes overeind maarwillen we een meer gerich t beleidvoeren', zo stipt de nieuwe Vlaamseminister van Binnenlandse Zaken aan.'Wij kunnen niet anders dan vaststellen dat de insti tutionelestellingnamen van de voorbije paar jaar alleen maar geleidhebben tOl een stellingenoorlog, met een totaJe communautaireblokkering en een hecht Franstaligafwijzingsfrom ', aldus Dewael. Verdermerkt hij op dat als gevolg daarvan delijst van grondwetsartikelen die kunnenworden gewijzigd, 'zeer beperkt' is.Dat legt volgens hem een hypotheekop de mogelijkheden tot institutionelevernieuwing.Toch wil de nieuwe regeringsleider zichniet bij deze situatie neerleggen en ziethij lichtpunten. 'De voorbije maand kregenwe serieuze signalen dat ook deFranstaligen bereid zij n om de dialoogte hervatten. Ook zij voelen dat er nieuwestappen nodig zijn. Di e kans moeten wij grijpen, sereenen constructief', aldus Dewael in de regeringsverklaring.Tolerantie'Sereen en constructief' zijn ongetwijfeld twee sleutelwoordenin het beleid dat de Vlaamse regering wil voeren; zeker tegenoverde Franstali gen , vooral dan in de rand rond Brussel.Voor de concrete invulli ng van dat beleid blijft het wachtenop de eerste bestuursdaden, maar de regeringsverklaringli cht ook hier een tipje van de sluier, daar waar er in deLe gouvernement flamandveut dialoguer avec les francophonesLa nouvelle équipe ministérielle flamande, déjà à pied d'ceuvre un mois à peine aprèsles élections, ne peut que constater que les prises de position institutionnelles de cesquelques dernières années ont conduit à une guerre des tranchées assortie d'un blocagecommunautaire tota!. Mais Ie nouveau chef du gouvernement, Patrick Dewael,n'entend pas s'inc1iner devant cette situation. 'Le mois dernier, nous avons reçu dessignaux sérieux indiquant que les francophones sont eux aussi disposés à renouerIe dialogue. Nous devons saisir cette opportunité avec sérénité et de manière constructive',indique la déc1aration gouvernementale. En ce qui concerne les circulairesdu prédécesseur, Leo Peeters, Ie nouveau gouvernement se dit prêt à poursuivrecette politique, mais avec calme et détermination.Johan Cuppens

Aanschuiven omNederlands te leren 4Steeds m eer Franstaligen en buitenlanders inde rand vinden het vanzelfsprekend om Nederlandste leren. Het besluit om een taalcursus tegaan volgen wordt niet alleen mgegeven doorprofessionele overwegingen . Ook het besefdat ze in een Vlaamse gemeente wonen is voor veel cursisten eenbelangrij ke stimulans om zich de taal van de buren eigen te m aken.• De politiek vennag veel , maar niet als de mens", n niet inspelen opde voorzetten vanui t het beleid. (Vlaams minister-presIdent Pal riek D('\\'oelbij de ,'oorstelling van het regeerakkoord)• Het is makkelijk om in een regeerakkoord te schrij ve n dat Belgiëeen modelstaat m oet worden, moeilijker is zo'n karwei ook voorelkaar te krijgen. (p remi er GuyVerhofstodl in De MOIHen)• Guy denkt alrijd een Straal verder dan de anderen. (miniSlcr lanLandbouw Jauk Gnbri ëls in De Morgen)• De Belg houdt niet va n zijn overheid omdat ze gewoon ni etfun ctioneert. Dat veroorzaakt een vertrouwensbreuk. (premier GuyVerhofstodt in De Morgen)• Over het algem eE' rl moet ik zeggen dal er veel goed fllllctionerendemagistraten en ambtenaren zi jn. (Jan De Clerck , voorzitter I'un de tex ticlwoepDomo in De Morgen)• Elke minis ter, elk ka binet, elke regio w il zilll ding doen. Op di emanier kan de overheid in ons land nog moeilijk rec htli jni g o p­treden. (dioxine-crisismanager Fred Choffon in De SIIIlldoord)• Waarom moet er een nieuwe portier komen als de minister veranden'Dat kan (Oc h niet in ee n beschaafd land. (110olssecretaris VQorOm wikkelingssamenwerking Eddy BOLltmall\ ill De Morgen)• We moeten hier in België nog heel wat slTlur rie o pruimen. Enwat lijken uit de kast halen. Maar het is wel de fil osofie die achterons nieuwe regeerakkoord zit. (MiekeVogcisYliwn1s minisIer \'(/11 Welzijn,Volksgezondheid en Gelijke Konsell in Vrij Nederland)VAN HOREN • Als kok moet je tegen de hitte kunnen.Het za l immers nog warm worde n ill dekeuken. (Stcve Stevaert,Vlaams mlllister ron VeITonZEGGENen 0pcllboreWerken lil De MO Iucn)• Ik zal de communautaire spannillgen zoveel m ogelijk vermijden.(Laurette Onkelinx, minister van Arbeid en federaalricc-premicr in De Standaord)• Eensgezi ndheid krijg je slechts al s het communautaire probleemin België opgelost is. En die oplossing wordt weer een

AANSCHUIVEN OM NEDERLANDS TE LEREN Taalcursussen hebben overweldigend succes 4'U bent tweetalig en ervarenin verkoop?' 'Expertisebureauzoekt enthousiaste medewerker,tweetalig.' De personeelsadvertentiesliegen er niet om.Zonder talenkennis sta jenergens. Almaar meer Franstalige inwoners in de randdoen een inspanning om eenmondje Nederlands te leren.Maar professionele redenenliggen lang niet alleen aan debasis daarvan.Terwijl francofonegemeentebesturen hunFranstalige burcht in de randpogen te versterken, lijkt hunachterban wel de andere richtinguit te kijken. Aanschuivenom zich de taal 'van de buren'eigen te maken, heet het.Getuige daarvan het overweldigendsucces van de cursussenNederlands vooranderstaligen in de rand.Naast de bestaande -hoofdzakelijkparticuliere- initiatieven pakte de vzw'de Rand' afgelopen seizoen in driegemeenschapscentra uit m et een cur-Dutch language coursesincreasingly popularMore and more non Outch-speaking inhabitantsof the outskirts are making aneffort to learn the language, as demonstratedby the overwhelming success thereof Outch courses conceived for thosewith different mother tongues. In general,there are two reasons why residents ofthe outskirts with other native languagessuddenly find it useful to know Outchand develop a firm desire to learn it:professional considerations and the realisationthat they are, af ter all, living in aOutch-speaking area. Under the motto'Outch, a major plus', the Flemish-Brabantprovince is for the second time organisinga promotional campaign and publishinga brochure describing all such initiatives.Those interested in receiving the brochureshould call the following free telephonenumber: 0800/90700.sus Nederlands voor anderstaligen.Het werd een overdonderend succes.Dermate zelfs dat er wachtlijsten moestenworden aangelegd van kandidaatdeelnemers.Wegens groot succes wordthet initiatief komend seizoen in verfijndevorm herhaald, met verschillendecategorieën volgens kennisniveau. Decentra De Kam in Wezembeek-Oppem,De Lij sterbes in Kraainem en De Zandloperin Wemmel zullen daartoe eensoort toelatingsexamen organiseren.'Sommige deelnemers vinden zichzelfbeginneling, maar blijken toch al eenaardig mondje Nederlands te sprekenen komen anders in een te laag niveauterecht', ondervond centrumverantwoordelijkeMarc Snoeck van De Kam.'Een heel deel buitenlandersleert plichtbewust Nederlandsomdat ze in de rand wonen'Ook in de Boesdaalhoeve in Sinr­Genesius-Rode worden lessen Nederlandsgeorganiseerd, zij het daar alleenvoor laaggeschoolde werklozen.Slecht onderwijsOver het algemeen zijn er twee redenenwaarom anderstalige inwoners uit derand de kennis van het Nederlandsnuuig vinden en de taal willen leren:professionele overwegingen én hetbesef dat ze in Vlaams gebied wonen.Jan Degadt, hoogleraar economie enstatistiek aan de KUB en clirecteur KMOstudiecentrum,spreekt over sociale eneconomische redenen. 'Laaggeschooldenbeseffen dat ze eerder een job zullenvinden als ze ook Nederlands spreken.Hoger geschoolden en kaderledenhebben interesse voor de Nederlandstaligecultuur; ze wiJlen het aanbodkennen en het waarderen' , drukt deprofessor het vrij zwart-wit uit.Degadt meent overigens dat de ondermaatsekwaliteit van het Nederlandsin het Franstalig onderwijs grotendeelsaan de basis ligt van de gebrekkigetalenkennis. 'Het is lang niet altijd uitdesinteresse dat Franstaligen geen ofweinig Nederlands kennen. Kijk maarnaar de buitenlanders in de rand. Eennormale refl ex bij degene die een tijdjein een 'vreemd' land denkt te blijvenis zich de streektaal eigen te maken.Op zijn minst voldoende om zich verstaanbaarte maken in de winkel en deadministratie te regele!l. Vandaar ookhet succes van de cursussen Nederlands.In de faciliteitengemeenten moet weleen nuance worden gemaakt. Niet­Nederlandstalige inWijkelingen gaaner vaak van uit dat ze in de achtertuinvan Brussel zijn beland en dat ze hetwel in het Frans zullen kunnen rooien.'Gevangenen van het beleidDat was onder meer het geval bij PatrickDefer die in Wezembeek-Oppem woont.Hij kon overal in het Frans terecht. tothet ogenblik dat hij op zijn werk temaken kreeg met een Nederlandstaligeklant. 'Als project manager bij BritishTelecom en met een belangrijke Nederlandstaligeklant in de portefeuillemoest ik wel Nederlands leren. Ik hebnu een jaar achter de rug en ga binnenkorteen nieuwe cursus volgen om nogbeter te kunnen converseren', zegtPatrick zonder haperen.Ook Anne-Catberine Heuse leerdeNederlands om professionele redenen.'Als tandarts in de rand vond ik het belangrijkom mijn klanten ook in het

Nederlands te kunnen helpen. hoeweldat niet de enige reden is waarom ikeen cursus volgde. Ik wil op een prettigemanier kunnen omgaan met mijnburen en dorpsgenoten. In 1989 kwamik uit Verviers naar hier afgezakt. Opschool heb ik geen Nederlands geleerd.Drie jaar geleden heb ik al eens eencursus Nederlands gevolgd in Tervuren.Vorig seizoen heb ik dat herhaald enkomend jaar hervat ik de cursus.'Enthousiaste cursusgenoot en eveneensFranstalige Belg Jacques Anselmehoudt er zo zijn eigen mening op na.Hij vindt Vlamingen slechte leraars.'Een Vlaming leert Frans op straatomdat hij zich hier in een Franstaligmilieu bevindt. Vergelijk het met eenbaby die als analfabeet op de wereldwordt gezet. Na vijf jaar spreekt dieeen taal , zonder ook maar een boekte hebben open gedaan. Als wij Franstaligenin het Nederlands beginnentegen een Vlaming en eventjes haperen,schakelt de Vlaming onmiddellijk overop het Frans. Misschien zou ik wat'dieper' in Vlaanderen moeten gaan wonen,maar daar spreken ze dan weereen onverstaanbaar dialect.'Wat de cursist er vergeet bij te vertellenis dat de Vlaamse inwoners van de randongewild in een Franstalig milieu wonen.Anselmes redenering volgend'Als wij Franstaligen evenhaperen in het Nederlandsschakelt de Vlaming onmiddellijkover op het Frans'zijn de Franstalige bewoners van derand dus eigenlijk een beetje gevangenen geworden van een francofoonbeleid.Doolhof van cursussenPaul Mat , directeur van het bloeiendetaalinsütuut GLIT in Sint-Genesius-Rodeen Halle, stelde op twinng jaar tijdeen dUidelijke tendens vast. 'De afdelingNederlands groeit gestaag, niet inhet minst door stimuli van buitenafDe provincie Vlaams-Brabant port inwonersmet foldertjes en publiciteitaan Nederlands te studeren.''Overwegend Franstalige Belgen reagerendaar o p. Opvallend is dat velenhun weg niet vinden in het doolhoftaalcursussen, vandaar dat wij de initiatievenbundelen in een brochure'.PROVINCIE PROMOOT NEDERLANDSOnder het motto 'Nederlands een belangrijke troef' heeft de provincieVlaams-Brabant voor de tweede keer een promotiecampagne opgezet omde tienduizenden anderstaligen en migranten in de rand ertoe aan te zettenNederlands te leren. Gedeputeerde Herman Van Autgaerden legde erbij de voorstelling van de campagne 'Nederlands Tweede Taal (NT2)' denadruk op dat kennis van het Nederlands niet alleen de professionele ontplooiingskansenvan anderstaligen ten goede komt, maar ook de hefboombij uitstek is voor de sociale en culturele integratie in onze samenleving.Vooral dat laatste element voert de provincie hoog in het vaandel.Zoals vorig jaar worden er in drie Franstalige dagbladen advertenties geplaatstom de nodige ruchtbaarheid te geven aan de campagne. Verder wordener in de rand pakkende huis-aan-huis-folders verspreid om anderstaligenover de brug te helpen en de Vlamingen ertoe aan te zetten hun anderstaligevrienden en kennissen op het initiatief te attenderen. Een gratis telefoonnummer(0800 - 90700) verwijst de bellers door naar een naburig taalcentrum.Belangstellenden kunnen ook terecht op de website van de provincie(www. vl-brabant.be) of op haar e-mail adres(nederlands@vl-brabant.be).Ten overvloede ligt er voor wie wil een overzichtsfolder klaar met deadressen van alle taalcentra in Vlaams-Brabant.De provincie spendeert, zoals vorig jaar, 2 miljoen aan de campagne NT2.Dat geld lijkt alvast goed besteed, want vorig jaar reageerden meer danduizend mensen en steeg het aantal cursisten in de taalcentra gevoelig.Maar die 'stormloop' toonde tegelijk aan dat er nog een groot tekort isaan buitenschools lesaanbod Nederlands Tweede Taal. De provincie vindtdat er voor de verdere uitbouw van het aanbod bij voorrang veel meergeld op tafel moet komen. Op haar aandringen werd in het nieuwe Vlaamsregeerakkoord 100 miljoen frank voorzien om aan de meest dringendebehoeften in Brussel en Vlaams-Brabant te voldoen.vertelt Benny Martin, coördinator be­ halve om 'gewoon' m et de anderen teleid Vlaams karakter van de rand. kunnen meepraten. Maar een heel deelPaul Mat van GLTT stelde ook een ver­ leert plichtbewust Nederlands omdatschuiving vast in het soort mensen ze in de rand wonen', besluit Mat.dat een cursus volgt. 'Twintig jaar geledenschreven vooral huismoeders en AnVan hammewerkzoekenden in voor cursussenoverdag. Tegenwoordig krijgen zij het Eind september beginnen de gemeengezelschapvan beoefenaars van vrij e schapscelltra De Kam, De Lijsterbes enberoepen en de zogenaamde vrijge­ De Zandloper met een nieuwe reeks curvochtenenin bedrijven , de middenka­ sussen Nederlands. Info: 02/73 I 43 3 I ,ders die vaak hun werk thuis verrichten.' 02/721 28 06 en 02/460 73 24.De grootste groep die Nederlands volgt De provincie Vlaams-Brabant publiceertzijn de Franstalige Belgen. 'Maar Scan­ een geactualiseerde brochure die alledinaviërs -die goed vertegenwoordigd initiatieven bundelt (zie kader hierboven).zijn in Rode- Ieren, Britten en Fransenzijn eveneens talrijkaanwezig. Logisch,want anderstaligebuitenlanders zijngoed vertegenwoordigdin de rand. Zegebruiken ons taal ­centrum als springplankom Nederlandste leren. Wi e werktdoet dat vaak omhoger op de ladder tegeraken of beroeps­ n Le neerlandais est Uil atout, pas lint punltion !5

VAN ASSE TOTPrijs voor aanpak van integratieDe inzet die Beersel blijftleveren voor de integratievan de Europese volkerenwekt bewondering op tOtver over de gemeentegren ­zen, In de gotische zaal vanh et stadhuis van Bruggem ocht burgemeester HugoCasaer daarvoor onlangshet Gulden Spoor in ontvangstnem en, 'Voor de inspanningendie de gemeenteleven om de contactentussen de Vlaamse bevolkingen de Europese inwonersin de rand te verbeteren ' ,aldus voorzitter RichardCeli s van Vlaanderen-Europa2002, Zo slaagden deBeerselaars er niet alleen inom op 24 mei in h el provinciedomein van Huizingente verbroederen m et zo' n nem en ,Op de bus voor 20 frankHet Vilvoordse schepencollegeging op 12 juli Uprincipieel akkoord metde invoering van een' 2 0­frank tari ef' voor het busvervoerop marktdagenHet Vilvoordse gem eentebestuurvvil daarm ee hetmarktgebeuren op hetRooseveltplein een ruggensteuntJ e geven, Tevens m oetde invoering van het goedkopebustarief de mo biliteitin de Zennestad verbeteren,De princiepsbeslissing vanhet Schepencollege h oudtin dat iedereen vanaf 1 oktoberop woensdag en12,000 Griekell. De gemeentenam ook deel aan eendebat over de Euro in Fontanello(een inwoner vanBeersel is afkomstig vandeze streek in Italië) , Daarnaastkregen alle niet-Belgeneen welkom stbrochure inde bus én een uitnodigingom Nederlands te leren (inhet GLTT) , Beersel werkttevens actief m ee aan Jeugduitwisselingenen organiseerdevorige zom er zelfseen Eu ropees Jongerenkamp,De probleemloze integratievan het asielcentrum in belvoormalige sanatorium inAJsemberg, spreekt boekdelenover de verantwoordeliJkheiddie de gemeentezelfs op dat vlak durft teMTzaterdag mer de bus naarVilvoorde kan voor 20 fran k,In dat bedrag zijn de heenenterugreis begre pen enhet ticket is de hele daggeldig, Een gewoon buskaartjezonder korting kostnormaal 50 frank voor eenenkele riL Vil voorde pasth et verschil met het goedkopere20 ffank tarief bijen dat zal de sladsKas opjaarbasis 3, 1 miljoen franklichter maken ,Na één jaar wordt het projectgeëvalueerd E' fl eventueelbij gestuurd. Het 20 franktarief is geldig voor de busdienstenvan De Lijndie vla de zones 22,58, 68 en 69 Vilvoordebedienen. Inseplember 'wordt deprinciepsbes lissingvan het VilvoordseSchepencollege voorgelegdaan de gemeenteraad, JHZAVENTEMGRIMBERGENErkenning voor MOT Het Museum voor OudereTechnieken (MOT) in Grimbergenwerd door de ex­Vlaamse Minister van Cultuur,Luc Martens, erkendals museum van regionaalniveau, Voor conserva torJohan David komt dat nietals een Irerrassin g 'Het is debekroning van twintig Jaarinzet van de mede\verkers,het bestuur van vzw Heemschuten bet gemeentebestuur,Via gelei de bezoeken,tentoonstellingen en demonstratiesconfronteren we debezoekers m et de w ereldvan de oudere technieken,Ze worden er zich bewustvan hoe de technieken vanhet verleden en het hedenhun dagelijks leven ingrijpendbeïnvloeden, We makende collectie bij een ruimpubliek bekend. Voor descholen zi.Jn de doe-atelierseen echte attractie, Bovendienbeschikt het MOT24 uren van Merlijn Jeugdhuis Merlij n in Wezembeek-Oppemzet middenseptember zijn deuren openvoor het Europees kampioenschapslotracing, Een racecircuitin het klein, zeg maar.Acht ploegen uit Groot­Brittanni ë, Frankrijk, Nederlanden België (waaronderde slotracing club vanvVezembeek-Oppem) nemenh et tegen elkaar op met deoefenritten en h et afstellenvan de vaak zelf gemaaktew agentjes, Zaterdag 18 septemberbeginnen om 10 uur's morgens de oef'enritten enom j 4 uur 's middags gaande' 24 uren van Merlijn'officieel van start, Zondagmiddagom 14 uur lossen deover 's lands meest gespecialiseerdebibliotheek overo udere technieken , Wetenschapsmensenen technicivan niet-gou vernementeleorganisaties van ontwikkelingssamenwerkingvindenhier hun gading, Het Guldendal,de Liermolen ende Tommenmolen, de drielocaties van het MOT, zijnop zich al een trekpleisteren een bezienswaardigheid.'GHslotracers het gaspedaal datvanuit de handpalm wordtbediend, De leden van deploegen lossen elkaar afom de vermoeidheid debaas te kunnen,Vanaf 2 1 uur zaterdagavondspringt de nachtverlichtingaan en lijkt h et circuit alstwee druppels water op eensnelweg Het publiek is dagen nacht welkom in jeugdhuisMerJijn , Kerkhofstraat 54,Er wordt voorzien in etenen drinken, De resultatenen foto's van de wedstrijdzullen te zien zijn opinternet via hnp:\ \bewoner,dma,be \JmerliJl1,AVh

Waterput met subsidies1999 in. AanV1'agen moetenvoor 1 oktober aanstaandeVilvoordenaars krijgen voor­ De subsidie isworden ingediend. Aanvraagtaaneen subsidie voor de een onderdeelformulieren zijn te verkrij­installatie van een hemel­ van een optiegen bij de Dienst Ruimtelijkewaterput. De toelage varieert in h et milieu­ Ordening en Stedenbouw,van een halve frank tot twee convenant datsectie Grondbeleid.frank per liter waterinhoud, Vilvoorde met INFO tel. 02/255 4600.afllankelijk van nieuwbouw, de VlaamseJHvernieuwbouw of aanleg overheid afsloot. De optiebij een bestaande woonge­ ho udt eveneens in dat bij "jl'j.i.,;i·,#a;i1*,lj;Cai~äJi:h·legenheid. Bovenop de toe­ elke nieuwbouw o f verlageper liter waterinhoud nieuwbouw in de ZennekanHet Kanaal per fietseen subsidie worden ver­ stad verplicht een hemel­kregen van 2.000 tot 10.000 waterput moet worden aanfrankvoor de naam Kanaalroute., afhankelijk van het gelegd. In de nieuwe milieu­Toerisme Vlaams-Brabanthergebruik van het water. convenanten die de Vlaamseliet een bij zonder aantrekkelijkefolder maken, metInwoners die een individuele overheid individueel metwaterzui veringsinstallatie elke gemeente afsluit, wordtdaarin niet alleen een overzichtelijkezaanleggen in een zone die erop aangestuurd om hemelnogkaart, maar ookniet is aangesloten opeven eens in aanmerkingDeze premie bedraagtwater te scheiden van hetmogelijk te hergebruikenmoet zowel overstrominmaximaal20.000 frank.een gedetailleerde beschrijmhet moois dat u onderwegkoop bij de verschillendede openbare riolering komenvoor een tegemoetkoming.rioleringsnet en het indienof te laten infiltreren. Ditgen als uitdroging van deving en illustraties van altegenkomt. De folder is tediensten voor toerisme inDe subsidies die worden bodem tegengaan.Vlaams-Brabant. U kuntC~toegekend mogen niet meer De subsidieregeling in Vildanhem ook schriftelijk be­ (/')de helft van de kosten voorde gaat m et terugwer­stellen door overschrijvingvan de aanleg bedragen. kende kracht vanaf I januarivan 72 frank (50 fr. folder+ 22 fr. portokosten) op cRK VAN DE BRABANTSE HERTOGENDe provincie Vlaams-Brabantbeijvert zich niet alleen omhet gebrUik van de fiets inhet woon- werkverkeer testimuleren, maar neemt ooktal van iniriatieven om fietsenals ontspanning aantrekkelijkte m aken. In Vlaams­Brabant werden al ettelijkefi etsroutes uitgestippeld,ondermeer in het Paj ottenland,in Haspengouw enHageland en in het Zoniënwoud.Sinds kort is daar deKanaaJroute bijgekomen,een netstraject van 39 kilo ­meter voornamelijk overhet grondgebied van Vilvoorde,Grimbergen enZemst. Zowel natuur- al sstedenschoon komen onderwegaan bod, maar de routekrijgt een aparte charmeomdat ze ongeveer 8 kilometerlangs het zeekanaalBrussel-Schelde loopt. Vandaardat ook gekozen 'werdrek. nr. 000-0057401-74van Toerism e Vlaams-Brabantm et de vermelding'Kanaalroute' ,MEER INFOToerisme Vlaams-Brabant,Diestsesteenweg 52,30 I 0 Leuven.Tel. 016/26 76 20.om;Yöer-rivier, getuigt ze vanae langzame kerstening in deze streek die vanaf de I 1 e eeuw'neerde in de bouw van stenen bedehuizen . De St. Jan Evangelistkerk,ooit de begraafplaats van de hertogen van Brabant, isBauw erbonden met de geschiedenis van onze regio. De oorspronkelijkekerk met defe nsietoren werd rond 1200 door Hendeen'euwe kerk. De romaanse toren werd in 1652 vervangen rik I gebouwd, maar in de 14e eeuw gedeeltelij k vervangen doordoo een gotische, maar die werd dan weer gesloopt in 177 7 onder dat er een nieuwe voor in de plaats kwam. Tot op vandaag moet e kerk het doen met een bescheiden klokkentorentje. In deSint-.1skerk bevinden zich enkele opmerkelijke kunstschatten.aee.ho nder een eiken beeld van St. Jan de Doper uit de 12e eeuw,OLV-beeld uit de 14e eeuwen de legendarische ivoren jachtvanSt. Hubertus, alsmede een uit 1605 daterend beeldvan ä ze onverbrekelijk met Tervuren verbonden heilige.FOTO: PASCAL VIGNERONmmmZ --ImZ

TELEVIL OPENT NIEUW HERSTELATELIERKringloopcentruIll Illaakt oudehuishoudapparaten \Veer up to date8Radio's, tv's, koelkasten, wasmachines,droogkasten enandere huishoudtoeste"endie nog bruikbaar zijn, komthet kringloopcentrum Televilgratis bij u thuis ophalen.AI die waardevolle spullenkrijgen een tweede leven ingezinnen die het financieelminder breed hebben ofwelmilieubewust kiezen voorhergebruik.Voor de shoppersin de kringloopwinkel is ergoed nieuws want vzw Televilstart met een herstelateliervan wit en bruin goed.'Witgoed) Het gaat om toestellen diebij u in de keuken of de kelder in eenwitte kast zitten, zoals de wasmachineof het gasfornuis. De m uziekinstallatie,de tv, de video en andere elektronischeapparaten noemen we bruin goed', verduidelijktcoördinator Lu c Daelemansvan vzw Televil. Een ploeg van tienmensen staat klaar om de opgehaaldetoestellen te herstellen en te testen voorze tegen een prikje in de kringloopwinkelvan Vilvoorde, Sint-Pleters­Leeuw, Halle of Dilbeek opnieuw tekoop worden aangeboden. Voor duizendtot vijfduizend frank koop je bijvoorbeeld een goede tweedehands tvof wasmachine. 'Alle toestellen die hierde deur uitgaan , worden uitgebreidgetesl. Je koopt geen kat in een zak.Bovendien krijgt de klant een paarmaanden garantie.' Luc Da elemanshoopt dat Televil binnenkort op detweedehandsproducten die de vzw inde kringloopwinkel verkoopt een kwaliteitslabelmag aanbrengen. De klantkrijgt zo de garantie dat het aangekochtetoestel aan bepaalde standaardnormenvoldoet en de kringloopwinkelonderscheidt zich aldus van anderetweedehandswinkels.Een miljoen kilo'We vormen geen concurrentie voor degewone handelaars', zegt Luc Daelemans.'Met onze winkels bedienen we amperéén procent van de klanten in hetarrondissement Halle-Vilvoorde. Boven­dien gaat het meestal om kansarme gezinnen di e zich geen nieuwe m eu­bels of huishoudelijke toestellen kun­nen veroorloven.' Toestellen die na de diagnose nietgeschikt zi jn voorde verkoop wordeneerst gedemonteerdvoor de wisselstukkenen pas nadien gaatde rest naar de containers.Het kringloopcentrumTelevilstevent met zi jn vierkringloopwinkels ditjaar af op een omzetvan 1.000 ton(één miljoen kilo l)in het arrondissementHalle-Vilvoorde. Vandie 1000 ton gaat12 procent naar hetrestafval, 15 procentwordt gerecycleerden 73 procent wordt hergebrUikt. 'Wehelpen dus om de torenhoge afvalbergte verkleinen', aldus Daelemans. Bovendienscheppen we in het kringloopcentrumwerkgelegenheid voor eenFOTO. P..\SC,\l VlliN ERONVoor duizend totvijfduizend frank koopje een goede tweedehandstv of wasmachinegroep mensen die moeilijk aan zijntrekken komt op de gewone arbeidsmarkt.In Televil krijgen ze een aangepasteopleiding. Een aantal mensenstroomt nadien door, terwijl anderenduidelijk de voorkeur geven aan deminder stresserende werksituatie bijons. Milieu en sociale tewerkstellingdraagt de vzw hoog in het vaandel.Goede staatDe winst uit de verkoop wordt opnieuwgeïnvesteerd in het kringloopcentrum.Op die manier kon ook denieuwe herstelplaats voor witgoed enbruingoed worden gefinancierd.'Van het witte en het bruine goed datgeleverd wordt, maken we eerst eendiagnose', verduidelijkt Luc Daelemans.'Daarna gaan die toestellen naar de verschillendeunits van het herstelatelierwaar ze worden hersteld en getest.Gelukkig moet amper vijf procent vande gratis opgehaalde producten wordenhersteld . Met de opening van hetherstelatelier kunnen we onze huidigeomzet wellicht verdubbelen. De vraagnaar tweedehandsproducten is nogalrijd veel groter dan het aanbod.'Televil kijkt alvast nieuwsgierig uit naarhet beleid van de nieuwe regeringsploegen.Vlaanderen nam tot nu toe hetvoortouw in de sociale tewerkstellingen de preventie van huishoudelijk afval.Wallonië en Brussel hebben op datvlak nog een lange weg af te leggen.Gerard HautekeurMeer informatie: vzw Televil. Kortestraat I, 1800 Vilvoorde, tel. 02-252.15.15 en fax 02-252.19.88 De nieuw geopende kringloopwinkel in Sint-Pieters-Leeuw doet op I oktober mee aan de open-bedrijvendag.

Kwaliteitslabel om Belgischedruif op tafel te houdenBij de komende druivenfeesten indien volrijp geoogst, zijn superieur zullen de eerste druiven met aan de grote maSsa ingevoerde druiven. 'een kwaliteitslabel' beschik­ Die troeven moeten we dan ook uit­baar zijn. De voorstellen om spelen en dat kan via een kwaliteitslabel.' de Belgische druif aantrekke­lijker te maken, werden op Speciaalzaken een rondetafelconferentie De conclusie van een marktstudie van met vertegenwoordigers van de Vlaamse Dienst voor Agromarketing de Vlaamse Gemeenschap, (VLAM) -die door de rondetafelconfe­de beroepsverenigingen van rentie werd besteld- is duidelijk: de de druiventeelt en de gemeen­ Belgische tafeldruif moet een ereplaats ten Hoeilaart, Overijse, krijgen in de delicatessenzaak. De VLAM­Huldenberg en Tervuren studie w ij st erop dat supermarkten vaak uitgewerkt. aan prijzenconcurrentie doen waardoor uiteraard akkoord gaan met controles.' duurdere producten, als ze al in het 'Het label met logo is genummerd,'Voor onze kwaliteitsdruiven is er ze­ assortiment worden opgenomen, een zodat ten allen tijde de herkomst vanker nog een plaats op de markt', vindt zeer beperkte schapruimte en aandacht een tros kan worden nagetrokken.directeur van het Provinciaal Druiven­ krijgen. Mensen die een meerprijs Met de drUlvenfeesten zullen de eerstecentrum Achiel Vanden Schrieck. 'Die willen betalen voor kwaliteit en natuur­ gelabelde trossen beschikbaar zijn.markt wordt echter gedomineerd door lijke teelt, kopen deze producten boven­ Toch is er nog heel wat werk aan dede ingevoerde druiven en dus is het dien doorgaans in speciaalzaken. winkel. Zo moet de controle nog optinodigom op een posi tieve manier op Een gerichte campagne naar deze win­ maal worden georganiseerd. Zij gebeurtte vallen. Onze druiven, indien geteeld kels moet de uitbaters warm maken niet alleen bij de teler en de verschillenvolgensde regels van de kunst, en voor en hen overtuigen van de meer­ de schakels in de handel, maar kan ookwaarde van de Belgische druif voor op initiatief van de consument wordenhun assortiment.uitgevoerd . Naast de controles moeter een lijst komen van aangeslotenCharter voor serristserristen en moeten de consument enDaling alom'Bij het toekennen van een kwaliteits­ de tussenliggende schakels wordenHet invoeren van een kwaliteits­ label staat de 'serrist' centraal', licht geïnformeerd. Tenslotte wordt een spe­Iabei voor de Belgische druif directeur Vanden Schriek toe. 'De serrist ciaal vignet ontworpen waaraan dekomt zeker niet te vroeg. Uit die het label wil voeren, verbindt zich aangesloten serristen te herkem1en zijn.'de cijfers van de land- en tuin­ ertoe om een charter na te leven. Ditbouwtelling van mei 1999 blijkt charter bepaalt gedetailleerd de voor­ Joris Herpoldat het aantal druivenserres in waarden waaraan een 'gelabelde' druifOverijse blijft dalen. Er resten moet voldoen. Zo moet de teelt in serres Info: De Druivenfeesten in Hoeilaart vindener nu nog 858 en dat zijn er gebeuren en is het aantal trossen be­ plaats op vrijdag 17, zaterdag 18 en zondagalweer 44 minder dan in 1998. perkt. De serrist die met een kwaliteits­ 19 september. Info: tel. 02/65790 50De vermindering van het aantal label naar buiten wil komen, moet (Dienst Toerisme).serres doet zich vooral voorbij de serres met Royaldruiven(- 42 eenheden).Het aantal serristen blijft even­Le raisin beIge à I'honneureens dalen. In 1998 waren erA I'occasion des prochaines Fêtes du Raisin, les premiers raisins 60 serristen in Overijse, ter­ belges arborant un label de qualité seront disponibles. Le marché wijl er dat vandaag nog 57 zijn. étant dominé par Ie raisin d'importation, il était indispensable de Ook het aantal serristen infrapper un grand coup. Le raisin beige, cultivé dans les règles de I'art, bijberoep daalde (van 15 naarest supérieur à la masse de raisin importé. 'Nous devons exploiter 14). Eenzelfde trend doet zich ces atouts, ce qui est possible au travers d'un label de qualité', décla­voor bij gepensioneerden diere Achiel Vanden Schrieck, directeur du Centre Provincial du Raisin. nog enkele serres bewerken;L'introduction d'un label de qualité pour Ie raisin beige ne vient pas hun aantal daalde van 73 introp tot: Ie nombre de serres à raisin est en chute constante, 1998 naar 70 nu. à I'instar du nombre de serristes. 9

10Volgens een studie van deVerenigde Naties staat Belgiëaan de wereldtop wat onderwijsbetreft.'Dat bericht heeftmij ontzettend veel pleziergedaan', zegt professorConstant Matheeussen, de~kunnen 7 van een edelman uit de omgevinghuidige rector van de KUBrussel. Hij werd geboren inWestmalle en kwam terechtin Sint-Ulriks-Kapelle toenhij op zoek was naar eenwoonplaats in de buurtvan de universiteit.CM Toen ik het bericht hoorde datBelgië op wereldvlak uitblinkt watonderwijs betreft, kwam bij mij meteende bedenking op dat we zekeralles in het werk moeten stellen omKUB-rector Constant Matheeussen: die positie aan de top te blijven behouden.Het democratische van ons'We moeten metonderwijssysteem bestaat erin datiedereen toegang heeft tot dat onderwijs,ongeacht zijn of haar economi ­ons onderwijs aansche achtergrond. Die stelling heeft de top blijven'natuurlijk ook iets sloganesk, want deeconomische achtergrond kan weldegelijk een invloed hebben op debereidheid om gedurende achttienjaar of langer te gaan studeren. Maartoch is er in België een heel lange wegafgelegd en wat dat betreft maak ikgraag een kleine historische kanttekening.Erasmus heeft zich destijdsvragen gesteld -al werd hij daar eenbeetje toe Uitgedaagd door de grotelanden, vooral Italië- over het opleidingsniveauin de toenmalige Nederlanden.Hij kwam tot het volgend.ebesluit: 'misschien hebben wil in deNederlanden niet de topgeleerden,maar we hebben ongetwijfeld éénvan de hoogste graden van ontwikkelingin de breedte', voor veel mensendus. Nu, ik heb de indruk dat onsonderwijS altijd die verdienste heeftnagestreefd en dat dat nu in het buitenlanderkend wordt is een goede zaak.Een onderwijsbeleid kan bij wijze vanboutade kiezen (lissen t"vee criteria:hoeveel Nobelprijzen willen we ofhoeveel mensen willen wij de kansbieden om hogere studies aan teKlassieke keuzeCM Ik had al snel zin om in hetonderwijs te gaan en in mijn tijd wasde studie klassieke filologie een voorde hand liggende keuze voor wie daarinwilde werken. Bovendien had ik dievakken in mijn humaniora met veelplezier gedaan, had mijn vader eenloopbaan in het onderwijs en had ikeen boeiende leraar, bet is dus allemaalvrij klassiek lNa mijn studies klassieke filologie aande KU Leuven ben ik meteen rechtenstudiesgaan doen en dat was ook eenvoor de hand liggende keuze omdat ikverbonden was aan de faculteit rechtenwaar ik Romeins recht assisteerde, eenvak dat je zowel historisch als juridischkunt benaderen. De keuze voor eenjuridische benadering heeft ook temaken met mijn overtuiging dat hetRomeins recht een laboratorium is voorde studie van het hedendaagse recht.Mijn doctoraat had dan weer nietsmet rechten te maken, maar wel metonderwijs. Het ging over een werkvan Erasmus, een enigszins terecht onbekendefiguur die sterk begaan wasmet het onderwijs. Een mooi personageom te bestuderen omdat het de kansbiedt om over grote figuren te sprekenvanuit het standpunt van de tweedegarnituur, om het zo te noemen, endat levert boeiende informatie op.Familiebudget'Het onderwijs staat al meer dan 25jaar onder druk van budgettaire prioriteiten.Het wordt hoog tijd dat er eentegenbeweging komt waarbij opvoeding,opleiding en onderwijs opnieuw een prioriteitworden. Investeren in onderwijs envorming is dus de boodschap', zo staatte lezen in het jongste Vlaams regeerakkoord.Goed nieuws voor een rector?CM Natuurlijk is het goed nieuwsdat men wi l investeren in onderwijsmaar toch zou ik niet de indruk willenwekken dat men 25 jaar lang nietgeïnvesteerd heeft in onderwijs of dater 25 jaar lang geen beleid geweest is.Er zijn de voorbije jaren budgeuaireverplichtingen geweest die voor eengedeelte te wijten waren aan een algemenecontext die veel ruimer is danhet niveau van de Vlaamse regeringdie bevoegd is voor onderwijs. Maarnet nu we het gevoel hadden er even'uit' te zijn is er de dioxinefactuur. Alswe die moeten verwerken bestaat dekans dat we opnieuw voorrang moetenverlenen aan iets anders. Je kunthet vergelijken met een familiebudgetdat je voorziet voor bepaalde zakenen dan moeten er van de ene dag opde andere onverwachte kosten wordengemaakt omdat er iets aan het huismankeert bijvoorbeeld. Tja, dat heeftdan natuurlijk gevolgen. Maar als ermeer mogelijkheden zijn en als mendie wil benutten dan juich ik dat inderdaadtoe, want ik ben ervan overtuigddat het de moeite loont om te investerenin het onderwijs. Maar nogmaals,dit is niet het warm water dat voorhet eerst wordt uitgevonden. SindsVlaanderen zelf een onderwijsbeleidkan voeren is er al een hele weg afgelegden de Vlaamse onderwijsadministratieheeft dat beleid dynamischondersteund.

Plaats voor discussieCM Ik denk dat er binnen het onder­,viJs ook meer geïnvesteerd moet wordenin waardenoverdracht, in discussies,het organiseren van een dialoog. Wantwaar worden mensen vandaag geconfronteerdmet een niet-technische benaderingvan problemen? In de massamediabijvoorbeeld en dan vooral inde audio-visuele media. De mensenkrijgen via de massamedia kant-enklareinformatie toegespeeld. Maardie media staan onder druk van eco­'Op het vlak vanonderwijs én als gastinstellingproberenwij van de Vlaamseaanwezigheid inBrussel een realiteitte maken'nomisc he wetmatigheden en dat betekentdat hun aanbod 'verkoopbaar'moet zijn , om het even oneerbiedigui.t te drukken. Men zou bij wijze vanboutade kunnen zeggen dat one-linersFOT() " ATR,n DE SPlEGEl.." REConstant Matheeussen,recteur de la KUB:'Nous devons rester au sommetau travers de notre enseignement'Lorsque Ie recteurConstant Matheeussena pris connaissance ducommuniqué indiquantque, d'après une étudedes Nations Unies,la Belgique se distinguait à I'échelle mondiale par son enseignement,il a d'emblée été convaincu qu'il fallait tout mettre en ceuvre afin deconserver cette position de premier plan. 'Notre enseignement se veutdémocratique en ce sens que chacun y a accès quel que soit Ie contexteéconomique dans lequel il évolue', a déclaré Ie recteur, qui s'est renduà Sint-Ulriks-Kapelle lorsqu'il était à la recherche d'une maison à proximitéde I'université.'Très tot, j'ai eu envie de me lancer dans I'enseignement et, à I'époque,les études de philologie classique s'imposaient comme un choix évidentpour quiconque souhaitait travailIer dans ce secteur.' Par la suite, Ie recteurde la KUB a également décroché un diplome en droit.bestsellers zijn. Het meest invloedrijkecommunicatiekanaal is een kanaalwaarin er geen plaats en tijd is voorhet echte debat, de ware discussie,de verrijkende dialoog. Dat is geenverwijt, dat wijst enkel op de aardvan het medium.Je kunt bijvoorbeeld toch niet zeggendat goed bestuur belangrijk is als jedaar verder niets aan toevoegt.Natuurlijk is goed bestuur belangrijk,wie zou daar overigens tegen zijn?Maar een democratischdebat over goed bestuurkun je niet voeren metone-liners. Daarommoet er ergens eeninstantie zijn waar eendialogerende ingesteldheidbijgebracht wordten ik denk dat universiteitendaarvoor een passendforum zijn.Bondgenotenin BrusselCM Het is evident datde Vlaam se universiteitenin Brussel uitermate belangrijkesteunpuntenzijn voor de Nederlandstaligenin Brussel, of zenu in de hoofdstad wonenof niet, en ook voorNederlandstaligen uitde rand die in Brusselkomen werken. De KUBrussel en de vu Brusselzijn ankerpunten waarje niet naast kunt kijken.De KUB is natuurlijk niet zo ruim uitgebouwdal s de VUB -dat is overigenswettelijk niet mogelijk-, maar dat neemtniet weg dat ook wij proberen om vande Vlaamse aanwezigheid in Brusseleen realiteit te maken. Niet alleen ophet vlak van het onderwij S en voor destudenten die van hieruit Brussel lerenkennen, maar ook als gastinstellingvoor allerlei verschillende initiatieven.Het aantal verenigingen en instellingendat op ons een beroep doet om vanhieruit iets te organiseren is ontzettendgroot. Het hele Jaar door, dag na dag,vervullen wij die 'receptieve' functie.Zelf heb ik daar grote ervaring meeopgedaan -al mag je het woord grooteigenlijk niet gebruiken als je overJezelf praat l - in de periode dat ik nauwverbonden was met de Cultuurraadvan Dilbeek en het Cultureel CentrumWestrand. Westrand is een van die culturelecentra, net als dat van Strombeeken nog anderen , die opgericht werdenom wat toen de 'Gordel van Smaragd'heette tot stand te brengen. Ik heb diewerking van zeer nabij kunnen meemakenals voorzitter van Westrand envan de Cultuurraad en dan zie je datzo'n cultureel centrum naast een eigenwaardevolle programmatie ook een belangriJkeonthaalfunctie heeft, waardoorhet nog kan groeien. Iets gelijkaardigdoet zich voor in een gebouw als dit,een infrastructuur als deze. Ook dereceptieve functie creëert kansen.Op het gebied van Vlaamse aanwezigheidzijn rector Els Witte van de VUBen ikzelf bondgenoten.Geneviève Ostyn11

NATU URLIJKBETERVerontruste consument zoektheil in gegarandeerd biologisch12Relinde BaetenWat je als consument opje bord krijgt, bepaal je vooreen stuk zelf. Sinds de dioxinecrisisis de vraag naar biologischeproducten enorm toegenomen.Maar zijn die welécht biologisch? Hoe herkenje ze en waar zijn ze te koop?Randkrant toog op onderzoekin de rand en praatte metproducenten,consumentenen tal van andere mensenuit de sector. U krijgt het devolgende maanden allemaalvoorgeschoteld. We startenmet een algemeen overzicht.Het uitnodigende bordje 'frambozen.appels en aardappelen te koop' datwenkt naast de idyllische boerderijpoort,hoeft nog niet per se te betekenendat het om biologische productengaat. Die worden namelijk nauwgezetgecontroleerd en gecertificeerd vanophet veld tot in de w inkel.Is er dan werkelijk zo'n verschil tus­sen biologische producten en wat er daarnaast op de markt is? Is die bio­logische appel echt op een natuurlij­ke manier gekweek t, of heeft hij alleen maar 'vvat méér blutsjes! 'Biologische producten leggen inder­daad een heel andere weg af dan bij gangbare landbouw doorgaans het geval is. Ze krijgen daarom het Bioga­rantielabel toegekend. Dat krijg je niet zomaar, het is een gedeponeerd merk dat wordt toegekend door onaf­hankelijke erkende conrroleorganisa­ries', zegt Relinde Baeten van VELT, de Vereniging voor Ecologische Leef­en Teeltwij ze. 'Biologisch gekweekte sla heeft niet, zoals klassiek geteelde sla, méér dan 10 spuirrondes achter de rug. Biozaad kri jgt géén speciaal insectenwerend jasje zoals dat bij gangbare zaadjes het geval is. Die worden na het oogsten niet alleen ontsmet, maar krijgen daar­naast ook een insecticiden werende coating.' Biolandbouw maakt, aldus Relinde Baeten, gebruik van biologisch geteeld zaad en pootgoed. Voor de plantaardige productie moet de bioboer strikt de Europese regel­geving volgen die smds '92 van kracht is. Daarnaast geldt in België ook een nationale wetgeving voor dierlijke productie die dateert van 1998. Blik en Ecocert zijn de twee comroleorga­nisaties in ons land die er nauwlettend op toezien of alles volgens het boekje gebeurt. Zowel de gehanteerde teeltwijze als de bodemzorg moeten biologisch ge-Biologische Produkte auf dem VormarschSeit der Dioxinkrise hat die Nachfrage nach biologischen Produkten stark zugenommen.Abersind diese Produkte auch wirklich 'biologisch'? Wie erkennt mansie und wo kann man sie kaufen? RandKrant ging in der Umgebung auf Rechercheund sprach mit Produzenten, Konsumenten und anderen Personen aus dem Metier.Das Ergebnis dieser Suche erhalten Sie in den nächsten Monaten in der RandKrantaufgetischt. In diesem ersten Teil der Reihe 'Lieber natürlich' geben wir Ihnen ei neallgemeine Übersicht, aus der deutlich wird, daB biologische Produkte einen vollkommenanderen Weg nehmen als die Produkte aus der nicht-biologischen, derüblichen landwirtschaft und daB ein Biogarantie-Warenkennzeichen wirklich nichtso ohne weiteres zuerkannt wird. Es handelt sich da um ein eingetragenes Warenzeichen,das von unabhängigen, anerkannten Organisationen zuerkannt wird,die dazu Kontrallen vam Feld bis in den laden durchführen.beuren. De boer moet zijn teeltplan aande con troleorganisatie voorleggen enhij moet werken met een open boekhouding.Controles van de productieen van de boekhouding gebeurenonverwacht een tweetal keer per jaar.Controle tot op het bordBij de gangbare landbouw worden opde percelen vaak jarenlang dezelfde gewassengeplant. Dit put de bodem UIten werkt ziekten in de hand (spuiten ').De ecoboer tracht zoveel mogelijk devruchtbaarheid va n de bodem te behoudenen gaat uit van vruchtvvisseling:één jaartje aardappelen, één jaartje peulgewassen,één jaa rtj e vruchtgewassen(tomaten, paprika's, courgettes, enz.) .De volgorde is niet willekeurig, maarhoudt rekening met de bouwstoffendie de verschillende gewassen nodighebben. Een bioperceel ligt daaromnooit braak. Het ene gewas bereidt dekomst voor van het andere.BiolandboLlw vraagt bijgevolg vande boer heel wat m éér kennis dan bijgangbare teeltwijzen het geval is.Biologische teelt is arbeidsintensief.vereist soms creatieve oplossingen.Spuiten is alvast uit den boze.Het aantal bi ologische bestrijdings- enbemestingsmiddelen is zeer beperkt.Bioboeren maken evenmin gebrUikvan genetisch gemanipuleerde planten.De arbeidsintensieve teelt verklaart dehogere kostprijs. De schade die de gangbareteeltwijzen aan mens en milieuberokkenen, wordt overigens niet viaeen of andere heffing verrekend. Alsdat wel het geval zou zijn dan zoudende producenten van de gewone teeltook een stuk duurder worden.'Bioproducten worden gecontroleerdtot op het bord', zegt Relinde Baeten.'Transporteur, veiling en verpakkinginbegrepen. PVC is bijvoorbeeld zeerte mijden. De chloor die vrijkomt tiJ ­dens het productieproces en de weekrnakersdie erin zijn verwerkt, zijnschadelijk voor mens en omgeving. Jevindt dan ook nooit een product metBiogarantielabel in een PVC-houdendeverpakking.'

VAN 1/9 TOT 3/10 Open monumentendagin de randIn meer dan 200 Vlaamse gemeelHen kunnentijdens de Open Monumentendag opzondag j 2 september a.s. zo'n 700 gebouwen word en bezocht door het publiek.Deze elfde Open Monumentendag staat inhet teken van 'Europa, een gemeenschappelijkerfgoed' en dit ter ge legenheid vande vijftigste ve rjaardag van de Raad vanEuropa Verschi llende gemeenten in de randhebben 11llll beste beentje voorgeze t omde bezoekers een boeiende blik te gunnenop hun schatten uit het verleden . Zelfsfa ciliteitengemeente Sint-Genesius-Rode isdit jaar (voor het eerst) van de partij .Nieuw is ook dat sommige gemeenten,zoals Tervuren en Drogenbos, op maandag13 september een Monumentenmaandagorganiseren voor scholieren.Gedetailleerde informatie vindt u verderopin deze agenda.Tentoonstelling over broodOp 1 1 september wordt de tentoonstelling'Brood, een hele boterham' geopend in hetGrimbergs Museum voor Oude Technieken(MOT) . Tijdens de Open Monumentendagop zondag 12 september pakt bet Museumuit met maaldemonstraties en een demon ­stratie broodbakken in een echte houroven.Voor de jongere bezoekers is er eenspeciaal parcours ui tg estippeld.Aa n de hand van spelletjes, vragenen puzzels komen ze meer te wetenover het brood. Kinderen kunnen ingroep deelnemen aan een broodatelierwaarbij ze de rol van debakker rond 1900 doen herleve n.De tentoonstelling illustreert dat onsdagelijks brood het eindresultaat isvan een lang proces: het zaaien enoogsten van de tarwe of rogge, hetmalen van het graan, het bereidenvan het deeg, het bakken en het bedelenvan het brood.Open elke zaterdag, zon- en feestdagvan 14.00 tot 18.00 uur. Groepen altijdop afspraak. Voor meer informatie:MOT Grimbergen: tel. 02/270 81 ".Het Vlaams-Brabantse luik van het Festival vanVlaanderen viert dit jaar zijn eerste lustrum.Tegelijk met die vijfde verjaardag wordt voorhet eerst in elk van de zes faciliteitengemeenteneen concert van het Festival georganiseerd.De cyclus in de faciliteitengemeenten en opandere plaatsen in de rand is het resultaat vande samenwerking tussen de provincie Vlaams­Brabant, de Vlaamse regering en de vzw 'deRand', die hiermee de Vlaamse aanwezigheid inde regio willenonderstrepen.En met het Festivalvan Vlaanderennaast huntalloze buitenlandersongetwijfelddat zevoor hoogstaandcultureel aanbodniet noodzakelijknaar de hoofdstadmoeten.De concertreeksstaat, net als vorig jaar, in het teken van JohannSebastian Bach, met als thema 'Bach-Canon'.In de verschillende Gemeenschapscentra musiceerthet kruim van de barokspecialisten,waaronder Concerto Italiano met dirigentRinaldo Alessandrini, Roei Dieltiens enAndreas Staier.Gedetailleerde informatie vindt U in de rubriek'muziek klassiek' van deze agenda.

RANDUIT 2 VAN 1/9 TOT 3/ 10 ZONDAG 19 SEPVRIJDAG lOKTALSEMBERGGRIMBERGENCC De Meent 02-380.23.85Gemeenveldstraat 34Onbereikbare liefdes va n PoulSacristie abdijke r-k Grim bergenShakespeare-Sonnettenvoorgedragen door Senne en Peter RouffaerEmond door Theoler Molpenuis.~ 20.00vergezeld van aangepaste muziek.Info CC Strombeek-Bever i.s.m. WAGPODIUMKUNSTEN02-263.03.43~ 20.15ZONDAG 16 SEPDONDERDAG 13 SEPTHEATERDILBEEKDANS CC Westrand 02-466.20.30SI NT-G ENESIUS-RODEDOORLOPENDSTROMBEEK-BEVERCC Strombeek-Bever 02-263.0343GemeentepleinDe vierde maat door De NieuweSnaar mei cabarel en populaire muziek,24 sep - 26 scp.~ 20.15KamerrijklaanVan 3 oude mannetjes dieniet dood willen doo r Hel Paleis,een filosofisch muzikaal porellJe.Vana f 5 jaar.~ 14.30DINSDAG 18 SEPDONDERDAG 30 SEP DILBEEKCC Westra nd 02-466.2030 KamerTijklaan Red Rubber Balls door Cie. Thor I Thierry Smi ts, multimediale dans­voorste ll ing met een vleugje acrobat ie. ~ 20.30GC De Boesdaalhoeve 02-38 1.14 .5 1Hoevestraat 67Festival van Vlaanderen, bach-canon, conceno itoliono. di rigent Rinaldo A1essondrini met werk \'On ].S. Bacil. Kassa 500 fr. ~ 20.30ALSEMBERGVRIJDAG 14 SEPDONDERDAG 9 SEPCC De Meent 02-3802385SINT-GENESIUS-RODEGC De Boesdaa lhoeve 02-381 145 I Hoevestraat 67 99 minuten muziek en improvisarie­Ihealer mei Filip Hayaen, Loslopend Wijd, Gemeenveldstraat 34De drumleraar von AIne Sierensdoor Theater Zui dpool.~ 20.00DILBEEKCC Westr-and 02-466.20.30KamerrijklaanFestival van Vlaanderen,Prometheus Ensem ble met werk van G. Li ­geti,j. Brohll15, R Schumann en G. KUriag.Coupe Ambiance. i.s.m.)eugdhuisAnimoro vzw. ~ 20.00MUZIEKKaart en 400 fr.~ 20.30theaterMalpertuisOnbereikbare liefdesIn 'Onbereikbare liefdes' vande Franstalige Brusselaar PaulEmond komen een beenhouwer,een dienster en eenjonge yup elkaar toevalligtegen in een bistro.Ze hebben het over wat het'moment suprème' van hunleven had moeten wordenmaar wat op de grootsteramp is uitgedraaid.Daardoor ontstaat een lotsverbondenheid,al gaat het medeleven niet al te diep.Met de Vlaamse creatie van 'Onbereikbare liefdes' van Paul Emond plaatsttheaterMalpertuis een van de meest productieve Belgische auteurs vanvandaag in de kijker. Regisseur is Warre Borgmans, acteurs zijn MarcCrauwels, Gert Lahousse en Anja Van Riet.Zondag 19 sep in de Meent, ~ 20.00Meer inlichtingen CC de Meent 02-380.23.85KLASSIEKVRIJDAG 17 SEPHOEILAARTDe SporthalChamber Orchestra ofFlanders, diri gent Dirk VermeuJenmet we rken van Moza rt, Beelhoven enRossini, openingsconcen 52ste Druivenfestival.~ 20.30Info 02-657.4 1.90VRIJDAG 17 SEPLINKEBEEKGC De Moelie 02-380.775 1Sint-Sebastiaansstraat 14De laatste wals op deTitanic door Sa/onensemble Grupet!O~ 20.00VRIJDAG 14 SEPKRAAINEMGC De Lijster-bes02-72 1.28.06 Lijster-bessenbomenlaan 6 Festival van Vlaanderen, bach-canon, concerto ita liano, dirigent Rinaldo A1essandrini mei werk van }.S. Boch. Kassa 500 fr. ~ 20.30 / inleiding o m 19.30 VRIJDAG lOKTTERVURENKoloniënpaleisFestival van Vlaanderen,KO lelijneVa n Loethem (sopraan) en JanVermeulen (pianofo rte) mei hel hoogromantische repertoire van R. Sc humonnen}. Brohms, kaa rten 400 fr.Info CC Papeblok 02-768.03.00~ 20.30

VAN 1/9 TOT 3/103 RANDUITZATERDAG 2 OKTZE LLIKDONDERDAG 23 SEPDILBEEKKaasmarkt 75Joh an Verminnen~ 20.00CC Den Horinck 02-466.78.2 1CC Westrand 02-466. 20.30Noorderlaan 20De Frivole Framboos, ConMoto, Peter Hens (ceJJo en zong) enKamelTijklaanFlairek, Symfonie van de OudeWereld, vi rtuoze wereld muziek met 12VRIJDAG 24 SEPRudy Minnaert (p iano) spotten een avondmuzikanten uit alle windrichtingen.S INT-PIETERS-LE EUWlang met alles wat niet kan in de muziek.~ 20.30~ 20.30De MerselborreCabaret Sauvignon openingcultu reel werklaar met muzikaal, literairZATERDAG 2S SEPprogramma met o.a .Warre BorghmansPOP & ROCK(VRT Windkracht 10), Koen Stass ilns,ALSEMBERGGu ido Belcanto, Derk &Vis en Gino Divina.ZATERDAG 18 SEPWEMMELGC De Zandloper 02-460.73.24Kaasmarkt 75BUB, organisatie: Sirkwi e, gra tis~ 21.30DONDERDAG 30 SEPCC De Meent 02-380.2385Gemeenveldstraat 34Laïs, stokoude Keltische, Zweedse enVlaam se tmditionals. Grotendeels gezongenin oud-Vlaams en begeleid doo r eenaaDi al sterke folkmu zikanten .~ 20.00Info CC Coloma 02-371.22.62~ 20.00DONDERDAG 30 SEPWEMMELGC De Zandloper 02-460.73.24VRIJDAG lOKTSROMBEEK- BEVERCC Strombeek-Bever 02-26303.43CHANSONKaasmarkt 75Optreden van zangeres Lize MarkeOVERIJ S ECC Den Blank 02-68 7.59 .59Begijnhof I IVoice Mail, A Cape ll a.~ 20.30GemeentepleinRoland & Wannes Van deVelde, de nomaden va n de muzi ek.~ 20.15DONDERDAG 16 SEPVRIJDAG 17 SEPWEMMELGC De Zandloper 02-460.73.24Info 02 -461 I 838~ 20.00WERELDMUZIEKJAZZ & BLUESVRIJDAG 10 SEPZATERDAG I I SEPLI NKEBEEKGC De Moelie 02-380775 1Sint-Sebastiaan sstraat 14café-optreden van Kathleen VandenhoudtTrio, met KathleenVanden houdr, Jan De Bruyn en Pieter VanBogaert. I.s.m. Jeulink, grat is.~ 21.30VRIJDAG 24 SEPOVERIJSEGC De Bosuil 02-65 7.3 1.79Witherendreef IJazz Hoeilaart met The Ja zz AcadernyBand ,The Muswap en 2 streekspecialiteiten:druiven en wi Jn .~ 20.00SINT-STEVENS-WOLUWEZaal De SnuifmolenLeuvensesteenweg I94Tolovas Mataj, tradi tionele volksliederenen dansmuziek uit Slovenië, 'De Luistervan Zaventem' . 200Jr./kinderen - J 2 gratis.~ 20.00ZATERDAG I I SEPSI NT- GENESIUS-RODEGC De Boesdaalhoeve 02-381 14.5 1Hoevestraat 67Wittem Vermandere, gratis.~ 20.00ZONDAG 19 SEPWEZEMBEEK-OPPEMGC De Kam 02-7314 33 1Beekstraat I72De Piottos, zigeunermuziek.~ 11.00Liedjes en vertellementenà laVermandereVertellinkskes vertellen en liedjes zingen, zo kennen we Willem Vermanderehet best. Nu eens somber en donker, dan weer vrolijk. Toch is WillemVermandere als kunstenaar van vele markten thuis: hij is zanger, schrijver,muzikant, maar ook schilder en beeldhouwer en hij doet dat allemaalmet eenzelfde geestdrift. De kracht van Willem Vermandere ligt in deeenvoud van zijn boodschappen en de eerlijke manier waarop hij ze verwoordt.Hij benadert de kleine en de grote wereld rondom zich op eenkritische manier, maar zal zijn bedenkingennooit van de daken schreeuwen.Zijn krachtige, eenvoudige boodschappen,zijn almaar rijkere klankkleuren enzijn uniek West-Vlaamse stemtimbremaken hem één van de belangrijkstevertolkers van het Vlaamse, volkse lied.Hij maakte twaalf langspeelplaten endoet nog altijd voort. Volgend seizoenstaat hij 30 jaar op de planken.Zaterdag I I sep inDe Boesdaalhoeve, ~ 20.00Voor meer inlichtingen02-38/./4.51.

RANDUIT 4 VAN 1/9 TOT 3/10 DINSDAG 14 SEPWOENSDAG 11 SEPZONDAG 3 OKTFILMDINSDAG 7 SEPD ILBEEKCC Westr-and 02-466.2030KamerrijklaanShakespeare in Love met GW )~ l e thPaltrow, Joseph Fiennes, reg ie John Modden.t;) 20.30WOENSDAG 8 SEPOVERIJSECC Den Blank 02-6875959Begijnhof I IShe's all that met Freddie Prinze Jr..Rachel Leigh Cook, ATma Poquin, regieRobert Iscove.t;) 20.30ZONDAG 11 SEPA LSEMBERGCC De Meent 02-380.23.85Gemeenveldstr-aat 34Asterix en Obelix, met GérardDepardieu, regie Claude Zidi.t;) 15.00Shakespeare in love, metGwynet h Palt row, regie Jolm Modden.t;) 20.00DILBEEKCC Westrand 02-466.2030Kamerrijkl aanEntrapment met Sea n Connery,Co therine Zew-Jon es, reg ie Jon Amiel.t;) 20.30WOENSDAG IS SEPDIEGEMCC Margafilmvoorstellingen voor kinderen va n 6 tot14 jaar, Soc. Vooruit Y ro uw.Info 02-720.07.44~ 14.00-16.00WOENSDAG IS SEPOVERIJSECC Den Blank 02-6875 959Begijnhof I ITodo Sobre Mi Madrel11et Cce ilia Roth, Mariso Paredes, reg iePedro Almodovar.~ 20.30DINSDAG 11 SEPDILBEEKCC Westrand 02-466.2030KamerrijklaanThe Deep End of theOeean met Michelle Pfei ffer, TreotWi ll iams, regie Ul u Grosbord.~ 20.30Dansen met de tekenstift Tekenaar Chris Vandendriessche is sinds 1980 werkzaam als zelf­standig illustrator voor binnen- en buitenlandse uitgevers van vooral kinder- en jeugdboeken. Daarnaast exposeert hij geregeld vrij werk. Omdat minder meer is, probeert hij zijn figuren te ont­doen van al het overbodige. Stilering maakt de dingen niet abstract maar juist veel concreter. Chris Vandendriessche maakte ondermeer een opmerkelijke reeks tekeningen over dans (tango, samba, rumba, flamenco, rock). Hij tekende ook de pictogrammen die deze Randuit Agenda sieren. Van J tot J4 sep in Ge De Bosuil in Jezus-Eik.OVERIJSECC Den Blank 02-687.59.59Begijnhof I IThe Matrix met Keanu Reeves,Carie-Anne Moss, Laurenee Fishburne,regie The Wachowski Brolhers.~ 20.30ZONDAG 16 SEPALSEMBERGCC De tvleent02-380.23.85 Gemeenveldstraat 34 The thin red line, met Scan Penn, regie Terrence MoJick. ~ 20.00DINSDAG 18 SEPDILBEEKCC Westrand 02-4662030KamerTijklaanThe Matrix met Keaau Rw'es,Carri e-Anne Moss, regie Andy & LarryWachowski .~ 20.30WOENSDAG 19 SEPOVERIJSECC Den Blank 02-6875959Begijnhof I IThe Mummy met Brendan Fraser,Rachel Weisz, Jo hn Hannah, regie StephenSommers.~ 20.30\, I11 111'11ALSEMBERGCC De Meent 02-380.23.85Gemeenveldstraat 34Een luizenleven, regie JaM Laseler.~ 15.00Waking Ned Divine, met IonBunnen, FionuJa Flanagan, regie Kirk Jon es~ 20.00TENTOONSTELLINGENDOORLOPENDBEERSELHerman TeirlinckgalerijUwenberg 14Portretten van asielzoekersdoor NamTheys, 24 sep- 24 okt~ Dagelijks I 1.00-12.30114.00-17.00, gesloten di enwoe, toegang gratis.Info 02-377. 1557DOORLOPENDHOEILAARTSint-Clemensparochie125 jaar kerk, tentoonslell in8in de kerk over Jan van Ruusbroec,va n 18 sep- 30ktInfo 02-657.081 1~ 14.00-1 8.00DOORLOPENDJEZUS-EIKGC De Bosuil 02-6573 1.79Witherendreef IDans & Ballet en Erotiekop grootmoeders wijze,tekeningen van MyriomCeuppens en Chris Vandendriessehe.J sep- 14 sep, dagelijkstijdens de openings uren van her Gemeen­

VAN 1/9 TOT 3/105 RANDUITschClpscen lTum. Toegang grat is.Van Laermans tot Cobbaert,DOORLOPENDDe officiële opening van de tentoonstellingop 4 sep om 15.00 wo rdt opgeluisterdmet een concert door het Boenox Kwarr el.een select ie uit de ProvinCiale kunstcollect ie,20 aug-12 sep~ ma 11.00-17.00 en 19.00­VILVOORDECC KoningsloDOORLOPENDKRAAINEMGC D e Lijsterbes 02-721280622.00, di tot za I 1.00-22.00,zo I 1.00-18.00DOORLOPENDSPORTStreekbaan I 85Fitness voor 50-plussersi.s.m. S-Sport, 28 sep-30 nol' (Ielkensop dinsdagnamiddag-l lesuur). Dee1nemingsgeld900 frank per reeks12250frank per jaar.Lijst erbessenbomenlaan 6SI NT-GENESIUS-ROD EInfo CC V ilvoorde 02-251.58.89Foyerlentoonstelling, schilderijen vanGilbert Staelen, 29 sep- 20 okt,toegang grati s.Galerie Evelyn De BeirDe aanwezige afwezigheid,cibachromen van Paul Gentil s,9 sep-17 OkIDOORLOPENDHUMBEEKZATERDAG 4 SEPDOORLOPENDInfo 02-381.21.81Sporthal H umbeekturnles voor kinde ren van 41/m 10DIEGEMJeugdvoetbalcomplex KRAAINEMGC De Lijstel-bes 02-72 128.06DOORLOPENDjaaf, op woensdagnamiddag, starl I sepInfo 02-267. 1 13 1Kosterstraat volleybaltornooi van vo lleybal­club Inonzentijd . Lijsterbessenbomenlaan 6FoyertentoonstellingGerda Van Hoye,Onderzoek naar materie,toegang gratis, 3 sep-26 sepSINT-PIETERS-LEEUWKasteel Col omaFruittentoonstelling Euro­pom, Europese fruittelers exposeren hun nati onale [ruitproducten. DOORLOPENDSTROMB EEK-BEVERSpol-thal SoensInfo 02-25 1.88.52 ZONDAG S SEP~ woel vrijlza 14,00-20,00 enzo 10,00-20.00DOORLOPENDJ-10 okt Info CC Coloma 02-3 7 1.22.62~ 10.00 -18.00 tijdens weekend,tijdens de week op afspraak.Singel 57turnlessen vanaf 4 jaar t lmde derde leeftijd, GymnasparI vzw,start I sep.Info 02-2672143HElSELindeboom, ImdeWielerwedstrijd voorBeloften, VC Imde.Info 02-269. 12.99KRAAINEMGC De Lijsterbes 02-72 1.28.06LIjsterbessenbomenlaan 6Tentoonstelling handwerk hobbyclubKreativa met o.a. Geisha's,rafel-en theedoekjes, toegang grot is.1-3 oktDOORLOPENDDOORLOPENDV ILVOORDEFeestzaal stadhuisGrote MarktEducatieve tentoonstellingvan Circus Semay, sam engestelduit de collectie van André DePoorter, grat is.11- j 2/15/ 18-19 sepDOORLOPENDT ERVURENsportzaal D iependalLi ndeboomstl-aat 30volleybalclub Lem, volleybalvoor meisjes vanaf 14 jaar, vanaf 16 (IugInfo 02-657.59.96~ elke maandag van 19.00- 20.30~ 15.00ZATERDAG 1 1 SEPDIEGEMw ielerclub St.-Anna-Vooruitinterclub wielerwedstrijdvoor int. junioren.Info 02-720.78.12OVERIJSECC Den Blank 02-687.59.59~ 14.00-16.00 en woe en zaook 10.00-12.00DOORLOPENDZONDAG 19 SEPBegijnho f I IT ERVURENV ILVOORDEsportzaal D iependalZwembad HazeweideTulpenstraat (Faubourg)Aquagym voor 50-plussersLIndeboomstraat 30Lie fhebbersvolleybaltornooivan volleybaldub Lem ,'5 morgens de heren,i.s.m. S-SpOrL, 28 .lep-30 nov (relkens opin de namiddag de dames.dinsdagnomiddog-I lesuur) of 29 scp-l dcc(relkens op woensdagnam iddag - J lesuur).Info 02-65759.96Deelnemingsgeld 1200 frank perreeks/3000 fran k per joaT.WOENSDAG 11 SEPInfo CC Vi lvoorde 02-251 .58 .89MEISESportdienst MeiseScholenveldloop.Info 02-269. 12.99

RANDUIT 6 VAN 1/9 TOT 3/10 ZONDAG 16 SEPTERVURENHeemkundige KringLandschapswandeling longsdellen en dolen in Eizer,.Info 02-76952.79~ 14.30 samenkomst aande kerk van Eizer.ZONDAG 3 OKTTERVUR E NKoninklijk Atheneum TervurenBoulengerlaan 7Internationale Herfsttocht,Wandelclub Tervuren -Bos, 8- J 5-25 km.Info 02-769.20. 81~ 7.00-15.00VOORDRACHTENCURSUSSENDOORLOPENDKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721.28.06Lijsterbessenbomenlaan 6Cusus Nederlands voorvolwassenen i.s.m. vzw 'de Rand',20 sep- jan 2000 (Ielkens op woensdagavond,donderdagnam iddag en donderdagovond-2 lesuren per week / 15 lessen).Insch ril"en voor J6 sep! Inschrijvingsgeld2500 fra nk . Slarlsessie op ua J 6 scp. om20.00DOORLOPENDSINT-PIETERS-LEEUWKasteel ColomaCursus Kalligrafie door Joke Vanden Brandt, voorLilier Kalligrafia, 18 sep en2/9/16 okt, insc hrijvingsgeld 2900 rrank.Info CC Col oma 02-371.22.62~ 9.00-12.00DOORLOPENDSI NT- PI ETE RS-LE EUWGemeentehuisPastor ij straatTaalcursussen Nederlands,Frans, Engels, Duits,Spaans, Italiaans, van J okl-3 Jmei , Cs ((vonds 2 lesuren per week).Inschrijven in het gemeentehuis za 28aug en 4 sep vao 14.00-J5.30 en woe8 sep en 15 sep van 19.00-20.00Inschrij vingsgeld 2000 fT. voor inwonersvan de gemeente en 3000 fT. voor anderen.Inl ichtingen in het gem eentehuis.Namiddagcursussen Engelsvoor senioren.Info dienstencentrum 't Paviljoentje,Rui sbr-oek 02-377.03.55.DOORLOPENDTERVURENBovenzaal D e EngelKer-kstraatStijldansen van de Krislelijke Bewegingvan Gepensioneerden, J / 8/2 2 okten 12 novInfo 02-767.20.94~ 14.00-1600DOORLOPENDVILVOORD ECC FaubourgPer-ksestraat I 33Dansen voor 50-plussersi.S.m. S-Sporl , met o.a. rumba , samba ,Weense wals en tango, Er worden regel ­matig nieuwe dansen aangeleeru en gekendeheringeo&nd, 3 sep-5 nov (telkensop vrijuagnamiddag -2 lesuren).Deelnemingsgeld 1300 frank per reeks /3000 rrank per Jaar.Info CCVilvoor-de 02-251 .5 8.89DOORLOPENDVILVOORDECCVrlvoordeVRIJDAG 17 SEPWEMMELD e Zandloper 02-460.73.24Kaasmarkt 75Is er nog recht mogelijk?Voordracht door Meester Bruno Schoenaertsover de rechten van slachtoffers en misdadigers,Vlaamse Kring Wemmel,~ 20.00VRIJDAG 17 SEPZATERDAG 18 SEPT ERVURENBovenzaal D e EngelKer-kstraatOpendeuravonden dansklubTervuren.Info 02-767.79.96 of 02-767.72.63~ Vanaf 20.00ZATERDAG 18 SEPGROOT-BIJGAARDE NO asecentr"um-Don BoscoH. Placestraat 44Vormingsdag voor weduwenaarsen weduwen,inleiding door Hugo Boon, inschrijvingvoor JO scp door 600 fT. te storten oprekening 000-0920269-30.Info Gezinspastoraal 02-533.29.30~ 9.45-16.30VRIJDAG 14 SEPTERVURENBovenzaal D e EngelKer-kstraatEerste les dansklub Tervuren,cursussen b

VAN 1/9 TOT 3/107 RANDUITWOENSDAG11-19 SEP EN 6 OKTKRAAINEMGe De Lijsterbes 02-72 1.28.06Lijsterbessenbomenlaan 6Creatieve kinderateliersi.s.m. Nederlandse Gemeentelij ke BasisschoolKrauinem .Muziekinitiatie, Het beestbrult voor 4- tot 6-j arigen, begeleidingjeugddienst Mooss.~ 14.00- 16.00Snarenspel voor 6 tot 9-Jari gen,begeleiding jeugd ienst Mallem uze.~ 14.00-17.00Deelname 500 Frank voor 3 woensdagen,voora Finschrijven, aantal kinderen beperkt 'VARIADOORLOPENDHOEILAARTDruivenfestivalmet klassieke concerten, popmuziek,straatmuzikanten en uansgroepen, kinueranimatie,vlooien-en jaarmarkt en di versetentoonstellingen, 17 -2 0 scpInfo 02-657 .41 .90DOORLOPENDZAVENTEMKerkpleinVan Dyckjaar 19991 500 m2groot bloemen ta pi jt van 14-0.000 grootbloemige knolbegonia's, die het schilderij'Sint-Martinus verd eelt zijn mantel 'voorstellen.Toegang gratis, 3 -5 sepZATERDAG 4 SEPTERVUREN27ste Reuzenfeesten,avondmarkt Tervuren centrum.Info 02-767.7555~ vanaf 18.00ZONDAG S SEPTERVUREN 27ste Re uzenfeesten, rommelma rk t ro nd het CC Papebiok. Info 02-767.755 5 ZATERDAG 1 1 SEPDILB EEKSpaanse wandeling n.a. v. hetKei zer- Kare/jaar, verkenning van de tallozeSpaa nse hui zen en huidi ge Spaanse woongemeenschappen.Vertrekplaats: hoofdingang Kapellekerk(Maro llenwif k).Info Culturama 02-569 27.74~ 14.00ZATERDAG 1 1 SEPDIEGEMMarktplei nAvondmarkt.Info 02-72597.00~ 18.00-22.00ZATERDAG 1 1 SEPSTERREBEEK Avondmarkt in Sterrebeek, volksFeest. Info Vereniging Zelfstandigen Sterre­beek 02-73 1.49.60 ZONDAG 11 SEPDIEGEMDiegemse septemberkermisen rom melmarkt.Info 02-254. 12 11Ommegang.Info 02-720.02.49ZONDAG 11 SEPTERVUREN27ste Reuzenstoet.Info 02-767.7555Open Monumentendag: Via Europa, reisverhalen in steen ZONDAG 11 SEPDROGENBOSGemeentelijke feestzaal10.00- 12.00 Opening llde OpenMonumentendag.Gemeentelij ke feestzaal14-.00- 18.00 Tentoonstelling EuropeseInvloeden in Drogenbos Domein Calmeyn,Grote Baan 202, geleide bezoeken om14-.30 NI 15.30 FI 16.3 0 N/F.Te bezoeken14-.00- 17.00 Boomgaard van de hoeveF. De Boeek, Kuikenstraat, geleide wande­lingen om 14-.00 en 16.00. Hoeve F. De Boeck ( 18de eeuw), Ridder F. De Boeckloun 1, Museum F. De Boeek, Kuikenst raat 6 ­tel. 02 -3 77 .57.22, Sint-NikJaaskerk (circa 1350). Monumentenmaandag voor de leerlingen van de beide gemeentelijke basischalen, 13 sep Info Heem-en Geschiedkundige Kri ng Siccia Silva Droogenbosch en het gemeentebestuur 02-377.4 2.65. ZONDAG 11 SEP ZONDAG 3 OKT HOEILAARTBosmuseu mDuboislaan, GroenendaalWandelingen met gids langs de overbli jfselenvan de Priorij van Groenendaul, met als leidraadhet leven en denken van Jan \'an Ruusbroec.Inschrijvingen op het nummer02-657.08. 1 I.12 sep 10.00/ 14.003 okt 14.00ZONDAG 11 SEPSINT-GENESIUS - RODEGC De Boesdaalhoeve 02-381.1451Hoevestraat 67GC De Boesdaalhoeve opent haar deuren,met achtergrondinFormatie over de hoeve,rondleidingen, animatie en een etentje metstreekproducten.De gemeente stelt vier locaties open:het park I'(Ifl gravin de Jonghe-d 'Ardoye,het park van de heerVan Campenhout, de tu invan mevrouw Chu beau en de installat ies vande BIBM-waterresmoir. Op iedere locatiewordt een rondleiding voorzien.ZONDAG 11 SEPSINT-PIETERS-LEEUWCC Col oma 02-371 .22.62J.Depauwstraat 2510.00 Plechtige opening. Bezoek kasteel 't Hemelrijk, Fabriekstraat 3, te Ruisbroek, tetoonstelling oude prent­kaarten Ruisbroek, heldenmonumenten, oorlogsrelicten, kunstkring Jan Ruusbroec, film-en diavoorstelling, 10.30- 14.3 0 historische dorpswandeling, 14-. 00-18.00 door/opend begeleid bezoek O.L. Y.- en Jan Ruusbroeckerk, 14-.00 oorlogsmonumentenfietstocht, animatie door de lokale verenigingen met hap en tap. Info en reservering 02-37 1.22.62. ZONDAG 11 SEPTE RVU RE NOpenstelling van de Romaanse kerkenvan de Voervallei:12.00-1 6. 00 vertrek gratis Open Monumentenbusva nuit Leuven die alle kerken totin Tervuren verbindt, o.a. de St. Jan Evangelistkerkin het centrum vun Tervu ren ende St.-Pauluskerk te Vossem.14-.00 / 16.00 orgelmuziek door vader enzoon De Waele in de St. Jan Evangelistkerk.Henry van de Velde en zijn buren, een projectvan St. Lukas Kunsthumaniora Brusseli.s.m. CC Pupebiok. Via een uitgestippeldewandel ro ute maak je kennis met bijzonderarchitectonische realisaties gaande van landhuizenover cottage tot La Nouvelle Maison.Vrije toegang tot enkele woonhuizen endomeinen, o.a. Cottage Boeing, LandhuisDe Rulter-De Kok en Domein Jadot.Geleid bezoek van La Nouvelle Maisonen Cottage Carusi, enkel DO inschrijvingViii CC Papeblok 02-768.03. 00.Tentoonstelling Henry van de Velde, eenveelzijdig kunstenaar en Parels van Cottagein Tervuren, op de campus van hetKoninklijk Atheneum Tervu ren, BOlilenger/aan.Monumentenmaandag voor scholen vanTervu ren en omgeving, 13 sepInfo VVV-kantooé Markt 7 te Tervuren02-769.20.81 .ZONDAG 11 SEPZAVENTEM Open Monumentendag Vlaanderen met link naaI Antoon Van Dyek. Info 02-720.1856.

,RANDUIT 8 VAN 1/9TOTJ/IOVRIJDAG 17 SEPSI NT-GEN ESIUS-RODEGrote tent Zoniënwoud laan.ParochiehuIs. JeugdcentrumSde jeugdhappening met doorlopendbi erfeesten en riao uit grote pan.Info vz:w Jeugdwerkgroep Rode02-380.26.19ZATERDAG 18 SEPDIEGEMGildenhuIs 02-731 .92.07Kom op tegen Kanker, actiedagvanVerenigde Kon. Fanfares Diegem.~ vanaf 1 2.00ZATERDAG 18 SEPMACHELENgem. feestzaalTweedehandsbeurs, Bond Voor Grote en Jonge Gezinnen. Info 02-25 1.98.90ZATERDAG 18 SEPZONDAG 19 SEPZAVENTEMOpendeurdagen van deZaventemse brandweer, metdemons trati es op de ni euwe oefenroren.Leuvensesteenweg 550.Info 02-720.1856ZONDAG 19 SEPWEMMELGC De ZandloperKaasmarkt 75Creatief hobby-salon vande Krisle1ijke ArbeidersVro uwen, tentoonstellingwerken en mogelijkheid omdrankje af gebakje te vero rberen.Info 02-4 6036.10~ 14.00ZONDAG 19 SEPWEMMELGC De ZandloperKaasmarkt 75Milleniumactie ten batevan 't Schooltje vanOppem. Grote stockverkoop van kinderkleding.Doo rlopend kindera ni matie.Info 02-270.34.36 o f 02-269.3352~ 13.00-18.00WOENSDAG 11 SEPMACHELENrefter G.l.S.oFerréstraatBloedinzameling Rode Kruis.Info 02-251 .9 13 I~ 18,00-21.00DONDERDAG 1] SEPDIEGEMSocio-CCKosterstraat 2Bloedinzameling Rode Kruis.Info 02-251.9 1.3 1~ 18.00-21.00ZONDAG 16 SEPDILBEEK Kunst in de Brusselse metro, i.S.m. Komimo en de Bond Beter Leefmilieu. Bezoek aan het Brusselse justitiepaleis en het museum voor criminologie, i.S. m. de Swaene. Vertrekpluats: tra ppen Justitiepaleis. Info Culturama 02-569.27.74~ 14.30ZATERDAG 1 OKTOVERIJSECC Den Blank 02-6875959Begijnhof I IOpeningsevenement jOENK.met DJ kalTee, rockgroepen . wo rkshops,film- en videoprOjeC ties, internet ..~ 20.00ZONDAG] OKTTERVUREN Een dag paddestoelen, geleide paddestoelenwandeling te Ten'uren, bezoek aan de paddestoelententoonstelli ng te Brussel. Info en Inschrijving 02-769.20.8 1~ 10.00-16.30Rodense Jeugdhappeningje bent jong en je wilwat! Dan kun je terechtop de Rodensejeugdhappening.Het is al de 5de maalop rij dat de Vlaamsejeugdverenigingen inRode de handen inelkaar slaan. nadat eengroepje enthousiastelingenin '95 het eerstejeugdwerkbeleidsplanopstelde en devzw jeugdwerkgroepRode oprichtte.De happening wasgeboren en het succesbleef niet uit.Vandaagis de Rodense jeugdhappeninguitgegroeidtot een grootschaligtweedaags kinder- enjeugdfeest, dat vorig jaar al meer dan 1500 bezoekers lokte.Het geheim van dit succes schuilt wellicht in het ruime aanbod ende grote variatie van activiteiten. Vrijdagavond kun je bijvoorbeeldje spierballen testen bij het boomstamzagen. Voor de allerkleinstenis er op zaterdag o.a. een poppentheater, schminkstand, ballon-wedstrijd...kortomteveel om op te noemen. Wie zich geroepen voeltals artiest kan zijn ei kwijt op het free-podium.Voor wie van aldeze activiteiten honger krijgt, is er een lekkere pitta uit de grotepan. Het weekend wordt feestelijk afgesloten met een swingendeTropical party.Vrijdag 17 en zaterdag 18 sep grote tent Zoniënwoud, Parochiehuis, Jeugdcentrum. Voor meer inlichtingen vzw Jeugdwerkgroep Rode 02-380.26. 19 COLOFONOrganisaties en vereniginge.n die hun actil'iteiten opgenomen willen zien in de volgende age.nda die de periode van vier oktober tot drie november bestrijkt, moeten ons de nodige informatie bezorge.n voor 6 september a.s. U kunt uw gegevens faxen naar RandUit Agenda 02/767 57 86. U kunt uw informatie ook per brief st ure.n naar ons redactieadres: Paarderunarktstraat 4-8, 3080 Tervuren, met de vermelding RondUit Agenda. Gezien het beperkte aantal beschikbare pagina's wordt bij de aankondigingen prioriteit verleendaan de activiteiten in de Gemeenschapscentra en de culturele ce.ntra in de rand. Om VOOT plaatsing in aanmerking te komen worde.n de andere activiteiten vooral beoordeeld op hun uitstraling ilO(/[ alle inwoners van de rand. RandUit Agenda wordt samengesteld door Heidi Degreef. EINDREDACTIE: Geneviève Ostyn. De pictogrammen die de verschillende rubrieken aanduiden zijn van de hand van Chris Vandendriessche. VORMGEVtNG: Mega.L.Una. Brussel DRUK: A. De Cuyper-Robberecht. Zele. VERANTWOORD ELIJKE UITGEVER: Henry Coenjaarts. Paardenmarktstraat 48, 3080 Tervuren. RondUit Agenda wordt gerealiseerd met de financiële steun van de provincieVI aoms- Brabant en met de logistieke steun van de vzw'de Rand' .

Biologische voeding krijgt ook m eer enmeer een plaatsje in de w arenh uizen.Even controleren of de p rodu cteneffectief bet Biogarantielabel dragen isin alle gevallen een aanrader.Nu meer en meer mensen overstappenop biologisc he producten, za l de teeltervan ongetwijfeld uitbreiden. Dat isallicht goed nieuws voor het m ilieu enonze gezondheid.Meer dan eten'Gezondheid houdt echter véél m éérin dan alléén gezond eten', waarschuw tRelinde Baeten. 'Door het overbemestenen intensief bespuiten van de akkerskomen tevens allerlei residu's in de'Biologische productenleggen een heel andereweg af dan die uit degang bare landbouw''vvatercyclus terecht. Dit m ilieuprobleemmoet ten behoeve van de volksgezondheiddringend worden aangepakt.Gezond eten betekent onder meer ookminder vlees eten. Een mens heeft maarongeveer 50 gram vlees per dag nodig.Vlees is trouwens een dure grondstofwant een koe m oet lang grazen vooraleerdat ze 'rond' genoeg is voor hetslachthuis. Veel va n on ze veevoederskomen uit ontwikkelingslanden w aarde mensen hun kostbare grond dus gebruikenom onze dieren vet te mesten l 'Tofu, sei tan, tempe, linzen, sojaburgerszijn voorbeelden van goede vleesvervangers.Maar niet all e vegetarischeproducten passen in een ecologischeetpatroo n. Soms gaat het om novelfood, techno logisch geteeld voedsel,dat met flink w at sm aakstoffen enadditieven (en een smak geld) op demarkt wordt gebracht. Quorn is hiereen voorbeeld van .Beschermde benamingenHoe herken je echte bioproducten )In de eerste plaats aan het BelgischeBiogarantielabel o f aan een buiten ­lands biolabel (zie kadertj e). De vermelding'product uit de biologischeteelt -EEG-controle' m et de naam vanBlik, Ecocert of SkaI (Nederland) iseven waterdicht.De strenge controle en certificering zijn Volgende maand:Waar zijn bioproducten te koopongetwijfeld een beschermin g voor de in de rand?consument. Biologisch, ecologisch enorganisch zijn trouwens beschermde be- Marleen Teugelsnamingen. Dat betekent ~_ _ ____ ________ ____ ___tevens dat bioproductenop de lTlarkt bren gengaranziAIABzonder controle of cer­ O~~ATI ; K H.ti fi cering, strafbaar is.PHOCH ~-"Bioproducten zi jn langNEDERLAND FR AN KRIJ K ITALIËniet overal te koop.DJVil Bioland'Soms is het mogelij k ze ~ , . ~"," "" ""'''"rechtstreeks bij de pro­Na l urlandducent te kopen. Je vindtDUI TSLAND GROOT- BIOLOG ISCH ­ze ook in de betereBR ITTANN rF. DYNAM ISCHnatuurvoedingsw inkels.De belangrijkste Europese biologische labelsWEGWIJS IN BIOLOGISCH VLAANDEREN• Lekker eten én iets doen voor het milieu gaan hand in hand. Het 'HandboekEcologische Voeding' dat Diana Lauwers voor Velt heeft samengesteld,biedt hieromtrent een overvloed aan waardevolle informatie. Twee boekenin één band dus: enerzijds waardevolle informatie over voedingsleer, over hetsoort biologische of mil ieuvriendelijke producten dat in de winkel te krijgenis en hoe daar een evenwichtig menu mee kan worden samengesteld.Die basisinformatie wordt gekoppeld aan de lekkere gerechten van DianaLauwers die zelf al 25 jaar groen kookt en meewerkt aan diverse tijdschriften.Het Handboek Ecologische Voeding kan besteld worden door 1.295 fr testorten op rekeningnummer 001-0990550-62 van Velt vzw, 2600 Berchem.• Wie biologisch wil koken of de groene vingers voelt tintelen en denkt aande aanleg van een biologisch moes- en siertuintje, is vermoedelijk gebaat bijeen lidmaatschap van Velt. de Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze.Vanu it een brede ecologische bekommernis reikt Velt praktisch haalbarealternatieven aan voor huis, tuin en keuken. Leden krijgen automatisch denummers van 'Seizoenen', een tweemaandelijks tijdsch rift met veel bio-informatie,adressen en tips. Ze kun nen ook deelnemen aan de activiteiten vande plaatselijke Velt-afdelingen (natuurwandelingen, info en doe-cursussenbiologisch tuin ieren en koken.). Het is mogelijk een gratis proefnummervan 'Seizoenen' aan te vragen door eenvoudig een kaartje te sturen naarhet secretariaat van Velt. Lid worden kost 700 fr.• Velt heeft recent ook een consumentengidsje samengesteld met daarineen staalkaart van wat biologisch Vlaanderen de consument te bieden heeft.Per provincie groepeert het boekje onder meer de producenten thuisverkoopen de lijsten met biowinkels. De 'Consumentengids Biologisch Vlaanderen ineen Notendop' kan je schriftelijk, telefonisch, per fax of e-mail bij Velt wordenaangevraagd .Velt vzw, Uitbreidingsstraat 392c, 2600 Berchem, tel 03/281.74.75,fax 03/28 1.74.76, e-mail: velt@village.uunet.be13

n _Er- R~A&~.~~~------------~14Galerie Evelyn De Beir, Hallese­steenweg, 158, Sint-Genesius-Rode.Van donderdag tot zondag van14 tot 18u. Nog tot 17 oktober.I waardige prijzen op zoals de Diapasond'Or, de Gramaphone Award for BestVocal Baroque Recording en de Belgi­sche Ceciliaprijs. Als de muzikantenzich aan buitenlandse componistenwagen, krijgen die onvermijdelijk eenItaliaans tintj e.IIn al de zes faciliteitengemeentenwordt voortaaneen concert door de V1aams­Brabantse afdeling van hetFestival van Vlaanderen georganiseerd.Voor Kraainemis dat een primeur. De huidigecyclus staat net als vorigjaar in het teken van ]ohannSebastian Bach. Deze keerwordt vooral aandacht besteedaan ZiJll canons. Dit zijnmeerstemmige compositieswaarbij de verschillende partijendezelfde tekst zingen,maar op een ander momentbeginnen. Ook komt indeze concertserie Bachs'canonisering' of heiligverklaringin de muziekliteratuuraan bod. Het ensembleConcerto Italiano uir Rome speelteerst de sonate in sol groot voortraverso, viool en continuo. Veertiencanons, gebaseerd op de eerste achtnoten van de aria uit de GoldbergVariaties vormen het middenluik.Als afsluiter wordt het 'MusikalischesOpfer' uitgevoerd. Concerto Italianowerd veertien jaar geleden opgerichtdoor de befaamde Romeinse harpspelerRinaldo Alessandrini, die de groep nogsteeds dirigeert. De zangers specialiseerdenzich hoofdzakelijk in de 17deen 18de eeuwse Italiaanse muziek,met een voorkeur voor de weinigverspreide liederen en de madrigalenvan de componist Claudio Monteverdi.De literaire tekstanalyses zijn voor heneven belangrijk als het stiJlonderzoek.Pas na enkele jaren kreeg het koor versterkingvan een volwaardig instrumentaalensemble. Hun plaatopnamesleverden het ensemble enkele begerens­vervaardigde verschi llende fotoreeksenmet diverse aan elkaar verwante beelden,die haast immaterieel lijkenSint Genesius Rode, GC De Boesdaal­ Info: 075/939 747hoeve: donderdag 23/9 om 20u30.Tel. 02/381 14 51.Kraainem, GC De Lijsterbes: CABARETvrijdag 24/9 om 20u30. Tel: 02/721 28 06.i De Nieuwe Snaar met 'Vierde Maat'EXPOSITIE Blauw blootPaul GentiIs (48) fotografeert vooralnaakte vrouwen, maar hij toont detoeschouwer andere aspecten van bunlichaam dan hij met zijn eigen ogenheeft gezien. Omdat hij het resultaatvia technische ingrepen manipuleert,worden zijn modellen onherkenbaar.De dames op zijn 'cibachromen' -datzijn aluminium platen- zij n herleid totvluchtige, anonieme gedaanten die wordenopgenomen in een blauwe ruimte,omringd door een geheimzinnig licht,zodat een schimmig droombeeld ontstaat.De fotowerken wekken onwillekeurigde nieuwsgierigheid van detoeschouwer en wie lang genoegtoekijkt constateert dat ze zijn herinneringenen verlangens weergeven.De blauwe kleur is even metafysischals bij de Franse schilder Yves Klein,die talrijke monochromen met eenmystieke dimensie realiseerde. Beidekunstenaars laten het individu oplossenin zijn omgeving. Paul GentilsTijdens hun vorige knotsgekke show'Famineurzeven' die eveneens zijnpremière beleefde in de rand, was deNieuwe Snaar nog een trio. Jan De Smet,Geert Vermeulen en Kris De Smet schietenzo goed met elkaar op dat ze behoeftehebben aan een dissidente stem.Of de indringer hun 'vierde maat' wordt,zoals de titel van de nieuwe productiesuggereert, valt voorlopigte betwijfelen. Toenze in hun vakantieoordde 'Limburglimbo' uitprobeerden,had hij alproblemen met dedriftige danspassen.De Vlaamse BluesBrothers leerden hemdan maar de sam ba ende tango. Bij gebrekaan vrouwelijke partnersliep ook dat nietvan een leien dakje.Vijftien jaar geledentoerde De Snaar nog rond als eenkunstzinnig folkgroepje met een repertoiredat grondig verschilde vanHet Kliekske. Nadat het ensemblevoor een andere aanpak koos en zichprofileerde als De Nieuwe Snaar, werdenzowat alle muziekgenres gepersifleerd.Visuele vondsten en woordspelingenbepaalden al de toon in hun eerstecabaretproductie 'Musicomicocolor'.De nostalgische nummers met de diepe,melancholische akkoorden zijn anarchistischbedoeld, maar ontsporenniet door een digitale 'tic'.'De Vierde Maat'.Premièrereeks CC Strombeek­Bever: 24 tot 26 september.Info: 02/263 03 43.

~I ~N ~__~~~E__~~AD R ~N~D!DUBBELCONCERT'Fun' en koude rillingenIn het kader van Jazz Hoeilaart wordtin Overijse een dubbelconcert georganiseerdin een bacchanale sfeer.Terwijl de leraars van de jazzacademiedansbare nummers spelen, vloeit dewijn rijkelijk. Als Jan Mues zijn nieuweI groep The Musetrap voorstelt, wordener pas geplukte streekdruiven geser­, veerd. Deze bandleider ontving twee)Jar geleden de Sabam prijs voor zijnoriginele arrangementen en jazzcomposities.Zijn ensemble, dat in Leuvenveel furore maakte tijdens de jongsteBeleuvenissen, kiest voor een ongewonesymbiose van hartverwarmendesongs en frisse, aanstekelijke 'grooves'.Klassiek, folk en pop vormen de voedingsbodem.De heldere stemmen gaaneen confrontatie aan met de fluwelenbugel en de ritmesectie. De drie saxofonistenbezorgen de melomaan zowel'fun' als koude rillingen. De zwoelepianotussenkomsten van Dirk Schreursherinneren aan de zondige nachtclubsin legendarische jazzfilms.Jezus Eik/Overijse: Ge De Bosuil: vrijdag 24/9 om 20u. Te1.02/657 31 79 WERELDMUZIEKJazzy zigeunermelodieënmet de PiottosIop de klankkast of strijkt met geslotenogen bliksemsnel over verschillendesnaren tot ze beginnen te janken.Storro manipuleert als een circusartiesttegelijkertijd twee trompetten.Toch is zijn lievelingsinstrument degitaar, want daarop kan hij DjangoReinhardt, die ooit de Hor Club deFrance op stelten zette, moeiteloosimiteren.Dat de Piotros graag flirten met defree jazz is uitzonderlijk, want in detraditionele zigeunermuziek wordensteevast de oorspronkelijke thema'sgehandhaafd en worden improvisatiesvermeden . Deze muzikanten dedenechter ervaring op bij de Golden RiverCity Band en andere roonaangevendeensembles, waar stevig wordt geëxperimenteerd.Wezembeek-Oppem:I Ge De Kam: zondag t9/9 om 1 1 u,Te1.02/73 1 43 31Iwereld. Lange tijd twijfelt hij tussenhet luisterlied en de uitbundige popsong.De meezinger 'In de Rue desBouchers' is één en al vrolijkheid.Pianist Tars Lootens wordt één vanzijn trouwste begeleiders voor de soberenummers In de jaren negentigbrengt hij de intieme langspelers'Volle maan' en 'Zeven levens' uit.Verminnen kiest vanaf dan dUidelijkvoor meer bezinning, maar aanvaardttoch nog engagementen voor grootschaligepopfestivals. Voor zijn nieuwetou rnee 'Getekend, verpakt en geleverd'laat hij zich bijstaan door gitaristBen Candries, roetsenman Leo Caerts,accordeonist Ronny Verbiest, bassistBart Denolf en slagwerker Sto)' Staffelen.Hij brengt naast een bloemlezing uitzijn nieuwe cd , ook een selectie uitzijn tijdloos repertoire.Wemmel, Ge De Zandloper:16 en 17/9 om 20u (première).Te1.02/460 73 24.Ludo DosogneFOTOPATRIC K DE SPIEGFlA ERI:15Zigeunermuzikanten als de Piottoskunnen een eenvoudige ballade ofeen alombekend volkswijsje omvormentot een verrassende compositie.De onderdelen worden opgesmuktmet o nverwachte ornamenten en veranderingenin roon en ritme. En alsiedereen denkt dat het stuk is afgelopen,komt er nog een vervolg. Vaakdoen de Piottos een beroep op kwarttonendie de melodie lijken te ondermijnen.Maar op een virtuoze maniervallen de slotakkoorden steeds op dejuiste plaats. Hoewel niemand van hetensemble muziekschooJ volgde of eenpartituur kan lezen wordt er toch heelgedisciplineerd gespeeld. Jan Limbergerbuit alle mogelijkheden van de viooluit. Hij plukt aan de snaren, hamert1 CHANSONIUitbundigheid en melancholiemet Johan VerminnenReeds drie decennia vergast JohanVerminnen zijn publiek op poëtischechansons. Vaak wordt hij de rechtstI'eekseerfgenaam van Jacques BreIgenoemd. Hij begon zij n carrièrehelemaal onderaan de ladder als deelnemervan de 'Ontdek de Ster' -wedstrijd.Zijn echte doorbraak kwam erin 19 73 met de hunkerend e ballade'Laat me nu toch niet alleen'. Met platenals 'Melancholie', 'Traag is mooi'en 'De stilte als refrein ' verwerft hijeen vaste plaats in de Vlaamse muziek­

Oude schouwburg drie seizoenen in de steigersKVS vindt onderdak in Molenbeekse bottelarij 16Sinds half juni vertoeft hetpersoneel van de KoninklijkeVlaamse Schouwburg (KVS)in de voormalige Bellevuebottelarij, vlakbij het kanaalin Molenbeek. Na veel vijvenen zessen wordt de oudeschouwburg aan de Lakensestraatgerestaureerd envernieuwd. Randbewonersen theaterliefhebbers uit deprovincie kunnen voortaangebruik maken van negenverschillende toneelbuslijnennaar Molenbeek. Shakespeareof Molière hoeven ze ditseizoen niet te verwachten.Het klassiek repertoire ruimtplaats voor een hedendaagse,avontuurlijke affiche.'De bottelarij kan de culturele motorvan de kanaalzone worden", zegtJempi De Cooman. de Zaventemsepublic relations man van de KVS.'Dat de buurt interessant is bewijsthet groeiend aantal kunstgalerijen enuitgaansgelegenheden. Ook anderekunsttakken vinden in de postindustriëlesites aan het kanaal een vaste stek.Onze tijdelijke verblijfplaats is vanafseptember operationeel. We treden danop als gastheer voor de gezelschappenDe Tijd. Compagnie De Koe. Transparanten Bronks.'De acteurs reizen ondertussen naarBrugge. Sint Niklaas. Hasselt en Turnhout.In elke stad hernemen ze enkelestukken uit het vorig seizoen. Gespecialiseerdeworkshops vullen de 'residentieprojecten' aan. Franz Marijnenen Yves Bombay leiden de regiecursussen.Andere medewerkers gevenuitleg over techniek, decor. kostuumsen licht. Eind november keren ze pasterug naar Brussel.Koerswijziging'Je mag dit seizoen een artistiekekoerswijziging verwachten'. voorspeltDe Cooman. 'We stellen onbekende.vooral hedendaagse toneelschrij versvoor. 'Het Gulden Vlies' van Eric WardGeerlinch is een ongewone bewerkingvan de Medeamythe. Van Sarah Kean'De bottelarij kande culturele motor VGnde kanaalzone worden'brengen we een zwaarmoedige tekst.die ze net voor haar ophefmakendezelfmoord voltooide. Ook de eersteNederlandstalige versie van 'Disco Pigs'en een stuk van Terezia Walser over dedochter van King Kong horen bij deblikvangers. We beschikken in Molenbeekover verschillende ruimtes zodatuiteenlopende disciplines als beeldendekunst en muziek eveneens aan bodzullen komen'Derde keerMinstens drie seizoenen blijft de oudeKVS in de steigers. Het is nu al de derdekeer dat het complex wordt aangepast.Architect Jean Baes transformeerde in18 83 het afgedankte wapenarsenaal tOtschou wburg. Esthetiek en veiligheidwaren zijn gromste bekommernissen.Hij koos resoluut voor de neo-Vlaamserenaissancestijl. De getrapte zijgevelsmet buitenbalkons. die onderling metij zeren ladders zijn verbonden. warenbedoeld om het publiek in geval vannood te evacueren. In 1955 richtte eenbrand binnen een enorme ravage aan;alleen de monumentale trap en de foyerkonden worden gered. De ontwerpersvan de nieuwe zaal hielden alleen maarrekening met het luister- en kijkcomfon.dat moest kunnen concurrerenmet de bioscoop' Het aantal fauteuilswerd bijna gehalveerd. Om aan dehuidige behoeften te voldoen wordtbij de verbouwing die nu aan de gangis de achtergevel verplaatst en hetspee1vlak met de technische ruimtesvergroot.Info op de busDe publiekswerking van de KVS wordtaangepast aan de omstandigheden enbijgestuurd. 'In overleg met plaatselijkeVTB- VAB vertegenwoordigers plannenwe negen dubbeld ekkers naar de bottelarij'.nuanceert De Cooman. 'In hetverleden waren er dat maar vier. Depassagiers krij gen op de heenreis uitlegvan onze dramaturgen. Tijdens deterugrit worden ze geïnformeerd overde volgende productie. meestal mettekstdossiers en beeldmateriaal op video.Wie dit onvoldoende vindt of zichvroeger wil voorbreiden. kan terechtbij de reisorganisatoren. Zij hebben hetstuk al gezien en beschikken over tekstboekJesen ander promotiemateriaal.'Naast deze service blijven busreizigersbovendien gespaard van enkele praktischeproblemen. De bezoekers hoevengeen extra tijd uit te trekken om eenparkeerplaats te vinden en omdat zevoor de deur worden afgezet hoevenze ook geen donkere. onveilige steegjeste vrezen.Ludo DosogneKVS/ De Bottelarij, Delannoystraat. 58-60.Brussel. Info en res. 02/217 69 37.

M OME NT VAN VE RST ANDH OU DINGSint-Genesius-Rode neemt voorhet eerst deel aan Open MonumentendagFaciliteitengemeente Sint­Genesius-Rode neemt ditjaar voor het eerst deel aande Open Monumentendagin Vlaanderen. Het Gemeenschapscentrum(Ge) DeBoesdaalhoeve opent zijndeuren en laat de bezoekerskennismaken met z'n rijkegeschiedenis. Daarnaast zijner dank zij het gemeentebestuurvier andere plekken voorhet publiek toegankelijk.Het thema van de elfde Open Monumentendag(OMD) is: 'Via Europa.Reisverhalen in steen'. Meer dan 200Vlaamse gemeenten stellen zowat700 gebouwen open die verwijzen naarde Europese geschiedenis. Daarmeewordt de link gelegd met de campagne'Europa, een gemeenschappelijk erfgoed',die ter gelegenheid van devijftigste verjaardag van de Raad vanEuropa werd opgezet. In Europa organiserenmeer dan 30 landen dil jaareen OMD onder dat motto. Het grootschaliginitiatief is bedoeld om hetresultaat te laten zien van een eeuwenlangekruisbestuiving die beeft geleidtot de hedendaagse Europese m ulticulturelerealitei t. Nog een primeurin de OMD -geschiedenis is de groteaandacht voor parken en tuinen. Hetwordt dus ook een groene OMD.Schoorvoetende toenaderingDe toezegging van het gemeentebestuurstelde Helga Basteleurs aanvankelijkniet helemaal gerust. Alle officiël econtacten met het secretariaat van deOMD verliepen vanaf dat ogenblik viade gemeente en zij vroeg zich af wathet aandeel van de Boesdaalhoeve nogzou zijn bij de uitbouw van de OMDJHet is alom bekend dat de beide taalgemeenschappenin Rode elk hun eigenleven leiden en dat het daar meestal ookbij blijft. Anne Sobrie, Schepen vanCultuur en het enige Vlaams gemeenteraadslidin Rode, nam echter de touwtjesin handen en zorgde voor de nodigeNederlands krijgen en waarschijnlijkeen viertalige folder', zegt HelgaBasteleurs. De initiatieven van degemeente krij gen tweetalige foldersmee. Hoe we de rondleidingen praktischgaan organiseren is nog nietdUidelijk, maar we zoeken naar eenoplossing. Op het eerste gezicht lijktdeze gemeenschappelijke aanpak nieterg diepgaand, maar voor mij betekenthet de aanzet voor een nauweresamenwerking in de toekom st.'Uitzonderlijk toegankelijkConcreet kan de bezoeker in Sint­Genesius-Rode op 12 september vijfplaatsen bezoeken. De gemeente steltvier locaties open: het park van gravinde Jonghe-d' Ardoye, het park vanmeneer Van Campenhout, de tuin vanmevrouw Clubeau en het waterreservoiraan de Grote Hutsesteenweg.Het park en de tuinen zijn privé-beziten dus uitzonderlijk toegankelijk voorhet publiek. Het waterreservoir vande BIBM zorgt voor de waterdistributiein het zuidwestelijk deel van Brussel.Het GC De Boesdaalhoeve is één vande zes centra van de vzw'de Rand'.De bezoeker kan er kennis maken metde rijke geschiedenis van deze prachtigehoeve. Op alle plaatsen is er eenrondleiding voorzien.Flot" Stein17Eindelijk gemeenschappelijkIn Sim-Genesius-Rode heeft HelgaBasteleurs het initiatief genomen VOOThet organiseren van de eerste OMD indeze gemeente. Zij is de verantwoordelijkevan het GC De Boesdaalhoeve.'OMD is een Vlaams initiatief en datwas al een probleem op zich hier inRode. Ik heb echter volgehouden omdatéén van onze doelstellingen is dat weinitiatieven moeten steunen die de integratievan anderstaligen bevorderen.We hebben al zo vaak geprobeerd hieriets gemeenschappelijks van de grondte krijgen en nu is het eindelijk zo ver.Ook het secretariaat van de OMD stondecht te springen om mee te werken aandit opzet. In januari heeft de gemeenteraaduiteindelijk beslist om mee te doen.'dynamiek en logistieke ondersteuningvan her project. Na onderling overlegwerd besloten dat de gemeente drieprivé domeinen en het waterreservoirzal openstellen en de vzw 'de Rand'de Boesdaalhoeve.Tevens werd overeengekomen omhet initiatief alseen globaal pakketvoor te stellenen elkaars projectente promo ten.'In de praktijkzullen de bezoekersaan de Boesdaalhoevealle informatiein hetInfo: Open Monumentendag Vlaanderen,Koning BoudewijnstichtingBrederodestraat 21, 1000 Brussel,tel.(02)549 02 74, fa x: (02)512 00 35.E-mai l: omd@kbs-frb.behttp://www.monument.vlaanderen.beTag des offenen Denkmals (Monumententag):nun auch in RodeDas Thema des elften Monumententages am 12. September lautet:'Via Europa, Reiseberichte in Stein'. Mehr als 200 Gemein­den in Flandern öffnen den Zugang zu etwa 700 Gebäuden, die auf die europäische Geschichte verweisen.AuBerdem wird am 12. September auch Parks und Gärten viel Aufmerksamkeit gewidmet. Zum ersten Mal nimmt die mehrsprachige Gemeinde Sint-Genesius-Rode am Monumententag in Flandern teil. So öffnet das Gemeinschaftszentrum 'de Boesdaalhoeve' seine Pforten und zeigt den Besuchern seine reiche Geschichte. Daneben sind noch vier weitere Stätten für das Publikum geöffnet.

ZONDEROMWEGEN BELGICA CREOLA 2 18Wat voorafging. Belgica Creola'Fel geschokt door het weer oplaaiendnationalisme en de - natuurlijk - daarmeegepaard gaande onverdraagzaamheid, Vande Putte, die ik door die- zo leren we in het boek wenste ik een meer politiek gerichte woordkeuze plagend nadoe.erover - is het land van lJse analyse te koppelen aan mijn bevindingen Hij antwoordt, in de NederenLasne ten zuidoosten van als streekkenner.' Dat schrijft Guy Vande landstalige versie van zijnBrussel, een typisch grens­ Putte in Belgica Creola, dat over Overijse boek, dat het zijn 'ideologiofovergangsgebied.gaat en de hele Brusselse periferie. sche keuze' is 'periferie' teVan oudsher liggen er aan Het boek koppelt inderdaad regionale verkiezen boven 'Rand' ende ene kant ooit Germaanse, beschrijving aan politiek discours, voegt daar, alleen in de Franszegmaar Nederlandstalige, en daardoor interessante informatie talige versie, aan toe datdorpen, aan de andere kantaan wartaal.'Rand' een te beladen woordooit Romaanse, zeg maaris, 'trop connoté dans cette langue'.Franstalige, dorpen en is tussen deene en de andere kant veel heen-enweerof va-et-vient. De mentaliteit vande autochtone bevolking is er navenant,vertrouwd met Vlaams-Waalscontact - huwelijk, verhuis, vermengingvan belangen, wederzijdse verstaanbaarheid.Het vastleggen van detaalgrens heeft die sympathieke mentaliteitniet echt geschaad, aangeziendie grens officieel werd gelegd waarze vanzelf al plusminus lag.Dat laatste is mijn eigen besluit uitde 19de-eeuwse bevolkingscijfers inBeJgica Creola, die overigens voor zichzelfspreken (1846: in Overijse 0 %Frans- en 100 % Nederlandstaligenen in Genval, dat aan Overijse grenst,het omgekeerde). GuyVande Putte gebruiktde cijfers liever voor een ander,geforceerder besluit: dat de tweetaligheidvan de Overijsenaars al in de 19deeeuw toenam (in 1880: 1,3 % Frans-,64,9 % Nederlands- en 20,9 % tweetaligen)en het daarom 'fout' is te bewerendat de verfransing van Overijseiets van de 20ste eeuw is, laat staaneen francofoon manoeuvre van na detweede wereldoorlog. Versta de 'meerpolitiek gerichte analyse' van VandePutte goed: al tweetaligheid in de 19deeeuw in plaats van pas verfransing inde 20ste eeuw.Alsof het tweetalig worden vande Vlamingen-Overijsenaars en deverfransing van Overijse geen tweeverschillende ontwikkelingen zijndie zich beide, ieder in hun eigencontext, hebben voorgedaan. Tweetaligheidwas in de 19de eeuw voorde Vlamingen een kwestie van moeten,om middelbaar of hoger onderwijs tekunnen volgen en iets anders dan boerof arbeider te kunnen worden.Verfransing van de Brusselse periferie- geen toename van de tweetaligendaar, maar wel van de Franstaligen ­was in de 20ste eeuw na de tweedewereldoorlog een kwestie van verhuisvan rijke Brusselaars (in die tijd doorgaansfrancofonen) van de enge stadnaar de riante periferie en van de vervangingvan de 'travaux' vol druivenkassendoor verkavelingen vol villa's.Behalve verfransing heeft zich in deperiferie ook internationaliseringvoorgedaan - eind 1997 waren meerdan een vijfde van de inwoners vanOverijse buitenlanders.U vraagt zich af waarom ik het woord'periferie' gebruik in plaats van hetkorte en simpele 'rand'? Goeie vraag,eentje om door te spelen naar GuyEnfin, liever dus een woord van Franstaligeoorsprong, waaraan ik voor degelegenheid grootmoedig meedoe,want anders kunnen we kleingeestigbezig blijven.Maar wat is er toch in die Guy VandePutte gevaren) Ik leerde de man in zijneerdere geschriften kennen als eentweetalige Overijsenaar, die - mededoor zijn wetenschappelijke specialiteit,de naamkunde - inderdaad een streekkenneris van wat hij nu zelf BeJgicaCreolo doopte. Ik dichtte hem de sympathiekementaliteit van de grensbewonertoe en vond het een goudenzaak dat zo iemand leraar Nederlandsis in een Franstalig college. En nu pakthij toch wel niet uit zeker met eenboek waarin hij de betreurenswaardigeVlaams-Franstalige polarisatie in deBrusselse periferie alleen aan de Vlamingenwijt en verwijt) En stelt hijdat het bon-ton is de verfransing vanOverijse toe te schrijven 'aan een brutaleen massale Franstalige immigratiegolf.En versterkt hij op die manierzelf de polarisatie, in plaats van ze, metde wijsheid van de grensbewoner,mee te ontladen.Hij is 'fel geschokt', zegt hij zelf enciteerde ik al. Hoe fel, moet ik verderuitzoeken. Wordt vervolgd.Brigitte RaskinGuy Vande Putte, Be/gica Creola. Taalcontactin de Brusselse Periferie. Het voorbeeld vanOverijse (Franstalige en Nederlandstaligeversie in één boek), EPO, Antwerpen. 1999,256 blz., 698 fr.

ot-5'Eén Gordel maakt u niet gezond je net zo goed in een boterham. Eetvoldoende voor je vertrekt en eet afen toe iets onderweg, dat mag een'energiereep' voor sporters zijn maardus ook een boterham. Verder moetje ook de vochtvoorziening op peilho uden, zeker al s het warm is en alsje transpireert. Sportdrankjes zijnoké, maar water is net zo goed. Watkledij betreft is het advies even eenvoudig: die m oet aangepast zijn aande weersomstandigheden.'Een dagje Gordelen is eendagje sporten. Fout. Sport iseen synoniem van gezondheid.Fout. Een échte sportermoet afzien. Fout. Naar aanleidingvan de 1ge Gordelsprak RandKrant met dr. JanVerstuyft, sportgeneeskundigadviseur van Bloso, adviseurmedisch verantwoorde sportbeoefeningbij de VlaamseGemeenschap en docent aanhet Parnas instituut in Dilbeek.'De Gordel, Hét fiets en vvandelfeest', is dat sport? ].V: 'Het hangt er van af hoe Je het bekijkt, voor som mige mensen is het misschien wel sport en spijtig genoeg vaak ook de enige keer per jaar dat ze zich bewegen. Als Je één keer per Jaar vijftig kilometer fietst dan heeft dat niet veel met spon en nog minder met ge­zondheid te maken. Ik bescho uw gor­delen eerder als een recreatief evene­ment: actief bezig zijn , randanimatie en een hele massa op de been, net zoals bij een rockfestival. Het is recreatie, geen spOrt. Afzien moet?'Ik moet 's avonds en liefst nog de dagnadien voelen dat ik afgezien heb.Dat is nog zo'n misverstand, ook inde recreatiesport. Het tegenovergesteldeis waar: al s je afziet ben je niét opeen gezonde manier bezig. Als Je piJl1hebt dan heb je op een niet-veramwoordemanier gesport.Sport kan gezond zijn maar spo n iszeker geen synoniem van gezondheid.Alles hangt af van de m anier waaropje het doet. Luister naar je lichaam enoverschat Je zelf niet. Onderschat hetGordelparcours niet, er zitten een paargemene hellinkJes in . Laat je niet verleidentot prestaties waar je niet klaarvoor bent. Probeer niet in het wiel terijden van een groepje geoefende engetrainde fi etsers al s je zelf maar afen toe fi etst. Waag Je Je aan de groteafstanden dan is een goede voorbereidingnoodzakelijk. Ons advies luidtdan ook: bereid je voor, ~tap voorafal eens op de fiets, begin met korteafstanden, ga met de fiets naar hetwerk dan ben je voorbereid en zul Jeook m eer plezier aan De Gorde.! beleven.Dat is tenslotte toch de bedoeling.'Een stevige steak moet?'Die idee is allang achterhaald. Je kumveel beter een bord spaghetti etendan een steak. Om over voldoendeenergie te beschikken heb je namelijkkoolhydraten nodig, maar die vindtHelmen hoeven niet?'Fietshelmen zijn helemaal geen overbodigeluxe. Je mag niet vergeten dathet een massa-evenement is en datm et zoveel m ensen op de baan er eengroter risico is voor ongevallen.Bovendien gaat het om een heterogenem assa: geoefende wielertoeristen,families m et kleine kinderen, recreanten,vermoeide mensen, mensendi e niet gewend zijn om in groep tefi etsen , en ga zo maar door, dat vergteen grote concentratie. Het dragen vaneen helm is zeker geen overbodigeluxe, zeker voor kinderen. Laat ook jefi ets nakijken en zorg dat al Je materiaalin orde is.Laat je niet verleiden om voor dieene keer m et een racefiets te rijden;een racefiets vereist een andere houdingen andere vaardigheden en alsje dat niet gewoon bent kan dat voorproblemen zorgen.'Een keer per jaar fietsenis beter dan helemaalniets doen?'Een eenmalige inspanning betekentniets qua fy sieke conditie. Het toonthoogstens aan dat het tij d is dat je erwat aan moet gaan doen. De enigemanier om ui t beweging een nuttigeffe ct te halen wat conditie annex gezondheidbetreft is regelmaat en maat:beter dTJe keer per week een matige inspanning-zonder af te zien- gedurendeeen half uur dan één keer per weekeen inspanning van anderhalf uur.Eigenlijk zou men een 'sportieve'mentaliteit moeten integreren in hetdagelijks leven: neem de trap in plaatsvan de lift, wandel naar de winkel enstap een bushalte eerder af. Di e 'fittementaliteit' is iets wat we van jongsaf aan missen en dat maak je uiteraardniet goed m et één Gordel.'Geneviève Ostyn19

Aan tafel bij de pastoor 20In het voormalige park van voor feesten en partijen, terwijl in de kaas- of garnalenkroketten, men kande familie Jourdain, in het pastorie een taverne-restaurant werd ook Bo urgondische wijnslakken eten ...huis dat nog eerder de ambts­ gevestigd. Maar daarnaast zijn er ook altijdwoning van de pastoors vanenkele gerechten met meer fantasie.de parochie Sint-Pancratius Taverne in trek Onze maaltijd bestond uit 'scampi geinKraainem was, is thans De opzet van de zaak is echter ko rtgeledengrild op spiesje met seizoengroenten' ,'d'Oude Pastorie' gevestigd.veranderd. Oorspronkelijk gevolgd door een zeer royale schotelHet is een sympathieke zaak trof men bij het binnenkomen links 'gebraden eendenborst met pompelwaaru zowel terecht kunt de taverne aan waar alleen snacks ge­ moes en acaciahoning' , waarbij lekvooralleen maar een drankje geten konden worden, en rechts het kere aardappelkoekjes met spekjesals voor een kleine of uitge­ gastronomische restaurant. ]eannine werden geserveerd. De kwaliteit wasbreide maaltijd. Huygens merkte evenwel dat de be­ opvallend goed - zeker als je de prijSlangstelling voor de taverne beduidend in aanmerking neemt. Van de wijn­]eannine Huygens was OOlt operatie­ groter was, vooral toen ze daar ook een kaart, met prij zen tussen de 650 enzuster, maar kon de verleiding niet goede dagschotel voor slechts 280 fr. 1200 fr. , kozen we een half flesjeweerstaan om in 1988 met 'd'Oude ging serveren. Vorig Jaar liet ze het spe­ Chablis 1997 van het vertrouwdePaslOrie' te beginnen. Haar man bleef cialiteitenrestaurant vallen. In beide huis Jea n Durup. Als nagerecht wildenlandmeter, maar haar twee zonen gin­ zalen kan men nu van dezelfde kaart we beslist de oerklassieke rijstpap m etgen horecaopleidingen op de COOVI bestellen, die zowel eenvoudige hap­ bruine suiker. De rekening alles inbevolgen,zodat Stefan nu in de keuken jes als meer bewerkelijke schotels grepen bedroeg slechts 1600 fr.staat en ]owan de zaa l doet. In de vi­ omvat. Voor kleine gezelschappen istrines staan de onderscheidingen die er dan nog de mooie ruimte onder Een bron in de kelderhet tweetal al behaalde. Jowan werd de dakbalken. En in de zomer heeft Na afloo p liet de echtgenoot van debijvoorbeeld Junior Champagnesomme­ het grote, rustige terras met uitzicht bazin ons nog even de keld er zien.lier van België in 1995. Verder staan op het park uiteraard veel succes. Bepaald een bezienswaardigheid 'er in deze kasten allerlei voorwerpenOmdat het huis boven op een brondie aan het pastoorsberoep herinneren, Klassiekers en fantasietjes gebouwd werd - naar men veronderwantbet huis waar we nu zijn, is ten­ 'D'Oude Pastorie', met een comforta­ stelt om die in tijden van pest te beslotteeen pastoorswoning geweest. bele, vrij klassieke inrichting, is een schermen - stroomt het water er ge­Als zodanig "verd het al in 1652 ge­ sympathieke, dynamische zaak, waar woon door geulen in de keldervloerbouwd en het bleef die functie vervuI­ echt moeite gedaan wordt de gasten en zorgt voor een perfecte koeling enlen tot 1922, toen de familie ]ourdain iets lekkers en soms ook origineels vochtigheidsgraad.het hele domein overnam. Zij waren voor te zetten. Afgezien van de gangdeeigenaars va n de krant 'La Libre bare snacks zijn er mosselen - die GVSBelgique'. Maar in de jaren'60 legde niet all een 'natuur', met witte wijn,men de grote ring rond Brussel aan Provençaals en met look te krijgen zijn, d'Oude Pastorie, Park Jourdain, Pastoorkesenwerd het domein ruw in tweeën maar ook met roquefortsaus en in de weg I, 1950 Kraainem, tel./fax 02/720 63 46.Voor thee of een drankje non-stop geopend.gesneden. De familie verloor haar interessein het bezit en in 19 76 werd cognac enzovoort. Er is een mooiehuisbereiding m et groenten, spek,voor de rest op de gebruikelijke uren.Gesloten op maandagavond en donderdag,de gemeente Kraainem de nieuwe keus in vlees met verscheidene sauzen, alsook tijdens het jaarlijks verlof vaneigenaar. Het kasteel ging dienen er zijn de klassieke voorgerechten als 16 augustus tfm 6 september 1999.

PAUL DUJARDIN WIL UIT HET KEURSLIJF VAN DE HOOFDSTAD De rand als oase van Brussel De dynamiek van zowelBrusselse kunstinstellingenals bedrijven zou erbijwinnen als zij geregeld opretraite zouden gaan inde rand. Dat is althans demening van Paul Dujardinvan de Filharmonische Verenigingvan Brussel. Hij iser rotsvast van overtuigddat alle creatievelingen meteen vaste stek in de hoofdstad,nieuwe geestelijkezuurstof kunnen tanken inde groene long.'Sommige Brusselse cultuurbonzendwingen acteurs, dansers en muzikantenin het keurslijf van de hoofdstad',vindt DUJardin. 'Mijns inziens moetenkunstenaars de plek kunnen kiezen waarze hun inspiratie opdoen. Grosso modozijn er twee categorieën van artiesten.Je hebt er die zich niet storen aan stressen drukte omdat die een voedingsbodemzijn voor hun werk. Die mensenvoelen zich opperbest in het NewYorkseManhattan, het Parijse Quartier Latinof de Brusselse Beurswijk. Anderzijdsken ik persoonlijk heel wat kunstenaarsdie weliswaar de wereld afreizen, maardie voldoende rustperiodes inbouwenom artistiek niet op te branden. Dezemensen zouden terecht moeten kunnenin de rand.'Eiland hier of eldersWanneer Dujardin als voorbeeld denamen aanhaalt van Josse de Pauw,Koen Tinel, Barthold Kuyken en RikPoot onderstreept hij hun ecologischebetrokkenheid. 'Zij zouden met eengoedkoop Virginticket ook naar eenGrieks of Spaans eiland kunnen vliegenals rond Brussel alles volgebouwdzou worden. Om ze hier in een rustige,inspirerende omgeving te laten werkenis het behoud van de natuur enhet terugdringen van de verkeersoverlastmeer dan noodzakelijk.Hopelijk wordt het Brussels voorstedelijkvervoersproject gerealiseerd voordatelke randbewoner een wagen bezit l 'Bedrijfsleiders kunnen er eveneenshun voordeel mee doen als ze seminariesvoor hun personeel of belangrijkevergaderingen in de rand zoudenorganiseren', meent Dujardin. 'je hebtdaar tal van aantrekkelijke hoeves enhistorische kastelen, zoals het kasteel'Kleinschalige projectenin de rand blijken vaakboeiender te zijn danmammoet-evenemen tenin Bru.ssel'van Gaasbeek of dat van Ter Hulpen.Ook zijn er ruime mogelijkheden voorateliers, waar artiesten hun projecten inalle rust gestalte kunnen geven vooraleerze ermee naar de stad trekken.'Rand niet minderwaardigPaul Dujardin ziet de rand niet alleenals een soort oase voor kunstenaars,maar ook als een onderdeel van hetculturele leven in de hoofdstad.Als in de toekomst een wisselwerkingzou ontstaan tussen deculturele centra van de rand ende culturele instellingen vanBrussel, dan kan dit volgens hemde belangstelling voor de aangebodenkunstvormen alleen maarten goede komen. 'Ten onrechtebesteden de massamedia veelmeer aandacht aan podiumkunstenen concerten in de hoofdstad,alsof het aanbod in derand minderwaardig zou zijn.Het gaat niet om hogere of lagere,maar om kwalitatieve kunst.Kleinschalige projecten blijkenvaak boeiender te zijn danmammoet-evenemen ten.De beleidsmensen van het Paleisvoor Schone Kunsten , het Lunatheater,de KVS, de Beurs, de ABen de talrijke culturele centra inde rand zouden hun aanbodbeter op mekaar moeten gaanafstemmen, waardoor Je tot eengeheel komt dat grO!er is dande som van de delen i'De blaadjes van de roosEen onmiskenbaar voordeel van zo'naanpak is volgens Paul Dujardin datook de risico's worden gespreid.'Wie zich met levende kunst bezighoudtmag niet verstarren. Nieuw,onbekend talent moet een volwaardigekans krijgen. Zowel de rand als Brusselbeschikken over onvervangbareontmoetingsplaatsen met een ongeëvenaardeuitstraling. Als we op beideterreinen solidair investeren zullen nietalleen de kunst , maar ook het onderwijs,de media en de professioneleorganisa ti es daar wel bij varen. Ik vergelijkde cultuurverschaffers met ambitieuzevissers die hun aas uitgooien .'De gemeenten van de rand zijn, volgensDujardin, als de blaadj es van deroos. Als ze afvallen verliest de bloemhaar schoonheid, maar zonder dekern verdwijnen ook de blaadjes.Ludo Dosogne21

De schoonheid van wilde planten herontdekt 22Ecoflora heeft zich als enige Belgischekwekerij gespecialiseerd in wilde inheemseplanten voor de meer natuurlijketuin. In totaal worden zowat 350inheemse plantensoorten aangeboden,hoofdzakelijk vaste planten, maar ookklimplanten, waterplanten, een- entweejarige planten, struiken, haagplantenen diverse bomen. In het najaarkunt u er terecht voor een uitgelezenkeuze van voorjaarsbolJen voor verwilderingdie geselecteerd werden insamenwerking met de gespecialiseerdeNederlandse bollenkweker Peter Nyssen.Verder bieden Freddy en ChristineSparen berg een ruime keuze aan vaninheemse rozen en andere sierstruikendie zich goed lenen om te laten 'verwilderen'.Ik denk bijvoorbeeld aande hondsroos (Rosa cOJlina), de echteeglantier (R. rubiginosa), de bottel roos(R. viJJosa), de duinroos (R. pimpinelJifoJia),de bosroos (R. arvensis), enz.Biologische zadenEen andere specialiteit van Ecoflora zi jnbiologische zaden voor de moestuin envooral diverse zaadmengsels van eenjarigeakkerbloemen en van wilde vasteplanten om bloemenweides in te zaaien.Ze bieden verschillende mengsels aanmet planten als margriet, knoopkruid,gele morgenster, hazepooqe, smalleweegbree, sint-janskruid, barbarakruid,bruneI, muskuskaasjeskruid, enz., naargelangde grondsoort, maar steeds zondergrassen om een perfecte en doorlevendebloemenweide te verkrijgen.Vanwaar die voorkeur voor wilde planten)'Niet omdat ik een purist ben dieiets zou hebben tegen die vaste plantenof tegen exoten. Maar ik hou van wildeplanten, ik vind die mooi... , zegtTot voor kort was Ecoflora gevestigd in het WaaIs­Brabantse Rosières, waar de taalgrens letterlijk door de kwekerij liep. Maar omdat het terrein waarop hun kwekerij ge­vestigd was een andere bestemming kreeg, weken Christine Hamande en Freddy Sparenberg vorige zomer noodgedwongen met hun kwekerij uit naar het Vlaams-Brabantse Halle. Op 25 en 26 sep­tember a.s. houden ze een open deur weekend in hun nieuwe vestiging. Freddy Sparen berg. 'Bovendien moetje je als kleine kweker specialiseren ,want anders kan je niet op tegen diegrote kwekerijen met hun massaproductie.'NieuwsgierigHet cliënteel van Ecoflora is heel verscheiden.Mensen die alleen maar wildeplanten hebben in hun tuin, zo'n soortheemtuin, vormen een kleine minderheid.'De meeste mensen die hier ko ­men zijn nieuwsgierig', zegt FreddySparenberg. 'Ze voelen zich aangesprokendoor het idee van wiJde ofinheemse planten, maar ze kennen erheel weinig van. Het is bijvoorbeeldopvallend dat buitenlanders die hierkomen - Duitsers of Nederlanders ­veel meer over die planten weten dande Belg en. We moeten de mensen dushelpen in hun keuze, de mogelijkhedenen beperktheden van de verschillendeplanten uitleggen.''Bi) veel mensen die kiezen voor wildeplanten, speelt natuurlijk het ecologischeaspect mee', aldus Freddy. 'De natuurop zich komt steeds meer onder drukte staan, de inheemse fl o ra vera rmt endus moet die een kans krijgen in onzetuinen. Maar voor veel mensen gaat hetvooral om een esthetisch genoegen.Ze herontdekken de schoonheid va ndie inheemse planten die hen somsnog herinneren aan hun jeugd.''Derde aspect dat meespeelt is dat dieinheemse planten perfect Zj)l1 aangepastaan ons klimaat en meestal weiniggevoelig zijn voor allerlei ziekten.Dat was drie par geleden bijvoorbeeldheel typisch toen de strenge winterlelijk heeft huisgehouden in sommigetuinen. Mensen die toen veel exotenzijn kwijtgeraakt, zijn dan misschieneerder geneigd om betrouwbaarderinheemse planten te zetten.'MilieuvriendelijkNaast planten biedt EcoBora ook eenheel gamma producten voor de biologischeen milieuvriendelijke tuin,gaande van speciale neskastjes tot allerleibiologische meststoffen en grondverbeterendeproducten, alsmedeecologische insecticiden en pesticidenen ook biologische verven en onderhoudsproducten.Een aantal van cUeproducten worden trouwens gedemonstreerdtijdens het open deur weekendwaarop eveneens stands staan vanmilieu vereni.gingen en biologischekwekers.Paul GeertsEcoflora. Ninoofsesteenweg 671, 1500Hall e. 02/361 77 61, Fax: 02/36 1 77 0 I .

Asielzoekers inspirerenkunstenares uit AlsembergKunstenaars hebben specialeantennes voor wat er gebeurtin de wereld. Zij verwerkenen vertalen dat doorgaansop een heel eigen manier.Toen de Alsembergse kunstenaresNoraTheys asielzoekersals buren kreeg,leverde dat artistiek alvastbijzondere vruchten op.'Eigenlijk is het allemaal heel toevalligbegonnen', vertelt Nora Theys die inde buurt woont van het oude sanatoriumin Alsemberg waar sinds eindvorig jaar zo'n 150 asielzoekers tijdelijkzijn gehuisvest. 'Jarenlang ging indat gebouw het li cht niet aan. Er wasgeen beweging. Toen kwamen daarplots al die mensen toe. In de sneeuw.Wie zijn zij' Het intrigeert mij. En dankwam er dat telefoontje, 'of ik heelsnel een mishandelde asielzoeker konkomen portretteren voor zijn dossier'.Toen ik aankwam bleek het allemaaleen misverstand. Eig en lijk hadden zeeen fotograaf nodig. Maar ik ben bijdie gelegenheid wel voor het eerst inhet asielcentrum binnengestapt ensindsdien kom ik er bijna elke week.'Kinderen'Tijdens het portretteren zijn ze eerstonwennig, ve rlegen , lacherig, na eentijdje raken ze meestal op hun gemak' ,ervaart NOTa Theys. 'Als ik hen een tijdin de ogen kijk ontstaat een intenscontact. De zeggingskracht van de blikis belangrijk.' Nora Theys observeertde asielzoekers, maar de observatiesroepen nieuwe vragen op. Hoe kunnenze alles achterlaten en toch hunlevensvreugde behouden) Hoe slagennield. Ik denk dat ik in de korte tijddat ik bezig ben met portretteren somsméér te "veten kom dan te lezen staatin de legaliseringsdossiers.''Vreemd toch hoe sommigen zichhardnekkig tegen de legalise ring vandeze mensen verzetten, terwijl zij inbun moederland weinig ove rl evingskansenhebben, geen o nderWij s voorhun kinderen, geen toekomstperspectief...Ieder van hen droomt er trouwensvan ooit naar zijn land terug te keren.'23Directe zeggingskrachtNora Theys maakt van de asielzoekersindrukwekkende portretten die eenzeer directe zeggingskracht uitstralen.'Ik probeer de mens te zoeken achterde asielzoeker, tracht het verhaal achterde figuur duidelijk te maken, oftoch een heel klein beetje', vertelt NoraTheys. Ze maakt geen tekeningen ofschetsen, maar hanteert de sgraffitotechniek,'die weinig aarzeling toelaat enverplicht direct te werken'. Op houtenpaneeltjes brengt ze twee verschillendegekleurde verAagen aan, met tussenineen waslaag. De tekening ontstaat doorde bovenste verflaag weg te schrapen.Nora Theys 'Het wegschrapen vereistheel veel concentratie zodat de geladenheidvan het moment wordt gevat. Detechniek laat toe om naast de uiterlijkeverschijning, ook een klein beetje eenindruk te geven van het gesprek , het verhaal,het woord, het onuitgesprokene.''Ongelooflijk hoe snelde kinderen talen lerenen erin slagen hier tochsociaal te functioneren'ze erin hier zo te overleven) NoraTheys is vooral geïntrigeerd door dekinderen: 'OngelooAijk hoe snel zetalen leren! Hoe ze erin slagen hiertoch sociaal te functioneren !''Op die regel heb ik maar één enkeleuitzondering meegemaakl. Een meiSJe.Tijdens het portretteren sprak ze geenwoord. Anderhalf uur lang. Ze hadduidelijk erg veel dingen waaraan zegehecht was in haar land achter zichgelaten. Toen ik elders in het gebouww at spullen ging halen en terugkwamzag ik dat ze het hele portret had ver­TentoonstellingVanaf 24 september tot 24 oktoberhangen de sgraffiti-ponretten te kijkin het Beerselse Herman Teirlinckhuis.Nora Theys vindt h et een goede zaakdat de tentoonstelling plaatsvindt inhet dorp waar de asielzoekers verblijven,zodat belangstellenden en vrijwilligerskunnen komen kijken. En de geportretteerdeasielzoekers) De meestenzullen niet naar de tentoonstellingkunnen komen. 'Negen van de tienmensen die ik heb geportretteerd, zijnal uitgewezen en moeten elders hungeluk beproeven ', zegt Nora Theys.De tentoonstelling loopt van 24september tot 24 oktober in hetHerman Teirlinckhuis, Uwenberg 14,1650 Beersel, 021377.15.57. Dagelijksopen van 11 .00-12.30 en van14.00 tot 17.00. Gesloten di. en woe.Marleen Teugels

G A s T E N B o E K Van het groteMinnesota met pleziernaar het kleine WemmelAlena Taylor (18) uit MinnesotaExamen in(Verenigde Staten) het Nederlandsverbleef bijna een jaar in Na mijn eerste kennismakingde faciliteitengemeentekreeg mijn levenWemmel. De studente, die in België stilaan een vastmet een uitwisselingsproject stramien. Op zaterdagvan Youth For Understanding volgde ik dansles en(YFU) naar Wemmel reisde, woensdag stond aerobicsleerde op een jaar perfect op het programma.Nederlands.Alena voelde zich Nog een vaste prik wasin Wemmel vrijwel onmiddellijkde zangles twee keer perthuis en deed tijdens week in de Gemeentelijkehaar verblijf volop mee aan Muziekschool in Wemmel.24het sociaal en cultureel leven Daarnaast was er natuurinde gemeent e. Ze vertrekt lijk dagelijks het gewoonmet pijn in het hart maar onderwijs in het Koninklijk Atheneumkomt zeker terug.van Koekelberg. Ik heb daar het vierdejaar helemaal in het Nederlands gedaan.Ik kwam in augustus 1998 naar België Het schoolsysteem hier verschilt open kende geen woord Nederlands. 'Ja'en 'hallo' waren de twee enige woordendie ik over mijn lippen kreeg. 'De helft van mijnIk werd echter goed opgevangen bij de familie Huybrechts in Wemmel. vriendinnen was weliswaarZij integreerden mij onmiddellijk inhet sociaal en cultureel leven in Wem­mel. Ik werd lid van het jeugdhuis ik liever Nederlands' 'Kwamma' en deed vrijwilligerswerk in de Plaatselijke Openbare Bibliotheek de meeste punten met dat in Amerika (POB) waar ik hielp bij de uitleen­ waar de lessen anders worden geor­dienst.ganiseerd. Wij hebben bijvoorbeeld geen examens, maarFrom Minnesota to Wemmelworden per klas geëvalueerd.Bij elke les zitje ook in een andereAlena Taylor from the American state of Minnesota lived klas. In Koekelberg hebfor nearly a year in the community ofWemmel, as part of ik voor het eerst inan exchange programme called 'Youth For Understanding', mijn leven échte exaandin that year she learned to speak Dutch fluently.mens afgelegd.Alena feit at home almost immediately in Wemmel, and Geschiedenis, en danduring her stay participated fu lly in the social and cultural nog wel in het Nederlifeof the facilities community. 'In my opinion, one of the lands, dat was niet vangreat advantages of Belgium is the fact that in a couple of de poes.hours you can get to anywhere by car, while in American Op school was de helftfor most destinations you really have to travel byairplane. van mijn vriendinnenBrugge is the most beautiful city I visited, but the best city weliswaar Franstalig,is undoubt edly Brussels: sa many possibilit ies for shopping maar toch sprak ikand going out in such a small area! You don't find that where liever Nederlands.I come from, and certainly not right at your doorstep',says Alena, who will carry back w ith her only positive memories- apart from the sometimes disappointing weather.Franstalig, maar toch sprak Nederlands vind ik veel eenvoudigerom te leren dan de taal van Molière.Verliefd op BrusselEén van de grote troeven van België ismijns inziens dat je op een paar uurmet de wagen overal naartoe kunt.In Amerika moet je voor de meestebestemmingen noodgedwongen pervliegtuig reizen, hier ben je met deauto op een uur in Brugge.Brugge is wel de mooiste stad die ikheb bezocht, maar de tofste stad isongetwijfeld Brussel. Daar ben ik eenbeetje verliefd op: zoveel winkel- enuitgaanscentra op zo'n kleine oppervlakte,dat vind je bij ons maar zeldenen zeker niet naast de deur.Ik heb aan dit land eigenlijk alleen maarpositieve ervaringen over gehouden,zowel op het vlak van menselijkecontacten als op het vlak van de velebezienswaardigheden en de culturelerijkdom. Alleen het weer valt somswat tegen.Volgend jaar ga ik in mijn thuislandnaar de Saint Cloud University. Je mager echter zeker van zijn dat ik binnenhet jaar opnieuw een bezoek brengaan Wemmel. Dan neem ik wel mijnouders mee, want zij moeten dit beslistook eens meemaken.Alena Taylor